Pobierz publikację - Europa dla obywateli

Spis treści
4
Słowo wstępne
5
Informacje o programie „Europa dla obywateli”
6
Kraje uczestniczące w programie „Europa dla obywateli”
7–10
11–45
Statystyki 2014–2016, program „Europa dla obywateli”
Dofinansowane projekty – opisy
Słowo wstępne
Informacje o programie „Europa dla obywateli”
Szanowni Państwo,
Komponent 1
zapraszamy do lektury publikacji podsumowującej dotychczasowe działania w zaplanowanej na lata 2014–2020 edycji programu „Europa dla obywateli”. Prezentujemy 15 projektów
realizowanych lub współrealizowanych przez polskie organizacje pozarządowe i samorządy.
Półmetek to zawsze szczególny moment – pozwala zarówno podsumować dotychczasowe
doświadczenia, jak i w naturalny sposób skłania do myślenia o przyszłości i planach na kolejne
lata. Dlatego w publikacji znalazły się także projekty, które wciąż trwają lub rozpoczną się
dopiero za chwilę. Mamy nadzieję, że przyjęcie takiej szerszej perspektywy czasowej spotka
się z Państwa aprobatą.
Pamięć Europejska
Program „Europa dla obywateli” przeznaczony jest dla jednostek samorządu terytorialnego,
instytucji edukacyjnych, kulturalnych i badawczych, sektora pozarządowego oraz innych organizacji społeczeństwa obywatelskiego nienastawionych na zysk. Ma na celu wspieranie
aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym oraz angażowanie obywateli i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w proces integracji europejskiej.
Publikacja prezentuje pełne spektrum projektów w podziale na cztery grupy – analogicznie
do struktury samego programu. Znajdą więc w niej Państwo projekty poświęcone pamięci
europejskiej, współpracy partnerskich miast i sieci oraz projekty z zakresu szeroko pojętego
społeczeństwa obywatelskiego. Zależało nam, żeby różnorodność tematyki i metod opisanych projektów pokazywała, jak wiele możliwości daje program. Mamy nadzieję, że przedstawione przykłady działań polskich organizacji będą dla Państwa wartościowym źródłem
inspiracji i okażą się pomocne podczas planowania własnych przedsięwzięć. Z tego powodu
każdy opis uzupełniliśmy o dane kontaktowe beneficjenta – w razie pytań zachęcamy do kontaktu z nami lub z organizacjami realizującymi docenione projekty.
Jednocześnie chcielibyśmy pogratulować wszystkim autorom dofinansowanych projektów
oraz życzyć dalszych sukcesów w promowaniu aktywnego i zaangażowanego obywatelstwa.
Zespół Punktu Kontaktowego „Europa dla obywateli”
W ramach tego komponentu dofinansowanie mogą uzyskać projekty zachęcające do refleksji na temat europejskiej różnorodności kulturowej i szeroko rozumianych wspólnych
wartości, dotyczące przyczyn pojawienia się reżimów totalitarnych w historii nowożytnej
Europy (szczególnie, ale nie wyłącznie, nazizmu, który doprowadził do Holokaustu, faszyzmu,
stalinizmu i totalitarnych reżimów komunistycznych) oraz upamiętniające ofiary ich zbrodni.
Komponent 2
Demokratyczne zaangażowanie i uczestnictwo obywatelskie
Działanie 2.1 Partnerstwo miast
Działanie 2.1. Partnerstwo miast wspiera projekty współpracy pomiędzy
samorządami, mające na celu mobilizowanie obywateli na poziomie lokalnym i unijnym
do angażowania się społecznego, politycznego oraz wolontariatu, zgodnie z celami programu „Europa dla obywateli”. Kilkudniowe (do 21 dni) spotkania obywateli i przedstawicieli
współpracujących samorządów charakteryzują się szerokim zasięgiem i różnorodnością
prowadzonych działań. Szczególne znaczenie mają w tym kontekście debaty obywateli
na tematy związane z konkretnymi kwestiami z europejskiej agendy politycznej.
Działanie 2.2 Sieci miast
Działanie 2.2. Sieci miast wspiera projekty zakładające długofalową
współpracę tematyczną samorządów mającą na celu wymianę dobrych praktyk, wypracowanie nowych rozwiązań oraz wzmocnienie więzi pomiędzy zaangażowanymi organizacjami.
Powinny łączyć różnorodne działania związane z wybraną przez partnerów tematyką oraz
celami programu i jego priorytetami wieloletnimi, angażować określone grupy docelowe,
a więc ekspertów, grupy obywateli i organizacje aktywne w danym obszarze, a także stanowić podstawę dla dalszej współpracy.
Działanie 2.3 Projekty społeczeństwa obywatelskiego
Działanie 2.3. Projekty społeczeństwa obywatelskiego wspiera
projekty realizowane przez międzynarodowe partnerstwa i sieci bezpośrednio angażujące
obywateli. Celem ma być umożliwienie obywatelom o zróżnicowanych poglądach rzeczywistego udziału w kształtowaniu polityki Unii w dziedzinach związanych z celami programu.
Może się to odbywać na wszystkich etapach, z udziałem wszystkich instytucjonalnych
partnerów w dyskusji i obejmować działania związane zarówno z opracowaniem i przygotowaniem konkretnych inicjatyw, jak i zapewnianiem informacji zwrotnej i negocjowaniem
wniosków dotyczących polityk unijnych.
4
5
Kraje uczestniczące w programie
„Europa dla obywateli”
Kraje UE
1. Austria
2. Belgia
3. Bułgaria
4. Chorwacja
5. Cypr
6. Czechy
7. Dania
8. Estonia
9. Finlandia
10.Francja
11.Grecja
12.Hiszpania
13.Holandia
14.Irlandia
15.Litwa
16.Luksemburg
17.Łotwa
18.Malta
19.Niemcy
20.Polska
21.Portugalia
22.Rumunia
23.Słowacja
24.Słowenia
25.Szwecja
26.Wielka Brytania
27.Węgry
28.Włochy
Statystyki 2014–2016
program „Europa dla obywateli”
Kraje spoza UE
29.Serbia
30.Czarnogóra
31.Macedonia
32.Albania
33.Bośnia i Hercegowina
Liderzy i partnerzy z Polski na tle dofinansowanych
projektów z całej Europy w latach 2014–2016
polscy liderzy – 80
polscy partnerzy – 304
80
1015
304
łączna liczba dofinansowanych
projektów w Europie – 1015
Liczba polskich organizacji realizujących projekty
w poszczególnych komponentach i działaniach:
(liderzy + partnerzy) 2014–2016
Komponent 1
Komponent 2, Działania:
Pamięć europejska – 47
2.1 Partnerstwo miast – 248
2.2 Sieci miast – 53
47
36
53
248
2.3 Projekty społeczeństwa
obywatelskiego – 36
9.
25.
Dofinansowane projekty przez Program „Europa dla obywateli”
8.
17.
7.
2014 – lista projektów
15.
14.
26.
20.
13.
2.
16.
19.
6.
28.
27.
33.
29.
3.
31.
32.
11.
12.
Komponent 2, Działanie 2.2 Sieci miast
Nazwa projektu
22.
24. 4.
30.
21.
Komponent 2, Działanie 2.1 Partnerstwo miast
Komponent 2, Działanie 2.3
Projekty społeczeństwa obywatelskiego
23.
1.
10.
Komponent 1 Pamięć europejska
Organizacja
Miasto
Kwota
Sound in the Silence
Narodowe Centrum Kultury
Warszawa
40 000,00 €
100 lat dla pokoju w Europie
Fundacja Dom Pokoju
Wrocław
100 000,00 €
Kierunek przyszłość - 25 lat wolności a Romowie
Fundacja Dialog Pheniben
Kraków
57 750,00 €
1989: Fall of Communism in Eastern Europe, Development
of the strategic game for the young Europeans
Fundacja Instytut Aurea
Libertas
Kraków
55 000,00 €
5.
6
18.
7
Nazwa projektu
8
Organizacja
Miasto
Kwota
„WE make up the EUROPE”
Gmina Środa Śląska
Środa Śląska
Europa – to lubię!
Gmina Miasto Płońsk
Płońsk
10 000,00 €
Europa – wiek wojen i stabilizacji. Poszanowanie
bezpieczeństwa, pokoju i wolności.
