dr Joanna Albin

JOANNA ALBIN
Rozprawa doktorska
Temat rozprawy: „Self-learning as a translator's metacognitive tool leading to professional
expertise”
(Samokształcenie tłumacza jako instrument społecznego konstruowania kompetencji
eksperckiej).
Promotor: prof. UP dr hab. Maria Piotrowska
Recenzenci: prof. dr hab. Tadeusz Szczerbowski, prof. dr hab. Hanna Komorowska
Rok obrony: 2011
imię i nazwisko: Joanna Albin
stopień naukowy: doktor nauk humanistycznych
stanowisko: adiunkt
Katedra, Zakład, Pracownia: Katedra Dydaktyki Przekładu, Katedra Języka i Kultury
Iberyjskiej i Iberoamerykańskiej, Pracownia Przekładoznawstwa Hiszpańskiego
zainteresowania naukowe: przekładoznawstwo, dydaktyka przekładu, przekład
specjalistyczny, czynniki środowiskowe, poznawcze i afektywne zawodu tłumacza,
samokształcenie, języki specjalistyczne. Dr Joanna Albin specjalizuje się w zagadnieniach
związanych z osadzeniem społecznym zawodu tłumacza, motywacją, prestiżem, poczuciem
własnej skuteczności i samokształceniem. Propaguje wizję tłumacza jako aktywnego
podmiotu twórczego i uczącego się, odpowiedzialnego i świadomie kształtującego produkt
jakim jest tłumaczenie, ale i samego siebie. Ponadto w kręgu jej zainteresowań leży
przekład specjalistyczny, szczególnie z dziedziny prawa i techniki, oraz strategie niezbędne
do wykonywania tłumaczeń specjalistycznych, takie jak identyfikowanie i wybór zasobów
dokumentacyjnych, współpraca ze specjalistami, podejmowanie decyzji w warunkach
niepewności, zarządzanie zasobami własnymi.
granty i prace badawcze:
2007-2011, „Rozwój kompetencji tłumaczeniowej” (badania własne)
2012-2014, „Samokształcenie tłumaczy a kształcenie nowych tłumaczy: czynniki społeczne,
poznawcze i technologiczne” (środki statutowe)
prowadzone zajęcia z krótkim opisem:
języki specjalistyczne:
Podstawowym celem kursów jest zdobycie praktycznych umiejętności analizowania i
tworzenia tekstów specjalistycznych. Ćwiczenia leksykalne, utrwalanie najważniejszych
struktur gramatycznych, ćwiczenia rozumienia ze słuchu, analiza tekstów pisanych i szereg
ćwiczeń konwersacyjnych pozwolą studentom poznać i opanować podstawową terminologię
z zakresu języków specjalistycznych oraz pozwolą im zrozumieć i samodzielnie
konstruować teksty specjalistyczne a także przygotują ich do udziału w interakcji z
fachowcami.
Zajęcia z języków specjalistycznych prowadzone są od 3 semestru i uwzględniają różne
dziedziny fachowe: turystykę z geografią, funkcjonowanie przedsiębiorstwa, biznes,
prawo, administracja, ekonomia.
przekład tekstów użytkowych: III rok (5 semestr)
Przekład tekstów użytkowych to zajęcia praktyczne mające na celu zwrócenie uwagi
studentów na wielość problemów tłumaczeniowych w zależności od gatunku,
przeznaczenia i kontekstu zadania tłumaczeniowego. Teksty pochodzą ze źródeł
wykorzystywanych przez przeciętnych użytkowników (np. prasy, instrukcji, administracji).
