WSTĘP Obserwacja jest bardzo waŜnym instrumentem kierowania

WSTĘP
Obserwacja
jest
bardzo
waŜnym
instrumentem
kierowania
szkołą.
Podstawową,
bezpośrednią formą nadzoru pedagogicznego, słuŜącą poznaniu, kontroli i pomocy
nauczycielom oraz doskonalenia pracy szkoły.
CELE I ZADANIA
•
podniesienie jakości pracy szkoły,
•
mobilizacja sił twórczych nauczycieli i wychowawców,
•
badanie realizacji programów nauczania, planów nauczania i innych programów
przyjętych do realizacji,
•
udzielanie pomocy nauczycielom,
•
przestrzeganie praw ucznia i dziecka,
•
kontrola przestrzegania zapisów w Statucie ZS nr 15, WSO i w Programie
Wychowawczym, Programie Profilaktyki,
•
realizacja wniosków i zaleceń Poradni Psychologiczno – Pedagogicznych.
ZASIĘG
•
wszystkie przejawy pracy i Ŝycia szkoły; zajęcia edukacyjne z poszczególnych
przedmiotów, zajęcia wychowawcze, opiekuńcze, zajęcia pozalekcyjne, zajęcia
świetlicowe, indywidualne i zespołowe zajęcia rewalidacyjno – wychowawcze,
zajęcia rewalidacji indywidualnej i nauczania indywidualnego, lekcje biblioteczne,
uroczystości szkolne, imprezy, wywiadówki,
•
zajęcia wszystkich nauczycieli,
•
wszystkie klasy i zespoły uczniów.
RODZAJE OBSERWACJI:
1. kontrolno – oceniająca:
obserwacja połączona z dokonaniem oceny pracy nauczyciela. Oceniającym
obserwatorem jest Dyrektor Szkoły. Formalną ocenę pracy nauczyciela formułuje się
na podstawie obserwacji lekcji przeprowadzonych przez oceniającego.
2. doradczo – doskonaląca:
obserwacja warsztatu pracy nauczyciela, sposobu planowania pracy, konstrukcji lekcji,
wykorzystania środków dydaktycznych, indywidualizacji nauczania, motywowania
uczniów do nauki, właściwego oceniania itp. Jej celem jest diagnoza mocnych i
słabych stron pracy nauczyciela i pomoc w doskonaleniu umiejętności metodycznych
obserwowanego nauczyciela. Obserwatorem jest dyrektor szkoły, wicedyrektorzy.
3. diagnozująca;
Obserwacja uczniów, ich wiedzy, umiejętności i postaw. Jest to hospitacja, która słuŜy
obserwacji aktywności (zachowań) uczniów na lekcji, spowodowanych określonymi
działaniami nauczyciela. Dokonywana jest przez dyrektora, wicedyrektora szkoły.
Termin hospitacji diagnozującej proponuje nauczyciel, który uwaŜa, Ŝe jego uczniowie
są gotowi do zaprezentowania swoich osiągnięć (umiejętności).
PROBLEMATYKA OBSERWACJI
Zawarta jest w Planie Nadzoru Pedagogicznego opracowanym na kaŜdy rok szkolny
na podstawie aktualnych rozporządzeń MEN i priorytetowych zadań nadzoru pedagogicznego
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy, wniosków z pracy Rady Pedagogicznej oraz wniosków z
wewnętrznego mierzenia pracy szkoły. Plan Nadzoru Pedagogicznego ustala dyrektor
do 30 września kaŜdego roku.
ETAPY PROCESU OBSERWACYJNEGO
CZYNNOŚCI PODEJMOWANE PRZEZ UCZESTNIKÓW PROCESU
Dyrektor/wicedyrektor szkoły
1. Planowanie obserwacji Dyrektor wraz z wicedyrektorami na kaŜdy rok szkolny
opracowuje i przedstawia radzie pedagogicznej:
a) problematykę, cele i zadania.
b) harmonogram obserwacji uwzględnia kaŜdego nauczyciela – co najmniej 1 raz
w ciągu roku szkolnego, a nauczycieli staŜystów – co najmniej 2 razy w roku.
