EWALUACJA ZAJĘĆ Z PROJEKTU „KAŻDY JEST WAŻNY”

EWALUACJA ZAJĘĆ Z PROJEKTU „KAŻDY JEST WAŻNY”
REALIZOWANYCH W ROKU SZKOLNYM 2011/2012
Zajęcia dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania:
Zajęciami objętych było troje uczniów kl. III. Usprawniałam zaburzone funkcje
percepcyjno-motoryczne odpowiedzialne za trudności w nauce czytania i pisania. Zajęcia
manualne usprawniły motorykę małą dzieci. Staranniej kolorują, rysują, piszą. Uczniom
przypadły do gustu ćwiczenia usprawniające koordynację wzrokowo-ruchową. Rzucanie piłką
do celu, nawlekanie koralików, łączenie punktów, labirynty, plątaninki – na to czekali z
uśmiechem. Ćwiczenia ciekawe, przyjemne rozwijały umiejętność pisania i czytania. Dużo
korzyści przyniosły uczniom zajęcia usprawniające percepcję słuchową. Odtwarzają rytmy,
dzielą wyrazy na sylaby i zdania na wyrazy, wyodrębniają głoski w wyrazach, różnicują
sylaby o podobnym brzmieniu, łączą sylaby w wyrazy, różnicują wyrazy o podobnym
brzmieniu; piszą ze słuchu. Dzięki zajęciom uczniowie potrafią rozwijać zdania, napisać
krótką wypowiedź, formułować odpowiedzi do pytań. Podczas zajęć dzieci usprawniały
technikę czytania. Obecnie ujmują wyrazy całościowo, dłuższe zaś sylabizują. Realizując
program stosowałam liczne gry i układanki. Poprzez zabawę uczniowie przyswajali zasady
ortograficzne, usprawniali pamięć wzrokową oraz spostrzegawczość. Dzięki słuchaniu cichej
muzyki, grom planszowym, układaniu klocków uczyli się jak można się relaksować , ćwiczyć
koncentrację uwagi oraz uspokajać.
Zajęcia cieszyły się zainteresowaniem uczniów, o czym świadczy wysoka frekwencja
uczestników.
Program zajęć korekcyjno – kompensacyjnych był realizowany od marca do czerwca
2012 r. (30 godzin). W zajęciach uczestniczyło troje uczniów szkoły podstawowej (klasy III).
Zajęcia odbywały się trzy/cztery razy w tygodniu po 60 minut.
Celem programu zajęć korekcyjno- kompensacyjnych było usprawnienie zaburzonych
i opóźnionych funkcji percepcyjnych i motorycznych uczniów, które były przyczyną trudności
w uczeniu się. Zrealizowane zajęcia pozwoliły na przezwyciężanie trudności
w opanowaniu podstawowych umiejętności czytania i pisania poprzez usprawnienie: funkcji
leżących u podstaw trudności szkolnych dziecka tj. percepcji wzrokowo-ruchowej, słuchowej,
funkcji językowej, pamięci, uwagi, usprawnienie, stymulowanie funkcji percepcyjnomotorycznej oraz doskonalenie umiejętności czytania i pisania.
Zastosowane w trakcie zajęć metody: organizowanie wielostronnego działania,
kierowanie umysłowym doświadczeniem, ćwiczeń, objaśnień oraz indywidualna i grupowa
forma pracy sprawiły, że objęci zajęciami uczniowie potrafili przyswoić sobie wiadomości
i umiejętności przewidziane programem nauczania.
Zrealizowane zajęcia umożliwiły rozwój zaburzonych funkcji. Doskonaliły tempo uczenia się
wzrokowo-ruchowego i ogólną spostrzegawczość. Uczniowie mieli okazję wzbogacić zasób
słownictwa i informacji z wiedzy ogólnej. Rozwiązywali zadania, ćwiczenia w porównywaniu
i klasyfikowaniu, które pozwoliły na utrwalenie pojęć z zakresu edukacji matematycznej.
Realizowane podczas zajęć ćwiczenia związane z wolnym tempem pracy i ćwiczenia
dotyczące pisania pozwoliły uczniom na poprawę tempa pracy, poprawę poziomu
graficznego pisma, przestrzegania liniatury oraz dokładniejsze odtwarzanie kształtu liter.
