Okręgi przemysłowe

Okręgi przemysłowe
1. Rodzaje przestrzennych form koncentracji przemysłu
• Ośrodek przemysłowy – miejscowość posiadająca zakłady przemysłowe
• Okręg przemysłowy – obszar o dużym nagromadzeniu zakładów
przemysłowych, które wykazują ze sobą powiązania produkcyjne
• Technopolie – ośrodki z dominacją przemysłów wysokiej techniki
.
1. Cechy okręgu przemysłowego:
• Składa się z przynajmniej kilku ośrodków
• Posiada znaczny odsetek ludności zatrudnionej w przemyśle
• Skupia znaczny potencjał wytwórczy na niewielkim obszarze
• Duża część zakładów pracy wykazuje powiązania produkcyjne
2. Podział okręgów przemysłowych ze względu na miejsce lokalizacji:
• Okręgi surowcowe – są lokalizowane w miejscach występowania surowców
mineralnych (najczęściej węgla lub rud metali). Zlokalizowano w nich
najczęściej przemysły: górnictwo, energetyka, hutnictwo, przemysł
elektromaszynowy, koksochemiczny, nawozów azotowych.
W okręgach tego typu rozwijają się również przemysły o znaczeniu lokalnym
takie jak: włókienniczy, spożywczy, materiałów budowlanych, środków
czystości.
W KWR okręgi tego typu ulegają restrukturyzacji. Należą do nich:
1) Okręg Północny we Francji,
2) Okręg Reńsko – Westfalski (zagłębie Ruhry) w Niemczech
3) Okręg Górnośląski w Polsce (pierwsza faza restrukturyzacji)
W KSR okręgi tego typu nadal mają bardzo duże znaczenie. Dominuje w nich
nadal górnictwo, hutnictwo, przemysł ciężkich maszyn i urządzeń, metalowy,
elektroenergetyczny. Przykładami takich okręgów są:
1) Belo Horizonte w Brazylii
2) Szaba w Republice Kongo
3) Okręg Uralski w Rosji
4) Okręg Doniecki na Ukrainie
5) Minas Gerais w Brazylii
• Okręgi wielkomiejskie – wytworzyły się w aglomeracjach miejskich.
Występują tu takie gałęzie przemysłu jak: elektromaszynowy, kosmetycznoperfumeryjny, środków piorących, spożywczy (gł. słodycze i napoje),
odzieżowy i futrzarski, farmaceutyczny, poligraficzny. Wszystkie te
działalności mają znaczenie ponad lokalne.
Do okręgów tego typu należą:
1) Okręg Paryski
2) Okręg Londyński
3) Okręg Mediolanu
4) Okręg Turynu
5) Okręg Warszawski
6) Okręg Poznański
7) Okręg Moskiewski i inne
• Okręgi portowe – wykształciły się w miastach portowych na bazie surowców
dowożonych drogą morską. Do dominujących w tego rodzaju okręgach
przemysłów należą: hutnictwo metali, przemysł elektromaszynowy,
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
petrochemiczny, spożywczy (rybny), produkcja nawozów fosforowych,
stoczniowy. Przykłady:
1) Okręg Marsylii
2) Rotterdam (największy w świecie port przeładunku importowanej
ropy naftowej)
3) Tokio-Kawasaki-Jokohama
4) Nowy Jork
5) Bombaj w Indiach
Przegląd wybranych okręgów surowcowych w świecie.
SUROWCE W
NAZWA OKRĘGU OPARCIU O KTÓRE NAJWAŻNIEJSZE
UWAGI
ROZWINĄŁ SIĘ
OŚRODKI
PRZEMYSŁ
YORKSHIREWęgiel kamienny,
Leeds, Sheffield
Upadek znaczenia
HUMBERSIDE
rudy Fe, rudy Zn i Pb
górnictwa, rozwój
przem.
elektromaszynowego,
hutnictwo na bazie
rudy importowanej
ZAGŁĘBIE
PÓŁNOCNE WE
FRANCJI
Węgiel kamienny,
len
Lille, Tourcing,
Roubaix
OKRĘG
PÓŁNOCNEJ
NADRENII W
NIEMCZECH
Węgiel kamienny,
brunatny, rudy Zn i
Pb, sól potasowa
Essen, Dusseldorf,
Kolonia
GOP W POLSCE
Węgiel kamienny,
rudy Zn i Pb
ZAGŁĘBIE
Węgiel kamienny i
DONIECKIE NA
rudy Fe (z Krzywego
UKRAINIE
Rogu)
OKRĘG URALSKI W Rudy Fe, Cu, Zn i
ROSJI
Pb, srebro, azbest,
boksyty, uran, węgiel
brunatny
OKRĘG KUŹNIECKI Węgiel kam., rudy
W ROSJI
Fe, Zn i Pb
Katowice, Zabrze,
Ruda Śląska
Donieck, Charków,
Dniepropietrowsk
Jekatierynburg,
Czelabińsk,
Magnitogorsk
Nowosybirsk,
Nowokuźnieck
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Spadek wydobycia
węgla, rozwój przem.
farmaceutycznego,
elektromaszynowego
i poligraficznego
Spadek produkcji
górniczej, hutniczej,
przem. sodowego i
nawozów sztucznych.
Wzrost znaczenia
petrochemii i p.
elektromaszynowego
FUSHUM-ANSHAN
W CHINACH
Węgiel kamienny,
rudy Fe, magnezyt,
mangan
OKRĘG PÓŁNOCNY Węgiel kamienny,
– OKOLICE PEKINU ropa naftowa, rudy
Fe
W CHINACH
OKRĘG DAMODAR Węgiel kamienny,
W INDIACH
rudy Fe
WITWATERSRAND Węgiel kamienny,
W RPA
uran, złoto, platyna,
diamenty, żelazo,
ołów, fosforyty
SHABA W
Cu, Au, Ag i uran
DEMOKRATYCZNEJ
REPUBLICE KONGO
Węgiel kamienny,
OKRĘG
rudy Fe
PÓŁNOCNOWSCHODNI W USA
OKRĘG
Rudy Fe i Cu
PRZYJEZIORNY W
USA
MINAS GERAIS W
BRAZYLII
Fushin, Dandong
Pekin, Tjanjin
Kalkuta, Asansol
Johannesburg,
Germiston
Lubumbaski, Kalwezi
Pittsburgh, Filadelfia, Hutnictwo oparte na
Baltimore, Nowy Jork rudach
importowanych
Chicago, Detroit
Import surowców,
rozwój p.
elektromasz., i
mięsnego
Rudy Fe, cyna, złoto, Belo Horizonte,
uran, boksyty
Uberaba
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Główne okręgi przemysłowe świata. Geografia społeczno-ekonomiczna. Poziom rozszerzony.
WSzPWN
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Okręgi przemysłowe Polski. Geografia społeczno-ekonomiczna. Poziom rozszerzony.
WSzPWN
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com