Hałas w ruchu drogowym - pomiary i analiza
Transkrypt
Hałas w ruchu drogowym - pomiary i analiza
ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ LABORATORIUM Inteligentnych systemów sterowania i diagnostyki INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 4 Hałas w ruchu drogowym - pomiary i analiza © ZTT WT PW, DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO Warszawa 2016 Ćw. nr 4 – Hałas w ruchu drogowym – pomiary i analiza 1. 2016-04-22 Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest prezentacja metod i narzędzi służących do pomiarów natężenia dźwięku (hałasu) generowanego przez ruch drogowy. Podczas ćwiczenia prezentowane są następujące zagadnienia: 2. - sonometr, - rejestracja danych (poziomu dźwięku), - import i analiza danych, - format i protokół transmisji danych, - identyfikacja źródeł dźwięku, - możliwości wykorzystania, - przykłady oprogramowania. Wykaz wykorzystanych przyrządów komputer PC z systemem Windows 98/NT/2000/XP/7, sonometr DT-8852 (rys. 2.1), program do obsługi sonometru Sound Level Meter, część do bezpośredniej współpracy z urządzeniem (rys. 2.2), program do obsługi sonometru Sound Level Meter, część analizy zarejestrowanych danych (rys. 2.3), program, odtwarzacz plików wideo GOM Player (rys. 2.4), program do analizy plików audio Audacity (rys. 2.5). Rys. 2.1 Sonometr DT-8852 Laboratorium Inteligentnych systemów sterowania i diagnostyki Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 1 Ćw. nr 4 – Hałas w ruchu drogowym – pomiary i analiza 2016-04-22 Rys. 2.2 Program do obsługi sonometru Sound Level Meter – obsługa urządzenia Rys. .2.3 Program do obsługi sonometru Sound Level Meter – analiza zapisanych danych Laboratorium Inteligentnych systemów sterowania i diagnostyki Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 2 Ćw. nr 4 – Hałas w ruchu drogowym – pomiary i analiza 2016-04-22 Rys. .2.4 Odtwarzacz plików wideo GOM Player Rys. .2.5 Program Audacity Laboratorium Inteligentnych systemów sterowania i diagnostyki Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 3 Ćw. nr 4 – Hałas w ruchu drogowym – pomiary i analiza 3. 2016-04-22 Wprowadzenie Patrz linki w p. 9 Literatura. .... 4. Programy konfiguracyjne i narzędziowe 4.1 Program Sound Level Meter Zadaniem tego programu jest obsługa sonometru DT-8852. Program skłąda się z dwóch części. Jedna służy do bezpośredniej obsługi sonometru, w tym dokonywaniu pomiarów i rejestracji wyników w czasie rzeczywistym, a druga do odczytu i prezentacji danych pomiarowych, zapisanych w pamięci sonometru. 4.2 Program GOM Player GOM Player umożliwia odtwarzanie wielu formatów plików; w tym XviD, DivX, FLV1, AC3, OGG, MP4, H263, AVI bez konieczności instalacji dodatkowych kodeków oraz filtrów na dysku twardym komputera. Ciekawą funkcją odtwarzacza jest możliwość oglądania jeszcze nie w pełni ściągniętych lub w części uszkodzonych plików AVI. Z pewnością użytkownicy programu docenią fakt wsparcia dla strumieni WMV, ASF, ASX oraz możliwość odtwarzania filmów w wysokiej rozdzielczości (DVD) z dźwiękiem 5.1. GOM Player oferuje również funkcję przechwytywania obrazu (Screen Capture) z aktualnie odtwarzanych filmów. Korzystając z Burst Capture użytkownik może zrobić do 999 automatycznych screenów. GOM Player posiada opcję wczytywania napisów (SMI, SRT, RT, SUB), dostosowywania ich pozycji, wielkości i koloru. 4.3 Program Audacity Audacity jest darmowym edytorem plików dźwiękowych, stanowiącym bezpłatną alternatywę dla takich programów jak Cool Edit Pro i WaveLab. Jego główne zadania to nagrywanie i odtwarzanie dźwięków, importowanie i eksportowanie plików w formatach MP3 (wymaga zewnętrznego enkodera, najlepiej LAME), WAV, AIFF, Ogg Vorbis i innych. Audacity umożliwia edycję ścieżek dźwiękowych z wykorzystaniem wycinania, kopiowania i wklejania (z możliwością dowolnego cofania wykonanych operacji), miksowania ścieżek oraz dodawanie efektów (echo, usuwanie szumu, normalizacja itp.) a także umożliwia korzystanie z wtyczek efektowych VST i LADSPA. Program posiada także Laboratorium Inteligentnych systemów sterowania i diagnostyki Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 4 Ćw. nr 4 – Hałas w ruchu drogowym – pomiary i analiza 2016-04-22 wbudowany edytor obwiedni/amplitudy, regulowany moduł do wyświetlania spektrogramów i analizy częstotliwościowej dla programów do analizy audio. 