Empfehlungen zur Patienteninformation Polnisch
Transkrypt
Empfehlungen zur Patienteninformation Polnisch
74 Leki zapobiegające nawrotom w chorobach psychicznych przebiegających fazowo (tzw.„Mood Stabilizer“) Rückfallvorbeugende Medikamente bei phasenhaft verlaufenden Gemütsleiden (sog. „Mood Stabilizer“) Str. 74–77 Niektóre choroby psychiczne przebiegają różnymi fazami (zobacz str. 21). Na przykład istnieją pacjenci, którzy cierpią na zmianę na fazy maniakalne i depresyjne. Pomiędzy tymi fazami pacjent nie ma objawów. U niektórych pacjentów występują tylko fazy maniakalne, u innych tylko depresyjne. Mówimy wtedy o chorobie jednobiegunowej (w odróżnieniu od dwubiegunowej, w której pacjent ma obydwa rodzaje faz). Również tak zwane psychozy schizoafektywne przebiegają z rzutami maniakalnymi lub depresyjnymi. Jeżeli pacjent przebył w życiu dwie lub więcej takich faz, lekarz często podejmuje decyzję o rozpoczęciu profilaktyki nawrotów przy pomocy leku.Leki te nazywa się też „mood stabilizer“ (dosłownie stabilizatory nastroju). Najbardziej sprawdzonym i od wielu lat najczęściej stosowanym lekiem jest lit (stosuje się różne sole litu). W ostatnich latach coraz częściej stosuje się karbamazepinę, w ostatnim czasie również kwas walproinowy. Lit Lithium zapobiec wystąpieniu kolejnych faz depresyjnych lub maniakalnych. Najlepiej pomaga lit w tak zwanych chorobach dwubiegunowych, to znaczy u pacjentów, którzy mają zarówno fazy depresyjne jak i maniakalne. W schorzeniach jednobiegunowych (to znaczy, w których występują tylko fazy depresyjne lub tylko maniakalne) nie jest on tak skuteczny. Leczenie litem nie zawsze pomaga w stu procentach. Pomimo podawania profilaktycznego mogą wystąpić kolejne fazy depresyjne lub maniakalne; są one jednak często słabiej nasilone. Wielu pacjentów leczonych litem może natomiast na zawsze pozbyć się objawów. ? Jak działa lit? ? Wie wirkt Lithium? Nie jest do końca wyjaśnione, w jaki sposób lit zapobiega występowaniu kolejnych faz depresyjnych lub maniakalnych. Przyjmuje się, że ingeruje on podobnie jak leki przeciwdepresyjne, w gospodarkę substancją przekaźnikową serotoniną. ? W jakich chorobach pomaga lit? ? Jakie działania uboczne mogą wystąpić? ? Bei welchen Krankheiten hilft Lithium? ? Welche Nebenwirkungen können auftreten? Lit stosuje się z reguły do zapobiegania nawrotom choroby maniakalno-depresyjnej. Leczenie litem może Zalecenia do informacji pacjentów U. Trenckmann B. Bandelow psychiatria i psychoterapia © Steinkopff Verlag, Darmstadt 2002 Skutki uboczne leczenia litem zawarte są w tabeli 4. Leki zapobiegające nawrotom w chorobach psychicznych przebiegających fazowo (tzw. „Mood Stabilizer“) Tabela 4. Działania uboczne podczas leczenia litem. Z uwagi na ograniczone miejsce wymienione zostały tylko niektóre ważne skutki uboczne. Bliższe informacje znajdują się na ulotce leku. ? Na co należy zwrócić uwagę w czasie terapii litem? ? Was muß man während der Lithium-Behandlung beachten? 75 Drżenie Słabość mięśni Zaburzenia żołądkowo-jelitowe Senność Pragnienie Częste oddawanie moczu Przyrost wagi Zmniejszenie potencji seksualnej Zmiany w badaniu krwi Trądzik Wykwity łuszczycopodobne lub uaktywnienie łuszczycy Wole lub niedoczynność tarczycy Zaburzenia funkcji nerek Obrzęki Napady padaczkowe Zmiany w EKG Inne ? Jak długo należy prowadzić leczenie litem? ? Wie lange muß eine Lithium-Behandlung durchgeführt werden? Decyzję jak długo należy kontynuować leczenie podejmuje lekarz.Po około pięcioletnim okresie zażywania powinno spróbować się odstawić lek, tzn. dawkę leku stopniowo redukuje się, a później całkowicie odstawia. Jeżeli jednak ponownie dojdzie do nawrotu, leczenie należy kontynuować znowu przez kilka lat. ? Kiedy zaczyna działać? ? Wann setzt die Wirkung ein? Działanie zapobiegające kolejnym nawrotom zaczyna się po około pół roku nieprzerwango leczenia. Podczas leczenia litem trzeba zwrócić uwagę na wiele rzeczy. Jeszcze dokładniej niż przy innych lekach należy przestrzegać reguł zażywania. Tabletki powinno zażywać się możliwie dokładnie o tej samej porze, np. przy dawkowaniu dwa razy dziennie o godzinie 8.00 i o 20.00. Nie powinno się przesuwać zażycia o kilka godzin. Jeżeli raz zapomniało się o zażyciu leku, nie wolno w żadnym wypadku zażyć więcej niż przepisaną jednorazową dawkę. Lekarz musi w regularnych odstępach kontrolować poziom litu we krwi (początkowo raz w tygodniu, później raz na kilka miesięcy).W zależności od tego poziomu dopasowuje on dawkę leku. Jeżeli przed ustaleniem poziomu litu tabletki były zażywane nieregularnie lub w niewłaściwej dawce, może się zdarzyć, że lekarz wyciągnie błędne wnioski z danego poziomu litu i w leczeniu zapanuje zamieszanie. Zawsze więc powinno poinformować