docPrzygoda z komputerem. Program nauczania
download 
Reklamacja Transkrypt
Przygoda z komputerem. Program nauczania
Redakcja Jadwiga Kwiecień Projekt okładki Marek Piwko Program dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania i wpisany do wykazu programów szkolnych do kształcenia ogólnego do nauczania informatyki na poziomie szkoły podstawowej na podstawie recenzji rzeczoznawców: mgra Marka Sadowskiego i dra Jacka Stańdo. Numer dopuszczenia: DKOS-5002-45/07 Wydanie I, maj 2007 Videograf Edukacja Sp. z o.o., 41-500 Chorzów, Al. Harcerska 3 C tel.: (032) 348 31 33, (032) 348 31 35 fax: (032) 348 31 25 [email protected] www.videograf.pl © Copyright by Videograf Edukacja Sp. z o.o., Chorzów 2007 ISBN 978-83-89232-99-1 SPIS TREŚCI 1. Założenia programu ........................................................................................ 4 2. Podstawa programowa .................................................................................... 6 3. Cele kształcenia ................................................................................................ 8 4. Treści kształcenia oraz przewidywane osiągnięcia uczniów ..................... 11 5. Realizacja treści kształcenia w poszczególnych klasach ........................... 17 6. Sposoby pomiaru osiągnięć uczniów ............................................................ 20 7. Informacje o realizacji programu.................................................................. 30 1. Założenia programu Zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego zadaniem szkoły jest przygotowanie uczniów do posługiwania się komputerem i technologią informacyjną, a co za tym idzie, przygotowanie ich do życia w społeczeństwie informacyjnym. Szkoła ma stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł. Powinna dążyć do stworzenia uczniom możliwości poznania podstaw elementów informatyki i jej zastosowań oraz przygotowania uczniów do stosowania technologii informacyjnej w życiu codziennym. Ogólnym celem nauczania informatyki w szkole podstawowej jest zapoznanie uczniów ze sprzętem komputerowym i odpowiednim oprogramowaniem oraz przygotowanie do odpowiedzialnego i samodzielnego wykorzystania TI do rozwiązywania problemów z różnych dziedzin. Założeniem niniejszego programu jest dążenie do realizacji ogólnego celu nauczania informatyki w szkole podstawowej. Jest on przewidziany do realizacji w wymiarze jednej godziny tygodniowo w cyklu trzyletnim. Program ten pozwala uczyć w taki sposób, aby uczniowie mogli rozwijać wyobraźnię, aktywność, umiejętność uczenia się i potrafili samodzielnie zdobywać informacje. Realizacja tego programu sprzyja przygotowaniu uczniów do systematycznej nauki technologii informacyjnej w klasach wyższych i korzystania z niej. Treści kształcenia w tym programie zostały ujęte w siedmiu działach: IIII. Bezpieczeństwo i zdrowie – wdrażanie uczniów do bezpiecznego i zdrowego korzystania z komputera. IIII. Komputer i system Windows – zapoznanie uczniów z podstawowymi elementami komputera oraz z działaniem systemu Windows. IIII. Edytor tekstu – poznanie szerokiego zakresu wykorzystywania edytora tekstu oraz sposobów redagowania i formatowania tekstu, wstawiania grafiki i formatowania tabel w dokumencie. IIV. Programy graficzne – tworzenie rysunków w grafice rastrowej i wektorowej za pomocą odpowiedniego oprogramowania komputerowego. Wykorzystanie zapisanych rysunków w innych programach. IIV. Internet – poznanie zasad wyszukiwania informacji w Internecie, ich gromadzenia i wykorzystywania. Zapoznanie uczniów z komunikatorami oraz sposobami porozumiewania się za pomocą komputera. Nauka zakładania kont pocztowych, wysyłania i odbierania listów pocztą elektroniczną. IVI. Komputerowe obliczenia – wykonywanie obliczeń za pomocą kalkulatora. Wykorzystywanie arkusza kalkulacyjnego do rozwiązywania prostych problemów z życia codziennego. 4 VII. Programy multimedialne – poznanie multimedialnych źródeł informacji. Przygotowywanie prezentacji multimedialnych zawierających tekst, grafikę i dźwięk. Na drugim etapie kształcenia poziom wiedzy informatycznej uczniów jest dość zróżnicowany. Część uczniów ma komputer w domu i na co dzień z niego korzysta. Są uczniowie, którzy nie mają własnego komputera, ani też możliwości korzystania z niego poza szkołą. Zdarza się również, że uczniowie posiadający komputer wykorzystują go jedynie do gier i rozmów przez Internet. Są jednak i tacy uczniowie, którym komputer służy do poszerzania wiedzy i rozwijania zainteresowań oraz zdobywania informacji w Internecie. Realizując program nauczania na lekcjach informatyki musimy dążyć do tego, by uczniowie, którzy nie mają komputerów, mieli możliwość korzystania z nich na terenie szkoły, i zdobyli potrzebną do tego wiedzę. Uczniom, którzy wykorzystują komputer tylko dla rozrywki, należy uświadomić, iż zakres możliwości tego urządzenia jest bogatszy. Trzeba wdrożyć ich do świadomego wykorzystywania tych możliwości. Zaś uczniom, którzy wykazują zainteresowania informatyką i technologią informacyjną, warto przedstawić możliwości poszerzania zainteresowań w tym