Materiały do zajęć
Transkrypt
Materiały do zajęć
Public relations Wprowadzenie dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka Katedra Teorii Zarządzania SGH Kierownik Programu MBA-SGH [email protected] http://web.sgh.waw.pl/~rmrowka dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Zaliczenie zajęć Prezentacja do konkretnego tematu – 10% oceny przedstawienie konkretnej kampanii prezentacja w grupie Egzamin – 60% oceny Obecność – 30% oceny dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 1 Skala ocen >= 51 – 3,0 >= 63 – 3,5 >= 73 – 4,0 >= 83 – 4,5 >= 93 – 5,0 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Dlaczego warto kreować wizerunek? Konsekwencje … dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 2 Co wpływa na wizerunek organizacji? dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Public relations narzędzie kształtowania wizerunku organizacji dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 3 Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 4 Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 5 Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 6 Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 7 Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 8 Definicja PR Warunki i konsekwencje budowania wizerunku Public Relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowanym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do nich swoich celów i swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy. Definicja PR Międzynarodowego Stowarzyszeniem Public Relations (IPRA) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Komunikacja społeczna proces nieustannego komunikowania się ze społeczeństwem w celu budowania poparcia dla organizacji, jej liderów, prowadzonej działalności, m.in. przez: badanie potrzeb społeczeństwa dostosowanie przekazu do potrzeb odbiorców efektywny dobór kanałów komunikacji monitorowanie efektów komunikacji i korekta przekazu dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 9 Alternatywne podejścia? dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Jak szybko można zniszczyć reputację? dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 10 Jak szybko można zniszczyć reputację? (2) Gerald Ratner, CEO firmy jubilerskiej Ratners Group Wypowiedź w Instytucie Dyrektorów z 23 kwietnia 1991 r.: Robimy także zestawy, karafka i sześć kieliszków do sherry z ciętego szkła na srebrnej tacy, na której twój lokaj może podawać ci drinki, wszystko za 4,95 funta. Ludzie pytają: „Jak możecie sprzedawać to za tak niską cenę?” Odpowiadam: „Ponieważ to jest absolutny chłam.” Efekt: Spadek wartości spółki o 500 mln £ i niebezpieczeństwo upadku dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Strategiczna rola PR Perspektywa wewnętrzna Perspektywa zewnętrzna Strategiczna rola PR Definiowanie i zarządzanie kontaktami ze strategicznymi udziałowcami Łączenie tych dwóch strategicznych zadań w celu Opracowania konkretnych planów strategicznych i taktycznych Na podstawie: Black, S., Public Relations, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 11 Strategia komunikacyjna Ogólna kampania komunikacyjna Wizerunek przedsiębiorstwa Analiza sytuacji Strategia firmy Strategia marketingowa Strategia wobec społeczności Kampania tematyczna Integracja poprzez koordynację przekazów i strategii mediów Kampania promocyjna produkt/rynek Na podstawie: Black, S., Public Relations, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Reputacja a PR Akceptacja oraz zaufanie ze strony decyzyjnych i wpływowych instytucji oraz grup społecznych Odpowiedni wizerunek firmy - image Tożsamość firmy – corporate identity Reputacja Dobre zdanie o firmie i jej działalności wśród klientów i instytucji współpracujących Pozytywne oceny w środkach przekazu publicznego - publicity Źródło: Zemler, Z., Public relations, zarządzanie reputacją firmy, Warszawa, 1992, str. 14-15 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 12 Formy PR (1) Forma prasowa: działalność rzecznika prasowego, notatki prasowe (np. o podpisanych umowach, ważniejszych wydarzeniach, zmianach organizacyjnych), wywiad w prasie z dyrektorem firmy, reportaż o współpracy firmy z instytutami naukowymi, np. w dziedzinie ochrony środowiska, oświadczenia prasowe (odpowiedź na krytykę), zwoływanie konferencji prasowych. Forma telewizyjna: reportaż o przygotowaniach do uruchomienia nowej produkcji czy o otwarciu nowego oddziału, filmy video o historii firmy lub o procesie technologicznym. Forma radiowa: reportaż z laboratorium firmy, audycja o sukcesach eksportowych, rozmowa z ekspertem - pracownikiem firmy, działającym w komisji międzynarodowej. Źródło: Budzyński, W., Public Relations – zarządzanie reputacją firmy, Poltext, Warszawa 2001, str. 22-22 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Formy PR (2) Forma wydawnicza: broszury, ulotki, foldery o firmie, jej organizacji, historii, zakresie produkcji, kalendarze firmowe, bilety wizytowe, etykiety samoprzylepne ze znakiem firmowym, druki okolicznościowe. Forma wystawiennicza: wystawy dorobku firmy, stała ekspozycja ilustrująca historię rozwoju firmy, stoiska informacyjne na prestiżowych wystawach i targach. Forma pocztowa: wysyłanie listów okolicznościowych, wysyłanie życzeń świątecznych i noworocznych, wysyłanie zaproszeń na imprezy firmowe, utrzymywanie kontaktów listowych i telefonicznych z klientami. Źródło: Budzyński, W., Public Relations – zarządzanie reputacją firmy, Poltext, Warszawa 2001, str. 22-22 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 13 Formy PR (3) Spotkania: sympozja, konferencje, seminaria, np. na temat nowych technologii produkcji, spotkania i utrzymywanie kontaktów osobistych z ludźmi biznesu, klientami, ekspertami, lobbing, przyjęcia, obiady, koktajle. Zwiedzanie: dni otwarte dla klientów firmy, pokazy pracy ciekawych jednostek firmy, spotkania z ekspertami. Forma upominkowa: wręczanie upominków przypominających o istnieniu firmy (teczki, kalendarze, medale pamiątkowe, rzeźby i obrazy). Źródło: Budzyński, W., Public Relations – zarządzanie reputacją firmy, Poltext, Warszawa 2001, str. 22-22 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Formy PR (4) Świadczenia charytatywne: przekazywanie pieniędzy na cele charytatywne, utrzymywanie domu dziecka, przekazywanie urządzeń jednostkom społecznie użytecznym (przekazanie komputera szkole, przekazanie urządzeń medycznych szpitalowi). Sponsoring: sponsorowanie zawodów sportowych, sponsorowanie drużyn sportowych, sponsorowanie imprez kulturalnych (festiwal piosenki), sponsorowanie działalności naukowej. e-PR Źródło: Budzyński, W., Public Relations – zarządzanie reputacją firmy, Poltext, Warszawa 2001, str. 22-22 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 14 Obszary aktywności PR Zewnętrzny PR (External PR) Tożsamość firmy (corporate identity) Lobbing Wewnętrzny PR (Internal PR) Współpraca z mediami (media relations) Zarządzanie sytuacją kryzysową (crisis relations) Elementy PR Reklama (elementy związane z PR) Sponsoring Źródło: Cenker, E.M., Public relations, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań 2000, str. 21 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Subiektywna lista nowych/ważnych trendów w PR 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Od zwykłych marek do cool marek Od komunikacji eventowej do komunikacji totalnej (ciągłe drobne sygnały) Od mediów tradycyjnych do społeczności (@) Od jednostronnego odbierania do zaangażowania-wkręcania-współtworzenia (crowdsourcing, grywalizacja @) Od informowania pracowników do angażowania Od wykorzystywania pośredników do komunikacji peer-to-peer Od wielkich organizacji do wpływowych jednostek (Klout.com @) Od pulsacyjnego kontaktu do ciągłej mobilnej obecności Od ogólnych komunikatów do komunikatów spersonalizowanych Od niewiedzy do pełnej inwigilacji Od braku pomiaru do mierzenia wszystkiego (co nieistotne ☺) Od przypadkowego znalezienia do sterowanej obecności (SEO) Od PRu firm do PRu jednostek (LinkedIn) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 15 Cool-marka dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Budowanie społeczności dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 16 Crowdsourcing dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Współczynnik społecznego wpływu dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 17 Mobilna powszechność dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Pełna inwigilacja dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 18 Google trends dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Wskaźniki dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 19 SEO dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Personal PR dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 20 Fazy procesu PR dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Plan działania dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 21 Cele badań wstępnych Zebranie informacji o: postawach i opiniach grup otoczenia na temat przedsiębiorstwa, wynikach porównania wizerunku organizacji z wizerunkami organizacji konkurencyjnych, grupach docelowych, do których kierowane będą działania public relations, ogólnym wizerunku przedsiębiorstwa w jego szerokim otoczeniu, faktach i wynikach z dotychczasowej działalności przedsiębiorstwa, które mogą zostać wykorzystane jako treści w programie public relations, kanałach przekazu informacji, z uwzględnieniem skuteczności ich oddziaływania na poszczególne grupy otoczenia dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Typy badań wstępnych Badanie wizerunku organizacji. Badanie skojarzeń związanych z organizacją. Badanie środków przekazu (w szczególności ich oddziaływania na docelowe grupy otoczenia przedsiębiorstwa). Zbieranie informacji o organizacji (potencjalnych treści public relations). dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 22 Badania opinii publicznej Jak badać Badania jakościowe – np. IDI, FGI (fokusy) Badania ilościowe Analiza dostępnych materiałów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Techniki jakościowe a ilościowe Techniki jakościowe Techniki ilościowe „jak?”, „dlaczego?” „ile?” Zorientowanie na odpowiedzi (nie