CZAS WOLNY MŁODZIEŻY MIESZKAJĄCEJ NA WSI

CZAS WOLNY MŁODZIEŻY MIESZKAJĄCEJ NA WSI

CZAS WOLNY
MŁODZIEŻY
MIESZKAJĄCEJ NA WSI
Analiza ilościowa
Wprowadzenie do badania
Niczym odkrywczym nie jest fakt, że młodzież w czasie wolnym szuka przede wszystkim
rozrywki. Jest to oczywiście niezależne od ich miejsca zamieszkania, jednak powszechnie
wiadomo, że to właśnie miasta, zwłaszcza te największe posiadają bardzo wiele miejsc do
atrakcyjnego spędzania czasu wolnego. Co zatem z młodymi mieszkańcami wsi? Badania
przeprowadzone przez Radę Monitoringu Społecznego z 2009 roku przedstawiają procentowy
udział w rozrywkach młodych mieszkańców miast o różnej wielkości w ciągu ostatniego
miesiąca w zestawieniu z młodymi mieszkańcami wsi. Jak wynika z badań 62% młodzieży
mieszkającej na wsi nie było w kinie, teatrze i na koncercie w ciągu ostatniego miesiąca
w porównaniu z 34% mieszkańcami z miasta powyżej 200 tysięcy mieszkańców. Podobnie
sytuacja przedstawia się w przypadku uczęszczania do restauracji, kawiarni, pubów ( 40%
młodych mieszańców wsi odpowiedziało, że w ciągu ostatniego miesiąca w ogóle nie było
w tych miejscach w stosunku do 19% mieszkańców wielkich miast) oraz na spotkania
towarzyskie. Sytuacja taka wynika przede wszystkim z ubogiej infrastruktury na wsi, bo
trudno nazwać wspólne nudzenie się na przystankach „spotkaniem towarzyskim”.
Zarysowany powyżej problem nieodpowiedniego zagospodarowania czasu wolnego
młodzieży na wsi wskazuje na potrzebę powstawania w środowiskach wiejskich programów
aktywizacji młodzieży, a także większej dostępności miejsc, w których samodzielnie mogliby
gospodarować swoim czasem i rozwijalni swoje zainteresowania.
I część – badanie ilościowe
W celu zbadania sposobu spędzania wolnego czasu przez młodzież mieszkającą na wsi,
zbadaliśmy 25 gimnazjalistów (w tym 12 dziewcząt i 13 chłopców) z miejscowego szkoły.
Próba została wyodrębniona na podstawie znajomość rozkładu w zbiorowości takich cech
jednostek badania jak wiek i miejsce zamieszkania. Przy zapisie nie brano pod uwagę, jakiś
szczególnych cech badanej grupy uczniów (np. ich problemów, czy trudnej sytuacji
rodzinnej). Nie ma, zatem znaczenia, czy bardziej nudzi się młodzież z rodzin wielodzietnych
i ubogich, młodzież mieszkająca poza centrum wsi, czy młodzież nieaktywna fizycznie lub
społecznie itd. Jedyne, co łączy badaną przez nas grupę gimnazjalistów jest wiek i miejsce
zamieszkania. Badając właśnie tych uczniów chcę się dowiedzieć, jak młodzież z Łomnicy
spędza swój wolny czas. Liczbę 25 osób wyłoniliśmy spośród tych, którzy przynajmniej raz
w tygodniu odwiedzają miejscowy Dom Kultury w celu spędzenia wolnego czasu lub/i
uczęszczają na zajęcia pozalekcyjne jak na przykład te organizowane w soboty przez władze
gminne zajęciach świetlicowych.
