Untitled

____________________________________________________________________________________
-2-
STYCZE
2011 r.
REGION MIGRODZKI
GMINNE WIE CI
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
REGION MIGRODZKI
STYCZE
2011 r.
-3-
Z KART HISTORII
Echa reformacji w regionie migrodzkim cz. IV
zerz ca si na terenie Podkarpacia reformacja, mia a inny
przebieg ni na zachodzie Europy, chocia zyskiwa a coraz
liczniejszych zwolenników. Nie toczono tu krwawych walk
religijnych, si gaj c raczej po argumenty ekonomiczne. W XVI
wieku, trac ce autorytet oraz materialn si duchowie stwo,
pozbawiano cz sto zwyczajowych dochodów, a tym samym
podstaw utrzymania. W ciciele lub mieszka cy ziem zabierali
dziesi cin nale
Ko cio owi albo odmawiali jej p acenia .
W naszym regionie nie oddawano dziesi ciny oraz
odmawiano wiadcze w ponad dwudziestu okolicznych
miejscowo ciach. Pobierano j w zaledwie jednej lub dwóch
wsiach. W Nowym migrodzie mieszka cy odmówili wnoszenia
op at z folwarku i ogrodów mieszcza skich, w Starym migrodzie
nie uiszczano powinno ci z folwarku oraz gospodarstw niektórych
ch opów. Podobnie by o na Mytarzy, Mytarce, w K tach, Sadkach,
Siedliskach, Nienaszowie, Kobylanach i G ojscach. W tym czasie
zabrano te pole na Mytarzy, nale ce do migrodzkiego plebana.
Pod koniec XVI wieku do nietypowej sytuacji dosz o w
Starym migrodzie. Ko cio em filialnym zarz dza tam wikary
Jakub z Chodcza. Miejscowi parafianie podejrzewali go, e jest
zbieg ym z klasztoru bernardynem, tote odmówili uiszczania
wi kszo ci zwyczajowych nale no ci. Wikary, chc c utrzyma
rodzin , z on z konkubiny i pi ciorga dzieci, zmuszony by
asnor cznie uprawia niewielk rol pleba sk , pracuj c na niej
nawet w wi ta, co wywo o dodatkowo oburzenie wiernych.
W drugiej po owie XVI wieku rada miejska Nowego
migrodu przeprowadzi a swoi cie rozumian sekularyzacj . Za
zgod , a w ciwie na polecenie w ciciela miasta Stadnickiego,
rajcy i niektórzy mieszka cy zagarn li dochody ko cielne oraz
podzielili si maj tkiem opuszczonego klasztoru dominikanów. W
miejsce zakonników, którzy
musieli opu cili
migród,
osadzili kanonika spiskiego
Jana Nieszkowskiego, który
mia konkubin i troje dzieci.
Zale
on ca kowicie od rady
miejskiej, b
c zaci tym
rywalem prawowitego
proboszcza. Taki stan rzeczy
trwa prawdopodobnie do
ko ca XVI wieku. Dzia ania te
by y najcz ciej inicjowane i
popierane przez w ciciela
miasteczka, Stadnickiego.
Po wizytacji parafii diecezji
krakowskiej, przeprowadzonej
z polecenia biskupa Padniewskiego w latach 1565 - 1570, tak
oceniono sytuacj ko cio a parafialnego i jego duszpasterzy:
Przy ko ciele parafialnym, który by w mie cie, z pi ciu
kap anów wieckich, którzy tam byli, tylko jeden Mansyonarz
pozosta , drugi jaki kap an z Litwy, a nawet w r. 1564, od postu do
Narodzenia Pa skiego, nie by
adnego kap ana przy ko ciele,
tylko proboszcz, cz owiek wiecki, niejaki Nieszkowski. Kap ani
bowiem ust pili z powodu dokucza , jakie im czyniono.
Ten dokument wiadczy o trudnej sytuacji ówczesnego
Ko cio
migrodzkiego. Uszczuplenie dochodów spowodowa o
zmniejszenie obsady parafii. Z dotychczasowych kap anów
pozosta o zaledwie dwóch: proboszcz i jeden spo ród 5 wikarych,
przy czym ten pierwszy wyprowadzi si ze zrujnowanej plebanii i
zamieszka u wikarego, którego dom równie grozi zawaleniem.
Obsada parafii sk ada a si z przypadkowych osób.
Jedn by misjonarz (by mo e zakonnik z klasztoru dominikanów)
a drug jaki kap an z Litwy. Natomiast przez kilka miesi cy 1564 r.
nie by o przy ko ciele adnego ksi dza. Przyczyny, z powodu
których duchowni mieli opu ci miasteczko okre lono dosy
ogólnikowo jako dokuczania. By mo e chodzi o nie tylko o brak
rodków utrzymania, ale tak e o uniemo liwienie wykonywania
obowi zków duszpasterskich, n kanie, gro by czy fizyczne
S
zaczepki, których dopuszczali si Stadnicki i jego poplecznicy.
Mimo tego nie dosz o do zast pienia ko cio
wi tyni
protestanck , czyli zborem. W ród mieszka ców migrodu i
okolicznych wsi by o bowiem niewielu innowierców. Mo na
wymieni zaledwie kilku z nich: Wojciecha z Urz dowa, Kaspra
ochowica oraz z otnika W gra. Wi kszo ludno ci pozosta a
katolicka.
W drugiej po owie XVI wieku tak e i dominikanów
zmuszono do opuszczenia klasztoru. Wspomniana ju Wizytacja
diecezji krakowskiej tak opisuje te zdarzenia: (...) jest tu tak e
ko ció czyli kaplica, któr zarz dzali bracia zakonu w. Dominika z
Krakowa, którzy st d wyszli, zabrawszy z ko cio a ksi ki. Miasto
opu cili oni z powodu przykro ci doznawanych nie wiadomo od
kogo.
Te wydarzenia rozgrywa y si na krótko przed rokiem
1558. Obraduj ca w tym czasie kapitu a prowincjalna w P ocku
omawia a spraw domu zakonnego w migrodzie. Stwierdzono
wówczas, e zosta on opuszczony przez zakonników, a wszystkie
dobra ruchome nale y przenie do innych konwentów.
Tak trwa o mniej wi cej do ko ca XVI wieku. Wtedy
kolejnym w cicielem dóbr migrodzkich zosta Andrzej Stadnicki
(zm. 1614). W m odo ci powróci do katolicyzmu, staj c si jego
arliwym obro
. Podczas rokoszu Zebrzydowskiego stan w
obronie atakowanych jezuitów. Dzi ki jego staraniom, u schy ku
XVI wieku w migrodzie na nowo osiedlili si dominikanie. Podj
równie dzia ania maj ce na celu odbudowanie pozycji Ko cio a
parafialnego. W 1603 roku odnowi konwent i klasztor.
W dziejach regionu migrodzkiego reformacja by a tylko
krótkim epizodem, który nie pozostawi trwa ych ladów. Jej
najwi ksza ekspansja przypada na drug po ow XVI wieku. Ten
post p by mo liwy dzi ki wsparciu ze strony ówczesnych
cicieli dóbr migrodzkich - Stadnickich. Wi kszo
mieszka ców odnosi a si do tych dzia
nieprzychylnie lub
oboj tnie. Gdy zabrak o ich opieki, ruch protestancki straci na
znaczeniu.
Ryszard Turek
Na drzeworycie: wyp dzenie mnichów (XVI w.)
Mówimy, piszemy...
Antyprzys owia, czyli artobliwe wersje znanych przys ów
Próby przekszta cania przys ów s tak stare, jak one
same. Pocz tkowo zmieniano je, by sta y si bli sze odbiorcom,
np. antyczne Co wolno Jowiszowi, tego nie wolno os owi na - Co
wolno wojewodzie, to nie tobie, smrodzie.
Modyfikowano nie tylko przys owia pochodzenia obcego.
Rodzime dostosowywano do aktualnej sytuacji lub zmieniano w
celach humorystycznych. Oto przyk ady takich przekszta ce :
dry Polak po szkodzie. - M dry Polak po errorze/ terrorze.
Jak Polak g odny, to z y. - Jak Polak g odny, to kurcz pieczone.
le si dzieje w pa stwie du skim. - le si dzieje w pa stwie
polskim.
Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje. - Kto rano wstaje, ten ca y
dzie ziewa.
Kto nie pi, by spa móg kto . - Kto nie pracuje, by pracowa
móg kto .
Nie wszystko z oto, co si wieci. - Nie wszystko IBM, co si wieci.
Mówi y jaskó ki, e niedobre s spó ki. - Mówi y jaskó ki, e
niedobre s spó ki cywilne.
Na z odzieju czapka gore. - Na z odzieju czapka z norek.
Najpierw obowi zek, potem przyjemno .- Najpierw przyjemno ,
potem obowi zki.