Gmina Zator
Zator
Rodzina w UE
Gmina Tarnowo Podgórne
Tarnowo
Podgórne
W wymiarze pamięci i pojednania, w duchu wolności i demokracji
z wizją przyszłości obywateli Europy
Gmina Tuchów
Tuchów
16 500,00 €
Miasta w Zjednoczonej Europie 2004–2014
Fundacja Pro Europae Bono
Dębica
7 500,00 €
„10 years in Common Europe” – the project integrating towns
twinned with Oświęcim
Urząd Miasta Oświęcim
Oświęcim
5 000,00 €
Nasza Europa – nasz dom
Urząd Gminy Gizałki
Gizałki
7 500,00 €
Nasza gmina w Unii Europejskiej – dekada rozwoju
Gmina Będzino
Będzino
7 500,00 €
European standards in the development of social participation
of Siedlce and partner cities
Miasto Siedlce
Siedlce
25 000,00 €
Zwiększenie aktywności społeczności gmin partnerskich
w partnerstwach lokalnych
Gmina Rajcza
Rajcza
5 000,00 €
Wspólne wartości europejskie naszym drogowskazem
Gmina Jabłonka
Jabłonka
Wspólne inicjatywy obywatelskie kluczem do rozwoju
współpracy
Gmina miasto Tomaszów
Lubelski
Tomaszów
Lubelski
Das Leben der Bürger von Hel nach 10 Jahren Beitritts Polens zur
EU und Möglichkeiten der Partneraktivitäten in dieser Region
Urząd Miasta Helu
Porozmawiajmy o tym, jak może być lepiej
7 500,00 €
20 000,00 €
2015 – lista projektów
Komponent 1 Pamięć europejska
Komponent 2, Działanie 2.1 Partnerstwo miast
Komponent 2, Działanie 2.2 Sieci miast
Komponent 2, Działanie 2.3
Projekty społeczeństwa obywatelskiego
5 000,00 €
Nazwa projektu
Organizacja
Miasto
Kwota
European History Atlas Under Construction – diverse
perspectives on the European collective Memory and History
in the transgenerational and transnational creation
Fundacja Strefa
WolnoSłowa
Warszawa
97 500,00 €
Inspired by the memory
Fundacja Centrum Edukacji
Obywatelskiej
Warszawa
47 250,00 €
In between?
Europejska Sieć Pamięć
i Solidarność
Warszawa
80 000,00 €
Wzmocnienie potencjału społecznego-kulturowego gmin
partnerskich przyszłością Unii Europejskiej
Gmina Rajcza
Rajcza
Towards New Europe – variety as a progress accelerator
Gmina Andrychów
Andrychów
25 000,00 €
Zwiekszenie zaangażowania obywateli i organizacji
społeczeństwa obywatelskiego w proces integracji i partnerstwa
gmin
Gmina Jabłonka
Jabłonka
18 000,00 €
Młodzież przyszłością Zjednoczonej Europy
– międzypokoleniowe zbliżenie mieszkańców gmin partnerskich
Gmina Morawica
Morawica
10 000,00 €
7 500,00 €
Świadomość historyczna obywateli kluczem do przyszłości Unii
Europejskiej
Stowarzyszenie
Współpracy Zagranicznej
Wspólna Europa
Bieruń
5 000,00 €
Hel
5 000,00 €
Upowszechnianie osiągnięć Unii Europejskiej – przyszłość Europy
Miasto Września
Września
5 000,00 €
Gmina Bierawa
Bierawa
7 500,00 €
European Communication Across Cultures
Gmina Kielce
Kielce
Gmina Zbrosławice
Zbrosławice
22 000,00 €
Integracja pokoleń podstawą rozwoju współpracy partnerskiej
Gmina Miasto Wąbrzeźno
Wąbrzeźno
5 000,00 €
Przyszłość Unii Europejskiej w naszych wspólnych rękach –
wzmocnienie współpracy partnerskiej
Zarządzanie kryzysowe w europejskiej praktyce
Gmina Miejska Żory
Żory
10 000,00 €
Learning from the Past and Stepping into the Future
Gmina Bychawa
Bychawa
10 000,00 €
Razem kształtujemy przyszłość Unii Europejskiej
– międzypokoleniowy transfer doświadczeń
Gmina Głubczyce
Głubczyce
5 000,00 €
Wzmocninie więzi partnerskich jako przykład dla państw
kandydujacych do UE
Gmina Wilamowice
Wilamowice
24 000,00 €
DLUGOLEKA – VELEN spojrzenie partnerów na przyszłość Europy
Gmina Długołęka
Długołęka
5 000,00 €
Europe is our home
Gmina Miasto Nowy Targ
Nowy Targ
20 000,00 €
Jesteśmy obywatelami Europy
Gmina Zelów
Zelów
5 000,00 €
Na europejskich drogach
Gmina Kępno
Kępno
5 000,00 €
Nasza Europa, nasza przyszłość
Miasto Mińsk Mazowiecki
Mińsk
Mazowiecki
5 000,00 €
Das Jugendtreffen der Partnergemeinden unter dem Motto
Friede – Zukunft – Zusammenarbeit
Gmina Reńska Wieś
Reńska Wieś
22 000,00 €
Zator 2016 – Citizenship, knowledge and fun
Gmina Zator
Zator
16 500,00 €
Budowa wzorców Europejskiego Społeczeństwa Obywatelskiego
w Gminie Kolbudy na przykładzie najlepszych praktyk
Europejskich i z wykorzystaniem wiedzy Miasta partnerskiego
Uffenheim w Niemczech
Gmina Kolbudy
Kolbudy
10 000,00 €
Buongiorno Polonia – Giuseppe w Rajczy
Gmina Rajcza
Rajcza
Od kryzysu do wzrostu – działania na rzecz gospodarczego
i społecznego zaangażowania obywateli
Gmina Czempin
Czempin
E.U.R.O.P.E. – European Union Rapprochement for Offenders
and Pupils Education
Collegium Civitas
Warszawa
14 500,00 €
Zaangażowanie i uczestnictwo obywateli w kształtowaniu
obszarów NATURA 2000 w ich regionie lub państwie
Gmina Kościelisko
Kościelisko
10 000,00 €
Solidarność międzypokoleniowa
Gmina Miejska Wałcz
Wałcz
Industrial Communities Network (ICED): Civil Society For
Reindustrialization Of Europe
Stowarzyszenie Wspierania
Inicjatyw Gospodarczych
Delta Partner
Cieszyn
Migration and immigration: social impacts and citizen responses
as concerns the sustainable and peaceful development
of an integrated Europe
Gmina Cieszanów
Cieszanów
150 000,00 €
European regions developing European Citizenship
Województwo Łódzkie
Województwo
Łódzkie
130 000,00 €
Deaf have vote
Fundacja Rozwoju
Regionalnego Viribus Unitis
Nowy Targ
117 250,00 €
Let’s get active! Incentives for citizens active participation
in the democratic life of the European Union.
Fundacja Alternatywnych
Inicjatyw Edukacyjnych
Bielsko-Biała
5 000,00 €
145 000,00 €
70 250,00 €
5 000,00 €
5 000,00 €
5 000,00 €
10 000,00 €
147 750,00 €
9
2016 – lista projektów
Komponent 1 Pamięć europejska
Komponent 2, Działanie 2.1 Partnerstwo miast
Komponent 2, Działanie 2.2 Sieci miast
Komponent 2, Działanie 2.3
Projekty społeczeństwa obywatelskiego
Nazwa projektu
10
Organizacja
Miasto
Wybrane projekty zrealizowane dzięki
dofinansowaniu programu „Europa dla obywateli”
Kwota
Rok 1956. Społeczeństwa Europy Środkowej a komunizm
Fundacja Ośrodka KARTA
Warszawa
42 250,00 €
Global Raphael Lemkin Seminar for Genocide Prevention
Instytut Auschwitz Na
Rzecz Pokoju i Pojednania
Oświęcim
30 250,00 €
The United Colors of Solidarity. The power of the European dreams
Gmina Andrychów
Andrychów
25 000,00 €
Młodzieżowa aktywność obywatelska w kreowaniu przyszłości
Europy
Fundacja „Alfa”
Wrocław
Porozumienie poradnictwa obywatelskiego – razem
przeciwdziałajmy dyskryminacji
Gmina Zbrosławice
Zbrosławice
20 000,00 €
NGO's International Festival in Bytom
Miasto Bytom
Bytom
10 000,00 €
Jedność w różnorodności – międzynarodowa debata młodych
o solidarności Europejczyków
Gmina Piła
Piła
12 000,00 €
Współpraca partnerska w obszarze kultury i edukacji –
upowszechnianie wzorców przeciwdziałania uprzedzeniom
rasowym i stygmatyzacji narodów
Gmina Dzierzkowice
Dzierzkowice
Kreowanie przyszłości Unii Europejskiej w duchu dialogu
i solidaryzmu
Gmina Tuchów
Tuchów
20 000,00 €
Polak, Węgier dwa bratanki = wzmocnienie europejskiej przyjaźni!
Gmina Tarłów
Tarłów
10 000,00 €
Polubić Europę!
Gmina Gaszowice
Gaszowice
10 000,00 €
Przedsiębiorczy Europejczyk zaangażowany społecznie
i obywatelsko
Gmina Tarnowo Podgórne
Tarnowo
Podgórne
5 000,00 €
Jestem Europejczykiem – kreuję rzeczywistość wokół mnie
Gmina Miasta Tarnowa
Tarnów
5 000,00 €
Towns of Europe Citizens' Commonwealth
Fundacja Pro Europae Bono
Dębica
16 500,00 €
Europa w oczach obywateli
Urząd Gminy Gizałki
Gizałki
10 000,00 €
European Youth Evolving Society
Gmina Jabłonna
Jabłonna
25 000,00 €
Razem budujemy tożsamość i solidarność narodów Europy
Gmina Szamocin
Szamocin
14 500,00 €
Common Future
Gmina Skwierzyna
Skwierzyna
Today and Tomorrow
Gmina Miejska w Chodzieży
Chodzież
25 000,00 €
Popularyzacja polityki pomocy imigrantom przez UE – partnerska
kampania antyrasistowska i antyksenofobiczna
Gmina Wilamowice
Wilamowice
24 000,00 €
Rozwój współpracy partnerskiej w oparciu o wspólne wartości
europejskie – wolność, demokrację i poszanowanie praw
człowieka, tolerancję oraz solidarność
Miasto Tomaszów Lubelski
Tomaszów
Lubelsk
7 500,00 €
Stop the national selfishness!