Hipotezy:
Przed badaniem przyjęliśmy kilka zasadniczych hipotez, które poddaliśmy za pomocą
kwestionariusza ankiety weryfikacji. Przede wszystkim przyjęliśmy, że respondenci, z uwagi
na brak interesującej oferty zajęć pozaszkolnych nie mają możliwości rozwoju swoich
zainteresowań. Na podstawie wiedzy na temat miejscowości, którą badam założyliśmy, iż
młodzież poza zajęciami w szkole (są to przede wszystkim zajęcia sportowe oraz kółka
naukowe i wyrównawcze), odczuwa brak perspektyw dla samorozwoju, który nie mieści się
na chwilę obecną w programie zajęć pozalekcyjnych. Na wsi istnieje jedno boisko sportowe
przystosowane mieszczące się przy szkole, jednak zorganizowane zajęcia odbywają się tam
tylko w ramach zajęć lekcyjnych. Po drugie na wsi występuje mniejsza dostępność miejsc
do spotkań towarzyskich niż w mieście, co wpływa na to, że czas wolny młodzieży nie
jest urozmaicony. Konsekwencją niezagospodarowanego odpowiednio czasu wolnego może
być zbyt częste przesiadywanie przed telewizorem, czy komputerem. Problem ten opisuje
między innymi badanie przeprowadzone przez Radę Monitoringu Społecznego, która
porównuje czas wolny młodzieży na wsi na tle młodych mieszkańców z miast o różnej
wielkości: 62% ankietowanej młodzieży w tym badaniu, mieszkającej na wsi opowiedziało,
że w ciągu ostatniego miesiąca nie było w kinie, teatrze oraz na koncercie, w porównaniu z
34% badanych z miasta powyżej 200 tys. mieszkańców. „Młodzi mieszkańcy wsi (…) trochę
częściej oglądają telewizję niż ich rówieśnicy z dużych miast. Natomiast zdecydowanie
rzadziej chodzą do kina, teatru, na koncerty. Nie są też bywalcami restauracji, kawiarni (…) młodzi mieszkańcy wsi odwiedzają je dwa razy rzadziej niż mieszkańcy miast. Wytłumaczenie
tak dużej różnicy jest bardzo proste-młodzi nie chodzą do tych wszystkich miejsc, gdyż nie ma
ich w najbliższej okolicy(…)”. (Źródło: Rada Monitoringu Społecznego (2009), Diagnoza
społeczna: zintegrowana baza danych [www.diagnoza.com], [w:] Pracownia Badań i
Innowacji „Stocznia”, Projekt badawczy Młodzież na Wsi, Warszawa 2011, s. 25) Podobną
analizę przedstawia Raport „Aspiracje i potrzeby kulturowe młodzieży gimnazjalnej z gminy
Babice. Jak im sprostać”, według którego wiejska młodzież w dni powszednie siedzi w domu,
a stopień użytkowania komputera/Internetu był wśród badanych wysoki. W szczególności
młodzi mieszkańcy wsi spędzali czas na portalach społecznościowych i grach sieciowych.
Negatywnymi konsekwencjami braku miejsc do spotkań towarzyskich i całorocznie
otwartych obiektów publicznych może być także tworzenie się grup tzw. Przystankersów,
odpowiedników miejskich Blokersów, czyli grup młodzieży biernie okupującej z nudów
przystanki w swoich miejscowościach.
To negatywnie wpływające na rozwój młodego
człowieka zjawisko opisuje Dorota Mroczkowska w pracy pt: Czas wolny jako kategoria
społecznie i kulturowo zmienna. Przeobrażenia w czasowej organizacji oraz doświadczenia
czasu wolnego.
Ponadto młodzież na wsi chcąc „zabić nudę” może popaść w różnego rodzaju
uzależnienia. Na podstawie analizy wyników badań przeprowadzonej na piętnastolatkach,
ponad 11% z nich pali tytoń codziennie, 8,6% pije piwo w każdym tygodniu, a ponad 4% z
nich odpowiedziało, że często paliło marihuanę w ciągu ostatnich 12 miesięcy. To tylko o ok.