się lekarza, w przypadku niewłaściwego zażywania leku. Przy niewłaściwym zażywaniu może – szybciej niż przy innych lekach – dojść do przedawkowania. Objawami przedawkowania są: pragnienie, częste oddawanie moczu, drżenie, niewyraźna mowa, zawroty głowy, odurzenie, biegunka i inne. Przy przedawkowaniu należy natychmiast udać się do lekarza. W odpowiednich odstępach czasu pacjent powinien być poddawany badaniu lekarskiemu (badanie krwi, moczu, EKG, ciśnienie krwi, pomiar czynności elektrycznej mózgu/EEG, ciężar ciała, obwód szyi). Jeżeli jest bardzo gorąco, pacjent powinien przyjmować odpowiednią ilość płynów, ponieważ poprzez wysuszenie może podwyższyć się poziom litu we krwi i dojść do objawów przedawkowania. Podczas ciąży należy w miarę możliwości odstawić lit. Pacjent nie powinien w żadnym wypadku samodzielnie zakończyć leczenia litem, bez zapytania lekarza – nawet jeżeli od paru miesięcy lub lat nie miał fazy chorobowej. Zalecenia do informacji pacjentów U. Trenckmann B. Bandelow psychiatria i psychoterapia © Steinkopff Verlag, Darmstadt 2002 76 Leki zapobiegające nawrotom w chorobach psychicznych przebiegających fazowo (tzw. „Mood Stabilizer“) Karbamazepina ? Na co należy zwrócić uwagę podczas leczenia karbamazepiną? ? Was ist bei der Behandlung mit Carbamazepin zu beachten? Carbamazepin ? Komu pomaga leczenie karbamazepiną? ? Bei wem hilft eine Behandlung mit Carbamazepin? Podczas leczenia karbamazepiną pacjent powinien być w regularnych odstępach badany przez lekarza (kontrolne badanie krwi, kontrola poziomu leku we krwi). Karbamazepina jest właściwie środkiem zapobiegającym napadom padaczkowym. Jednak w ostatnich latach stosuje się ją często do zapobiegania nawrotom w chorobach maniakalno- depresyjnych. Valproinsäure/Valproat Kwas walproinowy/walproiniany ? Jakie działania uboczne mogą wystąpić podczas leczenia Karbamazepiną? ? W jakich chorobach pomaga kwas walproinowy/walproiniany? ? Welche Nebenwirkungen können unter der Behandlung mit Carbamazepin auftreten? ? Bei welchen Erkrankungen hilft Valproinsäure/Valproat? Do działań ubocznych karbamazepiny należą: senność, niepewny chód, słabość mięśni, zaburzenia mowy, zmiany w rozmazie krwi, alergiczne zmiany skórne i inne. Bliższe informacje zawiera ulotka leku. ? Jak długo należy prowadzić leczenie? ? Wie lange muß die Behandlung durchgeführt werden? O tym kiedy leczenie karbamazepiną można zakończyć lub zmniejszyć dawkę decyduje lekarz. W żadnym wypadku nie wolno samodzielnie zakończyć leczenia. Z reguły leczenie to prowadzi się przez wiele lat. W schorzeniach maniakalno-depresyjnych stosuje się w pierwszym rzędzie lit i w niektórych wypadkach karbamazepinę. W ostatnich latach do zapobiegania nawrotom w tych schorzeniach stosuje się coraz częściej również kwas walproinowy/walproiniany. Szczególnie, gdy leczenie litem lub karbamazepiną nie odniosło skutku lub wywołało skutki uboczne, podaje się kwas walproinowy. Kwas walproinowy jest od wielu lat stosowany do zapobiegania napadom padaczkowym. ? Jakie działania uboczne mogą wystąpić podczas leczenia kwasem walproinowym? ? Welche Nebenwirkungen können unter der Behandlung mit Valproinsäure auftreten? Podczas leczenia kwasem walproinowym mogą wystąpić: drżenie, senność, wzmożony apetyt, mdłości, wypadanie włosów, przyrost lub redukcja wagi ciała, zmiany w rozmazie krwi, i inne działania uboczne. Bliższe informacje zawiera ulotka leku. Zalecenia do informacji pacjentów U. Trenckmann B. Bandelow psychiatria i psychoterapia © Steinkopff Verlag, Darmstadt 2002 Leki zapobiegające nawrotom w chorobach psychicznych przebiegających fazowo (tzw. „Mood Stabilizer“) ? Na co należy zwrócić uwagę podczas leczenia kwasem walproinowym? ? Was ist bei der Behandlung mit Valproinsäure zu beachten? W czasie leczenia kwasem walproinowym powinni Państwo być regularnie badani przez swojego lekarza (kontrolne badania krwi, badania poziomu leku we krwi). ? Jak długo należy prowadzić leczenie kwasem walproinowym? ? Wie lange muß eine Behandlung mit Valproinsäure durchgeführt werden? ? Czy istnieją naturalne środki zapobiegające nawrotom w schorzeniach przebiegających fazami? ? Gibt es auch natürliche Mittel zur Behandlung der Verhinderung von Rückfällen bei phasenhaft verlaufenden Erkrankungen? 77 Nie istnieją żadne środki medycyny naturalnej lub homeopatyczne chroniące przed nawrotami w chorobach psychicznych przebiegających fazowo. O czasie trwania leczenia decyduje lekarz. W żadnym wypadku nie powinno się samodzielnie zakończyć leczenia ani zmniejszać dawki. W większości wypadków konieczne jest leczenie wieloletnie. Zalecenia do informacji pacjentów U. Trenckmann B. Bandelow psychiatria i psychoterapia © Steinkopff Verlag, Darmstadt 2002