W przeważającej części zajęcia opierały się na aktywności uczniów z wykorzystaniem
różnych form pracy: zabawy, pracy z tekstem, swobodnej twórczości.
Zwiększona podczas zajęć liczba elementów zabawy, pozwoliła na większe
zainteresowanie uczniów zajęciami i lepsze przyswajanie wiedzy i eliminowanie deficytów.
Zgromadzone w trakcie zajęć wytwory prac uczniów (znajdujące się w teczkach prac)
ukazują ich atrakcyjności, stopień trudności oraz trafność zastosowanych metod, technik
i ćwiczeń. Ewaluacja przeprowadzona na zajęciach w formie obserwacji uczniów pozwoliła
dostrzec wpływ przekazywanych treści na postawy, wiedzę, umiejętności i zachowania
uczniów, a zarazem stanowi podstawę planowania dalszej pracy.
Pocieszający jest również fakt, ze uczniowie (wyniki rozmów z uczniami) pozytywnie ocenili
przydatność prowadzonych ćwiczeń, a z doświadczeń zdobytych podczas realizacji programu
korzystają w trakcie zajęć edukacyjnych.
Uczestnikami zajęć byli uczniowie klas drugich Szkoły Podstawowej nr 4 w Ełku z
normą intelektualną, ale rozwijający się nieharmonijnie- 2 dziewczynki i 3 chłopców.
Uczniowie ci wykazywali zaburzenia uczenia się czytania i opanowania poprawnej pisowni,
w tym niski poziom graficzny pisma.
Podczas 30 zajęć zastosowano różne metody edukacyjne, formy organizacyjne, środki
dydaktyczne mające na celu stymulowanie ogólnego rozwoju dziecka ze szczególnym
uwzględnieniem usprawnienia techniki czytania i pisania. Spotkania miały charakter zajęć
terapeutycznych mających w założeniach programowych wyrównywanie dysharmonii
rozwojowych oraz korygowanie zaburzonych funkcji. W wyniku realizacji zajęć uczniowie
usprawnili nieprawidłowo rozwijające się funkcje poznawcze i ruchowe, nauczyli się
wykorzystywać funkcje sprawne do wspomagania słabiej rozwiniętych, wyrównali braki w
wiadomościach i umiejętnościach, nauczyli się eliminować niepowodzenia szkolne oraz ich
emocjonalne i społeczne konsekwencje. Pozytywne efekty pracy uczniów widoczne były
podczas zajęć, analizy ich prac, ocen ze sprawdzianów czytania i pisania. Potwierdziły to
również rozmowy z dziećmi, z ich rodzicami i wychowawcami.
W zajęciach bardzo systematycznie brali udział wszyscy zapisani uczniowie. Dzieci
chętnie mówiły na temat obrazka, historyjki obrazkowej, treści czytanego czy też
wysłuchanego tekstu. Wypowiadały się początkowo pojedynczymi słowami, prostymi
zdaniami, każde następne ćwiczenie powodowało ubogacanie słownictwa i rozbudzało chęć
wypowiadania się. Wszystkie ćwiczenia rozwijające spostrzeganie i koncentrację cieszyły się
ogromnym zainteresowaniem i dały widoczne efekty. Uczniowie usprawnili percepcję
słuchową i wzrokową. Chętniej czytają, bez lęku i obaw próbują czytać nowe teksty. Sądzę, że
powoli przełamują swoją niechęć do czytania i zaczynają wierzyć we własne siły.
Na zajęcia uczęszczali uczniowie klas II szkoły podstawowej ze specyficznymi
trudnościami w czytaniu i pisaniu. Głównym celem zajęć było niwelowanie trudności i
niepowodzeń szkolnych dziecka poprzez usprawnienie : zaburzeń funkcji percepcyjno –
motorycznych, zaburzeń pamięci , zaburzeń lateralizacji i orientacji w schemacie. Efektem
pracy są lepsze oceny ze sprawdzianów. Uczniowie potrafią samodzielnie przeczytać tekst ,
dostrzec i skorygować swoje błędy , wzbogacili swoje słownictwo, potrafią stosować poznane
zasady ortograficzne. Wzrosła także ich samoocena .
