Opieka zdrowotna nad populacjami mniejszościowymi – na

Kraków, 15 grudzień 2008 r.
Opieka zdrowotna nad populacjami
mniejszościowymi na przykładzie
„Programu na rzecz społeczności romskiej”
w Małopolsce
Elżbieta Mirga-Wójtowicz
Pełnomocnik Wojewody Małopolskiego ds.
Mniejszości Narodowych i Etnicznych
[email protected]
Siedziba Pełnomocnika Wojewody Małopolskiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych:
ul. Przy Rondzie 6, tel. 0123921 409, fax.012 3921489
www.malopolska.uw.gov.pl
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na rzecz
społeczności romskiej w Polsce
Podstawy prawne działania Programu na
rzecz społeczności romskiej:
- Uchwała Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia
2003 r. w sprawie ustanowienia programu
wieloletniego Program na rzecz
społeczności romskiej w Polsce 2004-2013
- W latach 2001-2003 w woj. małopolskim
realizowany był Pilotażowy Program
na rzecz społeczności Romskiej
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na rzecz
społeczności romskiej w Polsce
• Program na rzecz społeczności romskiej ma na celu doprowadzenie
do pełnego uczestnictwa Romów w życiu społeczeństwa
obywatelskiego i zniwelowanie różnic dzielących tę grupę od reszty
społeczeństwa.
• Program jest realizowany poprzez takie dziedziny jak:
-
Edukacja
Romowie a społeczeństwo obywatelskie
Przeciwdziałanie bezrobociu
Zdrowie
Sytuacja bytowa
Bezpieczeństwo, przeciwdziałanie przestępstwom popełnianym na
tle etnicznym
Kultura i zachowanie romskiej tożsamości etnicznej
Wiedza o społeczności romskiej
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na
rzecz społeczności romskiej w Polsce
Sytuacja zdrowotna społeczności romskiej w
Małopolsce:
Romowie w dużo większym stopniu niż ogół
społeczeństwa zapadają na cały szereg chorób.
Problemy te wynikają z katastrofalnej sytuacji
socjalnej, zamieszkują na zdegradowanych
osiedlach i domostwach, często bez kanalizacji i
wodociągów, bez bieżącej wody i toalety, bez
odpowiedniego ocieplenia domów, ich fatalnego
stanu technicznego, przeludnienia w
mieszkaniach.
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na
rzecz społeczności romskiej w Polsce
Czynniki ograniczające dostęp do służby zdrowia to
miedzy innymi:
- Dyskryminacja rasowa przejawiająca się odmową
udzielenia Romom niezbędnej pomocy lekarskiej
- Brak znajomości przez przedstawicieli służby zdrowia
obyczajów charakterystycznych dla społeczności
romskiej
- Brak opieki prenatalnej i kontroli ciąży kobiet w wielu
osadach, co wynika z charakteru tabu wszelkich tematów
związanych z życiem seksualnym a także brak
odpowiednich środków sanitarnych potrzebnych do
przygotowani się na wizytę u lekarza
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na
rzecz społeczności romskiej w Polsce
• Normy obyczajowe charakterystyczne dla społeczności
romskiej (praktykowane w niektórych grupach romskich)
gdzie jest zwyczaj izolowania kobiety w okresie ciąży,
połogu i menstruacji od społeczności
• Normy obyczajowe (praktykowane w niektórych grupach
romskich) które nakazują mężczyźnie towarzyszenie
kobiecie podczas wizyt lekarskich, co skutkuje niezbyt
częstym kontaktem kobiet ze służbą zdrowia. Nie ma
przyzwolenia dla kobiet na samodzielne podejmowanie
decyzji w sprawie własnego ciała, co również nie wpływa
pozytywnie na ich zdrowie.
