Podstawa wymiaru podatku od nieruchomości a wypis

echo
www.roedl.pl
Rzeczpospolita z 7.12.2015
Podstawa wymiaru podatku od nieruchomości a wypis z ewidencji gruntów i budynków
Podstawą wymiaru podatku od nieruchomości są informacje wpisane w ewidencji gruntów i budynków. Wypis z
niej jest dokumentem urzędowym, ale właściciel działki może wykazać, że jego treść jest niezgodna ze stanem
faktycznym.
Wypisy z ewidencji gruntów i budynków mają charakter dokumentów urzędowych i w związku z tym w praktyce
organów podatkowych ich treść determinuje również treść rozstrzygnięcia zapadającego w indywidualnej sprawie
podatkowej. Traktowanie wypisu z ewidencji gruntów i budynków jako źródła informacji bezwzględnie wiążącego
organy podatkowe stanowi jednak nadmierne uproszczenie, co może prowadzić do naruszenia przez nie przepisów
postępowania.
Do określenia podstawy wymiaru
Zgodnie art. 21 ust. 1 ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne podstawę planowania gospodarczego, planowania
przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki
publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji
gruntów i budynków. Pod pojęciem podstawy wymiaru podatku od nieruchomości rozumie się najczęściej zarówno
określenie przedmiotu opodatkowania, właściwej stawki podatkowej, jak i objęcie określonych gruntów zwolnieniem od
opodatkowania (por. przykładowo wyrok NSA z 15 kwietnia 2008 r., II FSK 372/07).
W praktyce nie budzi żadnych wątpliwości, że wypis z ewidencji gruntów i budynków ma charakter dokumentu
urzędowego, ponieważ jest on sporządzany w formie przewidzianej w przepisach prawa przez powołane do tego organy
władzy publicznej. Wypisy są wydawane przez właściwego starostę zgodnie z treścią rozporządzenia ministra rozwoju
regionalnego i budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Należy podkreślić, że dane
zawarte w ewidencji podlegają aktualizacji na wniosek bądź z urzędu. Kwestię tę reguluje § 46 i następne wskazanego
rozporządzenia.
Na wniosek albo z urzędu
Właściciele nieruchomości są zobowiązani do złożenia odpowiedniego wniosku o aktualizację treści ewidencji, wraz z
dokumentami potwierdzającymi konieczność zmiany, w terminie 30 dni od jej wystąpienia (art. 22 ust. 2 ustawy – Prawo
geodezyjne i kartograficzne). W razie niezłożenia wniosku odpowiednia aktualizacja danych ewidencyjnych następuje z
urzędu. Po wprowadzeniu zmian w ewidencjach starosta ma obowiązek poinformować o nich organy podatkowe (§ 49
rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków).
Jak pokazuje praktyka, nie zawsze i nie wszystkie konieczne zmiany są wprowadzane w odpowiednim czasie do
ewidencji, w związku z czym dane w niej zawarte mogą na moment wydawania wypisu nie odpowiadać już aktualnemu
stanowi faktycznemu. Wypis ten jest jednak najważniejszym środkiem dowodowym w postępowaniu dotyczącym
wymiaru podatku od nieruchomości.
Zwiększona moc dowodowa
Z uwagi na urzędowy charakter wypisów z ewidencji gruntów i budynków organy podatkowe zobowiązane są
uwzględniać ich zwiększoną moc dowodową stosownie do art. 194 § 1 ordynacji podatkowej (dokumenty urzędowe).
Organy podatkowe są także zobowiązane do ustalenia stanu faktycznego zgodnie z zasadą prawdy obiektywnej, w
związku z czym w przypadku powzięcia wątpliwości co do prawidłowości udokumentowania pewnych okoliczności za
pomocą wyżej wspomnianych dokumentów urzędowych w postaci wypisów z ewidencji gruntów i budynków powinny
one przeprowadzić pełne postępowanie dowodowe (art. 122 i art. 187 o.p.). Powoduje to konieczność rozważenia, czy, a
jeżeli tak, to kiedy organ podatkowy może pominąć treść wypisu z ewidencji gruntów i budynków i wydać swoje
rozstrzygnięcie na podstawie innych dowodów.
Trzy poglądy w orzecznictwie
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
Do tej pory sądom administracyjnym nie udało się wypracować jednolitego stanowiska, które pozwalałaby na
rozstrzygnięcie tego problemu. Analiza wydanych dotychczas wyroków pozwala jednak na wyodrębnienie co najmniej
trzech poglądów w tej kwestii.
1. Pierwszy pogląd zakłada, że zapisy wynikające z ewidencji gruntów i budynków mają charakter bezwzględnie wiążący
dla organów podatkowych. Wypis z ewidencji gruntów i budynków ma charakter dokumentu urzędowego, którego treść
nie może być weryfikowana lub kwestionowana w toku postępowania podatkowego. W konsekwencji organ podatkowy
jest związany danymi wynikającymi z tej ewidencji, choćby dane te były nieaktualne i nie odpowiadały istniejącemu
stanowi faktycznemu (por. prawomocny wyrok WSA w Olsztynie z 19 grudnia 2013 r., I SA/Ol 718/13). Jeżeli już
jednak dojdzie do wydania decyzji przez organy podatkowe na podstawie nieprawidłowych danych, to możliwe jest
jedynie wznowienie postępowania podatkowego. Aby jednak skutecznie wnieść wniosek o wznowienie postępowania,
konieczne jest uprzednie wprowadzenie zmian w treści ewidencji w osobnym postępowaniu administracyjnym (tak
przykładowo wyrok NSA z 13 lutego 2014 r., II FSK 311/12 oraz wyrok NSA z 13 stycznia 2015 r., II FSK 3109/12).