Ewaluacja zajęć dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w zdobywaniu umiejętności
matematycznych:
Programem objęci byli uczniowie klas trzecich mający problemy z przyswojeniem
wiadomości i umiejętności z zakresu edukacji matematycznej zawartej w podstawie
programowej w zakresie podstawowym. Zespół obejmował grupę siedmiu uczniów, trzy
dziewczynki i czterech chłopców. Nie opanowali oni techniki dodawania i odejmowania w
zakresie 100 z przekroczeniem progu dziesiątkowego, nie potrafili bezbłędnie mnożyć w
pamięci w zakresie 100, potrzebowali pomocy przy rozwiązywaniu zadań tekstowych, mieli
trudności z odczytywaniem temperatury i godzin. Uwzględniłam też więcej ćwiczeń dla dzieci,
które według opinii wychowawców, potrzebowali ich więcej. Na zajęciach dzieci wykonywały
różne ćwiczenia przedstawione w tematyce zajęć, często były to matematyczne gry planszowe,
zabawy ruchowo – słowne, karty pracy i ćwiczenia na planszach (zegarowych i
termometrowych), na tablicy, które dzieci lubiły najbardziej. Zajęcia wyrównywały braki w
ich wiedzy, poprawiały umiejętności matematyczne, a dzięki grom i zabawom zobaczyły, że
matematyka przydaje się w zabawach i może być źródłem radości.
Poprawne wykonywanie ćwiczeń na kartach pracy, na kartach sprawdzających czy
niewielka ilość popełnionych błędów świadczy, że dzieci opanowały wiedzę i umiejętności
matematyczne zawarte w treściach programowych. Uczniowie otrzymali pozytywne wyniki na
koniec roku, żadnemu nie grozi drugoroczność.
U dzieci korzystających z tych zajęć zauważyłam znaczny wzrost możliwości
intelektualnych. Nastąpiło wyciszenie postaw lękowych. Dzieci chętnie zabierały głos , nie
bały się, że sposób ich rozwiązania zadania będzie błędny.
Zaczęły zachowywać się bardziej racjonalnie w sytuacjach problemowych. Nie
uciekały przed sytuacjami trudnymi, tylko próbowały zadanie rozwiązać jeszcze raz.
Poprawiły się oceny otrzymywane na lekcjach, szczególnie w dodawaniu i odejmowaniu liczb
dwucyfrowych.
Ewaluacja zajęć logopedycznych:
W zajęciach logopedycznych realizowanych w ramach projektu: Indywidualizacja
procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III szkół podstawowych, pt. "Każdy jest
ważny" brało udział 11 uczniów z klas I-III ze Szkoły Podstawowej nr 4 w Ełku. Zajęcia
odbywały się w trzech grupach. Treści zawarte w programie, dostosowane do indywidualnych
potrzeb i możliwości dziecka i skierowane na wyeliminowanie wykrytych w mowie
nieprawidłowości, zostały zrealizowane w pełni, a założone cele osiągnięte.
Z porównania diagnozy na początku zajęć i na zakończenie wynika, że uczniowie:
- usprawnili narządy mowy
- opanowali umiejętność prawidłowego artykułowania głosek
- jasno i precyzyjnie wyrażają swoje myśli ( zwracając uwagę na poprawną wymowę głosek)
- wzbogacili poprawność gramatyczną i stylistyczną wypowiedzi
Dalszej terapii wymaga uczennica klasy I, u której wystąpiły różnorodne zaburzenia.
Dzieci chętnie i w miarę regularnie uczestniczyły w zajęciach. Doskonaliły swoje umiejętności
językowe poprzez zabawę, gry logopedyczne, pracę z programami komputerowymi oraz z
dużym zaangażowaniem wykonywali zadania w przygotowanych przeze mnie kartach pracy
(rozwiązywali krzyżówki, rebusy, zagadki itp).
W zajęciach wykorzystywałam także gotowe zestawy obrazków i ćwiczeń (związanych
z daną głoską), historyjki obrazkowe oraz teksty z literatury dziecięcej.
