Sterowniki PLC do zarządzania gospodarką energetyczną w

Sterowniki PLC do zarządzania gospodarką energetyczną
w segmencie PME 3
Wykonał inż. Jacek Kucharski
Politechnika Śląska
Kierunek studiów:
Elektrotechnika
Rodzaj studiów:
II stopnia
Przedmiot:
Energetyka rynkowa
Prowadzący:
prof. dr hab. inż. Jan Popczyk
SPIS TREŚCI
0.
Wstęp
3
……………………………………………………………
0.
4
System KNX/EIB w koncepcji PME…………………………...
3.
10
Odnawialne źródła energii……………………………………...
3.1Energetyka wiatrowa………………………………………… 10
3.2Energetyka słoneczna………………………………………... 13
4.Pomiar przepływu energii elektrycznej………………………… 16
5.Sterownik PLC............................................................................. 17
6.Kosztorys...................................................................................... 20
2|Strona
7.Podsumowanie............................................................................. 21
1. Wstęp
Celem projektu jest przedstawienie koncepcji systemu, w którym najważniejszym
elementem
sterowniczym
jest
Programowalny
Logiczny
Sterownik
(ang. Programmable Logic Controller).
Raport dotyczy wykorzystania w/w sterownika do zmniejszenia pobieranej z sieci
energii elektrycznej dla budynku mieszkalnego oraz gospodarczego w niewielkim
gospodarstwie rolnym. Oprócz sterowania oświetleniem, ogrzewaniem, roletami w domu
mieszkalnym w Raporcie pragnę skupić się na wykorzystaniu systemu KNX/EIB
w budynku gospodarczym w koncepcji PME. Koncepcja ta bazuje na możliwości
uniwersalnego wykorzystania proponowanych rozwiązań w warstwach: zasilania
(instalacja elektryczna, inteligentny przekształtnik energoelektroniczny), pomiarowej
(inteligentne liczniki elektroniczne, liczniki obiektowe) i sterowania (inteligentne
sterowniki mikroprocesorowe, komunikacja, zarządzanie, grafikowanie lokalne).
Instalacja PME charakteryzuje się możliwością interaktywnej współpracy z systemem
elektroenergetycznym (smart-grid) integrując na poziomie instalacji lokalnej (budynku)
wszystkie warstwy (zasilania, pomiarową i sterowania). Funkcjonalność PME oprócz
wykorzystania energooszczędnych technologii oraz źródeł odnawialnych musi także
zapewnić komfort użytkowania
Energooszczędność, czy stosowanie odnawialnych źródeł energii przyczynia
się także do zmniejszenia emisji CO2, a to jeden z wymogów przed którymi stoi Polska
w perspektywie pakietu 3x20 czy ostatecznie Mapy Drogowej 2050- raportu Europejskiej
Fundacji Klimatycznej, wg którego emisja dwutlenku węgla we wszystkich krajach Unii
Europejskiej ma zostać ograniczona o 80% do roku 2050.
3|Strona
2. System KNX/EIB w koncepcji PME
KNX ( KONNEX) to pierwszy na świecie otwarty standard do zarządzania
i kontroli urządzeń i budynków. Jest efektem konwergencji kilku protokołów
i rozwijających się organizacji:
 EIB – Stowarzyszenia Europejska Magistrala Instalacyjna
 EHS- Stowarzyszenia EHSA
 BatiBUS- BCI, Batibus Club International.
KNX/EIB to opracowany na początku lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku
system elektroinstalacyjny. Wykorzystuje on w sobie wszystkie funkcje zarządzania
budynkami zarówno mieszkalnymi, użyteczności publicznej jak i budynkami stricte
przemysłowymi. Służy zarówno do załączania, jak i regulacji i sterowania urządzeniami
elektrycznymi instalowanymi w budownictwie.
Zawiera również elementy sygnalizacji i nadzoru urządzeń. Wypiera model
klasycznej instalacji, która nie jest w stanie poradzić sobie z rosnącymi wymaganiami
użytkowników prywatnych, czy przemysłowych.