Harmonogram
uwzględnia
wszystkie
formy
zajęć
prowadzonych
nauczycieli:
•
zajęcia lekcyjne dydaktyczne i godziny do dyspozycji wychowawców,
•
zajęcia pozalekcyjne,
•
zajęcia opiekunów kół zainteresowań,
przez
•
zebrania z rodzicami, wywiadówki,
•
wycieczki,
•
uroczystości szkolne, imprezy.
•
Godziny zajęć wynikające z art. 42,ust.2 pkt.2 KN
2. Przygotowanie obserwacji:
przed obserwacją osoba hospitująca zapoznaje się z:
•
programem nauczania danego przedmiotu i jego zgodności z podstawą
programową,
•
planem nauczania ( wychowania, opieki),
•
wynikami pracy nauczyciela- wychowawcy ( dzienniki lekcyjne, prace uczniów,
ocenianie uczniów, inne),
•
przedmiotowymi kryteriami oceniania.
3. Rozmowa poprzedzająca obserwację
odbywa się na 1-3 dni przed zajęciami i uwzględnia niŜej przedstawione zagadnienia:
•
ogólną charakterystykę klasy, podejście do nauki,
problemy dydaktyczno –
wychowawcze,
•
obudowę dydaktyczną do przedmiotu: czy nauczyciel posiada przedmiotowe
kryteria oceniania, czy i jak przekazał rodzicom i uczniom wymagania edukacyjne,
•
stosowany program nauczania i rozkład materiału,
•
planowany temat obserwowanej lekcji,
•
cele lekcji: ogólne i operacyjne,
•
planowane formy przeprowadzenia lekcji.
4. Obserwacja
•
bezpośrednia obserwacja zajęć, bez ingerencji w zaplanowany temat i tok zajęć,
•
zachowanie taktu, poszanowanie godności nauczyciela,
5. Rozmowa po obserwacyjna ( do trzech dni po hospitacji).
Ocena lekcji lub zajęć oraz wspólna analiza z nauczycielem w zakresie:
•
umiejscowienia lekcji w programie nauczania,
•
wyboru tematu lekcji i jego uzasadnienie,
•
oceny realizacji programu,
•
oceny realizacji załoŜonych celów lekcji.
•
budowy lekcji, jej części składowych i ich realizacji,
•
uzasadnienia wyboru metody nauczania i jej wpływu na aktywność uczniów,
•
uzasadnienia doboru środków dydaktycznych pod kątem ich wpływu na realizację
celów lekcji,
•
sposobu utrwalania i sprawdzania stopnia zrozumienia materiału lekcyjnego
i umiejętności posługiwania się nim,
•
zadania domowego, treści, oceny przygotowania uczniów do jego wykonania,
•
inne waŜnych zagadnień.
Nauczyciel obserwowany
1. Nauczyciel, który według harmonogramu ma planowaną obserwację, zgłasza się na
początku wyznaczonego miesiąca do osoby, która przeprowadza obserwację w celu
uzgodnienia dokładnego terminu obserwacji i rozmowy poprzedzającej.
2. Zapis punktu 1 nie dotyczy nauczycieli, którym zaproponowano w harmonogramie
obserwację diagnozującą. Ci nauczyciele uzgadniają termin obserwacji do końca
listopada danego roku kalendarzowego.
3. Na rozmowę przed obserwacyjną nauczyciel przychodzi z kompletem dokumentów
o których mowa w punkcie 2.
4. Po przeprowadzonej lekcji uzgadnia z obserwującym termin rozmowy po
obserwacyjnej.
5. Podczas rozmowy pohospitacyjnej nauczyciel dokonuje samooceny lekcji zgodnie
z punktem 5.
6. Po rozmowie ustala się dalsze działania zmierzające do korygowania ewentualnych
błędów.
Zalecenia wymienione w arkuszu nauczyciel realizuje w moŜliwie najkrótszym
czasie lub terminie określonym przez obserwującego.