TIK-gimnazjum

Transkrypt

TIK-gimnazjum

MATERIAŁY POMOCNICZE
DO PROGRAMÓW ZAJĘĆ
POZASZKOLNYCH
DUŻYMI KROKAMI W CYFROWY ŚWIAT INFORMATYKI
MATERIAŁY POMOCNICZE DO REALIZACJI
PROGRAMU ZAJĘĆ POZASZKOLNYCH
Z TECHNOLOGII INFORMACYJNO-KOMUNIKACYJNYCH
DLA UCZNIÓW ZDOLNYCH
KLAS I-III GIMNAZJUM
Autorzy:
HALINA KRÓL
ANNA RAPPE
NOWY SĄCZ 2013
WPROWADZENIE – metoda projektu w nauczaniu
„Projekt to celowe działanie
wykonywane z całego serca”
H. Kilpatrick
Metoda projektu ma już dość długą historię. Mówi się, że pochodzi
z początków XX wieku i wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych. Są jednak
w literaturze wzmianki o tym, że jej źródła sięgają XVIII i XIX wieku. Na początku była
stosowana w wyższych szkołach zawodowych, ale z czasem zaczęła cieszyć
się coraz większą popularnością we wszystkich typach szkół. Prekursorami
tej metody pracy z dziećmi byli pedagodzy: H. W. Kilpatrick, J. A. Stevenson
i J. Dewey. Jej istota polega na tym, że grupa osób uczących się samodzielnie
inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia, a następnie ocenia je.
Nauczyciel pełni tu funkcję wspomagającą. Podczas pracy tą metodą uczniowie
łączą działalność umysłową z działaniami praktycznymi. Jest to uczenie się przez
badanie interesującego ich problemu. Dlatego metoda projektu daje możliwości
wykorzystania otaczającego nas życia jako laboratorium, w którym odbywa
się proces poznania.
W nauczaniu przez projekty/problemy, nazywane także PBL (problem based
learning), treścią nauczania są różne rozumienia danego zagadnienia. Nauczyciel
z eksperta w danej dziedzinie wiedzy zmienia się w trenera, który stawia
przed uczniem problemy, odpowiednio stopniując ich trudność. Wykorzystuje fakt
rozwiązywania przez ucznia problemu do rozwinięcia u niego takich sfer
jak: świadomość emocji, wartości, którymi się kieruje oraz różnorodności dostępnych
mu działań. Nauczyciel uczy także identyfikowania trudności oraz poszukiwania
środków, które umożliwią rozwiązanie tych trudności i spowodują, że uczeń dojdzie
do niekonwencjonalnych rozwiązań. Pod uwagę bierze jednak nie ilość zdobytych
informacji, ale sposób, w jaki uczeń te informacje zdobył oraz w jaki je zaprezentował
innym, a także to, w jakim stopniu wykazał się samodzielnością i kreatywnością
w poszukiwaniu rozwiązania.
Dzięki
tej
metodzie
nauczania
uczeń
zyskuje
świadomość
tego,
że rzeczywistość można opisywać z różnych punktów widzenia. Nabywa
on
umiejętność
elastycznego
wyboru
różnych
interpretacji
i
rozumienia
rzeczywistości oraz swobodnego posługiwania się tymi opisami przy rozwiązywaniu
2
problemów. Nauczanie przez projekty pozwala uczniom rozwinąć umiejętność
poszukiwania i efektywnego wykorzystania źródeł informacji. Motywuje do tego,
by wyjść poza obowiązkowe pozycje książkowe i samemu szukać nowych,
interesujących źródeł wiedzy. Zwiększa ich zaangażowanie w wykonywane zadania.
Nauczanie przez projekty pozwala uczniom rozwijać umiejętność pracy w grupie.
Muszą oni przede wszystkim podzielić między siebie poszczególne zadania,
komunikować się ze sobą, a także wzajemnie się wspierać we wspólnej realizacji
projektu.
Projekty stanowią swoisty „szkielet” doświadczeń edukacyjnych uczniów
i nauczycieli. Ich podstawą jest głębokie przekonanie, że uczenie się poprzez
działanie ma wielką wartość, a dyskusje w grupie oraz powrót do wcześniejszych
pomysłów i doświadczeń to najlepszy sposób na zdobywanie oraz poszerzanie
wiedzy.
Istotą metody projektów jest samodzielna praca uczniów, w trakcie której mają
możliwość doskonalenia i nabywania całego szeregu umiejętności. Jeśli uczniowie
realizują swe zadania w grupach, to cały czas rozwijają następujące umiejętności:

podejmowania decyzji grupowych

rozwiązywania konfliktów

wyrażania własnych opinii i słuchania opinii innych osób

poszukiwania kompromisu

dyskutowania

dzielenia się w grupie rolami i zadaniami

dokonywania oceny pracy grupy.
Program, według którego będą realizowane projekty zakłada pracę metodą projektu
badawczego, problemowego. Projekt badawczy polega na:

zbieraniu
przez
uczniów
informacji
dotyczących
określonego
zagadnienia;

systematyzowaniu tych informacji;

opracowywaniu danych;

wysunięciu wniosków;

prezentacji efektów.
W typowym projekcie badawczym uczniowie kształcą i praktykują umiejętności
powiązane z kolejnymi etapami jego realizacji:
3
1. Wybór tematu i określenie celów projektu:

wykorzystanie pomysłów całej grupy;

dokonywanie selekcji tych pomysłów zgodnie z przyjętymi kryteriami;

formułowanie tematu;

formułowanie celów projektu.
2. Zbieranie i opracowywanie informacji:

korzystanie z różnych źródeł informacji;

krytyka tych źródeł;

analiza i selekcja informacji;

postawienie hipotez, pomysłów rozwiązania problemu.
3. Prezentacja projektu:

ćwiczenie
różnych
sposobów
zapisywania
i prezentowania
zebranych
materiałów;

przygotowanie i praktykowanie wystąpień publicznych.
Projekty mogą być realizowane indywidualnie lub w grupach. Zaletą projektu
indywidualnego jest rozwijanie u uczniów osobistej odpowiedzialności, łatwiej też
dokonać
oceny
pracy
poszczególnych
uczniów.
Natomiast
zaletą
projektu
grupowego jest możliwość rozwijania przez uczniów rozlicznych umiejętności
niezbędnych do współpracy w zespole.
Wybór tematu projektu, w tym projektu badawczego może odbywać
się w różny sposób:

nauczyciel inicjuje projekt poprzez zajęcia wprowadzające w tematykę ogólną,
a uczniowie w grupach wybierają tematy szczegółowe;

uczniowie wybierają temat spośród grupy tematów podanych przez
nauczyciela – np. zawartych w materiale pomocniczym do zajęć;

wszystkie grupy realizują ten sam temat, określony przez nauczyciela,
zaś od uczniów zależy jedynie forma realizacji.
Określenie celów projektu
Uczniowie do wybranego zagadnienia opracowują w formie propozycji:

szczegółowy temat projektu ( tytuł);

cele projektu;

formę realizacji i prezentacji;

spodziewane rezultaty.
4
Po analizie propozycji nauczyciel z uczniami dokonuje akceptacji.
Kolejnym elementem pracy jest opracowanie instrukcji do projektu.
Powinna ona zawierać informacje ważne dla treści i formy realizowanego projektu.
Uczniowie
zgłaszają pomysł
tematu projektu i propozycję swoich działań
badawczych
oraz wypracowują instrukcję wspólnie z nauczycielem.
W instrukcji powinny znaleźć się następujące elementy:

temat projektu i jego cele;

zadania, które mają prowadzić do realizacji celów;

źródła, w których należy poszukiwać informacji;

termin prezentacji projektu i terminy poprzedzających ją konsultacji;

możliwe sposoby prezentacji projektu i czas tej prezentacji;

kryteria oceny projektu.
Kolejnym elementem jest opracowanie planu projektu (opis projektu)
i harmonogramu działań – w przypadku dłuższego niż jedne zajęcia projektu.
Elementy projektu:
-
Opisanie problemu;
-
Zdefiniowanie i uszczegółowienie celów projektu;
-
Propozycja rozwiązań;
Harmonogram działań:
-
Przydział zadań poszczególnym członkom zespołu;
-
Rozplanowanie działań w czasie;
-
Ustalenie szczegółowych kryteriów oceny prezentacji.
Wykonanie projektu
W trakcie realizacji projektu uczniowie prowadzą własne prace badawcze,
zbierają materiały, segregują je i opracowują równocześnie ucząc się. W tej fazie
nauczyciel dyskretnie nadzoruje prace uczniów, udziela im rad, ułatwia dotarcie
do zdobycia informacji, motywuje do skutecznego rozwiązania problemu.
Prezentacja projektu
W zależności od tematyki projektu prezentacja może być przedstawiona
w formie:

wystawy prac wykonanych przez uczniów (albumy, plakaty, rysunki, modele)
z ich komentarzem;
5

inscenizacja;

wykład, odczyt, prezentacja multimedialna, prelekcja;

plakat, broszura, gazetka itp.

pokaz filmu video;

prezentacja modelu;

podkast,

tutorial,

witryna internetowa.
Czas prezentacji powinien być wcześniej ustalony i jednakowy dla wszystkich
grup. W przypadku z rezygnacji z publicznej prezentacji projektu uczniowie
sporządzają pisemny raport z realizacji projektu. Może on zawierać:

stronę tytułową

spis treści

wstęp, streszczenie

część główną

wnioski

załączniki.
Ocena projektu zgodnie z ustalonymi kryteriami dokonywana jest zarówno
przez nauczyciela, jak i przez uczniów.
Aby ocena uczniów realizujących projekt była rzetelna, musi odbywać się w sposób
ciągły. Należy mówić tu o procesie oceniania, który skutkuje oceną końcową
za realizację projektu. Najdogodniejsze warunki do oceny uczniów powstają w fazie
wykonywania projektu. Wtedy nauczyciel ma okazję obserwować pracę uczniów:
zdobywanie i selekcjonowanie materiału, podział obowiązków, łączenie teorii
z praktyką i wreszcie – pracę indywidualną i grupową. Nauczyciel może przygotować
sobie arkusz oceny projektu, który pomoże mu dokonywać systematycznej oceny.
Ocena nauczyciela:
-
bieżąca- monitorowanie postępów pracy w trakcie realizacji projektu;
-
ocena końcowa - przedmiotem oceny końcowej jest to, co zostało zapisane
w kontrakcie; dokonywana w oparciu o wcześniej ustalone kryteria.
Ocena ucznia:
-
uczniowie oceniają projekty innych uczniów (może to być cała klasa
lub grupa);
6
-
samoocena – co się udało, a czego nie udało się zrealizować, dlaczego
nie wszystkie cele zostały zrealizowane, jak układała się współpraca,
jak inni ocenili naszą pracę?
Wybór innowacyjnej metody nauczania w oparciu o problem (PBL - problem
based
learning)
do
realizacji
zajęć
pozaszkolnych
dla
uczniów
zdolnych,
daje im możliwość nabywania wiedzy w kontekście problemu, wszystko rozwija
się wokół tego problemu, łącznie z celami kształcenia i poszukiwaniem źródeł
informacji.
Grupa uczniów jest odpowiedzialna za zdefiniowanie problemu, opisanie
wstępnej wiedzy, którą posiadają, określenie nowej wiedzy, jaką należy zdobyć,
aby problem rozwiązać, wskazanie pierwszych działań (krok po kroku).
Każdy uczeń musi indywidualnie znaleźć część potrzebnej wiedzy, usystematyzować
ją i przedstawić pozostałym. Źródła zebranych informacji są poddawane ocenie
grupy i cykl się powtarza, aż uczniowie zadecydują, że problem został poprawnie
naświetlony a wszystkie tematy wystarczająco przeanalizowane.
Wtedy grupa może wygenerować działania, rozwiązania lub hipotezy. Cały proces
zachodzi pod okiem przewodnika (którym może być w początkowej fazie nauczyciel,
a w późniejszej jeden z uczniów wytypowany przez innych); rola przewodnika polega
na wspomaganiu uczniów w poszukiwaniu informacji, ale bez podawania wprost
informacji służących rozwiązaniu problemu. Przewodnik może zadawać pytania typu
"Co wiecie na ten temat?", "Gdzie możecie znaleźć tę informację?" "Co według
was należałoby teraz zrobić?"
Przedstawiony pisemnie autentyczny i złożony problem jest punktem
wyjściowym czynności uczniów na zajęciach pozaszkolnych. Uczeń musi zebrać
informacje i nauczyć się nowych pojęć, zasad czy umiejętności w miarę zbliżania się
do rozwiązania problemu.
Etapy rozwiązywania problemu:
-
rozpoznanie i sformułowanie problemu;
-
określenie przeszkód i ograniczeń;
-
wymyślenie rozwiązań;
-
wybór i sprawdzenie rozwiązania.
Poniżej
przedstawiamy
przykładowy
model
wykorzystania
metody
PBL na zajęciach z uczniami – na podstawie materiałów D. Raine, S. Symons,
7
PossiBiLities a Practice Guide to Problem-based Learning in Physics and Astronomy
– march 20051.
1. Etap I – uczniowie dyskutują na temat zrozumienia problemu. Każdy uczeń
określa najważniejszy, jego zdaniem aspekt. W tym momencie może pojawić
się wrażenie, że uczniowie nie mają wystarczającej wiedzy, która pozwoliłaby
im rozwiązać problem.
2. Etap II – uczniowie zapisują swoje sugestie dotyczące posiadanej wiedzy
tematycznej
i
wynikającej
z
doświadczeń,
zdolności,
etc.,
przydatnej
do rozwiązania problemu.
3. Etap III – uczniowie analizują postawiony problem, określają to, co wiedzą
i co powinni wiedzieć, aby rozwiązać problem, formułują swoją definicję –
rozumienie problemu. Mogą to robić indywidualnie – wtedy grupa musi
zaakceptować wybraną propozycję lub grupowo. Ten etap może być wielokrotnie
realizowany w miarę pojawiania się nowych informacji.
4. Etap IV – uczniowie wymieniają wszystkie możliwe rozwiązania i wybierają
to, które ich zdaniem może być najbardziej skuteczne.
5. Etap V – uczniowie wymieniają czynności, jakie powinni wykonać i określają
dla nich przedział czasowy.
6. Etap VI – uczniowie wyszukują informacje, dane potwierdzające wybrane
w etapie IV rozwiązanie. Dyskutują nad możliwymi źródłami informacji, ustalają
obszary poszukiwań informacji i przydzielają je członkom zespołu. Wybrane
rozwiązanie powinno zostać potwierdzone w wyniku poszukiwań. W przeciwnym
przypadku należy wrócić do etapu IV i wybrać inne rozwiązanie.
7. Etap VII – uczniowie zapisują wybrane rozwiązanie wraz z potwierdzającą
je dokumentacją. Całość powinni pokazać nauczycielowi, który może poprosić
uczniów o przedstawienie procesu działań oraz wyniku.
8. Etap VIII – uczniowie dzielą się wynikami poszukiwań z nauczycielem i innymi
uczniami
(grupami)
prezentując
swoje
działania,
trudności,
wnioski,
nabytą wiedzę, przekonując adwersarzy do swoich racji. Podczas prezentacji
uczniowie
1
odpowiadają
na
pytania,
http://www.le.ac.uk/leap/pblguide.pdf (dostęp 04.2013)
8
sugestie
ze
strony
rówieśników.
Jeśli nie umieją odpowiedzieć na pytanie, powinni potrafić zaakceptować ten fakt
jako wyzwanie do dalszego pogłębiania tematu. Ten etap jest bardzo ważny
z punktu widzenia oceny i samooceny ucznia, grupy. Uczniowie powinni być
zadowoleni z prezentacji i wysiłku, jaki w nią włożyli.
Zgodnie z założeniami Programu, przyjęto do realizacji metodą PBL (problem
based learning) następujące moduły tematyczne:
I.
SIEĆ GLOBALNA, SIECI LOKALNE
II.
POSZUKIWANY,
POSZUKIWANA,
czyli
wyszukiwanie
informacji
na określony temat
III.
GADU, GADU, GADU…, czyli o sposobach komunikacji
IV.
PRAWDA CZY FAŁSZ - przetwarzanie i wykorzystanie informacji
V.
PROMOCJA, REKLAMA W INTERNECIE
VI.
SZTUKA OBRAZU – grafika komputerowa
VII.
MULTIMEDIALNA AKCJA! – czyli jak tworzyć i wykorzystywać mulimedialne
zasoby cyfrowe
VIII.
PRZYRODA WOKÓŁ NAS – technologia informacyjna pomaga się uczyć
IX.
PORZĄDEK MUSI BYĆ! - BAZY DANYCH
X.
RAZEM W CHMURZE.
Do każdego modułu zostało zaproponowane wprowadzenie wyjaśniające
istotę realizacji tego modułu oraz zwracające uwagę na walory poznawcze
i społeczno – wychowawcze zaproponowanego obszaru.
Moduły
tematyczne
zawierają
5
propozycji
tematów
projektów
–
zgodnie
z Programem. Każdy projekt został opisany poprzez:

cele operacyjne projektu

materiały pomocnicze do tematu projektu zawierające:
 propozycje szczegółowych pytań problemowych,
 propozycje zadań do wykonania przez uczniów,
 teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu,
 przykładowe karty pracy, instrukcje do wybranych, przykładowych
zadań.
Wszystkie
elementy
opisujące
nieskończonymi.
9
projekty
są
propozycjami
Cele operacyjne projektu są listą otwartą. Można uzupełnić ją o dodatkowe cele
szczegółowe określone przez nauczyciela i uczniów realizujących projekt.
Pytania problemowe szczegółowe zostały zaproponowane jako pomocnicze
do realizacji tematu wiodącego projektu.
Również zadania do wykonania przez uczniów są tylko propozycją. Uczniowie
na podstawie tematu głównego projektu mogą zaproponować inne pytania
problemowe i zadania do wykonania przez grupę.
Do
każdego
modułu
została
zaproponowana
literatura
przedmiotowa
pozwalająca na poszerzenie tematyki i materiałów źródłowych do realizacji tematów
projektów.
Przykładowe materiały do planowania i ewaluacji pracy uczniów zostały
umieszczone po modułach projektowych jako propozycje do wykorzystania
przez nauczyciela prowadzącego zajęcia.
Kolejne rozdziały to opisy projektów zrealizowanych w Powiatowych
Ośrodkach
Wspierania
Uczniów
Zdolnych
nagrodzonych
i
wyróżnionych
w konkursach powiatowych na najlepszy projekt edukacyjny oraz Bank pomysłów
zawierający ćwiczenia integracyjne, relaksacyjne oraz rozwijające twórcze myślenie.
Życzymy wspaniałych pomysłów i udanych realizacji projektów
Autorki
10
Literatura dotycząca metody projektów, PBL

K. Mikina, B. Zając, Jak wdrażać metodę projektów? Podręcznik dla nauczycieli
i uczniów gimnazjum, liceum i szkoły zawodowej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”,
Kraków 2006

K. Chałas, W poszukiwaniu strategii edukacyjnych zreformowanej szkoły. Metoda projektów i jej egzemplifikacja w praktyce, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2000

J. Królikowski, Projekt edukacyjny, Wydawnictwo CODN, Warszawa 2000

Pedagogika w pokoju nauczycielskim pr. zbior. pod red. K. Kruszewskiego,
WSiP, Warszawa 2000.

Udane projekty nie tylko z matematyki, pr. zbior. pod red. M. Mikołajczyka,
PWN, Warszawa 2002.

E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie przewodnik po metodach, Zakład Wydawniczy SFS, Kielce 2000.

K. S. Cockrell, J. A. H. Caplow & J. F. Donaldson, A Context for Learning:
Collaborative groups in the problem-based learning environment. Review
of Higher Education 23 (3), 2000

M. Savin-Baden, Facilitating Problem-based Learning, Open University Press, 2003

D. Boud & G. I. Feletti, The challenge of problem-based learning, Kogan, London 1991

R. Delisle, How to use problem-based learning in the classroom, Asociation for
Supervision and Curriculum Development. Aleksandria, Wirginia USA, 1997

PossiBiLities. A Practice Guide to Problem-based Learning in Physics
and Astronomy, red. D. Raine, S. Symons, The Higher Education Academy,
Physical Science Centre, Hull (2005)

M. S. Szymański, O metodzie projektów, ŻAK wydawnictwo Akademickie, 2010

Metoda projektu, praca zbiorowa, Oficyna MM, 2011

U. Kierczak, Metoda projektów w pracy nauczyciela wychowania fizycznego,
Oficyna wydawnicza Impuls, Kraków 2012

Serwis CEO - http://www.ceo.org.pl/pl/spotkania-polonijne/news/praca-metodaprojektu (data dostępu 25.04.2013)

Metoda projektów w serwisie ORE http://www.ore.edu.pl/index.php?option=com_phocadownload&view=category&id
11
=49:materiay-wypracowane-podczas-spotka-warsztatowych&Itemid=992
(data odczytu 25.04.2013)

Jak pracować metodą projektów? http://www.ezi.edu.pl/?id=432

G. Czetwertyńska, Mamy prawdziwy problem. http://lca.szkolazklasa.pl/197.xml

T. Adamowski, D. Frydecka, A. Kiejna, Opis metodologii kształcenia w ramach
nauczania opartego na rozwiązywaniu problemów, Katedra i Klinika Psychiatrii
AM we Wrocławiu: http://www.dbc.wroc.pl/Content/1711/m23.pdf

P. Kopciał
Project Based E-learning - nowy model e-kształcenia, E-mentor
nr
/
3
(35)
2010
http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/35/id/756

I. Maciejowska, Metody i techniki realizacji procesu dydaktycznego sprzyjające
kształtowaniu umiejętności, np. kształcenie na bazie problemu (Project - based
learning ), itp.,
http://www.nauka.gov.pl/fileadmin/user_upload/Finansowanie/fundusze_europejs
kie/PO_KL/KRK/20110201/20110201_Maciejowska.pdf

Serwis http://www.bie.org/about/what_is_pbl/ pn. Project based learning for
the 21stcentury, wersja ang.

Serwis http://pbl-online.org/ pn. Project Based Learning The Online Resource
for PBL, wersja ang. hiszpańska, chińska

Serwis edutopia.org zawierający artykuły, filmy, przykłady projektów
realizowanych
z wykorzystaniem metody PBL http://www.edutopia.org/project-basedlearning/, wersja ang.

Film pt. Project Based Learning: Explained, wersja ang. (3:50)
http://www.youtube.com/watch?v=LMCZvGesRz8

Film pt. Problem Based Learning, wersja ang. (3:41)
http://www.youtube.com/watch?v=sNhismExIwU
12
Moduł I: SIEĆ GLOBALNA, SIECI LOKALNE
Wprowadzenie
Pomimo, że Internet wydaje się mglisty i trudny do zdefiniowania, łatwo jest ocenić
jego wartość. Sieć Internet łączy obecnie wiele milionów komputerów w różnych krajach
na wszystkich kontynentach. Mówiąc Internet trzeba mieć na myśli kombinację sieci,
ludzi, którzy jej używają, programów służących do uzyskiwania informacji i samą
informację. Internet jest otwarty dla każdego, kto używa komputera i modemu,
i kto może połączyć się z komputerem będącym w Internecie.
Każdego dnia w Internecie mają miejsce następujące rodzaje komunikacji: wymiana
krótkich informacji towarzyskich, dostęp do najświeższych wiadomości z całego świata,
prowadzenie negocjacji handlowych, współpraca w badaniach naukowych, wymiana
informacji z innymi, którzy mają podobne hobby lub zainteresowania, przesyłanie plików.
Opinie krytyków Internetu są jednoznaczne: Internet to „globalny śmietnik”, w którym
każdy może stworzyć własną stronę WWW i opublikować na niej, co mu się podoba.
Skutek jest taki, że sieć Internet oferuje nam różnorodne treści, od tych najbardziej
prymitywnych po bardzo wartościowe i praktyczne. Od samego użytkownika zależy
wybór stron, materiałów, które go zainteresują i które zamierza wykorzystać
dla własnych potrzeb. Jednak fala informacji, jaką zostajemy w sieci „zalani” powoduje,
że często ściągamy i wykorzystujemy materiały bez odpowiedniej selekcji, opracowania
i sprawdzenia ich wiarygodności. Kształtowanie umiejętności wyboru oraz krytycznej
oceny znalezionych informacji stają się więc wyzwaniem dla edukacji. Serwisy
społecznościowe budzą zainteresowania dzieci i młodzieży.
Według badania Megapanel z marca 2011 roku, z social media (mediów
społecznościowych) korzystają niemal wszyscy Internauci (aż 99,3%) i poświęcają temu
średnio około 1,5 godziny dziennie2. Zmienia się sposób korzystania z sieci. Epoki
w cyberświecie trwają dziś o wiele krócej, drastycznie skraca się czas, w którym pomysły
są wdrażane, zanim nadejdzie konkurencja. Przykładowy Facebook powstawał w epoce,
gdy najważniejszy był Internet (dziś są to aplikacje), zaś do rozpoczęcia pracy niezbędny
był komputer. Dziś aplikacje są lekkie, pobierane i wykorzystywane na urządzeniach
mobilnych bez konieczności przejścia przez desktop.
Przyglądnijmy się Internetowi z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.
2
http://prnews.pl/marketing-i-pr/rola-social-media-w-budowaniu-wizerunku-firm-67011.htm l (dostęp: 04.2013)
13
Projekt 1: Jakie są kierunki i obszary rozwoju Internetu?
Cele operacyjne projektu:
Uczeń:

rozumie i wyjaśnia budowę Internetu,

zna historię rozwoju Internetu,

rozumie różnice pomiędzy siecią lokalną i globalną,

potrafi wymienić i scharakteryzować zasoby sieci,

potrafi rozróżnić WWW od sieci Internet,

wie, jakie czynniki wpływają na rozwój Internetu,

potrafi określić kierunki rozwoju globalnej sieci.
Materiały pomocnicze do tematu projektu zawierające:

propozycje szczegółowych pytań problemowych,

propozycje zadań do wykonania przez uczniów,

teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu.
Propozycje szczegółowych pytań problemowych:
1. Jakie dostrzegasz różnice między Internetem i WWW?
2. Jakie urządzenia sprzyjają rozwojowi Internetu?
3. Które usługi internetowe najszybciej się rozwijają?
Propozycje zadań do projektu:
1. Przedstawienie
różnic
między
siecią
Internet
a
różnymi
usługami
internetowymi (WWW, e-mail itp.).
2. Przedstawienie
zależności
pomiędzy
rozwojem
urządzeń
mobilnych
wykorzystujących sieć a liczbą użytkowników Internetu.
3. Zaprezentowanie w dowolnie wybrany sposób opinii na temat przyszłości
Internetu.
14
Teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu:
Przykładowa karta pracy do zadania 1.
Instrukcja:
Wykorzystując kartę pracy przygotujcie opis usług dostępnych w Internecie.
Lp.
Usługa
1.
WWW (ang. World Wide Web)
2.
Poczta elektroniczna
(e-mail)
3.
Wyszukiwarka
internetowa (ang. serach
engine)
Wykorzystanie, aplikacje
Do przeglądania stron, WWW wykorzystuje
przeglądarki internetowe, np. Internet Explorer,
Mozilla Firefox, Google Chrome,
4.
15
Literatura i inne źródła informacji
1. Muzeum komputerów online http://www.computerhistory.org/ (dostęp:
04.2013)
2. Historia, struktura, słownik pojęć internetowych
http://www.mapainternetowa.com/ (dostęp: 04.2013)
3. Historia urządzeń mobilnych http://social360.pl/historia-urzadzen-mobilnychod-1970-roku/ (dostęp: 04.2013)
4. Internet przyszłości
http://www.komputerswiat.pl/nowosci/internet/2013/06/internet-przyszloscibedzie-prawdziwie-inteligentny.aspx (dostęp: 04.2013)
5. Poznaj Internet http://www.google.com/intl/pl/goodtoknow/web/
(dostęp: 04.2013)
6. Bezpieczeństwo w Internecie
http://www.google.com/intl/pl/goodtoknow/online-safety/ (dostęp: 04.2013)
7. Rozwój globalnej sieci komputerowej
http://www.ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2011/102.pdf
(dostęp: 04.2013)
16
Projekt 2: Jak portale społecznościowe wpływają na kształtowanie stosunków
międzyludzkich?
Uczeń:

rozpoznaje typy portali internetowych,

zna przeznaczenie popularnych portali (informacyjne, sportowe, muzyczne,
aukcyjne, społecznościowe),

wie czym charakteryzują się portale społecznościowe,

rozumie pojęcie relacji międzyludzkich,

potrafi ocenić wpływ Internetu na relacje międzyludzkie.



1. Dlaczego miliard osób (2013 rok) ma konto na portalach społecznościowych?
2. Jakie oczekiwania spełniają portale społecznościowe?
3. Jaki wpływ na społeczeństwo mają portale społecznościowe?
1. Zaprezentowanie najciekawszych portali społecznościowych.
2. Przedstawienie
opinii
na
temat
wpływu
portalu
społecznościowego
na jego użytkowników.
3. Przedstawienie problemu uzależnienia od portali społecznościowych.
4. Przedstawienie modeli tworzenia społeczności internetowych.
17
Propozycja do zadania 3.
Instrukcja: Wykorzystując Test uzależnienia od portalu Facebook3, sprawdź,
ilu Twoich kolegów jest uzależnionych od Portalu.
Norwescy naukowcy opracowali zestaw sześciu pytań pomagających w ustaleniu, czy nasze
korzystanie z Facebooka przybrało już postać kompulsywną. Aby przekonać się, czy cierpimy
na uzależnienie od mediów społecznościowych, warto sprawdzić, jak wypadamy na Skali
Uzależnienia od Facebooka opracowanej na uczelni w Bergen.
Stopień, w jakim zgadzamy się z każdym ze stwierdzeń, określamy na skali od 1 do 5,
przy czym: 1 oznacza bardzo rzadko, 2 – rzadko, 3 – czasem, 4 – często, 5 – bardzo często.
A oto opisy nawyków dotyczących portalu społecznościowego, do których trzeba się
ustosunkować:
1.
Poświęcasz wiele czasu na myślenie o Facebooku lub planowanie, co umieścisz
na portalu.
2.
Odczuwasz potrzebę, by zaglądać na Facebooka coraz częściej i dłużej.
3.
Korzystasz z Facebooka, aby zapomnieć o problemach w życiu osobistym.
4.
Próbowałeś świadomie ograniczyć czas spędzany na Facebooku, ale bez powodzenia.
5.
Jeśli nie masz możliwości sprawdzić, co dzieje się na Facebooku, stajesz się niespokojny
i podenerwowany.
6.
Korzystasz z Facebooka tak często i długo, że ma to negatywny wpływ na twoją pracę
lub edukację.
Gdy uzyskana suma punktów wynosi co najmniej 24, można śmiało mówić o uzależnieniu.
Czas poszukać grupy wsparcia – tylko nie na Facebooku!
3
http://giznet.pl/ankieta-powie-czy-jestes-uzalezniony-od-facebooka/ (dostęp: 04.2013)
18

Informacje o portalach http://www.forbes.pl/tagi/619/portalespolecznosciowe/1 (dostęp: 04.2013)

Prawo autorskie a portale społecznościowe http://conasuwiera.pl/portalespolecznosciowe-w-swietle-prawa-autorskiego/ (dostęp: 04.2013)

Uzależnienie od portali społecznościowych http://natemat.pl/30463,jestesmyuzaleznieni-od-portali-spolecznosciowych-oraz-od-smartfonow-i-raczej-to-sienie-zmieni (dostęp: 04.2013)

Jak budować lojalną społeczność internetową? http://webinside.pl/artykul-429jak-budowac-lojalna-spolecznosc-internetowa-.html (dostęp: 04.2013)
19
Projekt 3: Dlaczego przestępstwa przeciwko ochronie informacji w sieci są
groźne?
Uczeń:

zna rodzaje przestępstw przeciwko ochronie informacji,

rozumie znaczenie ochrony prawa autorskiego,

potrafi ocenić szkodliwość działań nielegalnie pozyskujące informacje,

prawo autorskie w sieci: co wolno autorowi, a czego nie wolno odbiorcy
dzieła/utworu.



1. Które rodzaje przestępstw przeciwko ochronie informacji są najbardziej
szkodliwe?
2. Dlaczego prawo autorskie wymaga szczególnej ochrony w Sieci?
3. Jakie niebezpieczeństwa może spowodować nielegalne pozyskanie informacji
z Sieci?
1. Omówienie rodzajów przestępstw przeciwko ochronie informacji.
2. Przedstawienie podstawowych zasad prawa autorskiego w sieci.
3. Wyrażenie opinii na temat zagrożeń jakie powodują przestępstwa przeciwko
ochronie informacji.
20
Instrukcja: Przedstaw i krótko opisz przestępstwa przeciwko ochronie informacji.
Lp.
Przestępstwo przeciwko
ochronie informacji
Opis/Uzasadnienie
1.
Niszczenie danych informatycznych
2.
Wytwarzanie programu komputerowego
do popełnienia przestępstwa
3.
Naruszenie tajemnicy korespondencji
4.
Sabotaż komputerowy
5.
21
Instrukcja: Przedstaw i krótko opisz znaczenie prawa autorskiego w Sieci.
Lp.
Prawo autorskie w Internecie
1.
Programy komputerowe
podlegają ochronie jak utwory
literackie, o ile przepisy
niniejszego rozdziału nie
stanowią inaczej
2.
Wyjaśnienie/ Kto podlega
Odstępstwa
3.
Prawo przedruku
4.
Prawo cytatu
22

Prawo autorskie a publikacje w Sieci,
http://www.prawo.egospodarka.pl/38936,Prawa-autorskie-a-publikowanie-wsieci,1,82,1.html (dostęp: 04.2013)

Programy komputerowe a prawo autorskie, http://prawoautorskie.wieszjak.pl/prawa-autorskie-w-sieci/100605,Programykomputerowe.html (dostęp: 04.2013)

Roszczenia za naruszenie praw autorskich w Internecie,
http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiemeksperta/artykul/roszczenia;za;naruszenie;praw;autorskich;w;internecie,106,0,
1058666.html (dostęp: 04.2013)

Prawo autorskie w sieci - nowe źródło informacji
http://o12.pl/wiedzodajnia/czytaj/prawo-autorskie-w-sieci-nowe-zrodloinformacji (dostęp: 04.2013)

Złodziejstwo intelektualne. Prawo autorskie w Internecie
http://www.kradniemy.wortale.net/213-Zlodziejstwo-intelektualne-Prawoautorskie-w-Internecie.html (dostęp: 04.2013)
23
Projekt 4: W jaki sposób polityka bezpieczeństwa i prywatności serwisów
internetowych wpływa na zachowania użytkowników?
Uczeń:

rozumie pojęcie polityka bezpieczeństwa w sieci,

zna rodzaje zabezpieczeń serwisów,

rozumie pojęcie polityka prywatności ("privacy policy") czyli ochrona danych
osobowych,

rozumie zapisy polityk prywatności odwiedzanych portali, serwisów.



1. Jak można zapewnić bezpieczeństwo szkolnego serwera?
2. Na jakie elementy polityki prywatności w serwisach należy zwrócić szczególną
uwagę?
3. Jak napisać politykę prywatności dla szkolnego serwera?
1. Omówienie zabezpieczeń serwerów (np. serwera szkolnego).
2. Przedstawienie zasad polityki prywatności wybranych witryn internetowych.
3. Omówienie reguł polityki prywatności (np. serwisu szkolnego).

Przykładowa polityka bezpieczeństwa http://www.securitum.pl/bazawiedzy/publikacje/przykladowa-polityka-bezpieczenstwa (dostęp: 04.2013)

Polityka prywatności - czym jest, jakie elementy zawiera? http://www.prawnikonline.eu/polityka-prywatnosci---czym-jest-jakie-elementy-zawiera,13,3521.html (dostęp: 04.2013)
24
Projekt 5: Dlaczego coraz częściej kupujemy w Internecie?
Uczeń:

zna zagrożenia podczas zakupów w sieci – e-commerce,

stosuje zasady polityki bezpieczeństwa w sieci,

potrafi bezpiecznie kupować w sieci,

zna podstawowe prawa konsumenta.



1. Jak można zapewnić bezpieczeństwo zakupów w sieci?
2. Jakie są przyczyny rozwoju sklepów internetowych?
3. Jakie likwidować bariery w rozwoju handlu elektronicznego?
1. Omówienie sposobów na bezpieczne zakupy w sieci.
2. Przedstawienie przyczyn rozwoju sieci sklepów internetowych z komputerami
(ubraniami, płytami, kosmetykami).
3. Przedstawienie możliwości zakupów grupowych.
4. Przedstawienie barier rozwoju handlu w sieci.