Do najważniejszych funkcji systemu należy zaliczyć[10]:
 zasilanie z odnawialnych źródeł energii,
 możliwość sprzedaży energii elektrycznej,
 integracja poziomów napięć i mocy OZE w jednym punkcie (inteligentny
przekształtnik, inna nazwa to interfejs sieciowy),
4|Strona
 wydzielone
instalacje
elektryczne
o
napięciach dopasowanych do odbiorników (głównie wydzielenie instalacji DC),
 sterowanie obiektowe (rozproszone) odbiornikami energii elektrycznej (dotyczy
głównie odbiorników dużej mocy w strukturze budynku oraz dla których istnieje
uzasadnienie sterowania zdalnego/inteligentnego),
 możliwość całkowitego odłączenia od sieci zewnętrznej i utworzenia lokalnej sieci
autonomicznej (praca autonomiczna i awaryjna),
 dwukierunkowa energetycznie współpraca z zasobnikiem energii samochodu
elektrycznego,
 sieć HAN (Home Area Network) (różne technologie komunikacji,
w tym bezprzewodowe, zależne od zastosowanych urządzeń),
 podliczniki dla mediów (energia elektryczna, ciepło, gaz, woda),
 główny licznik energii (może być zintegrowany z centralnym układem
zarządzania/sterowania) z koncentratorem danych (z podliczników) i komunikacją
dwukierunkową (współpracujący ze Smart-grid),
 centralny układ zarządzania/sterowania współpracujący z odlicznikami
elektronicznymi (fizycznie może być to jedno urządzenie zintegrowane z głównym
licznikiem inteligentnym, odbierającym dane o zużyciu mediów z podliczników).
W systemie zwykłe, znane nam od pokoleń wyłączniki rozwierające lub zwierające
czy czujniki i elementy sterownicze zostały zastąpione przez układy realizowany
w technice cyfrowej. Do komunikacji pomiędzy urządzeniami czy sterownikami
wykorzystuje się tylko jeden przewód magistralny. Co bardzo ważne, przez przewód
płynie prąd o napięciu 24V, nie stanowi on więc zagrożenia przy uszkodzeniu i dotyku
pośrednim przez użytkowników. Napięcie robocze (230V ) jest doprowadzone
bezpośrednio do odbiorników energii, a wykorzystane wyłączniki nie muszą być
dedykowane tylko do jednej funkcji ( np. opuszczania rolet) ale, co ważne bez żadnych
zmian w instalacji mogą stać się wyłącznikami oświetlenia, czy sterowaniem
klimatyzacji.
Poza klasycznym sterowaniem przy pomocy wyłączników cyfrowych możliwe jest
zamontowanie jednego lub kilku niewielkich ekranów ciekłokrystalicznych,
które umożliwiają sterowanie wszystkimi elementami instalacji, a także w przyjazny,
graficzny sposób przedstawiają stan pracy elementów systemu i pozwalają na jego
programowanie w tzw. scenariusze dopasowane do preferencji domowników czy pory
dnia lub tygodnia (w ciągu tygodnia np. oświetlenie może pracować inaczej niż
w weekend).
5|Strona
Jako główne zalety KNX/EIB należy
wyróżnić przede wszystkim duże oszczędności energii które niesie za sobą eksploatacja
budynku. Oszczędności zauważamy już podczas instalacji, ponieważ nie trzeba zasilać
każdego urządzenia poprzez wyłączniki czy sterowniki. Wszystkie te elementy zasilane
są ze wspólnej magistrali, przez co znacznie obniżamy nakłady finansowe na materiały
użyte do wykonania instalacji, a w przypadku remontów już istniejących budynków
ograniczamy znacząco ilość prac stricte budowlanych, jak wiercenie, kucie, a następnie
ponowne nakładanie tynków i malowanie ścian czy sufitów. Mniejsza ilość oprze
wodowania
ogranicza także ryzyko pożaru instalacji, a przy tym dzięki przejrzystości systemu
ułatwia serwis, a także umożliwia późniejsze rozbudowy systemu o kolejne sterowniki
czy urządzenia, co nie zawsze możliwe jest w przypadku tradycyjnych systemów
automatyki użytkowej.
Jak wspomniano wcześniej system pozawala na układanie, nawet bardzo
skomplikowanych scenariuszy, regulujących pracę urządzeń nie tylko w danym
pomieszczeniu, ale nawet w całym domu. Umieszczenie jednego sterownika systemu
KNX/EIB np. przy wyjściu z budynku pozwala w łatwy sposób np. wyłączyć oświetlenie
we wszystkich pomieszczeniach, zamknąć rolety czy obniżyć temperaturę ogrzewania w
celu oszczędności energii.
