Mapa turystyczna Miedzy Bzura a Nerem

WARTO ZOBACZYĆ
BRONÓW (gmina Wartkowice)
• dworek (w miejcu starszej rezydencji, w której w latach 60. XIX w. mieszkała wybitna polska poetka Maria
BĄDKÓW (gmina Zgierz)
• murowany dwór wzniesiony ok. 1914 r. dla Wacława Kołaczkowskiego. W pobliżu dawna krochmalnia, murowana (1926) - obecnie młyn oraz zabudowania gospodarcze, w tym murowana obora (ok. 1940 r.) Dookoła
pozostałości parku, pierwotnie o charakterze krajobrazowym.
BIAŁA (gmina Zgierz)
INFORMACJE OGÓLNE
• drewniany rzymskokatolicki kościół parafialny p.w. śś. Piotra i Pawła (wzniesiony w 1778 r. z fundacji właści-
Obszar LGD Fundacji Rozwoju Gmin „PRYM” leży w centralnej Polsce, w sąsiedztwie aglomeracji łódzkiej, na pograniczu dorzeczy Bzury (prawy dopływ Wisły) i Neru (lewy dopływ Warty) oraz kilku zróżnicowanych pod względem
krajobrazu mezoregionów geograficznych: Równiny Łowicko-Błońskiej, Kotliny Kolskiej oraz Wzniesień Łódzkich.
W skład LGD wchodzi 5 gmin: Dalików i Wartkowice (wchodzące w skład powiatu poddębickiego), Łęczyca (powiat
łęczycki) oraz Parzęczew i Zgierz (powiat zgierski). Obecny podział administracyjny (na powiaty) obowiązuje od
1 stycznia 1999 r.
Powierzchnia obszaru wynosi 708,25 km2, (3,9% powierzchni województwa łódzkiego). Pod względem powierzchni największa jest gmina Zgierz (19.905 ha), następnie gminy: Łęczyca (15.057 ha), Wartkowice (140.12),
Dalików (11.462 ha) i Parzęczew (10.389 ha). Obszar LGD zamieszkuje łącznie 35.324 mieszkańców, w tym w gminach: Zgierz – 11.654; Łęczyca – 8.523; Wartkowice 6.345; Parzęczew – 5.100 i Dalików – 3.682 mieszkańców.
Najwyższą gęstością zaludnienia charakteryzuje się gmina Zgierz (59 osób/km2), najrzadziej zaludnioną jest gmina
Dalików (32 osoby/km2).
Głównymi osiami komunikacyjnymi obszaru LGD są: droga krajowa nr 1 wiodąca z Gdańska przez Łódź do granicy państwowej w Cieszynie oraz droga krajowa nr 72 z Rawy Mazowieckiej przez Łódź do Konina. Przez teren LGD
przebiega również autostrada A2 Łódź - Poznań (docelowo Świecko - Poznań - Łódź - Kukuryki), z trzema węzłami:
„Piątek”, „Emilia” i „Wartkowice”. W budowie jest autostrada A1, która już niebawem połączy Gdańsk ze Śląskiem.
Teren LGD przecinają również 3 trasy kolejowe o znaczeniu krajowym: Łódź – Kutno, Łódź - Łowicz oraz magistrala
kolejowa Śląsk - Porty. Koleją na teren LGD można dotrzeć m.in. z Warszawy, Gdańska, Torunia, Poznania, Wrocławia
i Katowic, i oczywiście ze stolicy województwa - Łodzi.
Na terenie Fundacji „PRYM” znajduje się 5 rezerwatów przyrody („Błonie”, „Ciosny”, „Dąbrowa Grotnicka”,
„Grądy nad Lindą” i „Grądy nad Moszczenicą”, ponad 100 pomników przyrody, 3 obszary chronionego krajobrazu
(Puczniewski, Sokolnicko-Grotnicki i Pradolina Warszawsko-Berlińska), fragmenty otuliny Parku Krajobrazowego
Wzniesień Łódzkich oraz inne obszary, chronione (ostoje ptaków) w ramach programu „Natura 2000”. Ochronie
przyrodniczej i konserwatorskiej podlega również kilkanaście parków dworskich i podworskich.
Do najcenniejszych zabytków należą pozostałości średniowiecznych grodzisk (Krzepocinek, Pełczyska, Piaskowice), liczne drewniane i murowane świątynie rzymskokatolickie (Budzynek, Biała, Parzęczew, Leźnica Wielka i inne),
często z bardzo cennym wyposażeniem, wiejskie cmentarze różnych wyznań, nekropolie i pojedyncze groby z czasów
powstań 1830-31 i 1863-64 oraz obu wojen światowych, pałace (Gostków Stary), dwory (Kębliny, Dzierżązna,
Biernacice i in.), zabytkowe młyny i zagrody młyńskie nad Bzurą i Nerem, stare kuźnie a nawet wiatraki. Historii
poszczególnych miejsc oraz twórczości artystycznej mieszkańców regionu poświęcone są ekspozycje niewielkich
muzeów w Białej, Bronowie i Idzikowicach.
Zwarte kompleksy leśne będące pozostałością dawnej Puszczy Łódzkiej. Liczne rzeki i strumienie, stawy rybne
i zbiorniki rekreacyjne. Zróżnicowana baza noclegowa, począwszy od hoteli, zajazdów i gościńców przy głównych
drogach krajowych (Topola Królewska, Lućmierz, Emilia), po ośrodki wypoczynkowe w tradycyjnych miejscowościach
wypoczynku świątecznego (Grotniki, Ustronie). Gospodarstwa agroturystyczne a także ośrodki jazdy konnej zrzeszone
w Stowarzyszeniach Agroturystycznych Ziemi Zgierskiej i Poddębickiej. Stale rozbudowywana sieć szlaków turystycznych (pieszych, rowerowych i jeździeckich) i wreszcie - dobry dojazd zarówno z Łodzi jak i najodleglejszych zakątków
Polski. To wszystko sprawia, że fragment historycznej Ziemi Łęczyckiej położony na pograniczu dorzeczy Bzury i Neru
jest doskonałym miejscem dla uprawiania różnych form turystyki aktywnej przez osoby pragnące spędzić wolny czas
w ciszy i spokoju, z dala od zgiełku wielkich miast i tradycyjnie zatłoczonych kurortów.