Musi to na Rusi, a w Polsce, jak kto chce. - Musi to na Rusi, a w
Polsce Delete.
Tworzenie antyprzys ów jest form zabawy j zykiem.
Badacze polszczyzny ró nie oceniaj ten proces. Nastawieni
pozytywnie, zach caj do twórczej aktywno ci. Inni zalecaj
ostro no , kierowanie si wyczuciem i dobrym smakiem,
poniewa pi kno przys ów tkwi w ich archaicznych formach.
Iwona Turek
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
-4-
STYCZE
2011 r.
REGION MIGRODZKI
AKTUALNO CI
Konkurs Bo onarodzeniowy
w Urz dzie Marsza kowskim w Rzeszowie
29 grudnia w Urz dzie Marsza kowskim w Rzeszowie
pr zep ro wa dzon o
drug
edycj
K o n k u r s u
Bo onarodzeniowe
go . D o u d zia u
zg os i o si
18
l o k a l n y c h
s t ow arz y sze
z
trenu województwa
pod kar packiego ,
równie
LGD
S t o w a r z ys z e n i e
„Subregion magurski - szansa na
rozwój”, reprezentowane przez
lokalne oddzia y
KGW.
C e l e m
konkursu by a popularyzacja najlepszych potraw regionalnych, kultywowanie miejscowych
tradycji wi tecznych i uczenie si oryginalnej aran- acji sto u wigi-lijnego.
Uczestnicy prezentowali wybran potraw wigilijn ,
charakterystyczn dla ich terenu. KGW z obszaru dzia alno ci
„Subregionu magurskiego” postawi y na pierogi z suszonych
owoców. Panie przygotowa y a 12 tradycyjnych potraw
wigilijnych, wyeksponowanych na starannie udekorowanym
stole.
K a p i t u
a
k o n k u r s o w a
kierowa a si
nast puj cymi
kryteriami: ilo ci ,
pracoch onno ci i
ró norodno ci
potraw, ich smakiem i
estetyk , sposobem
prezentacji, zwi zkie m z t r ad ycj .
Nasze stanowisko
oceniono stosunkowo wysoko, ale nie
ud a o si
zaj
miejsca na podium.
Pierwsze miejsce
przyznano LGD Dorzecze Mleczki za
ryb faszerowan w
galarecie, drugie L GD L iw oc z z a
p st r g a f as ze r o wanego, trzecie - Czarnorzecko - Strzy owskiej LGD za kwa
kasz .
Laureatów nagrodzono sprz tem AGD. Pozostali
uczestnicy równie otrzymali upominki. Naszej grupie wr czono
kuchenk mikrofalow .
ciwie wszyscy okazali si zwyci zcami, bo
przygotowanie smakowitych potraw to nie lada sztuka. Docenili t
umiej tno
zwiedzaj cy, którzy zachwycali si smakiem
wigilijnych da .
Udzia w konkursie pozwoli LGD „Subregion magurski -
szansa na rozwój” rozreklamowa pierogi z suszonych owoców i
wiele innych potraw, które przyci ga y ju samym wygl dem i
zapachem.
Marek Sroka
Obchody Dnia Patrona w ZS w Nowym migrodzie
Na tej ziemi si urodzi ,
Gdzie ptak piewa na b kicie,
Po tej ziemi biega , chodzi
I poznawa ludzi, ycie.
Te s owa wier sza odnosz
si
do biogra fii
ogos awionego W adys awa Findysza, patrona Gimnazjum i
Szko y Podstawowej w Nowym migrodzie. 15 grudnia 2010 r.
wi towano w nich Dzie Patrona. W uroczystej mszy wi tej w
ko ciele parafialnym uczestniczyli dyrektorzy, m odzie wraz z
pocztami sztandarowymi, nauczyciele i rodzice.
Podczas cz ci artystycznej zaprezentowali si
uczniowie klas pierwszych i trzecich gimnazjum. piewa równie
chór szkolny, przygotowany przez katechetów oraz nauczycielk
muzyki. Przedstawienie mia o charakter monta u s ownomuzycznego, przypominaj cego biografi patrona oraz idea y,
którym s
. Zwrócono szczególn uwag na zwi zek b . W .
Findysza z naszym regionem i trudne, powojenne czasy jego
kap skiej pos ugi. Podkre lono znaczenie takich warto ci, jak:
nauka, praca,prawda,sprawiedliwo , tolerancja, uczciwo .
Przyk ad W adys awa Findysza pomaga wpaja
odzie y zasady, wed ug których równie obecnie warto
.
Iwona Turek
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
REGION MIGRODZKI
STYCZE
2011 r.
-5-
PROFILAKTYKA
„Proscenki 2010” - VI Przegl d Teatrów Uczniowskich
1 grudnia 2010 r., w M odzie owym Domu Kultury w
Ja le, odby si VI Przegl d Profilaktycznych Teatrów
Uczniowskich „Proscenki 2010”, adresowany do uczniów
gimnazjów. Uczestniczy o w nim 6 grup teatralnych z terenu
powiatu jasielskiego. W spektaklach wyst pili uczniowie z
Gimnazjum nr 1 w Ja le, PG w Bie dziedzy, Brzyskach i Lipnicy
Dolnej oraz z Zespo u Szkó w Nowym migrodzie i Opaciu.
Tematyka dotyczy a szeroko rozumianej profilaktyki uzale nie i
zachowa patologicznych. Wszystkie przedstawienia mia y form
teatru ywego s owa.
Poziom przegl du by wyrównany. Komisja postanowi a
wyró ni spektakl „Przystanek” w wykonaniu Szkolnego Kó ka
Teatralnego, dzia aj cego w PG w Bie dziedzy oraz „Chorego
Franka” grupy teatralnej „Bez Komentarza” z Zespo u Szkó w
Nowym migrodzie. W jej sk ad weszli: Marcelina G owa,
Marzena M drek i Filip Krawczyk.
Tak o naszym wyst pie pisali organizatorzy: Szczególne
wyró nienie otrzyma spektakl „Chory Franek”, w wykonaniu
grupy teatralnej „Bez komentarza” z Zespo u Szkó w Nowym
migrodzie. „Chory Franek” to krótka, ale o bogatej tre ci
inscenizacja, na podstawie w asnego opracowania wiersza „Pan
kotek by chory”. Uczniowie pod kierunkiem pani Joanny Kmie ,
przedstawili obraz ci ko schorowanego Franka po d szym
okresie nadu ywania alkoholu, narkotyków i palenia papierosów.
Spektakl wyró ni si pomys owo ci i potraktowaniem tematu z
lekkim poczuciem humoru.
Nagrodzono wszystkich uczniów. Fundatorem
upominków by o Starostwo Powiatowe w Ja le oraz Urz d Miasta
Jas a. Wr cza y je: dyrektorka MDK w Ja le Gra yna Le czuk,
reprezentuj ca Wydzia Kultury Urz du Miasta Jas a Anna
Szeleszkiewicz oraz wicedyrektorka ds. ekonomicznofinansowych Zak adu Gazowniczego w Ja le Barbara Chocho ek.
W ramach fina u m odzie wzi a udzia w programie „ yj
poza klatk ”, przygotowanym przez Fundacj „G os Ewangelii” z
Warszawy. W trakcie tego spotkania, instruktor ds. uzale nie
Artur Kacprzak przestrzega
odzie przed piciem alkoholu i
ywaniem narkotyków. Piosenki, dotycz ce profilaktyki, rapowa
Jacek Nerkowski „Kosmo”.
Celem „Proscenek 2010” by o wi c takie kszta towanie
postaw m odzie y, by uchroni
przed uzale nieniami.
Joanna Kmie
Warto pami ta
e wolontariuszem mo e zosta ka dy.
Wszystko zale y od dobrej woli, ch ci i zaanga owania.
pedagog szkolna Joanna Kmie
Tydzie Wolontariatu
Zespó Szkó im. B . Ks. W . Findysza w Nowym
migrodzie w czy si w ogólnopolsk akcj „Szko a bez
Przemocy”. W jej ramach od 6 do10 grudnia 2010 r. trwa Tydzie
Wolontariatu, zorganizowany przez pedagog szkoln .
Przygotowano wówczas gazetk cienn na temat wolontariatu
oraz wystaw plakatów, zach caj cych do niesienia pomocy.
Stanowi a ona pok osie konkursu plastycznego „Wolontariat jest
OK”. W ród jego laureatek znalaz y si : Anita Mi kowicz, Monika
Rychlicka, Marcelina G owa, Natalia Grzywacz i Katarzyna
Potera.