Gmina Raciechowice
Raciechowice
Exchange of experience and municipalities Skawina Hurth
in the fields of mobility, revitalization and social participation
in the European Union.
Gmina Skawina
Skawina
Debata o przyszłości Europy – jak oswoić eurosceptycyzm
Miasto Rybnik
Rybnik
14 500,00 €
Dokąd zmierzasz, Europo? Cykl otwartych debat publicznych
i warsztatów tematycznych o przyszłości Unii Europejskiej
organizowanych w ramach sieci miast partnerskich
Gmina Miejska Nowe
Miasto Lubawskie
Nowe Miasto
Lubawskie
75 000,00 €
2WILL: 2 Work in Integration of Local Life
Gmina Wieliszew
Wieliszew
Look at them from different perspective
Stowarzyszenie „Nasz Łąg
– Nasza Wieś”
Łąg
7 500,00 €
Komponent 1
Pamięć europejska
5 000,00 €
7 500,00 €
Komponent 2
Działanie 2.1
Partnerstwo miast
Komponent 2
Działanie 2.2
Sieci miast
10 000,00 €
5 000,00 €
150 000,00 €
Komponent 2
Działanie 2.3
Projekty społeczeństwa
obywatelskiego
20 250,00 €
11
Inspired by the memory
(Inspirowane pamięcią)
Działanie:
Lider: Komponent 1 Pamięć europejska
Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej (CEO)
Partnerzy:
People in Need (Czechy), People in Peril (Słowacja), Vision Kino (Niemcy),
Polski Instytut Sztuki Filmowej (Poland)
Termin realizacji:
sierpień 2015 – listopad 2016
Kwota grantu:
47 250 €
Kontakt:
Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej, ul. Noakowskiego 10,
00-666 Warszawa, tel. 22 875 85 40, Agata Janeczek
Uczniowie podkreślali, że ważnym efektem projektu było nawiązanie międzynarodowych
przyjaźni. Mieli także okazję poznać swoje mocne i słabe strony, a także nauczyli się pracy
zespołowej z wykorzystaniem nowych technologii.
W ramach podsumowania projektu planowane jest wydanie płyty DVD z wszystkimi filmami.
Do współpracy w ich opracowaniu zaproszono metodyków i nauczycieli, którzy przygotują
ćwiczenia do wybranych nagrań, a także pytania do dyskusji i scenariusze lekcji. Płyta wydana
w dwóch językach, polskim i angielskim, ma trafić do nauczycieli jako materiał dydaktyczny.
Celem projektu było zainspirowanie uczniów z Polski, Czech i Słowacji do twórczych działań
i autorskich wypowiedzi na temat pokoju i wspólnych europejskich wartości. Organizatorom
zależało, aby uczestnicy pogłębili wiedzę historyczną, a także nauczyli się pracy metodą
projektu.
Do wspólnych działań zaproszeni zostali uczniowie, którzy w sposób komunikatywny posługują się językiem angielskim. Na początku zorganizowane zostały wykłady dotyczące Polski,
Czech i Słowacji, które zaowocowały międzynarodowymi debatami na temat punktów stycznych w ich historii. Przeprowadzono także warsztaty filmowe, w trakcie których młodzież
pracowała w międzynarodowych zespołach, czerpiąc inspirację z wydarzeń historycznych.
Powstał cały cykl edukacyjny, podczas którego ta sama grupa młodzieży spotkała się trzykrotnie. Na początku uczestnicy poznali metody i narzędzia pracy oraz wybrali temat swojego
filmu. Na drugie spotkanie zaproszeni zostali profesjonaliści i trenerzy z branży filmowej oraz
historycy, którzy oceniali próbki materiału i udzielali wskazówek. Zorganizowane zostały
webinaria, a także powstała grupa na Facebooku, na której młodzież cały czas mogła konsultować swoje pomysły z innymi.
W ramach projektu odbyły się:
• 13–15.11.2015 – I warsztaty międzynarodowe,
• 8–10.04.2016 – II warsztaty międzynarodowe,
• 6–7.06.2016 – podsumowanie projektu.
W efekcie całorocznej pracy powstało 21 filmów. Niektóre z nich pokazują codzienne życie
podczas drugiej wojny światowej w oparciu o wywiady ze świadkami historii oraz dokręcone
sceny fabularne. Drugą grupą są filmy, które przedstawiając różne postawy, skłaniają do pytania o to, kto jest bohaterem. Produkcje te często pokazują heroizm, trudne wybory czy niesprawiedliwość. Trzecia grupa filmów to te przybliżające trudną czy niechlubną historię krajów.
Ukazują one mechanizmy totalitaryzmów i budzą refleksję, czy wśród nas są gorsi i lepsi.
12
SZCZEGÓŁY:
http://www.inspiredbythememory.eu
13
European History
Under Construction (ATLAS)
Działanie:
Lider: Komponent 1 Pamięć europejska
Fundacja Strefa WolnoSłowa
Partnerzy:
Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera (Polska), Instytut Badań Literackich
(Polska), Cantieri Meticci (Włochy), Università di Bologna (Włochy), ARCI (Włochy),
Cie Check Points (Francja), kunstZ (Belgia)
Termin realizacji:
wrzesień 2015 – grudzień 2016
Kwota grantu:
97 500 €
Kontakt:
Fundacja Strefa WolnoSłowa, ul. Zamoyskiego 20, 03-801 Warszawa,
tel. 668 403 924, Alicja Borkowska
ukazuje kulturowe, społeczne i polityczne problemy związane z migracją i doświadczeniem
uchodźców. Inspirowany słynnym „Atlasem Mnemosyne” niemieckiego historyka sztuki
Aby’ego Warburga ukazuje także migrację samych obrazów, gestów, wyobrażeń i motywów
kulturowych w przestrzeni i czasie. Podzielone na 20 tablic materiały mają za pomocą dramatycznych zestawień tworzyć „krótkie spięcia” prowokujące do refleksji i skłaniające do uznania „długiego trwania” zjawisk, które prezentowane są dziś często w całkowitej izolacji od
kontekstu historycznego.
Projekt ma na celu pogłębienie międzynarodowej refleksji nad pamięcią historyczną i dziejami Europy. Ukazuje historię z punktu widzenia obywateli państw w nim uczestniczących
oraz uchodźców i migrantów pierwszego, drugiego i trzeciego pokolenia mieszkających
w Warszawie, Paryżu, Bolonii i Antwerpii. Do wspólnych działań zaangażowano organizacje kulturalne i akademickie zajmujące się tematyką historii, migracji, sztuki i edukacji. Jego
podstawę stanowi współpraca młodzieży i seniorów pochodzących zarówno z Europy, jak
i spoza niej. Prace polegające na gromadzeniu indywidualnych opowieści, które składają się
na szerszy obraz powojennej historii z wielokulturowej i międzypokoleniowej perspektywy,
doprowadziły do badania tego, jak budowana jest pamięć w dzisiejszej Europie.
Jak znaleźć równowagę między perspektywą europejską i pozaeuropejską? Jak mówić o historii i pamięci w wielokulturowych społeczeństwach? Czego migranci uczą się podczas lekcji
historii w swoich szkołach i jak ta wiedza ma się do opowieści ich rodziców i dziadków? Jakie
strategie radzenia sobie z przeszłością pozwolą sprawić, by stała się ona podstawą do budowania wspólnej przyszłości?
Podczas warsztatów ATLAS uczestnicy starali się odpowiedzieć na te i podobne pytania,
czerpiąc z osobistych historii mieszkańców Warszawy, Bolonii, Paryża i Antwerpii. W wymienionych miastach równolegle odbywały się warsztaty teatralne, spotkania i debaty w grupach międzypokoleniowych i wielokulturowych. Zebrane scenariusze stanowiły podstawę
spektakli prezentowanych w czerwcu 2016 roku w Teatrze Powszechnym w Warszawie
podczas festiwalu działań wielokulturowych. Jednocześnie stopniowo powstawał ATLAS
on-line – wyjątkowy portal z opowieściami oraz nagraniami filmowymi i dźwiękowymi tworzącymi swego rodzaju podręcznik historii najnowszej opowiedzianej przez Europejczyków
oraz osoby, które przybyły do Europy w ostatnich latach. Materiały były zbierane podczas
warsztatów lokalnych, a także kilkudniowych warsztatów międzynarodowych prowadzonych przez artystów. Gromadzone są na stronie internetowej projektu oraz porządkowane
przez Pawła Mościckiego z Instytutu Badań Literackich w „Refugee Atlas”. Ten internetowy
atlas wizualny za pomocą montażu fotografii, filmów, obrazów malarskich, tekstów i muzyki
14
SZCZEGÓŁY:
http://www.strefawolnoslowa.pl/projekty/atlas
15
In Between?