•
•
•
•
•
ciela wsi, sędziego łowickiego Wilkanowskiego, powiększany i odnawiany 1938, 1945-46) 1 ; we wnętrzu
XVIII-wieczne barokowe wyposażenie;
obok kościoła mogiła trzech nieznanych powstańców 1863 r. a także tablica pamiątkowa odsłonięta w dniu
11 listopada 1928 r. z okazji X-lecia odzyskania niepodległości;
na rzymskokatolickim cmentarzu parafialnym kwatera żołnierzy 28. i 31. Pułku Strzelców Kaniowskich poległych 7 i 8 września 1939 roku w bohaterskich walkach z Niemcami pod wsią Kębliny;
cmentarz ewangelicki (XIX-XX w.) – zachowane filary bramy oraz kilkanaście zdewastowanych nagrobków
- najstarsze z przełomu XIX/XX w.;
pomnikowe drzewa: na cmentarzu ewangelickim – kasztanowiec zwyczajny (obwód 358 cm), dwa inne kasztanowce (250 i 220 cm) oraz 2 lipy (392 i 201 cm) na posesji pana Kalinowskiego oraz żywotnik zachodni
(140 cm) przy ul. Łąkowej 7;
Izba Pamięci Narodowej (w Szkole Podstawowej).
BIERNACICE (gmina Wartkowice)
• pozostałości dawnego zespołu dworsko-parkowego Dzierzbickich z XIX w.: ruiny murowanego, piętrowego
dworu z pozostałością okazałego frontonu 2 , murowany spichlerz oraz pozostałości parku podworskiego
z tego samego okresu (ob. własność prywatna);
• w parku pomnikowe drzewa: dwa jesiony wyniosłe (obwód 369 i 309 cm) oraz modrzew europejski (247 cm).
BŁONIE (gmina Łęczyca)
• murowany kościół p.w. Najświętszego Serca Jezusowego zbudowany w latach 1913-16 według projektu znanego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego – we wnętrzu częściowo zachowane starsze wyposażenie; tablice
pamiątkowe poświęcone miejscowym proboszczom zamordowanym w obozie koncentracyjnym w Dachau;
• rzymskokatolicki cmentarz parafialny z zabytkowymi nagrobkami.
BŁONIE (rezerwat przyrody; patrz: Ochrona Przyrody)
Konopnicka), obecnie Muzeum Oświatowe im. M. Konopnickiej (w zarządzie Wojewódzkiej Biblioteki Pedagogicznej w Łodzi – filia w Sieradzu). W ekspozycji muzeum dokumenty, fotografie i rękopisy poetki, charakterystyczne dla epoki meble i sprzęty, wystawy stałe i czasowe prac dziecięcych poświęconych poetce;
• przy dworze: pomnik Marii Konopnickiej, odsłonięty w 2000 r. w 90. rocznicę śmierci poetki;
• w parku pomniki przyrody: altanka grabowa, ogromna topola biała (661 cm), dwa jesiony wyniosłe (290
i 308 cm) i dąb szypułkowy (396 cm).
BUDZYNEK (gmina Dalików)
• drewniany, modrzewiowy kościół parafialny p.w. Ścięcia św. Jana Chrzciciela
4 , wzniesiony w latach 1710-11
za sprawą starosty łęczyckiego Stefana Szołdreckiego, dziedzica wsi Budzynek - typową kruchtę zastępuje tu
oryginalne podsienie, ponad którym umieszczono podparty czterema słupami i dwoma rysiami chór muzyczny
z organami, we wnętrzu wyposażenie barokowe i rokokowe;
• na skraju wsi rzymskokatolicki cmentarz parafialny (nieliczne zabytkowe nagrobki).
CHOCISZEW (gmina Parzęczew)
• drewniany młyn wodny (niegdyś zasilany wodami rzeki Bzury, obecnie: elektryczny, własność prywatna);
• miejsce pod dawnym zespole dworsko-folwarcznym - drewniany dwór (niegdyś szkoła) nie istnieje (przetrwały
fragmenty fundamentów), w pobliżu malownicze meandry rzeki Bzury.
CIOSNY (gmina Zgierz)
• murowany młyn wodny z 1. poł. XX w. (obecnie: elektryczny, własność prywatna, udostępniony do zwiedzania), w otoczeniu stawy z prywatnym łowiskiem, w pobliżu rezerwat jałowców „Ciosny” 5
•
•
•
•
•
•
BŁONIE – TOPOLA (gmina Łęczyca)
• murowany dwór wzniesiony w połowie XIX w. dla Wilhelma Orsettiego
• budynek folwarczny (po XIX w.) niegdyś również własność Orsettich.
3
;
BOREK (gmina Wartkowice)
• murowany młyn wodny wzniesiony przed poł. XX w. Obecnie nieczynny, zrujnowane wnętrze, relikty urządzeń
wodnych. Obiekt należy do prywatnego właściciela.
BRACHOWICE (gmina Zgierz)
• dwa pomnikowe dęby szypułkowe o obwodach 328 i 236 cm (na posesji nr 9).
murowana dzwonnica z cegły, nakryta czterospadowym dachem, dookoła świątyni mur z bramą zwieńczoną
figurami świętych Floriana i Jadwigi Śląskiej;
• rzymskokatolicki cmentarz parafialny z nagrobkami: proboszcza Jakuba Jabłońskiego zmarłego w 1896 r.,
małżeństwa Dąbrowskich (1912 i 1915) i Franciszka Pieprzyka, żołnierza Armii „Poznań” (Podolska Brygada
Kawalerii) poległego we wrześniu 1939 r. w pobliskim Domaniewku.
• rzymskokatolicki cmentarz parafialny z zabytkowymi nagrobkami, w tym stellą z 1871 roku upamiętniającą
miejsce pochówku Aspazji Kołaczkowskiej. Ponadto:
• pomnik poświęcony żołnierzom polskim poległym w 1939 roku oraz samotna mogiła z drewnianym krzyżem
- pozostałość kwatery żołnierskiej z czasów I wojny światowej;
• ruiny dawnego dworu.