standaryzowane narzędzie) Zorientowanie na standardowe pytania (kwestionariusz) Badania realizowane na małych próbkach Badania realizowane na większych próbach Celowy dobór uczestników Dobór losowy, udziałowy Wyniki nie poddają się statystycznej obróbce i generalizacji Wyniki mogą być ekstrapolowane na całą populację i analizowane statystycznie Duży wpływ badacza na przebieg badania Mniejszy wpływ badacza (ankietera) na przebieg wywiadu * Na podstawie: D. Maison, Zogniskowane wywiady grupowe dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 23 Źródła i rodzaje informacji dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Problem badawczy • Każde badanie (w założeniu) jest po coś, jednak nie zawsze jest jasne po co. • Wszystko o czymś, a nie coś o wszystkim • Badacz musi rozpoznać powody, dla których ma coś badać -> najpierw należy zbadać klienta. • • • • Decyzja, jaka ma być podjęta Wiedza, jaka jest do tego potrzebna Konsument jako źródło tej wiedzy Realne możliwości wydobycia wiedzy od konsumenta • Optymalna metoda wydobycia wiedzy • Plan badania • Taka analiza to w zasadzie połowa sukcesu. • Badacz z tą wiedzą nigdy nie będzie „bezradny” dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 24 Badanie wizerunku Wizerunek rzeczywisty – badanie otoczenia – jak widzą nas inni? Wizerunek lustrzany – badania pracowników – jak my widzimy siebie? Wizerunek pożądany docelowy – cel długookresowy – jak chcielibyśmy być widziani? Wizerunek realny – kompromis między rzeczywistością i marzeniem – jaki wizerunek możemy stworzyć? dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Insight Insight - wiedza uzyskana od konsumentów (zwyczaje, nastawienia, przekonania lub potrzeby), która może być przekształcona w pomysł promocyjny (pozycjonowanie, reklamy, produkty lub opakowania) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 25 Przykład Insightu i jego wykorzystania I love Milka • Insight – ludzie chcieliby publicznie wyrazić swoją miłość • Zamiast zwykłej kampanii -„Miłosne Graffiti”: własna walentynka na plakacie dla wygranych w głosowaniu • 80 przystanków w ośmiu miastach Uczestnicy sami lobbują w sieci budując świadomość akcji 21 617 propozycji walentynek 600 000 osób odwiedziło stronę www.ilovemilka.pl 2 000 000 głosów na zgłoszone kreacje Pośród 80 zwycięzców - jedne zaręczyny pod plakatem (28 000 głosów) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Organizacja i jej otoczenie Wymiar ekonomiczny Wymiar międzynarodowy Otoczenie zewnętrzne ogólne Wymiar prawno-polityczny Konkurenci Właściciele Organizacja Otoczenie zewnętrzne Związki •Zarząd celowe zawodowe •Pracownicy •Kultura Klienci Otoczenie Regulatorzy wewnętrzne Sojusznicy strategiczni Wymiar technologiczny Dostawcy Wymiar socjokulturowy Źródło: Griffin, R. W., Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa, 1998 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 26 Mapa strategicznych kibiców organizacji Strategiczni kibice (interesariusze) to grupy, instytucje i organizacje, które spełniają dwa warunki: Mają swoją stawkę w działaniu organizacji Są w stanie wywrzeć presję na organizację (K. Obłój) Otoczenie bliższe i dalsze C B F Organizacja A E D dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Analiza SWOT Wewnątrz organizacji / akcji W otoczeniu organizacji / akcji Mocne strony Słabe strony Strengths Weaknesses użyć ukryć Szanse Zagrożenia Opportunities Threats wykorzystać przeciwdziałać dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 27 SWOT – wnioski: Lustrzane mocne i słabe strony Lustrzane mocne strony – mocne strony, które odpowiadają słabym stronom konkurentów Samodzielne mocne i słabe strony Lustrzana mocna strona Org X Org Y Org Z aaa ... ... ... bbb ... ... ... Lustrzana słaba strona Org X Org Y Org Z dcc ... ... ... ddd ... ... ... dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Planowanie 1. Jakie są moje cele? Co chcę osiągnąć? - Cele 2. Co muszę zrobić, aby osiągnąć zaplanowane cele? - Działania 3. Jakie priorytety muszę wziąć pod uwagę? - Priorytety 4. Ile czasu będzie wymagała każda czynność? - Oszacowanie czasu 5. Kiedy wykonam każdą czynność? - Harmonogram 6. Ile czasu muszę mieć w zapasie, aby pozwolić sobie na nieoczekiwane zdarzenia, których nie mogę kontrolować? - Elastyczność dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 28 Cele promocji Krótko- i długofalowe Minimalne i maksymalne dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Grupy docelowe Wewnętrzne (pracownicy, współpracownicy, wolontariusze, partnerzy, kierownictwo) Zewnętrzne (odbiorcy programów, klienci, media, władze lokalne, cała społeczność) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 29 Etapy definiowania grup odbiorców Odejście od pojęcia opinii publicznej w ogóle Zdefiniowanie szerokich kategorii odbiorców Podział szerokich kategorii na mniejsze, łatwiejsze do zdefiniowania Przypisanie priorytetów grupom Zidentyfikowanie „odźwiernych” Zidentyfikowanie wszelkich przypadków pokrywania się grup odbiorców Na podstawie: Black, S., Public Relations, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Konstruowanie strategii Nasze mocne strony Strategia Zagadnienia Słabe strony konkurentów ważne dla odbiorców dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 30 Planowanie zadania harmonogram budżet ludzie zasoby techniczne plany awaryjne Wszystko, co może pójść źle, na pewno pójdzie dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Elementy komunikacji Jeden przekaz! (One message) Kilka ilustracji przekazu (Issues) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 31 Motyw przewodni (przekaz - message) Zawsze jeden Możliwość istnienia pod-tematów Wyróżnia organizację Łatwy do zapamiętania Pokazuje mocne strony organizacji dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Antyprawa komunikacji Wiio 1. Komunikacja zwykle zawodzi — chyba że udaje się przez przypadek. 2. Jeśli przekaz może być zrozumiany na różne sposoby, zostanie zrozumiany w sposób, który wyrządzi najwięcej szkody. 3. Zawsze istnieje ktoś, kto wie lepiej niż ty sam, co miałeś na myśli. 4. Im więcej przekazuje się komunikatów, tym gorsza komunikacja. 5. W masowej komunikacji nieważne jest, jak się rzeczy mają, ważne, jak się wydają mieć. Mass media tworzą swoją własną rzeczywistość, która zwykle ma niewiele wspólnego z rzeczywistością naoczną. 6. Waga wiadomości jest odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości. Na podstawie: Black, S., Public Relations, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 32 Opinia publiczna Jest bardzo wrażliwa na ważne zdarzenia Opinię kształtują raczej wydarzenia niż słowa Zazwyczaj nie przewiduje sytuacji wyjątkowych, a jedynie reaguje na nie Opinie są zasadniczo warunkowane przez interes własny Ludzie chętniej odnoszą się do decyzji podejmowanych przez liderów, jeśli są zaangażowani w proces decyzyjny Opinia publiczna, tak jak opinia osobista, jest zabarwiona pragnieniem dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] e-PR Strona www Aktualność Multimedia Dla dziennikarzy Pozycjonowanie strony Nie tylko www – Web 2.0 Serwisy społecznościowe Facebook Blogi Dla dziennikarzy Twitter, YouTube Marketing wirusowy Second Life itp. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 33 Ewaluacja Public Relations Trudności z ewaluacją strategii PR Efekty długookresowe Wpływ wielu czynników Badanie efektów – badanie wizerunku Wykonanie celów Wskaźniki pośrednie ilościowe Wnioski na przyszłość dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Ocena realizacji programu PR Stopień dotarcia do określonej grupy otoczenia organizacji, Bieżąca reakcja tej grupy, Wpływ oddziaływania na przyszłe zachowania grupy, Proces komunikowania się z grupami otoczenia. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 34 Kampanie komunikacyjne dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – Katedra Teorii Zarządzania SGH [email protected] dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Kampania komunikacyjna Kampania komunikacyjna spowodowanie specyficznych ma i na celu pożądanych skutków u relatywnie dużej liczby osób w określonym czasie kompleksowych, w konsekwencji zorganizowanych działań komunikacyjnych. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 35 Cechy kampanii komunikacyjnej Konkretny, jasno sprecyzowany cel Szeroka publiczność Określone ramy czasowe Zespół powiązanych ze sobą i zaplanowanych wcześniej czynności komunikacyjnych Profesjonalne zarządzanie kampanią i realizacja zadań przez zawodowych komunikatorów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Typy komunikowania ze względu na cele kampanii Komunikowanie informacyjne – cel: wzrost świadomości i wiedzy jednostki Komunikowanie perswazyjne – cel: wykształcenie nowych postaw lub zmiana już istniejących Komunikowanie prowokujące do określonych zachowań – odwołuje się do informacji i perswazji jako środków psychologicznego oddziaływania dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 36 Co to jest brief? Dokument, który przedstawiany jest przez klienta potencjalnemu zleceniobiorcy, np. ekspertowi, firmie doradczej (w tym agencji public relations). Na jego podstawie wymienione powyżej podmioty dokonują opracowania propozycji działań operacyjnych lub/i strategicznych związanych z procesem kształtowania wizerunku. Zwykle zawiera informacje o kliencie i jego ofercie, charakterystykę konkurencji czy grup docelowych. Zasadniczą jego część stanowią jednak precyzyjnie uporządkowane cele, związane z konkretną, oczekiwaną do przygotowania kampanią PR. Źródło: Media i Marketing Polska (DT) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Co powinno znaleźć się w briefie? dane kontaktowe do klienta i osoby odpowiedzialnej za dany projekt; zakres prac agencji; cel działań; cechy wyróżniające markę, firmę, usługę, produkt na tle konkurencji; informacje o grupie docelowej i jej specyfice; informacje o konkurencji bezpośredniej i pośredniej i – w miarę możliwości – jej działaniach marketingowych; proponowane kanały komunikacji; dotychczasowe działania marketingowe, promocyjne, komunikacyjne, ich zakres i częstotliwość; termin złożenia oferty; określenie etapów wyboru agencji; planowany termin realizacji działań; budżet (dobrą praktyką jest także określenie wynagrodzenia agencji za udział w przetargu i przygotowanie oferty); kryteria wyboru oferty; miary sukcesu. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 37 Debriefing Uszczegółowieniu i doprecyzowaniu informacji zawartych w briefie służy spotkanie zwane debriefingiem. Różne są opinie dotyczące celowości tego typu spotkań i nie zawsze są one praktykowane, warto jednak z takiej możliwości skorzystać. Spotkanie i rozmowa to szansa na szybkie rozwianie ewentualnych niedomówień, a także po prostu wzajemne poznanie się klienta z agencją, która otrzymała brief. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Planowanie 1. Jakie są moje cele? Co chcę osiągnąć? - Cele 2. Co muszę zrobić, aby osiągnąć zaplanowane cele? - Działania 3. Jakie priorytety muszę wziąć pod uwagę? - Priorytety 4. Ile czasu będzie wymagała każda czynność? - Oszacowanie czasu 5. Kiedy wykonam każdą czynność? - Harmonogram 6. Ile czasu muszę nieoczekiwane mieć zdarzenia, w zapasie, których nie aby pozwolić mogę sobie kontrolować? na - Elastyczność dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 38 Przykłady dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Zasada Pareto 20 % 80 % 80 % 20 % Czas Rezultaty dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 39 Wykres Gantta Służy do wyznaczania czasu trwania projektu Pozwala na koordynację działań Pozwala na optymalne wykorzystanie zasobów Działanie A A. K. Działanie B P. N. A. K. Działanie C A. J. Działanie D dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Etapy rozwoju i ogłaszania nowej idei Rozpoczęcie Specjalistyczne firmy – Rady badawcze Rozwój Grupy nacisku Promocja Zatwierdzenie Artykuły redakcyjne w fachowych mediach Liderzy opinii Ogłoszenie Zainteresowanie ogółu, Mass media Na podstawie: Black, S., Public Relations, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 40 Kontakty z mediami Strategia dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – Katedra Teorii Zarządzania SGH [email protected] dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Media relations Podstawowe zasady Przyjazne kontakty z dziennikarzami – „namiary" Kreowanie „news’a” Dostarczanie materiałów i notatek prasowych dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 41 Co to jest „news”? Niespodziewane działanie, sytuacja Coś, czego jeszcze nigdy nie było Wydarzenie oczekiwane przez media Wydarzenie, którego nie da się zignorować Wydarzenie łatwe do wykorzystania przez dziennikarzy dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 25 sposobów na stworzenie ‘wiadomości’ dla mediów (1) Podłącz się pod ‘wydarzenie’ dnia Współpracuj z innymi organizacjami nad projektem Współpracuj z gazetą bądź radiem nad projektem Przeprowadź ankietę bądź badania opinii publicznej Opublikuj ‘raport’ Wyreżyseruj specjalne zdarzenie Zorganizuj wywiad z wybitną osobą Weź udział w sporze Zorganizuj przemówienie znanej osoby Przeprowadź interesujące analizy bądź prognozy Zmodyfikuj i zastosuj analizy i prognozy krajowe do lokalny warunków Stwórz i ogłoś powołanie komitetu ze znanymi osobistościami dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 42 25 sposobów na stworzenie ‘wiadomości’ dla mediów (2) Ogłoś zmianę na stanowisku lidera Zorganizuj rocznicę powołania organizacji Ogłoś wręczenie nagrody Wyróżnij instytucję Przeprowadź konkurs Napisz list do znanej osobistości Opublikuj otrzymaną odpowiedź od znanej osobistości Przeprowadź debatę na istotny temat Podłącz się pod dane święto bądź uroczystość Zorganizuj wyprawę bądź wycieczkę dla dziennikarzy Przeprowadź kontrolę Zorganizuj protest Zorganizuj demonstrację dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Cechy rzecznika prasowego dobra orientacja w sprawach własnej organizacji lub co najmniej umiejętność szybkiego dotarcia do potrzebnych informacji, umiejętność precyzyjnego i sprawnego wyrażania się w mowie i piśmie, takt i dyskrecja, umiejętność nawiązywania kontaktów i wzbudzania zaufania, umiejętność pracy w zespole, akceptacja nienormowanego czasu pracy, poczucie humoru, wysoki stopień identyfikacji z linią postępowania firmy i jej kierownictwa, umiejętność działania w „drugim planie" (budowania autorytetu dla innych), rzecznik = „ułatwiacz” kontaktów Na podstawie: Wojcik, K., Public Relations od A do Z, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 43 Media relations Zasady – podsumowanie (1) 1. Traktuj dziennikarzy nie jako zagrożenie, lecz jako szansę. Dziennikarz nie chce cię zniszczyć. Chce mieć materiał - to jego praca. Od ciebie zależy czy tę szansę wykorzystasz. Dziennikarz potrzebuje ciebie. a ty potrzebujesz dziennikarza. 2. Buduj sieć kontaktów z właściwymi dziennikarzami. Dbaj o kontakty osobiste (profesjonalne lub przyjacielskie). 3. Sam podejmuj kontakty z prasą (notatka prasowa, konferencje prasowe, briefingi). Opracuj program kontaktów z prasą i realizuj go. 4. Zachowaj jednak umiar - nie zalewaj prasy informacjami. 5. Pamiętaj, że media żądają informacji: news to ich „mięso". Zabójcze pytania padają tylko dlatego, że mogą dostarczyć lepszego materiału. Sam dostarcz takiego materiału, decydując co można ujawnić, a może uda ci się wtedy ukryć to, czego nie chcesz powiedzieć. Nie nawiązuj kontaktu z dziennikarzem, gdy nie masz nic do powiedzenia. 6. Bądź otwarty, gotowy do współpracy, rzetelny i wiarygodny. Spraw, aby dziennikarz mógł na ciebie liczyć (co nie oznacza, że musisz mu wszystko powiedzieć). Źródło: Budzyński, W., Public relations – zarządzanie reputacją firmy, Poltext, Warszawa 2001, str. 86-87 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Media relations Zasady – podsumowanie (2) 7. Musisz być wiarygodnym źródłem szerokiego zakresu informacji (szczególnie branżowej) - nie tylko promotorem własnej firmy. Inicjuj kontakt także po to, aby przekazać news branżowy, nie związany bezpośrednio z twoją firmą. 8. Bądź konkretny i szybki w przekazie. Jeśli poczekasz z newsem do jutra - pójdzie on zapewne do kosza. 9. Macie z dziennikarzem wspólny cel - zainteresować czytelnika, dziennikarz informacją, ty – swoją firmą lub produktem. Wczuj się w rolę czytelnika - mów i pisz o tym, o czym chciałbyś czytać jako czytelnik. 10.Nie chwal się wprost, że twoja firma jest najlepsza. Zrób to pomiędzy wierszami, daj do takiego wniosku dojść czytelnikowi. Pozbaw materiał lub wypowiedź reklamy, a dziennikarz nie odrzuci jej twierdząc, że to kryptoreklama. 11.Poznaj zasady dziennikarstwa - zrozumiesz dziennikarza i lepiej zrealizujesz swoje cele. Spraw, by twoje materiały i wypowiedzi były profesjonalne z dziennikarskiego punktu widzenia. 12.Znaj swoje prawa we współpracy z dziennikarzem. Poznaj prawo prasowe dowiedz się czego możesz się domagać. Źródło: Budzyński, W., Public relations – zarządzanie reputacją firmy, Poltext, Warszawa 2001, str. 86-87 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 44 Media relations Zasady – podsumowanie (3) 13. Nie daj się terroryzować dziennikarzowi. To, że on chce mieć informację nie oznacza, że musisz zaniedbać swoją pracę. Oczekuj od dziennikarza szacunku. Nie musisz rozmawiać z tym, który cię obraża. Unikaj wywiadu, który ma tylko potwierdzić z góry przyjętą przez dziennikarza, niekorzystną dla ciebie tezę. 14. Bądź przygotowany do kontaktu z dziennikarzem. Wiedz, co chcesz powiedzieć. Nie licz na improwizację. Miej przygotowane rekwizyty dokumenty potwierdzające twoją tezę. 15. Prowadź lub zleć (np. agencji) monitoring mediów. Obserwuj reakcję prasy. Poznaj sfery zainteresowania prasy w twojej branży. 16. Bądź zwięzły - prasa może ci poświęcić bardzo mało miejsca, a jeszcze mniej czasu antenowego. Zbyt dużo informacji zatrze najważniejszą myśl. Lepiej ty skróć informację, niż ma to zrobić dziennikarz. O więcej informacji - sam cię zapyta. Źródło: Budzyński, W., Public relations – zarządzanie reputacją firmy, Poltext, Warszawa 2001, str. 86-87 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Media relations Zasady – podsumowanie (4) 17.Zawsze zacznij od najważniejszej informacji - więcej możesz nie zdążyć powiedzieć. 18.Posługuj się prostym językiem - bez żargonu technicznego, bez skomplikowanych szczegółów - czytelnik lub słuchacz może ich nie zrozumieć. Pisz, jakbyś mówił. 19.Ze spokojem przyjmij krytykę lub niekompetencję dziennikarza, a także złą prasę. Postaraj się załatwić sprawę polubownie - jedna nieścisła informacja to jeszcze nie powód, aby psuć sobie kontakty z dziennikarzem. Najpierw skontaktuj się z dziennikarzem, a później zadecyduj, czy warto wystąpić z oficjalnym sprostowaniem do redaktora naczelnego. 20.Przygotuj się na wszelkie niespodzianki. Sporządź listę potencjalnych sytuacji kryzysowych i plan postępowania. Zawsze zastanów się, jakie mogą paść pytania – przygotuj się do odpowiedzi nawet na najtrudniejsze. Źródło: Budzyński, W., Public relations – zarządzanie reputacją firmy, Poltext, Warszawa 2001, str. 86-87 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 45 Kontakty z mediami Materiały prasowe dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – Katedra Teorii Zarządzania SGH [email protected] dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Wybrane rodzaje materiałów prasowych Komunikat prasowy (notatka prasowa, press release) - przygotowana w formie gotowej do druku, powinna być dostosowana do potrzeb i wymagań poszczególnych mediów Backgrounder - jego celem jest szersze zapoznanie z tematem, podanie kontekstu wydarzenia, informacji stanowiących tło (firma, jej historia, osoby zarządzające itp.) Oświadczenie prasowe (press statement) - cel: rozproszenie wątpliwości, podanie oficjalnej odpowiedzi na zarzuty, bez komentarza i innych informacji Serwis fotograficzny z opisem zdjęć (co przedstawiają, tytuły osób w pełnej formie itp.) Artykuły/wywiady (w tym sponsorowane) oraz opracowania na zlecenie prasy Sprostowania, odpowiedzi, polemiki dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 46 Komunikat prasowy Wysyłane regularnie Kierowane imiennie do tej samej kompetentnej osoby Zbudowany według schematu – zasada „odwróconej piramidy” Wysyłany do redakcji faxem lub mailem Wykorzystywany podczas konferencji prasowej dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Schemat