3% mniej w porównaniu z młodzieżą z wielkich miast.(Źródło: Anna Mazur (red.) (2007),
Status materialny rodziny i otoczenia, a samopoczucie i styl życia młodzieży 15-letniej, Wyniki
badań HBSC w ujęciu środowiskowym, [w:] Pracownia Badań i Innowacji „Stocznia”, Projekt
badawczy Młodzież na Wsi, Warszawa 2011, s. 26).
Kolejna hipoteza zakłada, iż na wsi jest organizowanych zbyt mało wydarzeń
kulturalno-rozrywkowych, które byłyby atrakcyjne dla młodzieży. W skali roku nie ma
żadnych „stałych punktów”, w które młodzież mogłaby się zaangażować. Jedyną inicjatywą
skupiającą trzy pokolenia (dorosłych, młodzież i dzieci) jest zespół regionalny, który powstał
z inicjatywy mieszkańców. Oprócz tego od kilku lat organizowany jest festiwal promujący
lokalny produkt kulinarny, który udaje się organizować przy zaangażowaniu członków
lokalnego stowarzyszenia i środków finansowych pochodzących spoza budżetu gmin
Wyniki badań
Badanie zostało przeprowadzone za pomocą kwestionariusza ankiety składającego się z 10
pytań. W kwestionariuszu ujęliśmy wszystkie te pytania, które były niezbędne ze względu na
problematykę badawczą. Nie zakładaliśmy w pytaniach, że respondent ma skrystalizowaną
wiedzę
na
wszystkie
tematy
poruszane
w
ankiecie,
dlatego
w
pytaniu
4 o zainteresowania respondent miał możliwość zaznaczenia odpowiedzi „inne” oraz
w pytaniach 5 i 6 odpowiedzi „nie wiem”. Pytania były sformułowane tak, by nie wykraczały
poza
stopień
poinformowania
badanych
oraz
nie
dotykały
kwestii
społecznie
nieaprobowanych, stąd w kwestionariuszu znalało się tylko jedno pytanie o opinię i jendo
pytania o ocenę.
1. Zainteresowania młodzieży mieszkającej na wsi z podziałem na wiek:
Pytanie 4 w kwestionariuszu dotyczyło rodzaju zainteresowań. Respondenci spośród
10 zaproponowanych odpowiedzi mogli zaznaczyć wszystkie te, które ich dotyczą. Najwięcej
osób wybrało odpowiedź i) - sport:
Tabela krzyżowa nr 1: Sport * Wiek
Ogółem
Wiek
14
Liczebność
15
3
3
6
27,3%
21,4%
24,0%
8
11
19
72,7%
78,6%
76,0%
11
14
25
100,0%
100,0%
100,0%
0
% z Wiek
Sport
wybrał
Liczebność
% z Wiek
Liczebność
Ogółem
% z Wiek
Tabela krzyżowa nr 2: Muzyka * Wiek
Ogółem
Wiek
14
Liczebność
15
7
3
10
63,6%
21,4%
40,0%
4
11
15
36,4%
78,6%
60,0%
11
14
25
100,0%
100,0%
100,0%
0
% z Wiek
Muzyka
wybrał
Liczebność
% z Wiek
Ogółem
Liczebność
% z Wiek
Jak wynika z danych przedstawionych w tabeli 72,7% czternastolatków oraz 78,6%
piętnastolatków wybrało sport jako swoje główne zainteresowanie (łącznie 19-nastu
respondentów). Na drugim miejscu znajduje się muzyka - taką odpowiedź łącznie wskazało
15 respondentów, w tym 36,4% czternastolatków i 78,6% piętnastolatków. Zatem te dwie
kategorie zainteresowań są najpopularniejsze wśród respondentów.