• prywatna Galeria Aleksego Matczaka - obrazy olejne oraz rzeźby wykonane w glinie, drewnie i kamieniu,
DĄBRÓWKA GÓRNA (gmina Dalików)
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w. – kilkanaście nagrobków (najstarszy z 1895 r.), na jednym z nagrobków
ewenement - zachowany medalion ze zdjęciem młodej kobiety; podobną rzadkością jest nieczyna studnia
(najrzadziej spotykany element na wiejskich cmentarzach luterańskich w województwie łódzkim).
GLINNIK (gmina Zgierz)
• cmentarz ewangelicki XIX-XX w. otoczony jest murem kamiennym z bramą z pierwszej połowy XIX wieku,
kilkadziesiąt nagrobków w różnym stanie, najstarszy z 1890 roku, najmłodszy z 1957 r.
• pamiątkowy głaz-obelisk z tablicą ufundowany w 1986 r. przez mieszkańców gminy Łęczyca poświęcony
DĘBNIAK (gmina Zgierz)
• pięć pomnikowych dębów szypułkowych o obwodach od 284 do 391 cm (wszystkie na posesji przy ul. Wiśniowej 9).
• zespół pałacowo-parkowy: neoklasycystyczny pałac wzniesiony w 1802 r. 10 i dwie oficyny. We wnętrzu pałacu
DZIERŻAWY (gmina Wartkowice)
• murowany kościół parafialny p.w. Serca Pana Jezusa wzniesiony w latach 1954-58 za sprawą ks. kanonika
Franciszka Jabłońskiego, więźnia obozu hitlerowskiego w Dachau;
• obok świątyni pomniki poświęcone dwóm wielkim Polakom: papieżowi Janowi Pawłowi II oraz kardynałowi
Stefanowi Wyszyńskiemu, Prymasowi Tysiąclecia.
•
CIOSNY (rezerwat przyrody; patrz: Ochrona Przyrody).
•
DALIKÓW (gmina Dalików)
murowany neogotycki kościół parafialny p.w. św. Mateusza (1908-13);
kaplica cmentarna – mauzoleum rodziny Wardęskich;
pomnik (na Placu Powstańców w centrum wsi) upamiętniający bitwę pod Dalikowem, jedną z największych
bitew powstania styczniowego (1863-64) stoczonych na terenie obecnego województwa łódzkiego;
2 zbiorowe mogiły powstańców i ludności 1863 r. na cmentarzu w Dalikowie;
zabytkowy park podworski Wardęskich z pomnikową aleją grabową oraz okazami jesionów wyniosłych (o obwodzie 255-302 cm) i lip drobnolistnych (216-400 cm);
pomnikowy dąb szypułkowy (400 cm w pierśnicy) przy drodze do wsi Gajówka.
•
DĄBROWA GROTNICKA (rezerwat przyrody; patrz: Ochrona Przyrody)
•
•
DZIERŻĄZNA (gmina Zgierz)
dwór (1924, XX-wieczny przykład tzw. stylu dworkowego o cechach neobarokowych i neoklasycystycznych,
obecnie siedziba Gminnego Ośrodka Kultury) otoczony parkiem krajobrazowym; w parku staw i zespół domków kempingowych wchodzących w skład Ośrodka;
przy dworze obelisk przypominający o istnieniu w Dzierżąznej (1942-45) filii obozu pracy dla dzieci i młodzieży;
ekspozycja dawnego sprzętu gospodarstwa wiejskiego i pojazdów konnych w gospodarstwie agroturystycznym
„Pod Akacjami” pana Zbigniewa Hauke;
stara kuźnia z ekspozycją dawnych narzędzi kowalskich; pokazy kucia podkowy;
lipa drobnolistna o obwodzie 454 cm (na posesji Dzierżązna 2).
EMILIA (gmina Zgierz)
GAJÓWKA (gmina Dalików)
GAWRONY (gmina Łęczyca)
7
.
• zabytkowa aleja 180 lip drobnolistnych (o obwodach od 150 do 285 cm)
DOMANIEW (gmina Dalików)
• murowany, późnogotycki kościół parafialny p.w. św. Floriana w Domaniewie 6 wzniesiony w początkach
XVI w. z fundacji chorążego łęczyckiego Stanisława Zalewskiego i jego żony Jadwigi (w czasach późniejszych
wzbogacony o elementy renesansowe i barokowe), wnętrze utrzymane w stylu barokowym; obok świątyni
GIECZNO (gmina Zgierz)
• drewniany kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych i św. Jakuba 9 wzniesiony w 1717 r. za sprawą Jana
Pokrzywnickiego, dziekana łęczyckiego i gnieźnieńskiego; we wnętrzu bardzo bogate wyposażenie, w tym
5 barokowych ołtarzy; w kaplicy słynący łaskami obraz św. Stanisława Kostki; obok świątyni drewniana dzwonnica konstrukcji zrębowej współczesna kościołowi, kryta gontem;
dawnego majątku.
dwa modrzewie europejskie (295 i 195 cm w obwodzie), wiąz szypułkowy (453 cm), klon zwyczajny (272 cm),
klon jawor (217 cm), grab zwyczajny o obwodzie 204 cm oraz stanowisko bluszczu Hedera helix;
• na głównym skrzyżowaniu - pamiątkowy głaz, ustawiony w 1937 r. upamiętniający walki toczone w czasie
I wojny światowej przez Legiony Piłsudskiego z armią carską;
• zabytkowa aleja lipowo-jesionowo-wiązowa (32 drzewa) przy drodze do Poddębic;
• w pobliskim lesie "Gostków" przyrodniczo-leśna ścieżka dydaktyczna o długości 2 km - 13 stanowisk prezentujących miejscowy ekosystem leśny.
GRĄDY NAD LINDA (rezerwat przyrody; patrz: Ochrona Przyrody).
GROTNIKI (gmina Zgierz)
• znana miejscowość letniskowa w centrum największego kompleksu leśnego (2,5 tys. ha) w tej części woje•
•
, po obu stronach drogi do
a przedstawiające człowieka, przyrodę, sceny biblijne i historyczne
bitwy pod Dalikowem.
13
. Obejrzeć tu można m.in. panoramę
JANKÓW (gmina Łęczyca)
pamięci 12 mieszkańców wsi i okolic zamordowanych przez Wehrmacht we wrześniu 1939 r.
JEDLICZE (gmina Zgierz)
• pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 316 cm (posesja p. W. Grudzińskiego).
