Nisza popytowa dla polskiego przemysłu maszyn górniczych – na
Transkrypt
Nisza popytowa dla polskiego przemysłu maszyn górniczych – na
Kolonia, listopad 2007 Nisza popytowa dla polskiego przemysłu maszyn górniczych – na przykładzie ekspansji zagranicznej firm niemieckich Po pewnym zastoju w rozwoju polskiego przemysłu maszyn górniczych (szeroki proces restrukturyzacji branŜy górniczej i zaplecza górniczego), nasyceniu krajowych kopalń rodzimymi maszynami i urządzeniami oraz sprowadzonymi (przez filie firm zagranicznych) z zagranicy, jedną z bardziej nielicznych obecnie gałęzi przemysłu w Polsce, będącej na poziomie światowym jest krajowa branŜa maszyn górniczych. W celu stworzenia bardziej perspektywicznych warunków rozwojowych przemysłu maszyn górniczych, w efekcie zapewnienia równieŜ dostaw dla naszego górnictwa, wydaje się uzasadnione, aby: - zintensyfikować wszelkie działania wspierające eksport polskich maszyn górniczych, zwłaszcza do krajów WNP, Chin, Indii, itp., gdzie byliśmy wcześniej głównymi dostawcami, a takŜe krajów, do których nisze popytowe zapewniają producenci maszyn górniczych z innych krajów ( w tym Niemcy), - ograniczyć nadmierne zakupy sprzętu górniczego od firm zachodnich i ich filii w Polsce do poziomu umoŜliwiającego przepływ myśli technicznej, zapewniającej impuls do rozwoju polskiej myśli technicznej. Działanie to powinno być prowadzone z wielką ostroŜnością, poniewaŜ ochrona naszego rynku moŜe być źle odbierana przez inne kraje UE, które przecieŜ same skutecznie chronią własne rynki, prowadząc jednocześnie retorykę wolnego rynku, ale tylko w odniesieniu do rynków zewnętrznych, - w celu promowania działalności zagranicznej podmiotów krajowych ww. segmencie rynku naleŜy przewidzieć rozszerzenie zakresu pomocy publicznej, a tym samym poprawić konkurencyjność tej branŜy. W związku z tym diagnoza perspektyw światowej branŜy górniczej i badanie rynków popytu na maszyny i urządzenia górnicze (wolumenu i rodzajów wyrobów) są pomocne dla budowy strategii rozwoju polskiego przemysłu maszyn górniczych. Według prognoz specjalistów i analityków międzynarodowego rynku paliw i energii, wynika, Ŝe wzrastał będzie popyt na nośniki energii i inne surowce oraz dynamiczny rozwój przemysłu metalurgicznego, co pociągnie za sobą trzykrotny wzrost do roku 2020 wydobycia węgla kamiennego i brunatnego, który osiągnie poziom ok. 13 mld ton/rok. Wysoki wzrost wydobycia obserwuje się ostatnio w Chinach, USA i Rosji oraz w pozostałych państwach posiadających złoŜa tego surowca, m.in. w Indiach, Wietnamie, RPA, Indonezji, Kanadzie, na Ukrainie, w Kazachstanie oraz w krajach Ameryki Płd. W związku z tym oraz koniecznością podniesienia bezpieczeństwa pracy w zakładach górniczych, światowe górnictwo potrzebuje i potrzebować będzie coraz większej ilości nowoczesnych i wydajnych maszyn i urządzeń oraz nowych, doskonalszych i efektywniejszych technologii. Dzięki temu przed producentami sprzętu górniczego otwarła się długofalowa perspektywa w zakresie zbytu produkowanych maszyn i urządzeń, a zatem zagwarantowania miejsc pracy i generowania wysokich zysków. Podparciem tego stwierdzenia mogą być tegoroczne Międzynarodowe Targi „buma 2007 – 28. International Fachmesse für Bau-, Baustoff und Bergbaumaschinen, Baufahrzeuge und Baugeräte” w Monachium, na których wystawiło się 3 041 wystawców z 50 krajów, w tym aŜ 1 390 firm niemieckich, a odwiedziło je 500 000 (30% stanowili kontrahenci zagraniczni) specjalistów z branŜy maszynowej, zakładów i instytucji górniczych, budownictwa, itp. Potencjał produkcyjny wytwórców branŜy maszyn i urządzeń górniczych, tak np. w USA, Wielkiej Brytanii, krajach skandynawskich, Niemczech i Polsce zdecydowanie przekracza zapotrzebowanie krajowego przemysłu wydobywczego. Alternatywą dla niego jest eksport. Z uwagi na wdroŜony program sukcesywnego zamykania kopalń węgla kamiennego w Niemczech dąŜy się w tym kraju do zapewnienia rynków zbytu dla produkowanych maszyn urządzeń górniczych. Na uwagę zasługuje równieŜ działalność górnicza prowadzona przez 1 Kolonia, listopad 2007 firmy niemieckie na kontynencie amerykańskim, w Australii i RPA, gdzie poza bezpośrednimi zyskami pochodzącymi ze sprzedaŜy wydobywanego węgla, mają one moŜliwość kierowania części tego węgla na rynek niemiecki, a krajowych maszyn i urządzeń górniczych do tych krajów. W związku z tym udział sprzedaŜy niemieckich maszyn górniczych na rynku międzynarodowym wynosi aŜ 40%. Pomocną rolę w kreowaniu ekspansji eksportowej firm niemieckich