Wystąpienie inauguracyjne Rektora prof. dr. hab. inż. Jana Szmidta
Transkrypt
Wystąpienie inauguracyjne Rektora prof. dr. hab. inż. Jana Szmidta
Wystąpienie inauguracyjne Rektora prof. dr. hab. inż. Jana Szmidta w roku akademickim 2012/2013 Szanowni Państwo! Drodzy Studenci! Spotykamy się w historycznej Dużej Auli Gmachu Głównego - jak co roku o tej samej porze - aby po wakacyjnym oddechu wrócić do codziennych zajęć. Inauguracja roku akademickiego jest doniosłą uroczystością. Obchodzimy ją nie tylko my. Jest celebrowana na całym świecie – w każdym ośrodku akademickim – większym lub mniejszym, starym jak Oxford, czy dopiero powstałym. Chociaż ta uroczystość rozpoczyna kolejny rok ciężkiej pracy, to jest przez społeczność akademicką uważana za jedno z najbardziej radosnych świąt. Zawsze tego dnia słychać „Gaudeamus”. Jest tak dlatego, że zdobywanie wiedzy przez studentów oraz praca badawcza i dydaktyczna kadry akademickiej są traktowane jako wielka naukowa przygoda, jako twórcza i ekscytująca działalność. Dzisiejsza uroczystość jest więc świętem całej społeczności akademickiej, zwyczajowo obchodzonym w gronie naszych licznych przyjaciół z zewnątrz, których już serdecznie powitałem i którym jeszcze raz dziękuję za przybycie. Szanowni Państwo! Jesteśmy u progu kolejnej kadencji. Chciałbym więc chociaż w kilku słowach przedstawić zarys planów nowej ekipy. „Trzeba dużo zmienić, żeby wszystko pozostało bez zmian” – powiedział Giuseppe Tomasi w swojej jedynej powieści zatytułowanej „Lampart”. Jest to spostrzeżenie paradoksalnie bardzo prawdziwe. Politechnika Warszawska ma dziś silną pozycję w kraju. Jest dobrą, renomowaną, rozpoznawalną w Europie uczelnią. Nie zagroził jej dotychczas niż demograficzny. Liczba kandydatów na studentów ciągle wzrasta. Zajmujemy wysoką pozycję na rynku edukacyjnym. Świadczą o tym najlepiej oceny zewnętrzne - we wszystkich znaczących rankingach szkół wyższych w znajdujemy się w ścisłej czołówce. Jednocześnie nasi absolwenci świetnie odnajdują się na rynku zawodowym i – jak to wynika z przeprowadzonego przez Biuro Karier pilotażowego monitoringu ich karier – są w znacznej większości zadowoleni z uzyskanego tu wykształcenia: dwóch na trzech z ankietowanych ponownie wybrałoby ten sam wydział PW. Tylko kilka procent absolwentów renomowanych uczelni technicznych ma problem ze znalezieniem pracy. 1 Taki stan rzeczy jednak nie jest nam dany raz na zawsze. Musimy zdać sobie sprawę, że inni w Polsce, Europie i na świecie rozwijają się równie szybko, a czasami szybciej niż nasza Uczelnia. Utrzymanie dobrej marki uczelni, prowadzenie wykształcenia na wysokim europejskim poziomie, badania naukowe – to wszystko wymaga nie tylko ogromnego wysiłku, ale musi być poparte odpowiednimi środkami finansowymi. Nasz entuzjazm i zaangażowanie nie wystarczą. Potrzebne są środki materialne, a w kolejny rok akademicki wkraczamy z napiętym budżetem finansowym. Podstawowym problemem Politechniki Warszawskiej w najbliższych latach będzie więc pozyskanie środków finansowych, niezbędnych do jej intensywnego rozwoju. Nie możemy liczyć na znaczący wzrost dotacji podstawowej i dotacji statutowej, chociaż musimy robić wszystko, aby obie te dotacje rosły. Przede wszystkim musimy więc liczyć na siebie i naszą aktywność we wszystkich obszarach działalności Uczelni na rynku krajowym i co ważniejsze międzynarodowym. Do tego, żeby działać optymalnie niezbędny jest program rozwoju Politechniki Warszawskiej. Taki program musimy opracować, opierając się na zapisach naszej „Strategii Rozwoju PW do 2020 roku”. Wykorzystanie tego dokumentu i jego rozwijanie jest absolutnym priorytetem nowych władz rektorskich i dziekańskich. Byłoby dobrze, gdybyśmy podejmując takie przedsięwzięcie mogli znać Strategię Rozwoju Szkolnictwa Wyższego w Polsce, a nasze działania prorozwojowe można było do niej odnieść. Określenia krajowych priorytetów, celów i zadań szkolnictwa dokonanych kompleksowo i w dłuższej perspektywie czasu potrzebuje nie tylko Politechnika, ale wszystkie uczelnie wyższe. Dlatego też jedna z pierwszych uchwał Prezydium KRASP w tej kadencji dotyczy „realizacji strategii rozwoju szkolnictwa wyższego i nauki”. Zwracając