Szybki rozwój handlu elektronicznego http://www.biznesifinanse.org/szybkirozwoj-handlu-elektronicznego-w-polsce-i-na-swiecie (dostęp: 04.2013)

Bariery w rozwoju globalnego handlu elektronicznego
http://www.heuristic.com.pl/firma/artykuly/448.html (dostęp: 04.2013)

Bezpieczeństwo zakupów w polskich sklepach
http://qbusiness.pl/uploads/Raporty/ecom2012.pdf (dostęp: 04.2013)
25
Literatura i inne źródła informacji, bibliografia

Prawo w sieci. Zarys regulacji Internetu, Wydawnictwo Helion, 2005,

X. Konarski, Internet i prawo w praktyce, Stowarzyszenie Marketingu
Bezpośredniego, 2002

Piotr Waglowski, Prawo w sieci. Zarys regulacji Internetu, Wydawnictwo
Helion, 2005

K. Pikoń, ABC Internetu, Wydawnictwo Helion, 2003

D. Lombard, Globalna wioska cyfrowa Drugie życie sieci, MT Biznes, 2009

L. Manovich, Język nowych mediów, Wydawca: WAiP Wydawnictwa
Akademickie i Profesjonalne, 2006

M. Filipiak, Wirtualny plac zabaw, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne,
2006

A. Keen,Kult amatora. Jak Internet niszczy kulturę. WAiP 2007

A. Miotk, Skuteczne social media. Prowadź działania, osiągaj zamierzone
efekty, Wydawnictwo Helion, 2013

Bezpieczny Internet http://bezpiecznyinternet.org/ (dostęp: 04.2013)
26
Moduł II:
POSZUKIWANY, POSZUKIWANA - zbieranie informacji na określony temat
Wprowadzenie
Wiek XXI często jest nazywany wiekiem informacji. To właśnie informacja
stanowi najcenniejszą wartość, a dokładnie dostęp do niej. W książkach
czy gazetach mamy do czynienia z informacjami, co do których możemy mieć
nadzieję,
że
przeszły
pewną
kontrolę
redakcyjną,
otrzymały
zatwierdzenie
wydawnictwa, a jeśli znajdują się w bibliotece, zaaprobował je także bibliotekarz.
Poszukiwanie informacji w sieci
stało się w dzisiejszych czasach łatwe,
a równocześnie niezmiernie problemowe. Jeśli z tej umiejętności nie zrobimy tematu
do rozmowy i ćwiczeń, uczniowie poruszać się na oślep w gąszczu (nie)wiedzy.
Uważa się kompetencję wyszukiwania oraz zbierania informacji za taką samą
umiejętność jak np. nauka języka. Potrzeba więc ćwiczeń i podejmowania wyzwań
badawczych pod okiem nauczycieli, co oznacza, że nauczyciel musi stawiać pytania
problemowe, na które nie można znaleźć odpowiedzi w parę sekund.
W
Internecie
na
czytelnika
spada
ciężar
oceny
wartości
informacji.
Oto obok wielu cennych informacji pojawiają się góry śmieci i bzdur powodujących
szum informacyjny. Szkolna młodzież potrzebuje przewodnika po internetowym
uniwersum; takim przewodnikiem powinien być prowadzący zajęcia, który ułatwi
efektywne i bezpieczne poruszanie się po stronach WWW.
Celem tego modułu jest pokazanie, jak uzyskiwać rzetelne, prawdziwe
informacje z sieci na zadany temat.
Kluczem do sukcesu uczniów jest wiedza, co jest dostępne w Internecie,
a których informacji należy szukać w innych zasobach. Często potrzebne informacje
uzyskujemy
znacznie
bliżej
domu,
prowadząc
badania
ankietowe
oraz przeprowadzając rozmowy (wywiady).
Podczas zajęć uczniowie nauczą się stosować takie techniki jak ankiety
i wywiady, do zebrania poszukiwanej wiedzy.
Uzyskane informacje następnie powinny zostać odpowiednio opracowane,
w wybranym programie lub innej graficznej formie i zaprezentowane.
27
Projekt 1: Jak mieszkańcy różnych regionów Europy, a jak mieszkańcy
Małopolski dbają o środowisko?
Uczeń:

posługuje się zawansowanymi technikami informacji,

selekcjonuje wyszukane informacje,

dba o przestrzeganie prawa autorskiego w sieci,

potrafi rozróżnić systemy ochrony środowiska w różnych regionach Europy,

potrafi uzasadnić znaczenie ochrony środowiska.



1. Jak chronią swoje środowisko mieszkańcy wybranych regionów Europy?
2. Jakie są priorytety ochrony środowiska Małopolski?
3. Jaki wpływ ma zanieczyszczenia na jakość życia mieszkańców?
1. Podanie przykładu zasad ochrony środowiska dla wybranych regionów
Europy.
2. Przedstawienie problemów związanych z ochroną środowiska Małopolski.
3. Przedstawienie opinii na temat wpływu zanieczyszczeń na jakość życia.
28
Instrukcja: Przedstaw i krótko opisz działania proekologiczne w wybranym kraju
europejskim
Kraj / Region
Położenie geograficzne
Opis problemów
Podejmowane działania
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
29
Instrukcja: Przedstaw i krótko opisz działania proekologiczne w wybranym regionie
Małopolski
Region
Opis regionu
Obszar ochrony środowiska
Podejmowane działania
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
30
 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, http://www.krakow.pios.gov.pl/
(dostęp: 04.2013)
 Program ochrony środowiska Województwa Małopolskiego,
http://www.malopolskie.pl/Srodowisko/Zielona/ (dostęp: 04.2013)
 Ochrona środowiska w krajach UE, http://europa.eu/pol/env/index_pl.htm
(dostęp: 04.2013)
 Najistotniejsze, wiarygodne informacje o środowisku i jego ochronie
http://www.ekoportal.gov.pl/ (dostęp: 04.2013)
 Mapa Polski EKOPORTALU http://mapa.ekoportal.pl/ (dostęp: 04.2013)
 Działania proekologiczne w Niemczech, http://www.umweltplakette.de/int_polen.php?SID=no3esd56tgpmpltb3fifdstn53 (dostęp: 04.2013)
 Stan i ochrona przyrody Estonii http://pracownia.org.pl/dzikie-zycie-numeryarchiwalne,2317,article,5474 (dostęp: 04.2013)
 Propozycja unijnego programu działań w zakresie środowiska naturalnego do
roku 2020
http://ec.europa.eu/environment/newprg/pdf/citizen_summary/pl.pdf (dostęp:
04.2013)
31
Projekt 2: W jaki sposób można rozwijać zainteresowania czytelnicze moich
rówieśników?
Uczeń:

zna zasady opracowywania ankiet,

potrafi ułożyć formularz prostego kwestionariusza,

potrafi przeprowadzić badania ankietowe,

umie opracować wyniki z badań ankietowego.



1. Jakiego rodzaju pytania powinny pojawić się w ankiecie badającej
czytelnictwo?
2. Jak uzyskać przydatne informacje z pytań otwartych kwestionariusza ankiety?
3. W jaki sposób można opracować zebrane w wyniku badania ankietowego
informacje?
1. Opracowanie
kwestionariusza
ankiety
badającej
czytelnictwo
wśród
rówieśników.
2. Przedstawienie wyników badania i wniosków z przeprowadzonych ankiet.

Czytelnictwo dzieci i młodzieży - rola książki w życiu człowieka
http://www.profesor.pl/mat/na8/pokaz_material_tmp.php?plik=na8/na8_b_mro
z_031117_1.php&id_m=7681 (dostęp: 04.2013)

Czytaj albo giń! http://wyborcza.pl/1,76842,9594363,Czytaj_albo_gin_.html
(dostęp: 04.2013)
32
Propozycja artykułu do dyskusji:
Czytelnictwo wciąż spada. Czy głupiejemy4? 2013.03.11 // D. Jędrzejewska
(…)
Biblioteka Narodowa razem z TNS Polska przebadała stan czytelnictwa na grupie trzech tysięcy
Polaków. To kolejne już takie badanie, wyniki jednak są gorsze niż ostatnio. W 2010 roku
dowiedzieliśmy się bowiem, że po książkę nie sięgnęło aż 56 procent Polaków. Tym razem badania
przeprowadzone były bardziej szczegółowo. 53 procent badanych odpowiedziało, że owszem,
w 2012 roku nie przeczytało żadnej książki, ale tak naprawdę – nigdy nie czytało lub sięgało po książki
jedynie w związku ze szkolnym obowiązkiem. Z kolei 47 procent, z których większość to ankietowani
z wykształceniem wyższym, przyznało, że dawniej zdarzało im się sięgać do książki, dopiero teraz
nie czytają kompletnie nic.
Komentatorzy badań właśnie tym faktem są najbardziej przerażeni. Człowiek, który kończy studia,
nie czyta? Czy może w takim razie aspirować to intelektualnej elity kraju? Logika podpowiada,
że nie za bardzo. Niepokojąca jest również tendencja do jawnych, antyczytelniczych deklaracji
przez młodych, który swoją niechęć do książek traktują jako pewien sposób na życie, bez kompleksów
dają do zrozumienia: „a po co mi książki?”. Nie odczuwają nie tylko potrzeby sięgnięcia po książkę,
ale i wstydu z zaniedbywania tej kulturalnej aktywności. W Internecie pojawiają się interpretacje
tejże postawy, utożsamiające ją z pokoleniem urodzonym po 1989 roku (tzw. „pokoleniem
gimnazjum”), które wychowywało się wraz z nadejściem nowych technologii.
Internet to jednak nie jedyna przyczyna takiego stanu rzeczy.
Mówi się, że za spadek popularności czytelnictwa wśród młodzieży odpowiadają przede wszystkim
rodzice, którzy nie przekazali swoim pociechom, że książki warto czytać i że są one podstawowym
składnikiem prawidłowego rozwoju. W domu, w którym nie czuć ducha książek, trudno o „odchowanie”
aktywnego czytelnika. W ten właśnie sposób czytelników, którzy czytają powyżej sześciu książek rocznie,
mamy w Polsce zaledwie 11 procent, a jeszcze w latach 1994-2004 było ich 22-24 procent.
W dobie Internetu coraz trudniej skupić się nam na tekście. Dlatego też nie czytamy dłuższych niż trzy
strony tekstów. Jeżeli już po nie sięgamy, przeważnie staramy się wyłapać jedynie najważniejsze
informacje, opuszczając całe jego partie.
Stąd też tendencja do czytania książek zaledwie do połowy lub we fragmentach. Za lekturą nie idzie
również głębsza refleksja, a zdolność do koncentracji wciąż spada. Czy to znaczy, że regularnie
głupiejemy? Co będzie dalej? O tym poinformuje nas Biblioteka Narodowa zapewne za kolejne dwa
lata.
4
http://www.kultura.banzaj.pl/Czytelnictwo-wciaz-spada-Czy-glupiejemy-66860.html(dostęp: 04.2013)
33
Propozycja ankiety badającej czytelnictwo.
Instrukcja: Proszę Cię o wypełnienie kwestionariusza. Odpowiedzi pomogą
w poznaniu Twoich zainteresowań czytelniczych.
Proszę o udzielenie szczerych odpowiedzi na wszystkie pytania.
Klasa
1.Czy chętnie czytasz książki?
tak
nie
2.Jak często czytasz książki?
a) raz na kilka miesięcy
b) raz w miesiącu
c) kilka razy w miesiącu
d) kilka razy w tygodniu
e) codziennie
3. W jakim celu sięgasz najczęściej po książkę?
a) pomaga mi rozwiązać problemy osobiste
b) poszerza moje zainteresowania
c) dla przyjemności czytania
d) w celach informacyjnych
e) z konieczności (lektura szkolna)
4. Skąd dowiadujesz się o książkach, które warto przeczytać?
a) z biblioteki
b) od kolegów, koleżanek
c) z prasy
d) z telewizji
e) z innych źródeł, podaj jakich:
f) czy chciałbyś, aby biblioteka przekazywała więcej informacji o ukazujących się nowościach?
tak
nie
5. Jakiego rodzaju książki czytasz najchętniej?
a) literaturę młodzieżową
b) przygodowe
c) historyczne
d) fantastyczne
e) poezję
f) popularnonaukowe
34
6. Chętnie przeczytałbym książkę, która podejmuje problemy:
7. Czy lekcje w bibliotece pomagają Ci w samodzielnym wyszukiwaniu informacji?
tak
nie
8. Jakie tematy chciałbyś realizować na zajęciach w bibliotece?
a) wyszukiwanie informacji w katalogach
b) wdrażanie do samodzielnej pracy
c) popularyzacja literatury młodzieżowej
d) inne:
9. Czy korzystasz z edukacyjnych programów multimedialnych?
a) w szkole, na lekcjach
b) w bibliotece
c) w domu
d) w innym miejscu, (jakim?)
Dziękujemy za wypełnienie ankiety!
35
Projekt 3:
Jak zwiększyć ofertę rozrywek kulturalnych dostępnych w naszej okolicy?
Uczeń:

posługuje się zaawansowanymi metodami wyszukiwania informacji w sieci,

zna instytucje tworzenia i upowszechniania kultury,

zna zasady przeprowadzania wywiadów (wytyczne do wywiadu, pytania
kluczowe),

potrafi przeprowadzić wywiad,

potrafi opracować i omówić dane z wywiadu.



1. Jakie formy spędzania wolnego czasu preferuje pokolenie przełomu wieków?
2. Jak zebrać opinie na interesujący nas temat?
1. Przedstawienie sposobów spędzania wolnego czasu przez gimnazjalistów.
2. Przeprowadzenie wywiadu na temat spędzania wolnego czasu i opracowanie
wyników.
36
Teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu
Propozycja pomocniczego artykułu
Jak przeprowadzić wywiad?5
Czym w ogóle jest wywiad?
Wywiad to bardzo popularna forma wypowiedzi dziennikarskiej. Jest to rozmowa z osobą
powszechnie znaną lub uważaną za autorytet w jakiejś dziedzinie, ale przede wszystkim - z osobą,
która ma coś ciekawego do powiedzenia lub zaprezentowania, np. uczestnikiem walk podczas drugiej
wojny światowej, laureatem jakiegoś konkursu itd.
Wywiad - ale po co?
Dobry wywiad powinien być atrakcyjny dla czytelnika lub słuchacza. Ma zawierać fakty, opinie
lub wydarzenia mało znane, a nie to, co zawiera każda encyklopedia czy przeciętna strona
internetowa. Wywiad przeprowadza się po to, aby:

zaprezentować rozmówcę i jego poglądy; rozmówca jest kimś, o kim chcemy dowiedzieć się jak
najwięcej (tzw. wywiad "dla osoby")

uzyskać wiadomości na jakiś temat' rozmówca występuje w roli eksperta, udzielającego
fachowych odpowiedzi na dany temat (tzw. wywiad "dla sprawy")

osiągnąć dwa powyższe cele jednocześnie.
Zanim zapytasz - przygotowania i styl
Styl jest zależny od tego, z kim przeprowadzamy wywiad, bowiem inaczej sformułujemy pytania
do pracownika straży pożarnej, a inaczej do laureata Nagrody Nobla. Zawsze jednak trzeba pamiętać
o szacunku do rozmówcy oraz trzymaniu się podejmowanego tematu.
Osoba przeprowadzająca wywiad powinna dobrze się do niego przygotować, czyli zebrać informacje
na temat rozmówcy i omawianego tematu, a następnie przygotować listę pytań. Bardzo ważne jest,
aby kolejne pytania nawiązywały do siebie. Błędem jest mechaniczne odczytywanie kolejnych pytań,
które nie mają związku z poprzednimi wypowiedziami. Musimy okazać zainteresowanie tematem
rozmowy.
Jak rozpocząć wywiad?
Wywiad najczęściej rozpoczynamy krótkim pytaniem, które sprowokuje rozmówcę do wypowiedzi.
Często dziennikarz poprzedza właściwe pytanie zagajeniem, które wprowadza czytelnika w temat
wywiadu, np. "W roku 2005 jako pierwszy dobiegłeś na metę w biegu na 400 m, rok później
powtórzyłeś swój sukces. Co dawało Ci siłę, aby osiągać tak wspaniałe wyniki - rodzina, przyjaciele,
trener?"
5
http://zapytaj.onet.pl/Category/002,010/2,6816142,Jak_przeprowadzic_wywiad.html(dostęp: 04.2013)
37
Jak przeprowadzić dobry wywiad?
W wywiadach często obok pytań niebanalnych i ciekawych padają pytania stereotypowe, zadawane
każdemu rozmówcy w ten sam sposób. Zadaniem dobrego dziennikarza jest unikanie właśnie takich
pytań.
Oprócz tego:

starannie przygotuj listę pytań, ale nie trzymaj jej się sztywno

nawiązuj do poprzednich wypowiedzi rozmówcy

wykorzystuj wcześniej zdobytą wiedzę o rozmówcy lub o problemie, którego dotyczy rozmowa

nie zadawaj pytań, na które można odpowiedzieć "tak" lub "nie"

prowokuj do zwierzeń, przedstawiania własnego stanowiska, obrony wypowiadanych sądów

unikaj wścibstwa

szanuj poglądy rozmówcy, nawet jeśli nie zgadzasz się z nimi

zakończ pytaniem ogólnym, na które odpowiedź mogłaby być puentą rozmowy

miej zawsze na uwadze obecność ewentualnego czytelnika lub słuchacza

zadbaj o atrakcyjność, spójność i rzeczowość rozmowy.
Budowa wywiadu
a) tytuł - powinien być atrakcyjny, intrygujący, tajemniczy; ma przyciągnąć uwagę czytelnika i skusić
go do przeczytania wywiadu
b) wstęp - tu pokrótce przedstawiamy temat wywiadu oraz naszego rozmówcę
c) seria pytań i odpowiedzi - UWAGA: pytania nie mogą być dłuższe niż odpowiedzi!
d) zakończenie - podziękowanie za rozmowę i pożegnanie
Autoryzacja
Rozmowa spisana bezpośrednio z magnetofonu zawiera wszystkie cechy typowe dla mowy żywej,
tj. przejęzyczenia, pauzy, chrząknięcia, powtórzenia itd. Dziennikarz ma za zadanie poprawić taki
tekst, zachowując jednocześnie intencje i myśli rozmówcy, zachowując - o ile to możliwe - jego język.
Taki poprawiony wywiad musi uzyskać autoryzację rozmówcy, czyli zgodę na jego publikację.
38
Propozycje pytań do wywiadu: Sposoby spędzania wolnego czasu.
1) Czy masz wolny czas?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Przykładowe odpowiedzi: Nie mam, w dni powszednie, podczas weekendu, podczas świąt
2) O jakiej porze masz wolny czas?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Przykładowe odpowiedzi: Rano, po południu, wieczorem, różnie
3) Czy w wolnym czasie uprawiasz jakiś sporty?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
4) Jeżeli uprawiasz sporty to proszę podać jakie?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
5) Jakie są Twoje zainteresowania?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Przykładowe odpowiedzi: Gry komputerowe, moda, filmy, motoryzacja, inne
6) Z kim spędzasz wolny czas?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Przykładowe odpowiedzi: Z przyjaciółmi, sam/a, z rodziną, inne
7) Gdzie najczęściej lubisz spędzać wolny czas? Proszę podać trzy przykłady.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
11) Czy uważasz, że masz za mało czasu wolnego?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Przykładowe odpowiedzi: Tak, mam za mało, mogłoby być więcej, mam go wystarczająco dużo
Dziękuję za rozmowę!
39

Projekt ewaluacji, http://sp2siewierz.netserwer.pl/publikacje/projewaluacji.htm
(dostęp: 04.2013)

Czas wolny, http://www.wychowawca.pl/miesiecznik/07-08_139-140/07.htm
(dostęp: 04.2013)

Stan czytelnictwa w Polsce, http://www.bn.org.pl/aktualnosci/501-czytelnictwopolakow-w-2012-r.-%E2%80%93-wyniki-badan.html (odczyt 03.2013)
40
Projekt 4: W jaki sposób oszczędzać pieniądze?
Cele operacyjne projektu
Uczeń:

posługuje się zaawansowanymi metodami wyszukiwania informacji w sieci,

zna pojęcia: lokata bankowa, fundusz, obligacje,

potrafi obliczyć odsetki z lokaty,

potrafi porównywać lokaty w różnych bankach,

potrafi odróżnić banki od parabanków.



1. Jak wybrać bank do lokowania pieniędzy?
2. Jak chronić się przed oszustwami bankowymi?
1. Opisanie różnic między propozycjami oprocentowania lokat w wybranych
bankach.
2. Przedstawienie możliwości zabezpieczenia się przed oszustwami bankowymi.

Oszustwa bankowe
http://www.money.pl/archiwum/wydarzenia/oszustwa;bankowe.html
(dostęp: 04.2013)

Większość Polaków nie wie, co to jest parabank
http://www.bankier.pl/wiadomosc/Wiekszosc-Polakow-nie-wie-co-to-jest-parabank-2621430.html (dostęp: 04.2013)
41
Projekt 5: Jak można opisać szkołę liczbami i wykresami?
Uczeń:

posługuje się podstawowymi pojęciami statystycznymi,

zna pojęcia: średnia, rozkład, interpretacja wyników,

potrafi ułożyć ankietę na interesujący temat,

potrafi opracować wyniki ankiet.



1. Jakie informacje o swojej szkole chciałabym/chciałbym zaprezentować?
2. Jak najlepiej przedstawić uzyskane dane o szkole?
1. Napisanie projektu i przeprowadzenie badania ankietowego, które poszerzy
wiedzę o szkole (np. dane o budynku: liczba okien, drzwi itp. np. dane
o uczniach: płeć, ulubiony rodzaj muzyki, ulubiony kolor itp.).
2. Opracowanie prostych statystyk danych z badania ankietowego (np. średnia,
rozkład wyników) oraz przedstawienie graficzne i tabelaryczne otrzymanych
wyników.

EXCEL – proste obliczenia http://www.youtube.com/watch?v=6NBo0RoUYqg
(dostęp: 04.2013)
42

B. Wilgocka-Okoń, Organizacja pracy i odpoczynku ucznia, Wydawnictwo:
Edukacja Wczesnoszkolna. Warszawa, 1979

W.
Łysomirska-Łobożewicz,
Rola
wycieczek
w
procesie
nauczania
oraz we współczesnym systemie turystyki szkolnej, Wydawnictwo Poznaj
swój kraj, 1973

Kozak H., Organizacja pracy domowej uczniów klas początkowych,
Warszawa 1984

Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej, PWN Warszawa, 1977

G. Jastrzębska, Odnawialne źródła energii i pojazdy proekologiczne,
Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2008

N. Wolański, Ekologia człowieka. Tom 1. Podstawy ochrony środowiska,
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006

Polityka ochrony środowiska w UE www.ekoportal.gov.pl (dostęp: 04.2013)

Portal ochrony środowiska www.portalochronasrodowiska.pl/
(dostęp: 04.2013)

Jak napisać ankietę? http://www.jaknapisac.com/articles.php?article_id=94
(dostęp: 04.2013)
43
Moduł III:
GADU, GADU, GADU…, czyli o sposobach komunikacji
Wprowadzenie
Komunikacja jest nieodłącznym procesem towarzyszącym człowiekowi od zarania
dziejów. Z upływem czasu zmieniają się sposoby, możliwości i potrzeby
w tym zakresie. W funkcjonowaniu współczesnego społeczeństwa istotną rolę
odgrywa informacja, a szczególnie szybkość jej pozyskiwania czy też przekazywania.
Dlatego też Internet odgrywa obecnie ważną rolę w życiu społeczeństwa z uwagi
na
jego
podstawowe
cechy,
takie
jak:
światowy zasięg,
multimedialność,
interaktywność. Wraz z rozwojem usług dostępnych w Internecie wzrasta również
jego rola w szeroko rozumianej komunikacji społecznej.
W dobie nowoczesnych systemów informacyjnych zmieniają się podstawowe
elementy procesów komunikacji, w jakich może uczestniczyć człowiek. W XXI wieku
sposoby komunikowania się ludzi między sobą zostały zdominowane przez ciągle
prący naprzód rozwój techniki. Wszędzie otaczają nas elektroniczne urządzenia,
które mają ułatwić życie. Powodują, że jesteśmy dostępni i zawsze możemy
skontaktować się z inną osobą, kiedy tylko tego chcemy. Można nawiązywać
znajomości nie wychodząc z domu. Bez problemów porozumiewamy się z kimś
na drugim końcu świata i do tego nawet patrzymy na nią. Wydaje się to wygodne
i łatwe, zbliżające ludzi do siebie. Zmiany związane z wzrastającą rolą informacji,
rozwojem nauk technicznych i upowszechnieniem nowoczesnych technologii,
zachodzące w społeczeństwie mają swoje odzwierciedlenie w ewolucji procesów
komunikacyjnych
na
informatycznych,
a
poziomie
w
jednostki.
szczególności
Upowszechnienie
multimediów,
sieci
się
technologii
komputerowych,
nowoczesnych systemów informacyjnych sprawia, że relacje człowiek-maszyna
zmieniają się w miarę rozwoju technologicznego maszyn, jak i również w związku
ze zmianami zachodzącymi w społeczeństwie.
Należy jednak pamiętać, że nic jednak nie zastąpi rozmowy z drugą osobą,
gdzie działają ton głosu, mimika i mowa ciała. Nic nigdy nie będzie w stanie zastąpić
bezpośredniego komunikowania się ze sobą ludzi. Nie jesteśmy stworzeni do życia
tylko w elektronicznym świecie. Jesteśmy istotami stadnymi i bez możliwości
bezpośredniego kontaktu stajemy się coraz bardziej samotni.
44
Projekt 1: Jak narzędzia e-komunikacji wpływają, a jak mogą wpływać,
na przepływ informacji w Twojej szkole?
Uczeń:

zna strukturę przepływu informacji w szkole,

rozumie znaczenie pojęcia e-komunikacja,

potrafi posługiwać się narzędziami do e-komunikacji (komunikatory,
platformy edukacyjne, fora dyskusyjne…),

potrafi zaprojektować model e-komunikacji w szkole.
 propozycje szczegółowych pytań problemowych,
 propozycje zadań do wykonania przez uczniów,
 teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu.
1. Jak e-komunikacja usprawnia przepływ informacji?
2. Jakie narzędzia e-komunikacji mogą być wykorzystywane w szkołach?
1. Przedstawienie w wybranej formie narzędzi e-komunikacji w szkole.
2. Opisanie blogu, który ułatwia wymianę informacji dotyczących organizacji
pracy szkoły.
3. Zaprojektowanie modelu przepływu elektronicznej informacji w szkole.
 Akademia dialogu, http://www.akademiadialogu.pl/akademia.php?id_site=32
(dostęp: 04.2013)
 Internet a życie społeczne, http://webmade.org/wiadomosci/internetkomunikacja-miedzyludzka.php (dostęp: 04.2013)
45
Instrukcja
Opisz metody wykorzystania narzędzi e-komunikacji w szkole.
Szkoła
Lp.
Metoda komunikacji
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Opis metody
1.
2.
3.
4.
Strona WWW
Korespondencja
e-mail
Komunikatory
(gadu-gadu, Skype…)
Dziennik elektroniczny
5.
46
Projekt
2:
Jak
usprawnić
przekazywanie
informacji
w
miejscowości,
w której mieszkasz?
Uczeń:

zna przepływ informacji w swojej miejscowości,

wyjaśnia znaczenie e- komunikacji w danym środowisku,

rozróżnia komunikację w czasie rzeczywistym i nierzeczywistym,

potrafi zaproponować usprawnienia w przekazie informacji w danej
miejscowości.



1. Jak e-komunikacja usprawnia przepływ informacji?
2. Jak komunikacja elektroniczna może usprawnić przekazywanie informacji
w Twoim mieście?
Propozycje zadań do projektu
1. Przedstawienie
w wybrany sposób schematu e-komunikacji w wybranej
miejscowości.
2. Zaproponowanie modelu e-komunikacji, który usprawni przekazywanie
informacji w wybranej miejscowości.
Przykładowe portale miejskie i gminne:

Magiczny Kraków, http://www.krakow.pl/ (dostęp: 04.2013)

Urząd Miasta Nowy Targ, http://www.nowytarg.pl/ (dostęp: 04.2013)

Urząd Miasta Zakopane, http://www.um.zakopane.pl/ (dostęp: 04.2013)

Gmina Niepołomice www.niepolomice.eu/ (dostęp: 04.2013)

Gmina Sułoszowa http://www.suloszowa.pl/ (dostęp: 04.2013)
47
Instrukcja: Przedstaw przykłady e-komunikacji w ……………………………………
(nazwa miasta)
Lp.
Metoda
komunikacji
Przykłady, opis, dostępne informacje
Przydatne informacje
1.
2.
Zbędne informacje
Strona WWW
Inne formy
e-komunikacji
48
Brakujące informacje
Projekt 3: Dlaczego e-komunikacja ma zarówno licznych zwolenników
jak i przeciwników?
Uczeń:

potrafi opisać narzędzia służące komunikacji elektronicznej,

potrafi bezpiecznie korzystać z komunikatorów,

zna źródła zagrożeń w e-komunikacji.



1. Jak bezpiecznie wykorzystać komunikatory elektroniczne?
2. Jakie pozytywne cechy i jakie zagrożenia są związane z e-komunikacją?
1. Przedstawienie
zagrożeń
indywidualnych
i
społecznych
związanych
z komunikacją elektroniczną.
2. Opisanie w wybrany sposób opinii o e-komunikacji.

Komunikatory internetowe coraz popularniejsze,
http://www.eduskrypt.pl/komunikatory_internetowe_coraz_popularniejsze-info3181.html (dostęp: 04.2013)

Zagrożenia związane z komunikatorami internetowymi,
http://www.viruslist.pl/analysis.html?newsid=496 (dostęp: 04.2013)

Jaka przyszłość czeka komunikatory internetowe?
http://www.download.net.pl/jaka-przyszlosc-czeka-komunikatoryinternetowe/a/21/ (dostęp: 04.2013)
Przykładowe komunikatory: http://www.gadu-gadu.pl/ (dostęp: 04.2013)
49

http://tlen.pl/ (dostęp: 04.2013)

http://www.skype.com/intl/pl/ (dostęp: 04.2013)
Instrukcja: Przedstaw zalety i zagrożenia dla opisanych komunikatorów
Lp.
1.
Komunikator
Np.
gadu-gadu
Zalety - opis
Zagrożenia - opis
Umożliwiają przesyłanie
różnego rodzaju informacji:
np. tekstu,……………….……………….
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
...................................................
Mogą być wykorzystane
do rozpowszechniania wirusów,
trojanów
…………………………………………………
………………………………………………..
Otrzymywanie spamu
………………………………………………..
………………………………………………..
Kontakt
z niepożądanymi osobami
…………………………...…………………..
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
………………………………………………..
2.
3.
50
Projekt 4: Jak utworzyć w sieci platformę wspomagającą rozwiązywanie
problemów szkolnych?
Uczeń:

potrafi pracować na platformie w sieci,

potrafi zamieszczać w sieci pożądane informacje,

wie, jak nakłonić do pomocy odpowiednich partnerów,

umie korzystać z zasobów edukacyjnych w sieci.



1. Jak
rozwiązywać
problemy
komunikacji
interpersonalnej
korzystając
z możliwości Internetu?
2. Jakie materiały zamieszczane w sieci mogą pomóc w nauce matematyki
(fizyki, chemii, biologii)?
1. Przedstawienie możliwości wykorzystania narzędzi sieciowych (np. blogu, FB)
do rozwiązywania problemów komunikacji interpersonalnej.
2. Prezentacja projektu platformy internetowej (blogu) wspomagającej naukę
matematyki (fizyki, chemii, biologii).

Znaczenie Internetu w komunikacji społecznej
http://www.sceno.edu.pl/konferencja/1_5.pdf (dostęp: 04.2013)

Komunikacja w sieci http://socjologia.wlanet.pl/psychologia/?prog=metody
(dostęp: 04.2013)
51

Dr Jacek Pyżalski o agresji elektronicznej wśród dzieci
http://www.dziennikbaltycki.pl/artykul/392723,dr-jacek-pyzalski-o-agresjielektronicznej-wsrod-dzieci,id,t.html?cookie=1 (dostęp: 04.2013)

Aktywność młodzieży w cyberprzestrzeni
http://www.ktime.up.krakow.pl/symp2012/referaty_2012_10/andrzeje.pdf
(dostęp: 04.2013)
52
Projekt 5: Jak zmniejszać bariery występujące w komunikacji internetowej?
Uczeń:

zna bariery techniczne występujące w komunikacji internetowej,

rozumie pojęcie cyfrowo wykluczeni,

rozumie ograniczenia Internetu zawiązane z:
 możliwościami technicznymi sieci,
 komercjalizacją usług sieciowych,
 trafnością w formułowaniu pytań,
 znajomością języków obcych.
 propozycje szczegółowych pytań problemowych,
 propozycje zadań do wykonania przez uczniów,
 teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu.
1. Jak zapobiegać cyfrowemu wykluczeniu młodzieży?
2. Jak rozwiązywać problemy związane z dostępem do informacji?
1. Przedstawienie zagrożeń społecznych związanych z wykluczeniem cyfrowym
młodzieży.
2. Opisanie problemów z dostępem do informacji.

Bariery wykorzystania Internetu w polskiej edukacji
http://eprints.rclis.org/17398/ (dostęp: 04.2013)

Polska cyfrowa równych szans
http://www.mwi.pl/tag/polska%20cyfrowa%20równych%20szans.html
(dostęp: 04.2013)
53
1. P. Hartley, Komunikacja w grupie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2001
2. D. Waniek, J. W. Adamowski, Media masowe w praktyce społecznej,
Wydawnictwo Aspra, 2007
3. M. Sławik, Komunikacja w Internecie dla każdego, Wydawnictwo Videograf
Edukacja, 2006
4. M. Mckay, M. Davis, P. Fanning, Komunikacja międzyludzka, Wydawnictwo
GWP 2007
5. M. Castells, Galaktyka internetu. Refleksje nad internetem, biznesem i
społeczeństwem, Wydawnictwo Rebis, 2003
6. Praca zbiorowa, Internet a psychologia. Możliwości i zagrożenia.
Wydawnictwo Naukowe PWN
7. Korusiewicz, Zagrożenia w sieci Internet, Centrum Edukacji Bibliotekarskiej,
Informacyjnej i Dokumentacyjnej, 2007
8. J. Pyżalski, Agresja elektroniczna wśród dzieci i młodzieży, GWP, 2011
9. J. Pyżalski, Agresja elektroniczna i cyberbulling, Impuls, 2012
54
Moduł IV: PRAWDA CZY FAŁSZ? – przetwarzanie i wykorzystanie informacji
Człowiek zbieracz pożywienia
całkiem nieoczekiwanie staje się zbieraczem informacji.
Żyjąc w epoce elektronicznej
jest takim samym koczownikiem
jak jego przodek z epoki kamienia.
M. McLuchan
Wprowadzenie
Proces przetwarzania informacji nie powoduje zniszczenia, ani zużycia
tejże informacji. Polega na przetwarzaniu wszelkich danych, zebranych z różnych
dostępnych
źródeł,
ich
spójnej
syntezy
mającej
sens
zastosowania
przez użytkownika6. W procesie przetwarzania bardzo ważne miejsce zajmuje
interpretacja posiadanych informacji. Etap ten jest także niezwykle ważny z punktu
widzenia wartości informacji wykorzystywanej przez użytkowników. Interpretacja
informacji pozwala na wyodrębnienie syntetycznego obrazu rzeczywistości.
Przetwarzanie ma na celu określenie istotności informacji, określenie jej wartości
dla użytkownika oraz tego czy jest pilna, zrozumiała a przede wszystkim aktualna.
W Internecie można znaleźć wiele potrzebnych i ciekawych informacji,
ale jest ich tak dużo, że czasami nie sposób do nich dotrzeć. Ten nadmiar docierającej
do nas informacji nie tylko nie pomaga, ale wręcz może paraliżować nasze działania,
utrudnia bowiem odnalezienie tych danych, które w danym momencie są nam potrzebne.
Obecnie istnieją miliardy stron WWW i liczba ta stale się zwiększa. Najlepiej, jeżeli znamy
dokładny adres strony z poszukiwanymi wiadomościami, ale niestety tak jest rzadko.
Wtedy należy posłużyć się dostępnymi narzędziami służącymi do wyszukiwania
informacji. Informacji jest tak dużo, że odnalezienie tej potrzebnej może być trudne nawet
dla bardziej zaawansowanego użytkownika. Na szczęście problem ten został częściowo
rozwiązany dzięki istnieniu wyszukiwarek internetowych.
Przyglądając się bliżej strukturze wyszukiwarek na świecie widzimy, że obecnie
Google jest zdecydowanym liderem. Udział tej wyszukiwarki na świecie w lipcu
2012 wynosił 91,1%, natomiast udziały drugiej i trzeciej wyszukiwarki na wiecie
(Yahoo i Binga) wynosiły kolejno 3,2% i 2,9%.
6
Encyklopedia zarządzania http://mfiles.pl/pl/index.php/Przetwarzanie_informacji (dostęp: 04.2013)
55
Rynek wyszukiwarek na świecie7
Przedstawione powyżej wyszukiwarki
przeszukują sieć na różne sposoby
i mogą zwracać różne wyniki.
Celem tego modułu jest poznanie
i wykorzystanie
wyszukiwania
różnych
i
sposobów
przetwarzania
pozyskanych informacji do poznania
nowych treści, rozwiązania problemu,
zweryfikowania zasobów, etc.
7
http://www.semahead.pl/blog/nie-tylko-google.html (dostęp: 04.2013)
56
Projekt 1: Jak zmieniają się sposoby wyszukiwania informacji w Internecie?
Uczeń:

potrafi wyjaśnić aspekty rozwoju TI,

zna zaawansowane techniki przeszukiwania sieci,

rozumie pojęcie pozycjonowanie stron w wyszukiwarkach,

potrafi efektywnie korzystać z możliwości wyszukiwarek.



1. Jak efektywnie korzystać z możliwości wyszukiwarki?
2. Jak dotrzeć do największej liczby odbiorców w Internecie?
1. Przedstawienie
efektywnego
sposobu
korzystania
z
wyszukiwarek
internetowych.
2. Zaprezentowanie korzyści z pozycjonowania wybranych stron w Sieci.
Wiedza w pigułce8
Wyszukiwanie w Internecie nie obywa się bez kłopotów. Czy nie zabrakło ci kiedyś pomysłów
na to, co wpisać w okno wyszukiwarki? A może traciłeś czas na bezowocne przeglądanie
kolejnych stron? Tych problemów można uniknąć.
Przede wszystkim dobrze jest wiedzieć, jak działają wyszukiwarki. Ich twórcy wciąż dbają
o to, żeby były jeszcze efektywniejsze. Kiedyś wyszukiwarki wskazywały internautom strony
8
http://edukacjamedialna.edu.pl/lekcje/sekrety-wyszukiwarek/ (dostęp: 04.2013)
57
o największej liczbie odsłon lub takie, które zawierały najwięcej często wpisywanych słów.
A przecież ilość nie przekłada się na jakość! Rewolucję w Internecie wywołało zastosowanie
przez Google metody PageRank.
Dzięki niej użytkownik jest kierowany na takie strony, do których odnośniki zamieścili w sieci
inni internauci. Zatem na szczycie listy wyników Google znajdują się strony pozytywnie
ocenione przez setki tysięcy użytkowników.
Są różne sposoby na to, żeby wyszukiwanie było bardziej skuteczne. W większości
popularnych wyszukiwarek można skorzystać z opcji wyszukiwania zaawansowanego
i stosować operatory logiczne. Ich wpisanie jest komendą dla programu i nie są one
traktowane jako termin do wyszukania. Podstawowe operatory logiczne to:

AND (ang. „oraz”) — po jego wpisaniu wyszukane zostaną strony, gdzie jednocześnie
występują podane słowa. Przykład zapytania: samochód AND maluch. „AND” można
zastąpić znakiem „+” (np. samochód +maluch).

