Wigierski Park Narodowy - Gdyńska Szkoła Społeczna

Gdyńska Szkoła Społeczna
Szkoła Podstawowa
Emilia Kaleta
kl.V
Wigierski Park Narodowy
Gdynia 2006r.
Strona 1 z 7
Wigierski Park Narodowy
Utworzono: 1989 r.
Powierzchnia: 14.956 ha
Zbiorniki wodne: 45 - o łącznej powierzchni 28 km2
Największe jezioro: Wigry
Największa rzeka: Czarna Hańcza
Długość szlaków turystycznych lądowych: 150 km
Informacje ogólne o Parku
Postulaty ochrony nadwigierskiej przyrody pojawiły się jeszcze w okresie
międzywojennym. Na wniosek A. Lityńskiego, pioniera polskiej hydrobiologii,
twórcy Stacji Hydrobiologicznej w Starym Folwarku w 1934 opracowano wniosek
utworzenia rezerwatu przyrody obejmującego Jezioro Wigry. Wojna jednak
przerwała te działania.
Po wojnie myśl o ochronie okolic Wigier powróciła dopiero w 1959 roku gdy utworzono rezerwat
"Ostoja Bobrów - Stary Folwark" obejmujący 120 ha. w okolicy ujścia Czarnej Hańczy do Wiegier.
W 1962 roku powołano kolejny rezerwat - "Ostoja Bobrów - Zakąty" przy południowym brzegu
jeziora.
Następnym krokiem w ochronie nadwigierskiej przyrody było powołanie Wigierskiego Parku
Krajobrazowego 12.01.1976 roku. Co ciekawe nie istniały wówczas przepisy prawne nie
przewidywały istnienia parków krajobrazowych. Wykorzystano możliwość tworzenia tzw.
"obszarów o specjalnych celach". Wigierski PK objął wówczas 12.423 ha. Niedługo potem złożony
został wniosek o przekształcenie Wigierskiego PK w park narodowy. Po wielu dyskusjach i sporach
najpierw 1 lipca 1986r. Dyrektor Naczelnego Zarządu Lasów Państwowych utworzył Nadleśnictwo
Wigierski Park. Jednak dopiero 1 988 roku rada Ministrów zaakceptowała projekty granic i wydała
decyzję o utworzeniu od 1 stycznia 1989 roku Wigierskiego Parku Narodowego. Obecnie Wigierski
PN obejmuje 15.085,49 ha, w tym 42 jeziora.
Centralną częścią Parku jest jezioro Wigry, wraz z całym zespołem jezior otaczających i
pozostających z nim w ścisłym związku hydrologicznym. Poszczególne jeziora Parku różnią się
między sobą pod względem troficzności wód. Specyficzną grupę stanowią jeziorka - suchary. Te
śródleśne zbiorniki o brązowej, mało przeźroczystej wodzie i dużą ilością substancji organicznych
są niezwykle pięknymi tworami natury.
Niektóre z obecnych jezior kompleksu Wigierskiego były zatokami Wigier, które w wyniku
zarastania roślinnością wodną i wypełnienie szczątkami roślin i zwierząt uległy oddzieleniu od
głównego jeziora. Tak m.in. powstały: Muliczne, Okragłe, Długie, Białe Wigierskie, Kriszyn,
Zakąty (Klonek), Leszczewek i inne.
Główną rzeką WPN jest Czarna Hańcza. Drugą co do wielkości rzeczka Kamionka, a następnie
Wiatrołuża i Maniówka. Na terenie WPN znajdują się różne zabytki archeologiczne. Najstarsze z
paleolitu - kamienne narzędzia - świadczą o momencie pojawienia się, po ustąpieniu lądolodu,
pierwszych ludzi.
Strona 2 z 7
Cennym obiektem zabytkowym jest zespół poklasztorny Kamedułów, który powstał w XVII wieku
w miejscu królewskiego, myśliwskiego dworku. Wcześniej istaniała tu osada Wigran.Obecnie w
odbudowanych i odnowionych po zniszczeniach wojennych obiektach poklasztornych mieści się
Dom Pracy Twórczej Ministerstwa Kultury i Sztuki, a także muzeum pobytu Papieża Jana Pawła II
na Wigrach.
Klasztor Kamedułów
Klasztor Kamedułów
POŁOŻENIE WIGIERSKIEGO PARKU NARODOWEGO
Wigierski Park Narodowy położony jest na północnym skraju Puszczy Augustowskiej,
największego zwartego kompleksu leśnego na niżu Europy, który wraz z lasami na terytorium
Litwy i Białorusi pokrywa obszar około 300 tysięcy hektarów.
Geograficznie Park leży w granicach Pojezierza Litewskiego i obejmuje fragmenty trzech
mezoregionów: Pojezierza Zachodniosuwalskiego, Pojezierza Wschodniosuwalskiego i Równiny
Augustowskiej. Prawie cały obszar Wigierskiego Parku Narodowego leży w środkowej części
dorzecza rzeki Czarna Hańcza, dopływu Niemna. Park, wraz z otuliną, rozciąga się pomiędzy
53o57' a 54o10' szerokości geograficznej północnej i 22o57' a 23o15' długości geograficznej
wschodniej.