komunikatu prasowego Nadawca Logo, pełna nazwa firmy Odbiorca Komunikat skierowany powinien być imiennie do konkretnego dziennikarza w redakcji Typ informacji Informacja prasowa, komunikat, zawiadomienie itp. Tytuł Możliwie krótki (maks. 5 słów) – powinien być opisowy I akapit – „lead” Najważniejszy news, odpowiedź na pytania: Kto?, co?, kiedy?, gdzie? (maks. 6 linijek) II akapit Szersza prezentacja wydarzenia, odpowiedź na pytania: Dlaczego?, z kim?, po co?, co z tego wynika? III akapit i następne Dodatkowe informacje, tło wydarzenia, ew. cytaty z wypowiedziami uczestników zdarzeń ekspertów itp. Kontakt Namiary osoby kompetentnej w tej sprawie Na podstawie: Andrzejewski, P., Kot, W., Media relations – budowanie reputacji firmy, Poltext, Warszawa 2002 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 47 Komunikat prasowy Dodatkowe rady Pierwszy akapit („lead”) – kto, co, kiedy, gdzie – powinien być pogrubiony Kolejne akapity (dlaczego, jak, z kim, po co, co z tego wynika) mają charakter informacji uzupełniającej i powinny dawać się skracać (odcinać) od tyłu be z szkody dla całości Informacja powinna być obiektywna Sformułowania powinny być jasne i jednoznaczne Notatka powinna być krótka (1-2 strony) Zawsze należy podać dane osoby wysyłającej z telefonem kontaktowym Notatka powinna być napisana szeroko, z dużymi marginesami o odstępami między liniami dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Sprostowanie Zgodnie z art. 31 prawa prasowego można domagać się sprostowania Domaganie się sprostowania jest ostatecznością Wina często leży nie po stronie dziennikarza, a raczej po stronie służb prasowych firmy Należy potępiać czyny, a nie człowieka, który się ich dopuścił Sprostowanie nie powinno być zbyt długie – od pół strony maszynopisu do podwójnej długości materiału prasowego dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 48 Sprostowanie - treść Pismo przewodnie, które poprzedza samą treść sprostowania, składa się z następujących elementów: podstawy prawnej zamieszczenia sprostowania, oznaczenia publikacji, w której znalazła się nieprawdziwa bądź nieścisła wiadomość stanowiąca przedmiot sprostowania, cytatu lub opisu fragmentu publikacji zawierającego nieprawdziwą informację. Sprostowanie natomiast powinno zawierać: przypomnienie tekstu, który zawierał nieprawdziwą informację, streszczenie niezgodnej z prawdą wiadomości oraz wyraźne jej zdementowanie, przekazanie prawdziwej informacji, krótki komentarz do zaistniałej sytuacji, podpis - imię nazwisko oraz funkcję osoby, która sporządziła sprostowanie. Na podstawie: Andrzejewski, P., Kot, W., Media relations – budowanie reputacji firmy, Poltext, Warszawa 2002 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Kontakty z mediami Konferencje prasowe i inne wydarzenia medialne dr Rafał Mrówka – Katedra Teorii Zarządzania SGH [email protected] dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 49 Rodzaje konferencji prasowych Konferencja reporterska Krótka, przedstawienie aktualnych faktów, możliwość bezpośredniego kontaktu z liderami Briefing (specjalistyczna konferencja dziennikarska) wyjaśnia kontekst wydarzeń przeznaczona dla fachowców ma wywołać określoną interpretację wydarzeń Przyjęcie prasowe pozyskanie dziennikarzy na rzecz danego przedsięwzięcia „Media tours” – wizyty w redakcjach dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Konferencja prasowa Kiedy? Gdy jest coś ważnego do przekazania Natychmiast, gdy pojawiają się nowe informacje W czasie dogodnym dla dziennikarzy (najczęściej 12.00 – 14.00) Z odpowiednim wyprzedzeniem (min. 24 h, najlepiej 7 dni, chyba że wymagana jest nagła reakcja) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 50 Konferencja prasowa Gdzie? W plenerze z odpowiednim tłem W miejscach niesztampowych Unikać zamkniętych pomieszczeń dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Zaproszenia na konferencję Zaproszenia imienne na zainteresowanych dziennikarzy – 7-5 dni przed konferencją Wcześniejsze wysłanie faxem Potwierdzenie telefoniczne Temat konferencji Telefon kontaktowy Opis dojazdu (mapka) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 51 Prowadzenie konferencji Mównica z logo! - dynamizm Osoba prowadząca Zaproszeni eksperci Krótko! – czas na pytania Hierarchia dziennikarzy Stolik prasowy Po konferencji – poczęstunek, materiały, czas dla dziennikarzy dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Konferencja prasowa Podstawowe błędy Niepotrzebne konferencje Zły czas organizacji Niedostępni liderzy „Gadające głowy” Czas trwania Nieatrakcyjny plener Brak pisemnych materiałów Brak czasu po konferencji dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 52 Konferencja prasowa Harmonogram (1) I. KONCEPCJA 1. Ustalenie tematu. 2. Sporządzenie listy dziennikarzy. 3. Ustalenie prowadzącego i referentów szczegółowych. 4. Ustalenie terminu, miejsca i godziny konferencji (należy sprawdzić, czy termin nie koliduje z terminem innych imprez absorbujących dziennikarzy). II. ZAPROSZENIE DZIENNIKARZY 1. Zredagowanie zaproszeń (imiennie). 2. Dostarczenie zaproszeń (pocztą, faksem, posłańcem, osobiście do redakcji; minimum 7-5 dni przed konferencją). III. OPRACOWANIE MATERIAŁÓW INFORMACYJNYCH DLA DZIENNIKARZY Nie powinno przekraczać 1-1,5 strony. IV. PRZYGOTOWANIE MATERIAŁÓW PROMOCYJNYCH Można je przekazać dziennikarzom przy okazji konferencji; mogą to być np. foldery lub drobne upominki. Na podstawie: Andrzejewski, P., Kot, W., Media relations – budowanie reputacji firmy, Poltext, Warszawa 2002 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Konferencja prasowa Harmonogram (2) V. PRZYGOTOWANIE SALI 1. Przygotowanie miejsca dla osób udzielających informacji (na podwyższeniu). 2. Instalacja mikrofonu. 3. Przygotowanie tabliczek z nazwiskami osób udzielających informacji. 4. Przygotowanie tabliczek z napisem „konferencja prasowa" do umieszczenia przed wejściem do sali. 5. Przygotowanie wystroju sali, w tym także elementów wizualnych podkreślających tożsamość firmy. VI. PRZYGOTOWANIE STOLIKA RECEPCYJNEGO Wskazane jest umieszczenie go przed wejściem na salę lub w sali. Na ok. pól godziny przed konferencją wyznaczona osoba powinna oczekiwać na gości. Na stoliku - materiały dla dziennikarzy; lista - imię i nazwisko, redakcja, telefon, faks. VII. PRZYGOTOWANIE POCZĘSTUNKU Mogą to być np. kawa, herbata, zimne napoje, kanapki, ciastka. VIII. PRZEBIEG KONFERENCJI 1. Powitanie przez prowadzącego konferencję (najczęściej rzecznika prasowego firmy) i podziękowanie za przybycie. 2. Przedstawienie osób udzielających informacji: szefa firmy (lub jego zastępcy) oraz ekspertów, czyli osób udzielających właściwych informacji. 3. Krótkie (do 5 minut), ogólne, w miarę możliwości dowcipne wystąpienie szefa firmy. 4. Informacja zasadnicza - może ją przedstawiać jedna lub dwie osoby (eksperci). 5. Pytania, odpowiedzi. Na podstawie: Andrzejewski, P., Kot, W., Media relations – budowanie reputacji firmy, Poltext, Warszawa 2002 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 53 Konferencja prasowa Harmonogram (3) IX. ZAKOŃCZENIE KONFERENCJI Podziękowanie za udział. X. WYKORZYSTANIE CZASU BEZPOŚREDNIO PO KONFERENCJI 1. Spotkanie towarzyskie (przy kawie, lampce wina, kanapkach). 2. Dodatkowe pytania. XI. CZYNNOŚCI DO WYKONANIA PO KONFERENCJI 1. Rozesłanie materiałów prasowych tym dziennikarzom, którzy nie mogli wziąć udziału. 2. Gromadzenie wyników konferencji w mass mediach (wycinki). 3. Opracowanie sprawozdania zawierającego m.in. wskazówki dla przyszłych podobnych działań. XII. PRZYGOTOWANIE SPRAWOZDANIA Z WYKORZYSTANIA BUDŻETU WRAZ Z WNIOSKAMI NA PRZYSZŁOŚĆ. Na podstawie: Andrzejewski, P., Kot, W., Media relations – budowanie reputacji firmy, Poltext, Warszawa 2002 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Konferencja prasowa Wskazówki Unikaj prezentacji dłuższych niż 5-7 minut Ustne przekazywanie tych samych treści, które uczestnicy dostaną na piśmie jest błędem Podczas konferencji należy unikać wszystkiego, co może odwrócić uwagę dziennikarzy W sprawach specjalistycznych powinni wypowiadać się eksperci Konferencja nie powinna być zbyt długa (do 1 h) Nie wolno serwować zbyt wielu informacji na raz Nigdy nie sugeruj dziennikarzom, że pytanie jest głupie lub mało interesujące Nie popadaj w samouwielbienie i przesadę Złe wrażenie robi pomijanie określonych redakcji i dziennikarzy Na podstawie: Andrzejewski, P., Kot, W., Media relations – budowanie reputacji firmy, Poltext, Warszawa 2002 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 54 Kontakty z mediami Wystąpienia w radiu i telewizji dr Rafał Mrówka – Katedra Teorii Zarządzania SGH [email protected] dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Wystąpienie radiowe i telewizyjne - rady Pojedyncza wypowiedź może trwać maksimum 40-60 sekund (120-150 słów) Przygotuj przekaz Zasadniczą myśl należy umieścić w pierwszym zdaniu Przygotuj 3 zasadnicze tezy potwierdzające przekaz Przygotuj wypowiedzi różnej długości – dostosuj się do oczekiwań dziennikarza Bądź naturalny – stosuj naturalne gesty Mów do słuchaczy Przed kamerą pochyl się minimalnie do przodu Nie krzyżuj rąk i nóg Patrz na dziennikarza lub w kamerę Bądź stanowczy dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 55 Jak zdobyć zaufanie kompetencja: reklama zrobiona przez innych przedstaw się na początku - krótko i dobitnie cytuj autorytety sprawnie poruszaj się w przedstawionych zagadnieniach uczciwość: pokaż, że jesteś przywiązany do wartości dobrze, gdy masz ten sam system wartości, co audytorium bądź obiektywny powołaj się na dobro słuchaczy inteligencja: przedstaw oryginalny punkt widzenia dostrzegaj rzeczy wielkie i małe bądź błyskotliwy bycie sympatycznym: nie bądź ponury - uśmiechnij się - okazuj, że lubisz słuchaczy bądź skromny okazuj, że lubisz to, co robisz dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Budowa zdań w wypowiedzi nie bądź za wszelką cenę poprawny, a raczej swobodny buduj zdania w formie czynnej, nie biernej używaj zdań twierdzących, nie przeczących rezygnuj z długich omówień nie zostawiaj najważniejszych słów na koniec zdania dziel tekst wystąpienia na wyraźne części - punktuj dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 