Tabela krzyżowa nr 3: Czy miejscowość stwarza, czy nie stwarza warunków do rozwoju zainteresowań *
Sport
Ogółem
Sport
wybrał
0
Liczebność
0
4
4
0,0%
21,1%
16,0%
3
12
15
50,0%
63,2%
60,0%
3
3
6
50,0%
15,8%
24,0%
6
19
25
100,0%
100,0%
100,0%
Tak
% z Sport
Czy miejscowość stwarza, czy nie
stwarza warunków do rozwoju
Liczebność
Nie
% z Sport
zainteresowań
Liczebność
Nie wiem
% z Sport
Ogółem
Liczebność
% z Sport
W powyżej tabeli pytanie 4 ( o zainteresowania) oraz pytanie 5 (na temat tego, czy
miejscowość stwarza, czy nie stwarza warunków do rozwoju zainteresowań) zostały ze sobą
skorelowane. I tak 15 osób, które wybrało sport, jako swoje zainteresowanie jednocześnie
stanowi 60% tych, którzy w pytaniu 5 stwierdziło, że ich miejscowość NIE stwarza im
warunków do rozwoju tego zainteresowania. Dane te wskazują na to, iż w tej miejscowości
zdecydowanie powinny pojawić się miejsca oraz zajęcia, które w sposób profesjonalny
rozwijałyby sportowe zainteresowania młodzieży
Ogólnie rzecz biorąc, młodzież mieszkająca w tej miejscowości w 60% nie widzi szans
rozwoju swoich zainteresowań, twierdzi tak ok. 27% czternastolatków i 86% piętnastolatków.
Jednak ważne, aby wiedzieć, gdzie przede wszystkim młodzież dostrzega braki w zakresie
spędzania wolnego czasu, stąd wyszczególnienie sportu i muzyki, które uzyskały największy
procent odpowiedzi. Przypuszczalnie jest to związane z brakiem odpowiedniej infrastruktury
w miejscowości, przez co młodzież w czasie pozaszkolnym nie ma szans doskonalenia się
w tym, co ją najbardziej interesuje.
Czy najczęstsze powody wyjazdów respondentów do najbliższego większego miasta wynikają
z braku atrakcyjnych form spędzania czasu we własnej miejscowości?
Wszyscy respondenci odpowiedzieli, że wyjeżdżają do najbliższego większego miasta.
Najczęstszymi powodami wyjazdów są zakupy. 92% Ankietowanych odpowiedziało, że
w weekendy i dni wolne od zajęć w szkole wyjeżdża do miasta z tego powodu. Wynik ten
może budzić niepokój, gdyż w pytaniu tym, obok zakupów, znalazło się szereg innych
rozrywek atrakcyjnych dla młodzieży w tym wieku. Jednak, jak wynika z badań, młodzież
mieszkająca na wsi korzysta z nich w niewielkim stopniu i to przede wszystkim w weekendy i
dni wolne od zajęć w szkole zapewne, dlatego, że po prostu nie ma ich w miejscowości, w
której mieszkają. Prócz zakupów 52% respondentów wskazało basen, następnie spotkania ze
znajomymi - 44%, kino - 40%, zajęcia sportowe (sekcje, kluby, szkółki) - 24%, zajęcia
muzyczne - 20%, zajęcia taneczne - 16% oraz dyskoteki - 12%.
Spośród wymienionych w pytaniu 8 powodów wyjazdów szkoła oferuje kino i
dyskotekę. Zajęcia w szkole nie obejmują pozostałych rozrywek, stąd młodzież w ciągu
tygodnia w niewielkim stopniu wyjeżdża na basen, do kina, czy na zajęcia sportowe.
Natomiast stosunkowo wysoki na tle pozostałych wyników udział w zajęciach muzycznych i
tanecznych jest najprawdopodobniej spowodowany, tym, że na wsi od niedawna funkcjonuje
zespół folklorystyczny.
4. Ilość czasu wolnego a aktywność społeczna młodzieży.
80% respondentów ma w ciągu dnia w tygodniu roboczym od 4 do 2 godzin wolnego
czasu, i 48% z nich od 8 do 10 godzin w weekendy i dni wolne od zajęć w szkole. Jest to więc
czas, którego młodzież już nie chce poświęcać na naukę, ale na odpoczynek i rozrywkę.