Metoda pracy zakłada samodzielne podejmowanie decyzji interpretacyjnych, leksykalnych,
stylistycznych i komunikacyjnych w odniesieniu do opracowywanego tekstu, a także
podejmowanie negocjacji z nauczycielką i grupą. Jednocześnie więc student nabiera
przekonania o swej sprawczości i odpowiedzialności zawodowej, a także uczy się korzystać
z pomocy wtedy, gdy jest to potrzebne. Na tym etapie nauki wsparcie oferowane jest
często, a duże zadania podzielone na osobne ćwiczenia. Docelowo studenci powinni
uświadomić sobie przebieg procesu tłumaczenia od momentu otrzymania zlecenia do
otrzymania feedbacku. (M. in. analiza zlecenia, analiza warunków finansowych i czasowych
realizacji, analiza tekstu i ustalenie problemów tłumaczeniowych, ustalenie priorytetów i
planu pracy, dobór źródeł, wykonanie tłumaczenia, kolejne fazy korekty, konsultacje z
ekspertem, końcowa redakcja, odesłanie zlecenia, analiza feedbacku).
teoria przekładu: II rok (semestr 3)
Przedmiot ma na celu wprowadzenie głównych zagadnień obecnych we współczesnym
przekładzie i przekładoznawstwie, a także rozwijanie u studentów umiejętności refleksji
nad przekładem. Prezentowane treści uwzględniają takie problemy jak: 1. Historia
przekładu i przekładoznawstwa, 2. Teorie komunikacyjne, 3. Teorie funkcjonalne, 4. Etyka
w przekładzie, teorie postkolonialne i feminizm, 5. Ekwiwalencja, 6. Tłumaczenie jako
proces, rola pamięci, uwagi i uczuć 7. Tłumacz: kompetencje, wyuczalność a talent,
emancypacja tłumacza, 8. Tłumaczenie przysięgłe, 9. Aspekty zawodowe: finansowe,
społeczne, poznawcze. 10. Tłumaczenie audiowizualne, 11. Tłumaczenie ustne, 12.
Tłumaczenie maszynowe i CAT.
podstawy przekładu specjalistycznego:
Celem kursu jest zdobycie umiejętności analizowania różnych zadań tłumaczeniowych,
rozpoznawania kontekstu społecznego i komunikacyjnego tłumaczenia, identyfikowania
odbiorców i ich potrzeb, a także zapoznanie się ze specyfiką tekstów z różnych dziedzin.
Ponadto celem nauki jest opanowanie podstaw pracy z tekstami specjalistycznymi,
źródłami dokumentacji, terminologicznymi bazami danych oraz narzędziami
informatycznymi wspomagającymi pracę tłumacza.
1. Analiza tekstu ze względu na gatunek, typ, styl, rejestr itd.
2. Rozpoznawanie struktury tekstu, spójności, rozumienie hierarchii informacji.
3. Analiza zleceń tłumaczeniowych jako szeroko pojętego kontekstu: odbiorcy, nadawcy,
miejsca i czasu publikacji.
4. Podejmowanie decyzji w sprawie strategii tłumaczenia.
5. Dobór procedur tłumaczeniowych odpowiednich do strategii.
6. Sprawna analiza dłuższych tekstów, ustalanie kolejności zabiegów translatorskich.
7. Identyfikowanie niezbędnych źródeł.
8. Wyrobienie sobie nawyku pracy z narzędziami: słownikami, w tym normatywnymi i
ortograficznymi.
9. Tłumaczenie krótkich tekstów dla różnych odbiorców, w różnych rejestrach.
10. Podstawy pracy z narzędziami CAT.
członkostwo w stowarzyszeniach i instytucjach naukowych:
Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
TEPIS
udział w konferencjach naukowych krajowych i zagranicznych:
1. "Mrożek, Pilch, Masłowska: tres generaciones, ¿tres estilos? Polonia a través de las
últimas
traducciones literarias.", wystąpienie podczas "Dni Literatury i Kina Krajów Słowiańskich",
organizowanych przez Uniwersytet Kraju Basków w Vitorii-Gasteiz, 30 marca 2006.
2. "Humor Mrożka w przekładzie na język hiszpański", XIII Ogólnopolska Konferencja
Przekładowa
Poczucie humoru a przekład, Kraków, 28-29 kwietnia 2006
3. "Eksplicytacja w przekładzie tekstów turystycznych jako metoda zmniejszenia przepaści
kulturowej", XIII Ogólnopolska Konferencja Przekładowa. Obcość w przekładzie, Kraków
2008
4. "Los culturemas de valores en la traducción para el turismo", Sympozjum "Foro de
Lingüística Hispánica: Panorama de temas y métodos de investigación", Uniwersytet Łódzki,
13-15 marca 2009
5. "Produkcja tekstu turystycznego: kto i dla kogo?", Konferencja traduktologiczna
"Przekład jako produkt i kontekst jego odbioru", UAM, 21-23 września 2009.