zakresie. Na lekcjach informatyki, poza wiadomościami teoretycznymi, należy szczególną uwagę zwrócić na ćwiczenia praktyczne, które sprzyjają samodzielnemu zdobywaniu wiedzy i nowych umiejętności. Dobór ćwiczeń oraz problemów do rozwiązania powinien zachęcać uczniów do samodzielnej pracy, a także do używania narzędzi informatycznych. Podczas realizacji programu trzeba zwrócić szczególną uwagę na spiralny układ materiału. W każdym roku nauki należy wracać do realizowanych wcześniej treści nauczania, poszerzając je o nowe wiadomości i umiejętności oraz utrwalać już zdobyte. Na podstawie niniejszego programu zostały opracowane podręczniki „Przygoda z komputerem. Informatyka dla szkoły podstawowej”. Klasa 4, 5 i 6. Podręczniki te zapewnią realizację celów i treści zawartych w tym programie. Zawierają one przystępnie podane treści teoretyczne, odpowiednio dobrane do wieku ucznia w poszczególnych klasach, oraz duży wybór ćwiczeń podstawowych i dodatkowych przeznaczonych dla uczniów zdolnych. Zajęcia z informatyki powinny być tak zorganizowane, aby przy jednym stanowisku komputerowym nie pracowało więcej niż dwóch uczniów równocześnie. Przestrzeganie tej zasady umożliwia realizację zadań szkoły określoną w podstawie programowej nauczania informatyki. W przypadku większej liczby uczniów przy jednym stanowisku komputerowym realizacja założeń podstawy programowej może być trudna. 5 2. Podstawa programowa Podstawa programowa to obowiązkowy na danym etapie edukacyjnym zestaw treści nauczania oraz umiejętności, które muszą być uwzględnione w programie nauczania i umożliwiają ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych. Podstawę programową dla wszystkich rodzajów szkół ogłasza minister odpowiedzialny za oświatę i wychowanie.1 Podstawa programowa stanowi punkt wyjścia opracowania różnych szkolnych i ogólnopolskich programów nauczania. Sposób realizacji oraz zakres uzyskiwania założonych w podstawie programowej osiągnięć nie jest określony. Podstawa programowa określa cele i zadania kształcenia szkolnego oraz treści nauczania i osiągnięcia. Podstawa programowa dla przedmiotu informatyka na drugim etapie kształcenia brzmi następująco: INFORMATYKA Cele edukacyjne Nauczenie podstawowych zasad posługiwania się komputerem i technologią informacyjną. Zadania szkoły 1. Umożliwienie uczniom dostępu do komputera. 2. Przygotowanie uczniów do posługiwania się komputerem i technologią informacyjną. 3. Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia wychowawcze związane z niewłaściwym korzystaniem z komputerów i ich oprogramowania (np. z gier). Treści nauczania 1. Zasady bezpiecznego posługiwania się komputerem. 2. Komputer jako źródło wiedzy i komunikowania się. Zastosowania komputera w życiu codziennym. 1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodo- wej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół – Dz. U. Nr 51, poz. 458, z późniejszymi zmianami. 6 3. Opracowywanie za pomocą komputera prostych tekstów, rysunków i motywów. 4. Korzystanie z elementarnych zastosowań komputerów do wzbogacania własnego uczenia się i poznawania różnych dziedzin wiedzy. 5. Poznawanie zastosowań komputerów i opartych na technice komputerowej urządzeń spotykanych przez ucznia w miejscach publicznych. Osiągnięcia 1. Posługiwanie się komputerem w przystosowanym dla ucznia środowisku sprzętowym i programistycznym. 2. Opracowywanie za pomocą komputera prostych tekstów, rysunków, motywów. 3. Korzystanie z różnorodnych źródeł i sposobów zdobywania informacji oraz jej przedstawiania i wykorzystania. 4. Stosowanie komputerów do wzbogacania własnego uczenia się i poznawania różnych dziedzin. 7 3. Cele kształcenia Informatyka w szkole podstawowej służy zapoznaniu ucznia ze sprzętem komputerowym i odpowiednim oprogramowaniem i ma przygotować do odpowiedzialnego i samodzielnego wykorzystania TI w rozwiązywaniu problemów z różnych dziedzin. Poniższe cele kształcenia zostały opracowane z myślą o tym, by uczeń w drugim etapie kształcenia posiadł odpowiednią wiedzę zgodną z podstawą programową, potrafił bezpiecznie i krytycznie korzystać w uczeniu się i rozrywce z ciągle rozwijającej się TI. Program ten zakłada sześć głównych celów kształcenia: III. Poznanie zasad bezpiecznego posługiwania się komputerem. III. Posługiwanie się sprzętem komputerowym. III. Przygotowanie do posługiwania się oprogramowaniem. IV. Poznanie zastosowań komputerów i urządzeń wykorzystujących technikę komputerową. I V. Zdobywanie umiejętności krytycznego wykorzystywania informacji ze źródeł multimedialnych i zasobów sieci Internet. VI. Kształcenie umiejętności kulturalnego komunikowania się za pomocą technologii informacyjnej. Z powyższych celów ogólnych wynikają cele szczegółowe, które zostały przedstawione w tabeli. 8 Lp. Cele ogólne Cele szczegółowe I Poznanie zasad bezpiecznego posługiwania się komputerem. 1. Znajomość zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem. 2. Stosowanie zasad właściwego zachowania się w pracowni komputerowej. II Posługiwanie się sprzętem komputerowym. 