Działanie:
Lider:
Komponent 1 Pamięć europejska
Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (ERNS)
Partnerzy:
Partnerzy strategiczni:
Narodowy Instytut Audiowizualny, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Towarzystwo
Inicjatyw Twórczych „ę”, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Muzeum Powstania
Warszawskiego, Dom Spotkań z Historią, Pracownia Etnograficzna, Pracownia
Duży Pokój (Polska)
Partnerzy naukowi:
European Association of History Educators EURO-CLIO, EUROM European
Observatory of Memories (Hiszpania), Narodowy Uniwersytet w Użghorodzie
(Ukraina), Uniwersytet Zielonogórski (Polska), Uniwersytet im. Mateja Bela
w Bańskiej Bystrzycy (Słowacja), Uniwersytet w Peczu (Węgry), Instytut Badań nad
Konsekwencjami Wojny im. Ludwiga Boltzmanna (Austria), Uniwersytet Techniczny
w Libercu (Czechy)
Termin realizacji:
styczeń 2016 – grudzień 2016
Kwota grantu:
80 000 €
Kontakt:
Europejska Sieć Pamięć i Solidarność, ul. Wiejska 17/3, 00-480 Warszawa,
tel. 22 891 25 00, Karolina Dziełak
jesiennej w dniach 12–23 września wizyty studyjne odbyły się w pobliżu granicy słowacko-polsko-ukraińskiej (Zakarpacie), czesko-niemieckiej (Liberec), węgiersko-austriackiej (Styria,
Graz) i węgiersko-słoweńskiej (Pecz).
Program warsztatów obejmował podstawy metodologii dokumentowania historii mówionej
i digitalizowania fotografii oraz wprowadzenie do kontekstów historycznych poszczególnych
regionów, zagadnień etycznych związanych z przeprowadzaniem wywiadów i sposobów opracowywania materiałów z różnych źródeł.
Po warsztatach uczestnicy zostali podzieleni na grupy robocze. Każda z nich spędziła w danym
regionie tydzień i przy asyście lokalnego partnera przeprowadzała rozmowy z przedstawicielami miejscowych wielopokoleniowych rodzin. Podczas wizyt zebrano wywiady i dokumenty
wizualne, które pozwoliły wpisać lokalne narracje historyczne w szerszą historię regionalną
Europy.
Zwieńczenie obu edycji projektu stanowi konferencja w siedzibie Narodowego Instytutu
Audiowizualnego. Zebrany materiał dokumentalny obrazujący przeszłość ośmiu złożonych
kulturowo i historycznie regionów Europy będzie prezentowany podczas dwudniowego spotkania, w którym wezmą udział nie tylko uczestnicy obu edycji, lecz także przedstawiciele
środowisk naukowych.
Pamięć historyczna w byłych i obecnych regionach pogranicznych w Europie wiąże się z trudną
przeszłością oraz zmianami politycznymi i społecznymi zachodzącymi w wyniku dramatycznych procesów XX wieku. Międzynarodowy dyskurs często nie uwzględnia perspektywy indywidualnej dzisiejszych mieszkańców tych regionów. Projekt „In Between?” stanowi próbę
uwzględnienia lokalnych narracji o historii oraz dokumentacji wizualnej i dźwiękowej badań
prowadzonych metodą historii mówionej.
Cele projektu obejmowały:
• pogłębienie wiedzy młodych ludzi na temat procesów historycznych w Europie
Środkowo-Wschodniej w XX wieku,
• dostarczenie młodym ludziom zainteresowanym historią narzędzi oraz metod badania
i dokumentowania przeszłości,
• dokumentację relacji mówionych i materiałów wizualnych dotyczących historii
i tożsamości społeczności pogranicznych,
• usytuowanie lokalnych narracji historycznych w szerszym kontekście
środkowoeuropejskiej pamięci.
W ramach dwóch edycji projektu, które odbyły się w 2016 roku, organizowane były warsztaty
dla wszystkich uczestników w Warszawie oraz wizyty studyjne dla grup roboczych w poszczególnych regionach. W ramach edycji wiosennej w dniach 30 marca – 10 kwietnia uczestnicy
odwiedzili Bukowinę, Ziemię Lubuską, Region Bańskiej Bystrzycy i Transylwanię, a w edycji
16
SZCZEGÓŁY:
http://enrs.eu/inbetween
17
100 lat dla pokoju w Europie
Działanie:
Lider: Komponent 1 Pamięć europejska
Fundacja Dom Pokoju
Partnerzy:
Dom Anne Frank (Holandia), Sieć Euroclio (sieć międzynarodowa)
Termin realizacji:
wrzesień 2015 – grudzień 2016
Kwota grantu:
100 000 €
Kontakt:
Fundacja Dom Pokoju, ul. Władysława Łokietka 5, 50-243 Wrocław,
tel. 883 047 310, Karolina Mróz
Głównym celem projektu było stworzenie podstaw systemowego wspierania szkół chcących
pracować metodami edukacji pokoju. Odpowiada on na potrzebę pogłębienia refleksji na temat miejsca, jakie każdy z nas zajmuje w historii i społeczeństwie. Organizatorzy odnieśli
się do ważnych wydarzeń ubiegłego stulecia: od pierwszej wojny światowej, przez krótki
okres pokoju i narodziny totalitaryzmów, drugą wojnę światową i Holokaust, a następnie
długotrwały podział Europy, aż do zwycięstwa koncepcji pokojowej współpracy i wspólnoty
28 krajów w ramach UE.
Wspólnie z prezydentem Wrocławia Rafałem Dutkiewiczem zorganizowano koncert „Wrocław
dla tolerancji” na Placu Wolności. W ramach projektu wspierano lokalną społeczność muzułmańską oraz przygotowano film edukacyjny ją przedstawiający. Wystawy i warsztaty
Lekcjobusa były dwukrotnie częścią obchodów Dnia Europy, Targów Międzykulturowych dla
nauczycieli, konferencji „Mam prawo” organizowanej przez Przedstawicielstwo Regionalne
Komisji Europejskiej w Polsce oraz innych wydarzeń.
Na bazie wystawy PeaceEU wspólnie z prezydentem Wrocławia zorganizowany został 20 lipca
2016 roku finał projektu – „Spacer Pokoju”, po którym odbyła się debata „Pięciu myślicieli
wrocławskich w obronie praw człowieka”. Do ich organizacji zaangażowano wrocławskich
wolontariuszy EVS, którzy przeprowadzili warsztaty wpisane do obchodów Europejskiej
Stolicy Kultury.
Wypracowana została także długoletnia strategia rozwoju edukacji pokoju. Organizatorzy
uczestniczyli w zespołach eksperckich, kongresach i seminariach, a także zacieśnili współpracę z partnerami w Holandii. Fundacja otrzymała licencję na realizację w Polsce programu
Szkoła Pokoju. We współpracy z ekspertami został opracowany mechanizm finansowania
edukacji pokoju pt. „Mecenat Miejski”, a program Szkoły Pokoju został uznany przez wrocławski samorząd za jeden z priorytetów w działaniach edukacyjnych.
Na tym tle chcieli pokazać wysiłek ludzi i organizacji na rzecz pokoju. Bohaterami prezentowanej opowieści równoległej byli artyści i sportowcy, żołnierze, którzy zawiesili walkę na czas
Bożego Narodzenia, sygnatariusze deklaracji pokojowych, założyciele i aktywiści organizacji takich jak UNICEF, PAX Christi, Amnesty International czy Czerwony Krzyż i Czerwony
Półksiężyc czy w końcu zwykli ludzie tworzący łańcuchy pokoju.
Założeniem projektu było zaniesienie tej opowieści do szkół. Materiały opracowane we
współpracy z Domem Anne Frank i Siecią Euroclio zostały zebrane w Lekcjobusie – wirtualnej
platformie dla edukatorów. Ich uzupełnieniem była wystawa PeaceEU zaprojektowana
przez młodych wrocławskich kuratorów i artystów oraz broszura zawierająca refleksję
Europejczyków na temat pokoju.
Na potrzeby projektu zrekrutowano wraz z punktami Europe Direct i Regionalnym Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej 26 nauczycieli z 13 szkół w Polsce. Zostali oni przeszkoleni
we Wrocławiu i Amsterdamie zgodnie z metodami zawartymi w Lekcjobusie. Następnie przeprowadzono diagnozy potrzeb i możliwości poszczególnych placówek.
Przy wsparciu tutorów szkoły rozpoczęły realizację trwającego rok programu edukacji
historyczno-obywatelskiej na bazie materiałów z Lekcjobusa i koordynowanego przez tandemy edukatorów. Uczniowie byli współtwórcami programów dzięki wdrożeniu metodologii
peer education, w ramach której przeszkolona grupa młodych ludzi zostaje przewodnikami dla
kolegów. Uczniowie organizowali lokalne projekty, których efektem były wystawy, spektakle,
warsztaty, debaty czy nawet murale i filmy. Uczestniczyli także w wymianach i ogólnopolskich
akcjach jak na przykład maraton pisania listów Amnesty International.