Kolejnym ważnym, a przy tym już bardzo popularnym autem systemu jest
możliwość połączenia z magistralą przy pomocy urządzeń elektronicznych jak telefon
komórkowy czy komputer. Umożliwia to niemal w dowolnej chwili na kontrolę urządzeń
zabezpieczających dom, czy w przypadku opisanym w Raporcie (gospodarstwo rolne)
na kontrolę pracy urządzeń elektrycznych odpowiedzialnych np. za dostarczenie wody
czy pożywienia dla zwierząt gospodarczych.
Ponieważ przez elementy systemu nie płynie prąd zasilający urządzenie,
nie występuje problem wytrzymałości elektrycznej czy zwarciowej. Nie ma problemu
doboru odpowiedniego sterownika na potrzeby zasilanych elementów systemu, obniża to
znacznie koszt produkcji, a co za tym idzie zakupu i zainstalowania, co w przypadku
bardziej kompleksowych instalacji czyni system KNX mocno konkurencyjnym dla
konwencjonalnych systemów automatyki sterowania.
6|Strona
W ramach systemu KNX/EIB
możemy klika rodzajów urządzeń:
wyróżnić
 Sensory- urządzenia sterujące, zamieniające informacje o parametrach
środowiska ( temperatura, natężenie światła) na wielkości elektryczne
i wysyłające je na magistralę.
 Aktory- urządzenia wykonawcze, odbierające sygnały z sensorów
i realizujące wynikające z nich polecenia.
 Aktory/sensory- elementy łączące w sobie funkcje sensorów i aktorów.
Umieszczony jest w nich port magistralny i urządzenie wykonujące dane
polecenie.
W projekcie instalacji KNX niezbędne jest uzyskanie informacji na temat:
 Rzuty poszczególnych kondygnacji budynku z uwzględnieniem punktów
elektrycznych
 Miejsca możliwej instalacji rozdzielnicy głównej oraz w razie potrzeby rozdzielnic
pośrednich ( elektrycznych i teletechnicznych)
 Rodzaj prowadzenie przewodów w obiekcie
 Zakres instalacji pozaelektrycznej
Na rys.1. oraz 2. przedstawiono schemat technologiczny systemu PME
7|Strona
Rys. 1. Schemat technologiczny instalacji.
8|Strona
Rys. 2. Ogólny schemat technologiczny PME
W projekcie, w celu przedstawienia korzyści płynących z instalacji PME dokonano
porównania kosztów użytkowania energii elektrycznej w ciągu roku. Przyjęto roczne
zużycie energii na poziomie 8000 kWh rocznie. Odnosząc to do średniej ceny energii na
poziomie 0,6zł za kWh otrzymujemy roczny koszt zużycia energii na poziomie 4800zł
przy zakupie całości zużywanej energii z sieci.
W dalszej części Raportu przedstawię kosztorys przy wykorzystaniu odnawialnych
źródeł energii oraz zastosowaniu technologii PME.
9|Strona
3. Odnawialne źródła energii
Zgodnie z Polskimi przepisami operator sieci dystrybucyjnej ma obowiązek
wykupu energii elektrycznej wytworzonej przez odnawialne źródła energii po cenie
ustalonej ustawą. Stwarza to możliwość nie tylko oszczędności poprzez wykorzystanie
własnej energii, ale także w przypadku nadmiaru produkowanej energii względem
zapotrzebowania sprzedaży energii do sieci. Umożliwiają to odpowiednie sterowniki
PLC współpracujące z dwukierunkowymi licznikami energii.
3.1.
Energetyka wiatrowa
Wiatr jako efekt ruchów mas powietrza pomiędzy obszarami o różnym ciśnieniu
od pokoleń był wykorzystywany przez człowieka. Najpopularniejszym jego
wykorzystaniem okazały się napędy młynów, gdzie energia wiatru zamieniana była na
energię mechaniczną służącą do napędzania zespołu maszyn do rozdrabniania
i oczyszczania zboża. Wraz z rozwojem przemysłu i powszechną elektryfikacją wiatraki
zostały wykorzystane także do bezpośredniego produkowania energii elektrycznej.
Rozwój technologii, a także możliwość obniżenia kosztów produkcji sprawił, że obok
profesjonalnych,
dużych
farm
wiatrowych
rozpoczęła
się
produkcja
tzw. mikrowiatraków, które można wykorzystać do zasilania gospodarstwa domowego.
Polska na zdecydowanej większości terenu ma korzystne lub bardzo korzystne
warunki do stosowania energetyki wiatrowej [1].
Rys.3. Strefy energetyczne wiatru w Polsce.