Przedstawiciele klas szko y podstawowej i gimnazjum
uczestniczyli w projekcji filmu „ skie oblicza wolontariatu”,
przygotowanej przez bibliotekarza Piotra Figur . Odby o si
równie spotkanie z pracownikiem schroniska dla bezdomnych
czyzn w Ja le. Prowadzi je Stowarzyszenie im. w. Brata
Alberta. M odzie pozna a bli ej zasady prowadzenia tego typu
placówki (jednej z wielu na terenie Podkarpacia) i zadania
wolontariuszy. Zrozumia a, jak wa
rol odgrywa niesienie
innym pomocy. Bezinteresowno ci uczy y klasowe miko ajki,
podczas których obdarowywano si prezentami. Natomiast
ród nauczycieli przeprowadzono zbiórk
produktów
spo ywczych dla potrzebuj cych uczniów i ich rodzin.
Przygotowano w ten sposób trzy wi teczne paczki.
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
STYCZE
-6-
REGION MIGRODZKI
2011 r.
KONKURS PIOSENKI PATRIOTYCZNEJ
I Powiatowy Konkurs Piosenki Patriotycznej
13 grudnia
00
2010 r. o godz. 10
w Gminnym O rodku Kultury w Nowym
migrodzie
odby si I Powiatowy Konkurs
Piosenki Patriotycznej „My
c,
Ojczyzna...” Jego
pomys odawczyni
b y a A n e t a
Kowalkowska, a
cego wprowadzenie stanu wojennego. W ten sposób pozbawiono spo ecze stwo
podstawowych praw i
wolno ci, m.in. ustano wio no go dzin
milicyjn , wprowadzono militaryzacj
za k a d ó w p r a c y,
zakaz zgromadze ,
ograniczono swobod poruszania si
po kraju, wprowadzono cenzur korespondencji. Likwidacji
uleg o wiele organizacji, np. Niezale ne
Zrzeszenie Studentów czy Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Zosta o
internowanych ponad 6 tys. dzia aczy
opozycyjnych i zwi zkowych, w ród nich
przywódca „Solidarno ci” Lech Wa sa.
Na wiele miesi cy w polski krajobraz
wpisa y si liczne patrole wojskowo milicyjne.
W grudniu 1981 r. w adze brutalnie
rozprawi y si z protestuj cymi. Zgodnie z
d ecyzj
WRON w ojsko i milicja
likwidowa y strajki, m.in. w stoczniach w
Gda sku i Szczecinie, w Hucie Katowice,
we wroc awskim Pafawagu, kopalni
„ Pias t” . Szczególnie dramatyczny
przebieg mia a pacyfikacja kopalni
„Wujek” (6 grudnia 1981r.), podczas której
na skutek u ycia przez wojsko i milicj
broni ostrej zgin o dziewi ciu górników, a
kilkudziesi ciu odnios o rany. Dzia acze
„Solidarno ci”, którym uda o si unikn
aresztowania, zacz li odbudowywa
podziemne struktury organizacji. Tak
p o w s t a a Ty m c za so w a K o m i s j a
Koordynacyjna NSZZ „Solidarno ”, w
sk ad której weszli W adys aw Frasyniuk,
Zbigniew Bujak, W adys aw Hardek i
Bogdan Lis.
Mimo olbrzymich represji ze strony
adz, nawet w czasie stanu wojennego
do sz o d o li c zny ch p r ot es tó w i
man ifes tacji . Wi el e strajków
zorganizowano pod koniec 1982 r. By y
one odpowiedzi na uchwalenie przez
sejm ustawy o zwi zkach zawodowych,
która delegalizowa a ich dzia alno
(tak e „Solidarno ”).
wspó organizatorkami - Wioletta mietana i
Barbara Skuba. Wyst py ocenia o jury, w
sk adzie: Pawe Oszajca, Jerzy D biec,
Tadeusz rebiec i ukasz Mikulski.
Obecnych przywita a dyrektorka
ZS im. M. Kopernika w Nowym migrodzie
Ewa Ró ycka. Przypomnia a, e termin
konkursu wybrano nieprzypadkowo 13 grudnia to rocznica wprowadzenia stanu
wojennego. G os zabra równie wójt gminy
Nowy migród Krzysztof Augustyn.
Rozpocz a si pierwsza cz
eliminacji. Wyst pili w niej reprezentanci
gimnazjów z Krempnej,
yn, Osieka
Jasielskiego, Nowego migrodu, Jas a,
Brzysk, Trzcinicy, D bowca i K tów.
Nast pnie na scenie pojawili si
uczniowie LO w Nowym migrodzie, m.in.
Karolina Adamik, Natalia Socha, Kornelia
Sanicka, Aneta Kmiecik, Joanna Gajoska,
Agata Majewska i Katarzyna Miko . Pod
kierunkiem historyków Anety Kowalkowskiej
i Paw a Garbacika przygotowali oni
akademi , po wi con okoliczno ciom
wprowadzenia w nocy z 12 na 13 grudnia w
1981 r. stanu wojennego. By a to decyzja
Rady Pa stwa, stanowi ca - niezgodn z
konstytucj - prób opanowania przez
ówczesne w adze drastycznie pogarszaj cej
si sytuacji w kraju i zwi zanej z ni fali
strajków oraz protestów spo ecznych,
inspirowanych g ownie przez Niezale ny
S am o r z d ny Z wi ze k Z a wod o w y
„Solidarno ”.
00
13 grudnia o godz. 6 , ówczesny
premier i pierwszy sekretarz Polskiej
Zjednoczonej Partii Robotniczej gen.
Wojciech Jaruzelski, w przemówieniu
radio wo -tele wizyjnym poinformowa Polaków o
wp ro wad z e ni u
stanu wojennego.
O g osi r ów nocze nie powo anie
do ycia Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego dwudziestojednoosobowego organu, koordynuj -
W listopadzie 1982 r., po
mierci przywódcy
ZSRR Leonida Bre niewa, zwolniono z
w i zi e ni a L e ch a
Wa
, a 31 grudnia
tego roku zawieszono stan wojenny.
Ostatecznie zosta
on zniesiony 22 lipca
1983 r.
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
STYCZE
REGION MIGRODZKI
2011 r.
-7-
KONKURS PIOSENKI PATRIOTYCZNEJ
Akademi zako czy a prezentacja, po wi cona
wydarzeniom z 13 grudnia. Nast pnie powrócono do
konkursowej rywalizacji. Teraz prezentowali swoje wokalne
umiej tno ci uczniowie szkó ponadgimnazjalnych z Ko aczyc,
Trzcinicy i Jas a.
Gdy zako czy y si przes uchania, organizatorzy
wr czyli dyplomy nauczycielom, którzy przygotowywali m odzie
do wyst pu. Pó niej odczytano protokó obrad jury.
W kategorii szkó gimnazjalnych pierwsze miejsce zaj a
Justyna Cio kosz z Gimnazjum nr 1 w Ja le, drugie - Filip K pa z
ZS im. B . Ks. W adys awa Findysza w Nowym migrodzie, trzecie
- Karolina Zajdel z Gimnazjum nr 1 w Ja le.
W kategorii szkó ponadgimnazjalnych pierwsze miejsce
zdoby a Ma gorzata Dara z I LO w Ja le, drugie - Justyna
Sanicka z ZS nr 3 w Ja le, trzecie - Ewelina Tokarczyk z II LO w
Ja le. Jury wyró ni o równie Wojciecha Buczy skiego z ZS im.
. Ks. W adys awa Findysza w Nowym migrodzie, Sylwi
Stachursk z Publicznego Gimnazjum w D bowcu oraz zespó w
sk adzie Patrycja Gronek, Aleksandra Ropa, Magdalena Rysz z
ZS w
ynach. Nagrod publiczno ci otrzyma zespó „Epizod” z
LO w Ko aczycach.
Zwyci zcom wr czono nagrody, ufundowane przez
Restauracj „Pod Ska ”, PNiG, „Marfot”, dyrektora GOK oraz
dyrektork ZS Ew Ró yck . Konkurs zako czy si wyst pem
laureatów.
Uczennice z klasy dziennikarskiej ZS
Natalia Wiatrowska, Aleksandra Stawiasz
Pod koniec stycznia rozpoczyna si szczepienie
pelargonii, kloników, fuksji. Do wiosny pi knie si ukorzeni i da
si nimi obsadzi balkony.
W ogrodzie otrz samy czapy niegu z ro lin
zimozielonych. W pogodne, suche dni koniecznie podlewamy
iglaki i im podobne. W sadzie, w pogodne, bezwietrzne dni,
bielimy pnie i konary drzew palonym wapnem z farb emulsyjn
(stosunek 1:1), je li nie zrobili my tego wcze niej. Samo wapno
zbyt szybko zmy by deszcz i nieg. Ten zabieg ochroni wczesn
wiosn drzewa przed nadmiernym nagrzaniem w dzie , a noc ,
gdy temperatura spadnie, nie powstan rany zgorzelinowe.
Sprawdzamy stan warzyw i owoców, przechowywanych
w piwnicy lub kopcach. Wyrzucamy k cza i cebulki kwiatowe
zaatakowane przez choroby. W pogodne dni wietrzymy piwnice i
spi arnie.