56 Budowa zdań w wypowiedzi (c.d.) stosuj pytania retoryczne, porównania itp. zadawaj pytania stosuj pauzy - podkreślają ostatnie zdanie używaj słów oddziałujących na wyobraźnię używaj raczej słów prostych unikaj żargonu nie używaj tzw. „zwrotów niepewnych” (np. wydaje mi się) - osłabiają wypowiedź dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Mimika i gestykulacja podkreślaj elementy wypowiedzi mimiką i gestykulacją zsynchronizuj gesty z wypowiedzią, intonacją posługuj się gestami, ale umiarkowanie, nie zbyt szerokimi (szczególnie, gdy „kręcą” Cię kamery) nie ściskaj rąk, nie gnieć pięści unikaj „listka figowego” nie trzymaj w rękach żadnych przedmiotów nie bądź sztywny nie trzymaj rąk w kieszeni dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 57 Odpowiedzi na trudne pytania (1) Taktyka pomostu P.: Dlaczego ta decyzja nie została podjęta? M.: Przedstawię problem wyraźniej, jeśli wyjaśnię najpierw ... lub To dobre pytanie. Podczas ostatniej spotkania klient zadał mi podobne pytanie ... Taktyka zmiany negatywów w pozytywy P.: Wasza strona lekceważy postawiony przez nas problem. M.: Nie określiłbym tego w ten sposób. Staramy się nadać mu odpowiednią wagę ... Taktyka albo-albo P.: Zgadza się pan z tym sformułowaniem, czy popiera pan to drugie? M.: Nie można robić takiego rozgraniczenia. Problem wygląda inaczej .... dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Odpowiedzi na trudne pytania (2) Taktyka absurdu P.: Czy chcecie doprowadzić do upadku firmy? M.: Nie będę odpowiadał na tak absurdalne pytania .... Taktyka domysłu P.: Jak pan myśli, co w tej sytuacji zrobiliby pana konkurenci? M.: Najlepiej należałoby zapytać jego osobiście... Taktyka „odłóżmy to na później” Taktyka udanego szoku M.: Wrócę do tego problemy w dalszej części mojego wystąpienia. Taktyka metafory M.: Pańskie pytanie przypomniało mi pewną historię ... P.: Czy wie pan, że tam popełniono błąd? M.: To chyba żart. To niemożliwe. Musiał się pan pomylić. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 58 Odpowiedzi na trudne pytania (3) Taktyka przeformułowania zastrzeżenia P.: Czyż ta decyzja nie była niekorzystna dla klientów? M.: Ale spójrzmy na ten problem z innego punktu widzenia ... Taktyka rozłożenia na części P.: Pańska firma lekceważy interesy klientów. M.: Spróbujmy szczegółowo przeanalizować wszystkie działania mojej firmy ... Taktyka uprzedzania zastrzeżenia M.: Zapewne będziecie chcieli Państwo wiedzieć ... dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Przykłady http://www.tvncnbc.pl/co-dalej-z-ofe,317276.html#autoplay http://www.tvncnbc.pl/polityka-pieniadze,317208.html#autoplay http://www.youtube.com/watch?v=h-fx0vdo4Os http://www.youtube.com/watch?v=04T8D_OG_Nk (1:15) dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 59 Tworzenie eventu dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – Katedra Teorii Zarządzania SGH [email protected] dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Po co organizować eventy? Aby zaprezentować firmę na nowym rynku Aby przyciągnąć uwagę do firmy Aby wzmocnić pozytywne nastawienie wybranej grupy odbiorców do firmy Aby z informacją o firmie przebić się do mediów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 60 Rodzaje eventów Seminaria i konferencje specjalistyczne Wystawy i targi (w tym wystawy wewnętrzne) Dni „otwartych drzwi” Wydarzenia sponsorowane Specjalne imprezy promocyjne dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Rodzaje eventów Grupy odbiorców Imprezy dla pracowników Imprezy dla klientów Imprezy dla mediów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 61 Zalety eventów Możliwość działania ukierunkowanego na wybrane osoby, a nie tylko na całą grupę bądź całą opinię publiczną, np.: liderzy opinii, inwestorzy, decydenci z firm - kluczowych klientów przedsiębiorstwa itp. Dwukierunkowość przepływu informacji: imprezy umożliwiają nie tylko wpływanie na wybrane podmioty za pomocą prezentacji własnych idei, ale też zakładają aktywny udział odbiorców, poznanie ich postaw i opinii dzięki bezpośredniemu kontaktowi. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Event jako projekt Event to zamierzone przedsięwzięcie: O jasno określonym celu Tworzące nowe warunki lub zmieniające istniejącą sytuację O charakterze jednorazowym Posiadające klarowne ramy czasowe O określonym budżecie Wykraczające poza rutynową działalność organizacji Wymagające mobilizacji zasobów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 62 Po co tworzyć projekt eventu? Aby jasno zdefiniować cel i drogę do jego osiągnięcia Aby optymalnie wykorzystać posiadane zasoby Aby przewidzieć trudności Aby móc znaleźć partnerów Aby zaktywizować członków i organizację dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Etapy zarządzania projektem Definiowanie sytuacji Planowanie Realizacja Ewaluacja dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 63 Definiowanie sytuacji analiza sytuacji cele ramy czasowe budżet potrzebne zasoby ludzkie informacyjne techniczne dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Kiedy nie organizować eventu? Gdy może on rzutować negatywnie na wizerunek firmy Tuż po kryzysie katastrofie, kiedy emocje są wciąż żywe Skrajnym przykładem takiej imprezy może być feta z okazji kolejnej rocznicy działalności producenta samolotów tuż po poważnej katastrofie lotniczej, nawet jeśli katastrofa nie dotyczyła samolotów produkowanych przez tę akurat firmę. Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 64 Planowanie zadania harmonogram ludzie zasoby techniczne plany awaryjne Wszystko, co może pójść źle, na pewno pójdzie dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Organizacja eventu Struktura Kto jest szefem? Podział odpowiedzialności, zadań Koordynacja Jakich kompetencji brakuje, jakie trzeba zorganizować? Budżet – musi być znany na początku akcji! Planowanie i kalendarz dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 65 Realizacja Kluczowe zagadnienia Miejsce eventu Lista gości Zaproszenia Kwestie organizacyjne Rejestracja gości Koordynacja eventu Po evencie dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Realizacja Zagadnienia krytyczne Odpowiednia do lokalu frekwencja Odpowiedni dobór gości (grupy celowe) Klasa imprezy (jakość jedzenia, hotel, miejsce, atmosfera) Działania po imprezie dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 66 Realizacja - rady Miejsce eventu (1) Czy obiekt został zarezerwowany? Czy zawarto umowę precyzującą czas, miejsce i koszt imprezy? Czy w kontrakcie wyraźnie zaznaczono, że nie wchodzą w grę żadne dodatkowe koszty? Czy konieczne jest uzyskanie jakichś pozwoleń od policji, straży pożarnej, służb ruchu lub innych władz? Czy wszystkie pozwolenia zostały udzielone na piśmie? Czy ustalono kto jest odpowiedzialny za doprowadzenie miejsca do porządku przed imprezą? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Realizacja - rady Miejsce eventu (2) Czy ustalono kto odpowiada za utrzymanie porządku w czasie trwania imprezy? Czy ustalono kto zaprowadza porządek po skończonej imprezie? Czy konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa przy użyciu policji lub prywatnej agencji ochrony? Jeśli tak, to czy powiadomiono o tym fakcie policję? Czy wynajęto agencję ochrony? Czy w pobliżu jest wystarczająco dużo miejsca do parkowania? Jeśli w danej okolicy samochody gości narażone są na kradzież, czy zapewniono jakąś ochronę w miejscach parkowania? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 67 Realizacja - rady Lista gości Kto dostarcza listę gości? W jakiej formie? Czy lista pochodzić będzie od wielu osób/działów firmy? Jeśli tak, to czy wszystkie takie listy zostały już dostarczone? Czy konieczne jest zaproszenie pewnej kategorii gości, np. reprezentantów sfer rządowych, społeczności aktorskiej itd.? Jeśli tak, to czy takie dodatkowe listy gości zostały sporządzone? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Realizacja - rady Zaproszenia Czy zaproszenia mają być drukowane czy sporządzone samodzielnie przy użyciu sprzętu komputerowego? Kto pisze tekst zaproszeń? Jak mają być rozprowadzone zaproszenia? Pocztą, kurierem, faksem, kilkoma metodami? Kto będzie przyjmował potwierdzenia udziału w imprezie? Czy do zaproszenia dołączono potwierdzenie wzięcia udziału, które zaproszony może przesłać faksem? Do kiedy ma być sporządzona ostateczna lista gości? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 68 Realizacja - rady Kwestie organizacyjne (1) Kto odpowiada za organizację miejsca imprezy (rezerwacja, wyposażenie, dekoracja)? Czy zawarto umowy w sprawie korzystania z dodatkowego wyposażenia i wykonania dekoracji? W przypadku działalności artystycznej, kto odpowiada za angaż artystów? Czy zawarto umowę o działalności artystycznej? Czy występy artystyczne wymagają specjalnego oświetlenia, garderób, dodatkowego sprzętu? Czy zawarto umowę przewidującą tego rodzaju dodatkowe wymagania? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Realizacja - rady Kwestie organizacyjne (2) Kto będzie zatwierdzał przygotowanie miejsca imprezy? O której godzinie osoby odpowiedzialne pojawią się w miejscu imprezy? Czy w trakcie trwania imprezy potrzebne będą dodatkowe specjalne osoby (tłumacze, operatorzy kamer itd.)? Jeśli tak, to czy zostali oni zaangażowani? Kto zawiera z nimi umowy? Na kiedy gospodarze obiektu domagają się ostatecznego potwierdzenia liczby gości? Kto udziela tej informacji gospodarzom obiektu? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 69 Realizacja - rady Kwestie organizacyjne (3) Czy zorganizowano miejsce na rejestrację przybywających gości w odpowiednim miejscu przy wejściu na imprezę? Czy zapewniono możliwość korzystania z szatni? Jeśli gospodarze obiektu nie zapewniają szatni, kto ma się zająć jej organizacją? Czy osoby, które będą się tym zajmowały, zostały o tym powiadomione? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Realizacja - rady Rejestracja gości Czy ktoś będzie sporządzał listę obecnych gości? Jeśli tak, to kto będzie odpowiedzialny za to zadanie? Jaki przyjmuje się sposób postępowania w stosunku do gości bez zaproszeń? Jeśli takie osoby, wobec odmowy wpuszczenia ich na imprezę, zaczną się awanturować, kto ma się zająć ich wyproszeniem? Czy wymagana jest obecność pracowników ochrony przy wejściu na imprezę? Czy przygotowano listy gości, którzy potwierdzili zamiar przybycia, na użytek personelu rejestrującego wchodzących? Jeśli mają być stosowane imienne plakietki, czy zostały one przygotowane? Kto ma takie plakietki rozprowadzać? Jeśli miejsca siedzące przypisane są konkretnym osobom, to czy przygotowano plan rozmieszczenia gości? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 70 Realizacja - rady Koordynacja eventu Kto jest odpowiedzialny za decydowanie w ostatniej chwili o ustawieniu miejsc siedzących, stołów, sprzętu audiowizualnego i dekoracji? Kto będzie wydawał polecenia otwarcia drzwi, rozpoczęcia części artystycznej, zakończenia koktajlu, wnoszenia potraw? W jaki sposób będą dokonywane nagłe zmiany ustaleń? Kto będzie ustalał kolejność wystąpienia poszczególnych mówców i artystów? Do kogo mają się zwracać gospodarze obiektu po decyzje do podjęcia w ostatniej chwili? Kto będzie czuwał nad pracą fotografów i/lub operatorów kamer? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Realizacja - rady Po evencie Kto tworzy listę osób przybyłych na imprezę? Kto pisze listy z podziękowaniami, o ile takie są konieczne? Kto ewentualnie rozsyła gościom zdjęcia z imprezy? Kto reguluje rachunki wystawiane przez wynajęte osoby i gospodarzy obiektu? Czy i kto monitoruje ewentualne reakcje prasowe na imprezę? Czy konieczne jest przeciwdziałanie ewentualnym negatywnym konsekwencjom po odbytej imprezie? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 71 Ewaluacja ocena całego eventu wykonanie celów wnioski na przyszłość dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Ocena i podsumowanie eventu Czy zakładany cel został zrealizowany? Jakie trudności napotkaliście? Co może poprawić w kolejnych projektach? Jaki był wpływ eventu na działanie waszej organizacji? Czy projekt eventu można kontynuować? Jak? Czego nauczyliście się w czasie realizacji eventu? dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 72 Ocena i podsumowanie eventu Kwestie szczegółowe Czy wybrane miejsce było odpowiednie na przeprowadzenie imprezy? Które z ustaleń mogłoby być lepiej pomyślane? Czy ktoś nie wywiązał się należycie ze swoich obowiązków? Czy usługi cateringowe były na profesjonalnym poziomie? Czy było coś niestosownego w doborze potraw i napojów? Czy proces rejestracji gości mógł być sprawniejszy? Czy były jakieś niedociągnięcia w organizacji imprezy? Czy najważniejsi z gości, którzy potwierdzili swą obecność, rzeczywiście przybyli na imprezę? Czy liczba gości pokrywała się z liczbą potwierdzeń? Jeśli pojawiło się zbyt wielu gości, jaka była przyczyna tego stanu rzeczy? Jeśli gości był zbyt mało, co było tego powodem? Źródło: na podstawie: Kadragic A., Czarnowski P., Public Relations czyli promocja reputacji, Wyd. II rozszerzone, Business Press, Warszawa 1997 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Przykłady Seminarium i konferencja Dwukierunkowość - nie tylko umożliwiają one oddziaływanie na wybrane podmioty przez prezentację własnych idei, lecz także poznanie postaw i opinii tych podmiotów, dzięki bezpośredniemu kontaktowi Seminarium, czyli zebranie specjalistów poświęcone omówieniu określonych zagadnień, nie powinno być wykorzystywane do zbyt intensywnego prezentowania treści promocyjnych. Ich uczestnicy prezentują na ogół podejście naukowe do zagadnienia. Konferencje w odróżnieniu od seminariów są zebraniami o mniej specjalistycznym charakterze, w których uczestniczy szersze grono osób. Za pomocą obu technik nie oddziałuje się na odbiorcę masowego, ale na wyselekcjonowane osoby, fachowców i ludzi wpływowych, pośrednio lub bezpośrednio decydujących o zakupie, kooperacji, wpływających na opinię określonych grup i podmiotów lub nawet decydujących o strategii rozwoju danej gałęzi przemysłu. Seminaria i konferencje najczęściej organizuje się przy okazji targów i wystaw. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 73 Przykłady Dni otwartych drzwi Dni otwartych drzwi są jedną z imprez przeznaczonych dla społeczności lokalnej. Ich celem jest zapoznanie tej społeczności z działalnością przedsiębiorstwa. Imprezy tego typu mogą być połączone z innymi imprezami o charakterze masowym, organizowanymi w przedsiębiorstwie, np.: prezentacja starych i najnowszych modeli produktów firmy, pokaz mody, premiera nowego produktu, występ zespołu muzycznego, kabaret konkursy na najstarszy produkt firmy (najlepiej utrzymany), wycieczka po fabryce - najciekawszym fragmencie firmy, losowanie nagród wśród gości, drobna nagroda dla każdego, kto przyniesie ze sobą produkt firmy, poczęstunek dla gości, sprzedaż produktów po preferencyjnych cenach, pokaz działania produktów, konkurs „znajdź różnice między dwoma produktami firmy", dla dzieci: gry komputerowe, filmy video, zawody sportowe. Zazwyczaj są one organizowane w związku z rocznicami, które obchodzi przedsiębiorstwo. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Wewnętrzne Public Relations dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – Katedra Teorii Zarządzania SGH [email protected] dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 74 Rodzaje komunikacji wewnętrznej Formalna – oficjalny system przekazywania informacji Nieformalna – wynikająca z życia firmy dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Powiązania wewnętrznego PR Wewnętrzny PR a HRM Wewnętrzny PR a kultura organizacyjna Wewnętrzny PR a role przywódcze Wewnętrzny PR a zarządzanie zmianami dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 75 Wewnętrzny PR Zalety Ułatwia zarządzanie Motywuje Zwiększa oddanie i zaangażowanie Zwiększa efektywność Zwiększa satysfakcję pracowników Integruje – daje poczucie więzi – duma Ułatwia praca i orientację w organizacji – wiedza motywuje Sprzyja spójności działań organizacji – pracownicy ambasadorami firmy dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Atrakcyjne wizerunkowo firmy Mają większy wybór – atrakcyjni pracodawcy Przyciągają lepszych ludzi Łatwiej ich utrzymują Łatwiej wzbudzają ich zaangażowanie dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 76 PR wewnętrzny a PR zewnętrzny Pracownicy stanowią istotną grupę docelową działań PR! Analiza wyjściowa: Co wiedzą Co sądzą Czego oczekują w zakresie informacji Z jakich kanałów informacyjnych korzystają Segmentacja dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] PR wewnętrzny Celem wewnętrznych działań PR jest budowanie zaufania do firmy i jej produktów w oparciu o wiedzę i rozumienie (klasyczna funkcja PR). dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 77 PR wewnętrzny Warunki sukcesu Spójność Synergia Systematyczność dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Ile kosztuje brak informacji Niewykorzystane możliwości kreowania zysku Bomba zegarowa W czasie kryzysu W czasie zmian Dłuższa adaptacja nowych pracowników Nieefektywne zarządzanie zmianami Brak zaufania do kierownictwa Opór wobec zmian dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 78 Ile kosztuje brak informacji Zarządzanie zmianą Na efektywność przeprowadzanych zmian wpływa: Zaufanie do działań kierownictwa Wspieranie działań firmy przez pracowników Dobre informowanie o planowanych zmianach dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Informacja jako narzędzie motywacji Obszary komunikacji Misja firmy Tłumaczenie wyników finansowych Tłumaczenie zmian Tłumaczenie nowych technologii Edukacja na temat bezpieczeństwa Informacja o pracownikach Rozumienie organizacji i struktury Informacje dla pracowników-inwestorów Co firma robi dla pracowników Komunikowanie działań charytatywnych i sponsoringowych dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 79 Nowoczesna komunikacja wewnętrzna Dwustronna Interaktywna Angażująca Ciągła Badania satysfakcji pracowników dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Komunikacja a kultura organizacyjna Komunikacja odbija kulturę i jednocześnie ją określa Podstawą modelu jest zbudowanie formalnego systemu przekazu informacji, który sprzyja kreowaniu kultury organizacyjnej dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 80 Elementy systemu Wartości są zwerbalizowane Misja firmy – komu i czemu ma służyć nasza praca SWOT dla pracowników – świadomość mocnych stron firmy Swoisty język firmy Wartości żyją Informowanie o wartościach Nagradzanie i karanie na podstawie wartości Tworzenie i podtrzymywanie mitów Tworzenie bohaterów – mówienie o sukcesach pracowników Budowa rytuałów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Narzędzia komunikacji wewnętrznej Dobór narzędzi – istotne kwestie: Trening komunikacyjny dla liderów (różnych szczebli) Analiza grup docelowych – potrzeby oraz kanały przekazu Wykorzystanie wiele narzędzi komunikacji bezpośredniej i pośredniej Spójność treści i formy przekazu dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 81 Narzędzia komunikacji wewnętrznej Bezpośrednie – bezpośredni kontakt lub zindywidualizowany przekaz Pośrednie Mieszane dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Narzędzia komunikacji wewnętrznej Bezpośrednie Spotkania przełożonych z podwładnymi Technika „otwartych drzwi” Przemówienia do pracowników Wizyty zarządu Wzajemne wizyty personelu średniego szczebla Komitety zakładowe Imprezy okolicznościowe dla pracowników Korespondencja okolicznościowa – gratulacje Wydarzenia specjalne Rekreacja Kluby i stowarzyszenia Konkursy dla pracowników dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 82 Narzędzia komunikacji wewnętrznej Pośrednie Wydawnictwa firmowe – gazety, broszury Intranet Tablice informacyjne Ulotki Kasety audio i wideo dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Narzędzia komunikacji wewnętrznej Mieszane Poczta elektroniczna Radiowęzeł Pracownicza infolinia Skrzynka życzeń i zażaleń dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 83 PR wewnętrzny - zagrożenia Informowanie wybiórcze lub brak informacji – rodzą się plotki i spekulacje Nieumiejętność: Dydaktyzm Nowomowa – górnolotność Opóźnienia Pozorne autorytety Rutyna Dewaluacja słów lub znaczeń Brak reakcji na zmiany Brak monitoringu i okresowych