10 | S t r o n a
Każde planowane miejsce wykorzystania energetyki wiatrowej powinno być
rozpatrywane indywidualnie. Przedstawiona mapa stanowi uśrednione warunki,
które mogą jednak odbiegać od rzeczywistych warunków na danym terenie.
Przed przystąpieniem do projektu montażu turbiny wiatrowej należy
przeprowadzić najlepiej roczne badanie warunków wiatrowych w celu doboru
najlepszego miejsca oraz wysokości montażu turbiny wiatrowej.
Na rys. 4. Przedstawiono turbinę wiatrową firmy Ventoso, o mocy 1kW.
Została ona wybrana z racji bardzo dobrego stosunku ceny do oferowanej mocy,
a także niewielkich wymagań jeśli chodzi o miejsce do montażu czy rozpiętość łopat.
Tabela 1.
Dane techniczne turbiny FD 1000
Rys.4. Turbina wiatrowa FD 1000. [2]
Model
Rated power
Starting wind
speed
Rated wind
speed
Security wind
speed
Rated speed
Rated output
AC voltage
FD- 1000
1000W
3m/s
12.5m/s
40m/s
650 r/m
110V/120V/220V/230V
Dobrano akumulator żelowy HZY EV 12V-100Ah[4] oraz regulator napięcia ładowania
CX 40 [3]
11 | S t r o n a
Rys. 5. Kontroler ładowania CX 40
Rys 6. Akumulator HZY 12V- 100Ah
Przeprowadzamy obliczenia:
1000 W
 21 A
48 V
- prąd ładowania akumulatorów,
21 A  24 h  500 Ah  0,5 kW
- prąd ładowania w ciągu doby,
0,5 kW  24h  12 kWh
- energia wytworzona w ciągu doby,
100 Ah  12V  1,2 kWh
- energia jednego akumulatora,
12kWh  1,2kWh  10
- ilość potrzebnych akumulatorów.
Wg danych producenta zestaw akumulatorów powinien pracować 12lat
w warunkach znamionowych.
12 | S t r o n a
Instalacja prosumencka będzie na stałe połączona z siecią (rys. 10.) dając możliwość
zarówno dostarczanie energii z sieci, jak i w razie np. mniejszego zapotrzebowania
na oddawanie części wyprodukowanej energii do sieci elektroenergetycznej.
Do połączenia z siecią prądu przemiennego niezbędny jest inwerter napięcia.
W projekcie dobrano inwerter firmy MeanWell model TS-1000 [7]
DANE TECHNICZNE
Max (dopuszczalny) prąd ładowania *I+: 50
Napięcie pracy: 21-30V Napięcie wyjściowe do
odbiorników *V / Hz+: 230V/50Hz pure sine
Napięcie nominalne (wejściowe): 24
Rys. 7. Inwerter napięcia
3.2.
Energetyka słoneczna
Polska jako kraj leżący w Europie środkowo-wschodniej nie jest w strefie silnego
promieniowania słonecznego, jednak nowoczesne technologie ogniw fotowoltaicznych
stwarza możliwość wykorzystania także tego medium do produkcji energii elektrycznej.
Na rys. 5. Przedstawiono wykres średniego rocznego nasłonecznienia na terenie Polski,
Rys. 8. Promieniowanie słoneczne na terenie Polski
13 | S t r o n a
Jak można zauważyć na terenie środkowej oraz wschodniej Polski występują dobre
warunki do stosowania energetyki słonecznej. W projekcie wykorzystano panele
fotowoltaiczne firmy ETsolar o mocy 250W[6]. W celu osiągnięcia wystarczającej mocy
zaplanowano
montaż
12
paneli
na
dachu
budynku
mieszkalnego
( dach od strony południowej).
Rys. 9. Panel fotowoltaiczny ETSolar ET-250
Ponownie przeprowadzamy obliczenia dla zestawu 4 paneli:
1000 W
 21 A
48 V
- prąd ładowania akumulatorów,
21 A  24 h  500 Ah  0,5 kW
- prąd ładowania w ciągu doby,
0,5 kW  24h  12 kWh
- energia wytworzona w ciągu doby,
100 Ah  12V  1,2 kWh
- energia jednego akumulatora,
12kWh  1,2kWh  10
- ilość potrzebnych akumulatorów.
14 | S t r o n a
Dobrano akumulatory oraz kontroler ładowania i inwerter taki sam jak w instalacji
wiatrowej.