Zdobyte umiejętności prawidłowego artykułowania głosek i porozumiewania się,
dzieci wykorzystywały na zajęciach szkolnych oraz w życiu codziennym, czego efektem była
informacja od nauczycieli i rodziców o zwracaniu uwagi na poprawność wymowy poza szkołą
oraz wzrost pewności siebie w trakcie swobodnych rozmów.
Dzieci ,na zajęcia w zakresie terapii logopedycznej, zostały wyłonione w
wewnątrzszkolnym badaniu logopedycznym przeprowadzonym przez wykwalifikowanych
logopedów. U uczniów tych stwierdzono różnorodne wady wymowy, zazwyczaj o charakterze
dyslalii wielorakiej. Podczas zajęć prowadzono ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia narządów
mowy i ćwiczenia artykulacyjne.Zwracano też uwagę na bogacenie słownictwa oraz
budowanie wypowiedzi poprawnych pod względem stylistycznym i gramatycznym. Podczas
terapii stosowano odpowiednie gry dydaktyczne oraz program multimedialny „Logopedia”
będące na wyposażeniu szkolnego gabinetu logopedycznego.
Ze względu na złożoność terapii oraz udział w zajęciach większej grupy uczniów
(3,4), terapię zakończono u jednej dziewczynki ( dyslalia jednorodna). Pozostali uczniowie,
mimo znaczącej poprawy w zakresie wymowy, wymagają kontynuacji terapii w następnym
roku szkolnym.
Ewaluacja zajęć psychoedukacyjnych:
Podejmowane podczas zajęć ćwiczenia i zabawy, zadania, np. integracyjne,
rozwijające umiejętności kontaktów interpersonalnych oraz wyrabiających prawidłowe
postawy w określonych sytuacjach szkolnych, spowodowały zmiany w postawie uczniów.
Nawiązali oni ze sobą współpracę, potrafią współpracować w grupie, podejmują różne
zadania, wchodzą w role. Częściej i chętniej wypowiadają się, mówią o swoich dobrych
stronach, dostrzegają je. Potrafią prawidłowo dokonywać oceny zachowania swojego i
kolegów. Mają większą motywację działania i doprowadzają podjęte zdania do końca.
Wspólnie z uczniami wykonaliśmy szereg ćwiczeń, które wyposażyły ich w inną alternatywną
postawę do tej, którą dotychczas prezentowali. Wychowawcy potwierdzają, że uczniowie ci
rzadziej stwarzają na terenie klasy sytuacje konfliktowe, częściej stosują się do klasowych
zasad, chętniej wypowiadają się na forum klasy. Prawidłowo oceniają swoje zachowanie,
dostrzegają swoje błędy i potrafią prawidłowo reagować w sytuacjach konfliktowych.
Uczniowie chętnie uczestniczą w zajęciach o czym świadczy wysoka frekwencja.
Programem Zajęć socjoterapeutycznych i psychoedukacyjnych dla dzieci z
zaburzeniami komunikacji społecznej objęci zostali uczniowie klas trzecich przejawiający
nieumiejętność komunikowania się z innymi, a co za tym idzie nieumiejętność wyrażania
własnych uczuć, potrzeb, trudności w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych. Podczas zajęć
uczestnicy poznawali się nawzajem, ale i odkrywali siebie. Mówili o swoich uczuciach
towarzyszących im w różnych sytuacjach, swoich sukcesach, poznawali swoją wartość.
Integrowali się poprzez zabawy ruchowe, pantomimy, gry planszowe, itp. Byli aktywni,
prezentowali dużą wiedzę w zakresie realizowanych zagadnień. Podczas zajęć wypracowali
umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach, umiejętność współdziałania, uczucie
empatii, jednakże nie zawsze ma to przełożenie na życie codzienne, szkolne.
W zajęciach uczestniczyło 7 dzieci z klas II mających problemy z zachowaniem i
dostosowaniem do potrzeb grupy. Opracowany program miał na celu eliminowanie i
zmniejszanie poziomu zaburzeń zachowania, nadpobudliwości i zahamowań. . W okresie
trwania zajęć , poprzez odpowiednie formy i metody , cele programu w większości zastały
zrealizowane. Dzieci lepiej funkcjonują w grupie , zaczęły akceptować własną osobę , częściej
radzą sobie w trudnych sytuacjach , są bardziej komunikatywne, próbują opanować agresję.
