INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA SGI VERSUS - 15.10

INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA SGI VERSUS - 15.10

INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA SGI VERSUS 10.2012
SPIS TREŚCI:
INFORMACJE OGÓLNE ............................................................................................................................. 2
PRZEŁĄCZNIK PALIWA - jego funkcje i obsługa ....................................................................................... 3
Tryb „AUTO” ....................................................................................................................................... 4
Tryb „BENZYNA” ................................................................................................................................. 4
Tryb „GAZ” ........................................................................................................................................... 4
Informacja o ilości gazu w zbiorniku ....................................................................................................... 5
Tryb automatycznego strojenia........................................................................................................... 6
Tryb sprawdzenia szczelności instalacji gazowej................................................................................. 6
BEZPIECZNA EKSPLOATACJA SAMOCHODU ZASILANEGO GAZEM .......................................................... 7
INNE ......................................................................................................................................................... 9
Zużycie gazu......................................................................................................................................... 9
Awaryjne uruchamianie systemu VERSUS na gazie ............................................................................ 9
INFORMACJE OGÓLNE
Sekwencyjna instalacja gazowa Versus jest dobrym rozwiązaniem dla pojazdów najnowszych
generacji, reprezentuje ona najbardziej zaawansowany poziom rozwoju urządzeń wtrysku
gazu. System VERSUS jest w pełni automatyczny i bezobsługowy. Przełącza się natychmiast w
tryb benzyny przy braku gazu w zbiorniku. Po zatankowaniu co najmniej połowy zbiornika,
automatycznie przełącza się na tryb zasilania gazem. W przypadku awarii dowolnego
elementu lub wykryciu nieszczelności instalacji system automatycznie odłącza wszystkie
zawory i przełącza się na benzynę. Praktycznie jedynym wymaganym elementem obsługi
systemu VERSUS jest jego systematyczne serwisowanie w autoryzowanym punkcie montażu.
Wszystkie kluczowe elementy systemu VERSUS spełniają wymogi bezpieczeństwa określone
w regulaminie ECE67R01 oraz ECE110R00.
Niniejsza instrukcja praktycznie w całości opisuje jedynie stany możliwe do wywołania przez
użytkownika oraz zasady bezpiecznej eksploatacji systemu VERSUS. Przed użytkowaniem
auta zasilanego gazem należy zapoznać się z jej treścią. W razie wątpliwości zapytaj personel
warsztatu montażowego o szczegółowe wyjaśnienia dotyczące obsługi systemu VERSUS.
Aby uzyskać więcej informacji o elementach systemu VERSUS zapraszamy na naszą stronę
www.versusgas.com. Zakładka: STREFA UŻYTKOWNIKA / OPIS SYSTEMU VERSUS.
Zasilanie benzyną
Standardowo silnik pojazdu uruchamiany jest paliwem podstawowym jakim jest benzyna.
Przełączenie na zasilanie gazem odbywa się automatycznie po uzyskaniu odpowiednich
wartości takich jak: odpowiednia temperatura reduktora i obroty silnika, które zapewnią
prawidłową pracę silnika zasilanego gazem. Bezwzględnie należy unikać zbyt małej ilości
benzyny w zbiorniku. Niewielki stan paliwa może doprowadzić do uszkodzenia pompy
paliwa. Niedopuszczalna jest jazda na tzw. rezerwie.
Tankowanie gazu
CNG: W większości krajów tankowanie CNG odbywa się tylko i wyłącznie przy pomocy
i udziale personelu stacji. Przy sprężaniu gazu ziemnego, ze względu na właściwości fizyczne
tego procesu, temperatura zbiornika gazu zamontowanego w samochodzie może wzrosnąć.
Jest to proces naturalny i w pełni bezpieczny z punktu widzenia eksploatacji pojazdu.