przeglądów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Komunikacja wewnętrzna w sytuacji zmiany organizacyjnej – co powiedzieć Kiedy nastąpi zmiana Czego dotyczy zmiana Jakie będą następstwa w skali globalnej (firmy) i indywidualnej (pracownika) Kogo obejmą jej elementy Jakie będą lub mogą być skutki uboczne zmiany i jak organizacja będzie im zaradzać Kto będzie zaangażowany w jej wprowadzenie dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 84 PR wewnętrzny - podsumowanie Opłaca się Ułatwia zarządzanie Zwiększa zasięg zewnętrznego PR dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Przykładowe działania PR wewnętrznego dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 85 PR w sytuacjach kryzysowych dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka Katedra Teorii Zarządzania SGH [email protected] dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Kryzys jako wydarzenie publiczne Opinia publiczna Media Kryzys w organizacji – możliwość poniesienia straty Grupy nacisku dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 86 Public Relations a kryzys Zarządzanie sytuacjami problemowymi – strategiczne, proaktywne PR Narzędzie identyfikowania i analizy problemów Zarządzanie problemami Odpowiadanie na problemy, zanim wiedza o nich stanie się ogólnodostępna Zarządzanie kryzysem – kryzysowy PR – do czasu rehabilitacji firmy w oczach odbiorców dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Zarządzanie kryzysem Prewencyjne, antycypujące zarządzanie kryzysem / Zarządzanie problemami (issue management) – rola perswazji Aktywne zarządzanie kryzysem Reaktywne zarządzanie kryzysem Terapia kryzysowa dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 87 Przygotowanie planu kryzysowego Analiza możliwości wystąpienia kłopotów Przygotowanie planów awaryjnych Powołanie stałego zespołu antykryzysowego Tylko kilka osób 24 h Rola ekspertów – nie tylko rzecznik Mówienie jednym głosem Szkolenia i symulacje dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Elementy reakcji przedsiębiorstwa na sytuację kryzysową Obszar operacyjny Wdrożenie procedur dotyczących reakcji w nagłych przypadkach Ochrona pracowników oraz działań biznesowych firmy Ocena sytuacji Opracowanie raportu opisującego sytuację Obszar zarządzania Stworzenie zespołu zarządzania sytuacją kryzysową Opracowanie scenariuszy potencjalnych kryzysów Stworzenie planu zarządzania sytuacją kryzysową Koordynowanie procedur komunikowania i planu antykryzysowego Kluczem efektywnej reakcji na sytuację kryzysową jest koordynacja reakcji w obszarach zarządzania, komunikowania i operacyjnym Obszar komunikowania z pracownikami z rodzinami pracowników z instytucjami opiniotwórczymi z instytucjami finansowymi z prasą z innymi grupami otoczenia Źródło: Rydzak, W., Zarządzanie informacją w sytuacjach kryzysowych, [w:] Public relations. Znaczenie społeczne i kierunki rozwoju, red. Olędzki J., Tworzydło D., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 280-281 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 88 Zarządzanie sytuacjami problemowymi Wyszukiwanie zagadnień i trendów – monitoring otoczenia Analiza słabych i mocnych stron organizacji - SWOT Ocena ich wpływu i nadawanie priorytetów Opracowanie stanowiska organizacji w danej kwestii Określenie grup i liderów opinii mogących wesprzeć stanowisko organizacji – analiza interesariuszy – inne grupy mogą nabrać znaczenia w stosunku do sytuacji rozpoznanej przez strategiczny PR Planowanie działań organizacji i jej odpowiedzi dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Cykl życia sytuacji nadzwyczajnej (1) 1. Faza I – Początek – problem potencjalny Organizacja planuje coś, co ma wpływ na inną organizację lub grupę Rysuje się potencjalny konflikt Problem na razie nie przykuwa uwagi obserwatorów Problem nie ma wystarczającego znaczenia, aby wywołać reakcję Grupy poszukują wsparcia ze strony innych graczy Kluczowy element: wczesna identyfikacja sytuacji dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 89 Cykl życia sytuacji nadzwyczajnej (2) 2. Faza II – Mediacja – pojawiający się problem Konsultacje pomiędzy grupami interesariuszy – budowanie koalicji Zainteresowanie mediów fachowych Powolny wzrost presji na organizację – efekt działań jednej z grup nacisku Kluczowy element: monitoring otoczenia, interwencja i odegranie aktywnej roli w zapobieżeniu problemowi Częste wymknięcie się sytuacji spod kontroli – przekazy mediów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Cykl życia sytuacji nadzwyczajnej (3) 3. Faza III – Poziomy zorganizowania – problem bieżący i kryzys Utrwalenie się pozycji Próba realizacji interesów przez graczy Powstanie koalicji Publiczne ujawnienie się konfliktu Wywarcie wpływu na nagłośniony problem staje się trudne dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 90 Cykl życia sytuacji nadzwyczajnej (4) 4. Faza IV – Schyłek – uśpienie problemu Przeciąganie się konfliktu Rozstrzygnięcie konfliktu – poddanie się jednej ze stron Zewnętrzne regulacje Utrwalony wizerunek dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Reakcje na katastrofę (1) Reaguj szybko uruchamiając plan kryzysowy Spraw, aby kierownictwo organizacji (szef) zjawiło się natychmiast Powiedz mediom tak wiele, jak to możliwe, ale trzymaj się ściśle znanych faktów Nie ukrywaj się przed mediami Nie snuj domysłów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 91 Reakcje na katastrofę (2) Przygotuj informacje o organizacji, aby mieć co przekazać mediom zanim pojawią się pewne informacje o kryzysie Zwołaj konferencję prasową, gdy tylko pojawią się jakieś pewne informacje Ściągnij na konferencje szefa organizacji Mów jasnym, nieskomplikowanym językiem Pamiętaj, że zainteresowanie mediów może trwać długo - zawsze odpowiadaj na pytania dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Fazy kryzysu a liczba publikacja prasowych Przebieg intensywności kryzysu Okres trwania Rodzaj doniesień Faza I Faza II Faza III Bardzo silny wzrost liczby publikacji aż do poziomu maksymalnego Poziom zrównoważonej liczby publikacji Powolny spadek liczby publikacji 3-7 dni 2 tygodnie 3 tygodnie Wiadomości, sensacje, komentarze Wiadomości uzupełniające, nowe źródła zapalne, komentarze do skutków Wiadomości uzupełniające tło, historię, seria skutków kryzysu Źródło: Rydzak, W., Zarządzanie informacją w sytuacjach kryzysowych, [w:] Public relations. Znaczenie społeczne i kierunki rozwoju, red. Olędzkii J., Tworzydło D., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 284 Sinusoidalny przebieg kryzysu Skutki zatajania informacji – nawroty zainteresowania mediów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 92 Zasady wykorzystywane w zarządzaniu kryzysowym Otwartość – „powiedz prędko i o wszystkim” stosunek opinii publicznej do kryzysu kształtuje się w 45 min do 12 h od jego ujawnienia „Każdy kryzys pozwala otworzyć okno (szansę), przez które można go opanować, ale jest to możliwe w ograniczonym czasie, od 45 minut do 12 godzin” Prawdomówność – wychwycenie nawet najdrobniejszego kłamstwa niszczy całkowicie wiarygodność Partnerstwo – należy akceptować odczucia drugiej strony, nawet gdyby wydawały się nieracjonalne Uczciwość -> jedyna szansa na sukces dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Błędy popełniane w kryzysie pod wpływem presji otoczenia Niezdecydowanie Nadmierne samooskarżanie Cynizm Napastliwość Mówienie wymijająco Dywagacje Arogancja Ukrywanie się przed mediami dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 93 Sanacja wizerunku Wyciągnięcie wniosków z kryzysu Przygotowanie raportu (dokumentu) będącego analizą kryzysu Możliwość zainteresowania raportem mediów dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Praktyczne rady dotyczące zarządzania kryzysowego 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Zajmij jednoznaczne, konkretne stanowisko Zaangażuj do działania najwyższe kierownictwo firmy Uzyskaj wsparcie osób trzecich Pojawiaj się w miejscu zdarzenia Scentralizuj komunikację Współpracuj z mediami Nie ignoruj pracowników Przewiduj, co może się wydarzyć Zacznij planować pozycjonowanie firmy, kiedy będzie już po wszystkim 10. Prowadź stały monitoring i ocenę swoich działań dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 94 10 zasad komunikowania się w sytuacjach kryzysowych 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Mów pierwszy i często Nie wdawaj się w spekulacje Sprzedawaj również nieoficjalne i nieprzewidziane do upublicznienia informacje Trzymaj się faktów Bądź otwarty i zaangażowany, nie bierny Sformułuj tezę i powtarzaj ją Nie wdawaj się w utarczki z mediami Wypracuj pozycję najbardziej kompetentnego źródła informacji Bądź spokojny, wiarygodny i wyrażaj wolę współpracy Nigdy nie kłam dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Lobbing – metody, programy, mechanizmy dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – Katedra Teorii Zarządzania SGH [email protected] Opracowano na podstawie materiałów dra hab. Krzysztofa Jasieckiego, IFiS PAN dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 95 Definicje lobbingu Przekonywanie członków ciał ustawodawczych i urzędników państwowych do określonych rozwiązań prawnych i administracyjnych (Philip Kotler) Stymulowanie i transmisja komunikacji przez ludzi, którzy pragną wpłynąć na procesy decyzyjne w państwie Szersza definicja: zestaw specyficznych metod promocji idei i spraw bądź umiejętność przekonania decydenta do zrobienia czegoś, czego nie zrobiłby bez perswazji lobbysty lub zaniechania czegoś, co normalnie by zrealizował dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Wspólne elementy definicji lobbingu Wywieraniu wpływu na proces decyzyjny w rozmaitych instytucjach władzy (państwowej, korporacyjnej i in.) Przekonywanie, dostarczanie i pozyskiwanie informacji, które zmierza do promocji określonych decyzji Adresat, grupa docelowa – decydenci oraz ich współpracownicy mogący wpłynąć na treść decyzji: politycy, urzędnicy, eksperci i liderzy opinii (np. naukowcy, dziennikarze, autorytety moralne) Metody i narzędzia oddziaływania typowe dla public relations przy równoczesnym stosowaniu własnych sposobów wpływu: pozyskiwanie wsparcia oddolnego, na „najniższym poziomie” (grass-roots