OR (ang. „lub”) — na stronach występuje jedno z podanych słów. Np.: łódź OR jacht OR
statek.

NOT (ang. „nie”) — na stronach nie ma słowa występującego po operatorze. Np.: owoce
NOT jabłko. „NOT” można zastąpić znakiem „−” (np. owoce − jabłko).
Wyszukiwanie można zawęzić do:

tytułów dokumentów — za pomocą title: (np. title: motocykl);

konkretnej strony — za pomocą site: (np. site: wikipedia.org zegar);

zbioru odnośników do danej strony — za pomocą link: (np. link:grono.net);

dokumentów o określonym formacie — za pomocą filetype: (np. filetype:pdf).
Z tych metod skorzystać można także poprzez okno wyszukiwania zaawansowanego.
Znajdziemy tam również m.in. opcję szukania stron w określonym języku.
Aby uzyskać najlepsze wyniki pamiętaj też o:

przemyślanym dobraniu słów kluczowych;

wybraniu dobrej wyszukiwarki lub jej zmianie, jeśli wyniki będą niezadowalające;

umieszczaniu najważniejszego słowa jako pierwszego we frazie;

szukaniu synonimów słów;

możliwości ujęcia frazy w cudzysłów, dzięki któremu wyszukasz na stronach dokładnie
takie sformułowanie.
58

Bieżący ranking przydatności wyszukiwarek internetowych
http://projekt.iqarius.pl/2012/05/ranking-najpopularniejsze-wyszukiwarkiinternetowe/ (dostęp: 04.2013)

Wyszukiwanie informacji, http://www.oss.wroc.pl/biuletyn/ebib15/derfert.html
(dostęp: 04.2013)

Efektywne wyszukiwanie informacji,
http://www.altcontroldelete.pl/artykuly/efektywne-wyszukiwanie-informacji-winternecie/ (dostęp: 04.2013)

Ranking wyszukiwarek, witryn, komunikatorów - (2009),
http://pccentre.pl/news/show/Ranking_wyszukiwarek_witryn_komunikatorow_
grudzien/id=18480 (dostęp: 04.2013)

Pozycjonowanie stron, darmowy kurs, http://darmowy-kurs-pozycjonowania.pl/
(dostęp: 04.2013)

Wyszukiwarki - alternatywne metody znajdowania informacji w Internecie
http://www.pcworld.pl/news/388035_2/Wyszukiwarki.alternatywne.metody.znaj
dowania.informacji.w.internecie.html (dostęp: 04.2013)
59
Projekt 2: Jak można weryfikować informacje pozyskane z Internetu?
Uczeń:

wie dlaczego należy weryfikować informacje uzyskane z Internetu,

zna sposoby weryfikacji danych,

rozumie potrzebę sprawdzenia rzetelności źródła informacji,

potrafi korzystać z zaawansowanych technik przeszukiwania sieci.



1. Jak zweryfikować poprawność informacji w Internecie?
2. Jak krytycznie podejść do informacji w sieci?
1. Przedstawienie modelu weryfikacji informacji z Internetu.
2. Opracowanie kursu uczącego krytycznego podejścia do informacji w sieci.
Jak zweryfikować poprawność i rzetelność treści zamieszczonej w Internecie?9
Przede wszystkim nie należy dać się zwieść pozorom - nawet na pierwszy rzut oka
profesjonalnie wyglądająca strona może podawać informacje nieprawdziwe, lub służące tylko
jej celom. Najgorsze kłamstwo w Internecie to takie, które ukrywa się pod fasadą
prawdziwości - mamy zaufanie do profesjonalistów z określonych dziedzin, czy znanych
serwisów. Konieczne jest jednak wypracowanie w sobie umiejętności sprawdzania czy
określone treści w sieci są wiarygodne. Z pewnością ułatwieniem będzie dla nas
przestrzeganie następujących punktów:
9
http://www.heuristic.pl/blog/internet/204.html (dostęp: 04.2013)
60
1.
Aspekt własności - zwróćmy uwagę na to, czy określony serwis ma jasno
sprecyzowanego właściciela i kto nim jest (czy jest to strona amatorska, czy też firmowa
lub należąca do niezależnej organizacji).
2. Serwisy amatorskie mogą być najbardziej subiektywne, zatem starajmy się potwierdzić
informacje na nich odszukane z innymi źródłami znajdującymi się w sieci.
Jeśli jesteśmy na stronie określonej korporacji, gdzie znajdują się przydatne dla nas treści ważne jest czy przedsiębiorstwo nie promuje się na silę i czy podaje informacje nie tylko
korzystne dla siebie, ale także potrafi obiektywnie spojrzeć na kwestie z związane z daną
branżą.
3. Aspekt autorytetu - sprawdźmy czy witryna, na którą trafiliśmy jest stosunkowo znana
i sprawia wrażenie profesjonalnej. Ważne jest również to, kto jest autorem
zamieszczanych tam treści - czy są to przypadkowe osoby, czy też specjalista w określonej
dziedzinie.
4. Aspekt aktualności - zwrócić uwagę należy tutaj na dwie sprawy - od kiedy strona
istnieje i czy zamieszczane na niej treści i opisy są systematyczne oraz aktualne. Jeśli
witryna ma już kilka lat, prawdopodobnie wypracowała sobie określoną historie
istnienia. Jeśli dojdzie nam do tego stałe aktualizowanie jej zawartości, sprawdzanie
poprawności treści i dodawanie na bieżąco nowych - z pewnością działa to na jej
korzyść.
5. Sprawdzenie PageRank - wyszukiwarka Google i system PageRank to pomocne
narzędzia sprawdzające określony serwis. Współczynnik PageRank pokazuje przede
wszystkim jaki jest poziom cytowań danego serwisu. Nie bez znaczenia będzie również
posilenie się narzędziem Google Analytics.
6. Sprawdzenie skąd pochodzą publikowane treści (jakie są ich źródła) - bardzo ważne jest,
czy artykuły zamieszczane w poszczególnych serwisach pisane są w oparciu o rzetelne
i obiektywne źródła, czy też przypadkowe i niepotwierdzone. Ważne jest to, czy serwis
korzysta jedynie z wyszukiwarki Google przy tworzeniu treści, czy też posila się naukowymi
opracowaniami czy aktualnymi podręcznikami. Warto zorientować się zatem w zakresie
preferowanych przez konkretny portal metod wyszukiwania i wykorzystywania informacji.
7. Weryfikowanie danych na kilka sposobów - nie warto ślepo wierzyć wskazówkom
znajdującym się na jednej witrynie. Trzeba podjąć próbę potwierdzenia ich
z informacjami z innych stron i zweryfikować z opiniami specjalistów w określonej
dziedzinie, treściami tradycyjnych książek, czy też czasopismach profesjonalnych.
O ile wielokrotną weryfikację danych możemy pominąć jeśli szukamy podpowiedzi na temat tego
jaki kolor paznokci będzie najbardziej pasował do sukienki, o tyle już w przypadku porady
dotyczącej budowy domu nie warto zdawać się na opinię jednej osoby, czy jednego forum.
Im ważniejszą wiedzę chcemy nabyć, tym więcej czasu powinniśmy poświęcić na jej
potwierdzenie w wiarygodnych źródłach tradycyjnych i innych stronach www.
8. Ograniczone zaufanie - kwestia ta wiąże się z poprzednimi punktami, a w szczególności
ostatnim, mówiącym o konieczności sprawdzenia zdobytych w sieci istotnych
wiadomości. Musimy pamiętać, że Internet to nie tylko źródło wielu przydatnych
informacji, ale także narzędzie pracy marketingowców i miejsce podejmowanych prób
manipulacji. Do zdobytej przez Internet wiedzy musimy zatem podchodzić ostrożnie
61
i pamiętać, że nawet autorytety popełniają błędy. Konieczne jest zdroworozsądkowe
podejście i chłodna ocena faktów oraz informacji zamieszczanych w cyberprzestrzeni.
 Jakość informacji w Internecie
https://www.web.gov.pl/aktualnosci/19_885_jakosc-informacji-winternecie.html (dostęp: 04.2013)
 Wiarygodność informacji zamieszczanych w Internecie
http://www.heuristic.pl/blog/internet/204.html (dostęp: 04.2013)
 Bednarek-Michalska Bożena, Ocena jakości źródeł internetowych z zakresu
nauk technicznych w portalu BazTOL
http://baztol.library.put.poznan.pl/baztol/docs/baztol_ocena_jakosci.pdf
(dostęp: 04.2013)
 Wikipedia, Weryfikowalność, dostęp:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87
(dostęp: 04.2013)
 Zieleniewska Aleksandra, Misja informowania. Grunt to nie mylić ról http://elekcje.org/pomoce-naukowe/misja-informowania.html. (dostęp: 04.2013)
62
Projekt 3: Jak dotrzeć do rzetelnych źródeł informacji w sieci?
Uczeń:

wie, że należy krytycznie podchodzić do źródeł informacji,

rozumieją różnicę między informacjami a opiniami,

wie o konieczności sprawdzenia informacji przed jej wykorzystaniem,

potrafi sięgać do różnych źródeł informacji,

potrafi ocenić wiarygodność zdobytych informacji.



1. Jak sprawdzić autentyczność informacji?
2. Jak weryfikować źródła informacji?
1. Przedstawienie sposobu sprawdzania autentyczności informacji.
2. Opracowanie metod weryfikacji źródeł informacji.
 Wikipedia, Weryfikowalność, dostęp:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87
(dostęp: 04.2013)
 Zieleniewska Aleksandra, Misja informowania. Grunt to nie mylić ról http://elekcje.org/pomoce-naukowe/misja-informowania.html. (dostęp: 04.2013)
63
Projekt 4: Jakie informacje o Twojej okolicy10 powinny się znaleźć w sieci?
Uczeń:

wie, jak pozyskiwać legalne informacje,

rozumie pojęcie ‘polityka prywatności’,

wie o niebezpieczeństwach związanych z zamieszczaniem prywatnych
informacji w sieci,

potrafi wybrać informacje w zależności od potrzeb,

potrafi sprawdzić rzetelność informacji,

rozumie znaczenie promocji wizerunku w sieci.



1. Jak sprawdzić wiarygodność informacji o okolicy znajdujących się w sieci?
2. Jak pozyskać legalne, ciekawe dane do zamieszczenia na stronach WWW
opisujących najbliższą okolicę?
1. Przedstawienie sposobu na weryfikację danych o okolicy.
2. Zaprezentowanie
sposobu
pozyskiwania
legalnych,
ciekawych
danych
o okolicy.

Miejscowości, miasta, wsie, gminy, powiaty, województwa (mapy)
http://fantastyczna.pl/ (dostęp: 04.2013)

10
Bazy danych gmin i szkół w Polsce http://www.gminy.pl/ (dostęp: 04.2013)
Mieście, ulicy, dzielnicy, osiedlu itp.
64

Własność intelektualna w sieci. Kiedy łamiesz prawo?
http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/wlasnosc;intelektualna;
w;sieci;kiedy;lamiesz;prawo,249,0,457977.html (dostęp: 04.2013)
65
Projekt 5: Jak zasoby Internetu mogą pomóc w poszerzeniu wiedzy
historycznej?
Uczeń:

zna wady i zalety różnych źródeł informacji,

potrafi, w zależności od potrzeb, korzystać z zasobów Internetu lub źródeł
tradycyjnych,

wie, że źródła informacji należy dobierać zależnie od aktualnych potrzeb,

potrafi biegle posługiwać się źródłami informacji wykorzystywanymi w edukacji
szkolnej,

rozumieją konsekwencje korzystania z niewłaściwych źródeł informacji.



1. Jak materiały pozyskane z sieci mogą pomóc w nauce wybranego tematu
historycznego?
2. Jak znaleźć odpowiednie źródła (materiały pomocnicze) do wybranego
zagadnienia z historii?
1. Prezentacja materiałów, pozyskanych z Internetu, wspomagających naukę
wybranego tematu z historii.
2. Przedstawienie metod sprawdzania wiarygodności źródeł wspomagających
naukę historii np., portale znanych wydawnictw, portale wyższych uczelni,
wiarygodni autorzy.
66

Portal historyczny http://historia.org.pl/ (dostęp: 04.2013)

Dokumenty historyczne (Wiki dokumenty)
http://pl.wikisource.org/wiki/Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Dokumenty_h
istoryczne (dostęp: 04.2013)

Projekt internetowy Muzeum Historii Polski w Warszawie
http://www.polishhistory.pl/index.php?id=3 (dostęp: 04.2013)

Animowana historia Polski http://www.youtube.com/watch?v=qr6Q0BpmyG0
(dostęp: 04.2013)

J. Bednarek, Multimedia w kształceniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008

Wieczorkowska, Multimedia. Podstawy teoretyczne i zastosowania
praktyczne, Wydawnictwo PJWSTK 2008

W. Aarron, Witryny nie do ukrycia. Jak zbudować stronę, którą znajdzie każda
wyszukiwarka, Wydawnictwo Helion 2009

G. Grela, Wyszukiwanie informacji w Internecie, Wydawnictwo MIKOM

Battelle John, Szukaj! Jak Google i konkurencja wywołali biznesową
i kulturową rewolucję, Warszawa 2006.

Derfert-Wolf Lidia, Wyszukiwanie informacji w World Wide Web Dostępny
w Internecie: http://www.oss.wroc.pl/biuletyn/ebib15/derfert.html
(dostęp: 04.2013)

Nowak-Brzezińska Agnieszka, Wyszukiwanie informacji za pomocą Google
jest łatwe [PDF], Dostępny w
Internecie: http://zsi.tech.us.edu.pl/~nowak/wi/cw1.pdf
(dostęp: 04.2013).

Szumilas Dorota, Internetowy detektyw, Wydawnictwa Komunikacji i
Łączności WKŁ, Warszawa 2008, ISBN: 978-83-206-1679-8 (dostęp:
04.2013).
67
Moduł V: PROMOCJA, REKLAMA W INTERNECIE
Wprowadzenie
W znaczeniu szerokim pojęcia "promocja" używa się dla określenia działań
zmierzających do zwiększenia popularności czegoś lub kogoś, upowszechniania,
popularyzowania. Jedną z najbardziej popularnych dzisiaj form promocji jest reklama.
Reklama internetowa to forma reklamy, używająca jako medium Internetu i strony
WWW (World Wide Web). Podstawową zaletą reklamy internetowej jest jej zasięg
nieograniczony czasem i warunkami geograficznymi.
Reklama w Internecie zdobywa coraz mocniejszą pozycję na rynku.
Świadczą
o tym przede wszystkim wydatki na promocję w sieci, które od 2000 roku wzrosły
aż 20-krotnie.
Prognozy również są bardzo optymistyczne. Specjaliści twierdzą,
że reklama internetowa będzie najszybciej rozwijającym się kanałem dotarcia
do potencjalnych klientów. Szacuje się, iż wydatki na reklamę w Internecie wzrosną
o ponad 30%, dla porównania - w prasie tylko o 6%, a w telewizji - o około 8%.
Dzisiaj, co czwarty Polak stale korzysta z Internetu, a dla większości
jest on głównym źródłem informacji. Często mówi się, że dla tej grupy osób,
jeżeli coś nie istnieje w sieci, to nie ma tego w ogóle.
Użytkownicy Internetu są osobami aktywnymi, poszukującymi, wpływającymi
na zainteresowania innych osób. Jest to audytorium nadzwyczaj aktywne i otwarte
na informację, którego decyzje często zapadają przed ekranem komputera.
Wizerunek
przedsiębiorstwa
w
Internecie
wymaga
nieustannych
zabiegów,
aby jego stan był jak najlepszy.
Obecnie głównymi zadaniami, jakie stawia się przed witryną internetową są:

dostarczenie za jej pośrednictwem jak największej ilości wyczerpujących
informacji,

maksymalne umożliwienie odnalezienia jej w Internecie.
Często spotykanym problemem jest udział dzieci w reklamach. Regulacje
prawne na ten temat możemy znaleźć w dwóch podstawowych ustawach:

Ustawa o radiofonii i telewizji oraz Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji Dz. U. z 2003 nr 153 poz. 1503.

W Ustawie o radiofonii i telewizji czytamy między innymi:
68
2. Zakazane jest nadawanie przekazów handlowych (czyt. reklam):
1) nawołujących bezpośrednio małoletnich do nabywania produktów lub usług;
2) zachęcających małoletnich do wywierania presji na rodziców lub inne osoby w celu
skłonienia ich do zakupu reklamowanych produktów lub usług;
3) wykorzystujących zaufanie małoletnich, jakie pokładają oni w rodzicach, nauczycielach
i innych osobach;
4) w nieuzasadniony sposób ukazujących małoletnich w niebezpiecznych sytuacjach;
5) oddziałujących w sposób ukryty na podświadomość.
Należy również pamiętać, że dzieci stanowią grupę bezpośrednich odbiorców
przekazów reklamowych, których cechuje bardzo dosłowny sposób ich odbioru.
Najmłodsi wierzą bezwzględnie w podsuwany im obraz rzeczywistości i wywierają
ogromny wpływ na wybory konsumenckie rodziców. Dlatego stanowią atrakcyjną
grupę docelową dla reklamodawców. Równocześnie dzieci występują w reklamach,
stając się skutecznym środkiem dotarcia do konsumentów, zarówno dorosłych,
jak i swoich rówieśników.
Celem tego modułu jest analiza możliwości promowania, reklamowania
w Internecie, a także kształtowanie świadomego odbioru reklam internetowych.
69
Projekt 1: Jak opracować strategię wyborczą do samorządu szkolnego?
Uczeń:

zna techniki promocji stosowane w Internecie,

rozumie co to jest strategia wyborcza,

potrafi wykorzystać techniki promocji,

wie, które techniki promocji mogą być pomocne w strategiach wyborczych.



1. Jakie cele pracy samorządu szkolnego powinna uwzględniać strategia wyborcza?
2. Jak wykorzystać narzędzia TIK podczas kampanii wyborczej do samorządu
szkolnego?
1. Prezentacja celów pracy samorządu szkolnego.
2. Przedstawienie wykorzystania TIK podczas kampanii wyborczej
do samorządu szkolnego.

Czym powinien zajmować się samorząd szkolny?
http://www.ceo.org.pl/pl/samorzad/scenariusze-debat/czym-powinienzajmowac-sie-samorzd-szkolny (dostęp: 04.2013)

Narzędzia PR w Internecie, http://www.egospodarka.pl/19908,Narzedzia-PRw-Internecie,1,20,2.html (dostęp: 04.2013)

Formy reklamy internetowej, http://www.ittechnology.us/formy-reklamyinternetowej/ (dostęp: 04.2013)

Promocja w Internecie, http://www.miros.pl/ (dostęp: 04.2013)
70
Projekt 2: Jak opracować taktykę promocji szkoły?
Uczeń:

rozumie pojęcia: reklama, promocja, marketing,

zna zasady rządzące marketingowym przekazem informacji,

zna zasady taktyki promocji,

potrafi wykorzystać narzędzia TIK w promocji swojej szkoły.



1. Które obszary pracy szkoły należy ująć w promocji?
2. Jakie narzędzia TIK mogą być pomocne w promocji szkoły?
1. Przedstawienie obszarów pracy szkoły, które należy ująć w promocji.
2. Zaprezentowanie narzędzi TIK, które można wykorzystać w promocji.

Internet w promocji szkół http://www.edukacja.edux.pl/p-7010-internet-wpromocji-szkol.php (dostęp: 04.2013)

Promocja szkoły w Internecie
http://www.pcworld.pl/artykuly/358368/Promocja.szkoly.w.Internecie.html
(dostęp: 04.2013)

Formy reklamy internetowej, http://www.ittechnology.us/formy-reklamyinternetowej/ (dostęp: 04.2013)
71
Promocja szkoły w dwóch obszarach:
1. stworzenie spójnego systemu identyfikacji szkoły,
2. działania promujące szkolę w środowisku lokalnym.
Instrukcja:
Ad. 1. Uzupełnij tabelę wpisując przykładowe elementy spójnego systemu identyfikacji.
Graficzne opracowanie systemu identyfikacji szkoły
(przy użyciu programów graficznych):
Logo szkoły wyróżniające ją spośród innych szkół
w gminie,
Papier z nadrukiem firmowym, koperty i wizytówki.
Identyfikatory na drzwiach pomieszczeń lekcyjnych
pracowni, szatni,
sekretariatu, gabinetu dyrektora…
Strona www i kronika szkoły, która jest wyjątkowym
dokumentem przedstawiającym historię szkoły,
bogata w materiały fotograficzne, filmy …
72
Odpowiedzialna
osoba
Termin
wykonania
Instrukcja:
Promocja szkoły w dwóch obszarach:
1. stworzenie spójnego systemu identyfikacji szkoły,
2. działania promujące szkolę w środowisku lokalnym.
Ad.2. Działania promujące szkolę w środowisku lokalnym
Działanie
Odpowiedzialna osoba
Uczniowie
otrzymują koszulki
z logo szkoły
Termin wykonania
wrzesień
październik
listopad
maj
73
Projekt 3: Jak wykorzystać Internet w działaniach charytatywnych?
Uczeń:

zna pojęcie wolontariatu i e-wolontariatu ,

potrafi stosować strategię promocji,

potrafi wybrać odpowiednią strategię promocji,

potrafi przedstawić dobre praktyki prezentowania inicjatyw społecznych
w Internecie.



1. Jak wolontariat może pomóc w pracy naszej szkoły?
2. Dlaczego warto zostać e-wolontariuszem?
1. Prezentacja możliwości e-wolontariatu w szkole.
2. Opisanie działań, które należy podjąć aby zostać wolontariuszem.
E-wolontariat - co to takiego?11


11
„E-wolontariat oznacza zadania wolontariackie wykonywane, w całości lub częściowo,
poprzez Internet i komputer dostępny w domu, pracy bądź w jakimkolwiek innym punkcie
dostępu do Sieci. Chociaż odbywa się w świecie wirtualnym, przynosi bardzo wymierne
korzyści w świecie realnym.”
Ta krótka definicja nie rozwiewa jednak w pełni wątpliwości, które pojawiają się,
gdy słyszymy określenie e-wolontariat. Myśląc o tej tajemniczej formie wolontariatu,
aż trudno uwierzyć, że większość organizacji pozarządowych w Polsce już z niej
korzysta. Zacznijmy od początku.
http://www.e-wolontariat.pl/pl/content/item/id,5,title,E-wolontariat---co-to-takiego.html(dostęp: 04.2013)
74

E-wolontariat, jak sama nazwa wskazuje, ma wiele wspólnego z tradycyjnym
wolontariatem. By zostać wirtualnym wolontariuszem, trzeba mieć tę samą motywację,
co w świecie rzeczywistym: chęć zaangażowania się w sprawy społeczne.
Wolontariat w Sieci, podobnie jak ten „w realu”, opiera się na altruizmie, chęci niesienia
pomocy drugiemu człowiekowi czy dążeniu do poprawy świata wokół nas, na gotowości
bezinteresownego zaangażowania naszego czasu i umiejętności. A jednak e-wolontariat
to zupełnie nowa jakość, właśnie dlatego, że jest „e”. Wykorzystanie Internetu w pracy
wolontariusza stwarza nowe perspektywy: pozwala pokonywać bariery czasu i przestrzeni,
otwiera na nowe obszary i formy współpracy, nadaje pracy wolontariusza wymiar globalny.
 Wydaje się to proste? A jednak nie do końca tak jest. Aktywność e-wolontariacka zarówno
za granicą, jak i w Polsce, jest niezwykle różnorodna i przyjmuje tysiące różnych form.
W związku z tym rodzą się pytania. Pierwsze i najważniejsze z nich to:
 Kim jest wirtualny wolontariusz i co może robić? Nawet jeżeli w pierwszej chwili wydaje
nam się, że nie znamy żadnego e-wolontariusza, prawdopodobnie jesteśmy w błędzie.
To dzięki wirtualnym wolontariuszom psy i koty ze schronisk w naszym mieście znajdują
domy, dzięki nim możemy codziennie korzystać z zasobów wiedzy zgromadzonych
w Wikipedii, czytać najświeższe wiadomości na portalach dziennikarstwa obywatelskiego
czy uzyskać natychmiastową i fachową pomoc od Amazonek, gdy bliska osoba zachoruje
na nowotwór piersi. Nie sposób opisać wszystkiego, czym zajmują się obecnie wirtualni
wolontariusze w Polsce i na świecie. Internet zmienia się z dnia na dzień, a dzięki tym
zmianom otwiera się pole dla coraz to nowych form aktywności. Wśród zidentyfikowanych
przez nas dotychczas form działalności e-wolontariackiej znajdują się między
innymi: prowadzenie blogów, administrowanie forami i stronami www, wykonywanie
tłumaczeń i edycja tekstów, fundraising, poszukiwanie materiałów w Sieci, usługi prawne,
poradnictwo i samopomoc, tworzenie materiałów graficznych i wideo, uczenie języków
czy działania promocyjne w Internecie (tzw. viral marketing – marketing wirusowy).

Centrum wolontariatu http://www.wolontariat.org.pl/strona.php?p=8803
(dostęp: 04.2013)

E-wolontariat http://www.e-wolontariat.pl/pl/ (dostęp: 04.2013)

Wolontariat szkolny – krok po kroku
http://www.bankier.pl/wiadomosc/Wolontariat-szkolny-krok-po-kroku2087584.html (dostęp: 04.2013)
75
Projekt 4: Jak nowocześnie promować zabytki kultury?
Uczeń:

zna techniki promocji stosowane w Internecie,

potrafi wykorzystać mapy interaktywne,

wie o działaniach marketingowych w Internecie,

potrafi opisać dziedzictwo kulturowe regionu.



1. Jak wykorzystać możliwości map internetowych w promocji zabytków kultury?
2. Jak opracować strategię promocji wybranego zabytku?
1. Przedstaw możliwości wykorzystania map interaktywnych w promocji
zabytków.
2. Zaprezentuj strategię promocji wybranego zabytku (ciekawego miejsca).

Jak promować zabytki za pomocą Google Earth,
http://blog.tupolska.com/?p=429 (dostęp: 04.2013)

Obywatelski katalog zabytków, http://otwartezabytki.pl/ (przykład nowoczesnego katalogu zabytków) (dostęp: 04.2013)

Skarabeusz - internetowa bibliografia zabytków Małopolski,
http://mikkrakow.nazwa.pl/skarabeusz/ (dostęp: 04.2013)

Zabytki i zamki Małopolski, http://www.malopolska.eteris.pl/zabytki-zamkimalopolski/ (dostęp: 04.2013)

Kreator map, http://www.google.com/mapmaker (dostęp: 04.2013)
76
Wirtualne muzea:

Muzeum powstania warszawskiego, http://1944.wp.pl/ (dostęp: 04.2013)

Muzea na świecie,
http://www.wiw.pl/szkola/plastyka_gimnazjum/muzea/swiat.asp (dostęp:
04.2013)
77
Projekt 5: Jak promować Wolne Oprogramowanie?
Uczeń:

zna licencje oprogramowania,

wie co oznacza Wolne Oprogramowanie (Free software),

wie, jakie założenia są zawarte w definicji Wolnego Oprogramowania
(Free software):

wolność uruchamiania programu, w dowolnym celu (wolność 0),

wolność analizowania programu oraz dostosowywania go do swoich
potrzeb (wolność 1),

wolność rozpowszechniania kopii programu (wolność 2),

wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania
własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3),

potrafi pracować używając Wolnego Oprogramowania (Free software).



1. Jak prowadzić zajęcia w szkole w oparciu o Wolne Oprogramowanie?
2. W jaki sposób można zachęcać do stosowania w domu Wolnego
Oprogramowania?
1. Przedstaw zestaw Wolnego Oprogramowania, który pozwoli prowadzić
w szkole zajęcia z informatyki (TI).
2. Zaproponuj
sposoby
zachęcenia
np. z licencją GNU w domu.
78
kolegów
do
używania
programów
Rysunek 1. Ten diagram12 autorstwa Chao-Kuei wyjaśnia zależności między różnymi kategoriami
oprogramowania.
Wolne oprogramowanie [Free software]13
Wolne oprogramowanie, czyli free software, rozpowszechniane jest na zasadach,
które pozwalają każdemu na użytkowanie go, kopiowanie i rozpowszechnianie w postaci
niezmienionej lub z modyfikacjami, za darmo lub za opłatą. W szczególności oznacza to,
że jego kod źródłowy musi być dostępny. „Jeśli coś nie jest źródłem — nie jest programem”.
To uproszczona definicja, prosimy zapoznać się również z jej pełną wersją.
Jeśli jakiś program jest wolny, to potencjalnie może zostać włączony do wolnego systemu
operacyjnego, takiego jak GNU lub jednej z wolnych wersji systemu GNU/Linux.
Istnieje wiele różnych metod uczynienia programu wolnym — wiele szczegółowych kwestii,
które można rozstrzygnąć na więcej niż jeden sposobów, wciąż pozostawiając program
wolnym. Niektóre z możliwych wariantów opisane są poniżej. Więcej informacji na temat
konkretnych licencji wolnego oprogramowania zawartych jest na stronie z listą licencji.
Wolne oprogramowanie to kwestia wolności, nie ceny. Jednak firmy piszące prawnie
zastrzeżone programy czasami używają terminu „free software” odnosząc go do ceny
[w angielskim „free” oznacza „wolny”, ale też „darmowy”].
12
Chao-Kuei, Creative CommonsAttribute-ShareAlike v2.0, http://www.gnu.org/philosophy/categories.pl.html
(dostęp: 04.2013)
13
http://www.gnu.org/philosophy/categories.pl.html (dostęp: 04.2013)
79
W niektórych przypadkach znaczy to, że można uzyskać kopię binarną bez opłaty, w innych,
że kopia dołączana jest do komputera, który kupujesz. Coś takiego nie ma nic wspólnego
z tym, jak my rozumiemy wolne oprogramowanie w projekcie GNU.
W związku z potencjalną możliwością pomyłki, gdy firma programistyczna twierdzi,
że jej produkt jest free software, warto zawsze sprawdzić faktyczne warunki dystrybucji,
aby upewnić się, czy użytkownicy rzeczywiście mają wszystkie wolności, które wynikają z idei
wolnego oprogramowania. Czasem program jest rzeczywiście wolny, a czasem nie.
W angielskim słowo „free”, używane na ogół w znaczeniu „wolny”, „swobodny” może też
znaczyć „darmowy”. W wielu językach są to dwa odrębne słowa, na przykład, we francuskim
istnieje „libre” i „gratuit”. W angielskim; jest słowo „gratis”, które jednoznacznie odnosi się
do ceny, jednak brak przymiotnika, który jednoznacznie odnosiłby się do wolności.

Co wolne oprogramowanie ma wspólnego z edukacją?
http://www.gnu.org/education/education.html (dostęp: 04.2013)

Nauczanie w oparciu o Wolne oprogramowanie
http://superbelfrzy.wordpress.com/2013/01/12/nauczanie-przedmiotowinfotechnicznych-w-oparciu-o-wolne-i-otwarte-oprogramowanie/
(dostęp: 04.2013)

Otwarte darmowe zasoby: muzyka, wideo, zasoby edukacyjne, grafiki,
narzędzia http://otwartezasoby.pl/ (dostęp: 04.2013)

Dlaczego szkoły powinny używać wyłącznie wolnego oprogramowania
http://www.gnu.org/education/edu-schools.pl.html (dostęp: 04.2013)

J.Machaczka., Podstawy zarządzania, Wydawnictwo AE Kraków, Kraków
2001,

M. Gwarecki, Promocja placówki edukacyjnej, Wydawnictwo EMPI2, 2008

Turystyka i krajoznawstwo w szkole: poradnik, pod red. A. Gordon, M.
Boguszewski, E. Matusiak-Gordon, Wydawnictwo Warszawa, Zarząd Główny
PTTK ,

A. Wartecka -Ważyńska, Turystyka młodzieży i jej uwarunkowania,
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2007

K. Białecki, Instrumenty marketingu, Wydawnictwo Branta, 2006
80

Geocatching. Media i aktywność fizyczna http://www.edunews.pl/edukacja-naco-dzien/media-i-edukacja/804-geocatching-media-i-aktywnosc-fizyczna
(dostęp: 04.2013)

J. Morbitzer, Media - zniewolić umysł? http://www.eioba.pl/a/1vsp/mediazniewolic-umyslhttp://www.wsp.krakow.pl/konspekt/11/morbit11.html
(dostęp: 04.2013)

Wpływ masmediów na dziecko » dziecko a reklama - waga problemu
http://www.madredziecko.com/articles/show/1/16/51/ (dostęp: 04.2013)

Reklamowanie firmy w Internecie
http://www.hype.com.pl/kat/marketing/(dostęp: 04.2013)

Reklama a dzieci – stanowisko Unii Europejskiej
http://www.didasko.com.pl/index.php/2011/03/reklama-a-dzieci-stanowiskounii-europejskiej/ (dostęp: 04.2013)

Reklama skierowana do dzieci
http://www.brief.pl/inbrief/opinie/art254,reklama-skierowana-do-dzieci.html
(dostęp: 04.2013)
81
Moduł VI: SZTUKA OBRAZU – grafika komputerowa
Wprowadzenie
Grafika komputerowa zajmuje się wykorzystaniem komputerów do generowania
obrazów oraz wizualizacją rzeczywistych danych. Grafika komputerowa jest obecnie
narzędziem stosowanym powszechnie w nauce, technice, kulturze oraz rozrywce.
Trudno u progu XXI w. przecenić rolę i znaczenie technologii cyfrowych w życiu
nowoczesnego społeczeństwa, szczególnie w edukacji. Operowanie przez uczniów
środkami multimedialnymi staje się szkolną codziennością.
Grafika (niekoniecznie użytkowa) występuje również w wielu dyscyplinach
informatycznych; twórcy oprogramowania tworzą atrakcyjny wizualnie interfejs,
autorzy witryn internetowych dbają o wygląd swoich stron WWW, a producenci
aplikacji graficznych opracowują coraz doskonalsze narzędzia do tworzenia grafiki.
Obrazy mogą być tworzone od podstaw, mogą tez być wynikiem obróbki
zeskanowanych zdjęć i rysunków.
Błyskawiczny rozwój technik komputerowych, oddający do rąk użytkowników
coraz potężniejsze w możliwości kreacji, a zarazem prostsze w obsłudze narzędzia
graficzne sprawia, że już w nieodległej przyszłości to, co obecnie uchodzi za luksus
wiedzy dostępnej wąskiemu gronu specjalistów, w okamgnieniu spowszednieje
jak pisanie w edytorach tekstowych i obsługa poczty elektronicznej. Obrazy tworzone
komputerowo weszły w nasze codzienne życie. Ważną dziedziną jest utrwalanie
obrazu w postaci cyfrowej, czyli fotografia cyfrowa. Grafika komputerowa
jest też dyscypliną artystyczną, dzieła powstałe przy jej zastosowaniu nazywane
są grafiką cyfrową, infografiką lub digitalpaintingiem.
Uczniowie, którzy podobnie do swoich rówieśników z UE, łatwiej od referatu
akceptują wszekiego rodzaju multimedia, w tym obiekty graficzne; dla nich jednym
z ważniejszych źródeł autorytetu będzie osiągnięta przez nich biegłość w cyfrowych
przestrzeniach XXI w.
82
Projekt 1: Jak tworzyć i udostępniać galerię obrazów?
Uczeń:

zna i stosuje odpowiednie formaty plików graficznych,

stosuje programy do katalogowania i udostępniania zbiorów,

kataloguje pliki graficzne,

wykorzystuje edytory, programy graficzne,

zna techniki tworzenia obrazów,

potrafi przekształcać obiekty graficzne i zarządzać nimi,

tworzy kompozycje z różnych zdjęć lub obiektów graficznych.



1. Dlaczego stosuje się różne formaty plików graficznych?
2. Jakimi cechami charakteryzują się programy do przeglądania i katalogowania
obrazów?
3. Jakie są metody udostępniania plików i zbiorów obrazów w sieci lokalnej
i rozległej?
1. Przedstawienie
zalet
i
wad
wybranych
darmowych
programów
do przeglądania i archiwizacji obrazów
2. Utworzenie tematycznej galerii obrazów.
3. Udostępnienie
(lub
upublicznienie)
użytkownikom sieci.
83
zaprojektowanej
galerii
obrazów

Udostępnianie zdjęć, obrazów i prezentacji,
http://www.startuj.mobi/udostepnianie-zdjec-obrazow-i-prezentacji.html
(dostęp: 04.2013)

Przeglądarki graficzne, http://www.dobreprogramy.pl/Przegladarkigraficzne,Kategoria,Windows,4.html (dostęp: 04.2013)

Archiwizacja dużej liczby zdjęć:
http://www.pcworld.pl/artykuly/4543/Archiwizacja.duzej.liczby.zdjec.html
(dostęp: 04.2013)

Albumy publiczne: http://www.mojalbum.com.pl/Publiczny (dostęp: 04.2013)

Kontrolowanie widoczności albumów Google+:
http://support.google.com/plus/answer/1361948?hl=pl (dostęp: 04.2013)

Jak założyć galerię zdjęć w internecie?:
http://fotografia.wordpress.com/porady/jak-zalozyc-galerie-zdjec-w-internecie/
(dostęp: 04.2013)
84
Instrukcja: Podaj zalety i wady wybranych darmowych programów do przeglądania
i archiwizacji obrazów
Program
IrfanView
Zalety programu
Przeglądarka plików
graficznych; odtwarza
zarówno pliki graficzne
jak i multimedialne
oraz płyty Video CD;
posiada podstawowe
narzędzia
do katalogowania plików,
podstawowej obróbki
grafiki i konwersji plików;
Wady programu
błędy w spolszczeniach
85
Licencja
Bezpłatna,
z wyłączeniem
zastosowań
komercyjnych
Projekt 2: W jaki sposób fotografia może stać się dokumentem czasu?
Uczeń:

potrafi przekształcać obiekty graficzne,

zna atrybuty obrazu,

stosuje profesjonalne programy graficzne,

wie, jakich narzędzi użyć do obróbki fotografii,

stosuje odpowiednie zasady kompozycji obrazów,

wie do czego potrzebna jest komputerowa edycja zdjęć,

potrafi tworzyć kompozycje z figur i fragmentów rysunków wraz z napisami
– kolaże,

stosuje zaawansowane metody obróbki zdjęć,

dobiera odpowiednią wielkość zdjęcia do miejsca publikacji,

wie na czym polega digitalizacja dokumentów,

rozumie znaczenie fotografii jako dokumentu.