Poniższe tabele pokazują rozkład odpowiedzi na to pytanie.
Tabela krzyżowa nr 5: Ilość czasu wolnego w ciągu dnia (4-2h w dni nauki szkolnej ) * Wiek
Ogółem
Wiek
14
ilość czasu wolnego w ciągu dnia
nie wybrał
Liczebność
% z Wiek
(4-2h w dni nauki szkolnej )
wybrał
Liczebność
% z Wiek
Ogółem
Liczebność
% z Wiek
15
3
2
5
27,3%
14,3%
20,0%
8
12
20
72,7%
85,7%
80,0%
11
14
25
100,0%
100,0%
100,0%
Tabela krzyżowa nr 6: Ilość czasu wolnego w ciągu dnia (8-10h w weekendy i dni wolne od zajęć
w szkole) * Wiek
Ogółem
Wiek
14
ilość czasu wolnego w ciągu dnia nie wybrał
(8-10h w weekendy i dni wolne
od zajęć w szkole)
Liczebność
% z Wiek
8
5
13
72,7%
35,7%
52,0%
3
9
12
27,3%
64,3%
48,0%
11
14
25
100,0%
100,0%
100,0%
Liczebność
wybrał
% z Wiek
Liczebność
Ogółem
% z Wiek
15
48% respondentów deklaruje, że największą ilość czasu wolnego (od 8 do 10 godzin)
ma w weekendy i dni wolne od zajęć w szkole). Wynik ten może sugerować konieczność
organizowania zajęć pozaszkolnych właśnie w tym czasie.
Tabela krzyżowa nr 7: Zajęcia organizowane w parafiach * Wiek
Ogółem
Wiek
14
nie wybrał
Liczebność
% z Wiek
zajęcia organizowane w parafiach
6
6
12
54,5%
42,9%
48,0%
5
8
13
45,5%
57,1%
52,0%
11
14
25
100,0%
100,0%
100,0%
Liczebność
wybrał
% z Wiek
Liczebność
Ogółem
% z Wiek
15
Koła hobbystyczne (koła językowe, naukowe, muzyczne, krawieckie itd.) * Wiek
Tabela krzyżowa nr 8
Ogółem
Wiek
14
koła hobbystyczne (koła
nie wybrał
% z Wiek
językowe, naukowe, muzyczne,
krawieckie itd.)
Liczebność
Wybrał
Liczebność
% z Wiek
Ogółem
Liczebność
% z Wiek
15
3
9
12
27,3%
64,3%
48,0%
8
5
13
72,7%
35,7%
52,0%
11
14
25
100,0%
100,0%
100,0%
Największa liczba respondentów deklaruje uczestnictwo w zajęciach organizowanych
w parafiach oraz kołach hobbystycznych (52%) na terenie swojej miejscowości. Mniejszym
zainteresowaniem wśród badanych cieszy się działalność w lokalnym stowarzyszeniu oraz
w Młodzieżowych Grupach Ochotniczej Straży Pożarnej – odpowiednio po 16%.
Można stwierdzić, iż najpopularniejszymi formami aktywności wśród gimnazjalistów
są zajęcia w parafii oraz koła hobbystyczne. Parafia organizuje swoje wewnętrzne zawody
sportowe, a także raz w tygodniu zajęcia sportowe dla ministrantów w miejscowej sali
gimnastycznej. Prócz tego działa chór kościelny skupiający zarówno dzieci oraz młodzież
gimnazjalną i licealną. Parafia organizuje także wyjazdy rekolekcyjne i misyjne oraz
pielgrzymki, co także można potraktować, jako rodzaj rozrywki niezależny od tego, co
oferuje szkoła. Koła hobbystyczne to przede wszystkim koło krawieckie i miejscowy zespół
folklorystyczny.