LPG: Napełnianie zbiornika gazem odbywa się przez zawór, który automatycznie ogranicza
dostępną objętość zbiornika do 80%. Wskaźniki poziomu gazu w zbiorniku pokazują
zatankowanie do pełna przy 80% rzeczywiście wykorzystanej objętości zbiornika. Na
przykład: zbiornik o pojemności 50 litrów można wypełnić maksymalnie 40 litrami gazu LPG.
Należy bezwzględnie przestrzegać zasad bezpiecznego tankowania. Zapytaj personel stacji
o więcej szczegółów.
PRZEŁĄCZNIK PALIWA - jego funkcje i obsługa
Przełącznik umożliwia ręczny wybór rodzaju paliwa: benzyny lub gazu. Za jego pomocą
możliwe jest również wywołanie innych stanów systemu VERSUS, szerzej opisanych
w niniejszym rozdziale. System VERSUS w normalnej eksploatacji jest w 100% bezobsługowy,
co oznacza iż ręczne przełączanie rodzaju paliwa nie jest wymagane z poziomu użytkownika
systemu.
Sygnalizacja trybów pracy sterownika VERSUS
Rysunek 1a: konsolka VERSUS
1. Konsolka VERSUS diody wyświetlania
trybów pracy i stanu zbiornika
2. Przycisk przełączania VERSUS
Możliwe są trzy tryby pracy:
Tryb „AUTO”
Rysunek 1b: Tryb “AUTO”
W trybie „AUTO” na przełączniku migają wszystkie diody jak na rysunku 1b. Praca
w tym trybie oznacza iż silnik zasilany jest benzyną, natomiast jest gotowy na
przełączenie na zasilanie gazowe po spełnieniu parametrów przełączenia
(temperatura gazu, obroty silnika, zaprogramowany czas przełączenia). Gotowość
przełączenia na gaz sygnalizowana jest miganiem diod.
Automatyczne przełączanie na zasilanie gazem
Po przekręceniu kluczyka w stacyjce system uaktywni się – diody na przełączniku paliwa
zaczną migać. W tym przypadku pojazd ciągle jest zasilany benzyną. Po spełnieniu wszystkich
warunków koniecznych do przełączenia trybu zasilania nastąpi przełączenie na zasilanie
gazem (diody przestaną migać, zaświecą się). W przypadku zaprogramowanej „rozszerzonej”
funkcji sygnalizatora dźwiękowego systemu VERSUS, proces ten może być dodatkowo
wskazywany sygnalizatorem dźwiękowym. Zapytaj personel warsztatu instalującego o więcej
szczegółów.
Ręczne przełączenie na zasilanie gazem
W celu przełączenia zasilania silnika z benzyny (nie świeci się żadna dioda) na gaz należy
nacisnąć przycisk przełącznika. Diody zaczną migać – silnik nadal zasilany jest benzyną. Po
spełnieniu wszystkich warunków koniecznych do przełączenia trybu zasilania nastąpi
przełączenie na zasilanie gazem (diody przestaną migać, zaświecą się).
Tryb „BENZYNA”
Rysunek 1c: Tryb “BENZYNA”
W trybie pracy „BENZYNA” na przełączniku nie świeci żadna z diod, jak na rysunku
1c. Oznacza to iż silnik jest zasilany benzyną. W tym trybie silnik pozostaje zasilany
benzyną bez względu na parametry przełączenia. Zmiana rodzaju paliwa możliwa
jest jedynie przez naciśnięcie przełącznika. Po jego naciśnięciu system VERSUS
przechodzi w tryb „AUTO”.
W warunkach eksploatacji, w celu przełączenia zasilania silnika z zasilania gazowego (diody
świecą się) na zasilanie benzyną należy nacisnąć przycisk przełącznika. Diody zgasną co
oznacza iż silnik zasilany jest benzyną.
Tryb „GAZ”
Jazda na gazie sygnalizowana jest świeceniem się jednej bądź kilku diod na przełączniku
paliwa. Aktualny poziom gazu w zbiorniku jest pokazywany po przełączeniu zasilania silnika
na gaz. Wskazanie poziomu gazu należy traktować orientacyjnie, ze względu na dużą
bezwładność gazu w zbiorniku a także możliwości techniczne układu pomiarowego.