1. Jakie darmowe programy umożliwiają obróbkę fotografii?
2. Na czym polega digitalizacja dokumentów fotograficznych?
3. Jak dokumentowane są wydarzenia społeczne, rodzinne?
1. Scharakteryzowanie darmowych programów do obróbki fotografii, zdjęć.
2. Przedstawienie procesu digitalizacji dokumentów fotograficznych np. w postaci
poradnika.
3. Zaprojektowanie i zrealizowanie sesji zdjęciowej wybranego wydarzenia.
86

Pojęcia fotograficzne, http://www.fotografuj.pl/Dzial/Pojecia_fotograficzne
(dostęp: 04.2013)

Jak fotografować smartfonem zwykłe rzeczy w niezwykły sposób [poradnik]:
http://komorkomania.pl/2012/12/19/jak-fotografowac-smartfonem-zwyklerzeczy-w-niezwykly-sposob-poradnik (dostęp: 04.2013)

Pamięć fotografii. Digitalizacja w Narodowym Archiwum Cyfrowym, film (3:31):
http://www.youtube.com/watch?v=Z9e7zAILn8I (dostęp: 04.2013)

J. Luba, Digitalizacja materiałów archiwalnych:
http://archiwa.org/as/as_img/materialy/15.Archiwa_spoleczne_podrecznik_
Luba.pdf (dostęp: 04.2013)

Czytaj więcej – dotykanie historii: http://www.andreovia.pl/1-historia-nowosci
(dostęp: 04.2013)

Tamte fotografie – wiersz rymowany: http://wiersze.kobieta.pl/wiersze/tamtefotografie-375644 (dostęp: 04.2013)
87
Projekt 3: Jak stworzyć popularną prywatną stronę internetową?
Uczeń:

potrafi zaprojektować stronę internetową,

potrafi wykonać stronę www,

zna narzędzia do tworzenia stron internetowych,

posługuje się wybranymi językami do stworzenia własnego serwisu
internetowego,

wykorzystuje system CMS z kategorii open source,

wykorzystuje technologię flash,

rozumie znaczenie optymalizacji i pozycjonowania stron.



Pytania problemowe szczegółowe
1. Jakie zasady obowiązują podczas projektowania strony internetowej?
2. Jakie czynniki wpływają na popularność strony internetowej?
Przykładowe zadania
1. Przedstawienie zasad projektowania strony internetowej.
2. Przedstawienie możliwości spopularyzowania własnej strony internetowej.

Podstawowe wytyczne przy projektowaniu serwisów internetowych –
zalecenia: http://seo.zgred.pl/podstawowe-wytyczne-przy-projektowaniuserwisow-internetowych-zalecenia-1839 (dostęp: 04.2013)

Jak założyć stronę www - poradnik dla początkujących:
http://jakzalozycstrone.info/index.php (dostęp: 04.2013)
88

Po co nam strona internetowa – elementy budowania strony:
http://www.cognitive-it.org/index.php/po-co-nam-strona-internetowa-elementybudowania-strony/ (dostęp: 04.2013)

Strona WWW - jak zdobyć popularność i dać się polubić Google:
http://www.pcworld.pl/news/378828/Strona.WWW.jak.zdobyc.popularnosc.i.da
c.sie.polubic.Google.html (dostęp: 04.2013)

Poradnik SEO. Kurs pozycjonowania: http://poradnik-seo.pl/ (dostęp: 04.2013)
89
Projekt 3: Jak animacje wzbogacają strony WWW?
Uczeń:
o potrafi przekształcać obiekty graficzne,
o rozumie zjawisko animacji obrazu,
o zna narzędzia do wykonywania animacji,
o potrafi tworzyć obiekty animowane,
o potrafi obrabiać pliki animowane,
o wykorzystuje zasady tworzenia plików ruchomych,
o potrafi tworzyć dynamiczne animacje flash.



1. Czym charakteryzuje się animacja internetowa?
2. Jakie darmowe programy umożliwiają tworzenie animacji?
3. Jak stworzyć animacje na stronie internetowej?
1) Przedstawienie cech charakterystycznych animacji internetowych.
2) Przedstawienie walorów darmowych programów komputerowych do tworzenia
animacji.
3) Zaprojektowanie i wstawienie animacji na stronę internetową.

Obróbka i tworzenie animacji na stronę internetową:
http://www.programosy.pl/kategoria,obrobka_tworzenie_animacji,1,1.html
(dostęp: 04.2013)
90

Tworzenie i obróbka animacji: http://pobieralnia.pl/kategoria-44-grafikatworzenie-i-obrobka-animacji.html (dostęp: 04.2013)

T. Przyjemski, Test 6 programów do tworzenia animacji Flash:
http://www.komputerswiat.pl/testy/programy/animacje-flash/2008/10/test-6programow-do-tworzenia-animacji-flash.aspx (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić animację flash: http://pcfaq.pl/programy/jak-zrobic-animacje-flashtoutoriale-do-tworzenia-filmikow-flash/ (dostęp: 04.2013)

Strony flash – czyli animacje wzbogacające strony www:
http://www.positivebusiness.eu/pl/strony-flash-czyli-animacje-wzbogacajcestrony-www.html (dostęp: 04.2013)

Tworzenie animacji w CSS3: http://www.altcontroldelete.pl/artykuly/tworzenieanimacji-w-css3/ (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić w GIMP-ie animację w formacie swf:
http://zbyma.gimpuj.info/Poradnik%20-%20Jak%20zrobic%20w%20GIMPie%20animacje%20w%20formacie%20SWF.pdf (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić skuteczne banery internetowe?: http://www.etworzenie.pl/jakzrobic-skuteczne-banery-internetowe/ (dostęp: 04.2013)
91
Projekt 5: Jak tworzyć i wykorzystać język obrazkowy (piktogramy)?
Uczeń:

zna różnice pomiędzy rastrową (bitmapą) a grafiką wektorową,

rozumie i stosuje język symboli i ikon,

potrafi ocenić przydatność programów graficznych do swoich zadań,

swobodnie posługuje się wybranym programem graficznym,

potrafi zaprojektować własne ikony i piktogramy.



1. Jaki wpływ na odbiór obrazu ma jego kolorystyka?
2. Jakie darmowe edytory grafiki są przydatne do tworzenia piktogramów, ikon?
3. Dlaczego język symboli, ikon jest tak powszechny w technologiach
komputerowych?
1. Przedstawienie w wybranej formie zastosowania języka symboli w życiu
codziennym.
2. Zaprojektowanie i wykonanie piktogramów przydatne dla szkoły.

Fonty, ikony do pobrania, www.iconian.com (dostęp: 04.2013)

Edytory ikon i kursorów,
http://www.darmoweprogramy.org/programy/edytor_ikon.php (dostęp: 04.2013)

Porozumiewanie się za pomocą symboli, http://www.infel.com/si/notext/notext.htm (dostęp: 04.2013)

Barwa, http://pl.wikipedia.org/wiki/Barwa (dostęp: 04.2013)
92
Instrukcja: Uzupełnij poniższy schemat pt. Zastosowania języka symboli w życiu
codziennym.
Język obrazkowy
Piktogramy
Obszary życia codziennego
Ikony
93
Symbole

Sh. Power, Grafika w Internecie, Wydawnictwo Helion, 2009

B. London, J. Upton, J. Stone, Almanach fotografii, Wydanie X, Helion 2011

W. C. Preston, Archiwizacja i odzyskiwanie danych, Wydawnictwo Helion,
2008

Sztuka animacji. Od ołówka do piksela. Historia filmu animowanego, Praca
zbiorowa pod red. J. Beck, Wydawnictwo Arkady, 2006

Niezbędnik travelera – Tajniki cyfrowej archiwizacji zdjęć, http://www.nationalgeographic.pl/drukuj-artykul/niezbednik-travelera-tajniki-cyfrowej-archiwizacjizdjec/ (dostęp: 04.2013)

Sposoby udostępniania zdjęć - wyniki badań zleconych przez Nikona,
http://www.fotopolis.pl/index.php?n=9650 (dostęp: 04.2013)

Pismo obrazkowe rozwiąże problem dysleksji, http://www.edukacjaklasyczna.pl/pismo-obrazkowe-rozwiaze-problem-dysleksji (dostęp: 04.2013)

Od piktogramu do alfabetu, czyli historia pisma,
http://www.edulandia.pl/edukacja/1,101856,7173062,Od_piktogramu_do_alfab
etu__czyli_historia_pisma.html (dostęp: 04.2013)

Magiczne symbole. Czy znasz ich znaczenie?,
http://www.mariowka.sluzki.opoka.org.pl/refl8.htm (dostęp: 04.2013)

Lekcja: Digitalizacja: http://edukacjamedialna.edu.pl/lekcje/digitalizacja/
(dostęp: 04.2013)

Kamil Buchta, Fotografia w antropologii
http://www.wizjer.muzeum.bytom.pl/wp-content/uploads/2012/07/K.Buchta.pdf (dostęp: 04.2013)
94
Moduł VII: MULTIMEDIALNA AKCJA! – czyli jak tworzyć i wykorzystywać
multimedialne zasoby cyfrowe
Wprowadzenie
Media, w szczególności media elektroniczne, zrewolucjonizowały proces
poznawania świata. Bariera odległości nie stanowi dziś problemu w komunikacji
oraz w nawiązywaniu znajomości i poznawaniu kultury czy historii odległego kraju.
Internet daje możliwości, o jakich nie marzyli jego twórcy i to m.in. spowodowało,
że współczesny uczeń zmienił się radykalnie.
Zdecydowana większość treści multimedialnych, np. animacje, ćwiczeni
na różnego rodzaju nośnikach np. CD czy DVD. Korzystniejszym rozwiązaniem
są zasoby edukacyjne znajdujące sie w Internecie. Edukacja, odbywająca
się z wykorzystaniem przekazu multimedialnego realizuje oczekiwania ucznia,
nie naruszając jego naturalnego środowiska, a przekazywane treści budzą jego
ciekawość i powodują zainteresowanie daną tematyką.
Za pomocą mediów wykorzystywanych w szkole, na zajęciach pozaszkolnych
można pokazać zarówno obiekty i zjawiska odległe w czasie i przestrzeni,
jak i współczesne, ale niedostępne bezpośredniej obserwacji. Wykorzystywane
multimedia to nośniki informacji: dźwięku, grafiki, animacji, muzyki, video, których
wykorzystanie w procesie przyswajania wiedzy przez ucznia, oddziałuje na wiele
zmysłów, co wpływa bardzo korzystnie na zapamiętywanie. Atrakcyjna forma
przekazu
informacji,
powoduje
przyswajanie
treści
w
sposób
przyjemny,
14
lekki a nierzadko – mimowolny .
Celem tego modułu jest wykorzystanie przez uczniów możliwości cyfrowego
zapisu dźwięku i obrazu, a także cyfrowe możliwości tworzenia gier komputerowych.
Rejestracja faktów, rozmów, dokonanie analizy i wyboru odpowiedniego zestawu
informacji pozwoli uczniom na kształcenie zarówno technicznych umiejętności,
ale
również
odpowiednich
społecznych
zasobów
poprzez
kontakty
multimedialnych,
bezpośrednie.
Wyszukiwanie
sprawdzenie
dostępności,
a także tworzenie i przekształcenie (obróbka) obiektów, dadzą uczniom wiele
satysfakcji i pozwolą na zaproponowanie niekonwencjonalnych rozwiązań.
14
Janusz Gajda: Media w edukacji, Warszawa,2002 r., str. 67
95
Projekt 1: Jak zaprojektować i wykonać edukacyjną grę komputerową?
Uczeń:

zna współczesne trendy w dziedzinie nowych technologii,

zna narzędzia do tworzenia gier komputerowych,

potrafi dobrać program komputerowy do zaprojektowania elementów gry,

rozumie pojęcie warstwowej budowy gry komputerowej,

potrafi stworzyć dokumentację gry,

potrafi napisać scenariusz gry komputerowej,

potrafi ocenić walory edukacyjne gry komputerowej.



1. Jak napisać scenariusz edukacyjnej gry komputerowej?
2. W jaki sposób zachęcić użytkowników do zagrania w „naszą” grę?
3. W jaki sposób sprawy techniczne (system operacyjny, język, silnik) wpływają
na wykonanie gry komputerowej?
1. Zaprojektowanie fabuły i scenariusza edukacyjnej gry komputerowej.
2. Przedstawienie projektów concept-art’ów, dźwięków i muzyki stosowanej
w grze, zaprojektowanie interakcji, promocji.
3. Przedstawienie technicznych aspektów zaprojektowanej gry komputerowej.
96
Przykładowy tekst do dyskusji:
Większość z nas uważa, że spędzanie czasu przed komputerem jest marnowaniem czasu.
Dużo ludzi twierdzi, że w ten sposób spędzony czas może tylko spowodować zniszczenie się
całkowicie oczu i kręgosłupa. Natomiast mało, kto wie, że są gry, które pozwalają na to
by rozwijać swój umysł a także ciało.
Logiczne gry komputerowe doskonale pozwalają na rozwinięcie umiejętności logicznego
myślenia a także na rozwinięcie inteligencji. Nie musza to być typowe gry planszowe
albo karciane. Na rynku można znaleźć wiele gier komputerowych, które są bardzo ciekawe,
mają wyjątkowo barwną i interesującą szatę graficzną a także są przeznaczone nie tylko dla
tych starczych, ale też dla młodszych. Dzieci, więc nie muszą tracić czasu przed komputerem,
bardzo istotne tutaj są gry strategiczne gdzie dziecko rozwiązują sytuację zaistniałą
na przykład na polu bitwy uczy się, w jaki sposób rozegrać bitwę i czy będzie w stanie wygrać
z wojskiem, jakie posiada. Można, powiedzieć, że to tylko ułamek tego, co dają nam gry.
Ostatnio na rynku pojawiły się gry, które wymagają nie tylko siły umysłu, ale i zwinności.
Są to gry komputerowe gdzie używając odpowiedniego urządzenia udajemy, że gramy. Można
w ten sposób nauczyć się gry w golf, tenis albo tańczyć. Jeżeli nie wierzycie przejdźcie się do
sklepu z grami komputerowymi i zapytajcie.15
Wielu specjalistów, ale także samych graczy zastanawia się nad przyszłością gier
komputerowych. Zastanawiające jest to czy producenci gier idą w dobrym kierunku?
Czy na pewno potrzebne jest ciągłe polepszanie grafiki i stosowanie nowych silników
graficznych. Można pytać czy katorżnicze wykorzystywanie sprzętu domowych graczy jest
dobrym pomysłem? Odpowiedź na te wszystkie pytania nie jest jednak łatwa. Tak naprawdę
o tym wszystkim przekonamy się za kilka lat. Da się jednak zauważyć niepokojącą
prawidłowość. Bowiem producenci gier coraz częściej raczą nas graficznymi perełkami,
w wielu gier występują po prostu graficzne fajerwerki. Szkoda niestety, że to wszystko kosztem
dobrej fabuły. Aktualnie, według zapalonych graczy, na jedną naprawdę wyjątkową
i interesującą grę komputerową przypada ponad pięćset gier zupełnie nie wartych uwagi,
będących powielaczami utartych schematów. Dobra gra to taka, nad którą musimy się
zastanowić, pogłówkować. Taka, która wymaga, aby się nad nią zamyślić i nierzadko spędzić
przy niej kilkanaście godzin. Dobra gra to taka, którą chcemy przechodzić od początku nawet
po kilkanaście razy. Obecnie, najczęściej produkuje się produkcje tak zwanego „jednego
grania”. Odpowiedź na pytanie, czemu się tak nazywają chyba oczywista i nie trzeba jej
naprawdę nikomu tłumaczyć.16

Jak stworzyć dobrą grę komputerową:
http://warsztat.gd/wiki/Jak+stworzy%C4%87+dobr%C4%85+gr%C4%99+kom
puterow%C4%85%3F (dostęp: 04.2013)
15
16
http://fcjango.pl/dzieci-i-gry/przez-zabawe-do-nauki (dostęp: 04.2013)
http://fcjango.pl/swiat-gier/przyszlosc-gier-%E2%80%93-czy-na-pewno-swietlana (dostęp: 04.2013)
97

Jak stworzyć grę komputerową?: http://giznet.pl/jak-stworzyc-grekomputerowa/ (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić własną grę bez programowania ? Jak zrobić prostą grę online ?
Programy do tworzenia gier. http://pcfaq.pl/internet/jak-zrobic-wlasna-gre-bezprogramowania-jak-zrobic-prosta-gre-online-programy-do-tworzenia-gier/
(dostęp: 04.2013)

Programy do tworzenia gier komputerowych:
http://www.dobreprogramy.pl/Tworzenie-gier,Kategoria,Windows,124.html
(dostęp: 04.2013)

Programy do tworzenia gier komputerowych:
http://www.serwisant.fora.pl/warto-zobaczyc,6/programy-do-tworzenia-gierkomputerowych,121.html (dostęp: 04.2013)

Darmowe programy do tworzenia animacji 3D:
http://pcfaq.pl/programy/darmowe-programy-do-tworzenia-animacji-3d-jakstworzyc-animowany-film-za-darmo-povray-blender-daz-studio-brycehexagon/ (dostęp: 04.2013)
98
Projekt 2: Jak stworzyć szkolną akademię filmową?
Uczeń:

podejmuje samodzielne lub zespołowe działania przy pracy nad filmem,

posługuje się programami komputerowymi do nagrywania plików audio/video,

zna gatunki filmowe,

rejestruje dźwięk za pomocą mikrofonu, a następnie edytuje go w programie
komputerowym,

dokonuje prostych przekształceń plików video i audio,

konwertuje materiały wideo do odpowiedniego formatu z zastosowaniem
darmowych programów,

konwertuje plik audio na mp3,

dobiera odpowiednie materiały (zdjęcia, klipy wideo, dźwięki) do utworzenia
filmu,

posługuje się programem do tworzenia filmów ze zdjęć, sekwencji wideo
i dźwięków,

montuje filmy z różnych elementów,

konwertuje filmy pomiędzy różnymi formatami,

udostępnia filmy w Internecie,

potrafi zarejestrować obraz i dźwięk,

umie zaproponować scenariusz filmu dokumentalnego,

potrafi nakręcić film według scenariusza,

umie zmontować film i podłożyć dźwięk.



1. Jak przygotować przyszłych autorów filmów amatorskich do pracy?
2. Jaka powinna być struktura scenariusza filmowego?
99
3. Jak zmontować film z narracją i podkładem muzycznym?
1. Przedstawienie programu warsztatów filmowych dla autorów – amatorów.
2. Zaprezentowanie
scenariusza
filmu
pokazującego
pracę
np.
grupy
„diamentowej”.
3. Przygotowanie (obróbka, montaż) i zaprezentowanie filmu tematycznego.
Poniżej zamieszczamy wiedzę „w pigułce” o tym, jak można się do pisania scenariusza
zabrać.17
Scenariusz
To tekst, który jest podstawą pracy nad przyszłym filmem, prezentujący fabułę,
charakterystykę postaci, przebieg akcji wraz z opisem czasu i miejsca wydarzeń oraz dialogi.
Scenariusz może mieć charakter oryginalny (oparty na oryginalnym pomyśle scenarzysty)
albo adaptowany (bazujący na innym tekście).
Najprościej mówiąc, scenariusz jest schematem, strukturą, wokół której „buduje się” film.
Krok po kroku…
Temat
To podstawa przyszłej pracy nad scenariuszem. Warto więc poświęcić sporo czasu
na znalezienie „dobrego” tematu. Gdzie go szukać? Odpowiedź, niestety oczywista, brzmi:
wszędzie. Nie było i nie ma na reguły. Czasem może to być usłyszana historia, przeczytany
artykuł, zaobserwowane zdarzenie. Potrzebne jest tylko przeczucie, które pozwoli zauważyć
i wyłonić temat na dobry film.
Konflikt
Wybierając temat musimy szukać zalążka konfliktu. Konflikt jest motorem napędowym
każdej historii. Musicie więc myśleć nad przyczyną i skutkiem filmowego wydarzenia.
Historie, które opowiecie, muszą być dla widza zrozumiałe.
Wydarzenia
Jeśli już macie temat, następnym krokiem musi być wymyślenie wydarzeń, które pozwolą
opowiedzieć naszą historię. Film „posługuje się” obrazami. Scenariusz nie może być
powieścią.
Przed każdym zdaniem, którego użyjecie w scenariuszu musicie postawić sobie w myślach
hasło „widzę, że…” (można powiedzieć: „widzę, że bohater idzie ulicą i rozgląda się na boki,
czegoś szukając” ale zdanie „widzę, że bohater idzie ulicą, myśląc o minionych wakacjach,
podczas których przeżył niesamowite przygody” nie ma już sensu – nie możemy przecież
po wyrazie twarzy bohatera dowiedzieć się, jakie ma wspomnienia).
W jednym zdaniu o historii
Spróbujcie określić wasz scenariusz jednym zdaniem.
Na przykład: To opowieść o człowieku, który stracił pracę, więc wyjeżdża do innego miasta,
żeby zacząć życie od nowa albo To opowieść o człowieku, który nie może znaleźć sobie
miejsca w życiu, więc zostaje pustelnikiem.
Jeżeli umiecie w ten sposób opisać wasz przyszły scenariusz, to macie już pomysł na film.
17
http://www.nhef.pl/edukacja/aktualnosci.do?id=503 (dostęp: 04.2013)
100
W pięciu zdaniach o historii
Jeśli już macie wasz jednozdaniowy pomysł na scenariusz, poszerzcie opis do pięciu zdań.
Opiszcie historię bardzo zwięźle, ale tak, by wspomnieć o zasadniczych elementach.
Nie poruszajcie tu kwestii bezpośrednio dotyczących poszczególnych wydarzeń,
nie charakteryzujcie bohaterów, nie wstawiajcie żadnych dialogów ani komentarzy.
Chodzi o opis historii w wielkim skrócie – o szkielet przyszłego scenariusza. W ten sposób
dotrzecie do tego, co jest najważniejsze w waszym przyszłym filmie – do tego, o czym tak
naprawdę opowiecie.
Treatment
Dopiero po kilkuzdaniowym opisie historii przystępuje się do opracowania „projektu” –
streszczenia scenariusza (treatment). To kolejny opis historii – tym razem dużo szerszy.
Powinna się w nim znaleźć cała historia, jaką zamierzacie opowiedzieć. Osoba czytająca
treatment powinna się z niego dowiedzieć, gdzie i kiedy toczy się akcja filmu, kto jest jej
bohaterem, jaki jest zasadniczy konflikt, jak przebiega i kończy się opowiadana przez was
fabuła. W treatmencie musicie poruszyć wszystkie wątki i zdarzenia, które mają się pojawić
w scenariuszu. Na tym etapie pracy musicie wiedzieć, które z nich są zasadnicze dla filmu,
a które jedynie poboczne (pomoże to przy proporcjach między scenami w przyszłym
scenariuszu).
Drabinka
Wszystkie poprzednie etapy wymagają od piszących ogromnej skrótowości i umiejętności
syntezy. Kolejny etap pracy nad scenariuszem jest zupełnie inny. To konstruowanie fabuły.
Służy temu tzw. drabinka. Jest to rozpisanie akcji filmu na odrębne, ułożone w kolejności
sceny (od pierwszej do ostatniej). Scena to najmniejsza „część” scenariusza. Kolejność scen
przesądzi o tym, jak ułoży się dramaturgia filmu. Scenarzyści pracujący nad drabinką mają na
to swoją metodę. Każdą ze scen zapisują na oddzielnej karteczce. Potem układają kartki jedna
po drugiej, tak jak wyobrażają sobie przebieg scen w filmie. Dzięki temu mogą „przestawiać”
akcję filmu, układać różne warianty rozwoju filmowych wydarzeń, – eliminować niektóre
sceny (np. odwracając kartkę na drugą stronę) i sprawdzać, czy akcja filmu nie traci przez to
czytelności lub dodawać kolejne, jeśli bez nich akcja nie ma takiego przebiegu, jakiego sobie
życzą.
Struktura
Scenariusz jako całość jest strukturą. To konstrukcja, w której każdy z elementów jest istotny
i ma swoje określone miejsce. Dobrze napisany scenariusz powinien posiadać takie same
elementy, jak szkolne wypracowanie: wstęp, rozwinięcie i zakończenie (nazwijmy je tu
początkiem, środkiem i końcem). Istnieje schemat struktury scenariusza, którego
przestrzeganie sprawi, że przyszły film będzie miał „dobrą” konstrukcję i zostanie zachowana
równowaga między poszczególnymi elementami treści. Taki schemat nazywamy
„paradygmatem”, a wygląda on następująco:
początek
środek
koniec
……………x..I………………………………x..I………………
„x” oznacza odpowiednio pierwszy i drugi punkt zwrotny akcji.
Proporcje między poszczególnymi scenami to (początek 25%, środek 50% i koniec 25%
całego scenariusza).
Pierwszy etap (początek) ma za zadanie wprowadzić widza w akcję, zapoznać go ze światem,
który widzi na ekranie – dać mu „narzędzia” do tego, by śledził bez problemu dalszą akcję
(bardzo ważna jest pierwsza scena). W tym etapie mamy właśnie pierwszy punkt zwrotny
(na schemacie zaznaczony jako „x”). Pierwszy punkt zwrotny to takie wydarzenie,
101
które zasadniczo zmieni tok akcji (np. w życiu bohatera wydarzy się coś, o czym opowie
dalsza część filmu).
Punkt zwrotny powinien być umieszczony tuż przed zakończeniem pierwszej części
(czyli w tym wypadku „początku”).
Drugi etap (środek) to najdłuższa część filmu. Tu następuje rozwinięcie akcji. Tuż przed
końcem drugiej części następuje drugi punkt zwrotny (tym razem zbliżający nas
do zakończenia akcji) – to impuls, który znów zmienia losy bohatera i stawia go w nowej
sytuacji. Trzeci etap prowadzi do ostatecznego zakończenia akcji.
Filmowy bohater
Jeszcze kilka słów o waszym głównym bohaterze – musi być intrygujący, wzbudzić
w widzach na tyle duże emocje, żeby chcieli śledzić jego przygody.
Jeśli jest zły – warto dodać mu choć jedną cechę, za którą można go trochę polubić; jeśli jest
dobry – uzupełnijmy go o jakąś słabość – niech nie będzie w stu procentach idealny).
Przy konstruowaniu postaci bohatera dobrze jest opisywać go sobie poprzez antytezy (na
przykład: czego by nigdy nie zrobił, jak by się nigdy nie ubrał, kogo by na pewno nie polubił
itp.).
Jak wygląda prawdziwy scenariusz
Najpierw oczywiście strona tytułowa (nienumerowana).
Następna – pierwsza numerowana strona zaczyna się zwrotem FADE IN umieszczonym
przy lewym marginesie.
FADE IN:
Nagłówki scen to informacje o tym, gdzie i kiedy rozgrywa
się scena (PLENER lub WNĘTRZE), po myślniku wpisuje się porę
dnia (DZIEŃ lub NOC).
Miejsce i czas umieszczamy po lewej stronie.
Na przykład:
PLENER. BOISKO PRZED SZKOŁĄ - DZIEŃ
WNĘTRZE. KLASA – DZIEŃ
WNĘTRZE. SALA BALOWA – NOC
Po nagłówkach scen pojawiać się powinny wskazówki sceniczne
– takie dzięki którym czytający wyobrazi sobie scenę –
określają miejsce, nastrój i akcję.
Na przykład:
WNĘTRZE. KLASA – DZIEŃ
Klasa urządzona tradycyjnie. Uczniowie siedzą w ławkach,
czekając na przyjście nauczyciela.
Imiona postaci wpisujemy tuż nad kwestiami. Pod kwestiami
umieszczamy komentarz.
Na przykład:
JANEK
Z czego dziś będzie klasówka?
Pyta wyraźnie podenerwowany, nerwowo mruga lewym okiem
FRANEK
Nie wiem, chyba z algorytmów.
Jest znacznie pewniejszy siebie, siedzi wyprostowany i
trzyma w prawej dłoni zatemperowany ołówek.
Ile to trwa?
W scenariuszach filmów długometrażowych przyjmuje się zasadę: jedna strona scenariusza jedna minuta filmu (np. 120 stron – 120 minut).
102
Jeżeli chcecie sprawdzić, ile zajmą w waszym filmie poszczególne sceny, wyobrażajcie
je sobie (określajcie np. jak długie powinno być ujęcie, w którym bohater wchodzi
po schodach). Z dialogami jest łatwiej – czytajcie je na głos i sprawdzajcie jaki czas wam
to zajmuje. Pamiętajcie, że Wasze filmy mają trwać 10-15 minut, więc scenariusz nie może
być dłuższy niż 10-15 stron.
Gdzie szukać dodatkowych informacji?
To wielkim skrócie podstawy pracy nad scenariuszem filmu fabularnego. Jeśli chcecie
wiedzieć więcej, zajrzyjcie do profesjonalnych poradników. Polecamy:
- Karpiński Maciej, Scenariusz: Niedoskonałe odbicie filmu
- Robin U. Russin, William Missouri Downs, Jak napisać scenariusz

Tworzenie i edycja filmów - Programy dla Windows - dobreprogramy,
http://www.dobreprogramy.pl/Tworzenie-i-edycjafilmow,Kategoria,Windows,46.html (dostęp: 04.2013)

Jak zmontować własny film: http://www.edukacjafilmowa.pl/jak-zmontowacwlasny-film.php (dostęp: 04.2013)

Kręcimy filmy. Krok po kroku.: http://www.ceo.org.pl/pl/biblioteki/news/krecimyfilmy-krok-po-kroku (dostęp: 04.2013)
103
Przykładowa karta pracy do pytania problemowego szczegółowego 2.
Instrukcja: Zaproponuj strukturę scenariusza filmu dokumentalnego – z narracją
Lp.
Elementy
scenariusza
1.
Dialogi
2.
Opisy akcji
Charakterystyka - przykłady
Zapis rozmów pomiędzy osobami…
3.
4.
5.
Format
6.
7.
104
Projekt 3: Jak zaprojektować i zbudować wirtualną wycieczkę po szkole?
Uczeń:

potrafi zarejestrować obraz i dźwięk

zna programy do tworzenia panoram,

potrafi wykonać zdjęcia panoramiczne,

zna zasady projektowania wirtualnych wycieczek,

potrafi zaprojektować scenariusz filmu panoramicznego,

potrafi stworzyć film według scenariusza,

umie zmontować film i podłożyć dźwięk.



1. Jak wybrać miejsca do pokazania podczas wirtualnej wycieczki?
2. Jaka powinna być struktura wirtualnego spaceru po szkole?
3. Jakie darmowe programy umożliwiają stworzenie panoram sferycznych?
1. Przedstawienie kryteriów wyboru miejsc odwiedzanych podczas wirtualnej
wycieczki.
2. Przedstawienie struktury (panele nawigacyjne, menu) i zasobów wirtualnej
wycieczki po szkole.
3. Zaprojektowanie i wykonanie projektu wirtualnego spaceru po szkole
z wykorzystaniem dostępnego oprogramowania.

Tworzenie panoram sferycznych: http://www.optyczne.pl/32.1-poradnikTworzenie_panoram_sferycznych.html (dostęp: 04.2013)
105

O panoramach: http://www.emku.pl/o-panoramach.html (dostęp: 04.2013)

Krzysztof Basel, Najlepsze poradniki fotograficzne cz.1:
http://fotoblogia.pl/2011/03/05/najlepsze-poradniki-fotograficzne-w-marcuczesc-1 (dostęp: 04.2013)

Krzysztof Basel, Najlepsze poradniki fotograficzne cz.2:
http://fotoblogia.pl/2011/03/12/najlepsze-poradniki-fotograficzne-w-marcuczesc-2 (dostęp: 04.2013)

6 najlepszych programów do tworzenia panoram:
http://fotoblogia.pl/2011/01/07/6-najlepszych-programow-do-tworzeniapanoram (dostęp: 04.2013)

Jak tworzyć zdjęcia panoramiczne – poradnik:
http://fotoblogia.pl/2011/02/28/jak-tworzyc-zdjecia-panoramiczne-poradnikkrok-po-kroku (dostęp: 04.2013)

106
Projekt 4: Jak dokumentować uroczystości szkolne, rodzinne?
Uczeń:

posługuje się różnymi rodzajami źródeł multimedialnych,

określa zasady tworzenia prezentacji multimedialnych,

wylicza nazwy programów wspomagających tworzenie prezentacji,


montuje filmy z różnych elementów,

i dźwięków,

filmu,

podejmuje samodzielne lub zespołowe działania przy pracy nad filmem,



konwertuje filmy pomiędzy różnymi formatami,

potrafi zarejestrować obraz i dźwięk,

umie zaproponować scenariusz filmu dokumentalnego,

potrafi nakręcić film według scenariusza,

umie zmontować film i podłożyć dźwięk ,

udostępnia prezentacje, filmy w Internecie.



1. Jakie elementy powinien zawierać film, który może służyć promocji szkoły?
2. Jaka powinna być struktura scenariusza filmu dokumentalnego?
3. Jakie darmowe programy umożliwiają montaż filmu?
107
1. Nakręcenie filmu pokazującego mocne strony szkoły według przygotowanego
scenariusza.
2. Zaprezentowanie zmontowanego w darmowym programie komputerowym
filmu pokazującego wybrane wydarzenie lub imprezę np. szkolną.


Jak napisać scenariusz filmu: http://www.tipy.pl/artykul_2153,jak-napisacscenariusz-filmowy.html (dostęp: 04.2013)

Przemysław Pinczak, Dookoła scenariusza:
http://www.scenariuszfilmowy.pl/kacik-scenarzysty/porady/1000-dookolascenariusza (dostęp: 04.2013)

Jak rozbić dobre zdjęcia smartfonem: http://mobtech.interia.pl/porady/newsjak-robic-dobre-zdjecia-smartfonem,nId,933017 (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić dobre zdjęcie smartfonem po zmierzchu:
http://fotoblogia.pl/2013/04/24/mobilna-fotografia-po-zmierzchu
(dostęp: 04.2013)

Kręcimy filmy, krok po kroku: http://www.ceo.org.pl/pl/biblioteki/news/krecimyfilmy-krok-po-kroku (dostęp: 04.2013)

Film promocyjny Zespołu Szkół Przyrodniczo-Usługowych w Jeleniej Górze,
http://www.youtube.com/watch?v=ObP38aAwd-Y&feature=player_embedded
(dostęp: 04.2013)
108
Projekt 5: Co łączy miejsca, z których pochodzimy?
Uczeń:

posługuje się różnymi rodzajami źródeł multimedialnych,

określa zasady tworzenia prezentacji multimedialnych,

wylicza nazwy programów wspomagających tworzenie prezentacji,


filmu,

i dźwięków,

wskazuje najważniejsze walory turystyczne miejsca, z którego pochodzi,

wymienia najważniejsze fakty związane z historia i kulturą miejsca
pochodzenia,

konwertuje materiały wideo do odpowiedniego formatu z zastosowaniem
darmowych programów,

potrafi zaprezentować region z którego pochodzi pokazując elementy
charakterystyczne.



1. Jak zaprezentować charakterystyczne walory regionu/ miejscowości?
2. Jakie darmowe programy można wykorzystać do zaprezentowania regionu/
miejscowości?
3. Jak stworzyć film promujący region/miejscowość?
109
1. Przedstawienie w formie multimedialnej zasoby naturalne, turystykę, kulturę
i tradycje oraz krajobraz regionu/ miejscowości.
2. Scharakteryzowanie darmowych programów do tworzenia filmów.
3. Zaprojektowanie i montaż filmu promującego miejscowość/ region.