1. Poznanie urządzeń zestawu kom– puterowego oraz ich przeznacze– nia. 2. Poznanie urządzeń znajdujących się w jednostce centralnej oraz funkcji, jaką pełnią w komputerze. 3. Poznanie i wykorzystywanie nośników pamięci zewnętrznej. Lp. Cele ogólne Cele szczegółowe III Przygotowanie do posługiwania się oprogramowaniem. 1. Poznanie sposobów komunikowania się z komputerem. 2. Znajomość roli systemu operacyjnego. 3. Opanowanie umiejętności zapisywania i odczytywania wyników pracy z komputerem na różnych nośnikach danych. 4. Opanowanie umiejętności zarządzania plikami i folderami. 5. Poznanie i wykorzystywanie programów użytkowych (programy graficzne, edytor tekstu, programy multimedialne, arkusz kalkulacyjny). IV Poznanie zastosowań komputerów i urządzeń wykorzystujących technikę komputerową. 1. Poznanie urządzeń wykorzystujących technikę komputerową (telefon komórkowy, cyfrowy aparat fotograficzny. 2. Poznanie zastosowania TI w najbliższym otoczeniu. V Zdobywanie umiejętności krytycznego wykorzystywania informacji ze źródeł multimedialnych i zasobów sieci Internet. 1. Wyszukiwanie informacji na zadany temat w komputerowych słownikach i encyklopediach. 2. Posługiwanie się oprogramowaniem w uczeniu się innych przedmiotów i poznawaniu różnych dziedzin wiedzy. 3. Wykorzystywanie przeglądarki in– ternetowej do przeglądania stron WWW. 4. Poznanie zasad korzystania z wyszukiwarki. 5. Poznanie zagrożeń wynikających z korzystania z sieci Internet. 9 Lp. Cele ogólne Cele szczegółowe VI Kształtowanie umiejętności kulturalnego komunikowania się za pomocą technologii informacyjnej. 1. Znajomość programów służących do komunikowania się. 2. Korzystanie z wybranych komunikatorów. 3. Umiejętność zakładania kont pocztowych. 4. Umiejętność wysyłania i odbierania listów pocztą elektroniczną. 5. Poznanie i przestrzeganie zasad kulturalnego komunikowania się za pomocą Internetu. 10 4. Treści kształcenia oraz przewidywane osiągnięcia uczniów Kolejnymi podstawowymi pojęciami w podstawie programowej po celach edukacyjnych są treści nauczania i osiągnięcia. W treściach nauczania zawarty jest całokształt podstawowych wiadomości i umiejętności z przedmiotu informatyka przewidzianych do opanowania przez uczniów w drugim etapie kształcenia. Osiągnięcia są wynikiem nauczania i uczenia się. Przewidywane osiągnięcia to założenia, co uczeń powinien umieć w wyniku realizacji przyjętych treści. W programie tym treści nauczania oraz osiągnięcia uczniów zostały ujęte w siedmiu działach tematycznych, które mają swoje odzwierciedlenie w wytyczonych celach nauczania. Lp. Treści kształcenia Przewidywane osiągnięcia uczniów BEZPIECZEŃSTWO I ZDROWIE 1. Regulamin szkolnej pracowni komputerowej. – Znają i stosują regulamin szkolnej pracowni komputerowej. 2. Bezpieczeństwo i higiena pracy przy komputerze. – Znają zasady bezpiecznego użytkowania komputera i innych urządzeń TI oraz programów komputerowych. – Wiedzą, jak prawidłowo zorganizować stanowisko pracy przy komputerze. – Wiedzą, jakie zagrożenia są związane z nieprzestrzeganiem higieny pracy przy komputerze i niewłaściwie zorganizowanym stanowiskiem pracy. KOMPUTER I SYSTEM WINDOWS 3. Podstawowe elementy komputera i ich funkcje, urządzenia zewnętrzne (wejściowe i wyjściowe). – Potrafią wyróżnić i nazwać następujące elementy zestawu komputerowego: jednostka centralna, monitor, klawiatura, mysz, drukarka, skaner, głośniki, oraz wiedzą, do czego służą. 4. Podstawowe elementy jednostki centralnej. – Potrafią wymienić oraz wiedzą, jaką rolę odgrywają w komputerze, następu- 11 Lp. Treści kształcenia Przewidywane osiągnięcia uczniów jące urządzenia: płyta główna, procesor, pamięć RAM, karty rozszerzeń (graficzna, dźwiękowa), dysk twardy, stacja dyskietek. 5. Sposoby komunikowania się użytkownika z komputerem. – Wykorzystują myszkę oraz klawiaturę w celu wydawania polecenia w systemie Windows. 6. Zasady pracy z systemem operacyjnym. – Znają zadania systemu operacyjnego w komputerze. – Potrafią skorzystać z podstawowych usług systemu operacyjnego. 7. Uruchamianie programów. – Samodzielnie uruchamiają wskazany program. 8. Zapisywanie i odczytywanie wyników pracy z komputerem na różnych nośnikach danych. – Potrafią zapisać wyniki swojej pracy na dysku oraz innych nośnikach (dyskietka, pendrive). – Potrafią otworzyć pliki zapisane na dysku lub innym nośniku danych. 9. Zarządzanie plikami i folderami (kopiowanie, przenoszenie, usuwanie, zmiana nazwy). – Tworzą foldery. – Kopiują i przenoszą obiekty typu folder i plik. – Potrafią usuwać pliki i foldery. 10. Instalowanie programów. – Potrafią zainstalować nowe oprogramowanie. 11. Zastosowanie TI w różnych dziedzinach życia. – Znają podstawowe zastosowania komputera, telefonii komórkowej i cyfrowego aparatu fotograficznego. – Znają zastosowania TI w swoim otoczeniu. 12 Lp. Treści kształcenia Przewidywane osiągnięcia uczniów EDYTOR TEKSTU 12. Zasady wprowadzania tekstu. – Znają zasady wprowadzania tekstu w edytorze tekstu. 13. Podstawowe operacje na tekście. – Potrafią zaznaczyć, skopiować, wkleić, wyciąć oraz usunąć tekst. 14. Redagowanie i formatowanie dokumentów tekstowych. – Wiedzą, jak napisać, zredagować oraz sformatować tekst za pomocą edytora tekstu. 