Natomiast w d ugie styczniowe wieczory zach cam do
czytania ogrodniczych ksi ek i gazet, np. „Dzia kowca”.
Przys owia styczniowe:
Dzie na w. Makary (2.01)pewnie przepowiada, czy we wrze niu
pogoda, czy te ci gle pada.
w. Pawe (25.01) zim traci albo j bogaci.
Kiedy w styczniu ro nie trawa, licha w lato jest postawa.
Maria Praszkowicz
================================================
lubowa po raz czwarty
14 grudnia 2010 r. w sali GOK odby a si uroczysta sesja
Rady Gminy. Zaproszono na ni przedstawicieli o wiaty, kultury,
dzia aczy gminnych stowarzysze oraz przedstawicieli Ko cio a.
Podczas tego spotkania nast pi o zaprzysi enie nowo
wybranego wójta gminy Nowy migród.
Kilka dni wcze niej odby a si pierwsza sesja nowej
Rady Gminy, na której wybrano jej w adze. Przewodnicz cym
zosta Tadeusz rebiec, zast pc - W adys aw Królik. Funkcj
przewodnicz cego komisji bud etowej powierzono Stanis awowi
Piwowarczykowi z Desznicy, komisji rewizyjnej - Mieczys awowi
Wo niakowi z K tów, komisji przestrzegania prawa - Tadeuszowi
Czajkowskiemu z Gorzyc, a rolnictwa - Zygmuntowi Rakowi z
Siedlisk migrodzkich.
Gratulujemy wszystkim radnym oraz wójtowi, ycz c
owocnej pracy na rzecz naszej gminy.
Jerzy D biec
Porady ogrodnicze na stycze
W styczniu rozpoczyna si nie tylko nowy rok
kalendarzowy, ale i rok ogrodniczy. Nale y wi c zaplanowa
odozmian, zastanowi si , jakie gatunki i odmiany ro lin
zamierzamy uprawia w ogrodzie. Szukajmy nasion odpornych
na choroby, wtedy plony b
obfitsze, unikniemy te stosowania
rodków chemicznych.
Trzeba dokona przegl du nasion i zrobi prób ich
kie kowania. W ten sposób oszcz dzimy sobie zb dnych
wydatków.
Wprowadzajmy do naszych upraw równie nowe, mniej
znane warzywa, takie jak pasternak, skorzonera, jarmu , cykoria
sa atowa, ró ne rodzaje sa at, rukola, seler naciowy, kapusta
brukselka, rzepa, czarna rzodkiew.
Dbajmy te o kwiaty doniczkowe. To dla nich trudny
okres. Podlewajmy je umiarkowanie, by nie zala korzeni, gdy
mog zgni i ro lina uschnie. Obejrzyjmy ich li cie, sprawdzaj c,
czy nie zosta y zaatakowane przez szkodniki lub choroby. Mo na
wówczas z nimi walczy .
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
STYCZE
-8-
2011 r.
REGION MIGRODZKI
NOWY ROK
Nowy Rok bie y...
Wzniós zegar w gór
onie
czas ciszy chy y krok,
uchamy z niepokojem:
nadchodzi Nowy Rok.
Wanda Malicka
Wraz nadej ciem Nowego Roku piewamy kol
Nowy
Rok bie y, w jase kach le y... Oto odchodzi stare, a rodzi si nowy
wiat, nios c rado i nadziej . Czy zawsze tak by o? W tym
samym czasie? Na ca ej kuli ziemskiej? Nie - do dzi w ró nych
kr gach kulturowych inaczej liczy si lata
istnienia.
W naszej cywilizacji przyj o si
datowa now er od narodzin Chrystusa.
Zmiana ta nast pi a w 46 r.n.e, chocia
zatwierdzono j oficjalnie dopiero w II w.
Wówczas 1 stycznia zacz
wyznacza
pocz tek rzymskiego roku urz dniczego. Sta o
si to za panowania Juliusza Cezara, st d
nazwa kalendarza - julia ski.
Ju wkrótce okaza si on niedoskona y.
Data równonocy wiosennej, niezb dna do
obliczania Wielkanocy, przesuwa a si o jeden
dzie w ci gu 128 lat. W XVI w. ró nica
wynios a ju 10 dni. Wówczas, w pa dzierniku
1582 r., papie Grzegorz XIII usun
nadwy
. Od tej pory kalendarz, zwany
gregoria skim, przyj a wi kszo
narodów wiata i w takiej postaci
istnieje do dzi .
Prze om starego i nowego roku
wi e si z licznymi proroctwami i
legendami. Najwa niejsze okaza o si
proroctwo Sybilli. Wed ug niej w
1000 r.n.e. powinien nast pi koniec
wiata. W noc z 999 na 1000 r. mia si
obudzi smok Lewiatan, uwi ziony w
lochach Watykanu przez papie a
Sylwestra I i dokona zag ady. W ca ej
Europie, a szczególnie w Rzymie,
oczekiwano na t chwil . Nastrój
ówczesnych ludzi nazwano pó niej
kryzysem milenijnym. W tym czasie na
tronie piotrowym zasiada Sylwester II.
Je go im i
je szcze p od syca o
katastroficzn interpretacj . Skoro
Sylwester I uwi zi smoka, to logiczne, e Sylwester II go uwolni.
wiat musi zgin . 31 grudnia 999 r. przywitano z l kiem. Kiedy
jednak ten dzie min spokojnie, rozwia y si obawy, ust puj c
ywio owej rado ci. Tu po pó nocy zacz to si bawi i
wi towa . Natomiast papie po raz pierwszy w historii udzieli
ogos awie stwa urbi et orbi (miastu i wiatu). Od tej pory jego
nast pcy powtarzaj je zawsze pierwszego dnia nowego roku. A
sylwester sta si czasem wielkich balów.
Nowy Rok cz sto jest ukazywany w postaci ma ego
dziecka. Ju w staro ytno ci by o ono symbolem zwi zanym z
obchodami wi ta Dionizosa. Ta poga ska praktyka zyska a w
ko cu aprobat Ko cio a katolickiego. Przez kilka wieków
1 stycznia czczono imi Jezusa, gdy by to ósmy dzie po jego
narodzinach. W 1931 r. papie Pius XI ustanowi 11 pa dziernika
wi tem Macierzy stwa Maryi dla upami tnienia 1500-lecia
soboru w Efezie (431 r.). Pó niej uroczysto
przeniesiono na
Nowy Rok. Obecnie wierni wspominaj wówczas wi
Bo
Rodzicielk i modl si o wstawiennictwo u jej syna, o aski na
kolejny rok ycia. W tym dniu nie powinno zabrakn na stole
chleba dla zapewnienia obfito ci tego daru bo ego. Dawni Polacy
tu po wyj ciu z ko cio
pieszyli do domu, bo wierzono, e im
szybciej kto si w nim zjawi, tym wi ksze bogactwo sprowadzi.
Do Polski tradycja wi towania sylwestra trafi a w XIX w.
Pocz tkowo takie zabawy nie odbywa y si zbyt cz sto.
Ucztowano zwykle w bogatych domach miejskich. Wieczór
sylwestrowy przypomina wigili , z t ró nic
e nie obowi zywa
post i nie dzielono si op atkiem. Cz stowano si wi tecznymi
potrawami i jedzono wypieki. Tradycyjn potraw noworoczn by
groch. Wierzono, e kto go nie zje, suto okraszonego omast , ten
nie mo e liczy na bogaty zbiór w czasie niw, cho by rzuca w
ziemi najdorodniejsze ziarna.
Wznoszono liczne toasty - miodem pitnym lub winem podczas których sk adano krótkie yczenia, np. Do
siego roku! Tak powsta o porzekad o: Od siego do
siego, daj nam Bo e doczeka albo takiego, albo
lepszego lub Na szcz cie, na zdrowie, na ten
Nowy Rok, eby si wam rodzi a pszenica jak
groch, i proso, i yto, i wszystko! Aby cie mieli w
ka dym k tku po dzieci tku, a na piecu cho ze
troje! Oraz w stodole, na polu, w oborze - daj Wam
Bo e!
Do noworocznych tradycji nale
o
przychodzenie z yczeniami kol dników, zwanych
drabami, w charakterystycznych przebraniach.
Najcz ciej byli to starsi ch opcy. Po kryjomu
wchodzili do alkierzy, komór i innych zakamarków,
sk d wykradali jedzenie, p ataj c przy okazji ró ne
figle, np. zamalowywali szyby w oknach, zatykali
kominy czy wypuszczali byd o z obory. Uchodzi o
im to bezkarnie, bo wierzono, e Gdzie
drab w domu, szcz cie w domu b dzie,
krowa si ocieli, dziewka za m
wyjdzie.