Programy do tworzenia i obróbki filmów:

Windows Live Movie Maker – montaż filmu:
http://www.komputerswiat.pl/poradniki/programy/windows-live-moviemaker/2012/01/windows-live-movie-maker---montaz-filmu.aspx
(dostęp: 04.2013)

Małopolski Informator Turystyczny:
http://www.malopolskaturystyka.pl/cos_ciekawego (dostęp: 04.2013)

Szlak architektury drewnianej w Małopolsce:
http://www.drewniana.malopolska.pl/ (dostęp: 04.2013)

Surowce mineralne w Małopolsce: http://www.malopolskie.pl/region/surowce/
(dostęp: 04.2013)

Małopolska – tradycje i zwyczaje:
http://www.malopolskie.pl/Pliki/2012/MALOPOLSKA_tradycje_zwyczaje.pdf
(dostęp: 04.2013)

Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego – zabytki Małopolski:
http://dnidziedzictwa.pl/ (dostęp: 04.2013)
110

Clara Shih, Era Facebooka. Wykorzystaj sieci społecznościowe do promocji,
sprzedaży i komunikacji z Twoimi klientami, Helion 2012

Jak zrobić grę komputerową – film z Mateuszem Piaskiewiczem producentem
gier komputerowych: http://www.itvl.pl/news/jak-zrobic-gre-komputerowa
(dostęp: 04.2013)

Anna Benicewicz-Miazga, Ernest Klauzinski, Anna Góra, Cyfrowa fotografia
panoramiczna, Helion 2011

Zdjęcia panoramiczne – poradnik dla początkujących:
http://www.fotografuj.pl/Article/Fotografia_panoramiczna_dla_poczatkujacych/i
d/155 (dostęp: 04.2013)

Programy do tworzenia panoram: http://www.dobreprogramy.pl/Tworzeniepanoram,Kategoria,Windows,186.html (dostęp: 04.2013)

R. U. Russin, W. Missouri Downs, Jak napisać scenariusz filmowy,
Wydawnictwo Wojciech Marzec, 2005

B. Block, Opowiadanie obrazem. Tworzenie wizualnej struktury w filmie,
telewizji i mediach cyfrowych, Wydawnictwo Wojciech Marzec, 2010

Scenariusz filmu:
http://www.akademiaorange.pl/files/framework/documents_uploadFile/d0c924
36c627b6e2ccc5b9eeb171eb5f.pdf (dostęp: 04.2013)

P. Stasik, O robieniu filmu, czyli notatki dla młodego reżysera,
http://www.ceo.org.pl/pl/filmoteka/news/o-robieniu-filmow-czyli-notatkimlodego-rezysera (dostęp: 04.2013)

Serwis Edukacja filmowa: http://www.edukacjafilmowa.pl/ (dostęp: 04.2013)

Szlak architektury drewnianej w Małopolsce:
http://www.drewniana.malopolska.pl/ (dostęp: 04.2013)

A. Dylewski, Małopolska, Podkarpacie, Świętokrzyskie, Wydawnictwo Świat
Książki 2007
111
Moduł VIII: ŚWIAT WOKÓŁ NAS – technologia informacyjna pomaga się uczyć
Wprowadzenie
Dzisiejsze możliwości i globalny charakter technologii informacyjnej powodują,
że
zacierają
się
różnice
między
potrzebami
na
rzecz
szkoły
i
życia.
Pisma i dokumenty, które uczniowie przygotowują w szkole, mogą dotyczyć spraw
osobistych
i
pozaszkolnych,
podobnie
może
osobistych
obliczeniami,
np. finansowymi. Możemy dysponować kontem poczty elektronicznej, z którego
korzystamy w szkole i poza nią.
W stworzonym przez ucznia środowisku pracy przy komputerze, mogą być
uwzględnione zarówno potrzeby szkolne, jak i indywidualne zainteresowania, związane
na przykład z przyszłą edukacją lub zawodem, a także rozrywką i czasem wolnym.
Komputer domowy za pośrednictwem Internetu może stać się oknem na świat.
W
przypadku
wyboru
właściwego
programu
edukacyjnego
nie
trzeba
aktywizować uczniów, ponieważ współczesne programy potrafią znacznie dłużej
niż
inne
środki
dydaktyczne
przyciągnąć
uwagę
dziecka.
Praca
uczniów
z komputerem oznacza nie tylko korzystanie z gotowych programów. Uczniowie
mogą tworzyć własne prace i dokumenty, które następnie drukowane i powielane
mogą być użyteczne w życiu codziennym. Możliwość zredagowania pracy
na
komputerze,
a
następnie
jej
wydrukowanie
jest
źródłem
ogromnego
zaangażowania i dostarcza dzieciom wiele radości i dumy z samodzielnie wykonanej
pracy. Dzieci pisząc na komputerze popełniają mniej błędów ortograficznych,
niż gdy robią to w sposób tradycyjny. Korzystanie z edytora graficznego jest źródłem
ciekawych ćwiczeń usprawniających percepcję wzrokową, orientację przestrzenną
i sprawność manualną.
Ważną zaletą komputera jest możliwość łatwego dostępu do informacji.
Dzieci i młodzież korzystając z multimedialnych encyklopedii, a także Internetu, mają
szybki kontakt ze światem, uczą się wyszukiwania informacji. Najistotniejszą cechą
wiedzy wobec jej krótkiego czasu życia, jest aktualność, wiedza istnieje raczej
w świecie niż w głowie indywidualnej osoby, zaś uczeń powinien umieć jej szukać,
tworzyć, w czym istotną rolę odgrywają mnogie źródła wiedzy oraz interpersonalna
komunikacja. Młody człowiek wykorzystując najnowsze technologie informacyjne,
czyni świat cyfrowy bliższy sobie.
112
Projekt 1: Jakie jest znaczenie wody w rozwoju ludzkości?
Uczeń:

zna specyficzne własności fizyczne i chemiczne wody,

rozumie specyficzne cechy wody,

rozumie znaczenie wody dla życia na Ziemi,

wie jakie działania są podejmowane aby zapobiegać klęskom żywiołowym,

potrafi przedstawić ekonomiczne korzyści wykorzystania zasobów wody,

potrafi opisać przyczyny niedoboru wody,

rozumie problemy związane z wodą na Ziemi.



1. Jakie specyficzne cechy wody decydują o jej znaczeniu dla życia na Ziemi?
2. Jakie dziedziny przemysłu wykorzystują znaczne ilości wody?
3. Jaki są przyczyny braku lub niedoboru wody pitnej?
1. Przedstawienie
różnych
form
występowania
wody
w
zależności
od jej właściwości fizycznych i chemicznych.
2. Scharakteryzowanie dziedzin przemysłowych wykorzystujących duże ilości
wody w procesie technologicznym.
3. Przedstawienie sposobów rozwiązywania problemu braku lub niedoboru wody
w wielu regionach świata.
113

Żywioły, http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBywio%C5%82y (dostęp: 04.2013)

Znaczenie wody dla życia, http://www.zdrowie-uroda.net.pl/znaczenie-wodydla-zycia.html (dostęp: 04.2013)

Woda w życiu człowieka, http://www.edukacja.edux.pl/p-3142-woda-w-zyciuczlowieka.php (dostęp: 04.2013)

Serwis Woda: Fundusze i prawodawstwo,
http://woda.org.pl/e107_plugins/content/content.php (dostęp: 04.2013)

Woda- H2O - Przydatne informacje o wodzie
http://woda.org.pl/e107_plugins/content/content.php (dostęp: 04.2013)

Niezwykłe właściwości zwykłej wody,
http://www.tchik.com.pl/archiwum/2005/7/niezwykla_woda.pdf
(dostęp: 04.2013)

Polski Komitet ds. UNESCO, http://www.unesco.pl/edukacja/szkolystowarzyszone/glowne-programy/woda/ (dostęp: 04.2013)
114
Instrukcja:
Przedstaw
i
opisz
formy
występowania
wody
w
zależności
od jej właściwości fizycznych i chemicznych
Właściwości fizyczne
wody
Gęstość
Właściwości chemiczne
wody
Charakterystyka
Różna w zależności od
temperatury
Charakterystyka
Stany skupienia
Budowa cząsteczki
115
Przykłady występowania,
zastosowania
Woda w rzekach i jeziorach nie
zamarza poniżej poziomu tafli lodu,
żyją ryby i inne organizmy
Przykłady występowania,
zastosowania
Projekt 2: Jak rozwiązać problem rozwoju komunikacji, równocześnie chroniąc
przyrodę (na przykładzie Tatr)?
Uczeń:

rozumie znaczenie ochrony przyrody,

zna zasady funkcjonowania parków narodowych,

zna przykłady różnych rozwiązań komunikacyjno-drogowych,

zna problemy komunikacyjne w Polsce,

rozumie zasady tworzenia parków narodowych,

potrafi opisać zagrożenia ekologiczne,

potrafi zaprojektować
możliwe rozwiązania komunikacyjne w obszarach
chronionych.



1. Jakie rozwiązania komunikacyjne są stosowane na terenach obszarów
chronionych (parkach narodowych)?
2. Jakie
tendencje
zagrażające
ekosystemom
są
widoczne
w
rozwoju
komunikacji drogowej?
1) Przedstawienie przykładów rozwiązań komunikacyjnych wybranych parków
narodowych w Polsce.
2) Przedstawienie
czynników
zagrażających
ekosystemom
chronionych w związku z rozwojem komunikacji.
116
w
obszarach
Materiał do dyskusji:
Analiza SWOT stanu środowiska w województwie małopolskim
Za: Strategia działania Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie
na lata 2013 – 2016, http://www.wfos.krakow.pl/ (dostęp: 04.2013)
117
Instrukcja: Przedstaw rozwiązania komunikacyjne wybranych parków narodowych
w Polsce.
Lp.
Park narodowy
Tatrzański Park
1.
Narodowy
Organizacja ruchu
Uwagi
Droga krajowa, drogi publiczne, ….
2.
3.
4.
5.
6.

Turystyka w województwie małopolskim w 2011r. - GUS,
http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/krak/ASSETS_2012_turystyka_2011_pl.pdf
(dostęp: 04.2013)

Badania w turystyce, http://www.malopolskie.pl/Turystyka/Turysci/
(dostęp: 04.2013)
118

Prognoza oddziaływania na środowisko Strategia dla rozwoju Polski
Południowej do roku 2020,
http://www.malopolskie.pl/Pliki/2013/prognoza_oddzia%C5%82ywania_na_%
C5%9Brodowisko.pdf (dostęp: 04.2013)

Transport drogowy, http://www.teleroute.pl/pl/pl/Header+Pages/Mapawitryny/transport-drogowy/page.aspx/3726 (dostęp: 04.2013)
119
Projekt 3: Dlaczego odnawialne źródła energii mogą stać się przyszłością
energetyki?
Uczeń:

zna różne źródła energii,

rozumie problemy związane z wyczerpywaniem się kopalnych źródeł
energetycznych,

potrafi opisać zalety i wady energetyki jądrowej.



1. Dlaczego energetyka jądrowa ma wielu zwolenników jak i przeciwników?
2. Jakie formy odnawialnych źródeł energii są obecnie stosowane?
1. Przedstawienie w wybranej formie argumentów za i przeciw energetyce
jądrowej w Polsce.
2. Przedstawienie i uzasadnienie wykorzystania odnawialnych źródeł energii
w zależności od specyfiki danego terenu.

Polski Portal Ekologiczny, http://www.ekologia.pl/ (dostęp: 04.2013)

Energia ekologiczna i odnawialna, http://www.ekoenergia.pl/ (ostęp: 04.2013)

Vortal - odnawialne źródła energii, http://odnawialnezrodlaenergii.pl/ (dostęp:
04.2013)

Serwis Energetyka i Technika Jądrowa, http://www.eitj.info/ (dostęp: 04.2013)

Zużycie energii, http://www.forbes.pl/tagi/2965/zuzycie-energii/1 (dostęp:
04.2013)
120
Instrukcja: Przedstaw korzyści i zagrożenia energetyki jądrowej.
Korzyści stosowania energetyki jądrowej
Zagrożenia wynikające z energetyki
jądrowej
121
Projekt 3: Jak zorganizować wyprawę na Marsa?
Uczeń:

zna historię badań kosmosu,

zna zagrożenia związane z dalekimi podróżami,

rozumie znaczenie rozwoju astronautyki,

rozumie problemy podróży międzyplanetarnych,

zna sposoby organizacji wypraw,

potrafi analizować problemy podróży międzyplanetarnych,

zna warunki panujące na planetach w układzie słonecznym,

potrafi wyszukać informacje z wyprawy sond kosmicznych,

potrafi opisać kierunki eksploracji kosmosu,

rozumie problemy związane z przebywaniem człowieka w kosmosie,

potrafi zaplanować daleką podróż.



1. Dlaczego organizuje się wyprawy kosmiczne?
2. Na czym polega eksploracja Marsa?
1. Przedstawienie obszarów, w których dokonuje się badań i wypraw
kosmicznych.
2. Przedstawienie programu eksploracji Marsa i Układu Słonecznego.
122

Casting na podróż wokół Marsa,
http://tvnmeteo.tvn24.pl/informacje/ciekawoski,49/casting-na-podroz-wokolmarsa-poszukaja-pary-najchetniej-malzenstwa,78052,1,0.html
(dostęp: 04.2013)

Astronomiczny hotel i urlop na stacji kosmicznej,
http://platine.pl/astronomiczny-hotel-i-urlop-na-stacji-kosmicznej-01187924.html (dostęp: 04.2013)

Tajne statki kosmiczne zdolne do podróży międzyplanetarnych istnieją od
dawna?, http://innemedium.pl/wiadomosc/tajne-statki-kosmiczne-zdolnepodrozy-miedzyplanetarnych-istnieja-dawna (dostęp: 04.2013)

NASA po polsku, http://nasa.oeiizk.waw.pl/ (dostęp: 04.2013)

Amerykański serwis NASA, http://www.nasa.gov/ (dostęp: 04.2013)

Kosmiczna Nauka poleca: Siedem najbardziej kosmicznych aplikacji,
http://www.kosmicznanauka.pl/kosmiczna-nauka-poleca-siedem-najbardziejkosmicznych-aplikacji/ (dostęp: 04.2013)
123
Projekt 5: Jak dźwięki wpływają na nasze życie?
Uczeń:

rozumie jak powstają dźwięki,

zna budowę i funkcje ludzkiego ucha,

potrafi przedstawić wpływ dźwięków na żywe istoty,

charakteryzuje programy zapewniające poprawę jakości dźwięków,

potrafi opisać wpływ muzyki na emocje,



1. Jak hałas wpływa na organizmy żywe?
2. Muzyka – w czym pomaga, w czym przeszkadza?
3. Jak poprawić jakość dźwięków?
1. Przedstawienie w wybranej formie wpływu hałasu na organizm ludzki.
2. Uzasadnienie wpływu muzyki na zdolności uczenia się.
3. Scharakteryzowanie
programów
komputerowych
do
poprawy
dźwięków.

Nasze ciało to wielkie ucho,
http://www.cybertech.net.pl/online/system/ZINek3/techno/dzwieki.htm
(dostęp: 04.2013)

Słuch i hałas – ochrona i leczenie, http://idn.org.pl/sluch/infogol.html
(dostęp: 04 2013)
124
jakości

Seminarium: Ochrona przed hałasem, Ministerstwo Zdrowia,
http://www.mos.gov.pl/g2/big/2012_12/ba1adccb9141171644c7d7d830e7d21
3.pdf (dostęp: 04.2013)

Moc dźwięku, moc muzyki, http://misteriumdzwieku.com/moc_dzwieku.html
(dostęp: 04.2013)

W. Chudziński, Strojenie umysłów, http://infra.org.pl/nauka/czowiek/1305strojenie-umysow (dostęp: 04.2013)

G. Jezierski, Energia jądrowa wczoraj i dziś, Wydawnictwa Naukowo –
Techniczne, 2006

Edukacja w naturze. Praktyczna ochrona przyrody. Poradnik. Pod redakcją
Z. Mejcherowicz, Fundacja Ośrodka Edukacji Ekologicznej, Warszawa 2002.

D. Zaręba, B. Kazior. Ludzie i Park. Współpraca i rozwój. Społeczne formy
ochrony przyrody, budowanie partnerstwa i poparcia społecznego dla parków
narodowych, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Sekcja Parków
Narodowych Polskiego Klubu Ekologicznego, Warszawa 2001

Samorządy i ich stowarzyszenia w ochronie Parków narodowych,
http://www.stowarzyszenie-samorzadow.pl/pliki/ksiazka.pdf (dostęp: 04.2013)

Strategia rozwoju transportu do roku 2020,
http://www.transport.gov.pl/files/0/1793934/SRTdo2020rzperspektywdo2030rp
rojekt.pdf (dostęp: 04.2013)

Energetyk jądrowa – perspektywy rozwoju w Polsce,
http://www.atom.edu.pl/index.php/ej-w-polsce.html (dostęp: 04.2013)

Odnawialne źródła energii Rolnicze surowce energetyczne, Powszechne
Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2012

Cal Damian, Kosmiczna układanka, Novae Res, 2010

Jimmy Liao, Dźwięki kolorów, Wydawnictwo Officyna, 2012

Chęćka-Gotkowicz, Ucho i umysł. Szkice o doświadczaniu muzyki,
Wydawnictwo: Słowo/Obraz Terytoria, 2013
125
Moduł IX: PORZĄDEK MUSI BYĆ! - BAZY DANYCH
Wprowadzenie
Baza danych stanowi zbiór powiązanych zez sobą informacji opisujących fakty
i zdarzenia zachodzące w zorganizowanych strukturach pozwalając na ich szybkie
wyszukanie i analizę. Pod tym pojęciem można rozumieć pojedynczy zbiór danych
(np. spis telefonów) jak i bardzo złożone zestawy narzędzi SQL. Bazą danych może
być zbiór danych banku na temat klientów, ich rachunków, operacji na rachunkach,
udzielanych kredytach.
Bazy danych znajdują zastosowania w każdej dziedzinie życia, która podlega
informatyzacji. W bazach danych składowane są: dane pracowników firm,
dane klientów banku, dane o sprzedaży towarów, dane firm ubezpieczeniowych,
dane pacjentów szpitali itp. Prostymi bazami danych są: listy utworów muzycznych
w
odtwarzaczach
W
systemach
MP3
i
książki
nawigacji
telefoniczne
konwencjonalne
w
telefonach
komórkowych.
danych
wykorzystuje
bazy
się do przechowywania informacji o szpitalach, bankach, bankomatach, zabytkach,
stacjach benzynowych itp., a mapy składowane są w przestrzennych bazach danych.
Bazy danych stanowią podstawę większości serwisów internetowych,
w ramach których przechowują m.in. informacje o użytkownikach, ich preferencjach
i historii korzystania z serwisu. Przykładem powszechnie wykorzystywanej bazy
danych
Systemy
jest
np.
plików
serwis
w
Google.
komputerach
również są prostymi bazami danych.
W
bazach
danych
przechowuje
się wyniki obserwacji astronomicznych,
wyniki sekwencjonowania DNA, wyniki
eksperymentów
Źródło: http://www.logicsoft.com.pl
fizycznych,
chemicznych i biologicznych. Potencjalny zakres zastosowań baz danych jest zatem
olbrzymi i ciągle się powiększa. Pojawiają się ciągle nowe dziedziny zastosowań,
w których zachodzi konieczność składowania, przeszukiwania, zarządzania
i analizowania danych. Wraz z nowymi dziedzinami zastosowań pojawiają się nowe
problemy
naukowe
związane
z
zapewnieniem
126
efektywnej
pracy
systemów
baz danych w nowych zastosowaniach, jak również zapewnienie nowych metod
przeszukiwania i analizy danych.
Systemy baz danych rozbudowały się znacząco w ciągu ostatnich dwóch
dziesięcioleci. Odniosły one sukcesy w niezliczonej liczbie dziedzin współczesnego
życia. Gromadzimy więcej i więcej danych, które są zapisywane w bazach danych.
Bazy
o
rozmiarach
terabajtów
są
już
na
porządku
dziennym.
Często przedsiębiorstwo zdobywa i przechowuje różnego rodzaju dane, których nie
potrafi wykorzystać. Sukces zależy w dużej mierze od umiejętności wykorzystania
posiadanych informacji.
Polskie prawo nakazuje również rejestrację okresowych zbiorów danych
(np. dane osobowe), ale również chroni przed nieuprawnionym dostępem.
Celem tego modułu jest analiza różnych sposobów gromadzenia danych w zbiorach,
ich ochrona przed zniszczeniem i zabezpieczenie przed nieuprawnionym dostępem.
127
Projekt 1: Jak rozwój społeczeństwa informacyjnego wpływa na pracę szkoły?
Uczeń:

rozumie pojęcie społeczeństwo informacyjne,

zna przykłady wykorzystania IT w szkole,

potrafi przedstawić zasadę działania relacji pomiędzy tabelami z danymi,

rozumie znaczenie przetwarzania informacji we współczesnym świecie,

potrafi opisać wykorzystanie narzędzi IT w szkole.



1. Jakie są cechy społeczeństwa informacyjnego?
2. Jak szkoły wykorzystują nowoczesne technologie informacyjne?
1. Przedstawienie cech charakterystycznych społeczeństwa informacyjnego.
2. Przedstawienie zmian w pracy szkoły pod wpływem TI?
 J. S. Nowak, Społeczeństwo Informacyjne – geneza i definicje,
http://www.silesia.org.pl/upload/Nowak_Jerzy_Spoleczenstwo_informacyjnegeneza_i_definicje.pdf (dostęp: 04.2013)
 Nowe kompetencje medialne społeczeństwa wiedzy,
http://edunet.amu.edu.pl/mae2012/08_Bednarek_2012.pdf (dostęp: 04.2013)
 Społeczeństwo informacyjne,
http://www.publikacje.edu.pl/publikacje.php?nr=5993 (dostęp: 04.2013)
 Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, https://mac.gov.pl/badania/ (dostęp: 04.2013)
 Cyfrowa Szkoła, http://www.ceo.org.pl/pl/cyfrowaszkola/news/cyfrowa-szkola
(dostęp 04.2013)
128
Teksty do dyskusji:
Czym jest społeczeństwo informacyjne?
Społeczeństwo informacyjne przejawia się cegłą zmianą, ukształtowało się ono w tych
krajach, gdzie rozwój technologii przodował i osiągał szybkie tempo. Nowoczesne technologie
ciągle się rozwijają. Pod ich wpływem następuje ciągły i nieunikniony rozwój poszczególnych
jednostek i grup społecznych. Musimy ciągle zdobywać nowe umiejętności, zmieniać
wykonywane zawody, bo taki jest wymóg czasów współczesnych. Powstają ciągle nowe
pojęcia, związane głównie z nowościami technologicznymi i życiem codziennym. W takim
środowisku zdominowanym przez technologię ciężko się odnaleźć starszym ludziom.
Zwykłe reklamy telewizyjne są dla nich niezrozumiałe. Używany w przekazie język
i sformułowania brzmią obco i nielogicznie. Życie w XXI wieku jest zdecydowanie życiem
w erze informacyjnej. Informacja staje się medium przekazu i cennym produktem
wystawionym na sprzedaż. Można zaliczyć ją nawet do potrzeby życiowej, która powinna być
zaspokojona. Ogromną rolę obecnie odgrywa dostęp do informacji i możliwość ich użycia.
Za: http://radio-mus.pl (dostęp: 04.2013)
Jednak, aby stać się społeczeństwem informacyjnym musimy posiadać pewne cechy
charakterystyczne:

wysoko rozwinięty sektor usług nowoczesnych jak np. bankowość, finanse,
telekomunikacja, rozwój badań, informatyka itd.

gospodarka oparta na wiedzy

wysoki poziom wiedzy w społeczeństwie
Społeczeństwo informacyjne jest wielką szansą ale i zagrożeniem.
Obecnie na świecie jest 2.27 miliarda użytkowników Internetu, to o ponad miliard więcej
niż 5 lat temu. Fakt ten poparty jest tym, że w wielu państwach rozwiniętych
czy rozwijających się dostęp do Internetu jest nieograniczony lub niemal nieograniczony.
Sektor usług w omówionym przeze mnie społeczeństwie nowoczesnym, dąży do opanowania
każdej dziedziny życia społecznego. Najważniejszym źródłem informacji są zaś media.
Wytworzenie globalnego społeczeństwa informacyjnego jest moim zdaniem niemożliwe,
gdyż należy wspomnieć o krajach nierozwiniętych i zacofanych, krajach trzeciego świata
jak Afryka, czy biednej Ameryce Południowej. Sama idea wydaje się odrobinę utopijna,
ze względu na fałszowanie informacji przez media, czy zacieranie pewnych informacji. Jednak
patrząc na kraje wyłącznie rozwijające się czy rozwinięte już dziś młode pokolenia pragną
tworzyć taki właśnie świat, świat społeczeństwa informacyjnego. Każdą decyzję podejmujemy
na podstawie informacji, czy to pochodzącą z Internetu, programów telewizyjnych czy gazet.
Informacje nadawane są niemal cały czas, a my powinniśmy umieć wybierać te odpowiednie.
Czy tego chcemy czy nie, informacja mediów będzie nam towarzyszyć na każdym kroku.
Dziś nikt nie wyobraża sobie życia bez komputerów, Internetu, które nie są już luksusem,
wyparte przez nowocześniejsze tablety. Warto jest więc umiejętnie korzystać z technologii
i umiejętnie selekcjonować informacje.
Na podstawie: http://prawopogodzinach.pl/blog/109/Spoleczenstwo-informacyjne.html (dostęp: 04.2013)
129
Projekt 2: Dlaczego stosuje się kody kreskowe?
Uczeń:

rozróżnia elektroniczne sposoby przechowywania informacji.

zna zasadę tworzenia kodów kreskowych,

rozumie potrzebę kodowania towarów,

zna sposoby kodowania towarów,

potrafi określić zbiory informacji zawartych w kodach kreskowych,

potrafi określić różnice pomiędzy kodami jedno i dwuwymiarowymi.



1. Jak kody kreskowe wpływają na gromadzenie i przetwarzanie informacji?
2. Jakie informacje (zbiory danych) mogą zawierać kody kreskowe?
1) Przedstawienie wyników analizy przykładowych kodów kreskowych.
2) Uzasadnienia potrzeby stosowania kodów kreskowych.

Informacje o kodach kreskowych, http://www.issn.pl/budowa.php
(dostęp: 04.2013)

S. Ogórek, Kod kreskowy prawdę ci powie,
http://finanse.wp.pl/kat,122882,title,Kod-kreskowy-prawde-cipowie,wid,15149867,wiadomosc.html?ticaid=110844&_ticrsn=3
(dostęp: 04.2013)

Generator kodów kreskowych online, http://www.hdf.com.pl/exec/barcode.php
(dostęp: 04.2013)
130
Instrukcja: W poniższej tabeli zapisz - po co i gdzie stosuje się kody kreskowe?
Zastosowanie
Towary (hurtownie, sklepy)
Przykład
oznakowania
Kod paskowy
systemu EAN 8
Opakowania wysyłkowe
Wydawnictwa
Kod paskowy
systemu EAN 13
Karty magnetyczne
131
Co się zyskuje?
Szybka i bezbłędna identyfikacja
towaru, …
Projekt 3: Jak chronić bazy danych przed nieuprawnionym dostępem?
Uczeń:

rozumie różnice między zbiorem informacji a bazą danych,

zna zasady budowy baz danych,

zna pojęcia opisujące bazę danych jak: rekord, pole, atrybut,

potrafi określić źródła zagrożeń baz danych,

opisuje sposoby ochrony baz,

rozumie potrzebę zabezpieczania baz danych,

rozumie pojęcia szyfrowania, kryptografii,

analizuje zabezpieczenia baz danych,

potrafi przedstawić zasadę działania relacji pomiędzy tabelami z danymi,

potrafi określić celowość wyszukiwania informacji w internetowych bazach
danych.



1. Jakie zbiory informacji są gromadzone w bazach danych?
2. Dlaczego należy chronić bazy przed utratą danych?
3. W jaki sposób chronione są informacje w bazach danych przed ingerencją
z zewnątrz?
1. Opisanie
rodzajów
informacji
znajdujących
się
z ograniczonym dostępem.
2. Przedstawienie sposobów zabezpieczania baz danych
132
w
bazach
danych

Ochrona internetowych baz danych, http://www.een.org.pl/index.php/interneti-handel-elektroniczny---spis/page/2/articles/Ochrona-internetowych-bazdanych1.html (dostęp: 04.2013)

Artykuł Bezpieczeństwo baz danych,
http://www.idg.pl/artykuly/59724/Bezpieczenstwo.baz.danych.html
- (dostęp: 04.2013)

Czas na ochronę baz danych, http://proseedmag.pl/artykuly/prawo-czas-naochrone-baz-danych (dostęp: 04.2013)

Różne oblicza ochrony bazy danych,
http://www.computerworld.pl/artykuly/386095/Rozne.oblicza.ochrony.bazy.dan
ych.html (dostęp: 04.2013)
133
Instrukcja: Opisz wybrane sposoby zabezpieczania baz danych.
Lp.
1.
Metoda zabezpieczenia
Tworzenie kopii zapasowych
Opis
Kopia zapasowa bazy wykonywana n
p. każdego dnia pozwala na odtworzenie
danych z niewielką ilością strat
2.
3.
4.
5.
6.
7.
134
Projekt 4: Jak zaplanować podróż do wybranego miejsca korzystając
z internetowych źródeł danych?
Uczeń:

rozumie różnice między zbiorem informacji a bazą danych,

potrafi wyszukać i wykorzystać informacje z internetowych baz danych,

zna zasady budowy baz danych,

rozumie potrzebę zabezpieczania baz danych,

potrafi bezpiecznie korzystać z internetowych baz danych.



1. Jakie
zbiory
danych
(bazy)
internetowych
można
wykorzystać
przy planowaniu wycieczki do wybranego miejsca?
2. Jak wykorzystać internetowe serwisy mapowe do zaplanowania wycieczki?
1. Przedstawienie wybranych internetowych
zbiorów
danych
przydatnych
do planowania wycieczki.
2. Przedstawienie działania serwisu mapowego.

Ogólnopolska wyszukiwarka połączeń komunikacyjnych,
http://www.rozklady.com.pl/ (dostęp: 04.2013)

Przewodniki on-line, http://www.przewodniki-online.pl/ ;
http://turystyka.favo.pl/turystyka/przewodniki-on-line.html (dostęp: 04.2013)

Największy serwis o atrakcjach turystycznych w Polsce,
http://www.polskaniezwykla.pl/ (dostęp: 04.2013)

GoogleMaps, http://pl.wikipedia.org/wiki/Google_Maps (dostęp: 04.2013)
135
Projekt 5: Jak zaprojektować sklep internetowy?
Uczeń:

rozumie budowę internetowych baz danych,

wie, na czym polega e-commerce,

potrafi opisać zasady prowadzenia handlu w Internecie,

potrafi napisać prosty biznesplan,

zna przykłady oprogramowania do prowadzenia sklepu internetowego,

potrafi zarządzać bazami danych.



1. Na czym polega handel w Internecie?
2. Jak stworzyć biznesplan sklepu internetowego?
1. Przedstawienie zasad handlu w Internecie.
2. Zaprojektowanie biznesplanu sklepu internetowego.

Jak skutecznie handlować w Internecie?, http://mojafirma.infor.pl/tematdnia/137904,Jak-skutecznie-handlowac-w-internecie.html (dostęp: 04.2013)

Jakie oprogramowanie wybrać dla e-sklepu? Część I,
http://mensis.pl/podstawy/jakie-oprogramowanie-wybrac-dla-e-sklepu-czesc-i/
(dostęp: 04.2013)

Jakie oprogramowanie wybrać dla e-sklepu cz. II,
http://mensis.pl/podstawy/jakie-oprogramowanie-wybrac-dla-e-sklepu-czesc-ii/
(dostęp: 04.2013)
136

e-Commerce w Polsce 2012 w oczach internautów,
http://www.gemius.pl/pl/raporty/2013-04/01 (dostęp: 04.2013)

Raport e-commerce 2012 rynek w Polsce, http://ecommercepolska.pl/pl/55575-raporty/raport:Raport-E-commerce-2012-Rynek-w-Polsce
(dostęp: 04.2013)

Przykładowy biznesplan dla sklepu internetowego,
http://ebookbrowse.com/przykladowy-biznesplan-dla-sklepu-internetowegopdf-d286196837 (dostęp: 04.2013)

Najważniejsze zasady kupowania w internecie,
http://www.bankier.pl/wiadomosci/multiarticle.html/2638577,1,poradnik.html
(dostęp: 04.2013)

5 najczęstszych błędów przy tworzeniu regulaminu sklepu internetowego,
http://ebiznesy.pl/moj-e-biznes/prawo-e-biznes/5-najczestszych-bledow-przytworzeniu-regulaminu-sklepu-internetowego (dostęp: 04.2013)
Literatura i inne źródła informacji bibliografia

T. Białobłocki,J. Moroz, M. NowinaKonopka, L.W.Zacher, Społeczeństwo
informacyjne. Istota, rozwój, wyzwania, Wydawnictwa Akademickie
i Profesjonalne, 2006

J.Stokłosa, T.Bilski, T.Pankowski: Bezpieczeństwo danych w systemach
informatycznych, PWN, 2001

J. Papińska-Kacperek (red.), Społeczeństwo informacyjne, PWN, Warszawa
2008

Komunikacja w szkole,
http://www.eid.edu.pl/archiwum/2008,1/maj,42/temat,43/komunikacja_w_szkol
e,157.html (data odczytu 30.11.09)

M. Wróbel, E-dziennik jako narzędzie wspierające proces edukacji szkolnej,
http://www.e-mentor.edu.pl/31,675,Edziennik_jako_narzedzie_wspierajace_proces_edukacji_szkolnej.html
(dostęp: 04.2013)

R. Tadeusiewicz, Powody stosowania komputerów w edukacji,
http://www.up.krakow.pl/ktime/ref2006/Tadeusiewicz.pdf (dostęp: 04.2013)
137

Media a wyzwania XXI wieku, red. Małgorzata Bonikowska, Wydawnictwo Trio
2009

M. Polak, Zanim wszystkim w szkole kupimy komputery,
http://www.edunews.pl/nowoczesna-edukacja/ict-w-edukacji/2157-zanimwszystkim-w-szkole-kupimy-komputery (dostęp: 04.2013)

Kody kreskowe – wszystko o kodach kreskowych, http://kodykreskowe.dlawas.com/ (dostęp: 04.2013)

L. Kępa, P. Tomasik, S. Dobrzyński Bezpieczeństwo systemu e-commerce,
czyli jak bez ryzyka prowadzić biznes w internecie, Helion 2012

A. Dąbrowska, M. Janoś-Kresło, A. Wódkowski, E-usługi a społeczeństwo
informacyjne, Wydawnictwo Difin 2009

Szybki rozwój handlu elektronicznego http://www.biznesifinanse.org/szybkirozwoj-handlu-elektronicznego-w-polsce-i-na-swiecie (dostęp: 04.2013)

Shep Hyken, Kult klienta, Wolter Kluwer Polska 2011

Geoportal, http://mapy.geoportal.gov.pl/imap/ (dostęp: 04.2013)
138
Moduł X: RAZEM W CHMURZE
Wprowadzenie
Chmura
obliczeniowa
(informatyczna)
to
przetwarzania
model
oparty
na
użytkowaniu usług dostarczonych
przez usługodawcę (wewnętrzny
dział lub zewnętrzna organizacja).
Funkcjonalność jest tu rozumiana
jako
usługa
(dająca
wartość
dodaną użytkownikowi) oferowana
przez dane oprogramowanie (oraz
konieczną infrastrukturę). Oznacza
to eliminację konieczności zakupu
licencji
czy
instalowania
konieczności
i
administracji
oprogramowaniem.
Konsument
płaci za użytkowanie określonej
usługi,
np.
korzystania
kalkulacyjnego.
za
możliwość
z
arkusza
Nie
musi
dokonywać zakupu sprzętu ani
oprogramowania.
Termin „chmura obliczeniowa” jest związany z pojęciem wirtualizacji. Model „chmury
obliczeniowej” historycznie wiąże się z przetwarzaniem w sieci grid, gdzie wiele systemów
udostępnia usługi korzystając z podłączonych zasobów, z tą różnicą, że w chmurze
obliczeniowej mamy do czynienia z podążaniem zasobów za potrzebami usługobiorcy.
Pojęcie chmury nie jest jednoznaczne, w szerokim znaczeniu przetwarzanym w chmurze jest
wszystko przetwarzane na zewnątrz zapory sieciowej, włączając w to konwencjonalny
outsourcing]18.
Przetwarzanie w chmurze (ang. cloud computing), nazywane również chmurą obliczeniową,
jest to model przetwarzania danych zdalnie, korzystając z rozwiązań dostarczonych
przez zewnętrzne firmy. Ujmując rzecz prostymi słowami, jest to użytkowanie przestrzeni
18
Knorr E., Gruma G., Czym tak naprawdę jest przetwarzanie w chmurze?
139
dyskowej bądź usług, takich jak e-mail, oprogramowanie biurowe czy nawet gry wideo
- przez Internet. Taki model eliminuje przymus instalowania oprogramowania na własnym
komputerze - jedynym programem, jakiego potrzebujemy, jest najczęściej przeglądarka
internetowa, która daje nam dostęp do wszystkich tych usług zainstalowanych na serwerach firm
dostarczających rozwiązanie.
Pojęcie Web 2.0 zostało wykorzystane po raz pierwszy przez firmę O.Reilly Media
w 2004 roku. Od tamtej pory powstały rozmaite definicje tego terminu, jednak żadna z nich
nie zdobyła sobie powszechnego uznania. Istnieją pewne cechy, które wyróżniają serwisy
tworzące trend Web 2.0. Zawartość serwisów reprezentujących ten trend jest tworzona
głównie
przez
Internautów.
Każdy,
kto
odwiedza
daną
stronę,
może
wpłynąć
na jej zawartość, stać się jej twórcą. Firmy tworzące strony internetowe, mają więc
za zadanie przygotować jedynie platformę komunikacji i współpracy dla internautów,
a nie oferować gotową treść.
Serwisy społecznościowe są czymś pośrednim między komunikacją masową
i interpersonalną. Jako zjawisko względnie nowe, budzą emocje i kontrowersje.
W dyskusjach na ten temat dominują skrajne ujęcia: pozytywne (czy wręcz entuzjastyczne)
i negatywne. Dobrodziejstwa w Internecie to wszystko to, co daje ludziom możliwość
wyrażania siebie, ułatwia kooperację między ludźmi, budowanie wspólnot, bycie użytecznym
i
twórczym,
satysfakcję
z
wnoszenia
wkładu
w
jakieś
dzieło,
odnajdywanie
czy konstruowanie tożsamości, sensu, znaczeń, samorealizację i pozyskiwanie nowych
zasobów,
wiedzy
i
kompetencji,
poczucie
podmiotowości,
świadczenie
wsparcia.
Pisanie nawet niezbyt mądrego bloga jest bardziej twórcze niż praktyki couchpotato
(przesiadywanie przed telewizorem kilkanaście godzin na dobę). Wchodząc do nowej
społeczności, trzeba się czymś wykazać, aby uzyskać dobry status, co wymusza pracę nad
sobą.
Serwisy społecznościowe to efekt kuli śniegowej: każdy cos dokłada do wspólnej puli.
Web 2.0 jest dla wielu uczestników spełnieniem marzenia o równych szansach, realizacją prawa
trzeciej generacji praw człowieka (praw kulturowych uzupełniających prawa polityczne i socjalne)
- prawa do komunikowania się. Realizacja tego prawa poprawia efektywność działań
społecznych, które zależą mniej od zewnętrznej regulacji życia, a bardziej od autonomii
jednostek. Blogi, wiki, RRS-y czy serwisy społecznościowe, które powstały przed epoką Web
2.0, teraz dopiero przeżywają prawdziwy renesans.
140
Projekt 1: Jak chronione są prawa człowieka w portalach społecznościowych?
Uczeń:

rozumie znaczenie ochrony praw człowieka i danych osobowych,

zna zasady użytkowania portalu społecznościowego,

zna prawa człowieka,

potrafi ocenić stopień zabezpieczenia danych osobowych w sieci,

potrafi ochronić swoje dane osobowe w sieci.