Z przeprowadzonej analizy pytania 2 wynika, że w lokalnym stowarzyszeniu działa
16% ankietowanych. Wynik ten może wskazywać na to, iż młodzież nie postrzega
działalności społecznej w stowarzyszeniach, jako aktywna i rozwojowa forma spędzania
wolnego czasu. Można przypuszczać, że jest to spowodowane zbyt małą wiedzą na temat
lokalnych organizacji i korzyści związanych z przynależnością do nich w przeciwieństwie do
zajęć oferowanych w parafii czy kołach hobbystycznych. Inaczej sytuacja przedstawia się
w przypadku aktywności woluntarystycznej. Jak wynika z badań wolontariuszem jest 27%
14-stolatków oraz 50% 15-stolatków.
Częstość wykonywania poszczególnych czynności poza zajęciami w szkole (oglądanie
telewizji) * Wiek
Tabela krzyżowa nr 9
Ogółem
Wiek
14
częstość wykonywania
poszczególnych czynności poza
Liczebność
Ogółem
10
12
22
100,0%
92,3%
95,7%
0
1
1
0,0%
7,7%
4,3%
10
13
23
100,0%
100,0%
100,0%
codziennie
% z Wiek
zajęciami w szkole (oglądanie
telewizji)
15
co drugi dzień
Liczebność
% z Wiek
Liczebność
% z Wiek
Wśród czynności wymienionych w tabeli w pytaniu 3 (pytanie to dotyczyło
częstotliwości wykonywania poszczególnych czynności), najwięcej respondentów (95,7%)
odpowiedziało, że codziennie ogląda telewizję.
4,7% Zaznaczyło, że ogląda TV, co drugi dzień, nikt nie udzielił odpowiedzi raz
w tygodniu, kilka razy w miesiącu, raz w miesiącu, w ogóle. Z Internetu codziennie korzysta
84% badanych, 8% co drugi dzień, po 4% kilka razy w miesiącu i raz w miesiącu. Jeżeli
chodzi o gry komputerowe, 36% odpowiadających gra w gry co drugi dzień, 16% codziennie.
Na podstawie wyników uzyskanych w tabeli można stwierdzić, że młodzież wykorzystuje
swój kilkugodzinny czas wolny raczej biernie.
Czynności takie jak oglądnie telewizji, korzystanie z Internetu oraz granie w gry
komputerowe wykonywane zbyt często, mogą powodować wiele negatywnych skutków
w rozwoju młodego człowieka, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że np. gry komputerowe
mogą do tego stopnia izolować młodego człowieka od środowiska, że zacznie on być bardziej
członkiem rzeczywistości wirtualnej niż prawdziwej. Podobnie jest w przypadku
nieodpowiedniego korzystania z Internetu.