W Nowy Rok zwracano te
uwag na zjawiska astronomiczne i
pogod . Cieszono si
e przybywa
dnia. Mówiono: Na Nowy Rok przybywa
dnia na barani skok. Je li s ce
zaja nia o na niebie, cho przez chwil ,
wró ono obfite zbiory: Gdy w Nowy Rok
jasno, w gumnach b dzie ciasno; Gdy
Nowy Rok mglisty, je
zbo a
glisty. Wiatr zapowiada urodzaj
owoców, nieg - dobre rojenie si
pszczó . Du o jasno wiec cych gwiazd
sprzyja o dobremu niesieniu si kur.
Dwie wojny wiatowe, szybki
rozwój techniki, przemiany cywilizacyjne sprzyja y migracjom ludno ci. Wp yn o to równie na
sposób obchodzenia noworocznego wi ta. Na pocz tku
II po owy XX w., mimo powojennego zubo enia, hucznie
obchodzono sylwestra. Wie bawi a si w domach ludowych, a w
miastach organizowano w zak adowych wietlicach bale.
Zaostrzaj ce si z czasem przepisy administracyjne i fiskalne
utrudnia y spontaniczne organizowanie imprez, a w ko cu
ludowe zabawy zanik y. Od kilkudziesi ciu lat Polacy bawi si jak
reszta wiata - na balach sylwestrowych, w restauracjach, na
prywatkach, a ostatnio na placach du ych miast. Pozostali
sp dzaj czas w gronie rodzinnym, nierzadko przed telewizorem.
Mi nicy sportu coraz cz ciej wyje
aj do popularnych
kurortów na narty albo na pla e ciep ych krajów.
No i mamy nowy kalendarz.
A dzie ka dy w nim ten sam, nie inny.
dzie znów do roboty wyp dza
sekundy, minuty, godziny.
Edward Szyma ski
Opracowa Feliks rebiec
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
REGION MIGRODZKI
STYCZE
2011 r.
-9-
WIGILIA
Gminna wigilia
Nast pnie ksi a z parafii Kobylany udzielili wszystkim
Zasi
my do wspólnej wieczerzy, jak dawniej, jak
ogos awie stwa i z yli yczenia. Radosnych wi
yczyli
zawsze, bo jest taki czas pe en tajemnic i blasku, pachn cy obecnym równie przedstawiciele lokalnych w adz. amano si
wierkiem i piernikiem, kiedy zwierz ta nawet mówi potrafi … a op atkiem. Spokojnych i zdrowych wi t Bo ego Narodzenia! ludzie ze sob - nie zawsze.
mo na by o us ysze w ca ej sali. Pó niej rozpocz a si wspólna
W sobot 18 grudnia 2010 r. w Domu Ludowym w wigilia. Podczas niej ogl dano film XIX - wieczna polska wie
M a k o w i s k a c h Beskidu Niskiego. Okres Bo ego Narodzenia, nakr cony w
odby a si gmin- naszej gminie.
na wigilia. Jej
Po wieczerzy wspólnie piewano kol dy, ciesz c si z
o r g an iz at or em nadchodz cych wi t. To przecie czas spotka z rodzin i
b y w ójt or az znajomymi przy wigilijnym stole, by w serdecznej atmosferze
lokalne oddzia y zapomnie na chwil o codziennych problemach.
KGW. Funkcj
Marek Sroka
gospodarza
Spotkanie wigilijne w SP w ysej Górze
pe ni so tys wsi
Bogdan Majka.
Do polskiej tradycji wi tecznej nale y sk adanie
Na wieczer z , znajomym i bliskim ycze . S owami „Weso ych wi t!”
p rzygo tow an
pozdrawiaj si nawet przechodnie. Przyj si te zwyczaj
przez cz onkinie organizowania wigilii w miejscach pracy, by podzieli si
KGW, przyby o op atkiem. Spo eczno szkolna od dawna kultywuje t tradycj .
ponad 200 osób. Tak uroczysto
wi towano m.in. 21 grudnia w Szkole
ród honoro- Podstawowej w ysej Górze. Uczniowie przygotowali jase ka, a
w y c h g o c i po wyst pie amali si op atkiem z rodzicami, nauczycielami i
znale li si przed- zaproszonymi go mi. Nast pnie spo ywano wigilijne potrawy,
stawiciele w adz: przygotowane przez Rad Rodziców. Przyby ych obdarowano
w ój t K rzysztof stroikami wi tecznymi, wykonanymi w asnor cznie przez
Augustyn, staodzie . Natomiast dzieci, w prezencie gwiazdkowym,
rost a jasie lski otrzyma y s odycze. Wkrótce szkolne mury wype ni piew kol d.
Adam Kmiecik,
wicestarosta
Franciszek Mi kowic z, radni
gminni wraz z
p r z e w od ni c z cym RG Tadeuszem rebcem
oraz so tysi. Nie
zabrak o te
dzia aczek KGW.
Jak co roku
zadbano, by przy
wi tec z nym
stole spotka y si
osoby samotne z
te r en u na szej
gminy, gdy w
wigilijny wieczór
nikt nie powinien
czu si sam.
W cz ci
artystycznej
wyst pi y zespo y
ludowe - „Magurzank i” oraz
„Pokolenie”. KoSzko a w ysej Górze jest bardzo kameralna.
dy i pastora ki w
ich wykonaniu Ucz szcza do niej zaledwie 58 dzieci, tote panowa a tu
wprowadzi y zeb- prawdziwie rodzinna atmosfera. Dyrektorka szko y Alicja
a obecnym yczenia. Podzi kowa a
ranych w wi - Wi niewska z
teczny nastrój. nauczycielom i rodzicom za przygotowanie wigilijnego spotkania,
Natomiast jase - a Zenonowi Ksi kiewiczowi, przewodnicz cemu Rady Gminy w
ka przygotowa y minionej kadencji, za pomoc w pozyskiwaniu rodków
dzieci ze Szko y bud etowych na remont gmachu.
wi ta Bo ego Narodzenia maj niepowtarzalny klimat.
Podstawowej w
rodowisko szkolne
M a k o w is ka c h . Wigilijne spotkanie pozwoli o zrozumie
to te wielka rodzina, która nie tylko pracowa , ale i cieszy si
One r ównie
od piewa y ko- chce razem.
Marek Sroka
dy.
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
STYCZE
- 10 -
2011 r.
REGION MIGRODZKI
EGZOTYKA
Z pami tnika podró nika...
Kolumbia cz. III
c w Kolumbii, chcia em j jak najdok adniej pozna ,
chocia wiedzia em, e w ci gu trzech tygodni to niemo liwe.
Musia em ograniczy si do zwiedzenie Medellin, w którym
mieszka em, i jego okolic. Odby em dwie d sze wycieczki i
przelotnie zapozna em si ze stolic - Bogot . Odradzono mi
podró do d ungli amazo skiej, gdy tam nadal ukrywaj si
bojownicy FARC, a koszty odstraszy y mnie od wyprawy na
wysp San Andres, po on ju blisko Nikaragui. Po zwiedzeniu
Cartageny pos ucha em sugestii gospodarzy, by uda si do
regionu Eje Cafetero w Andach. Le y on w rodku trójk ta,
utworzonego przez trzy najwi ksze miasta Kolumbii: Bogot ,
Medellin i Cali. Okolica s ynie z upraw kawy oraz pi knej
architektury, specyficznego folkloru, lokalnej kuchni, gor cych
róde i zró nicowanego krajobrazu. Wyst puj tu te wulkany,
m.in. Nevado del Ruiz. Za jego spraw w 1985 r. potoki b ota
zmiot y z powierzchni ziemi ponaddwudziestotysi czne miasto
Armero, o czym g no by o w wiatowych mediach.
Minibus, którym podró owa em, pokonywa Andy w
ci gu dnia, wi c musia em si przyzwyczai do osza amiaj cego
widoku zakr tów i przepa ci. Przezwyci aj c l k wysoko ci
ogl da em doliny rzek, po one setki metrów poni ej drogi. Od
czasu do czasu mijali my osuwiska - efekt ulewnych deszczów.
Znaczny odcinek trasy prowadzi wzd
Rio Cauca - drugiej co
do wielko ci andyjskiej rzeki Kolumbii. Wzburzona woda
wype nia a ca e koryto, zalewaj c pale nadrzecznych domów.
Andy kolumbijskie od chilijskich i argenty skich odró nia
bujna ro linno . W ród lasów, zaro li lub traw mo na by o
wypatrzy ma e plantacje kawy czy bananów. Banany
kolumbijskie to nie tylko
te owoce, znane w Europie. Niektóre
odmiany nie nadaj si do spo ycia na surowo, ale sma one
stanowi znakomity dodatek do mi snych da .