1. Jakie prawa człowieka są chronione/łamane w portalach społecznościowych?
2. Czym różnią się od siebie polskojęzyczne portale społecznościowe?
1. Przedstawienie przykładów chronienia/łamania praw człowieka w portalach
społecznościowych.
2. Przedstawienie analizy polityki bezpieczeństwa i ochrony danych w wybranych
portalach społecznościowych.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,
http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/dok_powszechna_deklaracja.php
(dostęp: 04.2013)

Cyfrowe samobójstwo czyli jak zniknąć z Internetu?,
http://www.itvl.pl/news/cyfrowe-samobojstwo-czyli-jak-zniknac-z-internetu
(dostęp: 04.2013)
141

GIODO przestrzega Polaków przed Facebookiem,
http://technologie.newsweek.pl/giodo-przestrzega-polakow-przedfacebookiem,94497,1,1.html (dostęp: 04.2013)

Przykładowa polityka bezpieczeństwa http://www.securitum.pl/bazawiedzy/publikacje/przykladowa-polityka-bezpieczenstwa (dostęp: 04.2013)

Polityka prywatności - czym jest, jakie elementy zawiera? http://www.prawnikonline.eu/polityka-prywatnosci---czym-jest-jakie-elementy-zawiera,13,3521.html (dostęp: 04.2013)

Ochrona danych osobowych na portalach społecznościowych,
http://bezpiecznyinternet.org/2012/09/ochrona-danych-osobowych/;
http://www.komputerswiat.pl/blogi/blog-redakcyjny/2008/06/ochrona-danychosobowych-na-portalach-spolecznosciowych.aspx (dostęp: 04.2013)
142
Instrukcja: Scharakteryzuj polityki bezpieczeństwa i ochrony danych w wybranych
portalach społecznościowych.
Lp.
Serwis
społecznościowy
1.
Facebook.com
2.
Twitter.com
3.
Nk.pl
4.
Fotka.pl
5.
Goldenline.pl
Charakterystyka polityki bezpieczeństwa
w zakresie ochrony danych osobowych
6.
7.
143
Uwagi
Projekt 2: Jak stworzyć wirtualną encyklopedią szkolną?
Uczeń:

zna narzędzia i języki do tworzenia serwisów www,

wie jak są tworzone zasoby wirtualne,

potrafi korzystać z dzielenia dokumentów w sieci,

potrafi udostępnić utworzone zasoby określonej liczbie użytkowników,

posługuje się wybranymi narzędziami i językami do tworzenie serwisów www,

potrafi zbudować własną stronę opartą na mechanizmie wiki.



1. Czym różnią się miedzy sobą wirtualne encyklopedie znajdujące się w sieci?
2. Jakie narzędzia służą do tworzenia serwisów WWW?
1. Scharakteryzowanie wybranych encyklopedii sieciowych.
2. Zaprojektowanie i udostępnienie w sieci encyklopedii szkolnej.

Katalog - encyklopedie, http://wienmar.republika.pl/linki/encyklopedie.htm
(dostęp: 04.2013)

Encyklopedia Portal Wiedzy, http://portalwiedzy.onet.pl/encyklopedia.html
(dostęp: 04.2013)

Wiki, http://pl.wikipedia.org/wiki/Wiki (dostęp: 04.2013)

Jak utworzyć nowy wikiprojekt,
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomoc:Jak_utworzy%C4%87_nowy_wikiprojekt
(dostęp: 04.2013)
144

How to Create Your Own Wiki,
http://www.pcmag.com/article2/0,2817,2399582,00.asp (dostęp: 04.2013)
Instrukcja: Opisz charakterystyczne cechy wybranych encyklopedii sieciowych.
Lp.
Encyklopedia sieciowa
Opis, charakterystyka
1.
Wikipedia. Wolna
encyklopedia
Każdy może redagować, posiada różne wersje
językowe, …
2.
Encyklopedia PWN
Ponad 90 tys. haseł, …
3.
4.
5.
6.
7.
Internetowa Encyklopedia
Zdrowia
8.
9.
145
Projekt 3: Jak tworzyć blogi budzące zainteresowanie?
Uczeń:

zna cechy środowiska web 2.0

potrafi bezpiecznie udostępniać swoje zasoby

posługuję się narzędziami do tworzenia stron www

potrafi założyć profil użytkownika serwisu



1. Co wpływa na popularność środowiska WEB 2.0?
2. W jaki sposób ludzie prezentują swoje zainteresowania (hobby) w sieci?
3. Jakie dobre strony i zagrożenia stwarza udostępnianie swoich zasobów
w sieci?
1. Przedstawienie zainteresowań w sieci poprzez wykonanie projektu: witryny,
bloga lub w inny sposób.
2. Przedstawienie w wybranej formie sposobów kreowania wirtualnych postaci
(awatarów) prezentujących zainteresowania w sieci.

Gdzie założyć darmowego bloga?,
http://szablony.blogowicz.info/?id=darmowe_blogi (dostęp: 04.2013)

Gdzie założyć bloga? Darmowe systemy blogowe,
http://www.webnote.pl/gdzie-zalozyc-bloga-darmowe-systemy-blogowe.html
(dostęp: 04.2013)
146

Jak prowadzić dobrego bloga?,
http://zapytaj.onet.pl/Category/007,010/2,7292484,Jak_prowadzic_naprawde_
dobrego_bloga.html (dostęp: 04.2013)

Jak prowadzić bloga? Jak założyć bloga?, http://jak.manipulant.pl/jakprowadzic-bloga-jak-zalozyc-bloga/ (dostęp: 04.2013)

Konsumpcja mediów. Sposoby korzystania z mediów wśród internautów
http://gemius.pl/pl/raporty/2009-01/02 (dostęp: 04.2013)

Jak stworzyć awatara Voki, http://blogiceo.nq.pl/tikowatrojka/?p=60
(dostęp: 04.2013)

Co to jest Web 2.0, http://noonestudio.pl/jest-web-2-0/ (dostęp: 04.2013)
Instrukcja: Uzupełnij poniższy schemat opisując sposoby prezentacji zainteresowań
w sieci?
Udział
w aukcjach
internetowych
Zainteresowania,
hobby
147
Projekt 4: Jak stworzyć interaktywną mapę?
Uczeń:

zna serwisy z mapami internetowymi,

zna narzędzia i języki do tworzenia serwisów www,

wie jak są tworzone zasoby wirtualne,

potrafi stworzyć własny profil sieciowy,

potrafi posługiwać się interaktywną mapą komputerową,

potrafi wytłumaczyć różnice pomiędzy wyglądem i wykorzystaniem różnego
rodzaju map,

potrafi wprowadzić do serwisu map internetowych dane i fotografie dotyczące
wybranych miejsc,

potrafi udostępnić utworzone zasoby w określony sposób.



1. Czym różnią się miedzy sobą serwisy mapowe znajdujące się w sieci?
2. Jakie narzędzia służą do tworzenia interaktywnych map?
1. Przedstawienie charakterystycznych cech wybranych serwisów mapowych.
2. Zaprojektowanie i utworzenie w sieci własnej mapy interaktywnej.

Mapa Polski z planami miast, http://mapa.szukacz.pl/ (dostęp: 04.2013)

Narzędziownia: interaktywne mapy,
http://seriouslymike.wordpress.com/2012/06/04/narzedziownia-interaktywnemapy/ (dostęp: 04.2013)
148

Mapa na własnej stronie, http://www.gisplay.pl/gis/nowosci-gis/2158-mapa-nawlasnej-stronie.html (dostęp: 04.2013)

Jak powstają mapy do nawigacji GPS?,
http://pdaclub.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=11562&catid
=35&Itemid=52 (dostęp: 04.2013)

System opracowania i aktualizacji mapy numerycznej, http://mapa-sg.pl/
(dostęp: 04.2013)

Kreator map, http://www.google.com/mapmaker (dostęp: 04.2013)

Google Earth, http://www.google.pl/intl/pl/earth/ (dostęp: 04.2013)
149
Projekt 5: Jak zaprojektować i zbudować portal szkoły?
Uczeń:

narzędzia i języki do tworzenia serwisów www,

zna wie jak są tworzone zasoby wirtualne,

potrafi stworzyć własny profil sieciowy,

potrafi
zaprojektować
portal
szkolny
z
wykorzystaniem
wolnego
oprogramowania,

posługuje się wybranymi narzędziami i językami do tworzenie serwisów
www,

wykorzystuje system zarządzania treścią na stronach internetowych,

wie, na czym polega e-learning,

potrafi udostępnić utworzone zasoby określonej liczbie użytkowników.



1. Czym różnią się miedzy sobą portale (np. edukacyjne) znajdujące się w sieci?
2. Jakie
oprogramowanie
na
licencji
open
source
można
wykorzystać
do tworzenia serwisów tematycznych?
3. Jakie informacje i aktywności powinny znaleźć się w szkolnym portalu?
1. Porównanie wybranych portali edukacyjnych wg określonych kryteriów.
2. Scharakteryzowanie wolnego oprogramowania do tworzenia serwisów www.
3. Zaprojektowanie szkolnego portalu z określoną zawartością i aktywnościami
użytkowników.
150

Jak przy pomocy WordPressa stworzyć stronę internetową dla firmy,
http://magazynt3.pl/jak-przy-pomocy-wordpress-stworzyc-strone-internetowadla-firmy/ (dostęp: 04.2013)

Joomla – możliwości i zasady działania, http://hefe.com.pl/joomla-mozliwoscii-zasady-dzialania/ (dostęp: 04.2013)

Jak stworzyć serwis internetowy, który będzie świetnie wyglądał na każdym
urządzeniu i w każdej rozdzielczości?, http://eredaktor.pl/webdesignwebmastering/jak-stworzyc-serwis-internetowy-ktory-bedzie-swietniewygladal-na-kazdym-urzadzeniu-i-w-kazdej-rozdzielczosci/ (dostęp: 04.2013)

Planowanie portalu internetowego, http://webhome.pl/blog/planowanie-portaluinternetowego (dostęp: 04.2013)

Polska w drodze do globalnego społeczeństwa informacyjnego. Raport o
Rozwoju Społecznym, Warszawa 2002

Raport GUS: Społeczeństwo informacyjne w Polsce 2011-2012,
http://www.stat.gov.pl/gus/5840_13552_PLK_HTML.htm (dostęp: 04.2013)

Raport Kultura 2.0. Cyfrowy wymiar przyszłości,
http://kultura20.blog.polityka.pl/ (dostęp: 04.2013)

Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007

B. Boryczka, Praktyczny przewodnik po Internecie dla bibliotekarzy,
Wydawnictwo Branta, Bydgoszcz 2003

P. Lipiec, Ł. Sosna, Jak stworzyć najlepszy blog. WordPress 2.0,
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007

G. Mazurek, Blogi i wirtualne społeczności - wykorzystanie w marketingu,
Wydawca Wolters Kluwer Polska, 2009

Wikipedia fenomenem XXI wieku, http://kulturaenter.pl/wikipedia-fenomenemxxi-wieku/2012/09/ (dostęp: 04.2013)

Siedem praktycznych zasad skutecznej komunikacji Web 2.0,
http://my.opera.com/skupkatalizat61/blog/siedem-praktycznych-zasadskutecznej-komunikacji-web-2-0 (dostęp: 04.2013)
151

P. Zalewski, Osiem cech Web 2.0,
http://www.internetstandard.pl/news/107199/Osiem.cech.Web.2.0.html
(dostęp: 04.2013)

Społecznościowo! Web2.0 nowym kierunkiem w
edukacjihttp://www.eid.edu.pl/archiwum/2008,1/kwiecien,4/temat,6/spolecznos
ciowo_web20_nowym_kierunkiem_w_edukacji,30.html (dostęp: 04.2013)

Nadchodzi Internet trzeciej generacji WEB 3.0,
http://www.chip.pl/news/wydarzenia/trendy/2012/10/nadchodzi-internettrzeciej-generacji-web-3.0 (dostęp: 04.2013)

Web 2.0, Marketing 2.0/3.0 z czym to się je..., http://www.devboard.pl/web-20-marketing-2-03-0-z-czym-to-sie-je- (dostęp: 04.2013)

Wystartuj z portalem internetowym, http://www.se.pl/superbiznes/firma/wystartuj-z-portalem-internet-owym_289402.html
(dostęp: 04.2013)
152
MATERIAŁY DO PLANOWANIA I EWALUACJI PRACY UCZNIÓW
Stosowanie metody projektów jest przejawem podejścia przedsiębiorczego
w nauczaniu, które w przeciwieństwie do podejścia tradycyjnego:

skupia się na procesie dochodzenia do wiedzy, a nie na treści,

ucznia, a nie nauczyciela, stawia w centrum zainteresowania,

z nauczyciela czyni organizatora procesu kształcenia, a nie nieomylnego
eksperta w swojej dziedzinie,

sprawia, że uczniowie aktywnie uczestniczą w procesie kształcenia i pracują
zespołowo,

kładzie nacisk na zastosowanie teorii w praktyce,

ma charakter interdyscyplinarny,

umożliwia uczenie się na błędach jako przeciwwagę lęku przed popełnieniem
błędu,

zakłada elastyczność w ustalaniu tematyki zajęć.
Etapy realizacji projektu. Rola nauczycieli i uczniów.
Etap I – Przygotowanie do realizacji projektu

Zadania nauczyciela: wybór zagadnień, przygotowanie uczniów do pracy metodą
projektu (instrukcja do realizacji), wprowadzenie uczniów w zagadnienie,
podział uczniów na zespoły.

Zadania uczniów: zapoznanie się z instrukcją realizacji projektu, organizacja grup
zadaniowych, wybór tematu, zebranie wstępnych informacji, przygotowanie planu
działań.

Wspólne zadania uczniów i nauczycieli: przygotowanie kontraktu, który jest
zobowiązaniem uczniów do wykonania w określonym terminie wszystkich
zaplanowanych działań, a nauczyciela – do konsultacji i oceny projektu zgodnie
z zawartymi w kontrakcie kryteriami oceny.
Etap II – Działanie

Zadania nauczyciela: ustalenie terminów spotkań konsultacyjnych z grupami
zadaniowymi, systematyczna ocena postępu realizacji projektu (monitoring).

Zadania uczniów: systematyczne zbieranie i gromadzenie informacji, selekcja
i analiza zebranych informacji, wyciąganie wniosków i rozwiązywanie
153
problemów, prowadzenie działań w projekcie, przygotowanie prezentacji
i sprawozdania.
Etap III – Ewaluacja (ocena) projektu

Zadania nauczyciela: ocena efektów, czyli końcowego produktu projektu,
ocena procesu, jaki miał miejsce podczas realizacji projektu, przygotowanie
sprawozdania z projektu.

Zadania uczniów: samoocena udziału w projekcie, informacja zwrotna
dla wszystkich członków zespołu zadaniowego, analiza błędów i wyciągnięcie
wniosków na przyszłość.
PBL to strategia edukacyjna cechująca się tym, że napędzana jest
przez problem pobudzający do myślenia. Uczniowie (współ)pracują w małych grupach.
Nauczyciel ma za zadanie ułatwienie uczenia się przez nich – pełni rolę tutora.
Istotą metody PBL jest:

perspektywa ucznia;

od całości do części;

uczenie, jako budowanie.
Uczenie się na bazie problemu Problem-Based Learning (PBL) ułatwia:

uczenie się podejmowania decyzji

uczenie się klinicznego rozumowania

uczenie się samodzielnej kontroli procesu kształcenia

uczenie się pracy w zespole

uczenie się uczestnictwa w dyskusji

integrowanie wiedzy z dyscyplin teoretycznych i praktycznych

odtwarzanie wiedzy w podobnej sytuacji.
Pierwszym elementem pracy metodą PBL jest spotkanie się grupy:
 Wzajemne przedstawienie się członków grupy
 Wprowadzenie w zasady funkcjonowania grupy.
Pierwsza sesja robocza:
 ocena i wstępne propozycje rozwiązania problemu w oparciu o aktualną
wiedzę:
- koncepcja wstępna
- mnogie hipotezy
- poszukiwanie prawdopodobnej przyczyny
154
- wyjaśnienie mechanizmów
- propozycje postępowania.
 identyfikacja tematów (obszarów), w zakresie których wiedza grupy jest
niewystarczająca
 rozpoznanie źródeł potrzebnych informacji
Po tym etapie następuje samodzielna praca członków grupy, po czym odbywa
się kolejna sesja robocza, podczas której następuje:
 krytyczna ocena wykorzystanych źródeł informacji
 dyskusja nad problemem z wykorzystaniem nowo nabytej wiedzy
 ocena wiedzy, umiejętności rozwiązywania problemu, pracy z grupą
przeprowadzona przez grupę w stosunku do każdego jej członka.
Ostatni etap to przedstawienie, prezentacja wyników pracy grupy z uwzględnieniem
trudności,
na
jakie
napotkali
uczniowie,
konkluzji,
nowo
nabytej
wiedzy,
wniosków do dalszej pracy nad tematem.
Poniżej
przedstawiono
przykłady
sposobów
planowania
pracy
wzory arkuszy oceny i samooceny pracy uczniów, arkusze ewaluacji.
155
uczniów,
PLANOWANIE PRACY METODĄ PROJEKTU – wzór 1
Lp.
Etapy
Opis
Prowadzący proponuje podział
uczestników na grupy
Omówienie metody pracy
podczas zajęć
1.
Spotkanie zainteresowanych, podział na grupy.
2.
Przedstawienie projektu
3.
Wybór tematu
Opracowywany temat projektu
4.
Przygotowanie instrukcji zawierającej;
 temat projektu i jego cele
 zadania, które mają wykonać uczniowie, aby osiągnąć
cel
 źródła, do których należy sięgnąć, aby osiągnąć cel
 termin konsultacji z nauczycielem
 termin prezentacji
 możliwe sposoby prezentacji i czas tej prezentacji
 kryteria oceny projektu
Ustalenie zasad pracy grupowej
4a.
Cele projektu
4b.
Czas trwania
4c.
Zadania do wykonania dla poszczególnych zespołów.
Rozdział zadań członkom grupy
4d.
Źródła informacji
Określenie podstawowych
źródeł informacji
4e.
Forma wykonania projektu (raport z wykonania zadania;
konkretny wytwór; plakat, model, film, wystawa;
prezentacja projektu na forum klasy; dyskusja)
Dobór odpowiedniej formy
realizacji projektu
4f.
Czas i sposób prezentacji
4g.
Kryteria oceny/ samooceny
5.
Ocena projektu zgodna z kryteriami.
6.
Analiza wyników i przebiegu projektu.
Określenie ogólnych
i szczegółowych celów projektu
Ustalenie czasu trwania
realizacji projektu
Ustalenie czasu i formy
prezentacji wykonanego zadania
Wybór kryteriów
oceny/samooceny
Ocena spełnienia założonych
kryteriów projektu
Omówienie realizacji i wyników
projektu
156
PLANOWANIE PRACY METODĄ PBL – wzór 2
Lp.
Etapy
Opis
1.
Spotkanie zainteresowanych, podział na grupy.
2.
Przedstawienie projektu
3.
Przedstawienie problemu, zgłębianie zagadnień
4.
Jaką wiedzę przydatną do rozwiązania problemu mają
uczniowie?
5.
Rozwinąć i napisać własnymi słowami definicję
problemu
6.
Wymienić możliwe rozwiązania problemu – wybór
najlepszego
7.
Planowanie kolejnych zadań - harmonogram
8.
Co powinniśmy jeszcze wiedzieć?
9.
10.
Sporządzenie dokumentacji potwierdzającej przyjęte
rozwiązanie problemu
Prezentacja projektu na forum całego zespołu
uczniowskiego
11.
Ocena projektu, ocena i samoocena pracy
12.
Ewaluacja projektu
Prowadzący proponuje podział
uczestników na grupy
Omówienie metody pracy
podczas zajęć
Dyskusja w grupie na temat
rozumienia problemu, wskazują
na najważniejszy dla siebie
aspekt
Zapisywanie sugestii każdej
osoby
Uczniowie indywidualnie
analizują to, co wiedzą i to,
co powinni wiedzieć,
żeby rozwiązać problem
Uszeregowanie wszystkich
propozycji rozwiązań problemu
od najmocniejszego
do najsłabszego
Ustalenie kolejności działań
i dobór przedziału czasowego
Wyszukiwanie informacji
i danych, które potwierdzają
wybrane rozwiązanie.
Dyskusja nad źródłami
informacji.
Przydział obszarów poszukiwań.
Przedstawienie procesu
i wyniku nauczycielowi
Dzielenie się wynikami
poszukiwań, nową wiedzą
Ocena spełnienia założonych
kryteriów
Opiniowanie wartości działań
157
INSTRUKCJA OGÓLNA - dla wszystkich uczniów realizujących zadanie – wzór
Temat projektu:. ..............................................................................................................................
Realizatorzy:
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Lp.
Zadanie
Terminy
wykonania,
konsultacje
Forma
prezentacji
1.
2.
3.
4.
5.
6.
158
Co będzie
oceniane?
Uwagi
PRZYKŁADOWE KRYTERIA OCENY PROJEKTU
Kryterium
Uwagi
Realizacja celu
Sposób prezentacji
Pomysłowość i zakres wiedzy
Samodzielność wykonania
Użyteczność
Stopień inspiracji do dalszej pracy
Zaangażowanie
Staranność wykonania
Wykorzystane w trakcie prezentacji środki dydaktyczne
Poprawność językowa
Terminowość
Aktywność i twórcza postawa
Wartość merytoryczna
159
KARTA OCENY PRACY GRUPOWEJ – wzór 1
Tematyka
Punkty
Ilość zgromadzonego/przetworzonego materialu
i jego przydatność
Estetyka wykonania
Ciekawe propozycje realizacji projektu,
atrakcyjność, oryginalność
Wykorzystanie różnorodnych źródeł informacji
Terminowość wykonywanych prac
Realizowanie poszczególnych etapów pracy
zgodnie z instrukcją
Stopień zaangażowania
Umiejętność selekcjonowania zgromadzonego
materiału
Samodzielność
Umiejętność współdziałania w zespole
160
Uwagi
KARTA OCENY PRACY GRUPOWEJ – wzór 2
Pytania
Ocena opisowa
Co zostało dobrze zrobione?
Co sprawiało trudności w trakcie realizacji
i jak sobie z problemami grupa poradziła?
Jakie są rezultaty pracy i jak uczniowie określają
poziom zdobytej wiedzy?
Jakie jest zdanie członków grupy o takiej formie
pracy, jakie zmiany należałoby wprowadzić w
przyszłości?
161
KARTA SAMOOCENY – dla ucznia – wzór 1
Lp.
Pytanie
1.
Podczas realizacji zadań
nauczyłeś/łaś się
2.
Co nowego poznałeś/łaś?
3.
Czego jeszcze nie wiesz,
nie umiesz?
4.
Czy stosowałeś/łaś nowe
narzędzia; jeśli tak, to jakie?
5.
Na jakie trudności
napotkałeś/łaś?
6.
Czy rola, którą pełniłeś/łaś
w grupie sprawiła Ci
satysfakcję/
7.
Jak układała się współpraca
w grupie?
8.
Jak inni uczestnicy projektu
ocenili Twoją pracę?
9.
Czy jesteś zadowolony/a
z efektów swoich działań?
Ocena opisowa
162
KARTA SAMOOCENY – dla ucznia – wzór 2
Lp.
Pytanie
1.
Jaki był temat projektu?
2.
Jaka była Twoja rola w grupie,
czym się zajmowałeś/łaś?
3.
Czy wszystkie założone cele
zostały zrealizowane, jeśli nie
– dlaczego?
4.
Jakie miałeś/łaś trudności i jak
je rozwiązywałeś/łaś?
5.
Kto Ci pomagał i w jakim
zakresie?
6.
Jaka atmosfera panowała
w grupie w czasie pracy
metodą projektu?
7.
W jakim stopniu projekt
poszerzył Twoją wiedzę,?
8.
Czy i jakie zainteresowania
rozbudził u Ciebie projekt?
9.
Na ile punktów (w skali
od 1 do 5) oceniasz swój wkład
pracy, a na ile zdobyte
umiejętności i wiedzę?
Ocena opisowa
Jakie zmiany ewentualnie
10. należałoby wprowadzić
do organizacji pracy grup?
Co zmieniłbyś/łabyś w swojej
11. pracy, gdybyś od początku
zaczynał/a realizować projekt?
163
ARKUSZ OCENY – ETAP REALIZACJI PROJEKTU – wzór
GRUPA...........................................................................................................................
TEMAT PROJEKTU.......................................................................................................
TERMIN PREZENTACJI................................................................................................
Etap realizacji projektu
Umiejętności
 Precyzyjne sformułowanie
Formułowanie tematu
tematu
 Jasne określenie celów projektu
 Selekcja informacji
Zbieranie i opracowanie
materiałów do
rozwiązania problemu
 Krytyczna ocena informacji
 „Przetwarzanie” informacji –
nadawanie im nowej formy
 Wykorzystanie czasu prezentacji
Prezentacja
 Zainteresowanie innych uczniów
 Sposób prezentowania –
komentarz ustny
 Udzielanie sobie informacji
 Podejmowanie decyzji
Praca w grupie
 Słuchanie się nawzajem
 Rozwiązywanie konfliktów
 Zaangażowanie innych w pracę
 Samoocena postępów w pracy
164
Ocena
ANKIETA EWALUACYJNA PROJEKTU – wzór
Lp.
1.
Pytanie
Tak
Czy zachęciłeś/łaś się do poszukiwania dalszych
informacji?
2.
Czy temat projektu był ciekawy?
3.
Cy czegoś nowego nauczyłeś/łaś się, poznałeś/łaś?
4.
Czy warunki pracy sprzyjały realizacji zadań?
5.
Czy atmosfera podczas pracy była sympatyczna?
6.
Czy metoda uczenia się przez rozwiązywanie
problemów jest efektywna?
165
Raczej Raczej
tak
nie
Nie
OPISY PROJEKTÓW ZREALIZOWANYCH W POWIATOWYCH OŚRODKACH
WSPIERANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH NAGRODZONYCH I WYRÓŻNIONYCH
W KONKURSACH POWIATOWYCH NA NAJLEPSZY PROJEKT EDUKACYJNY
Podczas realizacji projektu DiAMEnT ogłoszony został konkurs na projekt
edukacyjny realizowany przez grupy uczniów wraz z nauczycielami. Nauczyciel
prowadzący grupę zgłaszał akces przystąpienia do procedury konkursowej
konkretnej grupy uczniów, której skład nie zmienił się do zakończenia pracy
nad wybranym tematem projektu.
Cele konkursu:

wymiana doświadczeń między nauczycielami i uczniami uczestniczącymi
w zajęciach w POWUZ,

promowanie dobrych praktyk związanych z realizacją Regionalnego programu
wspierania uzdolnień dzieci i młodzieży,

upowszechnianie efektów wdrożenia Regionalnego programu wspierania
uzdolnień dzieci i młodzieży,

ewaluacja Regionalnego programu wspierania uzdolnień dzieci i młodzieży.
Konkurs był realizowany w powiatach w trzech kategoriach: szkoły
podstawowe,
gimnazja,
szkoły
ponadgimnazjalne
w
okresie
od
stycznia
do 30 czerwca 2012 roku. W konkursie uczestniczyły zespoły składające się z:

nauczyciela i całej grupy, jeśli nauczyciel realizował ten sam projekt z całą
grupą objętą zajęciami pozaszkolnymi,

nauczyciela i części grupy, jeśli nauczyciel realizował projekt/projekty
w podziale na mniejsze grupy/podgrupy.
Na konkurs należało przygotować pracę konkursową, na którą składały się:
opis zrealizowanego projektu, który opracowywał nauczyciel wg wzoru określonego
w Regulaminie, prezentacja efektów cząstkowych lub efektu finalnego zrealizowanego
projektu opisanego przez nauczyciela, w jednej z wybranych form: prezentacji
multimedialnej, filmu, audycji radiowej lub telewizyjnej, strony internetowej, tekstu
prasowego (np. artykuł, wywiad, reportaż), którą opracowywali uczniowie.
Komisja konkursowa przyznała nagrody i wyróżnienia.
166
Poniżej prezentujemy 6 nagrodzonych prac konkursowych w kategorii
szkół gimnazjalnych z zajęć pozaszkolnych z technologii informacyjno –
komunikacyjnych:
1. Jak tworzymy grę komputerową?
2. Jak chronić dane komputerowe przed nieuprawnionym dostępem?
3. Co łączy miejsca z których pochodzimy?
4. Jak nowocześnie promować zabytki, dziedzictwo kulturowe oraz aktualne
życie Proszowic
5. Jak za pomocą narzędzi e-komunikacji usprawnić przepływ informacji
w Twojej szkole?
6. ACTA – obsesja czy realne zagrożenie?
Materiały z realizacji nagrodzonych i wyróżnionych projektów można znaleźć
na stronach Projektu DiAMEnT:
http://www.diament.edu.pl/aktualnosci2.php?id_aktualnosci=165
OPIS REALIZACJI PROJEKTU 1
Informacje ogólne
1. Powiat: m. Kraków
2. Nr POWUZ: VII
3. Miejsce POWUZ: Gimnazjum nr 20 w Krakowie
4. Symbol grupy: TIK-GR1
5. Imię i nazwisko nauczyciela: Rafał Sztramkowski
6. Grupa realizująca projekt – nazwiska uczniów: Bartłomiej Stępień, Anna
Rzemińska, Justyna Figa, Krzysztof Wróbel,
Przemysław Gędźba, Paweł
Gędźba
Szczegółowe informacje o zrealizowanym projekcie
1. Moduł: Grafika komputerowa
2. Temat projektu: „Jak tworzymy grę komputerową?”
3. Czas realizacji projektu: 20godzin- 4 spotkania
167
4. Cele operacyjne projektu:
Uczeń:

zna i stosuje metody tworzenia warstw w plikach graficznych,

selekcjonuje materiały graficzne na potrzeby projektu,

rozumie przepływ informacji i konieczność współpracy z innymi uczestnikami
zajęć,

analizuje informacje od innych uczestników projektu na potrzeby własnego
zadania,

posługuje się różnymi narzędziami do obróbki grafiki tak, aby odpowiednio
przetworzyć przygotowane we wcześniejszym projekcie materiały graficzne,

stosuje różnorodne programy do tworzenia grafiki,

wykorzystuje zasady tworzenia animacji,

potrafi zaprojektować dowolny element graficzny, który pasuje do fabuły gry.
5. Problemy i zadania szczegółowe (badawcze) do tematu projektu
1. Jak opracować scenariusz gry komputerowej, w której pojawia się diament?
Zadanie 1: Opracowanie gry komputerowej.
Instrukcje dla uczniów:
Opracuj scenariusz gry komputerowej, w której pojawia się Diament.
Zadanie wykonują uczniowie indywidualnie, a następnie w oparciu o przygotowane
scenariusze grupa selekcjonuje wątki i „buduje” jeden scenariusz metodą
„burzy mózgów”.
Wiedza zdobyta przez uczniów:

tworzenie typowego scenariusza?
Umiejętności zdobyte przez uczniów:

umiejętność opracowania scenariusza gry, którego poszczególne fragmenty
tworzą logiczny i spójny ciąg

prowadzenie rzeczowej dyskusji,

szukanie optymalnego rozwiązania,

praca w grupie,

przygotowanie prezentacji,
168

przeprowadzenie prezentacji,

prowadzenie debaty.
2. Jak wykonać scenerię gry?
Zadanie 2: Opracowanie scenerii do gry komputerowej.
W
oparciu
o
przygotowany
scenariusz
wykonaj
scenerię
gry
pamiętając,
że poszczególne fragmenty muszą być spójne jako całość, konsultuj własne pomysły
z pomysłami innych uczestników.

poznanie narzędzi do obróbki plików graficznych,

poznanie warstw podczas budowy scenerii.

praca w zespole,

formułowanie zadań w grupie,

analizowanie informacji uczestników projektu,

opracowanie prezentacji przygotowanych przez uczniów materiałów,

publiczna prezentacja wyników.
3. Jak przygotować postacie, aby pasowały stylistycznie do scenerii gry?
Zadanie 3: Opracowanie postaci do fabuły gry.
Wykonaj postać: Złotnika, Króla, Maga, Rybaka, Przekupki, Narratora, Kupca

wiedzą, jak się tworzy animację.

tworzenie animacji,

opracowanie postaci do gry komputerowej,


praca w zespole,

przydział zadań w grupie.
Forma prezentacji przygotowanych przez uczniów materiałów:

Pokaz, publiczna prezentacja własnych wyników.
169
4. W jaki sposób przygotować okładkę gry oraz przewodnik po grze
tak, aby zachęciły do grania?
Zadanie 4: Opracowanie okładki i przewodnika po grze.
Zaprojektuj okładkę na opakowanie gry, która zawiera opis gry i najciekawsze sceny
z szaty graficznej.
Przygotuj prezentację opisującą projekt.

wiedzą, jak przygotować prezentację,

znają sposoby projektowania okładki,

wiedzą, jak wykorzystać obiekty graficzne.

potrafią zaprojektować okładkę.

wykorzystują obiekty graficzne,


praca w zespole,

przygotowanie pokazu,

publiczna prezentacja wyników.
6. Efekty projektu:

wykonanie gry komputerowej,

zaprojektowanie i przygotowanie przewodnika po grze,

opracowanie okładki,

przygotowanie prezentacji o projekcie,

rozwinięcie umiejętności pracy w zespole,

umiejętność selekcji materiału,

poszerzenie umiejętności w zakresie projektowania gier komputerowych.
7. Formy oceny pracy uczniów zastosowane w projekcie:
Ocenianie bieżące postępów w realizacji danego zadania przez uczniów w formie
samooceny, oceny grupy i oceny nauczyciela.
Ocena finalna projektu.
170
Informacje ogólne
1. Powiat: myślenicki
2. Nr POWUZ: IV
3. Miejsce POWUZ: Gimnazjum w Dobczycach
4. Symbol grupy: I
5. Imię i nazwisko nauczyciela: Elżbieta Krawczyk
6. Grupa realizująca projekt – nazwiska uczniów:
Grzegorz Ciślik,
Paweł Ciślik, Natalia Czerwińska, Mariusz Obajtek, Justyna Topa
1. Moduł: VII. Laboratorium cyfrowe – czyli jak tworzyć i wykorzystywać
multimedialne zasoby sieciowe.
2. Temat projektu: Jak chronić dane komputerowe przed nieuprawnionym
dostępem?
3. Czas realizacji projektu: 15 godzin – 3 spotkania
Uczeń:

rozumie potrzebę ochrony danych;

przeprowadza wywiady/sondaże na temat świadomości społecznej dotyczącej
sposobów zabezpieczania danych.

zna sposoby zabezpieczania danych przed nieuprawnionym dostępem
(m.in. szyfrowanie, dobór haseł, profilaktyka antywirusowa).

wykorzystuje
narzędzia
technologii
informacyjnej
do
zaprezentowania
przydatnych informacji oraz opinii własnych i innych osób na temat
bezpieczeństwa danych komputerowych.
5. Problemy szczegółowe (badawcze) do tematu projektu:

Na ile badanie opinii publicznej na temat sposobów zabezpieczania danych
komputerowych
i
prezentowanie
wyników
się do wzrostu bezpieczeństwa tych danych?

Czy szyfrowanie danych jest nadal potrzebne?
171
badań
może
przyczynić

Jak wykorzystać system zarządzania treścią CMS do zaprezentowania tematu
realizowanego projektu „Jak chronić dane komputerowe przed nieuprawnionym
dostępem?”
6. Zadania szczegółowe realizowane przez:
Zadanie 1:
Przeprowadzenie badań (nagranie filmu) na temat znajomości
sposobów ochrony danych komputerowych.

Sformułuj
pytania badające znajomość konstruowania haseł i stosowania
profilaktyki antywirusowej; przeprowadź wywiad z uczestnikami grupy
językowej.

Wykonaj montaż nagranego materiału filmowego z użyciem programu
do komputerowego montażu filmów wideo.

Sformułuj wnioski wynikające z przeprowadzonych wywiadów.
Wiedza zdobyta przez uczniów
Poznanie:

zasad przeprowadzania wywiadu (m.in. pytania otwarte);

funkcji programu do komputerowego montażu filmów wideo – m.in. dodawanie
napisów, przejść, efektów; rendering i publikowanie filmu.
Umiejętności zdobyte przez uczniów

umiejętność konstruowania odpowiednich pytań i przeprowadzania wywiadu
(poprawność i retoryka wypowiedzi);

umiejętność komputerowego montażu filmu wideo tak, by przedstawiał
omawianą treść w sposób zrozumiały i czytelny; umiejętność pracy z widokiem
serii ujęć i oś czasu; dodawania filtrów i przejść, napisów i dźwięku;

umiejętność
wyciągania
wniosków
i
konstruowania
pisemnego
sprawozdania/zestawienia wraz z prezentacją graficzną zebranych danych.
Forma prezentacji przygotowanych przez uczniów materiałów: zmontowany
komputerowo film wraz z zebranymi wnioskami wynikającymi z opracowanego
sondażu – umieszczone na stronie http://www.diamdobtik.cba.pl - link „Ankieta”.
172
Zadanie
2:
Przygotowanie
animacji
flash
oraz
artykułów
na
temat
zabezpieczania i szyfrowania danych.

Przygotuj animację tematyczną na temat sposobów szyfrowania danych;
wykorzystaj funkcje programu Adobe Flash Trial.

Przygotuj artykuł pt. „Zabezpieczanie komputera”.