Schemat pracy układu OZE przedstawiono na rys. 10. Przedstawiony układ
pozwala nie tylko na produkcję energii elektrycznej i jej dostarczanie do sieci, ale także
współprace samych źródeł np. podczas rozruchu turbiny wiatrowej. W takim przypadku
energia dostarczana przez ogniwo fotowoltaiczne stanowi zasilanie startowe wiatraka.
Rys. 10. Schemat pracy odnawialnych źródeł energii.
15 | S t r o n a
4. Pomiar przepływu energii elektrycznej
W celu pomiaru energii elektrycznej pobieranej oraz oddawanej do sieci dobrano
licznik energii firmy algodue UEC1P5-4X [8] przedstawiony na rys. 8.
Obok wspomnianego pomiaru przepływu energii licznik na ekranie przedstawia
najważniejsze parametry jakości energii elektrycznej jak :




Pomiar napięć fazowych i międzyfazowych
Pomiar częstotliwości napięcia
Zawartość harmonicznych (wartość współczynnika THD)
Prądy, współczynniki mocy poszczególnych faz
Rys. 11. Licznik energii UEC1P5-4X
16 | S t r o n a
5. Sterownik PLC.
Najistotniejszy element instalacji stanowi sterownik PLC. Zgodnie z założeniami
Raportu dobrano sterownik firmy WAGO/ELWAG I/O-SYSTEM 750, służący do
podłączania urządzeń obiektowych i przystosowanych do pracy w każdego typu sieci
obiektowej. Sterownik daje możliwość zestawienia w jednym węźle modułów
dwustanowych oraz analogowych wejść i wyjść, o różnych rodzajach sygnałów
(zarówno co do ich wartości, wydajności jak i rodzaju i poziomie napięcia)
Rys. 12. Moduł sterownika WAGO-I/O-SYSTEM 750.
Nadrzędny sterownik jest centralnym punktem sieci teleinformatycznej budynku.
Na funkcje sterownika nadrzędnego składają się:
- zarządzanie przepływem i rozdziałem energii pomiędzy źródłami i odbiornikami,
- sterowanie interfejsem sieciowym,
- komunikacja z dostawcą energii elektrycznej (smart-grid),
- komunikacja z licznikami głównymi i podlicznikami,
- nadrzędne funkcje sterowania popytem oraz regulacji mocy biernej,
- przejęcie funkcji liczników głównych integrujące pomiar zuŜycia wszystkich
mediów oraz
produkcji energii,
- komunikacja ze sterownikiem obiektowym automatyki budynkowej.
17 | S t r o n a
Wybrany sterownik PLC posiada moduł komunikacyjny KNX/EIN/TP1.
Sterownik ten należy zaopatrzyć w moduły wejść i wyjść cyfrowych (750-430; 75053) oraz zasilacz np. 787-602 również rodukcji WAGO. Całość jest montowana na
szynie przez co zajmują mało miejsca i mogą być umieszczone w obudowie
naściennej lub wtynkowej co nie wpłynie na estetykę domu.
Programowanie odbywa się przy wykorzystaniu aplikacji CoDeSys, która z kolei
pozwala na tworzenie programów w językach IL, ST, SFC, FBD i LD.
Rys. 13. Parametry techniczne dobranego sterownika
Następnym elementem potrzebnym do komunikacji sterownika PLC z licznikami
energii jest moduł RS-232/485.
Na końcu węzła magistrali należy zawsze wstawić zacisk końcowy. Dzięki
zaciskowi końcowemu zamknięta zostanie wewnętrzna magistrala zacisków i
zagwarantowana prawidłowa transmisja danych.
18 | S t r o n a
Rys. 14. Moduł końcowy WAGO 750-600
Dobrany zestaw modułów tworzących system KNX na podstawie danych
otrzymywanych z liczników podejmuje działanie zgodne z zaprogramowanym
scenariuszem.
W czasie zmniejszonego zużycia energii przez odbiorniki domowe czy
gospodarcze sterownik zamyka wyłączniki baterii akumulatorów, by móc w późniejszym
czasie wykorzystać zgromadzoną w nich energię.
Czujniki pomiarowe dostarczają informację pozwalające znacznie ograniczyć
zużycie energii. Informacja o obecnym nasłonecznieniu pozwala ograniczyć zużycie
energii na oświetlenie poprzez odpowiednie sterowanie roletami okiennymi.
W pomieszczeniach, gdzie przebywa się krótko (np. korytarz) wykorzystując informacje
z czujników ruchu jesteśmy w stanie ograniczyć czas pracy oświetlenia do minimum.
