docPrzewodnik po wnioskach o uchylenie aresztu
download 
Reklamacja Transkrypt
Przewodnik po wnioskach o uchylenie aresztu
Northern Ireland www.courtsni.gov.uk Przewodnik po wnioskach o uchylenie aresztu serving the community through the administration of justice PRZEWODNIK PO WNIOSKACH O UCHYLENIE ARESZTU 3 Niniejszy przewodnik zawiera wyjaśnienia prawne oraz opis procedury obowiązującej w Irlandii Północnej w przypadkach, gdzie osoba dorosła, oskarżona o popełnienie przestępstwa, zwraca się do sądu o uchylenie aresztu. Uwaga: W przypadku gdy oskarżona osoba jest dzieckiem poniżej 18 roku życia lub jeżeli wniosek dotyczy tymczasowego zwolnienia z przyczyn rodzinnych, obowiązują inne przepisy. Przewodnik nie zawiera informacji dotyczących takich sytuacji. Terminologia Terminy stosowane w tym przewodniku: „Oskarżony”: oznacza osobę oskarżoną o popełnienie przestępstwa. „Uchylenie aresztu”: oznacza sytuację, gdzie oskarżony jest zwolniony z aresztu przez sąd pod warunkiem podjęcia zobowiązania dotyczącego stawienia się w sądzie w określonym terminie. „Zobowiązanie”: oznacza sytuację, gdzie oskarżony zobowiązuje się wobec sądu do przekazania określonej kwoty pieniędzy w przypadku nieobecności na procesie lub złamania warunków uchylenia aresztu (często określane jako „poręczenie własne”). „Poręczyciel”: oznacza osobę inną niż oskarżony (zwykle krewnego lub bliskiego przyjaciela oskarżonego), który zobowiązuje się wobec sądu do przekazania określonej kwoty pieniędzy, jeżeli oskarżony nie stawi się na procesie lub złamie warunki uchylenia aresztu. 4 Wstęp Jeżeli osoba jest oskarżona o popełnienie przestępstwa, policja może nadal zatrzymać oskarżonego w areszcie podczas zbierania dowodów dla prokuratury. Jeżeli policja ma taki zamiar, zgodnie z prawem należy postawić oskarżonego przed Sądem Pokoju nie później niż następnego dnia po dniu oskarżenia (lub następnego, jeżeli kolejnym dniem jest niedziela, Boże Narodzenie lub Wielki Piątek). Celem postawienia oskarżonego przed sądem przez policję, jest zapewnienie, że niezależny i bezstronny sędzia ustali, czy zatrzymanie odbyło się zgodnie z prawem oraz czy oskarżony powinien nadal przebywać w areszcie do czasu procesu („zatrzymanie w areszcie”) lub zwolnienie do czasu procesu („uchylenie aresztu”). Prawo dotyczące tego, czy dana osoba powinna pozostać zatrzymana w areszcie czy też z niego zwolniona jest takie samo bez względu na to, czy wniosek jest składany do Sądu Pokoju, Sądu Koronnego lub Sądu Najwyższego. PRZEWODNIK PO WNIOSKACH O UCHYLENIE ARESZTU 5 Prawo Jeżeli oskarżony złoży wniosek o zwolnienie z aresztu, niezależny i bezstronny sędzia podejmie zgodną z prawem decyzję, biorąc pod uwagę wszystkie stosowne informacje przedstawione przed sądem. Między innymi, sędzia przeprowadzi analizę wszystkich istotnych czynników, dotyczących zarówno indywidualnych okoliczności przestępstwa, o które osoba jest oskarżana (tzn. powagi przestępstwa) jak i indywidualnej sytuacji oskarżonego (czy był wcześniej karany). Oznacza to, że każdy wniosek o uchylenie aresztu jest inny. Nawet jeżeli dwie osoby zostały razem oskarżone o popełnienie przestępstwa („współoskarżony”), ich indywidualne wnioski o uchylenie aresztu będą inne, ponieważ ich okoliczności będą się różnić (np. jeden współoskarżony mógł być wcześniej karany za podobne przestępstwa, podczas gdy drugi nie). (i) Wskazania do uchylenia aresztu: Prawo dotyczące wniosków o uchylenie aresztu określone jest w Artykule 5 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Podstawowa zasada w Artykule 5 jest taka, że oskarżony musi zawsze zostać zwolniony z aresztu w oczekiwaniu na proces, o ile organy ścigania mogą udowodnić, że istnieją „istotne i wystarczające” powody uzasadniające pobyt w areszcie (sytuację taką określa się zwykle terminem „wskazania do uchylenia aresztu”). 6 (ii) Podstawy odmowy uchylenia aresztu: „Istotne i wystarczające” przyczyny dalszego zatrzymania oskarżonego w areszcie (nieuchylenia aresztu) określa się terminem „podstaw odmowy uchylenia aresztu. Obejmują one: • ryzyko niestawienia się na procesie po uchyleniu aresztu; • ryzyko naruszenia prawa po uchyleniu aresztu (np. zniszczenia dowodów, które mogą być użyte przeciwko oskarżonemu podczas procesu, kontakt ze świadkami, którzy mogą zeznawać podczas procesu oskarżonego); • ryzyko popełnienia kolejnych przestępstw po uchyleniu aresztu; • oskarżony może wyrządzić krzywdę sobie lub innym osobom, które nie będą odpowiednio chronione, jeżeli areszt zostanie uchylony; lub • ryzyko naruszenia porządku publicznego po uchyleniu aresztu oskarżonego. Powyższe pięć podstaw są jedynymi, które mogą stanowić uzasadnienie zgodnej z prawem odmowy uchylenia aresztu. Nie można odmówić