Przygotuj artykuł pt. „Sposoby na zabezpieczenie Joomla” i „Sposoby
na zabezpieczenie Joomla część 2”

Przygotuj artykuł pt. „Szyfrowanie przez wieki” oraz „Algorytmy w szyfrach”.
Poznanie:

funkcji
programu
Adobe
Flash
(trial):
mi.in.
interfejsu
programu,
podstawowych pasków narzędziowych: m.in. Kolor, Wyrównanie, Właściwości,
podstawowych narzędzi, np. pióro, przekształcanie swobodne; pojęcia symbol
–rodzaje, właściwości, zastosowanie; rodzajów klatek; animacji ruchu,
animacji kształtu, ścieżki ruchu, rotacji, transformacji;

sposobów zabezpieczania danych przed nieuprawnionym dostępem;

rodzajów szyfrów (m.in. szyfrowanie (a)symetryczne, techniki podstawiania,
Szyfr i Tablica Vigenèra) oraz historii ich rozwoju (w jakim stopniu szyfry
stosowane na przestrzeni lat były/są bezpieczne).

tworzenia animacji flash: m.in. korzystania z różnych rodzajów animacji ruchu,
kształtu; pracy na warstwach; wykorzystania funkcji maskowania, dźwięku;
publikowania animacji – wygenerowanie plików html oraz swf;

samodzielnego poszukiwania potrzebnych informacji;

krytycznej oceny i analizy zebranych informacji.
173

animacje flash umieszczone na stronie internetowej – link ANIMACJE;
opracowane
tematyczne
ARTYKUŁY
–
umieszczone
na
stronie
system
Joomla
http://www.diamdobtik.cba.pl,.dostępne poprzez linki:

zabezpieczenie komputera,

sposoby na zabezpieczenie joomla,

sposoby na zabezpieczenie joomla część 2,

algorytmy w szyfrach,

szyfrowanie przez wieki.
Zadanie 3: Przygotowanie strony internetowej w systemie Joomla.

Załóż
domenę
na
hostingu
cba
oraz
zainstaluj
wraz z niezbędnymi dodatkami (Zegar, Licznik odwiedzin), komponentami
(ChronoComments); opracuj tematyczne menu strony; umieść na stronie
przygotowane artykuły i elementy graficzne /m.in. logo.

Zaprojektuj logo strony w dowolnym programie graficznym.

Przygotuj i umieść na stronie formularz dotyczący stosowanych przez
użytkowników zabezpieczeń komputera; opracuj wyniki i umieść na stronie.

Przygotuj
/i
umieść
na
stronie/
sondę
na
temat
stosowanych
przez użytkowników Internetu haseł.
Poznanie:

systemu zarządzania treścią Joomla /stworzenie własnej witryny WWW
w oparciu o darmowy system CMS/: m.in. możliwości rejestracji użytkowników,
tworzenia menu, hierarchii treści w postaci kategorii i sekcji, dodawania
i edycja artykułów, instalowania dodatkowych modułów;

pojęcia Powszechnej Licencji Publicznej GNU, Open Source;

zasad tworzenia logotypów;

sposobów przeprowadzania badań sondażowych na stronie internetowej.
174
Umiejętność:

zakładania konta na darmowym hostingu;

instalowania i konfigurowania Joomli; korzystania z menagera plików programu FileZilla Klient;

instalowania dodatków: m.in. komponentu ChronoComents, który umożliwia
dodawanie komentarzy do artykułów;

obsługi i korzystania z programu graficznego;

tworzenia Sond i formularzy oraz umieszczania ich na stronie internetowej.
Forma
prezentacji
internetowa
o
przygotowanych
adresie
przez
uczniów
materiałów:
strona
z
odpowiednim
menu
http://www.diamdobtik.cba.pl
i dodatkami; logo projektu, Sonda i formularz oraz wnioski z przeprowadzonych
formularzem badań umieszczone na stronie http://www.diamdobtik.cba.pl.
7. Efekty projektu:
Efektem projektu jest:

strona internetowa o adresie http://www.diamdobtik.cba.pl z całą zawartością,
a w szczególności:
 artykuły opisujące sposoby zabezpieczania danych przed nieuprawnionym
dostępem;
 wnioski zebrane za pomocą ankiety, przygotowane w postaci graficznej
(wykresy) – przedstawione bezpośrednio pod artykułem - link „ANKIETA”;
 wyniki z przeprowadzonego Formularza, przygotowane w postaci graficznej
(wykresy), umieszczone w zakładce WYNIKI;
 zestawienia
(w
postaci
wykresów)
wyników
przeprowadzonej
Sondy
umieszczonej na stronie;
 wnioski i refleksje końcowe – umieszczone w zakładce „PODSUMOWANIE”;
 wypowiedzi internautów wpisane w komentarzach do artykułów;
 licznik odwiedzin świadczący o skali zainteresowania tematem.
175
Zgodnie z metodą projektu problemowego kolejne etapy realizacji projektu
były poddawane ocenie.
Ocenie podlegały cztery sfery:
1. Sfera edytorska: strona tytułowa,
kompozycja pracy,
szata graficzna,
czytelność i przejrzystość, estetyka, innowacyjność konstrukcji.
2. Sfera merytoryczna: tematyka, merytoryczność, selekcja i dobór materiałów,
prawidłowe wykorzystanie materiałów, bibliografia,
integracja różnych dziedzin
nauki, pomysłowość i innowacyjność.
3. Sfera informatyczna: elektroniczny zapis, prezentacja/animacja komputerowa,
strona internetowa.
4. Sfera wystąpienia publicznego: zaangażowanie w pracę zespołu, kultura
wypowiedzi, poprawność języka (związanego z dziedziną nauki), atrakcyjność
prezentacji (wizualizacja, wsparcie TI, dowcipność, przystępność).
176
Informacje ogólne
1. Powiat: nowosądecki
2. Nr POWUZ: XI
3. Miejsce POWUZ: Gimnazjum w Starym Sączu
4. Symbol grupy: G - TIK – Gr. I
5. Imię i nazwisko nauczyciela: Krzysztof Małota
6. Grupa realizująca projekt – nazwiska uczniów: Jakub Bogaczyk, Dawid,
Ściurka, Wiktor Gawlak, Łukasz Jeleń, Adrian Jeleń, Paulina Siwuska.
1. Moduł: Laboratorium cyfrowe
2. Temat projektu: Co łączy miejsca z których pochodzimy?
Uczeń:

wskazuje najważniejsze walory turystyczne miejsca, z którego pochodzi
oraz najważniejsze fakty związane z jego historia i kulturą,

rozpoznaje elementy charakterystyczne dla regionu (Sądecczyzny),

posługuje
się
programami
umożliwiającymi
stworzenie
krótkiej
formy
reklamowo-informacyjnej (prezentacja, film),

potrafi zaprezentować region z którego pochodzi eksponując jego piękno
i elementy charakterystyczne,

potrafi planować pracę i współdziałać w rozwiązywaniu problemów.

Co i dlaczego warto zobaczyć w miejscowości, w której mieszkasz?

Jakie cechy wspólne ma twoja miejscowość z miejscami prezentowanymi
przez inne grupy?

W jaki ciekawy sposób można zaprezentować walory i cechy wspólne
Sądecczyzny?
177

Jakie darmowe programy umożliwiają zaprezentowanie zebranych informacji
o charakterze reklamowo informacyjnym? Gdzie szukać informacji związanych
z ich obsługą?

Jakie reguły powinien spełniać krótki filmik i prezentacja o charakterze
promocyjnym?
6.
Zadania szczegółowe realizowane przez uczniów
Zadanie 1: Zebranie informacji o miejscach w najbliższej okolicy, które warto
zobaczyć.
Instrukcja dla uczniów:
Zbierz
informację
na
temat
swojej
miejscowości
(walory
turystyczne,
najważniejsze fakty związane z jego historia i kulturą), ze szczególnym
uwzględnieniem
elementów
charakterystycznych
dla
całej
Sądecczyzny.
Zaprezentuj je na forum grupy.
Olbrzymi potencjał Ziemi Sądeckiej to jej naturalne walory środowiskowe.
Miejsca, w których mieszkacie obfitują w piękne krajobrazowo miejsca
przesiąknięte historią i tradycjami Lachów, Górali Sądeckich oraz innych grup
etnicznych. Często tego nie dostrzegamy, a co za tym idzie nie korzystamy
z tego, czym zachwycają się turyści przybywający do nas z różnych części Polski.
Zastanówcie się co w miejscowościach, w których mieszkacie i ich najbliższym
otoczeniu jest warte zobaczenia i przygotujcie na ten temat wypowiedź, którą
zaprezentujecie na forum grupy. Zwróćcie uwagę na: rzeki, pasma górskie, szlaki
(piesze, rowerowe), osadnictwo, historię, legendy, tradycyjne zajęcia i wierzenia
ludności, skanseny, muzea, zabytkowe kościoły i cerkwie, cykliczne imprezy,
osobliwości przyrodnicze, punkty widokowe.

znajomość podstawowych wydarzeń dotyczących historii i tradycji miejsca
z którego pochodzimy,

znajomość atrakcji turystycznych (zabytki, przyroda, cykliczne wydarzenia).

analiza i selekcja materiału pochodzącego z różnych źródeł, współdziałanie.
178
Krótkie
wystąpienia
prezentujące
zebrany
materiał,
wzbogacone
treściami
multimedialnymi (prezentacje, zdjęcia, strony WWW) oraz przygotowanymi grafikami.
Zadanie 2: Zaprezentowanie wspólnych cech wybranych miejsc.
Znajdźcie cechy łączące prezentowane w zadaniu pierwszym miejscowości.
Przedstawcie je w formie graficznej i opatrzcie krótkim komentarzem o charakterze
reklamowo-informacyjnym.
Poszukajcie cech wspólnych dla waszych prezentacji np. w większości miejsc mogą
być atrakcyjne szlaki turystyczne, wody mineralne, ciekawe przykłady architektury
drewnianej. Wypiszcie te wspólne cechy (obszary zachwytu) na dużym arkuszu
papieru.
Podzielcie się na 2 – 3 osobowe zespoły, które wybiorą jedną z wypisanych
w zadaniu 1 form atrakcji i przedstawcie ją w ciekawej formie graficznej
(zapis w formie cyfrowej) oraz podpiszą krótkim hasłem o charakterze reklamowoinformacyjnym. Przykładowo jeżeli zespół 1 wybierze zabytki architektury drewnianej
to może wykonać kolaż zabytków z omawianych miejscowości.
W Internecie nie brakuje tutoriali informujących, jak uzyskiwać ciekawe efekty
graficzne. Szereg przydatnych informacji poświęconych efektom uzyskiwanym
w darmowym programie Gimp zawiera strona http://www.gimpuj.info/.

znajomość podstawowych wydarzeń dotyczących historii i tradycji regionu,

znajomość atrakcji turystycznych (zabytki, przyroda, cykliczne wydarzenia)
regionu.

potrafią selekcjonować materiał pod wybranym kątem,

potrafią dobrać formę prezentacji graficznej stosownie do przedstawianego
materiału.
179
Przedstawienie grafik, zdjęć i prezentacji dotyczących wybranych przez grupy
zagadnień dotyczących regionu.
Zadanie 3: Opracowanie filmu reklamowego.
Z przygotowanych w zadaniu drugim przez poszczególne zespoły materiałów
zmontujcie krótki filmik reklamowy oddający piękno Sądecczyzny przez pryzmat
miejsc z których pochodzicie.
Pamiętajcie,
że
krótkie
formy
reklamowe
rządzą
się
swoimi
prawami.
Nie przeładowujcie poszczególnych scen tekstem. Dobierzcie odpowiednio szatę
graficzną i podkład muzyczny19. Centrum Edukacji Obywatelskiej oraz inne serwisy
udostępniają
szereg
materiałów
dotyczących
reklamy
i
tworzenia
filmów.
Warto zapoznać się z wybranymi artykułami.
Na stronie edumobile.pl udostępniam materiał pt. „Tworzymy film – obróbka plików
video” zawierający informacje jak zmontować film, dodawać napisy i efekty
dźwiękowe w programie Windows Movie Maker.

znają podstawowe formy i zasady reklamy,

znają darmowe i komercyjne programy do tworzenia krótkich form
reklamowych,

wiedzą gdzie szukać informacji na temat wykonywania prezentacji i filmików
reklamowych.

umieją posługiwać się wybranym programem do montażu filmów,
19
Muzykę stanowiącą podkład filmiku skomponował na zajęciach Jakub Bogaczyk w programie FL Studio.
Poproszony o komentarz powiedział: „FL Studio to program stworzony przez Image-Line. Umożliwia on niemal
wszechstronną obróbkę dźwięku i tworzenie kompletnych utworów muzycznych, wyposażony jest w szereg
wbudowanych wtyczek, jak i możliwość instalowania nowych, dzięki czemu możliwości programu w zakresie
tworzenia brzmień są bardzo duże. Przedstawiony utwór został stworzony przy użyciu tego programu,
w klasyfikacji można zaliczyć go, jako muzykę elektroniczną, a dokładniej IDM - gatunek,
który w przeciwieństwie do wielu innych stylów muzyki eksperymentalnej nie został pozbawiony rytmu,
czy melodii”.
180

umieją dodawać do tworzonego filmu efekty audio i video,

potrafią w oparciu zebrane materiały, tutoriale i dostarczone instrukcje
zmontować krótki film promujący region.
Prezentacja na forum grupy przygotowanego filmu; zamieszczenie przygotowanych
materiałów na stronie www.
7. Efekty projektu:

Poszerzenie wiedzy o regionie oraz rozbudzenie zainteresowania nim.

Udoskonalenie umiejętności współpracy, zbierania i selekcji informacji.

Poznanie programów umożliwiających tworzenie prezentacji i filmików
oraz umiejętność posługiwania się nimi.

Filmik prezentujący piękno regionu z którego pochodzi młodzież, powstały
w oparciu o współpracę poszczególnych grup i zamieszczony w sieci.
Ocena pracy uczniów następowała w trakcie wykonywania poszczególnych
czynności, po wykonaniu poszczególnych zadań oraz po zaprezentowaniu
projektu finalnego. W zależności od etapu prac przybierała różne formy:
komentarza,
potwierdzenia,
zaprzeczenia,
aprobaty,
dezaprobaty.
Oprócz nauczyciela opinię na temat wykonanych prac wygłaszali również
uczniowie.
Oceniając braliśmy pod uwagę:

aktywnie uczestnictwo w pracy.

pomysłowość w rozwiązywaniu trudności.

estetyka i funkcjonalność (zastosowanie) wykonanych prac.

sposób prezentacji.
181
Informacje ogólne
1. Powiat: proszowicki
2. Nr POWUZ: I
3. Miejsce
POWUZ:
Gimnazjum
im.
6
Brygady
Desantowo-Szturmowej
gen. S. Sosabowskiego, ul. Kopernika 7
4. Symbol grupy: G-TIK-1
5. Imię i nazwisko nauczyciela: Anna Wojtusik
6. Grupa realizująca projekt – nazwiska uczniów: Weronika Grzybowska,
Sławomir Kowalski, Łukasz Pieczyrak, Adam Psica
1. Moduł V: Promocja i reklama w Internecie
2. Temat projektu: „Jak nowocześnie promować zabytki, dziedzictwo
kulturowe oraz aktualne życie Proszowic”
3. Czas realizacji projektu - 3 spotkania – 15 godzin
Uczeń:

zna techniki promocji stosowane w Internecie;

potrafi wykorzystać mapy internetowe;

wie o działaniach marketingowych w Internecie;

potrafi analizować i wyciągać wnioski, jak ciekawie pokazać zakątki
Proszowic, aby przybliżyć je ludziom mieszkającym poza granicami Polski;

potrafi wykonać panoramę cylindryczną wybranych miejsc;

potrafi
wykonać
stronę
internetową
pozwalająca
na
zamieszczenie
wykonanych panoram.

Jak nowocześnie i skutecznie promować małe miasteczko?;

Jaka
grupa
mieszkańców
będzie
projektu?;
182
zainteresowana
odbiorem
naszego

Jaka
promocja
miasta
zaspokoi
potrzeby
naszych
mieszkańców
pozostających poza granicami Polski?;

Jak promują się duże miasta?;

Jakie programy i na jakim poziomie technologicznym będą wystarczające
do
zrealizowania projektu, pomogą nam w zorganizowaniu wirtualnego
spaceru?;

Jakie źródła, książki, strony internetowe, narzędzia komunikacji będą
potrzebne do wykonania zadania?;

Jakie
parametry
sprzętu
są
niezbędne
do
wykonania
zadania
(aparaty fotograficzne, statywy, obiektywy)?;

Jak wykonać panoramę sferyczną?;
 Jakie
zdjęcia
są
potrzebne
do
wykonania
panoram
cylindrycznych,
a jakie do panoram sferycznych?
6. Zadania szczegółowe realizowane przez uczniów
Zadanie 1: Wybór miejsc, które warto pokazać.
Przedstaw obszary, obiekty i miejsca, które chciałbyś promować.
Zadanie 2: Zaprojektowanie strony i wybór sposobu pokazania wybranych
miejsc.
Przedstaw swoje miasto w sieci projektując stronę i zawierając na niej elementy,
których
nikt
jeszcze
nie
pokazywał,
lub
sposób
którego
nikt
jeszcze
nie wykorzystywał.
Zadanie 3: Omówienie programów do składania panoram.
Przedstaw programy do składania panoram (zalety, wady, dostępność, ceny).
Zadanie 4: Zaprezentowanie sposobu wykonania panoramy cylindrycznej.
Zaprezentuj jak wykonać panoramę cylindryczną w pomieszczeniu zamkniętym.
Zadanie 5: Wykonanie panoramy cylindrycznej wybranych miejsc.
183

Wykonanie panoramy cylindrycznej – dookólnej pomieszczenia zamkniętego
/korytarz szkoły, pracownie/. Połączenie zdjęć, sprawdzenie poprawności
wykonania panoramy.

Wykonaj serię zdjęć
pomieszczenia w poziomie pamiętając, że wspólna
część zdjęć sąsiednich powinna wynosić około 30%.

Połącz zdjęcia automatycznie w programie. Sprawdź czy nałożą się na siebie
tzw. punkty wspólne (kontrolne).

Wyjaśnij zjawisko paralaksy i jak można zapobiegać (NPP – No Parallax
Point).

Jak wyznaczyć punkt „nodalny”?

Jak obracać aparatem (o jaki kąt) i ile należy wykonać zdjęć (zależność kąta
widzenia używanego obiektywu oraz orientacja pozioma lub pionowa
aparatu)?

Jaką panoramę uzyskamy starając się aparatem obracać wokół przedniej
soczewki obiektywu, na tej samej wysokości, próbując utrzymać poziom
i odstęp o około 600?

Jak należy skalibrować sprzęt?

Jaki
program
wybrałeś
(darmowy,
dostępny,
prosty
w
obsłudze,
wspólna analiza możliwości). Samodzielna praca w wybranym programie?

Jakie potrzeby ma wykonanie panoramy sferycznej? – analiza różnic.
Zadanie 6: Przygotowanie prezentacji wykonanych panoram.
Jak efektownie zaprezentować wykonane panoramy. Stworzenie strony Internetowej.

zasady promocji, potrzeby rynku i społeczeństwa,

kto i w jaki sposób promuje naszą miejscowość /media lokalne, prywatne
osoby i firmy zajmujące się podobnym problemem/,

różnica między panoramą sferyczną, a cylindryczną,

punkty kontrolne, zjawisko paralaksy, punkt ”nodalny”,

parametry aparatu i obiektywu,
184

poznanie programów do tworzenia panoram,

poprawna budowa strony internetowej.

potrafią umiejętne wyszukiwać informacji służących rozwiązaniu problemów
badawczych;

właściwie dobierają sprzęt;

samodzielne wykonują zdjęcia pomieszczeń szkolnych;

obsługują wybrany program do składania panoram;

samodzielne składają panoramy cylindryczne terenu i obiektów;

samodzielnie tworzą strony internetowe dołączając do nich wykonane
panoramy.

wspólne oglądanie wykonanych panoram analiza błędów,

propozycje jak można zadanie wykonać lepiej,

wykonanie poszczególny panoram,

wykonanie strony Internetowej.
7. Efekty projektu:
Grupa składała się z 4 osób (3 chłopców i dziewczynka) i była to grupa bardzo
spójna. W czasie trwania projektu wszystkie prace oddawane były terminowo,
a uczestnicy
uzupełniali
się
wzajemnie,
służąc
sobie
pomocą
i
wiedzą.
Wspólnie podjęli inicjatywę promocji miasta Proszowice. Po wybraniu tematu
projektu
określili
miejsca
do
prezentacji.
Przy
ich
wyborze
kierowali
się
podpowiedziami znajomych pracujących poza granicami Polski, którzy chcieliby
zobaczyć zmiany zachodzące w Proszowicach i okolicy. Wykonywania panoram
cylindrycznych uczylisię korzystając ze sprzętu Adama i Łukasza. Pierwsze próby
miały miejsce w pomieszczeniach gimnazjum (klasa językowa) i na korytarzach
szkoły. Każdy z uczestników projektu wybrał program, w którym złożył swoją
pierwszą panoramę, a następnie wspólnie oceniali swoje prace. Ustaliliśmy
co zrobić, aby te, które będą zamieszczone w Internecie były możliwie najlepszej
jakości.
185
Grupa sama podzieliła się zadaniami: Adam Psica i Łukasz Pieczyrak
przygotowali panoramy, a Weronika Grybowska i Sławek Kowalski zbudowali stronę
internetową, do której dołączone zostały
panoramy wykonane przez kolegów.
Podjęto próbę wykonania panoramy cylindrycznej.
Grupa planuje szerokie udostępnienie wykonanych przez siebie panoram
cylindrycznych wybranych miejsc. W tym celu nawiązali współpracę z Panem
Andrzejem Solarzem redaktorem naczelnym Internetowego Kuriera Proszowickiego,
będącego skarbnicą wiedzy o Ziemi Proszowickiej. Po obejrzeniu prac Pan Andrzej
zaprosił wszystkich do wspólnego tworzenia Kuriera (fotoreportaże).
Aktualnie grupa pracuje nad II częścią projektu, czyli
Questem, łączącym
zabawę z poznawaniem historii miasta. Quest odbędzie się w ramach Dni Ziemi
Proszowickiej 2012 i prowadził będzie Szlakiem schronów II wojny światowej
„Stellung Proszowice”. Planujemy, aby w Queście wzięła udział młodzież
w granicach wiekowych od klasy V szkoły podstawowej do klasy III gimnazjum.
Biorący udział w projekcie przygotowują krzyżówki, zagadki, pytania, itp.
W ramach poszukiwań inwencji
twórczej
i
analizowania
prac
osób
zajmujących się tą dziedziną zawodowo, przeszukując zasoby Internetu natrafili
na zdjęcia wykonane przez fotografików z naszego miasta, Bartosza i Wacława
Decowskich, czego efektem było późniejsze
spotkanie z panem Wacławem.
Spotkanie z fotografikiem Wacławem Decowskim zaowocowało przyjaźnią, wieloma
wyprawami na wspólne fotografowanie zwierząt, poszerzeniem wiedzy na temat
fotografii, wzmocnieniem kontaktu z przyrodą, którą jak się okazuje, należy oswajać,
aby pozwoliła się właściwie fotografować (np. ptaki, sarny).
Stosowane metody uczyniły nauczanie autentycznym. Nauczyły uczniów
odpowiedzialności za podejmowane decyzje, zwiększyły autonomię uczniów,
motywując ich do zgłębiania wiedzy, otworzyły drogę do nowych programów
i
sprzętu,
wykorzystywanych
przez
profesjonalistów.
Młodzież
nauczyła
się samodzielności myślenia i odwagi eksperymentowania.

analiza wywiadów i rozmów co chcą zobaczyć nasi znajomi,

samoocena prac i własne przemyślenia co zmienić aby uzyskać lepsze efekty,

krytyczna analiza wyszukanych informacji, weryfikacja w praktyce,

wzajemna ocena prac.
186
Informacje ogólne
1. Powiat: suski
2. Nr POWUZ:V
3. Miejsce POWUZ: Zespół Szkół Samorządowych w Krzeszowie
4. Symbol grupy: G-TiK-2
5. Imię i nazwisko nauczyciela: Maciej Kwaśny
6. Grupa realizująca projekt – nazwiska uczniów: Damian Malczewski, Krzysztof
Jopek, Joanna Popielarz, Krzysztof Wicher, Bartłomiej Bargiel
1. Moduł: III – Komunikacja – Czyli jak ludzie porozumiewają się ze sobą?
2. Temat projektu: Jak za pomocą narzędzi e-komunikacji usprawnić
przepływ informacji w Twojej szkole?
3. Czas realizacji projektu 10 godzin – 2 spotkania
Uczeń:

potrafi zdiagnozować przepływ informacji w szkole;

posługuje się różnymi komunikatorami i metodami komunikacji;

zna źródła zagrożeń w e-komunikacji;

wyjaśnia znaczenie e-komunikacji;

rozumie pojęcia:

komunikacja,
komunikatory
komunikacja
w
czasie
elektroniczne,
rzeczywistym
i
e-komunikacja
(internetowa),
nierzeczywistym,
w e-komunikacji.

Jak wygląda struktura przepływu informacji w naszej szkole?

Czy można zamodelować przepływ informacji w naszych szkołach?
187
zagrożenia

Czy można wykorzystać komputer w procesie przekazywania informacji?

Jakie
znamy
rodzaje
komunikatorów
elektronicznych
i
sposoby
ich wykorzystania?

Jakie można wyróżnić zagrożenia indywidualne i społeczne związane
z e-komunikacją?

Czy problemy związane z przepływem e-komunikacji mogą pojawić się
w szkole?
6.
Zadania szczegółowe realizowane przez uczniów:
Zadanie 1: Wywiad środowiskowy - przygotowanie i opracowanie ankiet.
Przeprowadź
wywiad
środowiskowy
w
Twojej
szkole
w
zakresie
obecnie
wykorzystywanych metod komunikacji oraz tendencji rozwojowych w zakresie
możliwości wdrożenia w Twojej szkole nowych narzędzi e-komunikacji.
Zapoznanie ze strukturą przepływu informacji w szkołach uczniów biorących udział
w projekcie.

modelowanie przepływu informacji na przykładzie badanych szkół.

umiejętność opracowania, przeprowadzania oraz analizy ankiet, realizowanych
tradycyjnie oraz w wersji elektronicznej.
Opracowanie ankiet w postaci zbiorczego zestawienia w arkuszu kalkulacyjnym
oraz prezentacja wyników na forum grupy i opiekuna.
Zadanie
2:
Analiza
metod
komunikacji
możliwych
do
wdrożenia
w szkołach
Na podstawie przeprowadzonych ankiet, opinii oraz własnych spostrzeżeń
przeprowadź analizę metod komunikacji możliwych do wdrożenia w Twojej szkole
w zakresie e-komunikacji.
188
Zapoznanie z metodami komunikacji możliwymi do wdrożenia w szkołach.
Wykorzystanie komputera w procesie przekazywania informacji.
Modelowanie przepływu informacji na wybranym przykładzie.
Opracowanie plansz oraz prezentacja na forum grupy i opiekuna.
Zadanie 3: Opis metod komunikacji:
Opisz oraz wskaż zalety i wady metod komunikacji, możliwych do wdrożenia
w Twojej szkole.
Zapoznanie z metodami komunikacji możliwymi do wdrożenia w szkołach.
Wykorzystanie komputera w procesie przekazywania informacji.
Modelowanie przepływu informacji na wybranym przykładzie:

e-mail;

dziennik elektroniczny;

strona internetowa;

wideo-konferencje;

komunikatory;

czat (chat) online;

portale społecznościowe.
Prezentacje multimedialne, plansze, plakaty, referaty oraz dyskusja panelowa.
189
Zadanie 4: Próba wdrożenia opracowanych metod e-komunikacji w szkołach.
Instrukcje dla uczniów: .
Na podstawie zrealizowanych ankiet oraz opracowań metod komunikacji wybierz,
dostosuj oraz wykonaj wdrożenie nowych metod e-komunikacji w Twojej szkole.
Szanse i zagrożenia nowoczesnych metod e-komunikacji, możliwych do wdrożenia
w szkole.
Uczeń umie rozpoznać zagrożenia w komunikacji elektronicznej. Potrafi przedstawić
w wybrany sposób: model e-komunikacji w szkole oraz wykonać usprawnienia
w przekazie informacji w miejscowości zamieszkania opinie na temat e-komunikacji.
Opracowanie wniosków oraz prezentacji zrealizowanych wdrożeń. Prezentacja
na forum grupy TiK oraz pozostałych grup (Pierwsza i druga grupa Języka
Angielskiego).
Zadanie 5: Wykonanie prezentacji podsumowującej projekt:
Na podstawie dotychczasowych opracowań oraz stworzonego szablonu prezentacji,
opracuj elementy prezentacji końcowej.

Cele i kluczowe pojęcia związane z realizowanym projektem, materiał
nauczania (w konsultacji z opiekunem). Opis założonych osiągnię.ć

Historia realizacji projektu. Wykonanie fotografii oraz chronologiczne
zestawienie efektów pracy.

Opis i analiza metod komunikacji. Ujednolicenie oraz sformułowanie
materiałów w formie slajdów.

Na podstawie konsultacji z członkami grupy oraz opiekunem, opracowanie
wniosków
do
opisywanych
metod
komunikacji.
oraz sformułowanie wniosków w formie slajdów.
190
Ujednolicenie

Analiza poprawności prezentacji, ujednolicenie całości oraz prezentacja
efektów pracy na forum grupy TiK oraz pozostałych grup POWUZ nr 5.
Zasady przygotowanie prezentacji multimedialnej.
Umiejętność pracy w grupie, wyciągania wniosków oraz formułowania spostrzeżeń
i sugestii odnośnie pracy w grupie
Opracowanie prezentacji zrealizowanych wdrożeń. Prezentacja na forum grupy TiK
oraz pozostałych grup (pierwsza i druga grupa języka angielskiego) projektu
DiAMEnT w POWUZ nr 5.
7. Efekty projektu:

Wykonanie diagnozy przepływu informacji w szkole;

Posługiwanie się różnymi komunikatorami i metodami komunikacji;

Zapoznanie ze źródłami zagrożeń w e-komunikacji;

Wyjaśnienie znaczenia e-komunikacji w życiu szkoły;

Wyjaśnienie pojęć: Komunikacja, komunikatory elektroniczne, e-komunikacja
(internetowa), komunikacja w czasie rzeczywistym i nierzeczywistym,
zagrożenia w e-komunikacji;

Umiejętność stosowania zasad współpracy w grupie oraz definiowania roli
poszczególnych osób w grupie jak i etapów budowania zespołu.
Umiejętności:

przewodzenia w pracy grupowej,

przewodniczenia spotkaniom grupowym,

wykorzystania technik komunikacji w małych grupach,

grupowego podejmowania decyzji,

planowania i egzekwowania zadań,

unikania i rozwiązywania konfliktów w grupie,

umiejętności
przygotowywania
dokumentów
nad projektem,

notatki, plany pracy, listy, sprawozdania , raporty,
191
związanych
z
pracą

elementy zarządzania projektami,

profesjonalne prezentacje dla specjalistów i nie specjalistów.
Kryteria oceny zostały przygotowane przez nauczyciela w formie tzw. Kontraktu.
Ocenie podlegała praca całego zespołu, poszczególnych członków, poszczególnych
faz i całości projektu. Do oceny zastosowano kryteria zapisane w instrukcji.
Elementem oceny była również samoocena uczniów i zespołów, dokonana
przy użyciu ankiet.
192
Informacje ogólne
1. Powiat: wielicki
2. Nr POWUZ: IV
3. Miejsce POWUZ: Szkoła Podstawowa nr 3 w Wieliczce
4. Symbol grupy: I
5. Imię i nazwisko nauczyciela: Elżbieta Krawczyk
6. Grupa realizująca projekt – nazwiska uczniów: Szymon Besala, Wojciech
Góralczyk, Dominik Kuc, Piotr Milecki, Oskar Mrozowski, Bartlomiej Pilarczyk,
Patryk Włoch
1. Moduł:

VII. Laboratorium cyfrowe – czyli jak tworzyć i wykorzystywać
multimedialne zasoby sieciowe.

X. Środowisko Web 2.0 – tworzymy zasoby w sieci.

VI. Grafika komputerowa – komputer pomaga porządkować i tworzyć
obrazy.

IV. Przetwarzanie informacji.
2. Temat projektu: ACTA – obsesja czy realne zagrożenie?
Uczeń:

wie
czego
dotyczy
ustawa
ACTA;
przeprowadza
wywiady/sondaże
na temat treści zawartych w ustawie (badanie opinii publicznej).

rozumie potrzebę ochrony danych osobowych i praw autorskich w sieci.

wykorzystuje
narzędzia
technologii
informacyjnej
do
własnych opinii i opinii innych osób na temat ustawy ACTA.
194
zaprezentowania

Jakie elementy powinien zawierać wywiad, by zachęcić potencjalnych
ankietowanych
do
udzielania
wyczerpujących
odpowiedzi
dotyczących
Ustawy ACTA?

Jaka powinna być struktura filmu, który najlepiej naświetli nastroje społeczne
związane z Ustawą ACTA?

Czy język PHP może wspomagać przeprowadzanie badań / zbieranie
informacji?

Jak wykorzystać system zarządzania treścią CMS do zaprezentowania
wyników pracy /zebranych materiałów/ dotyczących realizowanego projektu
„ACTA – obsesja czy realne zagrożenie?”
6. Zadania szczegółowe realizowane przez uczniów
Zadanie 1: Przeprowadzenie badań na temat znajomości i stosunku do Ustawy
ACTA.

Sformułuj pytania badające znajomość ustawy ACTA oraz nastroje związane
z tą Ustawą.

Przeprowadź wywiad z innymi uczniami w grupie.

Wykonaj montaż nagranego materiału filmowego z użyciem programu
do komputerowego montażu filmów wideo; sformułuj wnioski wynikające
z przeprowadzonych wywiadów.

W oparciu o przygotowane pytania napisz skrypt formularza w języku PHP
tak, by zbierał i prezentował wyniki; umieść formularz na stronie internetowej.
Poznanie:

zasad przeprowadzania wywiadu (m.in. pytania otwarte);

funkcji programu do komputerowego montażu filmów wideo – m.in. dodawanie
napisów, przejść, efektów; rendering i publikowanie filmu;

składni języka PHP;

przepisów prawa - zasadniczych aspektów Ustawy ACTA.
194

umiejętność konstruowania odpowiednich pytań i przeprowadzania wywiadu
(poprawność i retoryka wypowiedzi);

umiejętność
formułowania
tematycznej
wypowiedzi
(m.in.
umiejętność
uzasadniania, argumentowania);

umiejętność komputerowego montażu filmu wideo: pracy z widokiem serii ujęć
i oś czasu; dodawania filtrów i przejść, napisów i dźwięku;

umiejętność
wyciągania
wniosków
i
konstruowania
pisemnego
sprawozdania/zestawienia;

umiejętność tworzenia skryptu w oparciu o dynamiczny język programowania
(PHP) i umieszczania formularza na stronie internetowej.
Zmontowany komputerowo film wraz z zebranymi wnioskami wynikającymi
z opracowanego sondażu – umieszczone na stronie acta.running-it.pl
-
link „Nasze opinie”; formularz umieszczony na stronie http://www.actasonda.cba.pl/,
linkowany do strony internetowej projektu acta.running-it.pl.
Zadanie 2: Przygotowanie artykułów na temat Ustawy ACTA

Przygotuj artykuł (wprowadzający do tematu projektu) pt. „Zagrożenia
związane z ACTA”.

Przygotuj artykuł (zbierający wnioski z przeprowadzonych i nagranych
wywiadów) pt. „Nasze opinie”.

Przygotuj
artykuł pt.
„Bezpieczeństwo
danych”
(na
temat
sposobów
zabezpieczania treści na stronach internetowych).

Przygotuj artykuł (o piractwie komputerowym) pt. „Czy przez ACTA stracimy
pieniądze ?”.

Przygotuj artykuł pt. „Historia”.

Przygotuj artykuł pt. „Treść ustawy ACTA”.

Przygotuj artykuł pt. „Anonymous”.
195
Poznanie:

treści Ustawy ACTA oraz jej genezy;

opinii innych osób na temat Ustawy ACTA;

sposobów zabezpieczania danych przed nieuprawnionym dostępem.

samodzielnego poszukiwania i selekcjonowania potrzebnych informacji;

krytycznej oceny i analizy zebranych informacji;

formułowania wypowiedzi oraz jej analizy, a także wyciągania wniosków
oraz ich prezentacji graficznej.
Opracowane artykuły tematyczne – umieszczone na stronie http://acta.running-it.pl,
dostępne poprzez linki :

Czy należy się bać

Nasze opinie

Bezpieczeństwo danych

Co z e-piratami?

Historia

Treść Ustawy

Annonymous
Zadanie 3: Przygotowanie strony internetowej w systemie Joomla.

Załóż
domenę
na
hostingu
1and1
oraz
zainstaluj
system
Joomla
wraz z niezbędnymi dodatkami (Zegar, Licznik odwiedzin), komponentami
(ChronoComments);

Umieść na stronie przygotowane artykuły i elementy graficzne /m.in. logo/

Opracuj tematyczne menu strony.