18
SZCZEGÓŁY:
http://www.dompokoju.org/edukacja-pokoju/100-lat-dla-pokoju
19
Integracja pokoleń podstawą
współpracy partnerskiej
Działanie:
Lider: Komponent 2, Działanie 2.1 Partnerstwo miast
Urząd Gminy Wąbrzeźno
Partnerzy:
Miasto Syke (Niemcy), Uniwersytet Trzeciego Wieku z Wąbrzeźna,
Stowarzyszenie „Wąbrzeska Kultura”, Związek Harcerstwa Polskiego,
Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Wąbrzeźnie, Wąbrzeski Dom Kultury,
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Wąbrzeźnie
Termin realizacji:
6–10 września 2015
Kwota grantu:
5000 €
Kontakt:
Urząd Gminy Wąbrzeźno, Mickiewicza 21, 87-200 Wąbrzeźno,
tel. 56 687 75 00, Dorota Szymecka
Celem projektu było promowanie idei równych szans dla wszystkich, dialog międzykulturowy oraz rozwój społeczeństwa integracyjnego w obszarach kluczowych dla aktywnego
obywatelstwa. Założeniem było zachęcenie do udziału w życiu społecznym, w szczególności
w formie wolontariatu – również część zadań w ramach projektu została powierzona wolontariuszom. Osoby starsze odgrywały bardzo ważną rolę w projekcie i aktywnie uczestniczyły
w jego przygotowaniu.
W ramach projektu zorganizowano szereg wydarzeń i warsztatów:
• 07.09.2015 – spotkanie seniorów z Syke z przedstawicielami Uniwersytetu Trzeciego
Wieku w Wąbrzeźnie oraz spotkanie z harcerzami,
• 08.09.2015 – spotkanie z lokalnymi NGO,
• 09.09.2015 – warsztaty nt. aktywizacji osób starszych,
• 10.09.2015 – spotkanie na temat roli organizacji pozarządowych w aktywizacji
społeczeństwa lokalnego
Podczas dyskusji tematycznych wypracowane zostały propozycje umów, które będą podstawą dalszej współpracy w poszczególnych dziedzinach. Ważnym aspektem projektu było
zwiększenie wiedzy o wpływie polityki UE na życie codzienne obywateli oraz pobudzanie
do refleksji nad jego znaczeniem. Debata dotyczyła także szans na usunięcie przeszkód, które
obywatele UE nadal napotykają. Uczestnicy mogli zabrać głos w dyskusji na temat zagadnień
stanowiących priorytety polityczne Unii Europejskiej. Mieszkańcy dyskutowali także na temat umiejętności potrzebnych do tworzenia zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy
oraz zapewnienia spójności społecznej. Dzięki projektowi społeczność lokalna miała szansę
aktywnie włączyć się w dialogu na temat UE.
Efektem projektu było wypracowanie i podpisanie porozumienia „Seniorzy na rzecz partnerstwa”, które ma służyć wymianie doświadczeń w zakresie współdziałania osób starszych.
20
SZCZEGÓŁY:
http://www.wabrzezno.com
21
Zarządzanie kryzysowe
w europejskiej praktyce
Działanie:
Lider: Komponent 2, Działanie 2.1 Partnerstwo miast
Gmina Miejska Żory
Partnerzy:
Ville de Montceau-les-Mines (Francja), Stadt Kamp-Linfort Municipality (Niemcy),
Self-Government of 
Mezokovesd (Węgry), Pasvalys District Municipality
Administration (Litwa)
Termin realizacji:
9–12 września 2015
Kwota grantu:
10 000 €
Kontakt:
Gmina Miejska Żory, al. Wojska Polskiego 25, 44-240 Żory,
tel. 32 43 48 255, Katarzyna Cierniak
młodzi policjanci ćwiczą udział w różnego rodzaju interwencjach w warunkach zbliżonych
do rzeczywistych. Ostatnim elementem spotkania z miastami partnerskimi było zwiedzanie
Muzeum Ognia w Żorach, którego budowa była współfinansowana przez Unię Europejską
w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007–2013.
Podsumowaniem projektu było wspólne wypracowanie dokumentu gromadzącego praktyki
zarządzania kryzysowego w wybranych krajach Unii Europejskiej. Materiał ten może służyć
jako inspiracja do wprowadzenia rozwiązań, które sprawdziły się w innych krajach.
Celem projektu było umocnienie poczucia tożsamości europejskiej oraz upowszechnianie dobrych praktyk. Organizowane spotkania służyły wymianie doświadczeń i poznawaniu metod
zarządzania kryzysowego. W ich trakcie przedstawiciele poszczególnych krajów starali się
wspólne wypracować najbardziej skuteczne rozwiązania.
W ramach projektu odbyły się:
• 09.09.2015 – Debata Europejska nt. zarządzania kryzysowego w gminach partnerskich,
• 10.09.2015 – spotkanie warsztatowe z młodzieżą, manewry taktyczno-operacyjne,
pokaz grupy szybkiego reagowania oraz zawody strzeleckie,
• 11.09.2015 – wizyty studyjne w Szkole Policji w Katowicach oraz Muzeum Ognia
w Żorach.
Podczas Debaty Europejskiej osoby zarządzające zaproszonymi miastami oraz przedstawiciele służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo przeciwpożarowe zaprezentowały wykorzystywane metody zarządzania kryzysowego. Ważnym tematem było zintegrowane podejście
do komunikacji kryzysowej.
Podczas spotkania warsztatowego w Zespole Szkół nr 3 z młodzieżą z żorskich klas policyjnych omówiono działanie służb bezpieczeństwa i numery alarmowe. W części praktycznej
ratownicy medyczni przeprowadzili pokaz resuscytacji oraz ćwiczenia pierwszej pomocy
przedmedycznej. Na zamkniętym odcinku drogi zorganizowano manewry taktyczno-operacyjne z symulacją wypadku drogowego oraz wspólnej interwencji policji, straży pożarnej
i pogotowia ratunkowego. Uczestnicy projektu wzięli także udział w zawodach strzeleckich
na strzelnicy Dębina. W ich trakcie odbył się pokaz grupy szybkiego reagowania Komendy
Miejskiej Policji w Żorach.
Wizyta studyjna w Szkole Policyjnej w Katowicach, jednej z pięciu placówek szkoleniowych
policji w Polsce, pozwoliła na poznanie metod kształcenia w zakresie prewencji, kryminalistyki
i wyszkolenia specjalnego. Goście mogli także zobaczyć ulicę Symulacyjną – miejsce, w którym
22
SZCZEGÓŁY:
http://www.zory.pl
23
Jedność w różnorodności
– międzynarodowa debata młodych
o solidarności Europejczyków
Działanie:
Lider: Komponent 2, Działanie 2.1 Partnerstwo miast
Urząd Miasta Piły
Partnerzy:
Chatellerault (Francja), Corby (Wielka Brytania), Imola (Włochy), Igoumanitsa
(Grecja), Velbert (Niemcy), Schwerin (Niemcy)
Termin realizacji:
14–18 września 2016
Kwota grantu:
12 000 €
Kontakt:
Urząd Miasta Piły, Plac Staszica 10, 64-920 Piła,
tel. 67 212 62 10, Małgorzata Kaszuba
Podstawowym celem projektu było rozwijanie dialogu międzykulturowego, walka ze stygmatyzacją społeczną i socjalną, poruszanie problemów emigracji i emigrantów oraz kwestii
uprzedzeń i stereotypów.
W głównym wydarzeniu wzięli udział uczestnicy z Niemiec, Francji, Anglii i Włoch oraz uczniowie pilskich szkół. Poprzedziła je wizyta przygotowawcza przedstawicieli miast partnerskich:
Chatellerault (Francja), Corby (Wielka Brytania) i Imoli (Włochy), których mieszkańcy odwiedzili
Piłę we wrześniu. Ustalono na niej szczegóły wrześniowego spotkania, które przekazane zostały pozostałym uczestnikom projektu ze Schwerina (Niemcy), Velbert (Niemcy) i Igoumenitsy
(Grecja).
Projekt był okazją do edukacji obywateli i podnoszenia ich świadomości w zakresie solidarności, różnorodności kulturowej i walki ze stygmatyzacją. Działania opierały się na zasadach,
postawach i ideach równości, równego traktowania, solidarności i wsparcia. W swoich założeniach miały służyć rozwijaniu refleksji na temat dialogu międzykulturowego i kryzysu
emigracyjnego oraz wzajemnemu zrozumieniu.
Uczestnicy wzięli udział w:
• warsztatach „Stereo tak – stereotypy nie”,
• grze miejskiej śladami kultur w Pile,
• pracy nad „Ogrodem życzeń” – instalacją artystyczną składającą się z drzew
z recyclingu, których liście stanowiły życzenia do polityków, zwykłych ludzi, osób
przepojonych nienawiścią, ludzi, którzy nie rozumieją odmienności oraz osób myślących
podobnie jak my – szanujących odmienność i różnorodność; instalacja powstała w Pile
i stanowi trwały efekt projektu,
• międzynarodowym festiwalu światła – symbolu tolerancji, akceptacji i zrozumienia.