15. Tworzenie tekstu zawierającego tabele. – Potrafią zamieścić tabelę w dokumencie tekstowym. – Wiedzą, jak zmienić obramowanie tabeli, wypełnić komórki tłem i deseniem. – Potrafią sformatować tekst znajdujący się w tabeli. 16. Wstawianie grafiki do dokumentu tekstowego. – Umieją wstawiać rysunki do dokumentu i otaczać je tekstem. 17. Drukowanie dokumentu. – Potrafią przygotować dokument do druku. – Wiedzą, w jaki sposób wydrukować cały dokument oraz wybraną stronę. PROGRAMY GRAFICZNE 18. Rysowanie, malowanie prostych rysunków. – Wiedzą, jak korzystać z wybranych narzędzi w poznanym programie graficznym. – Potrafią stworzyć prosty rysunek za pomocą komputera. 19. Tworzenie prostych kompozycji graficznych w grafice rastrowej. – Potrafią przekształcać i tworzyć obrazy za pomocą prostego programu graficznego (Paint). 13 Lp. Treści kształcenia Przewidywane osiągnięcia uczniów 20. Tworzenie kompozycji graficznych z wykorzystaniem narzędzi programu grafiki wektorowej. – Potrafią tworzyć i przekształcać obiekty za pomocą programu grafiki wektorowej (Draw). – Potrafią wykonać kompozycję graficzną według podanych wskazówek. 21. Tworzenie obiektów 3D. – Tworzą obiekty trójwymiarowe według podanej instrukcji oraz własnego pomysłu. INTERNET 22. Zapoznanie z pojęciem Internet. – Wiedzą, co to jest Internet. – Znają podstawowe usługi sieci internetowej. 23. Przeglądanie stron internetowych, korzystanie z hiperłączy. – Wiedzą, jak korzystać z popularnej przeglądarki internetowej. – Potrafią poruszać się po stronach WWW. – Potrafią korzystać z hiperłączy. 24. Wyszukiwanie informacji w sieci Internet. – Znają zastosowanie wyszukiwarek internetowych. – Potrafią posługiwać się wyszukiwarką internetową w celu zdobywania informacji w sieci Web. 25. Komunikowanie się za pomocą komputera, poznanie programów służących do komunikowania się. – Znają programy służące do komunikowania się. – Potrafią korzystać z wybranych komunikatorów. 26. Wysyłanie i odbieranie listów pocztą elektroniczną. – Potrafią założyć konto pocztowe. – Wiedzą, jak wysyłać i odbierać listy z załącznikami. 14 Lp. Treści kształcenia Przewidywane osiągnięcia uczniów KOMPUTEROWE OBLICZENIA 27. Kalkulator – wykonywanie obliczeń. – Znają funkcje klawiszy prostego kalkulatora. – Wykorzystują pamięć kalkulatora do wykonywania złożonych operacji. 28. Wprowadzanie danych do arkusza kalkulacyjnego. – Potrafią określić adres komórki i posługiwać się nim. – Wiedzą, jak wprowadzać dane do arkusza. 29. Wykonywanie obliczeń, stosowanie formuł. – Potrafią wykonać proste obliczenia za pomocą arkusza kalkulacyjnego. – Potrafią tworzyć formuły z prostymi funkcjami matematycznymi. 30. Zasady formatowania komórek. – Potrafią formatować zawartość komórek. – Umieją formatować wygląd komórek. PROGRAMY MULTIMEDIALNE 31. Korzystanie z multimedialnych źródeł informacji: programów edukacyjnych, encyklopedii, leksykonów i słowników. – Wyszukują informacje na zadany temat w komputerowych słownikach i encyklopediach. – Posługują się oprogramowaniem w uczeniu się innych przedmiotów i poznawaniu różnych dziedzin wiedzy. 32. Rozrywka z komputerem: gry, muzyka, filmy. – Potrafią uruchomić wybraną grę komputerową i z niej korzystać. – Wiedzą, w jaki sposób uruchomić pliki muzyczne oraz film. 33. Przygotowanie prezentacji multimedialnej. – Znają zastosowanie programu do tworzenia prezentacji. – Potrafią przełączać widoki slajdów. – Potrafią przygotować prostą prezentację według podanych wskazówek. 15 Lp. Treści kształcenia Przewidywane osiągnięcia uczniów 34. Tworzenie slajdów, ustawianie przejść między slajdami. – Wiedzą, jak dokładać i usuwać slajdy w prezentacji. – Potrafią ustawić przejścia między slajdami. 35. Uatrakcyjnienie prezentacji (animacja, dźwięk). – Wiedzą, w jaki sposób dołączyć do slajdu dźwięk i animację. – Potrafią zaprezentować przygotowany materiał. 16 5. Realizacja treści kształcenia w poszczególnych klasach Treści kształcenia przewidziane do realizacji w drugim etapie kształcenia zostały ujęte w siedmiu działach tematycznych: IVI. Bezpieczeństwo i zdrowie, IIII. Komputer i system Windows, IIII. Edytor tekstu, I IV. Programy graficzne, IIV. Internet, IVI. Komputerowe obliczenia, VII. Programy multimedialne. Niektóre z powyższych działów przewijają się przez trzy lata nauki, inne wprowadzane są dopiero w piątej lub szóstej klasie. Realizacja treści w poszczególnych działach ma charakter wprowadzenia, rozszerzenia lub utrwalenia. Dział Bezpieczeństwo i zdrowie wprowadzony jest w klasie czwartej. W ramach tego działu uczniowie poznają regulamin szkolnej pracowni komputerowej oraz zasady bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze. W następnych klasach wiadomości i umiejętności z tego działu są utrwalane. Kolejny dział to Komputer i system Windows. Z zagadnieniami tego działu uczniowie również spotykają się już w klasie czwartej, gdzie poznają podstawowe elementy komputera oraz ich funkcje. Dowiadują się, w jaki sposób użytkownik może komunikować się z komputerem. Poznają sposoby uruchamiania programów oraz zapisywania dokumentów na