JEŻEWO (gmina Zgierz)
• zespół dworsko-folwarczny wzniesiony prawdopodobnie w początkach XX w.: parterowy dwór, kryty dachem dwuspadowym, z dwukolumnowym portykiem, ponadto stajnia i stodoły, wzniesione na terenie
majątku Rozwadów najprawdopodobniej przez niemiecką rodzinę Dytbernerów. W latach 20. istniała
tu Państwowa Szkoła Gospodarstw Wiejskich. W 1974 r. cały zespół przekazano na użytek jednostki wojskowej;
• w pobliżu pomnikowa lipa drobnolistna o obwodzie 254 cm.
KAROLINÓW (gmina Dalików)
• miejsce po dawnym cmentarzu ewangelicki z XIX-XX w., brak jakichkolwiek nagrobków – zachował się
ledwie widoczny zarys niewielkiego ziemnego nasypu, na których zlokalizowana była nekropolia.
GRĄDY NAD MOSZCZENICĄ (rezerwat przyrody; patrz: Ochrona Przyrody).
•
DĄBRÓWKA STRUMIANY (gmina Zgierz)
• pomnikowe dęby szypułkowe o obwodach 300-320 cm na posesjach przy ulicy Pogodnej 48 i 104.
8
(obecnie siedziba Urzędu Gminy Wartkowice) ciekawe polichromie, zabytkowe piece i kominki;
• w otaczającym pałac rozległym parku o charakterze krajobrazowym: staw z wyspą liczne pomnikowe drzewa:
•
• przy trasie A1 (na skraju lasu) pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 365 cm.
• relikty zabytkowego parku podworskiego ze stawem przy drodze do Dalikowa
GOSTKÓW STARY (gmina Wartkowice)
IDZIKOWICE (gmina Dalików)
wództwa łódzkiego zwanego Lasem Grotnickim 11 , drewniana zabudowa willowo-letniskowa z 1. poł. XX
w., liczne ośrodki wczasowo-wypoczynkowe;
rzymskokatolicki kościół parafialny p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, zbudowany w latach 1933-38 z fundacji Jungowskich, we wnętrzu oryginalne witraże;
pomnikowa aleja 182 lip drobnolistnych (ul. Lipowa), tu też chroniony żywotnik zachodni o obwodzie 208
cm (przy posesji nr 44); ponadto przy ulicy Ozorkowskiej (teren przy stawie) 2 lipy pomnikowe drobnoliste
(280 cm i 248 cm), 2 dęby (410 i 370 cm) a przy ul. Topolowej 34 - klon zwyczajny o obwodzie 316 cm;
w kompleksie Lasu Grotnickiego o powierzchni 2.5 tys. hektarów - dwa rezerwaty przyrody: „Dąbrowa Grotnicka” (w części północnej kompleksu) i "Grądy nad Lindą" (w części południowej);
Terenowy Ośrodek Edukacji Ekologicznej działający od 1997 r., w sąsiedztwie ścieżka przyrodniczo-leśna
„Doliny rzeki Lindy”, ponadto zalew na rzece Lindzie 12 .
HUTA BARDZYŃSKA (gmina Dalików)
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w. w lesie na północ od drogi z Dąbrówki Nadolnej do Marysławowa, bardzo
mocno zarośnięty, kilka nagrobków, w tym ogromny grobowiec rodzinny; zachowane inskrypcje z lat 1917
i 1936, wykonane gotykiem w języku niemieckim.
KĘBLINY (gmina Zgierz)
• zespół dworsko–parkowy (obecnie siedziba ośrodka „MONAR”): dwór wzniesiony w 1. poł. XIX w. (ok.
1840 ?), później wielokrotnie przebudowywany; dookoła park krajobrazowy;
• przed dworem pomnikowy, ponad 200-letni kasztanowiec o obwodzie 450 cm (największy okaz tego
gatunku w województwie łódzkim); ponadto modrzew europejski o obwodzie 200 cm i jesion wyniosły
o obwodzie 210 cm – również pomniki przyrody; ponadto w Kęblinach – Moszczenicy (ul. Letniskowa):
dąb o obwodzie 364 cm i dwie lipy (297 i 288 cm);
• stara kuźnia z początków XIX w.;
• cmentarz ewangelicki XIX-XX w. (na skraju wsi przy drodze do Strykowa) - kilka nagrobków z czytelnymi
inskrypcjami w języku niemieckim i datami pochówków 1928 i 1943;
• kamień - obelisk upamiętniający bitwę pod Kęblinami stoczoną w dniach z 7 na 8 września 1939 roku
przez pododdziały 28. Pułku Strzelców Kaniowskich z 10. Dywizji Piechoty, Kresowej Brygady Kawalerii
Wojska Polskiego 14 (mogiły poległych żołnierzy W.P. - w większości nieznanych - znajdują się na rzymskokatolickim cmentarzu parafialnym w Białej).
KONTREWERS (gmina Dalików)
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w.
15 (w odróżnieniu od większości cmentarzy ewangelickich łatwy do
odnalezienia), zachowało się tu kilkanaście zniszczonych nagrobków z początków XX w. i okresu międzywojennego (inskrypcje w języku niemieckim) oraz w części uszkodzony mur otaczający nekropolię.
KOZUBY (gmina Łęczyca)
• pozostałości zespołu dworsko-parkowo-gospodarczego (ruiny dworu, zabudowania gospodarcze).
Serdecznie zapraszamy
Opracowanie kartograficzne: Tomasz Dronka
Treść turystyczno-krajoznawcza: Piotr Solle
Współpraca: Anna Zygma, Bartosz Bijak i Maciej Kusztal
Zdjęcia: Anna Zygma, Bartosz Bijak, Maciej Kusztal, Piotr Solle i Tomasz Szwagrzak
Konsultacja i korekta: Renata Jesionowska i Przemysław Walczak
Wydawca:Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego, ul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódz,
tel./fax. 0 – 42 / 638 59 57, e mail: [email protected], www.rotwl.pl oraz
Oficyna Wydawniczo-Reklamowa „Sagalara”, ul. Lodowa 106a, 93-232 Łódź,
tel. 0 – 42 / 676 26 76, fax 0 - 42 / 674 41 99, e-mail: [email protected], www.sagalara.com.pl
Skład i druk:Oficyna Wydawniczo-Reklamowa „Sagalara”, ul. Lodowa 106a, 93-232 Łódź,
tel. 0 – 42 / 676 26 76, fax 0 - 42 / 674 41 99, e-mail: [email protected], www.sagalara.com.pl
1. Biała
2. Biernacice
3. Błonie
KRZEMIENIEW (gmina Dalików)
4. Budzynek
6. Domaniew
MARIAMPOL (gmina Parzeczew)
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w. (bardzo zarośnięty) – w dostępnej częsci zachował się tylko jeden zdewa-
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w. - kilkanaście zniszczonych nagrobków głównie z okresu międzywojennego,
KRZEMIEŃ (gmina Zgierz)
• pomnikowa sosna pospolita o obwodzie 195 cm.