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na
rzecz społeczności romskiej w Polsce
• Brak odpowiednich środków na korzystanie z
bezpłatnej służby zdrowia. Przedstawiciele
społeczności romskiej którzy żyją w skrajnej
nędzy często nie są w stanie pokryć wydatków
związanych z dojazdem do szpitala czy zakupem
lekarstw
• Życie na marginesie społeczeństwa poprzez
wrogie nastawienie społeczeństwa, celowa
izolacja Romów
• brak znajomości kultury i obyczajów Romów
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na rzecz
społeczności romskiej w Polsce
Choroby na które najczęściej są diagnozowane u przedstawicieli
społeczności romskiej:
-
Cukrzyca
choroba wieńcowa, nadciśnienie
Choroby układu oddechowego (alergia, astma oskrzelowa, rozedma
płuc, zapalenie płuc, gruźlica)
Wirusowe zapalenie wątroby typu B
Kamica nerkowa i żółciowa
Depresja, nerwica
Choroba zakrzepowo-zatorowa, miażdżyca tętnic
Wrzody żołądkowe
Zwyrodnienie kręgosłupa, rwa kulszowa, reumatyzm
Anemia
Hemoroidy
Prostata
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na rzecz
społeczności romskiej w Polsce
Typy projektów finansowanych w ramach Programu na
rzecz społeczności romskiej mające na celu poprawę
zdrowia Romów:
- Organizowanie „białych dni”
- Zwiększenie częstotliwości wizyt kobiet romskich u
lekarza
- Dofinansowanie do zakupu lekarstw
- Stworzenie możliwości pobytu osób starszych w
sanatoriach
- Zatrudnianie pielęgniarek środowiskowych
- Szkolenia z zakresu pierwszej pomocy dla wybranych
osób zamieszkujących skupisk romskich oraz organizacja
na tej bazie systemu pomocy
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na rzecz
społeczności romskiej w Polsce
Typy projektów finansowanych w ramach Programu na rzecz
społeczności romskiej mające na celu poprawę zdrowia Romów
cd:
-
-
Stworzenie miejsc, w których Romowie mogliby
uzyskać medyczną pomoc doraźną
Prowadzenie badań bilansowych
Promowanie szczepień ochronnych
Zapobieganie żółtaczce
Prelekcje dotyczące higieny i profilaktyki zdrowotnej
Systematyczny wywóz śmieci
Dezynsekcja i deratyzacja
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na rzecz
społeczności romskiej w Polsce
Obszary wsparcia
2001-2003
2004
2005
2006
2007
2008
razem
Edukacja
1 241 686
714 530
764 464
665 169
742 690
890 940
3 777 793
Romowie a
społeczeństwo
obywatelskie
0
26 000
61 200
5 805
22 228
42 400
157 633
Praca - bezrobocie
24 642
123 000
30 620
27 000
36 200
63 200
304 662
Zdrowie
79 400
67 000
68 000
99 000
154 730
139000
527 730
Sytuacja bytowa
946 201
1 171 300
497 000
798 970
2 024 530
1 660 706
7 098 707
Bezpieczeństwo –
przestępstwa
popełniane na tle
etnicznym
8 000
0
15 000
17 000
25 000
28 000
93 000
Kultura i zachowanie
romskiej tożsamości
etnicznej
129 130
69 000
93 400
62 809
145 450
180 520
680 309
Wiedza o
społeczności
romskiej
47 320
38 500
29 000
19 639
141 977
121 060
397 496
RAZEM
2 476 379
2 248 830
1 558 684
1 695 392
3 292805
3 125 826
13 037 330
Zadania medyczne podejmowane w ramach Program na rzecz
społeczności romskiej w Polsce
Przykłady projektów realizowanych w ramach Programu na
rzecz społeczności romskiej w Małopolsce:
• Zadanie pn. zatrudnienie pielęgniarki środowiskowej
• Dofinansowanie do lekarstw
• Badania profilaktyczne dzieci i młodzieży
• Spotkania medyczne na temat kontroli płodności kobiet i
zdrowia kobiet oraz profilaktyki szczepień ochronnych
dzieci romskich
• Organizacja białych dni, szczepienia przeciw grypie
DZIĘKUJĘ
Elżbieta Mirga-Wójtowicz
Pełnomocnik Wojewody Małopolskiego ds.
Mniejszości Narodowych i Etnicznych
[email protected]
tel. 0123 921 409