Gimnastyka korekcyjna:
Zajęcia miały charakter korekcyjno – kompensacyjny. Każdy uczeń uczestniczył w
zajęciach z pełnym zaangażowaniem. Wyrażał uczucie nieskrępowanej radości i zadowolenia.
Dzięki tym zajęciom uczniowie korygowali swoje wady postawy, poznając ćwiczenia mające
na celu poprawę postawy ciała. Zajęcia dostosowane były do wymagań zdrowotnych uczniów.
Zapobiegały powstawaniu zaburzeń statyki ciała poprzez wyrównywanie deficytu ruchu oraz
zaburzeń rozwoju motoryczności.
Zajęcia miały charakter gimnastyki korekcyjno - kompensacyjnej. W zajęciach
uczestniczyły dzieci z wadami postawy. Każdy uczeń w zajęciach z pełnym zaangażowaniem.
Dzieci koordynowały swoje wady postawy, ćwiczenia były dostosowane do wymagań
zdrowotnych uczniów. Odpowiednio dobrane ćwiczenia ogólnorozwojowe oraz wzmożenie
wydolności i sprawności fizycznej wyrabiały uczucie nieskrępowanej radości i zadowolenia.
Dzieci koordynowały wady postawy również poprzez gry i zabawy ruchowe. Cele zajęć
zostały w pełni zrealizowane.
Zajęcia specjalistyczne dla uczniów niepełnosprawnych:
Zajęcia wpłynęły na rozwój sprawności manualnej ucznia. Staranniej koloruje,
nawleka koraliki, lepi z plasteliny proste kształty, buduje piramidę z klocków. Rysuje i pisze
proste wzory i litery po śladzie. Próbuje pisać samodzielnie proste litery, sylaby, odtwarzać
proste szlaczki. Uczeń usprawnił spostrzeganie. Potrafi wskazać różnice w podobnych
obrazkach, dobiera w pary jednakowe obrazki, litery, układa z części i nazywa figury
geometryczne. Dzięki ćwiczeniom usprawniającym percepcję słuchową chłopiec rozpoznaje i
różnicuje odgłosy przyrody oraz dźwięki najbliższego otoczenia. Potrafi podzielić na sylaby
krótkie i proste wyrazy, nazywa głoski.
Podczas zajęć rozwijałam umiejętności matematyczne ucznia. Obecnie z drobnymi
podpowiedziami liczy do 10, porządkuje elementy w zbiorze, określa położenie przedmiotu w
stosunku do własnego ciała.
Uczeń po przeprowadzonych zajęciach nazywa przedmioty z najbliższego otoczenia,
części ciała, zjawiska przyrodnicze, figury geometryczne, zawody.
Stwierdzone przeze mnie osiągnięcia ucznia potwierdzają nauczycielki pracujące z
chłopcem na co dzień.
Praca indywidualna z dzieckiem dała mi możliwość nawiązania z nim dobrego
kontaktu, skupienia uwagi na jego trudnościach, dobrych i słabych stronach. Chłopiec jest
bardziej otwarty, odważny.
W wyniku prowadzonych zajęć chłopiec rozumie zasady, których należy przestrzegać
w klasie, w stołówce szkolnej, na korytarzu. Nazywa je, pokazuje na ilustracji. Zna imiona
członków najbliższej rodziny, nazywa ich obowiązki domowe. Uczeń odczytuje język ciała
wyrażanych przez emocje: przyjaźń, zdziwienie. Podczas zajęć wdrażałam chłopca do
słuchania wierszy, opowiadań, bajek. Słucha cierpliwie jednak nie udziela odpowiedzi na
pytania do tekstu. Usprawniając percepcję wzrokową ucznia stosowałam liczne gry,
układanki oraz puzzle. Ta forma zajęć bardzo dziecku odpowiadała. Dzięki nim uczeń
rozpoznaje przedmioty na obrazkach, dobiera części do obrazka, dobiera pary jednakowych
obrazków, dobiera brakujące części , segreguje obrazki, wyszukuje podobne kształty, układa
puzzle. Dzięki ćwiczeniom usprawniającym percepcję słuchową uczeń rozpoznaje i naśladuje
dźwięki najbliższego otoczenia. Rozwinął umiejętność czytania głosek. Stosowane ćwiczenia
grafomotoryczne usprawniły umiejętność pisania liter oraz szlaczków. Chłopiec robi to
staranniej. Rozwiązywanie plątaninek, labiryntów usprawniało koordynację wzrokoworuchową, odpowiedzialną za naukę czytania i pisania. Uczeń przepisuje proste wyrazy, czyta
sylaby.