spełnia portal internetowy kraju związkowego Północnej Nadrenii – Westfalii, www.nrw-export.de. Opublikowane przez Sekcję Maszyn Górniczych - Związku Niemieckich Producentów Maszyn i Urządzeń (VDMA – Verband Deutscher Maschinen – und Anlagenbau e.V.) wyniki obrotów niemieckiego przemysłu maszyn i rządzeń górniczych (120 firm) za 2006r. i przewidywane na 2007r., wskazują dynamikę wzrostu, tak w zakresie całkowitej produkcji, jak i eksportu. Kształtowanie się obrotów niemieckiego przemysłu maszyn górniczych,w mln euro (źródło: statystyka VDMA, www.vdma.org/mining) Z opublikowanych danych (patrz poniŜsza tabela) wynika, Ŝe łączne obroty przemysłu maszyn górniczych posiadają tendencję rosnącą, zaś w 2006r. zamknęły się kwotą 2,55 mld euro (ponad 11% wzrost w stosunku do 2005r.), zaś w 2007r. szacowane są na 2,74 mld euro (czyli +7% w stosunku do 2006r.). Zatrudnienie w tej branŜy posiada równieŜ tendencję wzrostową i waha się w ostatnich latach w granicach 16 000 do 16 600 osób. Gros produkcji, czyli ok. 80 do 85% znajduje swoich odbiorców za granicą. Popyt krajowy – ze względu na zmniejszanie wydobycia - posiada tendencję spadkową. Przykładowo w 2005r. na rynek krajowy sprzedano maszyny górnicze za kwotę 460 mln euro, a na 2007r. przewiduje się mniejszą sprzedaŜ, tj. za ok. 413 mln euro. Wyszczególnienie/rok Zatrudnienie, osób Obroty, mld euro SprzedaŜ krajowa, mln euro Eksport, mld euro Udział eksportu, % 2005 16 000 2,3 460 2006 16 500 2,55 435 2007 16 600 2,74 413 1,84 80% 2,12 83% 2,33 85% 2 Kolonia, listopad 2007 Tak więc główną dźwignią i szansą rozwojową niemieckiej branŜy maszyn górniczych jest bezwątpienia eksport. Produkowane i eksperymentowane w warunkach krajowego procesu wydobywczego maszyny i urządzenia górnicze (kombajny, strugi, obudowy zmechanizowane, kotwie, przekładnie, przenośniki taśmowe i zgrzebłowe, kolejki podziemne podwieszone i torowe, pompy, systemy ostrzegania przed zagroŜeniem, urządzenia klimatyzacyjne, itp.) cechują się wysokim poziomem technicznym, wysoką niezawodnością, licznymi rozwiązaniami innowacyjnymi, a przez to jako „made in Germany” znajdują swoich odbiorców na całym świecie. Kształtowanie się eksportu w ostatnich latach (w mln euro) i przewidywane w 2007r. w odniesieniu do głównych odbiorców ujęto w poniŜszej tabeli. Najwięksi odbiorcy /rok Chiny, mln euro Rosja, mln euro USA, mln euro Iran, mln euro Australia, mln euro Zjednoczone Emiraty Arabskie, mln euro Indie, mln euro 2005 2006 2007 210 235 110 61 8 29 250 177 145 120 95 72 + 10 – 15% +/- 0% + 20% + 20% + 6 – 10% +15% 8 35 + 30% Oprócz powyŜszych krajów zainteresowania niemieckich producentów maszyn i urządzeń górniczych są równieŜ Polska, Ukraina (ok. 18 mln euro w 2006r.), kraje Ameryki Łacińskiej (w tym chilijskie górnictwo miedzi), kraje afrykańskie, Wietnam, Mongolia, itp.. Chcąc sprostać zróŜnicowanym zapotrzebowaniom światowego rynku maszyn górniczych tworzy się róŜnego rodzaju alianse, czego przykładem jest zakup przez koncern Bucyrus International (producent maszyn i urządzeń dla kopalń odkrywkowych) niemieckiej firmy DBT GmbH (maszyny i urządzenia dla górnictwa podziemnego węgla kamiennego). Reasumując powyŜsze rozwaŜania naleŜy stwierdzić, Ŝe wzrost zapotrzebowania gospodarki światowej na energię i surowce to wielka szansa i wyzwanie dla eksportu polskiej myśli technicznej, w szczególności w zakresie mechanizacji i automatyzacji górnictwa. Polskie firmy są konkurencyjne cenowo, gdyŜ nadal mamy niŜsze koszty pracy niŜ w krajach zachodnich. NaleŜy ten aspekt wykorzystać i walczyć o jak najlepszą pozycję na rynkach zagranicznych. Polskie górnictwo się kurczy i dobrze będzie, jeśli uda się w kolejnych latach utrzymać obecny stan wydobycia. Dlatego polscy producenci maszyn górniczych muszą walczyć o kontrakty na rynku światowym. Przedstawiona szeroka ekspansja zagraniczna niemieckich producentów maszyn górniczych, z jednej strony wskazuje na wielkość popytu międzynarodowego na maszyny i urządzenia górnicze, a z drugiej daje orientację, co do chłonności poszczególnych krajów górniczych. Opracowano na podstawie publikacji i serwisów prasowych VDMA (www.vdma.org), Ministerstwa Gospodarki, MSP i Energii Północnej Nadrenii – Westfalii (www.wirtschaft.nrw.de), Niemieckiego Związku Górnictwa Węgla Kamiennego (www.deutsche-steinkohle.de.) i Międzynarodowych Targów „bauma 2007”w Monachium. Opracował: Bronisław Jaworski – konsul WPHI KG RP Kolonia Akceptowała: Danuta Dominiak – Woźniak – I Radca, kierownik WPHI KG RP Kolonia 3