MOSZCZENICA (gmina Zgierz)
• pomnikowy wiąz o obwodzie 561 cm.
stowany nagrobek.
KRZEPOCINEK (gmina Wartkowice)
• pozostałości średniowiecznego grodziska pierścieniowatego (w widłach rzek Nidy i Zianu, w odległości 1,5 km
od centrum wioski) , należącego do tzw. kultury prapolskiej i datowanego na XI-XIII stulecie. Grodzisko
nazywane jest przez miejscowych "Okopami Szwedzkimi".
16
LEŹNICA MAŁA (gmina Łęczyca)
• drewniany kościół parafialny p.w. św. Marii Magdaleny wzniesiony w 1784 r., z murowaną kaplicą dobudo-
waną w 1869 r., we wnętrzu manierystyczny ołtarz z połowy XVII w. i średniowieczna kropielnica, pochodzące
z kolegiaty w Tumie;
• na cmentarzu parafialnym grobowiec rodziny Borzęckich i Czarneckich oraz pomnikowe wiązy szypułkowe
o obwodach 580 i 434 cm.
LEŹNICA WIELKA (gmina Parzęczew)
• drewniany kościół p.w. św. Jakuba Apostoła 17 wzniesiony w początkach XVIII w. odnawiany w 1882 r.
i 1910-22, we wnętrzu barokowe ołtarze z XVII i XVIII w., w kruchcie kamienna chrzcielnica;
• na rzymskokatolickim cmentarzu parafialnym: kaplica grobowa (poł. XIX w.) rodziny Prądzyńskich, właścicieli
Leźnicy Wielkiej, zabytkowe grobowce i nagrobki Florentyny ze Skrzyńskich Goszczyńskiej, Ludwika Pobóg–
Goszczyńskiego, Franciszka Leźnickiego i Edmunda Wernera, ponadto w obrębie cmentarza 5 pomnikowych
dębów szypułkowych (o obwodzie od 240 do 330 cm).
Mapa turystyczna została wydana w ramach realizacji projektu „Obszar działania Fundacji „PRYM” – turystyczna oaza
w regionie łódzkim” realizowanego w ramach SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz
rozwój obszarów wiejskich 2004-2006”, Działanie 2.7 Pilotażowy Program Leader+, współfinansowanego ze środków
Unii Europejskiej (z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej)
Fundacja Rozwoju Gmin
LORENKI (gmina Zgierz)
• pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 535 cm
częściowo z niemieckimi inskrypcjami.
NER (gmina Wartkowice)
• pozostałości zabytkowego parku podworskiego (dwór z XVIII/XIX w. już nie istnieje) ze stawem i starym
drzewostanem
ŁAGIEWNIKI NOWE (gmina Zgierz)
• zabytkowa aleja drzew.
18. Lućmierz - Las
WAŻNE ADRESY I TELEFONY
Urząd Gminy Dalików
Plac Powstańców 1,
99-205 Dalików
tel. 0 - 43 / 678 01 23,
fax: 0 - 43 / 678 01 83
e-mail: [email protected]
www.dalikow.bipst.pl
Między Bzurą a Nerem
Mapa turystyczna
Urząd Gminy Łęczyca
ul. Konopnickiej 14,
99-100 Łęczyca
tel. 0 - 24 / 388 21 17,
fax: 0 - 24 / 388 37 65
[email protected]
www.gminaleczyca.pl
Urząd Gminy Zgierz
ul. Łęczycka 4,
95-100 Zgierz
tel. 0 - 42 / 716 25 15,
fax: 0 - 42 / 716 45 54
e-mail: [email protected]
www.gmina.zgierz.pl
Urząd Gminy Parzęczew
ul. Południowa 1,
95-045 Parzęczew
tel. 0 - 42 / 718 60 47,
fax: 0 - 42 / 718 60 66
e-mail: [email protected]
www.parzeczew.pl
Fundacja Rozwoju Gmin „PRYM”
ul. Ozorkowska 3,
95-045 Parzęczew
tel. 0 - 42 / 299 79 09,
fax: 0 - 42 / 299 79 10
e-mail: [email protected]
www.fundacjaprym.pl
NUMER ALARMOWY – 112
•
•
•
•
•
POLICJA – 997
Komenda Powiatowa Policji, ul. Ozorkowskie Przedmieście 4 , 99-100 Łęczyca, tel. 0 – 24 / 721 11 00
Komenda Powiatowa Policji, ul. Narutowicza 2/4, 99-200 Poddębice, tel. 0 – 43 / 678 26 08
Komenda Powiatowa Policji, ul. Długa 58/60 95-100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 714 22 00
Posterunek Policji, ul. Południowa 8 , 95-045 Parzęczew, tel. 0 – 42 / 718 60 07
Posterunek Policji, ul. Targowa 16 , 99-220 Wartkowice, tel. 0 – 43 / 678 55 07
STRAŻ POŻARNA – 998
• Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej, ul. Lotnicza 21e, 99-100 Łęczyca tel. 0 – 24 / 721 27 59
• Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej,
ul. Gabriela Narutowicza 3, 99-200 Poddębice, tel. 0 – 43 / 678 20 78
• Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej, ul. Łąkowa 6/8, 95-100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 719 08 76
Gmina Dalików
PUSTKOWA GÓRA (gmina Parzęczew)
•
•
•
•
•
•
•
PARZĘCZEW (gmina Parzęczew)
małomiasteczkowa zabudowa rynku (Plac Tadeusza Kościuszki) i przyległych ulic: Kątnej, Południowej, Łęczyckiej i in.;
murowany kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny 20 wzniesiony w latach 1802-04.