dysku. W klasie piątej poznają podstawowe elementy jednostki centralnej oraz funkcje, jakie pełnią w komputerze. Zdobywają wiedzę i umiejętności na temat zarządzania plikami i folderami. W klasie szóstej poznają dziedziny życia, w których ma zastosowanie technologia informacyjna. Uczą się instalacji nowego oprogramowania. W ramach tego działu, w klasie czwartej uczniowie są wprowadzani w zagadnienia komputera i systemu Windows, zaś w klasie piątej i szóstej następuje rozszerzenie wiadomości i umiejętności. Zdobywanie wiadomości i umiejętności z zakresu edytora tekstu zostało rozłożone na trzy lata nauki. W klasie czwartej uczniowie zostają wprowadzeni w nowy edytor tekstu. Poznają zasady wprowadzania tekstu, uczą się podstawowych operacji na tekście, redagują i formatują proste dokumenty tekstowe. Uczą się, w jaki sposób przygotować dokument do druku oraz go wydrukować. W klasie piątej poznają sposoby umieszczania w dokumencie tabel i ich formatowania. Zdobywają umiejętność wstawiania grafiki do doku17 mentu tekstowego. W klasie szóstej uczniowie utrwalają zdobyte w poprzednich klasach wiadomości i umiejętności. Kolejny dział to Programy graficzne. W klasie czwartej uczniowie zdobywają umiejętność rysowania prostych rysunków i wykonywania kompozycji w programie grafiki rastrowej (np. Paint). Poznają również zasady pracy w programie tworzącym grafikę wektorową (proponowany jest tutaj darmowy program Draw z pakietu OpenOffice). W klasie piątej i szóstej ma miejsce rozszerzenie umiejętności pracy w programie grafiki wektorowej. Uczniowie uczą się tworzyć i przekształcać obiekty, poznają zasady pracy z punktami i krzywymi. W klasie szóstej tworzą obiekty trójwymiarowe. Internet – źródło wiedzy i rozrywki. Z tym działem uczniowie spotykają się już w klasie czwartej, gdzie poznają przeglądarkę internetową, uczą poruszania się po stronach WWW. Zdobywają wiedzę na temat wyszukiwania informacji w sieci Web. W klasie piątej poznają komunikatory oraz sposoby komunikowania się za pomocą Internetu. W klasie szóstej uczą się zakładania konta pocztowego oraz wysyłania i odbierania listów pocztą elektroniczną. Komputerowe obliczenia. Ten dział wprowadzony jest w klasie piątej, gdzie uczniowie poznają zasady korzystania z systemowego Kalkulatora. Za jego pomocą ćwiczą proste obliczenia matematyczne. W klasie szóstej poznają arkusz kalkulacyjny oraz zasady wprowadzania danych w komórki. Wykonują proste obliczenia, stosują formuły oraz zasady formatowania komórek. Programy multimedialne to dział, z którym uczniowie spotykają się w klasie piątej. Uczą się korzystania z multimedialnych źródeł informacji oraz wyszukiwania informacji w komputerowych słownikach i encyklopediach. W klasie szóstej uczniowie poznają program przeznaczony do tworzenia prezentacji. Dowiadują się, jak przygotować prostą prezentację, w jaki sposób zarządzać slajdami oraz w jaki sposób uatrakcyjnić prezentację dodając do niej dźwięk i animacje. Podejmują pierwsze kroki w tworzeniu własnej prezentacji multimedialnej. Taki rozkład treści kształcenia pozwala na ich realizację w układzie spiralnym. W kolejnych klasach, w przypadku działu wprowadzonego w poprzedniej klasie, uczniowie bazują na wiadomościach wcześniej zdobytych, wiadomości te są utrwalane i rozszerzane. 18 Poniższa tabela obrazuje sposób realizacji treści kształcenia z podziałem na klasy. Lp. Dział Klasa IV Klasa V Klasa VI I BEZPIECZEŃSTWO I ZDROWIE Wprowadzenie Utrwalenie Utrwalenie II KOMPUTER I SYSTEM WINDOWS Wprowadzenie Rozszerzenie Rozszerzenie III EDYTOR TEKSTU Wprowadzenie Rozszerzenie Utrwalenie IV PROGRAMY GRAFICZNE Wprowadzenie Rozszerzenie Rozszerzenie V INTERNET Wprowadzenie Rozszerzenie Rozszerzenie VI KOMPUTEROWE OBLICZENIA —————– Wprowadzenie Wprowadzenie VII PROGRAMY MULTIMEDIALNE —————– Wprowadzenie Utrwalenie 19 6. Sposoby pomiaru osiągnięć uczniów Osiągnięcia uczniów są wynikiem nauczania i uczenia się. W dużym stopniu zależą one od środowiska rodzinnego, zdolności ucznia oraz jego aspiracji. Pomiar osiągnięć polega na sprawdzaniu zdobytych przez ucznia wiadomości i umiejętności, które powinien posiąść w wyniku nauczania. Metody pomiaru, proponowane w celu sprawdzenia opanowania wiadomości i umiejętności zagadnień informatycznych przewidzianych do realizacji w niniejszym programie, polegają głównie na obserwacji działań ucznia podczas lekcji, ocenie wykonywanych ćwiczeń oraz przeprowadzaniu testów sprawdzających. W opracowanych podręcznikach „Przygoda z komputerem. Klasa 4, 5, 6”, przy każdym omawianym zagadnieniu informatycznym znajdują się ćwiczenia z przeznaczeniem do utrwalenia i sprawdzenia opanowania wprowadzanych treści. Na końcu każdego działu zamieszczone są testy sprawdzające wiadomości zdobyte przez uczniów po zakończeniu realizacji zagadnień z danego działu. Lp. Propozycja metod pomiaru Osiągnięcia BEZPIECZEŃSTWO I ZDROWIE 1. Znajomość i przestrzeganie regulaminu szkolnej pracowni komputerowej. – obserwacja – ćwiczenia 2. Znajomość zasad bezpiecznego użytkowania komputera i innych urządzeń TI oraz programów komputerowych. – obserwacja – ćwiczenia 3. Prawidłowa