6. „Kognitywny czy poznawczy: kształtowanie terminologii na pograniczu języków”
Konferencja Język III Tysiąclecia, 17-19 marca 2010, Kraków.
7. “Ser traductor: ¿cómo se siente?” International Maastricht – Lodz Duo Colloquium on
Translation and Meaning, 16-19 września 2010.
8. “Estrategias de autoaprendizaje empleadas por los traductores de español en Polonia”,
Kongres VIII International Conference Translation, Text and Interference, Kraków-Cordoba,
30VI-2VII 2011 r.
9. „Kształcenie tłumaczy a samokształcenie, czyli o poszukiwaniu metod wykorzystania w
dydaktyce doświadczeń zawodowych tłumaczy.” IV Konferencja Imago Mundi - Tłumaczenie
w XXI w. Teoria – kształcenie – praktyka, Instytutu Lingwistyki Stosowanej UW, Warszawa
23-24 listopada 2012 r.
10. Prezentacja plakatowa, z Janoszczyk, K., „Social isolation of translation professionals
as a motivational factor”, Motivation in Social Context, Kraków, 2013.
11. Referat, z Gajewska, E., „Didactics of specialised translation at Polish universities”,
International Conference Methodological Challenges for Contemporary Translator Trainers,
Kraków, 2013
kontakt: tel. 12 662 60 64, pok. 459, [email protected]
Publikacje :
1. “Kompetencja z punktu widzenia tłumacza”, w Piotrowska M. (red.) Kompetencje
tłumacza, Tertium, Kraków, 2012, 18 stron
2. „Kognitywny czy poznawczy: kształtowanie terminologii na pograniczu języków”, w:
(red. Chłopicki W. i -Brzozowska D., Termin w Językoznawstwie, Tertium, Kraków, 2012, 10
stron
3. "Produkcja tekstu turystycznego: kto i dla kogo?", 2010, w: Kasperska, I; Żuchelkowska,
A. (red.) Przekład jako produkt i kontekst jego odbioru. Poznań: Wydawnictwo Rys, 13
stron- artykuły
1. "Humor Mrożka w tłumaczeniach na język hiszpański", Między oryginałem a przekładem
XIII, 2008, ISBN: 83-7188-078-0, 6 pkt., 10 stron
2. "Eksplicytacja w przekładzie tekstów turystycznych jako metoda zmniejszenia przepaści
kulturowej" Między oryginałem a przekładem XV, 2009, ISBN: 83-7638-026-1, 6 pkt, 17 stron
3. “Między uniwersytetem a rynkiem. Tłumaczka języka hiszpańskiego w Polsce w świetle
wyników badań ankietowych ”, Rocznik Przekładoznawczy, Toruń 2012, 18 stron
4. “Competencia y autoeficacia: Estudio de los factores afectivos en el traductor”, Hikma –
Estudios de Traducción, Universidad de Córdoba, Kordowa, 2012, 25 stron
5. “Being a translator: how does it feel?”, Proceedings of the Łódź Session of the 5th
International Maastricht-Łódź Duo Colloquium on Translation and Meaning, 2013, Zuyd
University of Applied Science, Maastricht School of Translation and Interpreting, 25 stron
6. „Kształcenie tłumaczy a samokształcenie, czyli o poszukiwaniu metod wykorzystania w
dydaktyce doświadczeń zawodowych tłumaczy.”, w Między Oryginałem a Przekładem,
2013, 17 stron
7. „Estrategias de autoaprendizaje empleadas por los traductores de español en Polonia”,
Hikma – Estudios de Traducción, Universidad de Córdoba, Kordowa, 2013, w druku, 10 stron
8. The Reflective Translator: Strategies and Affects of Self-directed Professional, Peter
Lang, 2014
9. z Gajewska, E., „Didactics of specialised translation at Polish universities”, Intralinea,
2015