Częstość wykonywania poszczególnych czynności poza zajęciami w szkole (korzystanie
z internetu) * Wiek
Tabela krzyżowa nr 10
Ogółem
Wiek
14
Liczebność
15
11
10
21
100,0%
71,4%
84,0%
0
2
2
0,0%
14,3%
8,0%
0
1
1
0,0%
7,1%
4,0%
0
1
1
0,0%
7,1%
4,0%
11
14
25
100,0%
100,0%
100,0%
codziennie
% z Wiek
częstość wykonywania
poszczególnych czynności
poza zajęciami w szkole
(korzystanie z internetu)
co drugi dzień
Liczebność
% z Wiek
kilka w miesiącu
Liczebność
% z Wiek
raz w miesiącu
Liczebność
% z Wiek
Ogółem
Liczebność
% z Wiek
Częstość wykonywania poszczególnych czynności poza zajęciami w szkole (granie w gry
komputerowe) * Wiek
Tabela krzyżowa nr 11
Ogółem
Wiek
14
Liczebność
15
2
2
4
18,2%
14,3%
16,0%
4
5
9
36,4%
35,7%
36,0%
0
1
1
0,0%
7,1%
4,0%
1
1
2
9,1%
7,1%
8,0%
0
2
2
0,0%
14,3%
8,0%
4
3
7
36,4%
21,4%
28,0%
11
14
25
100,0%
100,0%
100,0%
codziennie
% z Wiek
co drugi dzień
Liczebność
% z Wiek
częstość wykonywania
poszczególnych czynności
poza zajęciami w szkole
(granie w gry komputerowe)
Liczebność
raz w tygodniu
% z Wiek
kilka w miesiącu
Liczebność
% z Wiek
raz w miesiącu
Liczebność
% z Wiek
w ogóle
Liczebność
% z Wiek
Ogółem
Liczebność
% z Wiek
Obok powyżej zanalizowanych czynności w pytaniu 3 w kwestionariusz znalazła się
także aktywność sportowa. Mimo braku profesjonalnych obiektów sportowych na wsi ( jak na
przykład powstających w ostatnich latach tzw. Orlikach) oraz klubów sportowych
i zorganizowanych zajęć pozaszkolnych w zakresie turystyki i rekreacji, 64% respondentów
deklaruje, iż uprawia aktywność sportową codziennie, 24% co drugi dzień, 12% raz
w tygodniu. Odpowiedzi kilka razy w miesiącu, raz w miesiącu i w ogóle nie padły wcale. To
wskazuje na duże zainteresowanie sportem i chęć ruchu, chociażby we własnym zakresie.
Zapewne pozaszkolna aktywność sportowa wśród czternastolatków i piętnastolatków jest
oparta raczej na „kopaniu” piłki na podwórku, czy spacerach niżeli na zorganizowanych
zajęciach, które doskonaliłyby umiejętności młodzieży i dbały o ich rozwój fizyczny
i psychiczny.
Tabela krzyżowa nr 12: Częstość wykonywania poszczególnych czynności poza zajęciami w szkole
(aktywność sportowa) * Wiek
Ogółem
Wiek
14
Liczebność
15
9
7
16
81,8%
50,0%
64,0%
2
4
6
18,2%
28,6%
24,0%
0
3
3
0,0%
21,4%
12,0%
11
14
25
100,0%
100,0%
100,0%
codziennie
% z Wiek
częstość wykonywania
poszczególnych czynności poza
zajęciami w szkole (aktywność
co drugi dzień
Liczebność
% z Wiek
sportowa)
Liczebność
raz w tygodniu
% z Wiek
Ogółem
Liczebność
% z Wiek
Wnioski
W niniejszym badaniu analizowaliśmy problem spędzania czasu wolnego przez
młodzież mieszkającą na wsi. Badaną grupą społeczną była młodzież w wieku gimnazjalnym
uczęszczająca na zajęcia do miejscowego Domu Kultury lub/i na zajęcia świetlicowe
organizowane przez Urząd Gminy raz w tygodniu. Na podstawie analizy odpowiedzi, które
udzielili w kwestionariuszu ankiety można stwierdzić, iż hipotezy, na których opierało się
badanie w większości potwierdziły się.
Kluczową kwestią jest, po pierwsze, brak atrakcyjnych ofert spędzania wolnego czasu
w ramach zajęć pozaszkolnych oraz zbyt uboga infrastruktura miejscowości dostarczająca
obiektów, w których młodzież mogłaby się organizować. Występuje tendencja negatywnego
oceniania możliwości rozwoju w swojej miejscowości przez respondentów, na co wskazuje
pytanie 5 w kwestionariuszu, w którym 60% 14-stolatków i 15-stolatków odpowiedziało, iż
ich miejscowość nie stwarza im warunków do rozwoju zainteresowań. Można stwierdzić, że
w porównaniu z młodymi mieszkańcami miast młodzież z terenów wiejskich nudzi się, lub
spędza swój wielogodzinny wolny czas mało atrakcyjnie.