organizacja stanowiska pracy przy komputerze. – obserwacja – test sprawdzający 4. Znajomość zagrożeń związanych z nieprzestrzeganiem higieny pracy przy komputerze i niewłaściwie zorganizowanym stanowiskiem pracy. – ćwiczenia – test sprawdzający 20 Lp. Propozycja metod pomiaru Osiągnięcia KOMPUTER I SYSTEM WINDOWS 5. Umiejętność nazwania oraz znajomość przeznaczenia elementów zestawu komputerowego: jednostka centralna, monitor, klawiatura, mysz, drukarka, skaner, głośniki. – obserwacja – ćwiczenia – test sprawdzający 6. Umiejętność nazwania następujących urządzeń: płyta główna, procesor, pamięć RAM, karty rozszerzeń (graficzna, dźwiękowa), dysk twardy, stacja dyskietek, oraz wiedza na temat roli, jaką odgrywają one w komputerze. – obserwacja – ćwiczenia – test sprawdzający 7. Korzystanie z myszy oraz klawiatury w celu wydawania polecenia w systemie Windows. – obserwacja – ćwiczenia 8. Znajomość zadań systemu operacyjnego w komputerze. – obserwacja – test sprawdzający 9. Umiejętność korzystania z podstawowych usług systemu operacyjnego. – obserwacja – ćwiczenia – test sprawdzający 10. Uruchamianie wskazanych programów. – obserwacja 11. Umiejętność zapisywania wyników swojej pracy na dysku oraz innych nośnikach (dyskietka, pendrive). – obserwacja – ćwiczenia 12. Umiejętność otwierania plików zapisanych na dysku lub innym nośniku danych. – obserwacja – ćwiczenia 13. Tworzenie folderów. – obserwacja – ćwiczenia 14. Kopiowanie i przenoszenie obiektów typu folder, plik. – obserwacja – ćwiczenia 21 Lp. Osiągnięcia Propozycja metod pomiaru 15. Usuwanie plików i folderów. – obserwacja – ćwiczenia 16. Umiejętność instalowania nowego oprogramowania. – obserwacja – ćwiczenia 17. Znajomość zastosowania TI w swoim otoczeniu – test sprawdzający EDYTOR TEKSTU 18. Umiejętność wprowadzania tekstu w edytorze tekstu. – obserwacja – ćwiczenia 19. Znajomość sposobów kopiowania, wklejania, wycinania oraz usuwania tekstu. – obserwacja – ćwiczenia 20. Samodzielne pisanie, redagowanie oraz formatowanie tekstu za pomocą edytora. – obserwacja – ćwiczenia 21. Umiejętność wstawiania tabeli do dokumentu tekstowego. – obserwacja – ćwiczenia 22. Wykonywanie zmian obramowania tabeli, wypełniania komórek tłem i deseniem. – obserwacja – ćwiczenia 23. Sprawne formatowanie tekstu znajdującego się w tabeli. – obserwacja – ćwiczenia 24. Umiejętność wstawiania rysunku do dokumentu i otaczanie go tekstem. – obserwacja – ćwiczenia 25. Umiejętność przygotowania dokumentu do druku. – obserwacja – ćwiczenia 26. Znajomość sposobów drukowania całego dokumentu oraz wybranej strony. – obserwacja – ćwiczenia 22 Lp. Osiągnięcia Propozycja metod pomiaru PROGRAMY GRAFICZNE 27. Umiejętność korzystania z wybranych narzędzi w poznanym programie graficznym. – obserwacja – ćwiczenia 28. Wykonywanie prostych rysunków za pomocą komputera. – obserwacja – ćwiczenia 29. Znajomość sposobów przekształcania oraz tworzenia obrazów za pomocą prostego programu graficznego (Paint). – obserwacja – ćwiczenia 30. Znajomość sposobów przekształcania oraz tworzenia obrazów za pomocą programu grafiki wektorowej (Draw). – obserwacja – ćwiczenia 31. Umiejętność wykonania kompozycji graficznej według podanych wskazówek. – obserwacja – ćwiczenia 32. Umiejętność tworzenia obiektów trójwymiarowych według podanej instrukcji oraz własnego pomysłu. – obserwacja – ćwiczenia INTERNET 33. Znajomość podstawowych usług sieci internetowej. – test sprawdzający 34. Umiejętność korzystania z popularnej przeglądarki internetowej. – obserwacja – ćwiczenia 35. Umiejętność poruszania się po stronach WWW. – obserwacja – ćwiczenia 36. Umiejętność korzystania z hiperłączy. – obserwacja – ćwiczenia 37. Znajomość zastosowania wyszukiwarek internetowych. – test sprawdzający 23 Propozycja metod pomiaru Lp. Osiągnięcia 38. Umiejętność posługiwania się wyszukiwarką internetową w celu zdobywania informacji w sieci Web. – obserwacja – ćwiczenia 39. Znajomość programów służących do komunikowania się za pomocą Internetu. – test sprawdzający 40. Umiejętność korzystania z wybranych komunikatorów. – obserwacja – ćwiczenia 41. Umiejętność założenia konta pocztowego – obserwacja – ćwiczenia 42. Umiejętność wysyłania i odbierania listów z załącznikami. – obserwacja – ćwiczenia KOMPUTEROWE OBLICZENIA 43. Znajomość funkcji klawiszy prostego kalkulatora. – test sprawdzający 44. Wykorzystywanie pamięci kalkulatora do wykonywania złożonych operacji. – obserwacja – ćwiczenia 45. Umiejętność określania adresu komórki i posługiwania się nim. – obserwacja – ćwiczenia – test sprawdzający 46. Umiejętność wprowadzania danych do arkusza. – obserwacja – ćwiczenia – test sprawdzający 47. Wykonywanie prostych obliczeń za pomocą arkusza kalkulacyjnego. – obserwacja – ćwiczenia 48. Tworzenie formuł z prostymi funkcjami matematycznymi. – obserwacja – ćwiczenia – test sprawdzający 49. Umiejętność formatowania zawartości komórek. – obserwacja – ćwiczenia 24 Lp. 50. Propozycja metod pomiaru Osiągnięcia Umiejętność formatowania wyglądu komórek. – obserwacja – ćwiczenia PROGRAMY MULTIMEDIALNE 51. Umiejętność wyszukiwania informacji na zadany temat w