się z apelem do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Rektorzy piszą w niej (cytuję): „Ufamy, że strategia, będąca częścią ponadsektorowej Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego, będzie oparta na wynikach prac powołanego w Ministerstwie zespołu – Forum Ekspertów, działającego na przełomie lat 2011/2012 i zgodna z treścią dokumentów strategicznych przedstawionych przez Zespół Doradców Strategicznych Premiera. Przedstawienie przez Ministerstwo harmonogramu konkretnych inicjatyw i działań, także o charakterze legislacyjnym oraz sposobu finansowania planowanych przedsięwzięć, doprowadziłyby do realizacji przyjętych celów strategicznych”. Program rozwoju Politechniki Warszawskiej musi uwzględniać uwarunkowania zewnętrzne, takie jak politykę państwa, kryzys ekonomiczny, stan prawny, czynniki demograficzne itp. oraz uwarunkowania wewnętrzne Uczelni - głównie stan finansów, prognozy rozwojowe, rozwój kadry, rozwój infrastruktury badawczej i dydaktycznej, 2 wprowadzenie systemów zarządczych wykorzystujących nowoczesne narzędzia informatyczne itp. Podstawowe założenia programu powinny stanowić o współpracy z gospodarką narodową i administracją państwową. Ścisłe związki powinny łączyć środowisko akademickie Politechniki z Warszawą i całym Mazowszem. Ta współpraca ma przynosić obopólne korzyści: miastu i regionowi z jednej strony oraz uczelni z drugiej. Ze swoim znaczeniem i wielkością Politechnika Warszawska ma duży wpływ na akademickość miasta, a potencjał intelektualny jej kadry należy w jeszcze większym stopniu wykorzystywać przy rozwiązywaniu problemów aglomeracji warszawskiej. Podam tu przykład ambitnego projektu „Smart City”, którego realizacja powinna być naszym wspólnym celem. Dla rozwoju Uczelni we współczesnych warunkach istotną kwestią jest internacjonalizacja badań i dydaktyki. Wysiłki w tym względzie musimy w tej kadencji zintensyfikować. Należy zdecydowanie zaktywizować współpracę z absolwentami Uczelni w ramach Stowarzyszenia Absolwentów, czy Fundacji Rozwoju Politechniki Warszawskiej. Dobrze byłoby wzorem uczelni zachodnich wprowadzić starannie przygotowany mechanizm nawiązywania więzi ze studentami ostatniego roku kontynuowany w formie „programu lojalnościowego", tak jak ma to miejsce w uczelni innych krajów. Paradoksem bowiem jest fakt, że tak renomowana Uczelnia jak Politechnika Warszawska nie korzysta w wystarczającym stopniu z pozycji społecznej swoich wychowanków. Kolejnym ważnym czynnikiem prorozwojowym jest gospodarowanie potencjałem kadrowym. Musimy wprowadzić mechanizmy, pozwalające wykorzystać indywidualne predyspozycje i aspiracje poszczególnych osób. W równym stopniu powinny być doceniane obie sfery aktywności kadry akademickiej – badania naukowe i dydaktyka – zwłaszcza cenione będą działania skierowane bezpośrednio do gospodarki - odpowiadające jej potrzebom. Prowadzenie badań naukowych to fundament działalności uczelni. W najbliższym czasie zadaniem priorytetowym będzie zdobycie środków finansowych na duże, wieloletnie projekty badawcze. Musimy szczególny nacisk położyć na szeroką komercjalizację badań, która powinna być standardem, a nie wyjątkiem. Należy przy tym stworzyć m.in. regulacje prawne w uczelni, które sprzyjałyby elastyczności i łatwości organizowania interdyscyplinarnych zespołów badawczych, okresowych przepływów osób i środków między zespołami, a także rozwiązywać problemy własności przemysłowej i praw autorskich. Nasza Uczelnia zaangażowała się w tworzenie Warszawskiej Przestrzeni Technologicznej. Za niemal 60 mln euro uzyskanych z funduszy unijnych będziemy budować Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii PW – największy na Mazowszu 3 ośrodek badawczy, obejmujący całą sferę związaną z procesem innowacji – od badań naukowych po implementację w przemyśle. Mamy też zamiar i mimo braku w obecnej chwili środków jesteśmy zdeterminowani, aby stworzyć Uczelniane Międzydyscyplinarne Centrum Studenckich Kół Naukowych PW zapraszając do współpracy młodzież także z innych uczelni Warszawy i nie tylko. Nasi studenci mają ogromne osiągnięcia naukowe, niejednokrotnie na skalę międzynarodową. Konieczne jest dodatkowe silne