z inicjatywy dziedziców dóbr parzęczewskich i kolatorów parafii: Franciszka i Ignacego Stokowskich, rozbudowany w XIX w., we wnętrzu unikatowe monumentalne malowidło ścienne Golgota autorstwa Wincentego
Łukasiewicza, drewniany ołtarz oraz oryginalna ambona w kształcie łodzi; na placu przykościelnym dwie
pomnikowe lipy drobnolistne (obwód: 355 i 315 cm);
drewniany kościół cmentarny p.w. św. Rocha z 1. poł. XVII w. (przeniesiony ze wsi Ignacew), ciekawe wyposażenie wnętrza, w tym rzeźby i obrazy z XVII-XVIII w.;
grodzisko - pozostałości bliżej nieokreślonej fortalicji (ok. poł. XV w. - XVII w.), w XVI-XVII w. istniał tu drewniany dwór, ogrzewany piecami kaflowymi;
zabytkowe drewniane domy przy ul. Kątnej;
murowany młyn motorowy z XX w. (obecnie nieczynny);
miejsca po synagodze (ul. Ozorkowska) i cmentarzu żydowskim (osiedle mieszkaniowe);
zalew w Parzęczewie.
PEŁCZYSKA (gmina Wartkowice)
• pozostałości zespołu dworsko-parkowo-gospodarczego z XIX-XX w.: murowany piętrowy dwór z przełomu
XIX/XX wieku
21
, pozostałości parku z aleją oraz zabudowania folwarczne;
PIASKOWICE (gmina Parzęczew)
• pozostałości zniszczonego parku podworskiego z pomnikowymi okazami drzew (buk zwyczajny o obwodzie
440 cm, dąb szypułkowy, 315 cm i klon jawor - 280 cm);
• w granicach parku silnie zarośnięte średniowieczne grodzisko stożkowate z czytelnym kopcem i reliktami dziś
zabagnionej fosy.
19. Ner
20. Parzęczew
21. Pełczyska
• Pogotowie Ratunkowe, ul. Zachodnia 6 , 99-100 Łęczyca, tel. 0 – 24 / 721 82 00
• Pogotowie Ratunkowe, ul. Mickiewicza, 99-200 Poddębice, tel. 0 – 43 / 678 20 19
• Pogotowie Ratunkowe, ul. Parzęczewska 35, 95-100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 714 45 00, 0 – 42 / 714 42 61
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
OCHRONA ZDROWIA
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Biała”, ul. Kościelna 1, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 717 84 78
Gminy Ośrodek Zdrowia SPZOZ w Dalikowie, ul. Wschodnia 2 , 99-205 Dalików, tel. 0 – 43 / 678 01 90
Indywidualna Praktyka Lekarska, L. Magin, ul. Osiedlowa 18 , 99-205 Dalików, tel. 0 – 43 / 678 01 78
Gabinet Lekarza Rodzinnego, ul. Ogrodowa 5, Dąbrówka Strumiany, 95-100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 717 80 72
Niepubliczny Ośrodek Zdrowia w Giecznie, ul. Główna 43, Gieczno, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 717 83 68
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „VIGOR” w Smardzewie, filia w Grotnikach,
ul. Brzozowa 23, 95-073 Grotniki, tel. 0 – 42 / 717 91 16
Gminny Ośrodek Zdrowia, 95-043 Leźnica Wielka 4, tel. 0 – 42 / 718 01 31
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Medar”, 99-100 Leźnica Mała 27b, tel. 0 – 24 / 721 18 24
Gabinet Lekarski, J. Wojtuń, 95-043 Leźnica Wielka 30, tel. 0 – 42 / 718 02 01
Gminny Ośrodek Zdrowia, ul. Południowa 1a , 95-045 Parzęczew,
tel. 0 – 42 / 718 60 23, fax. 0 – 42 / 718 60 26
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „VIGOR” – filia w Słowiku,
ul. Gdańska 44, Słowik, 95–100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 717 03 49
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „VIGOR”,
ul. Podleśna 1, 95-002 Smardzew, tel. 0 – 42 / 716 93 95,
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Zdrowia Wartkowice S.C.,
ul. Legionów Polskich 1, 99-220 Wartkowice, tel. 0 – 43 / 678 51 16
Niepubliczny Zakład Opieki Stomatologicznej „Alfa-Dent”, lek. med. Mabruk Jamal,
Legionów Polskich 1, 99-220 Wartkowice, tel. 0 – 43 / 678 58 80
APTEKI
ul. Główna 43, Gieczno, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 717 83 22
ul. Kościelna 1, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 717 84 26
„Herba”, 99-205 Dalików, tel. 0 – 43 / 678 01 96
„U Lotników”, 95-043 Leźnica Wielka 4, tel. 0 – 42 / 718 02 38
ul. Południowa 1a , 95-045 Parzęczew, tel. 0 – 42 / 718 64 52
„Leśna”, ul. Podleśna 4, 95-002 Smardzew, tel. 0 – 42 / 716 97 79, 0 – 42 / 716 96 58
Apteka A. Śpiewak-Kowalik, ul. Legionów Polskich 1 , 99-220 Wartkowice, tel. 0 – 43 / 678 55 19
POMOC WETERYNARYJNA
• Lecznica dla Zwierząt, 95-045 Parzęczew, tel. 0 – 42 / 718 60 30
• Usługi Lekarsko-Weterynaryjne A. Woźniak, 99-220 Gostków Stary 26, tel. 0 – 43 / 678 55 47
URZĘDY POCZTOWE
• Urząd Pocztowy w Białej, ul. Zgierska 1, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 717 84 94
• Urząd Pocztowy w Dalikowie, Plac Powstańców 2, 99-205 Dalików, tel./ fax. 0 – 43 / 678 01 28
Gmina Łęczyca
10. Gostków Stary
11. Las Grotnicki
12. Grotniki
SMARDZEW (gmina Zgierz)
13. Idzikowice
14. Kębliny
15. Kontrewers
WIELKA WIEŚ (gmina Parzęczew)
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w. z zachowanymi fragmentami kilkunastu nagrobków i dwoma filarami bramy
• pomnikowe buki zwyczajne o obwodach 344 cm (ul. Podleśna 33) i 332 cm (ul. Dębowa).