5. Wykaz użytych skrótów i oznaczeń Dla zwiększenia przejrzystości wprowadzono poniższe skróty oraz oznaczenia graficzne, które zostały wykorzystane w tekście instrukcji: - zapisz przebieg lub zrzut ekranu na dysku, - pytanie, na które odpowiedź musi znaleźć się w sprawozdaniu, 6. Uwagi praktyczne Pod żadnym pozorem nie należy „upraszczać” ćwiczenia i próbować wykonywać jego części w sposób łączny lub w zmienionej kolejności. Jest to najszybsza droga do pomyłki w przeprowadzonych pomiarach i obserwacjach, co skutkuje odrzuceniem sprawozdania. 7. Przebieg ćwiczenia 7.1 Zapoznaj się z budową stanowiska laboratoryjnego. Odszukaj i zidentyfikuj wszystkie elementy jego wyposażenia oraz przyrządy pomiarowe. 7.2 Spytaj prowadzącego zajęcia, który katalog zawiera przykładowe dane sonometru oraz pliki dźwiękowe i wideo. Skopiuj ten katalog i zmień jego nazwę na związaną z grupą studencką i zespołem laboratoryjnym. Obsługa sonometru 7.3 Włącz zasilanie sonometru. Przełącznikiem LEVEL ustaw najniższy zakres 30-80dB. Wybierz tryb pracy FAST. Przełącznikiem A/C wybierz charakterystykę korekcji typu A. W trybie A (na wyświetlaczu wyświetla się napis dBA) charakterystyka jest zbliżona do charakterystyki odpowiedzi częstotliwościowej ludzkiego ucha. Ten tryb należy stosować do pomiaru natężenia hałasu. W trybie C (na wyświetlaczu wyświetla się napis dBC) charakterystyka jest prawie płaska. Ten tryb należy stosować do pomiaru dźwięków generowanych przez urządzenia mechaniczne. 7.4 Sprawdź, jaki jest poziom dźwięku (tła) w warunkach ciszy w laboratorium. Jak zachowują się wskazania przyrządu? 7.5 Zmierz poziom dźwięku dla kilku przykładowych sytuacji i źródeł – rozmowa, klaśnięcie, normalnie grające radio. Możesz wykorzystać funkcję MAX/MIN. Ta Laboratorium Inteligentnych systemów sterowania i diagnostyki Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 5 Ćw. nr 4 – Hałas w ruchu drogowym – pomiary i analiza 2016-04-22 funkcja pozwala użytkownikowi odczytać wartość najwyższą (MAX) lub najniższą (MIN). {a) Przyciśnij przełącznik MAX/MIN. Na wyświetlaczu pojawi się napis MAX, a miernik przejdzie w tryb wyświetlania wartości maksymalnej. b). Przyciśnij ponownie przełącznik MAX/MIN. Na wyświetlaczu pojawi się napis MIN, a miernik przejdzie w tryb wyświetlania wartości minimalnej. c). Kolejne przyciśnięcie przełącznika MAX/MIN powoduje przejście miernika w normalny tryb.} Jaki jest poziom dźwięku poszczególnych źródeł? Jakie problemy sprawia ich rejestracja przy pomocy miernika? W jaki sposób najlepiej wykonać pomiar dla chwilowych źródeł dźwięku? 7.6 Wykorzystaj z katalogu Dzwieki testowe sygnały audio – od 100Hz do 10kHz, 44.1kHz próbkowania 16bitowego. Sprawdź w jednakowej odległości, najlepiej 1m, poziom generowanego dźwięku. Każdy pomiar wykonaj również w odległości 2 i 3 metrów. Jaki jest poziom zmierzonego dźwięku dla każdego sygnału? Jak wpływa i z czego wynika zmiana częstotliwości na wynik? Jak wpływa na wynik zmiana odległości? 7.7 Wykorzystaj fakt, że okna laboratorium SB012 znajdują się tuż przy ulicy Krzywickiego. Przez okno wykonaj pomiar dźwięku. Wykorzystaj funkcję REC dla zarejestrowania dźwięków. {W tym celu przyciśnij przełącznik REC, aby włączyć tryb archiwizacji pomiarów. Miernik zapamiętuje do 32000 rekordów pomiarowych, zawierających wynik pomiaru, datę oraz czas wykonania. Wszystkie dane mogą zostać odczytane po połączeniu miernika z komputerem PC. Oprogramowanie to umożliwia odczyt danych z wewnętrznej pamięci miernika, transmisję do PC oraz archiwizację danych w komputerze. W celu wyjścia z trybu zapisu danych przyciśnij jeszcze raz przełącznik REC. W przypadku przepełnienia pamięci miernika na wyświetlaczu pojawia się komunikat FULL. Aby skasować pamięć, przy wyłączonym mierniku przyciśnij i przytrzymaj przycisk REC i jednocześnie przyciśnij i przytrzymaj włącznik zasilania, aż na wyświetlaczu pojawi się napis „CLR”.