Zajęcia rozwijające zainteresowania dla uczniów zdolnych, ze szczególnym uwzględnieniem
nauk matematyczno-przyrodniczych:
Uczestnikami zajęć byli uczniowie klas drugich przejawiający uzdolnienia w zakresie
nauk matematyczno- przyrodniczych- 3 dziewczynki
i 5 chłopców.
Wymiar czasu edukacyjnego wynosił 30 jednostek lekcyjnych. Proponowane działania były
dodatkową inicjatywą wspierającą rozwój zainteresowań związanych
z edukacją matematyczno- przyrodniczą.
W wyniku realizacji założeń programowych uczniowie wyposażeni zostali
w niezbędne sprawności, umiejętności, wiadomości i postawy. Potwierdziło to ich
uczestnictwo w konkursach szkolnych i poza szkolnych, a także zadowalające wyniki testów,
sprawdzianów, kart pracy. Na podstawie rozmów
z wychowawcami zaobserwowano również wzrost aktywności na zajęciach, chęć dalszego
rozwijania zainteresowań.
Programem byli objęci uczniowie klas trzecich wykazujący szczególne uzdolnienia w
zakresie edukacji matematyczno - przyrodniczej. Posiadali oni również zdolności
polonistyczne, muzyczne, plastyczne, taneczne i sportowe. Zajęcia zaplanowałam w taki
sposób, by ponad połowa zawierała treści matematyczno – przyrodnicze, a pozostałe – w
różnym stopniu rozwijały inne zainteresowania uczniów. Grupa liczyła 7 dziewczynek i
jednego chłopca. Treści matematyczne zawierały zadania o podwyższonym stopniu trudności
wykraczające ponad podstawę programową. Sądzę, że to dzięki tym zajęciom uczennica
osiągnęła wysoki wynik w Szkolnym Konkursie Matematycznym, który odbył się w naszej
szkole w maju, chociaż nie zakwalifikowała się do dalszego etapu. Natomiast kolejna
dziewczynka zajęła II miejsce w Konkursie Palm, a palmę właśnie wykonała na naszych
zajęciach. Dzieciom najbardziej podobały się zajęcia sportowe, muzyczne, taneczne i
plastyczne ponieważ prowadzone w małej grupie nie przypominają lekcji i dają uczniom
więcej możliwości. Problemem była bardzo zmienna w tym roku pogoda, gdyż część zajęć
zaplanowałam w plenerze i musiałam je zmieniać, co było niezgodne z harmonogramem. W
związku z tym musiałam też być przygotowana na dwie wersje pogodowe. Zajęcia te bardzo
podobały się dzieciom i chętnie na nie uczęszczały. Myślę, że każde dziecko rozwinęło swoje
uzdolnienia i zainteresowania w dziedzinach, z jakich były prowadzone zajęcia.
W zajęciach brało udział ośmiu uczniów klas trzecich. Byli to uczniowie , którzy
przejawiali chęć poszerzenia swoich wiadomości i umiejętności z zakresu przyrody,
matematyki, plastyki. Zajęcia odbywały się w klasie lub w terenie( zajęcia przyrodnicze).
Główny cel zajęć „ Każdy może zostać omnibusem –od matematyki do przyrody”
został zrealizowany. Dzieci udoskonaliły umiejętność logicznego myślenia, kojarzenia,
pamięć, koncentrację, współpracę w zespole, zrozumiały jaką rolę matematyka i przyroda
odgrywają we współczesnym świecie, nauczyły się jak wykorzystać umiejętności
matematyczne w życiu codziennym. Nauczyły się wykorzystywać rzeczy codziennego użytku do
zabaw matematycznych , konstruować proste gry matematyczne.