• w Wielkiej Wsi mieszka pan Jacek Rurarz, z zawodu rolnik, zajmujący się rzeźbą ludową, w szczególności
• pomnikowa lipa drobnolistna o obwodzie 225 cm (na prywatnej posesji);
• Ośrodek Jazdy Konnej "Tabun".
SZCZAWIN (gmina Zgierz)
• na rzymskokatolickim cmentarzu parafialnym zabytkowe nagrobki: oficera wojsk napoleońskich Józefa Smoleńskiego, pochodzący z 1828 r.. z płytą zwieńczoną greckim hełmem lub (jak mówią inne źródła), nakryciem
głowy francuskich kirasjerów, a także nagrobki Wawrzyńca Ignacego Siemiątkowskiego (1861), właściciela
Smardzewa, Jana Siemiątkowskiego (1871) oraz rodziny Urbanowskich i Goskich z 1894 roku;
• obok leśniczówki kilka zabytkowych dębów o obwodach od 320 do 600 cm, stanowiących pomniki przyrody;
ponadto w Szczawinie Kościelnym pomnikowy jesion wyniosły o obwodzie 316 cm
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w. - przetrwało tu kilka dobrze widocznych mogił ziemnych i kilka nagrob-
wejściowej
22
;
PRĄDZEW (gmina Łęczyca)
• drewniany dwór z początków XX w. (niedawno gruntownie odrestaurowany, obecnie własność prywatna),
przed dworem kamienna fontanna, dookoła park z połowy XIX wieku, w pobliżu stadnina koni.
RADZIBÓRZ (gmina Parzęczew)
• miejscowośc o potencjalnych walorach uzdrowiskowo-wypoczynkowych – na głębokości 300 m odkryto tu
POGOTOWIE RATUNKOWE – 999
Urząd Gminy Wartkowice
Gostków Stary 3d,
99-220 Wartkowice
tel. 0 - 43 / 678 51 05,
fax: 0 - 43 / 678 51 70
e-mail: [email protected]
www.wartkowice.bipjst.pl
9. Gieczno
OSTRÓW (gmina Zgierz)
• dąb szypułkowy o obwodzie 180 cm i lipa drobnolistna o obwodzie 245 cm przy posesji p. Sochy.
i porośnięte dębami), drugie w ramionach starych odnóg rzeki Ner (na piaszczystej wydmie, w obrębie prywatnej posesji).
elementów na wiejskich cmentarzach ewangelickich; teren cmentarza jest bardzo zarośnięty i z pewnością
kryje fragmenty zniszczonych nagrobków.
8. Gawrony
• pozostałości (fundamenty) istniejącego tu niegdyś młyna, zasilanego przez przepust pod drogą wodami sporego
MARCINÓW (gmina Dalików)
17. Leźnica Wielka
.
• dwa średniowieczne grodziska stożkowate - jedno pośród pól na terenie Pełczysk – Wólki (otoczone fosą
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w. - zachowała się tu ciekawa brama główna - jeden z najrzadziej zachowanych
16. Krzepocinek
19
7. Gajówka
ORŁA (gmina Parzęczew)
• na skrzyżowaniu dróg pomnik pamięci bohaterskich żołnierzy 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich ze Szwadronu Kolarzy i Szwadronu Konnego 8. Pułku Strzelców Konnych, 11. Dywizjonu Artylerii Konnej Wojska
Polskiego, którzy w dniu 11 września 1939 r. stoczyli pod Orłą bohaterski bój z Niemcami.
•
LUĆMIERZ (gmina Zgierz)
• w Lesie Lućmierskim miejsce masowych egzekucji i pochówku ponad 30 tysięcy ofiar zbrodni hitlerowskich,
w tym m.in. rozstrzelanych więźniów z obozu na Radogoszczu (1939), około 200 Żydów straconych wiosną
1940 r., chorych psychicznie ze szpitala w Kochanówce 1940 i 1941) oraz ofiary słynnej egzekucji publicznej
stu straconych w Zgierzu w marcu 1942 r. Tuż przy szosie „Pomnik 30 tysięcy” upamiętniający martyrologię
ofiar II wojny światowej 18 ;
• zabytkowy park – pozostałość dawnego zespołu dworsko-parkowego;
• przy leśnym parkingu pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 330 cm.
• 2008 •
5. Ciosny
zbiornika. W pobliżu most na rzece Bzurze i drewniana willa, przeniesiona z Grotnik na obecne miejsce.
• w lesie przy trasie zalewowej wyrobiska po rudzie darniowej i ślady pieców.
ROGÓŹNO (gmina Zgierz)
podziemne jezioro wód solankowych sprzed 130 mln lat o temperaturze 30 - 36˚C, wybitnych właściwości
leczniczych i wysokiej mineralizacji (ok. 1000 mg/litr). Woda tego typu poprawia stan zdrowia w schorzeniach
astmatycznych, alergicznych oraz układu oddechowego i krążeniowego. Z kolei na głębokości 600 m odkryto
ciepłe, reliktowe morze o temperaturze wody sięgającej 80˚C.
ROSANÓW (gmina Zgierz)
• rezerwat przyrody „Ciosny” - największe skupisko jałowców (ok. 8 tys. okazów) na Niżu Polskim;
• źródła rzeki Ciosenki 23 - największe i najwydajniejsze źródła w Polsce Środkowej o stałych: wydajności (52 li-
TKACZEWSKA GÓRA (gmina Parzęczew)
• cmentarz ewangelicki - kilkanaście nagrobków głównie z przełomu XIX i XX w., po części z czytelnymi niemieckimi napisami; ponadto - trzy ceglane filary bramy wjazdowej i furty cmentarnej 25 ;
• w przysiółku Reksuł (niegdyś oddzielna wieś) miejsce po innym cmentarzu ewangelickim, założonym przez
kolonistów holenderskich – brak tu nagrobków, zachował się jedynie drewniany krzyż z datą „1923” i słabo
widoczne ślady mogił ziemnych.
•
•
•
trów/sek) i temperaturze (9˚C);
• cmentarz ewangelicki XIX-XX w. w sosnowym lasku, na niewielkim wzniesieniu, w jego obrębie nagrobki
z początku XX wieku, dwudziestolecia międzywojennego i czasów II wojny światowej a także niewielka kwatera
żołnierzy niemieckich z lat 1914-15 z dwiema betonowymi płytami;
• obok sklepu (Rosanów 46) kasztanowiec zwyczajny o obwodzie 314 cm.