Informacja o ilości gazu w zbiorniku
Rysunek 1d: Pełny zbiornik
Zbiornik pełny - świecą się wszystkie diody (rysunek 1d)
3/4 zbiornika (rysunek 1e)
Rysunek 1e: 75%
1/2 zbiornika (rysunek 1f)
Rysunek 1f: 50%
1/4 zbiornika (rysunek 1g)
Rysunek 1g: 25%
Rezerwa gazu w zbiorniku (pulsująca czerwona dioda - (rysunek 1h)
Rysunek1h: Rezerwa
Automatyczne przełączanie na zasilanie benzyną z trybu „GAZ”
Podczas pracy systemu w trybie zasilania gazem (diody świecą się) możliwe jest jego
automatyczne przełączenie na zasilanie benzyną. Automatyczne przełączenie na zasilanie
benzyną następuje w dwóch przypadkach:
Rysunek 1i: Brak gazu w zbiorniku
a) Brak gazu w zbiorniku. Przełączenie
automatyczne na benzynę w wyniku braku
gazu
sygnalizowane
jest
miganiem
kolejnych diod jedna po drugiej (rysunek 1i)
oraz dodatkowo sygnałem dźwiękowym. W
tym trybie silnik zasilany jest benzyną.
b) Błąd lub awaria systemu. W przypadku niemożliwości uruchomienia trybu „AUTO”
z poziomu przycisku przełącznika należy skontaktować się z warsztatem montującym
instalację. System automatycznie zamknie zawory gazowe oraz powróci bezpośrednio na
zasilanie benzyną (nie świeci żadna dioda). Dodatkowo proces ten będzie wskazany
sygnałem dźwiękowym.
Tryb automatycznego strojenia
Rysunek 1j: Tryb automatycznego strojenia
Najnowsze jednostki sterujące VERSUS wyposażone są
w system automatycznego strojenia w celu
zagwarantowania najoptymalniejszych parametrów
jazdy. Tryb automatycznego strojenia może być
zaprogramowany przez instalatora i sygnalizowany jest
ciągłym miganiem górnej diody na przełączniku (rysunek 1j). Obok migającej górnej diody
w tym trybie możliwe jest świecenie się pozostałych diod systemu.
UWAGA: w trybie automatycznego strojenia niepożądane jest przyciskanie przełącznika
w celu zmiany paliwa. W takim przypadku proces automatycznego strojenia może potrwać
dłużej niż zakładane 30-40 minut jazdy.
Ukończenie automatycznego strojenia sygnalizowane jest czterema sygnałami dźwiękowymi.
Wówczas sterownik przechodzi w tryb „AUTO”.
Rysunek 1k: Tryb sprawdzenia szczelności instalacji gazowej
Tryb sprawdzenia szczelności instalacji gazowej
1. Silnik powinien być uruchomiony na benzynie (tryb "AUTO"
z migającymi diodami lub tryb „BENZYNA” bez świecących diod)
2. Wciśnij i przytrzymaj przycisk konsolki na około 10 sek.
3. Po upływie tego czasu jeden sygnał dźwiękowy będzie słyszalny, a przełącznik
zaczynie wskazywać na proces testowania z dwoma skrajnymi migającymi
diodami (patrz rysunek 1k).