Kuchnia kolumbijska jest odmienna w ró nych
regionach. Z mi s jada si
ównie wo owin i drób, podawane
zwykle z ry em. Ziemniaki s traktowane jako dodatek. Rzadko
natomiast robi si surówki. Rekompensuje to obfito owoców,
cz sto dla nas egzotycznych, jak np. guanabana, lulo czy tomato
de arbol - tzw. pomidor drzewny. Mia em okazj spróbowa dziko
rosn cych lokalnych borówek o nazwie morti os. Próbowa em
ró nych miejscowych potraw, w wi kszo ci bardzo smacznych.
Czasami wyczuwa em w nich dziwny posmak. Jego przyczyn
by a zielenina, dodawana do wi kszo ci da , wygl dem
przypominaj ca pietruszk . By o to cilantro, czyli li cie kolendry.
W krajach latynoskich u ywa si ich cz sto. U nas
przyzwyczajeni jeste my raczej do jej owoców. Obecno
kolendry przeszkadza a mi tak bardzo, e postanowi em
poszuka przyczyny w Internecie. Okaza o si
e wielu
Europejczyków odbiera smak jej li ci jako nieprzyjemny, mydlany,
z powodu obecno ci aldehydów, podobnych do wydzielanych
przez podra nione pluskwiaki. Jest to podobno uwarunkowane
genetycznie.
Eje Cafetero, kolumbijski region kawy, obejmuje trzy
niewielkie andyjskie departamenty: Quindio, Caldas i Risaralda.
Jednym z najciekawszych miejsc regionu jest miasteczko
Salento, s yn ce z kolorowych domów i punktu widokowego,
wznosz cego si wysoko nad rozleg dolin rzeki Quindio.
Przyci ga ono turystów i artystów. Odbywaj si tu uliczne
koncerty, a sklepy oferuj rozmaito wyrobów r kodzielniczych.
Atrakcj okolicy s te tematyczne parki rozrywki, np.
park kawy. Mo na tam prze ledzi ca y cykl produkcyjny - od
wysiania nasion a po parzenie ziaren. Zwiedzaniu towarzysz
pokazy folklorystyczne, przeja
ki kolejkami naziemnymi i
linowymi, rozrywki oferowane przez weso e miasteczko itp.
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
REGION MIGRODZKI
STYCZE
2011 r.
- 11 -
EGZOTYKA
Ch tni korzystaj z
pieli w basenach przy
ród ach termalnych,
z n aj du j c y c h si
w
okolicy Santa Rosa de
Cabal. Wod ogrzewa
ytko zalegaj ca magma
z pobliskich wulkanów.
Ka dy z trzech basenów
ma inn temperatur .
Do d a tk ow
at r a kc j
stanowi spektakularny
wodospad, usytuowany
kil kadzies i t metr ów
dalej, na zboczu góry
poro n i tej b ujnym
równikowym lasem.
Po trzech tygo- si w centrum Muzeum Z ota. Zgromadzono tam ogromn liczb
d n i a c h w K o l u m b i i tradycyjnych india skich wyrobów. Jednym z najcenniejszych
przysz a pora po eg- eksponatów jest z ota tratwa. To w nie w Kolumbii znajdowa o
nania. Postanowi em je si mityczne El Dorado, którego poszukiwali hiszpa scy
konkwistadorzy. Pomimo wspólnego j zyka i podobnej kultury,
nieco odwlec i obejrze
ców.
jeszcze jeden region. Kolumbijczycy nie lubi Hiszpanów, uwa aj c ich za naje
Zrezygnowa em z prze- Nawet w czasie meczów mistrzostw wiata w pi ce no nej, prawie
lotu do Bogoty, wybiera- nikt w Kolumbii nie kibicowa Hiszpanii. Po wygraniu przez ni
fina u, s ysza em j k zawodu, gdy wi kszo
pragn a
c autobus, by zobaczy
r z ek
M a g da le n
- zwyci stwa Holandii.
Wielu mieszka ców Kolumbii prosi o, ebym jako
ówn drog wodn
cz
Andy z Morzem nauczyciel, maj cy wp yw na m odzie , szerzy pozytywny
Karaibskim. Dolina rzeki,
góry, sawanna i d ungla
z niebotycznymi wodospadami zapiera y dech
w piersi. Niestety, trudna
do zniesienia okaza a si
ró nica wysoko ci, wynosz ca ponad 2500 m
mi dzy dolin Magdaleny a prze czami Andów.
Nie odczuwa o si tego w
autobusie, ale na dworcu
w Bogocie dopad a mnie
choroba wysoko ciowa:
d u s zn o c i, z a w r o t y
owy, dr enie nóg i
uderzenia ci nienia krwi.
Po nocy w hotelu wi k- wizerunek ich kraju. Zapewni em, e zawsze stara em si to robi .
szo z tych objawów na Przecie
nie fascynacja Kolumbi sprawi a, e do niej
szcz cie min a, wi c przyjecha em. To interesuj cy kraj, pe en yczliwych ludzi, którzy
uda em si na zwie- serdecznie odnosz si do turystów. Przywioz em stamt d do
dzanie.
Polski mi e wspomnienia, wi c zach cam czytelników, by wybrali
Bogota wygl da a si do kraju kawy, z ota i szmaragdów...
od wi tnie, gdy przybyPodczas egzotycznej wyprawy niejednokrotnie
em tam 20 lipca 2010 r., korzysta em z go cinno ci moich przyjació . Szczególnie jestem
dok adnie w dwusetn
wdzi czny rodzinie Franco z Envigado, która przez prawie trzy
rocznic uzyskania przez tygodnie go ci a mnie w Kolumbii oraz Dorocie i Bogdanowi za
Kolumbi
n i e p o d - niezwykle mi e przyj cie w Madrycie, zarówno przed lotem do
leg ci. Miasto by o Bogoty, jak i w drodze powrotnej, gdy dzi ki nim po
niezwykle zat oczone, wielogodzinnej podró y przez ocean skorzysta em z uczty dla
p e n e h a n d l a r z y , podniebienia i uczty duchowej - w Muzeum Prado.
u l i c z n y ch a r t y s t ó w,
wojska i policji. AtmosfeWaldemar Tokarczyk
ra by a niezwyk a. Na
centralnym placu stolicy Na zdj ciach: 1. Plantacja. 2. Dolina rzeki Quindio. 3. Lekcja
przygotowywano si do muzyki na ulicy w Salento. 4. Uliczka w Salento. 5. Indianka w
wyst pienia prezydenta.
tradycyjnym stroju.6. Bogota podczas wi ta Niepodleg ci.
Mnie najbardziej
7. Bogota. 8. Architektura Salento. 9.Wodospad nad termami.
zachwyci o znajduj ce
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
- 12 -
STYCZE
2011 r.
REGION MIGRODZKI
KARNAWA
W karnawale - czas na bale!
uzale nionych przewlek e zapalenia b ony luzowej tchawicy i
Zapusty, ostatki, mi sopust (czyli po egnanie, oskrzeli, prowadz do zwi kszonej podatno ci na choroby uk adu
„opuszczenie” mi sa) to tradycyjne, staropolskie nazwy oddechowego. U pal cych i pij cych dziesi ciokrotnie cz ciej
karnawa u. W wielu krajach Europy, a zw aszcza we W oszech - wyst puje rak jamy ustnej, krtani oraz tchawicy. Pojawia si te
kolebce zabaw karnawa owych - nazywano tak okres od Nowego uczucie sucho ci, pieczenie j zyka, zaczerwienienie gard a,
Roku do rody popielcowej. Up ywa on na ucztach, zabawach i niesmak itp. Alkohol odwadnia oraz chemicznie i mechanicznie
maskaradach. Nazwa pochodzi od aci sko-w oskiego carnavale podra nia wewn trzn warstw
ony luzowej prze yku,
(caro - mi so, vale - bywaj zdrów). Oznacza rozstanie z mi sem, szczególnie podczas wymiotów, które nadrywaj
on luzow .
a tak e ucztami i zabawami, w zwi zku z nadchodz cym wielkim Jest jednym z najsilniejszych rodków, pobudzaj cych
postem.
wydzielanie kwasu solnego w
dku. W po czeniu z
Ju
redniowieczu, w ca ej niemal Europie, nieregularnym, niepe nowarto ciowym od ywianiem si i stresem
obchodzono go hucznie. W X w. z zabaw karnawa owych s yn a prowadzi do ostrego nie ytu
dka.
Wenecja. W XVIII w. ws awi si nimi Rzym. wi towano w
Alkohol nie jest te oboj tny dla skóry cz owieka.