Podobnie można sterować ogrzewaniem pomieszczeń w których nikt nie znajduje się
przez dłuższy czas. Obniżenie temperatury o 1° to oszczędność energii
na poziomie 5 - 10%.
Sterowniki PLC posiadają spory zapas wejść analogowych oraz cyfrowych
co pozwala na późniejszą rozbudowę systemu inteligentnego domu o np. zasilanie
samochodu elektrycznego, który stanowi przyszłość motoryzacji, a w przypadku
gospodarstwa rolnego, wraz z jego rozbudową i zwiększeniem produkcji odchodów
zwierzęcych o podłączenie sterowania mikro biogazownią.
19 | S t r o n a
6. Kosztorys.
W celu zobrazowania korzyści płynących z wykorzystania technologii PME
przygotowano wstępny kosztorys instalacji, wraz z wykorzystaniem OZE (panele
fotowoltaiczne oraz mikro turbiny wiatrowe).
W obliczeniach wykorzystano kalkulator uzyskiwania energii [9].
Tabela 2.
Roczna produkcja energii oraz redukcja emisji CO2
[-]
Moc [W]
Turbina wiatrowa
Ogniwa PV
suma
2 000
1 000
3 000
Roczna produkcja
energii [kWh]
2 300
1 280
3 580
Roczna redukcja
CO2 [kg]
2 300
1 280
3 580
Tabela 3.
Koszt zakupu oraz instalacji PME*
Produkt [-]
Panele PV
Turbiny wiatrowe
Akumulator
Inwerter
Sterownik główny
Moduł końcowy
Suma
Ilość [-]
12
2
12
4
1
5
-
Cena jedn.[zł]
1 399
3 870
750
1650
320
68
-
Cena całk. [zł]
16 788
7 740
9 000
6 600
320
340
40 788
*W zestawieniu kosztów nie uwzględniono kosztów przewodów, zabezpieczeń itp.- ich
koszt jest podobny bez względu na rodzaj zastosowanej instalacji.
Zgodnie z mapą pomocy regionalnej zatwierdzonej przez UE można otrzymać zwrot
nawet 50% kosztów instalacji przydomowych OZE. Oznacza to całkowity koszt
instalacji na poziomie 20 725zł
20 | S t r o n a
Tabela 4.
Przychody z produkcji energii z OZE oraz instalacji PME
Źródło [-]
Energia wiatrowa
Energia słoneczna
Sprzedaż certyfikatów
Instalacja PME*
suma
Ilość energii wytworzonej/
zaoszczędzonej rocznie
[kWh]
2 300
1 280
800
-
zysk [zł]
1 380
768
4 320
640
7 100
*Zastosowanie instalacji PME daje oszczędność zużycia energii ok. 10%
7. Podsumowanie.
Z przeprowadzonych obliczeń widzimy wyraźnie przerost ilości energii
wytwarzanej w przydomowych OZE względem energii zużywanej w gospodarstwie.
Oznacza to niemal całkowite uniezależnienie się od dostaw energii elektrycznej z sieci,
a przy okazji możliwość sprzedaży nadwyżki produkowanej energii.
W okresie bezobsługowej pracy urządzeń otrzymujemy przychód na poziomie
26 600zł,
a więc zysk z inwestycji na poziomie
~6000zł
nie uwzględniając
oszczędności z uniezależnienia się od dostaw energii z sieci.
W roku 2025 należy doliczyć koszt wymiany akumulatorów- około 15 tyś zł.
Zgodnie z tendencją wzrostu ceny energii ze źródeł odnawialnych inwestycja ta zwróci
się po 5 latach użytkowania, co w kolejnych latach daje 100% zysków z przychodów
ze sprzedaży energii elektrycznej do sieci, kształtujących się na poziomie 2500- 3000zł
rocznie.
21 | S t r o n a
8. Bibliografia.
[1] http://www.elektrownie.tanio.net/
[2]http://www.ventoso.pl/
[3]http://ecotechnologies.pl/
[4] www.akumulatory-zelowe.pl
[5] http://instalacjebudowlane.pl/
[7] www.ekotaniej.pl
[8] http://www.algodue.com/
[9] www.energetyka.e-bmp.pl
[10] J.Popczyk, M.Zygmanowski, J.Michalak, P.Kielan, M.Fice „Koncepcja
prosumenckiej mikroinstalacji energetycznej (PME) wg iLab EPRO.”
22 | S t r o n a