wsparcie ich działalności naukowej i badawczej. Wykorzystanie w tej dziedzinie cech młodości - entuzjazmu, wyobraźni i odwagi - w połączeniu z wiedzą i doświadczeniem nauczycieli akademickich, może dać nowy impuls rozwojowy Uczelni. Sprzyjać to będzie także myśleniu i działaniom proinnowacyjnym i proprzedsiębiorczym. Szanowni Państwo! Pragnę mocno podkreślić, że warunkiem powodzenia jakichkolwiek zmian jest uczestniczenie w nich całego naszego środowiska. Nie do przecenienia jest tu rola Senatu i Rad Wydziałów, ważną rolę mają do spełnienia nowe organy kolegialne Uczelni, takie jak Konwent. Ważny jest głos studentów i doktorantów. Samorząd Studentów PW to odpowiedzialny partner, nieraz dający dowód swojej dojrzałości w myśleniu o przyszłości Uczelni. Czekam na kolejne ciekawe inicjatywy Rady Doktorantów - wykorzystanie potencjału intelektualnego i zaangażowania doktorantów może przynieść wiele dobrego. Jak Państwo widzą obszarów i kierunków niezbędnych działań jest wiele, ale dwa najważniejsze to: - wdrożenie Strategii Rozwoju PW, - efektywna współpraca z Gospodarką i Administracją. To będzie stymulowało rozwój naszej Alma Mater. Niestety nie mam dziś czasu na rozwinięcie tych kwestii, ale będą jeszcze ku temu okazje. Chcemy w tej kadencji stworzyć warunki do większej aktywności nas wszystkich. Jest to przecież nasza Uczelnia i od nas zależy, jaka będzie jej pozycja. Ja sam - jak to niejednokrotnie podkreślałem w dopiero zakończonej kampanii wyborczej - jestem wielkim entuzjastą Politechniki, głęboko wierzę w jej sukces i zrobię wszystko, aby tą wiarą i entuzjazmem zarazić całą naszą społeczność akademicką. Miliardy euro przekazanych Polsce z Unii Europejskiej z powodzeniem wykorzystaliśmy na rozwój nauki i szkolnictwa wyższego. Wkrótce otrzymamy kolejną transzę środków na lata 2014-2020. W warunkach światowego kryzysu ekonomicznego spowalniającego rozwój innych krajów i rynków globalnych my powinniśmy wykrzesać 4 wszelkie siły, uruchomić rezerwy, przestać narzekać i iść do przodu w rozwoju i racjonalnym inwestowaniu w naukę, podejmując ambitne wyzwania i rozwiązania. Jest wiele propozycji kluczowych projektów, które mogą zdynamizować gospodarkę, jak na przykład eksploatacja złóż gazu łupkowego, lotnictwo i nowoczesny przemysł związany z bezpieczeństwem i obronnością, inteligentne, samouczące się sieci teleenergetyczne. Jestem przekonany, że jednostki naukowo-badawcze, w tym czołowe uczelnie wyższe w Polsce są gotowe do podjęcia tych ambitnych tematów, ale decyzje są poza nami. One muszą być podejmowane na szczeblu rządowym. Zachęcam rząd do podjęcia i skutecznej realizacji właśnie takich zintegrowanych działań. Szanowni Państwo! Z okazji rozpoczęcia roku akademickiego całej społeczności akademickiej Uczelni i licznym jej przyjaciołom życzę wielu sukcesów w studiach i w pracy zawodowej. Serdecznie pozdrawiam absolwentów Politechniki Warszawskiej - tych, którzy są dziś z nami oraz tych, rozsianych po całym świecie. Z szacunkiem kłaniam się naszym seniorom, którzy najlepsze lata swojej zawodowej kariery oddali Uczelni. Na koniec pragnę zwrócić się do studentów i doktorantów. Cieszymy się, że wybraliście naszą Uczelnię. Jesteśmy z Was dumni – z Waszych wyników naukowych i sportowych, z Waszych sukcesów, z Waszego zaangażowania w działalność samorządową i we wszystkie sprawy Uczelni. Szczególnie ciepłe słowa pragnę skierować do studentów I roku. Z Wami łączy mnie teraz szczególnie bliska więź, bo chociaż ja jestem związany z Politechniką od dziesiątków lat, a Wy dopiero stawiacie tu pierwsze kroki, to w tym roku akademickim razem zaczynamy nowy etap: ja w funkcji Rektora, a Wy jako studenci Politechniki Warszawskiej - uczelni świadomie przez Was wybranej, która na pewno Was nie rozczaruje i która zapewni Wam solidną podstawę do błyskotliwej kariery i interesującego życia zawodowego. Serdecznie Was witam i życzę, aby Wasze wszystkie najbardziej dalekosiężne plany spełniły się i obyście znaleźli tu nie tylko wiedzę, ale mogli też zrealizować wszystkie swoje pasje dla dobra nas wszystkich, Politechniki Warszawskiej, a co za tym idzie Najjaśniejszej Rzeczypospolitej. Dziękuję Państwu za uwagę. 5