komputerowych słownikach i encyklopediach. – obserwacja – ćwiczenia – test sprawdzający 52. Wykorzystywanie oprogramowania multimedialnego w uczeniu się innych przedmiotów i poznawaniu różnych dziedzin wiedzy. – obserwacja – ćwiczenia 53. Umiejętność uruchamiania i korzystania z wybranych gier komputerowych – obserwacja – ćwiczenia 54. Znajomość zastosowania programu do tworzenia prezentacji. – ćwiczenia – test sprawdzający 55. Umiejętność przygotowania prostej prezentacji według podanych wskazówek. – obserwacja – ćwiczenia 56. Umiejętność dokładania i usuwania slajdów w prezentacji. – obserwacja – ćwiczenia 57. Umiejętność ustawiania przejścia między slajdami. – obserwacja – ćwiczenia 58. Znajomość sposobów dołączania do slajdu dźwięku i animacji. – obserwacja – ćwiczenia 59. Umiejętność zaprezentowania przygotowanej prezentacji. – obserwacja – ćwiczenia 25 Przykładowy test dla klasy 4 sprawdzający wiadomości z działów: Bezpieczeństwo i zdrowie oraz Komputer i system Windows. TEST 1 Postaw znak X w okienku obok właściwej odpowiedzi 1. Właściwie urządzone stanowisko komputerowe powinno posiadać: – biurko z odpowiednią wysokością, – monitor odchylony nieco w górę, – krzesło z podstawką, – bezprzewodową klawiaturę. – ładne biurko, – wygodny fotel, – duży monitor, – bezprzewodową klawiaturę. – stabilne biurko, – monitor ustawiony ze środkiem ekranu na wysokości naszej brody, – krzesło z regulacją wysokości oraz podstawkę w przypadku, kiedy nie sięgamy całymi stopami do podłogi, – przed klawiaturą powinno być zostawione miejsce dla rąk. 1 pkt 1 pkt 2. Zestaw komputerowy tworzą: – jednostka centralna – drukarka – klawiatura – mysz – jednostka centralna – monitor – klawiatura – mysz – skaner – monitor – klawiatura – mysz 26 1 pkt 1 pkt 3. Najważniejszym urządzeniem zestawu komputerowego jest: drukarka jednostka centralna klawiatura 4. Urządzenia wejściowe to: monitor skaner myszka drukarka głośniki klawiatura 1 pkt 1 pkt 5. Urządzenia wyjściowe to: monitor skaner myszka drukarka głośniki klawiatura 1 pkt 1 pkt 1 pkt 1 pkt 6. Wewnątrz komputera (w jednostce centralnej) znajdują się następujące urządzenia: laptop płyta główna procesor skaner karta graficzna twardy dysk kserokopiarka karta dźwiękowa pamięć monitor 1 pkt 1 pkt 7. Najważniejszą częścią elektroniczną, umieszczoną wewnątrz jednostki centralnej, nazywaną „mózgiem komputera”, jest: karta dźwiękowa monitor procesor 1 pkt 1 pkt 8. Komputer będzie działał wtedy, gdy będzie w nim zainstalowany: system operacyjny program antywirusowy edytor tekstu 1 pkt 1 pkt 27 9. System operacyjny to: gra komputerowa urządzenie znajdujące się wewnątrz jednostki centralnej specjalny program, który pracuje przez cały czas przy włączonym komputerze. 1 pkt 1 pkt 10. Przycisk Start umożliwia: drukowanie uruchamianie programów zainstalowanych w komputerze zapisywanie dokumentów. 1 pkt 1 pkt 11. Programy w systemie Windows uruchamiają się w postaci: okien kartki paska 1 pkt 1 pkt 12. Pasek zadań znajduje się: na dyskietce w folderze w dolnej części Pulpitu 1 pkt 1 pkt 13. Twardy dysk to: rodzaj drukarki pamięć komputera program komputerowy 1 pkt 1 pkt 14. Twardy dysk umożliwia: drukowanie zapisywanie informacji uruchamianie komputera 28 1 pkt 1 pkt 15. Plik to: zapisana w komputerze informacja urządzenie znajdujące się wewnątrz jednostki centralnej program komputerowy 1 pkt 1 pkt 16. Folder to: nazwa programu graficznego urządzenie zewnętrzne miejsce na dysku umożliwiające grupowanie plików 1 pkt 1 pkt 17. Folder przeznaczony do szybkiego zapisywania plików w systemie Windows to: Mój komputer Moje dokumenty Kosz 1 pkt 1 pkt 18. Zapisanie dokumentu to: przygotowanie dokumentu do druku przekazanie informacji na dysk wyjście z programu 1 pkt 1 pkt 19. Zapisany dokument zostaje: zapamiętany i można go wielokrotnie odczytywać. wydrukowany na kartce papieru. usunięty z komputera po jego wyłączeniu. 1 pkt 1 pkt 20. Skrót klawiszowy przeznaczony do zapisywania to: Ctrl + Z Alt + Z Ctrl + S Mogłeś zdobyć 20 punktów 1 pkt 1 pkt Zdobyłeś punktów ............. Ocena: .................................. 29 7. Informacje o realizacji programu Założeniem niniejszego programu jest dążenie do osiągnięcia ogólnego celu nauczania informatyki w szkole podstawowej. Program ten jest przewidziany do realizacji w wymiarze jednej godziny tygodniowo w cyklu trzyletnim. Do programu zostały opracowane podręczniki – „Przygoda z komputerem. Klasa 4, 5 i 6”. Ujęte w programie treści nauczania zostały zawarte w podręcznikach w formie spotkań. Każde spotkanie poświęcone jest określonej tematyce realizowanej w ramach omawianego działu. Podsumowaniem działu jest spotkanie, na którym uczniowie piszą test sprawdzający. Integralną częścią podręcznika jest płyta CD, na której znajdują się ćwiczenia przygotowane do wykonania przez uczniów oraz propozycje ich rozwiązań, multimedialne testy sprawdzające oraz słowniczek pojęć komputerowych. W celu ułatwienia realizacji programu został opracowany dla nauczycieli poradnik metodyczny, który zawiera: 1. rozkład materiału, 2. plany wynikowe, 3. wymagania edukacyjne, 4. testy sprawdzające, 5. przykładowe scenariusze zajęć. Rozkład materiału dla klasy 4 Nr SPOTKANIA TEMAT SPOTKANIA LICZBA GODZIN BEZPIECZEŃSTWO I ZDROWIE Potrafimy właściwie korzystać z pracowni komputerowej 1 2 Poznajemy regulamin pracowni komputerowej. Zdrowe i bezpieczne korzystanie z komputera. 