Strona 3 z 7
KLIMAT
Pod względem klimatycznym Park znajduje się w Regionie Mazursko-Podlaskim, obejmującym
swym zasięgiem wschodnią część Pojezierza Mazurskiego oraz część Podlasia. Cały region,
pomimo niewielkiej odległości od morza Bałtyckiego, pozostaje pod znacznym wpływem
rozciągającego się na wschód bloku kontynentalnego Eurazji. Z tego też względu obszar ten ma
najsurowsze warunki klimatyczne w całej nizinnej części kraju. Zima rozpoczyna się w trzeciej
dekadzie listopada i trwa do pierwszej dekady kwietnia.
Flora Parku jest bardzo bogata. Liczy ponad 800 gatunków roślin naczyniowych, około 170
gatunków maszaków i 300 porostów oraz wiele gatunków grzybów, śluzowców i glonów. Spośród
drzew najliczniej występuje sosna i świerk. Oprócz nich także brzoza brodawkowata i omszona,
olsza czarna, dąb szypułkowaty, lipa drobnolistna i inne.
Wśród roślin rosnących w Parku aż 75 taksonów objętych jest ochroną gatunkową, przy czym 61
ochroną ścisłą, a 14 częściową. Na szczególną uwagę zasługują gatunki zagrożone wyginięciem
oraz gatunki rzadkie. Na liście roślin naczyniowych występujących w Wigierskim Parku
Narodowym znalazły się 52 takie taksony, w tym jeden gatunek - kanianka lnowa Cuscuta epilinum
- uznany za wymarły w naszym kraju.
Strona 4 z 7
Fauna Parku jest charakterystyczna dla obszaru Puszczy Augustowskiej. Występują tu wilki, rysie,
łosie, jelenie, sarny, dziki, borsuki, lisy, jenoty, kuny i wiewiórki. Najbardziej charakterystycznym
gatunkiem, będącym symbolem WPN jest bóbr. Zaobserwowano także tutaj 195 gatunków ptaków,
głównie wodno-błotnych. Najliczniejszymi są: kaczka krzyżówka, łyska, perkoz, mewa, rybitwa,
gągoł, łabędż. Wigierski Park Narodowy to królestwo bobrów. Nie na darmo bóbr znajduje się w
logo tego parku narodowego.
Bobry żyją tu wszędzie... nad rzekami, nad jeziorami (bardzo lubią jeziora dystroficzne zwane
sucharami) , w śródpolnych zabagnieniach i rowach melioracyjnych.
Wznoszą tamy, kopią nory i budują żeremia... a przede wszystkim, to co najłatwiej zobaczyć, to
ścinają drzewa.
Na terenie Parku stwierdzono występowanie 297 gatunków kręgowców, w tym 32 gatunki ryb, 12
gatunków płazów, 5 gatunków gadów, 202 gatunki ptaków oraz 46 gatunków ssaków. Ponad 82%
fauny kręgowców Parku (244 gatunki) podlega ochronie gatunkowej. Jest to 48% wszystkich
chronionych w Polsce kręgowców. Wśród gatunków objętych ochroną zdecydowanie największą
grupę stanowią ptaki - 185 gatunków, a następnie ssaki - 37 gatunków. Pozostałe gatunki należą do
gromady płazów, gadów i ryb.
Strona 5 z 7
JEZIORA I RZEKI
Wody Parku decydują o pięknie, charakterze krajobrazu i unikatowej wartości przyrodniczej tego
obszaru. W granicach Parku położone są 42 stałe, naturalne zbiorniki wodne, których łączna
powierzchnia wynosi ponad 28 km2. Największe, najgłębsze i najatrakcyjniejsze dla większości
turystów odwiedzających Park jest jezioro Wigry - o krętej linii brzegowej, urozmaicone wyspami,
zatokami, głębinami, śródjeziornymi górkami i przybrzeżnymi obszarami płycizn. Wigry wraz z
przyległymi, mniejszymi jeziorami tworzą szczególny zespół ekosystemów wodnych.
Jezioro Wigry jest największym jeziorem Wigierskiego Parku Narodowego. Należy również do
jednego z największych jezior w Polsce. Powierzchnia Wigier wynosi 2186,7 ha w tym 68,4 ha
zajmują wyspy. Ne jest to jezioro płytkie - w najgłębszym miejscu Wigry osiągają 74 m., natomiast
średnia głebokość wynosi 15,8 m. Jezioro to posiada liczne głęboczki i wypłycenia. Wigry
posiadają bardzo rozwiniętą linię brzegową o długości 72.225 m.
Strona 6 z 7
Źródła:
- Internet:
http://www.mazury.info.pl/atrakcje/wigierski
http://www.wolf-5.suwalki.com.pl/gal.php?kat=wpn&gal=4
- Inne mapy Suwalszczyzny:
http://www.suwalszczyzna.com.pl/mapa/
http://www.wigry.net.pl/dane/mapa.php
Strona 7 z 7