Zaprojektuj logo/a strony w dowolnym programie graficznym oraz stwórz
Galerią grafiki „Protesty ludzi” /umieść ją na stronie.
196

Przygotuj /i umieść na stronie/ sondy badające opinie użytkowników Internetu
na temat Ustawy ACTA oraz ich obawy związane z tą Ustawą.
Poznanie:

systemu zarządzania treścią Joomla /stworzenie własnej witryny WWW
w oparciu o darmowy system CMS/: m.in. możliwości rejestracji użytkowników,
tworzenia menu, hierarchii treści w postaci kategorii i sekcji, dodawania
i edycja artykułów, instalowania dodatkowych modułów;

pojęcia Powszechnej Licencji Publicznej GNU, Open Source;

zasad tworzenia logotypów oraz Galerii grafik /komponent OzioGallery/;

sposobów przeprowadzania badań sondażowych na stronie internetowej.
Umiejętność:

założenia konta na darmowym hostingu;

instalowania i konfigurowania Joomli; korzystania z menagera plików programu FileZilla Klient;

instalowania dodatków: m.in. komponentu ChronoComents, który umożliwia
dodawanie komentarzy do artykułów;

obsługi programu graficznego i tworzenia Galerii grafik na stronie internetowej;

tworzenia Sond i umieszczania ich na stronie internetowej.

strona internetowa o adresie http://acta.running-it.pl z odpowiednim menu
i dodatkami;

logo projektu,

Galeria grafiki – Protesty ludzi, Sondy umieszczone na stronie
http://acta.running-it.pl.
7. Efekty projektu:
Efektem projektu jest strona internetowa o adresie http://acta.running-it.pl z całą
zawartością, a w szczególności:
197

artykuły opisujące zagadnienia związane z Ustawą ACTA,

wprowadzenie do tematu - artykuł „Czy należy się bać”,

wnioski
zebrane
z
przeprowadzonych
wywiadów
–
przedstawione
bezpośrednio pod artykułem „Nasze opinie”,

wyniki
z
przeprowadzonego
Formularza
umieszczone
bezpośrednio
pod formularzem (automatycznie aktualizowane),

zestawienia (w postaci wykresów) wyników przeprowadzonych Sond
umieszczonych na stronie,

wnioski zebrane ze wszystkich przeprowadzonych badań – umieszczone
w linku „WNIOSKI”,

wypowiedzi internautów wpisane w komentarzach do artykułów,

licznik odwiedzin świadczący o skali zainteresowania problemem.
8. Formy oceny pracy uczniów zastosowane w projekcie
Zgodnie z metodą projektu problemowego kolejne etapy realizacji projektu były
poddawane ocenie.
Ocenie podlegały cztery sfery:
1. Sfera edytorska: strona tytułowa, kompozycja pracy, szata graficzna,
czytelność i przejrzystość, estetyka, innowacyjność konstrukcji.
2.
Sfera
materiałów,
merytoryczna:
tematyka,
merytoryczność,
selekcja
prawidłowe wykorzystanie materiałów, bibliografia,
i
dobór
integracja
różnych dziedzin nauki, pomysłowość i innowacyjność.
3.
Sfera
informatyczna:
elektroniczny
zapis,
prezentacja/animacja
komputerowa, strona internetowa.
4. Sfera wystąpienia publicznego: zaangażowanie w pracę zespołu, kultura
wypowiedzi, poprawność języka (związanego z dziedziną nauki), atrakcyjność
prezentacji (wizualizacja, wsparcie TI, dowcipność, przystępność).
Ocena Zadania 1:

Prezentacja nagrań filmowych z przeprowadzonej ankiety, dzielenie się
wrażeniami, ocena przez pozostałych uczniów (na trzech płaszczyznach:
merytorycznej, technicznej, audiowizualnej); podsumowanie spostrzeżeń
przez nauczyciela ze zwróceniem uwagi na poprawność języka polskiego.
Dalsza praca nad montażem filmu ze zwróceniem uwagi na poprawność
198
merytoryczną i językową, różnorodność zastosowanych środków technicznych
(np. przejścia, filtry), z wykorzystaniem sugestii oceniających.

Prezentacja formularza i zestawienia uzyskanych wyników oraz ostatecznej
wersji filmu; dzielenie się wrażeniami, ocena pracy przez innych uczniów,
a także samoocena – wypełnienie kart samooceny.
Ocena Zadania 2:

Prezentacja artykułów przygotowanych przez uczniów – dzielenie się
spostrzeżeniami na temat zagrożeń płynących z Ustawy ACTA.

Dyskusja na temat sposobów ochrony Praw Autorskich w sieci.

Samoocena oraz ocena pracy wykonanej przez innych uczniów (wypełnienie
arkuszy oceny).
Ocena Zadania 3:

Prezentacja wykonanej strony i zestawienia uzyskanych wyników. Dyskusje:
Czy podjęte działania przyniosły efekty? Co moglibyśmy jeszcze zrobić?

Wypełnienie formularzy oceny pracy grupy.

Dopisywanie komentarzy do opracowanych artykułów na stronie internetowej.
199
BANK POMYSŁÓW
W tym rozdziale proponujemy przykładowe ćwiczenia integracyjne, relaksacyjne
i rozwijające twórcze myślenie.
Ćwiczenia integracyjne
Ćwiczenia integracyjne są zawsze dobre na rozgrzewkę zwłaszcza wtedy,
gdy klasa
czy
grupa się jeszcze nie zna. Umożliwiają nawiązanie więzi
wewnątrzgrupowej, wytworzenie przyjaznej atmosfery oraz zdobywanie zaufania.
Mają ogromny wpływ na wszechstronny rozwój uczniów, stymulują ich twórczość
i rozwijają zdolności. Dodatkowo stwarzają możliwość obserwowania podopiecznych
w różnych sytuacjach zadaniowych, lepszego poznania ich osobowości i sprawdzenia,
jakie cechy dominują w ich zachowaniu.
Wzajemne poznanie się ułatwia wspólna zabawa, różnego typu gry wywołujące
działania spontaniczne, nieskrępowane niczym gesty, mimikę. Szczególne znaczenie
mają tutaj gry interakcyjne. Poprawiają komunikację, dają poczucie wspólnoty
z innymi, poznanie reakcji własnych i osób drugich. Zawsze wywołują ruch,
ożywienie, rozluźnienie psychiczne oraz pozbycie się krępującej maski własnych
uprzedzeń, lęków i napięć. Radość płynąca z zabawy i wspólne przeżywanie
tej radości prowadzą do lepszego poznania się i nawiązania wspaniałych kontaktów,
zwłaszcza wśród ludzi młodych. Stąd warto często stosować różnego rodzaju
gry-zabawy interakcyjne, które na pewno poprawią atmosferę i będą sprzyjać
powstawaniu przyjaźni, wzajemnej akceptacji, tolerancji i uczucia wspólnoty.
Niektórzy wyśmiewają te metody określając je jako "dziecinada" i strata czasu.
Z reguły w ten sposób reagują ludzie mający trudności w nawiązywaniu
kontaktów, zamknięci w sobie, pełni kompleksów, izolujący się od innych.
Ćwiczenie DIAMENT
Uczestnicy dostają 9 kartek z stwierdzeniami o różnej wadze (różnej prawdziwości).
Grupa dostaje je na oddzielnych kartkach i ma przedyskutować ich wagę, znaczenie.
Następnie uczestnicy układają kartki w romb, jak DIAMENT:

na górze zdanie najważniejsze,

niżej dwa mnie ważne czy prawdziwe,

niżej trzy jeszcze mniej ważne czy prawdziwe,

niżej dwa jeszcze mniej ważne czy prawdziwe,
200

na dole jedno zupełnie nieważne czy prawdziwe.
Oto przykładowe 9 stwierdzeń do ćwiczenia:
1.
szkoła bardzo mi pomaga rozwijać talenty,
2.
wszyscy są równie zdolni,
3.
z rozwijaniem zdolności trzeba czekać do ukończenia szkoły,
4.
kółka zainteresowań pomagają rozwijać zdolności,
5.
zdolności matematyczne wykluczają umiejętności z języka polskiego,
6.
czytanie książek pomaga w rozwijaniu umiejętności językowych,
7.
rozwiązywanie rebusów przeszkadza w ćwiczeniu myślenia abstrakcyjnego,
8.
komputer pomaga w nauce,
9.
zeszyt w nocy „pod poduszką” pomaga w opanowaniu wiedzy.
Ćwiczenie 1.
Wszystkim uczestnikom siedzącym w okręgu rozdajemy przygotowane
wcześniej kartki (co najmniej formatu A4). Na środku jest napisane: „Lubię Cię za…”
. Pod spodem każdy ma się przedstawić w formie rysunku jako np. kwiat, zwierzę,
krajobraz lub wpisuje swoje imię itp. Następnie uczestnik podaje swoją kartkę
kolejnemu, który ma za zadanie wpisać coś miłego (np. cechę charakteru) na temat
tej osoby (jeżeli podano imię) lub zwierzęcia. Na koniec każdy przedstawia swoją
kartkę i krótko ją komentuje. Pozostali nie komentują, nie oceniają, ale mogą pytać
o to co ich zaintrygowało. Zabawa ta sprzyja autorefleksji i lepszemu poznaniu
się w grupie.
Ćwiczenie 2.
Uczestnicy siedzą w kręgu. Prowadzący podaje kolejne hasła, a dzieci,
których dotyczy wymagane kryterium wstają z krzesła. Prowadzący rozpoczyna
zdaniem: ,,Witam tych, którzy…: jedli jajka na śniadanie, mają na sobie coś białego,
lubią chodzić do szkoły, lubią lody.
Ćwiczenie 3.
Prowadzący rozpoczyna zdanie, a kolejna osoba kończy je: ,,Gdybym mógł
pojechać tam gdzie zechcę, wybrałbym…:Chciałbym, żeby…;Jest mi smutno,
kiedy…;Najważniejsza cecha przyjaciela to…;Dwa słowa opisujące mnie to;…”
201
Ćwiczenie 4.
Uczestnicy otrzymują od prowadzącego czyste kartki papieru formatu A4.
Mają za zadanie narysować kredkami własną drogę życia. Następnie każdy
uczestnik krótko ją prezentuje.
Ćwiczenie 5.
Wszyscy uczestnicy ustawiają się w dwa, stojące naprzeciwko siebie, rzędy.
Z jednego końca tak powstałego tunelu kolejno przechodzą nim uczestnicy.
Wszyscy pozostali szepczą do ucha przechodzącej osobie miłe słówka lub przyjaźnie
podają rękę. Zabawa trwa tak długo, dopóki wszyscy nie przejdą przez tunel.
Ćwiczenie 6.
Uczestnicy zapisują jeden ze swoich problemów i wkładają do koperty opatrzonej
znakiem. po pewnym czasie skrzynka zostaje opróżniona każdy uczestnik otrzymuje
list z problemem. Zadaniem każdego uczestnika jest napisanie odpowiedzi na list
z propozycją rady. List ten zostaje włożony do tej samej koperty. W ten sposób
autorzy listów i odpowiedzi są anonimowi.
Ćwiczenie 7.
Poznajmy się
Uczestnicy stoją w różnych miejscach pokoju. Na dany znak zaczynają chodzić
po pokoju i podają rękę jak największej liczbie napotkanych osób. Przy każdym
przywitaniu
przedstawiają
się.
Każdy
z
uczestników
powinien
zapamiętać
jak najwięcej imion. Prowadzący pilnuje, żeby przedstawianie się było prawdziwe,
"od siebie", a nie powierzchowne i formalne.
Ćwiczenie 8.
Każdemu uczestnikowi rozdajemy cegiełki (małe kartki papieru), na których wypisuje
on to, na czym zna się najbardziej. Na dużej kartce papieru rysujemy kontury domu
i prosimy o zapełnianie swoimi cegiełkami konturów domu.
Pracę kończymy stwierdzeniem, jaki tworzymy solidny mur, jak dużo potrafimy razem
zrobić.
Ćwiczenie 9.
Wszyscy uczestnicy dzielą się na 4 grupy ustawione w 4 kątach sali. Zadaniem
każdej grupy jest wymyślenie wspólnego hasła i gestu jako wizytówki całej grupy.
Każda grupa prezentuje swoje hasło na forum ogólnym. Po takiej prezentacji
na sygnał prowadzącego wszystkie grupy jednocześnie prezentują jedną z czterech
202
wizytówek. Zabawa kończy się w momencie, kiedy wszystkie cztery grupy
zaprezentują jedną wizytówkę - wybiorą równocześnie jeden okrzyk i gest.
Ćwiczenie 10.
Ludzie do ludzi
Przebieg: uczestnicy dobierają się parami, prowadzący podaje komendy
np. palec do palca, nos do nosa, kolano do kolana, ucho do ucha, palec do czoła itp.
Wszyscy wykonują te polecenia. Na hasło LUDZIE DO LUDZI należy szybko znaleźć
inną parę. Kto został bez pary – prowadzi grę dalej, podając komendy.
Ćwiczenia relaksacyjne
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z faktu, że nasz mózg nie ma ciągłej
możliwości uczenia się na takim samym poziomie efektywności – aby więc zyskać
jak najwięcej, należy naukę odpowiednio rozłożyć. Jako, że najlepiej zapamiętujemy
przez 20 początkowych i 20 końcowych minut nauki, warto każdy blok tematyczny
podzielić na trwające 30 minut etapy, w czasie których będziemy się uczyć jednej
rzeczy. Między tymi etapami dobrze jest wprowadzić nie mniej, niż 5, ale nie więcej,
niż 10 minut przerwy – pozwoli to na krótki odpoczynek mózgu oraz przywrócenie
efektywności nauki. Dobrze jest również uczyć się naprzemiennie przedmiotów, które
wykorzystują różne półkule mózgu – ścisłych na zmianę z humanistycznymi.
Stosując techniki relaksacyjne możemy zacząć panować nad stresem i uzyskać
przekonanie o możliwości zapanowania nad reakcjami naszego organizmu.
Regularne stosowanie daje rezultaty i nagradza nas ochroną przed negatywnymi
emocjami, wpływa również odpowiednio na nasze samopoczucie, a największą zaletą
technik relaksacyjnych jest ich samodzielne stosowanie. Techniki relaksacyjne to nic
innego jak rozładowanie stresu i nadmiaru emocji przez odpowiednie ćwiczenia fizyczne
i psychiczne.
Relaks dla ciała
1. Przeciąganie się na siedząco.
Ćwiczenia polega na maksymalnym rozciąganiu rąk, nóg i kręgosłupa.
Przeciąganie się na stojąco, w dół i w górę. Na stojąco wykonujemy swobodne
skłony z dotykaniem dłońmi podłogi, przy zachowaniu wyprostowanych kolan
(ale bez wysiłku!) oraz luźne skłony do prawej i do lewej stopy
203
2. Luźna główka
W pozycji stojącej lub siedzącej wykonujemy swobodne ruchy głową,
we wszystkich kierunkach: głowa swobodnie opada do tyłu i do przodu, prawe ucho
kieruje się do prawego ramienia i odwrotnie. To ma być bardzo delikatny ruch,
bez unoszenia barków.
3. Leżenie
Leżymy na podłodze z nogami ugiętymi w kolanach i położonymi na siedzeniu
krzesła, zamknięte oczy. Oddychanie – ćwiczenie można uzupełnić o obciążenie
brzucha np. książką. Leżymy tak ok. 5-10 minut jeżeli nie możemy się pozbyć wrażenia,
że „jesteśmy pod napięciem”. Jeżeli zaśniesz, to znaczy, że jest ci to potrzebne i lepiej
podarować sobie małą drzemkę niż eksploatować zmęczony umysł.
4. Otrząsanie ciała.
Stajemy w rozkroku, na elastycznie ugiętych w kolanach nogach, wykonujemy
lekki skłon do przodu, wyobrażając sobie, że z pleców i rąk zrzucają kłopoty,
problemy, lęki. Wykonujemy kilka energicznych ruchów strząsających napięcie
z pleców i rąk. Po czym – już w pozycji wyprostnej - kilka relaksujących oddechów
w następujący sposób: powolny wdech przez nos (licz do czterech), zatrzymanie
na chwilę, powolny wydech przez usta (jak dmuchania). Wydech powinien trwać
mniej więcej dwa razy dłużej niż wdech.
5. Struna
Stajemy w pozycji wyprostowanej, pełnej energii, odwagi, pewności siebie
i
spokoju.
Możemy
poprosić
drugą
osobę,
aby
życzliwie
pomogła
nam
„ustawić ciało”(poprzez obserwację sylwetki, mimiki, oddychania, tego, co robią ręce,
gdzie patrzą oczy) i komentarz, np. wyprostuj plecy, więcej pewności siebie.
Róbcie Strunę zawsze, kiedy dopadnie was niepokój, trema, czujecie pewne
osłabienie energetyczne – Struna to przywracanie siebie do pionu!
Relaks dla oczu
Ćwiczenia warto zastosować przed czytaniem, oglądaniem obrazów, wykresów,
tabel. Jest to rozruch mięśni oczu do pracy dla lepszej ich koordynacji, płynności
wodzenia oczu i ostrości widzenia. Praca oczu słabnie, kiedy oglądamy dużo
programów w telewizji, pracujemy dużo przy komputerze, czytamy przy złym
oświetleniu, przebywamy w zadymionych pomieszczeniach.
204
Rysowanie oczami
Obrysowujemy wzrokiem powoli zarys budynku, drzewa, chmury, przedmioty
w pokoju. Wzrok musi być lekko rozproszony, oczy są jakby pędzlem do malowania.
Uwaga – cały czas oddychamy spokojnie i głęboko - większość ludzi ma tendencję
do wstrzymywania oddechu podczas ćwiczeń.
We wszystkie strony.
Ruch oczami powoli w górę w dół; w prawo w lewo i po skosach: z lewej
do prawej w górę i z prawej do lewej w górę. Podczas wykonywania tego ćwiczenia
mogą wystąpić następujące objawy:

zawroty głowy lub lekkie oszołomienie – świadczy to o niedotlenieniu,
trzeba napić się wody i wykonać kilka głębokich oddechów;

odczuwanie bólu skroniowego – świadczy o tym, że mięśnie oczu
wymagają więcej ruchu, są usztywnione w wyniku bezruchu

łzawienie, lekki ból oczu (ale taki niemal przyjemny) – wszystko
w porządku, świadczy to dobrze wykonanym ćwiczeniu, być może oczy
się nie ruszały w tych rejestrach od dłuższego czasu.
Do przodu i tyłu.
Robienie zeza patrząc na obiekt np. kciuk lub czubek ołówka, który oddalamy
na odległość wyciągniętej ręki, a potem zbliżamy - wchodząc w środkowe pole
widzenia.
Wariant drugi: raz patrzymy na daleko ustawiony obiekt (za oknem np. czubek
drzewa, wieża kościoła), raz na czubek nosa. Odczuwane zawroty głowy i lekkie
oszołomienie są stanem naturalnym, po prostu ruszamy mięśniami, które dawno nie
pracowały, dotleniamy organ wzroku i mózg.
(Silne zawroty głowy lub niemożność wykonania tego ćwiczenia są wskazaniem
do konsultacji ze specjalistą – okulistą).
Pomrugaj.
Kilkusekundowe mruganie oczami po przeczytaniu jakiegoś fragmentu tekstu,
powoduje naturalne nawilżenie gałki ocznej (często wysuszonej patrzeniem
się na ekrany TV lub komputera bez mrugania oczami przez dłuższy czas).
Muszelki na oczy
Wielkie wytchnienie dla zmęczonych oczu. Ćwiczenie wykonujemy na siedząco,
łokcie oparte o stolik. Przykrywanie oczu dłońmi złożonymi w muszelki, wyobrażanie
sobie czerni i oddychanie.
205
Ćwiczenie warte też zastosowania PO pracy z komputerem, oglądaniu filmów
(czyli migocących ekranów) czy długotrwałym czytaniu. Wykonanie tych ćwiczeń
odpowiednio
ustawia
oko
do
pracy,
poprawia
także
ostrość
widzenia.
Aby to udowodnić przeprowadź taki mini-eksperyment: przed ćwiczeniami znajdź
jakiś oddalony tekst lub obraz, który widzisz nieco niewyraźnie. Po ćwiczeniach
popatrz na dany obiekt z tej samej odległości – na ogół obraz jest dużo wyraźniejszy
– oko poćwiczyło i działa lepiej! Pamiętajmy o piciu wody w czasie wykonywania
ćwiczeń oraz oddychaniu!
Relaks dla uszu
Hałas męczy i dezorganizuje funkcjonowanie mózgu, a nawet uszkadza jego
delikatne struktury. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych tj. poziomu 0 dB (próg słyszalności)
do wartości powodujące fizyczne odczucie bólu – 130 dB (granica bólu).
Przy wartościach powyżej 65 dB ma miejsce wyraźne nasilenie stanów irytacji
i napięć emocjonalnych (pojawia się reakcja stresowa). Hałas ma wpływ
na funkcjonowanie układu krążenia, układu pokarmowego, układu ruchu, układu
dokrewnego i układu nerwowego.
Masaż uszu.
Kciukiem
i
palcem
wskazującym
wykonujemy
masaż
płatków
uszu
– kilkakrotnie ściskając i odwijając płatki uszu, od dołu do góry i z powrotem.
Pociągając ucho lekko w dół, po skosie, rozciągamy błonę bębenkową, co poprawia
słyszenie. W czasie ćwiczenia możemy odczuwać potrzebę ziewania i to znaczy,
że ćwiczenie wykonywane jest właściwie.
Muszelki na uszy
Wielka cisza, wytchnienie dla uszu. Ćwiczenie wykonujemy na siedząco, łokcie
oparte o stolik. Nakładamy dłoni złożone w muszelki na uszy – jak słuchawki.
Zamykamy oczy i delektujemy się przyjemnym cichym szumem, podobnym
do szumu morskich fal. Ćwiczenie warte zastosowania, kiedy potrzebne jest uważne
słuchanie (np. w czasie lekcji języków obcych). Wykonanie tych ćwiczeń
odpowiednio ustawia ucho do pracy, poprawia także ostrość słyszenia.
Pamiętajmy o piciu wody w czasie wykonywania ćwiczeń!
206
Grupa ćwiczeń integrujących pracę obu półkul mózgu
Myślenie o X /Patrzenie na X
X to symbol integracji pracy półkul mózgowych. Przygotowujemy obrazek
- duży, czarny X, narysowany czarnym flamastrem na białej kartce, co najmniej
formatu A-4, przyklejamy do ściany. Przed uczeniem się przez kilka minut patrzymy
X, swobodnie oddychając.
Rysowanie leżącej ósemki
Warto od tego zacząć PRZED pracą pisemną, gdyż to ćwiczenie fantastycznie
eliminuje tzw. blokadę komunikacyjną - ręką prawą, potem lewą, potem obiema
rękoma
a) w powietrzu,
b) na dużej kartce papieru,
c) palcem na ławce,
d) rysowanie nosem (rozluźnia mięśnie szyi),
e) rysowanie stopą w powietrzu lub obiema nogami (oczywiście ten ostatni
wariant na leżąco).
Humor i śmiech
Znakomicie dodaje energii, poprawia nastrój i dotlenia cały organizm. Śmiej
się jak najwięcej (nawet z dowcipów „głupich” jak ten: kobieta idzie do sąsiadki,
aby pożyczyć wałek. Sąsiadka odpowiada: nie mogę – też czekam na męża).
Za dużo lęku
Trzymanie się za głowę Wyprostować kręgosłup, jedną dłoń przyłożyć do czoła
(jak opaskę), a drugą położyć z tyłu głowy w miejscu, gdzie czuje się zakończenie
czaszki – łokcie uniesione na boki. Zamknąć oczy i wykonać kilka głębokich
oddechów.
Ćwiczenia rozwijające twórcze myślenie
Kreatywność jest bardzo popularnym pojęciem.20
Często,
bycie
kreatywnym
zapewnia
splendor,
popularność,
satysfakcję.
Kreatywność, utożsamiana z twórczością, jest też niezwykle tajemniczym zjawiskiem.
Ktoś, kto siedzi zwykle z boku nagle dzieli się z innymi światłą ideą, i wtedy zadajemy
20
http://www.wszechnica.uj.edu.pl/pobierz/AUO/tworczosc.pdf
207
sobie pytanie jak to możliwe? Jak on to wymyślił? Z tych pewnie też względów
prowadzi się wiele badań. Wymyślono wiele koncepcji próbujących wyjaśnić
to zjawisko.
Czym jest kreatywność?
Można powiedzieć, że najkrótsza definicja kreatywności to taka, która mówi,
że jest to umiejętność zastosowania doświadczeń i znanych idei w nowy sposób.
Jeśli więc jest to umiejętność, to prawdopodobnie da się ją rozwijać. Po części
bowiem,
twórczość
jest
wrodzoną
umiejętnością
i
po
części,
zależy
ona od czynników sytuacyjnych
Jak mierzyć umiejętności twórcze?
Guilford (Guilford, 1967) przedstawił cztery podstawowe perspektywy, pomiaru
kreatywności. Choć wiedza ta ma swoje lata to jest prosta i klarowna.
Cztery wspomniane perspektywy pomiaru to:

płynność, jako umiejętność do generowania wielu różnych idei,

giętkość, jako umiejętność generowania szerokiej gamy, różnorodnych
pomysłów,

oryginalność, jako możliwość wymyślania nowy,

rozwijanie pomysłów, jako możliwość doskonalenia, upiększania idei.
Twórcza postawa, pomysłowość i oryginalność to cechy, które pozwalają
na poszukiwanie nowych rozwiązań i uczą radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Ważną rolę odgrywa wiara we własne siły i optymizm. Pomaga to w rozwiązywaniu
skomplikowanych problemów życiowych oraz pozwala czerpać radość i satysfakcję
z własnego wysiłku.
Celem przedstawionych poniżej ćwiczeń jest przełamywanie schematów
i stereotypów, doskonalenie giętkości i oryginalności myślenia, rozwijanie kreatywnej
wyobraźni, umiejętności rozwiązywania problemów, zwiększenie integracji w grupie
oraz umiejętność płynnego wysławiania się.
Ćwiczenie. Co by było, gdyby...?
Tego rodzaju zadania określane są w treningu twórczości jako gra
w zawieszanie praw fizyki (chemii, geografii itp.). Sens ćwiczenia polega
na wyszukiwaniu odległych konsekwencji pewnego z góry założonego stanu rzeczy.
Chodzi o to, by uczestnicy treningu podawali jak najbardziej pomysłowe (oryginalne)
odpowiedzi
i
unikali
konsekwencji
rutynowych,
bliskich,
oczywistych.
Tego typu zadania dobrze pobudzają zarówno płynność (liczy się liczba trafnych
208
pomysłów), giętkość (ważna jest różnorodność pomysłów), jak i oryginalność
myślenia.
Możemy zapytać na przykład:

Co by było, gdyby nie było siły ciężkości na Ziemi?

Co by było, gdyby nie było tarcia?

Co by było, gdyby psy zaczęły mówić ludzkim głosem?

Co by było, gdyby w każdą sobotę padał deszcz?

Co by było, gdyby śpiew był prawnie zabroniony?

Co by było, gdyby wszyscy ludzie na ziemi nosili takie samo ubranie?

Co by było, gdyby ludzie nigdy nie umierali?

Co by było, gdyby drzewa nagle zaczęły produkować wysokiej jakości
benzynę?

Co by było, gdyby wraz z wiekiem ludzie stawali się bardziej inteligentni
i przystojni?

Co by było, gdyby ludzie spali przez 23 godziny i wstawali tylko na jedną
godzinę?

Co by było, gdyby zlikwidowano Boże Narodzenie?

Co by było, gdyby istniała tylko jedna płeć?

Co by było, gdyby wszyscy ludzie wyglądali tak samo?

Co by było, gdyby zabroniono reklam w telewizji?

Co by było, gdyby okazało się, iż palenie papierosów podwyższa zdolności
pamięciowe?

Co by było, gdyby nasze rzęsy rosły tak szybo jak włosy?

Co by było, gdyby woda na kuli ziemskiej była czerwona?

Co by było, gdyby od jutra zlikwidowano cyfrę 3?

Co by było, gdyby mleko było czarne?

Co by było, gdyby okazało się, że piasek nadmorski jest jadalny i smaczny?

Co by było, gdyby wykryto środek farmakologiczny zapobiegający zdradzie?

Co by było, gdyby deżuje trokyszniły refumatywne swelty?

Co by było, gdyby cjuka gyliła uklobatego jusza?
209
Ćwiczenie. Co można zamknąć?
Siedzącym w kręgu uczestnikom zadajemy pytania, zmieniając od czasu do czasu,
w niespodziewanym momencie, pytanie:

Co można zamknąć?

Co można otworzyć?

Co można policzyć?

Czego nie można policzyć?

Czego człowiek ma za dużo?

Czego człowiek ma za mało?

Co może się wyczerpać?

Czego człowiek nie jest w stanie wyczerpać?

Co da się zobaczyć?

Czego nie da się zobaczyć?

Co da się dotknąć?

Czego nie można dotknąć?
Prosimy uczestników, by podawali odpowiedzi nieoczywiste, zaskakujące i takie,
na jakie nikt inny w grupie nie wpadnie.
Ćwiczenie. Co robi mgła?
Mówimy: deszcz pada, kropi, siąpi, leje, moczy itd. Co robi mgła?
Odbywa się rundka odpowiedzi na ten temat, stymulująca płynność słowną.
Po jakimś czasie podajemy następujące impulsy:

Co robi śnieg?

Co robi słońce?

Co robi księżyc?

Co robi świt?

Co robi zmierzch?

Co robi wiatr?

Co robi muzyka?
Zachęcamy uczestników do wymyślania pytań podobnego typu.
210
Ćwiczenie. Archiwum
Uczestnicy siedzą w kręgu. Na prośbę prowadzącego wymieniają po kolei nazwy
rzeczy wg podanego kryterium (np. „rzeczy białe”). Prowadzący stopniowo podaje
nowe cechy obiektu (np. rzeczy białe i miękkie, następnie białe, miękkie i jadalne
itp.). Im więcej kryteriów, tym zadanie jest trudniejsze i w tym większym stopniu
wymaga przypominania sobie obiektów wg nietypowych kluczy identyfikacyjnych.
Ćwiczenie. Różne funkcje przedmiotów
Wyobraźcie sobie kilka przedmiotów np. szklanka, puste pudełko po kasecie, szkło
kontaktowe, pojemnik po płynie do zmywania, gitara elektryczna,
i zapiszcie
na kartkach tyle różnych zastosowań, ile zdołacie wymyślić. Pomysły zapiszcie
w punktach, a potem zobaczymy, kto ma ich najwięcej. Nie muszą to być poważne
i realistyczne pomysły, mogą być zabawne i w konwencji bajki.
Ćwiczenie. Przewidywanie konsekwencji
Oto kilka nietypowych, fantastycznych sytuacji. Waszym zadaniem będzie wypisanie
w punktach, jakie są wszystkie możliwe skutki tego zdarzenia. Starajcie się wymyślić
jak najwięcej rożnych konsekwencji.
Oto przykładowe tematy do tego ćwiczenia:
Co by się stało, gdyby nagle ludzie:

zorientowali się, że mogą przenikać przez ściany, podłogi, sufity?

utracili możliwość snu?

utracili zdolność do czytania i pisania?

Przestali się starzeć?

Rodzili się ze skrzydłami?

Stali się nieśmiertelni?
Ćwiczenie. Pora na historyjkę
Oto kolejne zadanie, lepiej sprawdzające Twoją kreatywność. Ułóż klarowne, łatwe
do
zrozumienia
opowiadanie.
Nieważne,
czy
będzie
oparte
na
faktach,
czy wymyślone, liczy się tylko to, żeby miało sens! Tylko że, musisz wpleść
w
ten
tekst
jak
najwięcej
elementów
211
wymienionych
poniżej.
Czas tworzenia opowiadania zależy tylko do Ciebie – skorzystaj z okazji,
żeby pozwolić swej wyobraźni na swobodną wędrówkę.

szczoteczka do zębów

dzikie zwierzę

walka

długa podróż

osobista tragedia

woda

długa rozmowa telefoniczna

zdobycie nowej umiejętności

galeria sztuki

miska ze śmietaną

słownik

policja

przypadkowe spotkanie

świeczka
Ćwiczenie. Tajemnicze rysunki
Oto kolejny zabawa, tym razem kształtująca twórczą wyobraźnię plastyczną.
Przyjrzyj się przez kilka minut każdemu z poniższych rysunków, a potem podaj
jak największą liczbę wyjaśnień, co na nich przedstawiono.
Ćwiczenie. Z której to bajki
Każdy wybiera sobie dowolną postać z dowolnej klasycznej bajki. Zastanawia
się jakie przedmioty mogłyby ją charakteryzować, po czym można ją poznać.
Na kartce zapisuje się 3 – 4 takie przedmioty. Później każdy kolejno odczytuje swoją
212
listę, a reszta klasy próbuje odgadnąć, o kogo chodzi, np. koszyk, smakołyki
i kawałek czerwonego materiału mogłoby należeć do Czerwonego Kapturka.
Ćwiczenie. Nigdy więcej nudy
Uczestnicy zapisują w wyznaczonym wcześniej czasie wszystko to, czym można
się zająć w czasie podróży pociągiem, na przykład: czytać, spać, dłubać w nosie,
robić ćwiczenia odprężające, zakochać się. Komu przyszło do głowy szczególnie
dużo pomysłów? Które z nich są najbardziej oryginalne? Kto rzeczywiście
wypróbował już coś z tego, co napisał?
To ćwiczenie przeciwko nudzie może zostać przeprowadzone również w charakterze
zawodów. A przy tym przyznajemy punkty za liczbę i oryginalność pomysłów.
Dzięki pomysłom można także urozmaicić „nudne” sytuacje, na przykład: co można
robić na nudnych lekcjach, w kolejce do kasy, na urlopie, kiedy przez trzy dni pada
deszcz.
Literatura:
1. Hanna Hamer, „Klucz do efektywności nauczania, poradnik dla nauczycieli”,
wydawnictwo VEDA 1994.
2. Robert Allen, Josephine Fulton, „Poznaj swoje zdolności”, wyd. Świat Książki,
Warszawa 2003.
3. Gerard Nierenberg, „Sztuka kreatywnego myślenia”, wyd. Studio EMKA,
Warszawa 2002
4. Rosemarie Portmann, „Zabawy rozwijające inteligencję”, wyd. JEDNOŚĆ,
Kielce 2003.
5. Czasław
Plewka,
Małgorzata
Taraszkiewicz,
„uczymy
się
uczyć”,
wyd. Towarzystwo Wiedzy Powszechnej, Szczecin 2010.
6. Edulandia, Jak ćwiczyć swoją kreatywność
http://www.edulandia.pl/edukacja/1,101856,5830205,Jak_cwiczyc_swoja_krea
tywnosc_.html#ixzz2RlZTtJtE (dostęp: 04.2013)
7. Podręcznik dla pedagogów i trenerów grupowych
http://www.structum.pl/czytelnia-pdfop/Trening_kreatywnosci_Podrecznik_dla_pedagogow_psychologow_i_trener
ow_grupowych_trekre.pdf (dostęp: 04.2013)
213
8.
Ćwiczenia relaksacyjne, jak odpoczywać od nauki
http://fiszkoteka.pl/artykul/16-cwiczenia-relaksacyjne-czyli-jak-odpoczywac-wczasie-nauki (dostęp: 04.2013)
9. Gry i zabawy integracyjne, budujące zaufanie w grupie..http://m-forum.pl/gryzabawy-integracyjne-lub-budujace-zaufanie-w-grupie-t52659.html
(dostęp: 04.2013)
10. Rozwijanie twórczego myślenia
http://www.lumosity.com/app/v5/personalization/memory (dostęp: 04.2013)
11. Szkolenie kreatywności http://creativitygames.net/ (dostęp: 04.2013)
12. Zabawy twórcze..http://www.edukacja.edux.pl/p-5487-zabawy-tworcze.php
(dostęp: 04.2013)
13. Jak ćwiczyć kreatywność http://www.tipy.pl/artykul_2089,jak-cwiczyckreatywnosc.html (dostęp: 04.2013)
214
Spis treści
WPROWADZENIE – METODA PROJEKTU W NAUCZANIU .................................................................. 2
LITERATURA DOTYCZĄCA METODY PROJEKTÓW, PBL ...................................................................... 11
MODUŁ I: SIEĆ GLOBALNA, SIECI LOKALNE .................................................................................... 13
MODUŁ II: POSZUKIWANY, POSZUKIWANA - ZBIERANIE INFORMACJI NA OKREŚLONY TEMAT ..... 27
MODUŁ III: GADU, GADU, GADU…, CZYLI O SPOSOBACH KOMUNIKACJI ........................................ 44
MODUŁ IV: PRAWDA CZY FAŁSZ? – PRZETWARZANIE I WYKORZYSTANIE INFORMACJI .................. 55
MODUŁ V: PROMOCJA, REKLAMA W INTERNECIE ......................................................................... 68
MODUŁ VI: SZTUKA OBRAZU – GRAFIKA KOMPUTEROWA ............................................................ 82
MODUŁ VII: MULTIMEDIALNA AKCJA! – CZYLI JAK TWORZYĆ I WYKORZYSTYWAĆ
MULTIMEDIALNE ZASOBY CYFROWE ............................................................................................. 95
MODUŁ VIII: ŚWIAT WOKÓŁ NAS – TECHNOLOGIA INFORMACYJNA POMAGA SIĘ UCZYĆ ............ 112
MODUŁ IX: PORZĄDEK MUSI BYĆ! - BAZY DANYCH ...................................................................... 126
MODUŁ X: RAZEM W CHMURZE .................................................................................................. 139
MATERIAŁY DO PLANOWANIA I EWALUACJI PRACY UCZNIÓW .................................................... 153
PLANOWANIE PRACY METODĄ PROJEKTU – wzór 1 ....................................................................... 156
PLANOWANIE PRACY METODĄ PBL – wzór 2 ................................................................................. 157
INSTRUKCJA OGÓLNA - dla wszystkich uczniów realizujących zadanie – wzór .............................. 158
PRZYKŁADOWE KRYTERIA OCENY PROJEKTU .................................................................................. 159
KARTA OCENY PRACY GRUPOWEJ – wzór 1 .................................................................................... 160
KARTA OCENY PRACY GRUPOWEJ – wzór 2 .................................................................................... 161
KARTA SAMOOCENY – dla ucznia – wzór 1 ..................................................................................... 162
KARTA SAMOOCENY – dla ucznia – wzór 2 ..................................................................................... 163
ARKUSZ OCENY – ETAP REALIZACJI PROJEKTU – wzór .................................................................... 164
ANKIETA EWALUACYJNA PROJEKTU – wzór .................................................................................... 165
OPISY PROJEKTÓW ZREALIZOWANYCH W POWIATOWYCH OŚRODKACH WSPIERANIA UCZNIÓW
ZDOLNYCH NAGRODZONYCH I WYRÓŻNIONYCH W KONKURSACH POWIATOWYCH NA NAJLEPSZY
PROJEKT EDUKACYJNY ................................................................................................................ 166
Ad.1. OPIS REALIZACJI PROJEKTU.................................................................................................... 167
Ad. 2.OPIS REALIZACJI PROJEKTU.................................................................................................... 171
Ad. 3.OPIS REALIZACJI PROJEKTU.................................................................................................... 177
BANK POMYSŁÓW ....................................................................................................................... 200
215

TIK-gimnazjum

Transkrypt

Podobne dokumenty

Historia sztuki po angielsku

JAK NARYSOWAĆ

Tematy realizowane w 2015 roku: • Wpływ tzw. nowych mediów na

Wyzwalacz wzrostowy DPX³ 200-277V AC/DC

Projekt edukacyjny w kilku krokach

plan raportu