Hiszpanii, Portugalii, we Francji, w Niemczech, na Rusi i na Szczególnie widoczne s zmiany naczyniowe i przebarwienia,
Ba kanach. Pierwsze wzmianki o polskim mi sopu cie pochodz
przekrwienia lub obrz ki twarzy. Dochodzi do zapalenia
z XVII w. Tradycj sta si wówczas zwyczaj obfitego jedzenia i spojówek. Bardzo cz sto towarzyszy temu wi d. Zwi ksza si
picia. Najwi ksze bale, pod koniec karnawa u, by y pretekstem do ryzyko wyst pienia nowotworów, przede wszystkim w troby,
siedzkich spotka , ale i do ucztowania ponad miar . Trwa y gard a, krtani, tchawicy i prze yku.
czasami tydzie i d ej. Dzisiaj bawimy si skromniej, jednak i
Spo ywanie alkoholu podczas ci y powoduje znacznie
tak nie trzeba d ugo czeka na efekty mocno zakrapianych nocy. cz ciej samoistne poronienia i przedwczesne porody.
Wypijany w ogromnych ilo ciach alkohol, jest tak naprawd siln
Najpowa niejszym powik aniem jest alkoholowy zespó odowy.
trucizn , której skutków nie da si do ko ca przewidzie .
Jego objawami s : niska masa urodzeniowa, opó nienia i wady
Alkohol etylowy (etanol C2 H5 OH) to bezbarwna ciecz o rozwoju, z y stan ogólny dziecka (np. wady serca i deformacje
charakterystycznym zapachu. Pali si niebieskim p omieniem, stawów). Bardzo cz sto spotykane s zaburzenia neurologiczne,
atwo rozcie cza go woda. Znalaz zastosowanie jako przede wszystkim upo ledzenia umys owe.
Cz owiek pij cy traci te tzw. pierwiastki ladowe
rozpuszczalnik, surowiec w wielu syntezach chemicznych, w
przemy le spo ywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym (do (wanad, krzem, magnez itp.). Ma niedobór witamin, bez których
prawid owe funkcjonowanie jest niemo liwe. Nie jest prawd
e
produkcji perfum i wód toaletowych).
Jego spo ywanie cz sto prowadzi do uzale nienia. alkohol to rodek rozgrzewaj cy. Nie podnosi on temperatury
Alkoholizm to jeden z najbardziej rozpowszechnionych na ogów cia a. Odczuwane przez pij cego ciep o jest wynikiem
wiata. Polega na nadmiernym, uporczywym piciu. rozszerzenia podskórnych naczy krwiono nych.
Skutkiem nadmiaru alkoholu jest kac. Istnieje wiele
Niekontrolowane, mo e sta si przyczyn przedwczesnej
mierci. Powodem si gania po alkohol jest jego rozlu niaj ce i domowych sposobów jego leczenia. Oczywi cie najlepiej
zachowa umiar, zgodnie z zasad
e „alkohol pity w miar , nie
euforyzuj ce dzia anie.
Szczególnie wra liwy na alkohol jest uk ad nerwowy. szkodzi nawet w najwi kszych ilo ciach”.
Przygotowuj c si do uczty karnawa owej, zakrapianej
Ka da dawka powoduje obni enie sprawno ci jego
funkcjonowania. Nawet niewielka ilo
zmienia zachowanie alkoholem, nale y zadba o odpowiednie odtrutki, by zmniejszy
cz owieka. Wyniki wielu do wiadcze potwierdzaj obni enie skutki jego szkodliwego dzia ania, wspomagaj c w trob i mózg.
zdolno ci os du, zanikanie krytycyzmu i jasno ci my lenia. Ma e Najlepszym antidotum jest magnez i wap . Pierwszy z nich
dawki wystarcz do wywo ania zaburze reakcji wzrokowej, zapewnia prawid owe funkcjonowanie w troby oraz prawid owy
uchowej, obni enia precyzji ruchów. B dem jest przekonanie, przebieg impulsów nerwowych, zw aszcza w obr bie mózgu.
e alkohol dzia a pobudzaj co na uk ad nerwowy. Wr cz Dzi ki temu udaje si zachowa pij cemu zdrowy rozs dek.
Wap natomiast opó nia wch anianie alkoholu i powoduje jego
odwrotnie - hamuje jego sprawno .
Skutkiem picia jest powstawanie patologicznych zmian wi ksze wydalanie z moczem.
Miros awa Wójcik
w jego obr bie, co wynika z niedoboru witamin (przede wszystkim
Walne zebranie
z grupy B). Alkohol atakuje najpierw najbardziej wra liwe,
Towarzystwa Mi ników Nowego migrodu
najm odsze ewolucyjnie o rodki. Zaburza logik rozumowania,
29 grudnia 2010 r. w GOK odby o si walne zebranie
prawid owy os d. Upo ledzona zostaje tzw. uczuciowo
wy sza, w ciwa tylko cz owiekowi. Obejmuje ona etyk , TMN . Uczestniczy o w nim 18 cz onków. Wiceprezes Jerzy
biec zapozna zebranych z dzia alno ci towarzystwa w 2010r.
moralno , poczucie wi zi rodzinnych, mi dzyludzkich,
narodowych. Zak óceniu ulega te wspó praca ze strukturami Przedstawiono równie sprawozdanie finansowe i sprawozdanie
podkorowymi, znajduj cymi si dotychczas pod kontrol i komisji rewizyjnej. Zgromadzeni udzielili zarz dowi absolutorium.
Odczytano plan pracy na lata 2011 - 12. W tym czasie
hamuj cym wp ywem kory mózgowej. Dochodz do g osu
kontynuowane dzia ania, zwi zane z restaurowaniem
instynkty i pop dy, prymitywne zachowania.
troba, metabolizuj ca wi kszo alkoholu, reaguje budynku starej gminy, m.in. zostanie on pod czony do sieci
na jego nadmiar najpierw st uszczeniem (u 90% osób pij cych kanalizacyjnej. Z ono równie wniosek do Wojewódzkiego
intensywnie), potem zapaleniem (u 40% lub wg innych autorów - Konserwatora Zabytków o zgod na wykonanie elewacji
u 10-15%), zw óknieniem a w ko cu marsko ci (15-30% lub - wg pó nocnej ciany gmachu.
Ca y czas trwaj
przygotowania do otwarcia
innych danych - u 8-10%). Marsko
polega na zw óknieniu
narz du i jego fragmentacji. Prowadzi to do niewydolno ci regionalnego muzeum. Ma ono nast pi 20 sierpnia 2011 r.
Zgromadzono ju wiele warto ciowych eksponatów, zwi zanych
troby, nadci nienia w yle wrotnej, które z kolei jest przyczyn
powstawania i p kania ylaków w prze yku i silnych krwotoków. ze zmianami, jakie nast pi y w ci gu XX w. w podkarpackiej wsi.
Jednym z g ównych ofiarodawców jest Feliks rebiec, cz onek
Chorzy na marsko
troby atwo ulegaj infekcjom.
Oko o 65% ostrych i przewlek ych zapale trzustki oraz TMN .
Podczas spotkania wr czono te legitymacje kilku
zwi zanych z nimi uszkodze tkanki gruczo owej ma u pod a
obecnym yczenia
nadmierne picie. Nadu ywanie alkoholu wywo uje schorzenia nowym cz onkom. Wiceprezes TMN
uk adu sercowo - naczyniowego, np. arytmi , udar mózgu, noworoczne, dzi kuj c za dotychczasow wspó prac .
Beata Bara
nadci nienie i kardiomiopati . Spotykane cz sto u osób
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
REGION MIGRODZKI
STYCZE
2011r.
-13 -
REKLAMA
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
- 14 -
STYCZE
2011 r.
REGION MIGRODZKI
SPORT
Wicemistrzowie z Zespo u Szkó im. M. Kopernika
2 pa dziernika 2010 r. na hali MOSiR w Ja le odby a si
Powiat owa Lic eali ada w Pi ce R czn ej C h opców.
Jej organizatorem by Zespó Szkó im. Miko aja Kopernika w
Nowym migrodzie. W zawodach wzi o udzia 6 dru yn, które
zosta y podzielone na dwie grupy. W grupie A znalaz y si : ZS
Nowy migród, ZS Budowlanych Jas o, ZS nr 4 Jas o. Grup B
stanowi y: II LO Jas o, I LO Jas o, ZS Trzcinica. W obr bie tego
podzia u grano systemem ka dy z ka dym. Poni ej
przedstawiamy wyniki poszczególnych meczów:
Grupa A
ZS Nowy migród - ZS nr 4 Jas o 8:5
ZS Nowy migród - ZS Budowlanych Jas o 8:1
ZS nr 4 Jas o - ZS Budowlanych Jas o 1:8
Grupa B
LO Jas o - ZS Trzcinica 9:5
I LO Jas o - II LO Jas o 2:3
ZS Trzcinica - II LO Jas o 4:4
Do pó fina u awansowa y po dwa najlepsze zespo y z
ka dej grupy: ZS Nowy migród - I LO Jas o 7:5; ZS Budowlanych
Jas o - II LO Jas o 10:7.