1 1 KOMPUTER I SYSTEM WINDOWS Zdobywamy wiadomości o komputerze i pracy w systemie Windows 30 3 4 5 Poznajemy komputer. Uruchamiamy komputer. Zapisujemy i porządkujemy dokumenty. 1 1 1 6 Sprawdzamy swoje wiadomości i umiejętności. 1 Nr SPOTKANIA TEMAT SPOTKANIA LICZBA GODZIN EDYTOR TEKSTU Odkrywamy tajemnice programu Microsoft Word 7 Poznajemy nowy edytor tekstu Microsoft Word. 1 8 Zaczynamy pisać. 1 9 Zmieniamy wygląd tekstu. 1 10 Kopiujemy, wklejamy, wycinamy i usuwamy fragmenty tekstu. 1 11 Zapisujemy dokumenty. 1 12 Przygotowujemy dokument do druku i drukujemy. 1 13 Sprawdzamy swoje wiadomości. 1 PROGRAMY GRAFICZNE Odkrywamy tajemnice rysowania 14 Rysujemy w programie graficznym Paint. 1 15 Kopiujemy elementy rysunków. 1 16 Dodajemy tekst do rysunku. 1 17 Pracujemy w dwóch oknach programu. 1 18 Zapisujemy rysunki na dysku. 1 19 Poznajemy program graficzny Draw. 1 20 Rysujemy figury geometryczne. 2 21 Tworzymy obrazki z figur geometrycznych. 2 22 Łączymy obiekty w złożoną kompozycję. 2 23 Sprawdzamy swoje wiadomości. 1 INTERNET Odkrywamy tajemnice Internetu 24 Poznajemy Internet. 1 25 Odwiedzamy strony o znanym adresie. 1 26 Korzystamy z wyszukiwarek. 1 27 Kopiujemy informacje ze strony WWW do edytora tekstu. 1 28 Powtarzamy wiadomości o Internecie. 1 31 Nr SPOTKANIA TEMAT SPOTKANIA LICZBA GODZIN SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI Potrafimy pisać, rysować i korzystać z Internetu 29 Sprawdzian wiadomości po klasie 4. 1 30 Piszemy. 1 31 Rysujemy. 1 32 Odwiedzamy Internet. 1 Razem: 32 35 godzin Rozkład materiału dla klasy 5 Nr SPOTKANIA TEMAT SPOTKANIA LICZBA GODZIN KOMPUTER I SYSTEM WINDOWS Wiemy więcej o komputerze i pracy w systemie Windows 1. Poznajemy wnętrze komputera. 1 2. Czym jest sprzęt a czym oprogramowanie. 1 3. Przenosimy i usuwamy pliki. 1 4. Tworzymy skróty. 2 5. Sprawdzamy swoje wiadomości. 1 PROGRAMY MULTIMEDIALNE Odkrywamy tajemnice multimediów. 6. Co to są multimedia. 1 7. Korzystamy z encyklopedii i słowników multimedialnych. 1 PROGRAM GRAFICZNY Tworzymy ciekawe rysunki w programie Draw 8. Zmieniamy kształt narysowanego obiektu. 2 9. Tworzymy własną galerię rysunków. 3 10. Dodajemy tekst do rysunku. 1 11. Projektujemy kartki pocztowe i zaproszenia. 2 12. Sprawdzamy swoje wiadomości. 1 33 Nr SPOTKANIA TEMAT SPOTKANIA LICZBA GODZIN EDYTOR TEKSTU Wiemy więcej o edytorze tekstu Word 13. Dbamy o estetykę dokumentu. 1 14. Stosujemy wypunktowanie i numerowanie. 1 15. Wstawiamy do dokumentu obrazki 2 16. Tworzymy i modyfikujemy tabele. 2 17. Sprawdzamy swoje wiadomości. 1 INTERNET Komunikujemy się za pomocą Internetu 18. Sposoby komunikowania się przez Internet. 1 19. Poznajemy komunikator Gadu-Gadu. 2 20. Rozmawiamy korzystając ze Skype. 2 21. Sprawdzamy swoje wiadomości. 1 KOMPUTEROWE OBLICZENIA Poznajemy Kalkulator 22. Wykonujemy obliczenia za pomocą komputera. 1 23. Kalkulator w praktyce. 1 SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI Piszemy, rysujemy, rozmawiamy przez Internet 24. Sprawdzamy wiadomości po klasie 5. 1 25. Piszemy i rysujemy. 1 26. Rozmawiamy przez Internet. 1 Razem 34 35 Rozkład materiału dla klasy 6 Nr SPOTKANIA TEMAT SPOTKANIA LICZBA GODZIN KOMPUTER I SYSTEM WINDOWS Wiemy więcej o komputerze i pracy w systemie Windows 1 Zastosowanie komputerów w życiu codziennym. 1 2 Co zawiera Mój komputer? 1 3 Wirusy komputerowe i prawa autorskie. 1 4 Sprawdzian wiadomości 1 PROGRAM GRAFICZNY Tworzymy profesjonalne rysunki w programie Draw 5 Przekształcamy rysunki bitmapowe na wektorowe. 1 6 Tworzymy rysunki 3D. 1 7 Tworzymy własną galerię rysunków 3D. 2 EDYTOR TEKSTU Word dla zaawansowanych 8 Poznajemy narzędzia do rysowania. 2 9 Wstawiamy do dokumentu pole tekstowe. 1 10 Pisma użytkowe. 1 11 Tworzymy dokumenty korzystając z Internetu. 2 KOMPUTEROWE OBLICZENIA Odkrywamy tajemnice arkusza kalkulacyjnego Excel 12 Poznajemy program Excel. 1 13 Proste obliczenia w programie Excel. 1 35 Nr SPOTKANIA TEMAT SPOTKANIA LICZBA GODZIN 14 Formatujemy arkusz. 2 15 Zarządzamy komórkami. 1 16 Sprawdzian wiadomości. 1 PREZENTACJE Odkrywamy tajemnice programu PowerPoint 17 Poznajemy program PowerPoint 1 18 Tworzymy pierwsze slajdy. 1 19 Wzbogacamy prezentację o dźwięk i animacje. 1 20 Tworzymy własną prezentację. 3 21 Sprawdzian wiadomości. 1 INTERNET Korzystamy z poczty elektronicznej 22 Przesyłamy wiadomości pocztą elektroniczną. 1 23 Dbamy o estetykę wysyłanego listu. 1 24 Przesyłamy załączniki. 1 SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI Komputer bez tajemnic 25 Sprawdzamy wiadomości po klasie 6. 1 26 Piszemy, rysujemy i liczymy. 1 27 Prezentacje raz jeszcze. 2 28 Internet źródło komunikacji. 1 Razem 36 35 W Przewodniku metodycznym szczegółowo omówiono realizację rozkładu materiału do klasy 4, 5 i 6 oraz towarzyszącego mu oprogramowania. 37 NOTATKI NOTATKI NOTATKI