Wydarzenia w ramach projektu podkreślały wspólne europejskie wartości – wolność w każdym aspekcie życia, demokrację, równość, swobody obywatelskie, poszanowanie praw człowieka, poszanowanie i akceptację odmienności kulturowej, solidarność oraz zaangażowanie.
24
SZCZEGÓŁY:
http://www.pila.pl
25
NGO’s International Festival in Bytom
(Międzynarodowy Festiwal NGO
w Bytomiu)
Działanie:
Lider: Komponent 2, Działanie 2.1 Partnerstwo miast
Urząd Miejski w Bytomiu
Partnerzy:
Recklinghausen (Niemcy), Vsetin (Czechy), Ormož (Słowienia)
Termin realizacji:
8–11 września 2016
Kwota grantu:
10 000 €
Kontakt:
Urząd Miejski w Bytomiu, ul. Parkowa 2, 41-900 Bytom,
tel. 32 281 20 51, Magdalena Bosek
Na festiwal przyjechali do Bytomia przedstawiciele trzeciego sektora z m.in. Niemiec, Czech,
Ukrainy, Słowenii oraz Stanów Zjednoczonych. Rozmawiano o roli organizacji pozarządowych
w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego oraz sposobach samorządów na inicjowanie
aktywności seniorów. Projekt umożliwił spotkanie 1444 uczestników. 30 pochodziło z miasta Recklinghausen, 31 z miasta Vsetin, 15 z Drohobycza i Żytomierza (Ukraina), 5 z Ormoža
(Słowenia) – ich przyjazd finansowany był z budżetu Bytomia. Kilkadziesiąt osób przybyło
z innych miast europejskich, w tym niemieckich, a także USA na zaproszenie organizacji
pozarządowych.
Zagraniczni goście zaprezentowali w Bytomiu swoją działalność i przekonali się, jak dzięki
organizacjom pozarządowym zmienia się miasto. Zobaczyli m.in. schron przeciwlotniczy
w Miechowicach wyremontowany dzięki zaangażowaniu członków stowarzyszenia ProFortalicjum, odwiedzili Bytomską Pracownię Aktywności Społecznej prowadzoną przez Miejski
Ośrodek Pomocy Rodzinie i Fundację Inicjatywa, a także Dom Nadziei w Bobrku prowadzony
przez fundację o tej samej nazwie.
W ramach projektu odbyły się:
• międzynarodowa debata Okrągły Stół NGO,
• festiwal NGO – targi i występy sportowo-artystyczne oraz prezentacje, Seniorada,
debaty i warsztaty, w tym debata poświęcona działalności na rzecz seniorów
w krajach UE,
• warsztaty z partycypacji obywatelskiej i debata „Rola Organizacji Pozarządowych
w budowaniu solidarności europejskiej”,
• wizyty studyjne seniorów w miastach województwa śląskiego.
Efektem projektu było przede wszystkim stworzenie przestrzeni do wymiany doświadczeń zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i lokalnym pomiędzy przedstawicielami
organizacji pozarządowych a samorządowcami. Współpraca międzysektorowa to ważny
element projektów z zakresu budowania społeczeństwa obywatelskiego oraz solidarności
europejskiej. Organizatorom Festiwalu zależało, aby wizyty studyjne stały się inspiracją i okazją do nawiązania kontaktów, które zaowocują długofalową współpracą międzysektorową
i międzynarodową.
26
SZCZEGÓŁY:
http://www.bytom.pl/raport-koncowy-ngo-s-international-festiwal-in-bytom
27
CitiPart. Partnerstwo miast w obronie
europejskich wartości: solidarności,
tolerancji i pokoju
Działanie:
Lider: Komponent 2, Działanie 2.2 Sieci miast
Europe House in the Yvelines (Francja)
Partnerzy:
Europe House in Nîmes (Francja), European Center Robert Schuman in ScyChazelles (Francja), Polska Fundacja im. Roberta Schumana (Polska), Urząd
Miasta Sosnowca (Polska), BBAG in Potsdam (Niemcy), Europe House in Dubrovnic
(Chorwacja), GEMMA youth organisation in Villach (Austria)
Termin realizacji:
wrzesień 2015 – wrzesień 2017
Kwota grantu:
82 500 €
Kontakt:
Urząd Miejski w Sosnowcu, al. Zwycięstwa 20, 30-001 Sosnowiec,
tel. 32 296 06 00, Barbara Kossowska-Siwiec
Czy wartości, które doprowadziły do integracji europejskiej są wciąż aktualne? Czym są solidarność, tolerancja i pokój dla współczesnych Europejczyków? U granic Unii Europejskiej
toczy się wojna, nie ma jednomyślności w kwestii przyjmowania uchodźców z Syrii i Afryki,
nie wszystkie unijne kraje były skłonne wesprzeć finansowo Grecję. Czy na tle obecnych wydarzeń w Europie można mówić, że idee solidarności, tolerancji i pokoju są wciąż żywe w Unii?
O znaczeniu tych wartości dyskutowali uczestnicy projektu w gronie lokalnych grup roboczych
oraz na poziomie europejskim. Partnerami projektu CitiPart jest 8 organizacji z 5 państw Unii
Europejskiej, które zajmują się aktywizacją obywateli, współpracą w ramach miast bliźniaczych i wsparciem organizacji młodzieżowych.
Każda organizacja partnerska tworzy grupy robocze składające się z przedstawicieli miejscowych społeczności, które będą poszukiwały znaczenia europejskich wartości na poziomie
lokalnym. Przedstawiciele grup roboczych wybiorą się na spotkania międzynarodowe z grupami roboczymi innych organizacji, aby zestawić efekty swoich badań.
Spotkania w ramach projektu organizowane na szczeblu międzynarodowym:
• • • • pod hasłem „solidarność” – Warszawa, 13–15.03.2016,
pod hasłem „tolerancja” – Poczdam, 28–30.11.2016,
pod hasłem „pokój” – Scy-Chazelles, 27.02–01.03.2017,
spotkanie podsumowujące projekt – 13–15.09.2017.
Skutkiem działań ma być zbudowanie trwałego partnerstwa i rozszerzenie sieci CitiPart,
wzmocnienie zaangażowania obywateli w sprawy społeczne i wymiana międzykulturowa,
a także identyfikacja trudności i szukanie rozwiązań przyczyniających się do poprawy jakości
życia w Unii Europejskiej.
28
SZCZEGÓŁY:
http://www.citipart.eu
29
Dokąd zmierzasz, Europo?
Działanie:
Lider: Komponent 2, Działanie 2.2 Sieci miast
Gmina Miejska Nowe Miasto Lubawskie
Partnerzy:
Comune Di Fiume Veneto (Włochy), Gemeinde Hude (Niemcy), Mairie d'Arnage
(Francja), Salcininku Rajono Savivaldybes Administracija (Litwa)
Termin realizacji:
lipiec 2016 – lipiec 2018
Kwota grantu:
75 000 €
Kontakt:
Gmina Miejska Nowe Miasto Lubawskie, ul. Rynek 1, 13-300
Nowe Miasto Lubawskie, tel. 56 47 296 10, Jerzy Grządzielewski
Cykl otwartych debat publicznych i warsztatów tematycznych o przyszłości
Unii Europejskiej organizowanych w ramach sieci miast partnerskich
W ramach projektu odbędzie się pięć wydarzeń – po jednym w Polsce, na Litwie, we Francji,
Niemczech i Włoszech – w miastach partnerskich tworzących sieć GIPFEL (od pierwszych
liter angielskich nazw: G – Germany, I – Italy, P – Poland, F – France, E – European Union,
L – Lithuania). Projekt nakierowany jest na długotrwałą współpracę i ma stanowić podstawę
przyszłych inicjatyw i działań wzmacniających tożsamość europejską.
dialogu międzynarodowego w duchu integracji, lokalne metody zapewniania spójności społecznej, ekonomicznej i politycznej UE, budowa dialogu międzykulturowego czy uniwersalne
mechanizmy promocji wolontariatu.
Współpraca sieci partnerskiej zakłada organizację spotkań obywatelskich oraz duży udział
młodzieży. Warsztaty tematyczne mają uwzględniać praktyczne przykłady rozwiązywania
omawianych problemów. Ich uczestnicy otrzymają propozycje zadań do realizacji w terenie oraz wsparcie w dzieleniu się doświadczeniami w pracy projektowej. Uczestnicy projektu mogą także liczyć na pomoc naukowców z uczelni zaprzyjaźnionych z partnerami sieci
GIPFEL – Szkoły Wyższej JADE, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Uniwersytetu w Le Mans,
Uniwersytetu Wileńskiego oraz Uniwersytetu w Udine. Na warsztaty będą zapraszani przedstawicielie lokalnych organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw oraz ich stowarzyszeń,
szkół i instytucji rynku pracy, pomocy społecznej i lokalnych mediów.
Na stronie internetowej projektu prezentowane będą również wyniki ewaluacji projektu –
ocena okresowa efektów wdrożenia wypracowanych modeli organizacyjnych w miastach
partnerskich.