Zdecydowanie wśród młodzieży, mieszkającej na wsi głównym zainteresowaniem jest
sport, który przede wszystkim wynika z samoorganizacji. Problem braku odpowiedniego
zagospodarowania wolnego czasu przez młodzież mieszkającą na wsi wynika także z tego, że
miejscowość, w której mieszkają jest oddalona od najbliższego większego miasta o ponad 30
kilometrów. Respondenci źle oceniają połączenia komunikacyjne zwłaszcza wieczorami
i weekendy, zapewne dochodzi do tego jeszcze czynnik finansowy związany z kosztami
dojazdu, stąd młodzi mieszkańcy wsi znacznie rzadziej korzystają z rozrywek, które są
popularne wśród młodzieży miejskiej. O ile fakt deklaracji aktywności sportowej wśród
nastolatków nastawia optymistycznie, to jednak wciąż wśród badanych grup młodzieży
wiejskiej dominuje tzw. bierne spędzanie wolnego czasu.
Wśród młodych Łomniczan duży udział procentowy mają spotkania ze znajomymi
jako forma spędzania czasu wolnego ( 76% badanych spotyka się ze znajomymi codziennie).
Istnieje, zatem konieczność stworzenia miejsc na obszarach wiejskich, w których młodzi
ludzie mogliby się spotykać, bo trudno porównywać wzajemne odwiedzanie się w domach
paru osób z ciekawym i rozwojowym spędzaniem wolnego czasu. Należy zmobilizować
młodzież mieszkającą na wsi do wspólnych, kreatywnych działań, przedstawić im inne
alternatywne sposoby „na nudę”, jak np. nauka tańca, wspólne wycieczki, czy gry
zespołowe. Na pewno zminimalizowałoby to tak wielką, jak się okazuje, przepaść
pomiędzy młodzieżą wiejską a młodzieżą z większych miast. Wciąż, bowiem widoczne są
ograniczenia, różnice w możliwościach, jakie stawia młodym wieś.
Mimo samoorganizacji w rozwoju fizycznym, wciąż gimnazjaliści zbyt dużo czasu
poświęcają telewizji i Internetowi, co wskazuje na to, że w wolnym czasie młodzież głównie
odpoczywa i stawia na relaks, który nie wymaga zbytniego zaangażowania. Tymczasem
działalność w stowarzyszeniach może rozwijać umiejętności pracy w zespole, kreatywność,
poszerzać horyzonty w inny sposób niż robi to szkoła. Nieświadomie młody człowiek przed
wkroczeniem w dorosłość może zdobyć umiejętności przydatne w późniejszej karierze
zawodowej i zmniejszyć dystans, jaki dzieli go od aktywnego rówieśnika z miasta.
Należałoby, więc propagować lokalne stowarzyszenia wśród młodzieży, motywować ich do
działania na rzecz nie tylko siebie, ale także innych, zaszczepiać w nich ideę pracy
w połączeniu z zabawą. Młody człowiek w angażując się społecznie powinien dostrzegać
szansę wyrażania własnej ekspresji, być może stąd zaraz po sporcie badana grupa młodzieży
wskazała na muzykę, jako swoje zainteresowanie.
Przedstawiona analiza czasu wolnego młodzieży mieszkającej na wsi wskazuje na to,
że jest to kwestia, która stanowi problem społeczny. Konsekwencje wynikające
z niewłaściwego samorozwoju młodego człowieka uzależnione są w znacznym od środowiska
społecznego, sposobu, w jaki młody człowiek poznaje i przyjmuje tradycje i wzory kulturowe
wyznaczające sposób zachowania się, zarówno w zakresie obowiązków jak i spędzania
wolnego czasu. Otoczenie oddziałuje na niego, stąd tak ważne jest to, co owe środowisko
młodemu człowiekowi jest w stanie „zaproponować”, żeby uchronić go od uzależnień,
marnotrawstwa czasu, talentów, aspołeczności i wielu innych negatywnych czynników.