uchylenia aresztu tylko dlatego, że oskarżony popełnił bardzo poważne przestępstwo, jednak powaga przestępstwa może zostać wzięta pod uwagę jako czynnik podczas ustalania, czy zaistniała którakolwiek z pięciu okoliczności odmowy uchylenia aresztu (np. powaga przestępstwa może zwiększyć ryzyko, że oskarżony nie pojawi się na swoim procesie). PRZEWODNIK PO WNIOSKACH O UCHYLENIE ARESZTU 7 Odpowiedzialność udowodnienia zaistnienia jednej lub więcej z pięciu podstaw odmowy uchylenia aresztu należy do oskarżyciela. Jeżeli oskarżyciel nie udowodni tego, wtedy uznane zostanie wskazanie do uchylenia aresztu i sędzia zwolni oskarżonego z aresztu. (iii) Warunki uchylenia aresztu: Jeżeli sędzia będzie usatysfakcjonowany z dowodów przed nim zaprezentowanych, potwierdzających zaistnienie podstawy do odmowy uchylenia aresztu, będzie musiał ocenić, czy jakiekolwiek „warunki uchylenia aresztu”, które mogą zostać nałożone, w wystarczający sposób zmniejszą ryzyko przedstawione w podstawie odmowy uchylenia aresztu. Jeżeli sędzia będzie usatysfakcjonowany, że warunek lub kombinacja warunków w wystarczający sposób zmniejszy ryzyko przedstawione w podstawie odmowy uchylenia aresztu, oskarżony zostanie zwolniony pod tymi warunkami. Przykłady warunków uchylenia aresztu, które mogą zostać rozpatrzone przez sędziego obejmują: • Jeden lub więcej poręczycieli. • Oskarżony musi przebywać pod podanym adresem (niekoniecznie tym samym, co przed popełnieniem przestępstwa). • Nałożenie zakazu opuszczania danego miejsca oznacza, że oskarżony musi przebywać w domu w określonych godzinach (taki warunek może również oznaczać wymóg założenia elektronicznego urządzenia monitorującego obecność w domu podczas godzin określonych w zakazie). 8 • Zakaz wstępu do określonych miejsc/ terenów geograficznych • Zakaz bezpośredniego lub pośredniego kontaktu oskarżonego z określonymi osobami (np. ofiarą lub współoskarżonym) • Oskarżony nie może spożywać alkoholu (ten warunek może również uwzględniać obowiązek poddania się badaniu na obecność alkoholu, jeżeli policja podejrzewa, że oskarżony spożywał alkohol). • Oskarżony nie może wchodzić do żadnych lokali, gdzie sprzedawany jest alcohol (np. puby, kluby nocne lub określone restauracje). • Oskarżony nie może zażywać żadnych leków z wyjątkiem przepisanych przez lekarza ani narkotyków. • Oskarżony musi oddać paszport. • Oskarżony nie może korzystać z Internetu ani żadnych urządzeń zapewniających dostęp do Internetu. • Oskarżony nie może prowadzić żadnych pojazdów mechanicznych. • Oskarżony nie może być pasażerem w żadnym prywatnym pojeździe. Powyższa lista nie jest wyczerpująca, zaś forma poszczególnych warunków uchylenia aresztu jest zależna od indywidualnych okoliczności sprawy oraz ryzyka, które ma zostać zmniejszone przez nałożenie warunków. Jakiekolwiek warunki lub ich kombinacja muszą być odpowiednie do celu, który ma zostać osiągnięty (np. oskarżony nie może otrzymać zakazu wstępu do całego hrabstwa, tylko dlatego, aby zapewnić, że nie będzie udawał PRZEWODNIK PO WNIOSKACH O UCHYLENIE ARESZTU 9 się na określoną ulicę w określonym mieście). Jeżeli sędzia nie będzie usatysfakcjonowany, że warunek lub ich kombinacja wystarczająco zmniejszy ryzyko przedstawione w odpowiedniej podstawie odmowy uchylenia aresztu, oskarżony pozostanie w areszcie. (iv) Uzasadnienie podjętej decyzji: Jeżeli sędzia uchyli areszt oskarżonego pod określonymi warunkami, na jawnym posiedzeniu sądu zostanie przedstawione uzasadnienie nałożenia warunków w powiązaniu z ryzykiem, które mają one zmniejszyć. Jeżeli sędzia podejmie decyzję o zatrzymaniu oskarżonego w areszcie, na jawnym posiedzeniu sądu sędzia przedstawi uzasadnienie odmowy uchylenia aresztu. (v) Odwołania: Jeżeli Sąd Pokoju lub Sąd Koronny odmówi uchylenia, a oskarżony nadal pozostanie w areszcie, oskarżonemu przysługuje prawo do złożenia nowego wniosku o uchylenie aresztu do Sądu Najwyższego. Postępowanie w Sądzie Najwyższym jest przeprowadzane w formie nowej rozprawy, niezależnej od wniosku o uchylenie, złożonego w Sądzie Pokoju lub Sądzie Koronnym. Jeżeli Sąd Pokoju podejmie decyzję o uchyleniu aresztu oskarżonego (z nałożeniem warunków lub bez), oskarżyciel może złożyć odwołanie od decyzji do Sądu Najwyższego. W takim 10 przypadku oskarżony pozostanie w areszcie do czasu rozpatrzenia odwołania przez Sąd Najwyższy. Postępowanie w Sądzie Najwyższym jest przeprowadzane w formie nowej rozprawy, niezależnie od wniosku o uchylenie, złożonego w Sądzie Pokoju. Northern Ireland Courts and Tribunals Service Communications Group Laganside House 23-27 Oxford Street Belfast BT1 3LA Phone: 028 9032 8594 Fax: 028 9072 8942 Textphone: 028 9041 2920 Email: [email protected] www.courtsni.gov.uk April 2013