Nasze szanse oceniam jako bardzo du e, poniewa
wygrali my ju dwa mecze. W dru ynie panuje wietna
atmosfera, traktujemy gr jako dobr zabaw , a jednocze nie
wyzwanie, gdy mamy nadziej utrzyma wynik z ubieg ego roku
- mówi Adrian Musia , jeden z zawodników Zespo u Szkó im.
M. Kopernika w Nowym migrodzie.
Zwyci zcy spotkali si w finale. Jestem bardzo
zadowolony z gry zespo u, a szczególnie z ataku i obrony. Z ka
chwil adrenalina ro nie, gdy przed nami najwa niejszy mecz tak ocenia sytuacj w trakcie rozgrywek Marian Kosak - trener
sekcji pi ki r cznej w Nowym migrodzie.
Klasyfikacja ko cowa:
1. ZS Budowlanych w Ja le
2. ZS w Nowym migrodzie
3-4. I LO w Ja le
II LO w Ja le
5-6. ZS w Trzcinicy
ZS nr 4 w Ja le
Jak wida , najlepsza okaza a si reprezentacja Zespo u
Szkó Budowlanych w Ja le, która w fina owym pojedynku
pokona a Zespó Szkó w Nowym migrodzie. B dzie ona
reprezentowa powiat jasielski podczas Licealiady Rejonowej.
Po zako czonym mec zu uczennice z klasy
dziennikarskiej ZS w Nowym migrodzie przeprowadzi y wywiad
z kapitanem dru yny - Karolem Klichem: Cel minimum, czyli
miejsce w pierwszej trójce, zosta osi gni ty. Jednak ka dy z nas
czuje pewien niedosyt, poniewa zwyci stwo by o w zasi gu r ki.
Niestety, w bardzo trudnym pó finale, w którym nikt si nie
oszcz dza , stracili my mnóstwo si . To by czynnik decyduj cy o
naszej pora ce. Wielu zawodników fina gra o ju z urazami, ale
nie szukamy usprawiedliwienia. W ka dym turnieju przychodzi
mecz s abszy. Szkoda, e dla naszej dru yny wypad akurat w
najmniej odpowiednim momencie.
Korzystaj c z okazji chcia em w imieniu ca ego zespo u
podzi kowa naszym trenerom - Marianowi Kosakowi oraz
Rados awowi Krajciewiczowi. W yli oni sporo wysi ku w
przygotowanie dru yny. Mimo braku sali gimnastycznej treningi
odbywa y si regularnie. Bez ich zaanga owania nie by oby
licznych sukcesów, jakimi niew tpliwie mo e pochwali si
szko a w ostatnich trzech latach.
Pomimo s abszego fina u, zawodników nie opuszcza
dobry nastrój. Drugie miejsce w powiecie to przecie te wielkie
osi gni cie. Podobno najlepszy zespó poznaje si
nie po
tym, jak przegrywa.
Uczennice z klasy dziennikarskiej ZS
Dominika Stachurska, Beata Czy owicz
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
REGION MIGRODZKI
STYCZE
2011 r.
- 15 -
SPORT
Powiatowa Licealiada
w Pi ce Koszykowej Ch opców
14 grudnia 2010 r. w sali gimnastycznej Gimnazjum nr 1
im. Królowej Jadwigi w Ja le odby a si Powiatowa Licealiada w
Pi ce Koszykowej Ch opców. Podczas zawodów rywalizowa y ze
sob dru yny siedmiu szkó ponadgimnazjalnych z terenu
powiatu: I i II LO w Ja le, ZS nr 1 w Ja le, ZS nr 4 w Ja le, Zespó
Szkó Budowlanych w Ja le, ZS w Nowym migrodzie oraz ZS w
Ko aczycach.
Zawody zacz y si rano. Od pocz tku toczy a si
zaci ta walka o zwyci stwo, zw aszcza e sportowcom
kibicowa y kole anki i koledzy, zgromadzeni na sali. Trenerzy do
ostatniej chwili udzielali rad zawodnikom. Do rywalizacji
przyst powa y kolejne dru yny. S dziowa Antoni Hu ko.
Po kilkugodzinnych zmaganiach do pó fina u przesz y
dwie grupy z najwi ksz liczb punktów. Zawodnicy bardzo si
starali, jednak tylko najlepsi mogli gra w wielkim finale. Znale li
si w nim reprezentanci Zespo u Szkó w Nowym migrodzie oraz
I Liceum Ogólnokszta cego w Ja le. To oni zagrali ostatni w tym
dniu mecz.
Emocje by y ogromne. Po kilkudziesi ciu minutach
okaza o si , kto jest zwyci zc . Dru yna z I LO pokona a rywali
wynikiem 21:13. Sk adano gratulacje wygranym oraz wszystkim
uczestnikom licealiady. Nast pnie wr czono nagrody
zwyci zcom. Organizatorzy dzi kowali zawodnikom za udzia w
rozgrywkach.
Kibicowanie okaza o si ekscytuj cym prze yciem.
Gratulujemy zwyci zcom, a pozosta ym dru ynom yczymy
sukcesów w przysz ym roku.
uczennica z klasy dziennikarskiej ZS
Kamila Rozkoszny
stroiki. Zosta y one wr czone w imieniu wszystkich uczniów oraz
nauczycieli, chorym, samotnym, opuszczonym mieszka com wsi
wraz z yczeniami zdrowia i pomy lno ci.
Katarzyna Biernacka
Sekcja bryd owa
Ju pi ty rok przy Gminnym O rodku Kultury w Nowym
migrodzie dzia a sekcja bryd owa. Zmieni si nieco jej sk ad
cz onkowski. 29 pa dziernika zainaugurowano sezon jesienny.
Gracze spotykaj si w ka dy pi tek, by uczestniczy w
rozgrywkach.
Bryd jest gr umys ow , daj
wiele satysfakcji.
Zach camy wszystkich ch tnych do udzia u w zaj ciach. Warto
spróbowa swoich si , przychodz c w dowolny pi tek o godz.
16.00.
J. D biec
Dzia alno SK PCK
Jednym z zada statutowych Polskiego Czerwonego
Krzy a jest podejmowanie dzia
rodowisku dzieci i
odzie y. Najstarsz , a zarazem najwi ksz , cz
struktury
Ruchu M odzie owego PCK stanowi ko a szkolne. W SP w
tach do tej organizacji zapisuje si
odzie ju od kl. IV. Celem
SK PCK jest aktywizowanie uczniowskiej spo eczno ci, by
zgodnie z zasadami humanitaryzmu jego przedstawiciele nie li
pomoc potrzebuj cym.
Cz onkowie SK PCK w K tach z w asnej inicjatywy
zorganizowali zbiórk pieni dzy, zabawek, przyborów szkolnych i
odyczy. Zosta y one przekazane do Domu Dziecka w Ja le.
Niejednokrotnie do zarz du PCK trafiaj pieni dze zbierane
podczas kwesty lub b
ce wp ywem ze specjalnych dyskotek
szkolnych.
Ju tradycyjnie, równie w 2010 r., m odzie z K tów
wykona a przed Bo ym Narodzeniem kartki wi teczne oraz
_______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
STYCZE
-16-
REGION MIGRODZKI
2011r.
HUMOR - ROZRYWKA
KRZY ÓWKA W ADYS AWY P OCIC
Zad. 169 Mat w dwóch ruchach
Zad. 170 Mat w dwóch ruchach
Rozwi zanie zad. 167
1. Hf4! Gdy np. 1... Kf6 2. Hd6 lub 1... Wf4
2. Sc5 mat, itd.
Rozwi zanie krzy ówki: Obietnica jest d ugiem.
Rozwi zanie zad. 168
1. Sg5! Gdy np.1...Kb5 2. Wd5 lub 1... Sd4
2. Se4 mat,itd.
Przygotowa Wojciech Bator
Redakcja gazety samorz dowej „Region
migrodzki” serdecznie zaprasza do
wspó pracy.
Na amach pisma ch tnie
wydrukujemy ciekawe informacje o
wydarzeniach w naszej gminie.
REGION MIGRODZKI -
REDAKTOR NACZELNY: Jerzy D biec. ZESPÓ REDAKCYJNY: Beata
Bara , Zofia Bilska, Ryszard Turek, Miros awa Wójcik, Feliks rebiec, korekta: Beata Bara . ADRES REDAKCJI:
38-230 Nowy migród, ul. Mickiewicza 4, tel. (0-13) 4415215
Nak ad 400 egzemplarzy. WYDAWCA: Gminny O rodek Kultury, Towarzystwo Mi ników Nowego migrodu
Druk: Drukarnia Jas o. Redakcja nie ponosi odpowiedzialno ci za tre og osze i reklam oraz materia ów nades anych
przez czytelników. ISSN 1731-0598. Pismo zrzeszone w Polskim Stowarzyszeniu Prasy Lokalnej w Kraju i za Granic z
siedzib w Krakowie.Wpisany do rejestru s dowego pod numerem 178.