W ramach projektu zaplanowano następujące debaty publiczne:
• na temat eurosceptycyzmu, 10–14.11.2016, Arnage,
• na temat solidarności europejskiej w czasach kryzysu migracyjnego, 29.06–03.07.2017,
Nowe Miasto Lubawskie,
• na temat walki ze stygmatyzacją imigrantów i budowania dialogu międzykulturowego
w UE 21–25.09.2017, Fiume Veneto,
• na temat przyszłości Europy, 09–13.11.2017, Hude,
• na temat dialogu międzykulturowego i wolontariatu jako wyrazu aktywnego obywatelstwa
europejskiego, 07–11.06.2018, Soleczniki.
Istotnym elementem projektu jest udział młodych ludzi w warsztatach i debatach podejmujących tematykę osiągnięć UE i kosztów rezygnacji z kontynuowania budowy zjednoczonej
Europy. Projekt ma promować obywatelstwo i tożsamość europejskie oraz poprawić warunki
demokratycznego uczestnictwa obywatelskiego na szczeblu unijnym. Międzynarodowa grupa
uczestników będzie liczyć co najmniej 125 osób, natomiast w debatach weźmie łącznie udział
ok. 1300 osób.
W trakcie realizacji projektu partnerzy będą dyskutować na tematy takie jak: niebezpieczeństwa związane z eurosceptycyzmem, granice solidarności w obliczu kryzysu migracyjnego,
alternatywy dla funkcjonujących mechanizmów rozwiązywania sytuacji kryzysowych, budowa
30
SZCZEGÓŁY:
http://www.quovadiseurope.eu
31
European Regions Developing European
Citizenship (Europejskie Regiony na rzecz
rozwoju Obywatelstwa Europejskiego)
Działanie:
Lider: Komponent 2, Działanie 2.2 Sieci miast
Województwo Łódzkie
Partnerzy:
Daugavpils City Council, Daugavpils (Łotwa), Latvijas Pasvaldibu Savieniba, Riga
(Łotwa), Razvojno informacijski center Slovenska Bistrica, Slovenska Bistrica (Słowenia),
Anaptiksiaki Eteria Lefkosias (ANEL) Ltd., Nicosia (Cypr), Diktyo Apascholisis Kai
Koinonikis Merimnas, Piraeus (Grecja), Comune di Villafranca Sicula, Villafranca
Sicula (Włochy), Comune di Librizzi (Włochy), NVO „Pazangos klubas”,Siauliai (Litwa),
Aleksandrów Łódzki (Polska), Fundacja Studiów Europejskich – Instytut Europejski, Łódź
(Polska), European Project Association, Brussels (Belgia), Obshtina Stara Zagora, Stara
Zagora (Bułgaria), Building Dream Association (Rumunia), Općina Vrsar (Chorwacja)
Termin realizacji:
czerwiec 2015 – marzec 2017
Kwota grantu:
130 000 €
Kontakt:
Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi, ul. Piotrkowska 104, 90-001 Łódź,
tel. 42 664 10 00, Filip Zoń
Spotkania przeprowadzone w ramach projektu:
• spotkanie organizacyjne, 22–24.07.2015, Łódź, Polska,
• seminarium i warsztaty „Budowanie tożsamości europejskiej – ponadnarodowa
edukacja europejska”, 12–14.11.2015, Daugavpils, Łotwa,
• seminarium i warsztaty „Prawa wyborcze na poziomie lokalnym i europejskim”,
13 – 15.04.2016, Slovenska Bistrica, Słowenia,
• seminarium i warsztaty „Przedsiębiorczość i Unia – obywatele jako przedsiębiorcy
na wspólnym rynku”, 29.06–01.07.2016, Łódź, Polska,
• seminarium i warsztaty „Tożsamość europejska a integracja imigrantów”,
05 – 07.10.2016, Ateny, Grecja.
Ostatecznym zamknięciem tego etapu działań będzie stworzenie ponadnarodowej sieci regionów i organizacji pozarządowych, której celem będzie mobilizacja partycypacji politycznej
obywateli na poziomie lokalnym i UE.
Pomysł na projekt zrodził się z zaangażowania lidera oraz partnerów projektu w politykę Unii
Europejskiej oraz z chęci poprawy komunikacji pomiędzy instytucjami w Brukseli a lokalnymi
instytucjami w poszczególnych krajach. Projekt prowadzić ma do poprawy jakości komunikacji,
a tym samym do wzmocnienia europejskiego społeczeństwa obywatelskiego.
Ogólne cele projektu:
• promowanie wzajemnego zrozumienia oraz uczestnictwa w debacie na temat wartości
europejskich i aktywnego obywatelstwa,
• urzeczywistnienie zrozumienia przez obywateli UE jej historii
i różnorodności kulturowej,
• wsparcie demokratycznej partycypacji na poziomie UE,
• stworzenie wielopoziomowej sieci samorządów lokalnych i regionalnych oraz organiza-
cji społeczeństwa obywatelskiego, która będzie funkcjonowała po zakończeniu projektu, w celu wspierania partycypacji politycznej obywateli na poziomie lokalnym i UE.
Projekt zakłada:
• zapewnienie właściwej komunikacji, informacji i akcji uświadamiających na temat UE,
• tworzenie synergii w wykorzystaniu różnych środków unijnych przez instytucje publiczne,
organizacje społeczeństwa obywatelskiego i samych obywateli,
• mobilizowanie obywateli do debaty na temat spraw europejskich, aby polityka była bardziej
zrozumiała i związana z życiem codziennym,
• tworzenie przestrzeni i udzielania wsparcia instytucjom, organizacjom społecznym i lo-
kalnym liderom, którzy identyfikują się z takim podejściem oraz dążą do usuwania barier
administracyjnych napotykanych przez obywateli UE.
32
SZCZEGÓŁY:
https://www.facebook.com/ERDECproject
33
European Rural Network
for Job Mobility (ERN4mob)
Działanie:
Lider: Komponent 2, Działanie 2.2 Sieci miast
Miasto Concello de Vimianzo (Hiszpania)
Partnerzy:
Comunidade Intermunicipal do Alto Alentejo (Portugalia), Newry, Urząd Powiatowy
Mourne and Down District Council (Wielka Brytania), Gmina Comune di Petrosino
(Włochy), Zemplínske Hámre, (Słowacja), Miasto Kostrzyn nad Odrą (Polska)
Termin realizacji:
styczeń 2016 – grudzień 2017
Kwota grantu:
127 500 €
Kontakt:
Urząd Miasta Kostrzyn nad Odrą, ul. Graniczna 2, 66-470 Kostrzyn nad Odrą,
tel. 95 727 81 24, Marta Banasiewicz, Agnieszka Żurawska-Tatała
Celem projektu jest nawiązanie, rozwój oraz usprawnienie współpracy między europejskimi
samorządami oraz aktywizacja społeczności lokalnych na płaszczyźnie inicjatyw międzynarodowych. Projekt ukierunkowany jest jednocześnie na umożliwienie mobilności obywateli
różnych krajów europejskich oraz pozaeuropejskich. Prowadzić ma także do jej usprawnienia
oraz do wymiany dobrych praktyk pomiędzy urzędami biorącymi udział w projekcie.
Miasto Kostrzyn nad Odrą jest partnerem projektu prowadzonego przez hiszpańskiego lidera.
W dniach 16–18.03.2016 w hiszpańskiej miejscowości Vimianzo odbyła się konferencja inaugurująca projekt. Podczas spotkania uczestnicy wymienili się doświadczeniami z zakresu
realizacji projektów europejskich oraz zagadnień związanych z wykluczeniem społecznym
i pracą w poszczególnych krajach, próbując dowiedzieć się, z jakimi problemami zmagają się
przedstawiciele różnych części Europy. Partnerzy projektu analizowali poszczególne przypadki oraz mieli możliwość wysłuchania ekspertów z Hiszpanii pracujących nad projektami
z zakresu mobilności pracy.
W ramach projektu zaplanowano międzynarodowe spotkania poświęcone dobrym praktykom
w zakresie mobilności:
• • • • • maj 2016, Kostrzyn nad Odrą, Polska,
listopad 2016, Newry, Mourne, Irlandia Północna,
marzec 2017, Petrosino, Włochy,
lipiec 2017, Zemplinske Hamre, Słowacja,
listopad 2017, Vimianzo, Hiszpania (spotkanie zamykające projekt).
Projekt ma na celu uświadamianie wspólnych wartości i potrzeb w zakresie mobilności oraz
promowanie różnic społeczno-kulturowych. Służyć ma temu stworzenie Europejskiej Sieci
Wiejskiej dla Usprawnienia Mobilności Pracowniczej, która będzie działać przez dwa lata
na rzecz integracji społecznej obywateli oraz pracowników.
34
SZCZEGÓŁY:
http://www.vimianzo.es/ern4mob/info.php?idioma=en&sec=319
35
Let’s get active! Incentives for citizens
active participation in the democratic life
of the European Union (ACTIVEU)
Działanie:
Lider: Komponent 2,
Działanie 2.3 Projekty społeczeństwa obywatelskiego
Fundacja Alternatywnych Inicjatyw Edukacyjnych
Partnerzy:
Future Worlds Center (Cypr), Asociatia EuroDEMOS (Rumunia), Cooperativa Sociale
COOSS MARCHE ONLUS scpa (Włochy)
Termin realizacji:
styczeń – grudzień 2015
Kwota grantu:
70 250 €
Kontakt:
Fundacja Alternatywnych Inicjatyw Edukacyjnych,
ul. Ukryta 14, 43-300 Bielsko-Biała, tel. 511 551 439, Agnieszka Dadak
Głównym celem projektu było podniesienie poziomu zaangażowania i uczestnictwa obywateli
Unii Europejskiej w jej demokratycznym funkcjonowaniu oraz pokazanie roli, jaką mogą oni
odgrywać w kształtowaniu polityk europejskich i tym samym – w kształtowaniu przyszłości
Europy.