4. Należy zwolnić przycisk i czekać na koniec testu.
Wyniki testu:
a) pozytywny - nie ma wycieku:
Rysunek 1l: Wynik pozytywny – brak wycieku
Przez następne 15 sekund następuje pomiar ciśnienia. Jeśli nie nastąpi spadek
ciśnienia (nie ma wycieków), sterownik kończy procedurę, co jest potwierdzone
poprzez:
- Dwie górne diody świecące przez 3 sekundy (rysunek 1l) oraz
- Jeden sygnał dźwiękowy
Po tym czasie reduktor przełącza się na tryb "AUTO".
b) negatywny – wykryty wyciek:
Rysunek 1m: Wynik negatywny – wykryty wyciek
Jeżeli w ciągu 15 sekund sterownik rejestruje spadek ciśnienia powyżej 15kPa, to kończy
procedurę, która jest potwierdzona poprzez:
- Dwie dolne diody świecące przez 3 sekundy (rysunek 1m) oraz
- Trzykrotny sygnał dźwiękowy
Po upływie tego czasu sterownik przechodzi do trybu "BENZYNA".
Uwagi:
- W przypadku, gdy zbiornik jest pusty, test szczelności nigdy nie zostanie wykonany
poprawnie- wynik będzie ujemny. Prosimy upewnić się, że zbiornik jest wypełniony co
najmniej w ¼.
- Proszę pamiętać, że procedura ta może jedynie sprawdzić szczelność sekcji wyjściowej
reduktora, przewodu gazowego z filtrem, wtrysków i czujnika ciśnienia / Map-Sensor. Inne
wycieki nie są wykrywane.
- Skuteczność procedury w dużej mierze zależy od typu reduktora (zawór
elektromagnetyczny przymocowany blisko reduktora). W przypadku, gdy zawór
elektromagnetyczny jest położony z dala od reduktora i przewód pomiędzy urządzeniami jest
pełny gazu, potencjalne spadki ciśnienia odparowanego gazu będą kompensowane przez gaz
pochodzących z tego przewodu. W takich szczególnych przypadkach (elektrozawór gazowy
od reduktora), średnie i małe nieszczelności nie zostaną wykryte.
- To niedopuszczalne, by sprawdzać wycieki tylko za pomocą powyższej procedury. Badanie
szczelności zawsze musi obejmować wszystkie ciśnieniowe połączenia z użyciem
odpowiednich testerów nieszczelności.
BEZPIECZNA EKSPLOATACJA SAMOCHODU ZASILANEGO
GAZEM
Systematyczna konserwacja elementów systemu VERSUS oraz wszystkich innych
podzespołów pojazdu jest niezbędnym warunkiem do zagwarantowania bezpiecznego
i wydajnego działania systemu. Przeprowadzanie okresowych przeglądów przedłuża czas
eksploatacji i prawidłowego działania podzespołów przyczyniając się do obniżenia kosztów
eksploatacji.
Przeglądy serwisowe
Przeglądy przewidziane są co 10000 km i umożliwiają utrzymanie pełnej sprawności systemu.
System VERSUS umożliwia sygnalizowanie konieczności wykonania przeglądu instalacji –
funkcja ta może być zaprogramowana przez instalatora. Zapytaj instalatora o szczegóły.
Przeglądy serwisowe instalacji gazowej VERSUS nie zastępują przeglądów sugerowanych
przez producenta pojazdu, które należy przeprowadzać zgodnie z kartą serwisową
producenta pojazdu.
1.
Warunkiem bezpiecznej eksploatacji pojazdu z instalacją gazową jest kontrola jego
stanu technicznego oraz systematyczne przeglądy elementów układu gazowego
w autoryzowanych warsztatach.
2.
Pojazd z zamontowaną instalacją gazową powinien być obowiązkowo poddany
badaniom technicznym minimum raz w roku. Dotyczy to również nowych pojazdów.
3. Centrala sterująca VERSUS powinna być zabezpieczona przed bezpośrednim działaniem
wody. Niedopuszczalne jest mycie (zwłaszcza ciśnieniowe) komory silnika, gdyż może ono
skutkować uszkodzeniem/zalaniem sterownika niepodlegającym naprawie gwarancyjnej.
4.
W przypadku podejrzenia awarii któregokolwiek z elementów systemu VERSUS lub
stwierdzenia niewłaściwego działania instalacji gazowej należy bezwzględnie udać się do
autoryzowanego warsztatu serwisowego. Należy wówczas przełączyć sterownik na zasilanie
benzynowe (zamknięte elektrozawory gazowe).