2. Drugi z prezentowanych w orzecznictwie poglądów mówi, że wprawdzie wypis z ewidencji gruntów i budynków ma
charakter dokumentu urzędowego i zasadniczo jego treść wiąże organy podatkowe, jednak zawarte w nim informacje
mogą być kwestionowane w toku postępowania podatkowego. W tym przypadku dane z ewidencji gruntów i budynków
mogą być zastąpione danymi wynikającymi z innego dokumentu, który jednak powinien mieć charakter dokumentu
urzędowego (por. prawomocny wyrok WSA w Lublinie z 18 października 2013 r., I Sa/Lu 560/13). W nawiązaniu do
takich wypowiedzi wskazuje się niekiedy, że jeżeli właściwe w sprawie prowadzenia ewidencji organy administracji
publicznej nie wprowadziły w niej, wbrew wnioskom strony, odpowiednich zmian, to organy podatkowe są zobowiązane
w sposób krytyczny ocenić treść wypisu z prowadzonych przez nie ewidencji. W konsekwencji organy te będą
zobowiązane do wydania decyzji na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego (por. prawomocny
wyrok WSA w Opolu z 11 czerwca 2014 r., I SA/Op 324/14 oraz wyrok NSA z 11 lipca 2012 r., II FSK 2632/10).
3. Wreszcie zgodnie z trzecim prezentowanym w orzecznictwie poglądem dopuszczalne jest prowadzenie dowodu
przeciwko dokumentowi urzędowemu w postaci wypisu z ewidencji gruntów i budynków zgodnie z ogólnymi zasadami
postępowania podatkowego. W konsekwencji strona postępowania może za pomocą dowolnych środków dowodowych
podważać treść wypisu z ewidencji. Skoro poczynienie ustaleń faktycznych zgodnych z rzeczywistością jest
obowiązkiem organu podatkowego, to w przypadku zgłoszenia przez stronę umotywowanych zarzutów co do treści
wypisu z ewidencji gruntów i budynków, organ będzie zobligowany do ustalenia rzeczywiście istniejącego stanu (por.
prawomocny wyrok WSA w Poznaniu z 22 stycznia 2015 r., III SA/Po 821/14 oraz wyrok NSA z 5 czerwca 2014 r.,
1581/12).
Nie trzeba się zgodzić
Przedstawiciele nauki prawa zajmujący się problematyką podatku od nieruchomości z rezerwą odnoszą się do twierdzeń
dotyczących absolutnego związania organu podatkowego treścią dokumentu urzędowego, jakim jest wypis z ewidencji
gruntów i budynków. W związku z tym dopuszczają oni zasadniczo możliwość przeprowadzenia dowodu przeciwko
treści tego wypisu.
Przykład
Dowodem przeciwko treści wypisu z ewidencji może być późniejszy chronologicznie dokument urzędowy, którego treść
jest odmienna od treści wypisu z ewidencji gruntów i budynków. Może to być np. akt notarialny, z którego wynika, że
właścicielem działki jest inna osoba niż ujawniona w ewidencji.
Organy powinny także uwzględniać treść ostatecznej decyzji administracyjnej o wyłączeniu użytków rolnych z produkcji
rolnej.
podstawa prawna: ustawa z 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 520 ze
zm.)
podstawa prawna: rozporządzenie ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji
gruntów i budynków (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 542)
podstawa prawna: ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 613 ze zm.)
Do dokumentów urzędowych stosuje się dwa domniemania
Szczególna moc dowodowa dokumentów urzędowych sprowadza się do przyjęcia dwóch domniemań:
- domniemania prawdziwości (autentyczności) oraz
- domniemania zgodności z prawdą twierdzeń zawartych w takim dokumencie (wiarygodności).
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
W praktyce oznacza to, że organ będzie związany treścią dokumentu urzędowego tak długo, dopóki nie zostanie
przeprowadzony dowód przeciwko jego treści. Wynika to z art. 194 § 3 ordynacji podatkowej. Przepis ten nie stawia
jednak żadnych wymogów, jeżeli chodzi o to, za pomocą jakich środków dowodowych ma nastąpić obalenie mocy
dowodowej dokumentu urzędowego.
Zdaniem autora
Łukasz Szczygieł, doradca podatkowy Kraków Rödl & Partner
Podatnik powinien przedstawić swoje racje i okazać dowody
W związku z niejednolitą praktyką istotną rolę w prawidłowym ukształtowaniu postępowania będzie odgrywać sam
podatnik. Przede wszystkim powinien on pamiętać o konieczności terminowego złożenia wniosku, w celu uwidocznienia
zmian w ewidencji gruntów i budynków. Jeżeli jednak dojdzie do sytuacji, w której zmienione dane nie zostały na czas
ujawnione w ewidencji, to wówczas powinien on przedstawić organowi podatkowemu wszelkie będące w jego dyspozycji
dokumenty, które potwierdzają aktualny stan faktyczny. W ostateczności, w sytuacji nieuwzględnienia przez organ
podatkowy treści tych dokumentów, podatnik powinien pamiętać o możliwości złożenia odwołania oraz następnie skargi
do sądu administracyjnego, wskazując na poglądy prezentowane w orzecznictwie. W większości dają one bowiem
pierwszeństwo rzetelnemu ustaleniu rzeczywistego stanu faktycznego i nie akceptują bezkrytycznego przyjmowania
przez organy podatkowe treści wypisów z ewidencji gruntów i budynków jako podstawy wymiaru podatku od
nieruchomości.
Źródło: http://www.rp.pl/Podatki-lokalne/312079987-Podstawa-wymiaru-podatku-od-nieruchomosci-a-wypis-zewidencji-gruntow-i-budynkow.html
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]