Dlaczego trzeba podnosić wiek emerytalny?
Transkrypt
Dlaczego trzeba podnosić wiek emerytalny?
Dlaczego trzeba podnosić wiek emerytalny? Piotr Lewandowski Instytut Badań Strukturalnych Pytania Czy po reformie będzie praca dla 50 – latka? Czy wiek 67 będzie na siły i możliwości kobiet ? Czy wyższy wiek emerytalny zabierze miejsca pracy młodym? Czy dać wybór wieku przechodzenia na emeryturę? Czy nie lepiej aby 65 letnia kobieta zajmowała się wnukami? Jakie działania osłonowe są potrzebne dla złagodzenia społecznych efektów podwyższenia wieku emerytalnego? Czy można liczyć na państwo? www.ibs.org.pl 2 1 Praca dla 50latka (1/2) Część życia przypadająca na emeryturę 35% 30% Mężczyźni Kobiety 25% 20% 15% 10% 5% 0% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% Część życia przypadająca na okres aktywności zawodowej Czym dłużej pobieramy emeryturę tym krócej pracujemy w cyklu życia Źródło: Instytut Badań Strukturalnych www.ibs.org.pl 3 Praca dla 50latka (2/2) 1 Polska Polska Czym wyższy wiek emerytalny tym wyższy wskaźnik zatrudnienia osób 55+ Źródło: Instytut Badań Strukturalnych, Zatrudnienie w Polsce – integracja i globalizacja, Warszawa 2011 www.ibs.org.pl 4 Kobiety i praca (1/2) 2 Odsetek osób z wyższym wykształceniem w populacji Kobiety stają się coraz lepiej wykształcone, dużo lepiej od mężczyzn - a to tak naprawdę ich (i młodszych) będzie dotyczyć zmiana wieku emerytalnego Źródło: Instytut Badań Strukturalnych, Zatrudnienie w Polsce – praca w cyklu życia, Warszawa 2010 www.ibs.org.pl 5 Kobiety i praca (2/2) 2 Odsetek osób z wyższym wykształceniem wśród pracujących • Kobiety z wyższym wykształceniem nawet w czasie wcześniejszych emerytur pracowały dwa razy częściej niż cała populacja • Zagrożenie bezrobociem najstarszych grup wiekowych jest niższe niż ogółu populacji, najlepszymi działaniami osłonowymi są te, które poprawiają sytuację wszystkich grup bezrobotnych Źródło: Instytut Badań Strukturalnych, Zatrudnienie w Polsce – praca w cyklu życia, Warszawa 2010 www.ibs.org.pl 6 Wybór wieku 3 Liczba emerytów 12 000 000 11 000 000 brak podnoszenia wieku wariant rządowy 10 000 000 wariant szybki 9 000 000 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 4 000 000 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 2032 2034 2036 2038 2040 2042 2044 2046 2048 2050 Awersja do ryzyka sprawia, że ludzie przechodzą na emeryturę tak szybko jak tylko mogą – bez podniesienia wieku emerytalnego liczba emerytów wzrośnie gwałtownie Źródło: Instytut Badań Strukturalnych, model iSWORD Emerytury www.ibs.org.pl 7 Babcie i wnuki 4 W Polsce 42,30% dzieci w wieku do lat 14 jest pod opieką krewnych, znajomych i sąsiadów, zaś z usług opiekuńczych (prywatnych i publicznych) korzysta 22,73% dzieci. To tak jak we Włoszech 40,03% i 26,35%. Natomiast w Szwecji – 1,79% i 52,99%. Polsko-włoski model nie służy dzietności i zatrudnieniu młodych kobiet. www.ibs.org.pl 8 Czy można liczyć na państwo? 5 Wydatki powszechnego systemu emerytalnego (% PKB) 9.5% wariant rządowy wariant szybki brak podnoszenia wieku 9.0% 8.5% 8.0% 7.5% 7.0% 6.5% 6.0% 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 Na państwo będziemy mogli liczyć tym bardziej im wcześniej i lepiej przeprowadzimy reformę – da ona finansom publicznym środki na inwestycje i modernizacje i czas na przygotowanie do roku 2050 Źródło: Instytut Badań Strukturalnych, model iSWORD Emerytury www.ibs.org.pl 9 Brak działań grozi stagnacją 5 90% 80% 70% Linie poziome to pułapka średniego dochodu, 50-70 procent PKB per capita w USA 60% 50% 40% 30% 20% 10% Finlandia Portugalia Polska Izrael Grecja Hiszpania Korea Malta Wiek emerytalny otwiera przestrzeń do dalszych reform – sam jednak nie wystarczy 0% 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 Źródło: IBS Brak działań, strach przed zmianą Portugalia, Grecja, Hiszpania www.ibs.org.pl 10 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ www.ibs.org.pl