5.
Wykonanie jakichkolwiek prac obsługowo-naprawczych należy zlecać wyłącznie
autoryzowanym serwisom montażu instalacji gazowych.
6.
Tankowanie pojazdu z instalacją gazową musi odbywać się wyłącznie na stacjach
autogazu przez przeszkolonego pracownika stacji.
7.
Zbiornik gazu powinien być odpowiednio zamocowany i zabezpieczony. Należy
pamiętać, iż pojazd posiadający instalację gazową ma ładowność mniejszą o ciężar zbiornika
z gazem. Zabronione jest stosowanie zbiorników gazu oraz przewodów dedykowanych do
zastosowania innego niż montaż w pojazdach.
8. GAZ typu LPG jest „cięższy” od powietrza, co oznacza iż w przypadku wycieku do
atmosfery gromadzi się w dolnych częściach pomieszczenia/otoczenia. W związku z tym
garażowanie pojazdu z instalacją LPG w pomieszczeniu, w którym znajduje się kanał jest
bezwzględnie zabronione. Garaż musi posiadać sprawnie działającą wentylację.
9. Pojazd, który brał udział w kolizji powinien przed rozpoczęciem ponownej eksploatacji
być poddany kontroli w autoryzowanym punkcie montażu instalacji gazowych.
10. Zabrania się:
a)
samodzielnych napraw lub regulacji instalacji gazowej
b)
tankowania pojazdu gazem gospodarczym lub przemysłowym
c) przepełniania zbiornika ponad dopuszczalne normy. W zależności od kraju i rodzaju
gazu wynoszą one:
LPG: 80% pojemności wodnej zbiornika
CNG: 200-250 bar maksymalnego ciśnienia roboczego w zbiorniku (wymogi różnią się
w zależności od kraju). Zapytaj instalatora o więcej szczegółów.
d)
użytkowania instalacji po stwierdzeniu nieszczelności
e)
poszukiwania nieszczelności przy pomocy otwartego ognia
11. Z racji parametrów technicznych poszczególnych podzespołów należy używać wyłącznie
oryginalnych części zamiennych systemu VERSUS. W szczególności odnosi się to do podzespołów
eksploatacyjnych takich jak: filtry, zestawy naprawcze reduktora i listwy wtryskowej, czujniki
systemu, inne strategiczne elementy.
INNE
Zużycie gazu
Ze względu na techniczne właściwości paliwa gazowego możliwe i dopuszczalne jest
zwiększenie ilości spalanego gazu o 10-20% w stosunku do ilości spalanej benzyny. Proces
ten, przy udziale jednostki sterującej VERSUS, kontrolowany jest przede wszystkim za
pomocą jednostki sterującej benzyny i oryginalnych czujników pojazdu.
Awaryjne uruchamianie systemu VERSUS na gazie
W przypadku kiedy nie można uruchomić pojazdu na benzynie (np. z powodu awarii pompy
paliwa) istnieje możliwość awaryjnego uruchomienia pojazdu bezpośrednio na gazie. W tym
celu należy:
a) nacisnąć i przytrzymać przycisk przełącznika
b) Włączyć zapłon oraz uruchomić silnik trzymając przycisk przełącznika przyciśnięty.
c) Zwolnić przycisk przełącznika.
UWAGA: Należy pamiętać, że jest to czynność awaryjna. Wielokrotne uruchamianie silnika w
trybie awaryjnym może powodować uszkodzenie katalizatora lub innych elementów silnika.
Awaryjne uruchomienie możliwe jest wyłącznie przy dodatnich temperaturach powietrza
i prawidłowym montażu instalacji VERSUS. Ten tryb należy traktować jako ostateczność. Po
uruchomieniu awaryjnym należy rozgrzać silnik przed jazdą na biegu jałowym.