lobbying) m.in. masowe przesyłanie listów, zbieranie podpisów pod petycjami, organizowanie marszów, demonstracji bądź bojkot. Kryteria odróżniające lobbing od innych form nacisku w sferze publicznej: świadomy zamiar wywierania wpływu, przemyślenie (hierarchizacja) celów, organizacja np. prowadzenie kampanii informacyjnej w określonym czasie oraz w wybranych instytucjach Lobbing zazwyczaj prowadzony jest przez profesjonalnych pośredników dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 96 Historia lobbingu Kolebka lobbingu – państwa anglosaskie „Lobby” – pomieszczenia przylegające do sal, w których odbywały się plenarne posiedzenia parlamentu. W miejscach tych nieformalnie spotykali się posłowie, politycy i urzędnicy państwowi do których docierali interesanci współcześnie określani jako przedstawiciele grup nacisku „Dyplomacja kuluarowa” - „lobbyści” (lobby-agents), Nowe znaczenia – lobbing: rozmaite formy wpływu społecznego, których celem jest wpływanie na treść decyzji nie tylko w organach władzy publicznej lecz również w gospodarce i biznesie (np. polityka korporacji), w kulturze i mediach (kreowanie autorytetów, kształtowanie opinii) lub w organizacjach międzynarodowych (decyzje polityczne, środki finansowe). Polski odpowiedniki „lobbingu”: „rzecznictwo interesów” dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Czym jest lobbing? Lobbing stanowi odmianę konsultingu, doradztwa prawnego lub politycznego Określenia bliskoznaczne: public affairs, government relations, parliamentary relations Lobbing jest jednym z narzędzi promocji biznesowej Posługują się nim również ludzie dążący do realizacji celów wykraczających poza gospodarkę np. politycy lub reprezentanci rozmaitych grup nacisku – ruchu ekologicznego, konsumenckiego, organizacje kobiece, zawodowe, branżowe, mniejszości etniczne, kulturowe etc. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 97 Ustawowa regulacja lobbingu w Polsce Miejsce lobbingu w porządku prawnym – ustawy z lipca 2005 r. i marca 2008 r. Przyjęta definicja lobbingu: każde działanie prowadzone metodami prawnie dozwolonymi zmierzające do wywarcia wpływu na organy władzy publicznej w procesie stanowienia prawa Zawodowa działalność lobbingowa – „zarobkowa działalność lobbingowa prowadzona na rzecz osób trzecich w celu uwzględnienia w procesie stanowienia prawa interesów tych osób” Nowa instytucję wysłuchania publicznego – może je organizować Sejm lub urzędy odpowiedzialne za opracowanie projektów aktów prawnych przed ich wydaniem Rejestr podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową Obowiązek określenia reguł umożliwiających działania lobbystom dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Kto prowadzi lobbing? firmy PR i kancelarie prawnicze (lobbing komercyjny), przedsiębiorstwa (lobbing korporacyjny), organizacje społeczne np. związki zawodowe i organizacje biznesu (lobbing instytucjonalny). dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 98 Kim są lobbyści? Dziennikarze, Rzecznicy prasowi, Specjaliści PR, Prawnicy, Politycy, Byli urzędnicy państwowi, Liderzy organizacji społecznych, Wyspecjalizowane firmy i agencje. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Typy czynności realizowanych przez agencje Komunikowanie się z rządem (government relations) Komunikowanie się z władzami i społecznością lokalną (community relations) Relacje z mediami (PR) Reklama (publicity, advertisement) Zarządzanie problemowe (issue management), w tym relacje z grupami interesu Rozstrzyganie spraw spornych Stosunki z inwestorami (investor relations) Konferencje i seminaria oraz niekiedy również pozyskiwanie środków (fundraising). dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 99 Warunki skutecznego lobbingu 1. Wyczerpująca wiedza merytoryczna na temat reprezentowanych zagadnień 2. Znajomość procesów decyzyjnych w danej sprawie 3. Umiejętność posługiwania się technikami i metodami rzecznictwa interesów, znajomość warsztatu lobbysty dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Typowe metody wpływu lobbystycznego Bezpośrednie Pośrednie Pisane Personalne spotkania rozmowy konferencje prasowe przyjęcia wystąpienia publiczne prezentacje wizyty przesłuchania w komisjach sieciowanie (networking) listy faksy emaile badania dane statystyczne artykuły broszury książki specjalistyczne wydawnictwa mobilizowanie opinii: liderzy NGO, media wynajęci specjaliści: agencje PR, firmy lobbingowe, kancelarie prawne nauka i eksperci: stanowiska, opinie, rekomendacje osoby trzecie: politycy, autorytety środowiskowe, znajomi, przyjaciele dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 100 Sposoby zdobywania poparcia na „najniższym poziomie” (grass-roots lobbing) masowe przesyłanie listów, stanowisk itp. zbieranie podpisów pod petycjami inspirowanie artykułów w prasie inspirowanie oraz udział w programach radiowych i telewizyjnych wizyty u adresatów kampanii (decydentów, liderów opinii itd.) przesyłanie listów od „ważnych osób” (politycy, autorytety profesjonalne) telefony od przyjaciół do adresatów kampanii popierające „naszą sprawę” przekazywanie informacji za pomocą faksów telefony od przedstawicieli grup interesu (organizacji, stowarzyszeń, koalicji) organizowanie marszów, manifestacji, demonstracji bojkot (towarów, usług, firm) Źródło: J. Zorack, The Lobbying Handbook, Washington, DC, 1990 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Typowe role lobbystów w Kongresie USA Nazwa Funkcja Klasyczny lobbysta (contact man) doprowadza do kontaktu z kongresmanem Organizator kampanii (campaign organizer) zapewnia poparcie pośrednie dla programów legislacyjnych grupy interesu, którą reprezentuje Informator-ekspert (informant) dostarcza kongresmanowi dobrze udokumentowanych informacji; działa w sposób jawny, występuje w roli eksperta, nie popierającego oficjalnie określonego projektu Obserwator porządku obrad legislatywy (watch-dog) monitoruje losy poszczególnych propozycji ustawodawczych; alarmuje swoją grupę nacisku, gdy zachodzą zjawiska niekorzystne Strateg (strategist) opracowuje plany kampanii „za” lub „przeciw” projektowi, realizowane w szczegółach przez innych lobbystów Źródło: M.E.Jewell, S.C. Patterson, The Legislative Process in the United States, New York 1973 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 101 Przykład – POPON Plan wydatków (1) Plan wydatków na działania lobbingowe Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON) przeciwko proponowanym przez Ministerstwo Finansów zmianom w systemie ulg dla Zakładów Pracy Chronionej (ZPCh) Koszt całkowity: 580 tys. zł. 1. Kampania prasowa – 100 tys. zł., w tym: a) artykuły sponsorowane, ukazujące osiągnięcia ZPCh w zakresie zatrudniania osób niepełnosprawnych, ich rehabilitacji społecznej i leczniczej. prasa centralna: 6 artykułów po 5 tys. zł; koszt 30 tys. zł. prasa regionalna: 20 artykułów po 1,5 tys. zł.; koszt 30 tys. zł. inne wydatki na kreowanie pozytywnego wizerunku ZPCh; 20 tys. zł. b) konferencje problemowe (z poczęstunkiem) dla dziennikarzy połączone z przekazaniem informacji na temat specyfiki działalności gospodarczej w ZPCH – 5 konferencji po 4 tys. zł. każda; koszt 20 tys. zł. Źródło: materiały POPON cyt. za M. Przybylski, Lobbing za pieniądze niepełnosprawnych, „Rzeczpospolita”, 15 lipca 1999 dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Przykład – POPON Plan wydatków (2) 2. Zbieranie, przygotowywanie, opracowanie analiz i informacji o działalności socjalnej, leczniczej i rehabilitacyjnej ZPCh przez pracowników niepełnosprawnych oraz specyfice i wymiarze kosztów związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych (wysoka absencja chorobowa, mniejsza wydajność pracy, skrócony czas pracy i dodatkowe urlopy); koszt 20 tys. zł. 3. Doradztwo prawne – koszt 190 tys. zł. – podpisanie stałej umowy z kancelarią i firmą doradczą z zakresu prawa podatkowego: a) informacja o modelach rehabilitacji zawodowej w krajach UE – analiza przepisów prawnych; 30 tys. zł. b) opracowanie założeń modelu funkcjonowania ZPCh w okresie integracji z UE; koszt 50 tys. zł. c) analiza zmian w ustawach i rozporządzeniach regulujących funkcjonowanie ZPCh oraz symulacja d) konsekwencji tych zmian, przygotowania propozycji alternatywnych; koszt 30 tys. zł. e) przygotowanie projektów zmian przepisów prawnych (ustawy, rozporządzenia, uchwały organów Państwowego Funduszu rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych PFRON, realizujących postulaty i wnioski środowisk pracodawców osób niepełnosprawnych); koszt 40 tys. zł. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 102 Przykład – POPON Plan wydatków (3) 4. Organizowanie centralnych i regionalnych spotkań pracodawców z parlamentarzystami, przedstawicielami władz regionalnych i państwowych. Uroczyste bankiety, kolacje, wizyty w ZPCh; 20 spotkań po 2 tys. zł. każde; koszt 40 tys. zł. 5. Klub pracodawcy – 120 tys. zł. – reprezentacyjny lokal w centrum Warszawy wynajęty od władz stołecznych od 1 września 1998 (czynsz preferencyjny); a) remont i adaptacja oraz zakup wyposażenia lokalu o pow. 400 mkw. w centrum Warszawy, stanowiącego miejsce spotkań z parlamentarzystami, politykami oraz przedstawicielami administracji państwowej – 100 tys. zł. b) promocja ZPCh, sale konferencyjne i sale spotkań – 20 tys. zł. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] Przykład – POPON Plan wydatków (4) 6. Działalność wydawniczo-promocyjna: 100 tys. zł. a) wydawanie folderów, wydawnictw promocyjnych, prezentujących reklamy i osiągnięcia ZPCh – 40 tys. zł. b) wydanie albumu fotograficznego „Zakłady Pracy Chronionej, rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych” – 40 tys. zł. c) przygotowanie wydawnictwa „Zakłady Pracy Chronionej” polska propozycja dla UE, osiągnięcia, które można wykorzystać” – 10 tys. zł. d) wydawnictwo „Osiągnięcia polskiego systemu zatrudniania osób niepełnosprawnych w latach 1991-1998; komentarze i liczby” – 10 tys. zł. 7. Fundusz reprezentacyjny – 50 tys. zł. 8. Sposób finansowania: a) środki własne POPON – 100 tys. zł. (przeznaczone z działalności statutowej) b) środki od ZPCh przekazane dodatkowo – 480 tys. zł. dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka – [email protected] 103