Projekt zakładał:
• stworzenie przestrzeni do dyskusji na temat niskiego uczestnictwa w demokratycznym
funkcjonowaniu UE oraz sposobów na jego stymulowanie,
• zorganizowanie czterech Narodowych Forów Obywatelskich oraz Międzynarodowego
Forum Obywatelskiego,
• kampanię informacyjną skierowaną do różnorodnych grup mieszkańców, w tym osób
niezaangażowanych, zachęcającą do włączania się w kształtowanie polityk europejskich,
• przyczynienie się do wzmocnienia demokracji w Unii Europejskich poprzez wypracowanie
i upowszechnianie rozwiązań problemów związanych z niskim poziomem uczestnictwa
w demokratycznym funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Działania w ramach „Let’s get active!” odbywały się w 4 krajach partnerskich: w Polsce,
na Cyprze, w Rumunii i we Włoszech. Projekt rozpoczęło spotkanie przygotowawcze
w Bielsku-Białej w styczniu 2015 roku. Następnie zaprojektowano i przeprowadzono otwarte
badania on-line w Polsce, Rumunii, Włoszech oraz na Cyprze w terminie w okresie luty–lipiec
2015. Ich celem było stworzenie przestrzeni, w której obywatele i obywatelki UE mogliby
dzielić się opiniami, potrzebami i pomysłami na temat aktywnego uczestnictwa w demokratycznym funkcjonowaniu UE. Okazję do podsumowania badań stanowiły cztery Fora
Obywatelskie organizowane na poziomie krajowym. Międzynarodowe Forum Obywatelskie
w październiku 2015 roku miało natomiast na celu wypracowanie rozwiązań dla zwiększenia
uczestnictwa obywatelskiego w demokratycznym funkcjonowaniu UE. Rekomendacje zostały
zawarte w finalnym dokumencie prezentowanym instytucjom i organizacjom na poziomie UE
i krajowym oraz szerokiej publiczności.
36
SZCZEGÓŁY:
http://www.letsgetactive.eu/pl
37
Look at them from different
perspective
Działanie:
Lider: Komponent 2,
Działanie 2.3 Projekty społeczeństwa obywatelskiego
Stowarzyszenie „Nasz Łąg – nasza wieś”
Partnerzy:
Włochy, Węgry, Łotwa, Macedonia, Francja
Termin realizacji:
sierpień 2016 – luty 2017
Kwota grantu:
20 250 €
Kontakt:
Stowarzyszenie „Nasz Łąg – nasza wieś”, ul. Chojnicka 30, 89-652 Łąg,
tel. 60 156 77 00, Marta Drewczyńska, Wiesław Lipski
Do realizacji projektu przystąpiło 6 organizacji z Włoch, Węgier, Łotwy, Macedonii, Francji
oraz Polski. Impulsem do jego organizacji były problemy, które pojawiły się wraz z napływem
uchodźców do Europy. Projekt ma na celu zebranie informacji na temat postrzegania kryzysu
migracyjnego oraz porównanie sytuacji uchodźców w poszczególnych krajach. Uczestnicy
projektu przeprowadzają ankiety oraz wywiady z mieszkańcami miast, w których działają
organizacje partnerskie.
Celem projektu jest budowanie świadomości o pamięci, wspólnej historii i wartościach, promowanie pokoju, wartości Unii Europejskiej oraz dobrobytu obywateli poprzez stymulowanie debaty i refleksji oraz rozwój sieci, a także zachęcanie do demokratycznego i obywatelskiego uczestnictwa poprzez edukację obywateli na temat procesu kształtowania polityki Unii
i promowanie możliwości społecznego i interkulturalnego zaangażowania oraz wolontariatu
na szczeblu Unii Europejskiej.
Zakładanym rezultatem projektu jest poznanie i zrozumienie sytuacji imigrantów oraz opinii mieszkańców krajów partnerskich na jej temat, a także zgromadzenie wiedzy na temat
rasizmu, ksenofobii, dyskryminacji i praw człowieka. Organizatorzy chcą promować idee
obywatelstwa europejskiego oraz działać na rzecz poprawy warunków społecznego i demokratycznego zaangażowania na poziomie Unii. Poznanie wspólnej historii, w której rasizm,
ksenofobia, dyskryminacja i brak poszanowania praw człowieka doprowadziły do powstania
m. in. obozu koncentracyjnego w Sztutowie, mają pomóc zwalczać stygmatyzację imigrantów
i stworzyć podstawę narracji wzmacniających dialog międzykulturowy. Projekt ma umożliwić
dalszą współpracę i kontynuację dyskusji na ten i inne aktualne tematy w następnych latach.
Dla uczestników zaplanowano wizytę w ośrodku dla cudzoziemców oraz obozie koncentracyjnym w Sztutowie. Stowarzyszenie „Nasz Łąg – nasza wieś” zajmie się również przygotowaniem wizyty uczestników projektu w Urzędzie Miejskim w Czersku oraz w jednej z miejscowych placówek oświatowych. Spotkania te mają na celu zainicjowanie dyskusji na temat
sytuacji uchodźców w Europie ze zróżnicowanych perspektyw.
SZCZEGÓŁY:
http://e-perspective.eu
38
39
Deaf have vote
Działanie:
Lider: Komponent 2,
Działanie 2.3 Projekty społeczeństwa obywatelskiego
Fundacja Viribus Unitis
Partnerzy:
Polski Związek Głuchych (Polska), Obcanske Zdruzenie USKO (Słowacja),
SINOSZ (Węgry)
Termin realizacji:
październik 2014 – marzec 2016
Kwota grantu:
117 250 €
Kontakt:
Fundacja Viribus Unitis, ul. Myśliwska 4c/8, 33-300 Nowy Sącz,
tel. 18 440 03 86, Jakub Józefiak
Pomoc obywatelom pragnącym zrozumieć życie społeczne i demokratyczne w Unii Europejskiej
oraz zaangażować się w nie wymaga zarówno podnoszenia świadomości różnych środowisk,
jak i pokonywania przeszkód, które stoją na drodze do integracji.
Głusi – w swoich własnych krajach – z powodu trudności komunikacyjnych mają wiele problemów związanych z obsługą przez administrację, dostępem do edukacji czy życiem społecznym. Stopień trudności wzrasta jeszcze w wypadku kontaktów międzynarodowych.
Uczestnictwo tej grupy obywateli w życiu społecznym i politycznym w ich własnym kraju
jest w tej chwili prawie niemożliwe. Projekt Deaf have vote odpowiada na ten problem.
Projekt zakładał zgromadzenie przedstawicieli społeczności osób głuchych z Polski, Czech,
Słowacji i Węgier oraz stworzenie im przestrzeni do współpracy. Ich opinie na temat barier
lokalnych, krajowych i środowiskowych były zbierane podczas dyskusji panelowych i warsztatów, a także poprzez ankiety, badania i sesje prowadzone w gronie osób niedosłyszących
i głuchych oraz osób z ich otoczenia (rodziny, nauczycieli, tłumaczy, terapeutów słuchu).
Ważnym elementem projektu była analiza regulacji prawnych na poziomie lokalnym i europejskim umożliwiających łatwiejszy udział społeczności głuchych w życiu demokratycznym
i społecznym oraz wdrażanie narzędzi pomagających pokonać niektóre bariery, np.: e-tłumaczy, portali i aplikacji, a także zarejestrowanie SignWriting jako ponadnarodowego języka
głuchych. W ramach projektu przeszkolono także grupę Liderów Wolontariatu Głuchych oraz
promowano ideę wolontariatu jako najlepszego sposobu na zwiększenie aktywności środowiska głuchych w społeczeństwie.
Raport końcowy przygotowany w ramach projektu zawiera analizę stanu świadomości i aktywności osób niedosłyszących oraz ich uczestnictwa w życiu demokratycznym na poziomie UE, a także zawiera zalecenia oraz propozycje działań i wspólnych przedsięwzięć mających na celu zwiększenie świadomości i zaangażowania głuchych w życiu demokratycznym
– nie tylko we własnym kraju, lecz także na poziomie UE.
40
SZCZEGÓŁY:
http:// www.viribus.org
41
Broszura powstała dzięki wsparciu finansowemu Komisji Europejskiej.
Wyraża ona jedynie opinie jej autorów, a Komisja nie może zostać pociągnięta
do odpowiedzialności w zakresie wykorzystania informacji w niej zawartych.
Koncepcja, opracowanie i redakcja tekstu: Marta Jagura, Monika Sługocka
Projekt graficzny: Lotne Studio
W publikacji zostały wykorzystane wypowiedzi i zdjęcia autorstwa realizatorów
dofinansowanych projektów.