} Jaki jest poziom „ciszy”? Jaki jest poziom dźwięku generowanego przez typowe pojazdy? Czy zależy on od typu pojazdu, prędkości? Czy możliwa jest ręczna rejestracja wyników pomiarów przy choćby średnim natężeniu ruchu? Analiza plików dźwiękowych i wideo 7.8 Uruchom program Audacity. Wczytaj z katalogu z przykładowymi danymi plik mp3, który jest ścieżką dźwiękową pliku wideo o tej samej nazwie, a zawierającego kilkuminutowy zapis ruchu drogowego – droga krajowa nr 7, w kierunku Gdańska, wylot z Łomianek, ograniczenie prędkości 70km/h. Laboratorium Inteligentnych systemów sterowania i diagnostyki Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 6 Ćw. nr 4 – Hałas w ruchu drogowym – pomiary i analiza 7.9 2016-04-22 Powiększ maksymalnie okno programu i rozciągnij przebieg/pliku dźwiękowy oraz powiększ odpowiednio do potrzeb sam wykres natężenia dźwięku. Znajdź (można wykorzystać Narzędzie obwiedni) na wykresie 3 miejsca o największym natężeniu dźwięku. Zrób zrzut ekranu, zapisując te fragmenty. 7.10 Otwórz w programie GOM Player plik avi o tej samej nazwie, co plik dźwiękowy mp3 analizowany w programie Audacity. Znajdź fragmenty, znalezione wcześniej w programie Audacity. Zrób zrzut klatki obrazu do schowka – klasyczna kombinacja klawiszy Ctrl+C. Zapisz tę klatkę. Jakie jest źródło tych dźwięków? Od czego może zależeć ich natężenie? Co może na nie wpływać? Analiza zapisanych danych 7.11 Uruchom program Sound Level Meter. Otwórz (File -> Open) plik z danymi txt o tej samej nazwie, co plik dźwiękowy mp3 analizowany w programie Audacity. Plik ten zawiera dane rejestrowane w tym samym czasie, co obraz w pliku wideo. Powinno otworzyć się okno DATALOGGER. Kliknij dwukrotnie na liście plików na wybrany wcześniej plik – program powinien wczytać i wyświetlić dane. Powiększ wykres w taki sposób, aby jedna kratka odpowiadała równo 1-2 sekundom. 7.12 Znajdź wyszukane wcześniej w programie Audacity fragmenty o największym natężeniu dźwięku. Zrób zrzut ekranu. Jaki jest poziom zarejestrowanych dźwięków? Jaka jest zależność między wykresem w programie Audacity a graficzną reprezentacją danych? Z jaką częstotliwością były zapisywane dane? 7.13 Wyeksportuj dane do programu Excel. Wykonaj wykres natężenia dźwięku w funkcji czasu. Zapisz plik. 7.14 W oknie DATALOGGER zaimportuj dane z drugiego pliku txt. Znajdź trzy fragmenty o największym natężeniu dźwięku. Wykonaj punkty 7.8 do 7.13, ale W ODWROTNEJ KOLEJNOŚCI niż poprzednio, czyli od danych, przez plik wideo do pliku audio. Wykonaj eksport danych, zrzuty ekranu oraz odpowiedz na pytania. Laboratorium Inteligentnych systemów sterowania i diagnostyki Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 7 Ćw. nr 4 – Hałas w ruchu drogowym – pomiary i analiza 8. 2016-04-22 Wykonanie sprawozdania Nie należy umieszczać w sprawozdaniu podstaw teoretycznych, ani opisów stanowiska laboratoryjnego. Sprawozdanie musi zawierać wszystkie wyniki pomiarów i obserwacji prezentowane wg kolejności ich wykonania. Każdy z nich musi być opatrzony numerem punktu instrukcji wg, którego został zarejestrowany. W sprawozdaniu muszą się znaleźć odpowiedzi na wszystkie postawione w instrukcji pytania oraz odpowiedni komentarz do uzyskanych wyników badań symulacyjnych. Zarówno opisy, jak i odpowiedzi, mają być zwięzłe, ale przedstawione pełnymi zdaniami. Wnioski powinny zawierać podsumowanie przeprowadzonych badań. Szczególny nacisk należy położyć na zaprezentowanie różnic oraz podobieństw pomiędzy poszczególnymi wynikami i obserwacjami, np. różnice i podobieństwa w formatach transmisji, czy zależności czasowe przy zmianach szybkości transmisji. 9. Literatura Instrukcja obsługi sonometru http://www.stratos.pl/specyfikacje/19809.pdf , http://www.cim.pw.edu.pl/zoios_oceny/sensoryka/sonometr.pdf , http://www.imc.pcz.czest.pl/imtits/pliki_MiSP/C-07.pdf , http://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/u/uwagi-koncowe-izalaczniki_2578//documents/wytyczne.pdf , http://www.its.waw.pl/doc_media/wezel_1770/Biuletyn%206-2010.pdf , http://www.ietu.katowice.pl/wpr/Dokumenty/Materialy_szkoleniowe/Szkol2/06-pawlas.pdf . Laboratorium Inteligentnych systemów sterowania i diagnostyki Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 8