SARNÓW (gmina Dalików)
• zespół dworsko–parkowy w Sarnowie (XX w.): murowany dwór, w pobliżu spichlerz, wozownia i karczma oraz
zabytkowy park z licznymi okazami pomnikowych drzew – rosną tu dęby szypułkowe (obwód 250-497 cm),
jesiony wyniosłe (395-430), topole białe (300 i 360 cm) i klon zwyczajny (235 cm) oraz unikatowe stanowisko
bluszczu pospolitego Hedera helix w parku podworskim;
• kompleks stawów rybnych o powierzchni 180 ha (obecnie gospodartwo rybackie 24 );
• kompleksy leśne na południe od wsi wchodzące w skład Puczniewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
SIEDLEC (gmina Łęczyca)
• zespół dworsko–parkowy XIX-XX w. (ob. własność prywatna): murowany dwór wzniesiony w końcu XIX w.
dla Łukasza Boettichera, zabudowania gospodarcze, zdziczały park angielski ze stawem, w pobliżu murowany
młyn motorowy z lat 20. XX wieku;
• murowany, rzymskokatolicki kościół pw. św. Marcina, zbudowany w latach 1922-30 według projektu prof.
Zdzisława Mączeńskiego, konsekrowany w 1928 r., we wnętrzu późnobarokowy ołtarz z obrazami: św. Antoniego w zwieńczeniu i Matką Boską z Dzieciątkiem w sukience rokokowej z XVIII w.;
• rzymskokatolicki cmentarz parafialny, w jego obrębie kilka zabytkowych nagrobków ziemiańskich z XIX i XX
wieku, wykonanych z piaskowca.
22. Pustkowa Góra
•
•
•
•
•
23. Żródła rzeki Ciosenki
24. Sarnów
Urząd Pocztowy w Grotnikach, ul. Ozorkowska 10, 95-073 Grotniki, tel. 0 – 42 / 717 91 91
Urząd Pocztowy w Leźnicy Wielkiej, 95-043 Leźnica Wielka 7, tel. 0 – 42 / 718 00 47
Urząd Pocztowy w Parzęczewie, ul. Południowa 5 , 95-045 Parzęczew, tel. 0 – 42 / 718 60 39
Urząd Pocztowy w Smardzewie, ul. Podleśna 22, 95-002 Smardzew, tel. 0 – 42 / 716 93 93
Urząd Pocztowy w Wartkowicach, ul. Kościuszki 6 , 99-220 Wartkowice,
tel. 0 – 43 / 678 55 15, fax. 0 – 43 / 678 54 20
BANKI
• Bank Spółdzielczy w Dalikowie, ul. Zachodnia 6 , 99-205 Dalików, tel./fax. 0 – 43 / 678 01 16
• Bank Spółdzielczy w Zgierzu, Punkt Obsługi Bankowej w Giecznie, ul. Główna 25, Gieczno, 95-001 Biała,
tel. 0 – 42 / 717 83 30
• Bank Spółdzielczy, ul. Łęczycka 6 , 95-045 Parzęczew, tel. 0 – 42 / 718 60 20
• Bank Spółdzielczy, ul. Spółdzielcza 3 , 99-220 Wartkowice, tel. 0 – 43 / 678 53 00
LASY PAŃSTWOWE (www.lasy.gov.pl)
• Nadleśnictwo Grotniki z/s w Zgierzu, ul. Ogrodnicza 6/8, 95–100 Zgierz,
tel. 0 – 42 / 716 42 59, fax: 0 – 42 / 716 39 63
• Nadleśnictwo Poddębice, ul. Targowa 3, 99-200 Poddębice,
tel 0 – 43 / 678 29 75, tel./fax: 0 – 43 / 678 44 69, e-mail: [email protected],
• Leśnictwo Gostków-Szkółka, 99-220 Stary Gostków 1, tel. 0 – 43 / 678 55 38
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
PARAFIE RZYMSKOKATOLICKIE
Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Białej,
ul. Kościelna 30, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 717 84 89
Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Błoniu,
Błonie 5, 99-400 Łęczyca, tel. 0 – 24 / 721 17 23
Parafia Ścięcia św. Jana Chrzciciela i św. Trójcy w Budzynku,
Budzynek 21, 99-205 Dalików, tel. 0 – 43 / 678 07 07,
Parafia św. Mateusza Ewangelisty w Dalikowie,
Plac Powstańców 5, 99-205 Dalików, tel. 0 – 43 / 678 01 20
Parafia św. Floriana w Domaniewie,
Domaniew 35, 99-205 Dalików, tel. 0 – 43 / 678 02 25
Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dzierżawach,
Dzierżawy 1, 99-220 Wartkowice, tel: 0 – 43 / 678 55 36
Parafia Wszystkich Świętych i św. Jakuba w Giecznie,
ul. Główna 6, Gieczno, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 717 83 20
Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Grotnikach,
ul. Ozorkowska 48, 95-073 Grotniki, tel. 0 – 42 / 717 90 19
Parafia św. Marii Magdaleny w Leźnicy Małej,
Leźnica Mała 28, 99-100 Leźnica Mała, tel. 0 – 24 / 721 18 68
Parafia św. Jakuba Apostoła w Leźnicy Wielkiej,
95-043 Leźnica Wielka 3, tel. 0 – 42 / 718 03 75
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, św. Anny i św. Wojciecha w Parzęczewie,
Plac. Tadeusza Kościuszki 17, 95-045 Parzęczew, tel. 0 – 42 / 718 60 10
Gmina Parzęczew
•
TOPOLA KRÓLEWSKA (gmina Łęczyca)
drewniany kościół p.w. św. Bartłomieja 26 , wzniesiony w 1711 r., w latach 1881-87 gruntownie przebudowany, z tego czasu murowana fasada; we wnętrzu barokowy ołtarz główny (1700) z cennym obrazem Matki
Bożej z Dzieciątkiem (XVII w.);
w sąsiedztwie świątyni pomnikowa lipa drobnolistna o rozdwojonym pniu (i obwodach 325 i 265 cm);
na miejscowym cmentarzu parafialnym drewniany kościół – obecnie kaplica cmentarna p.w. św. Rocha z 1845 roku, ufundowany przez rodzinę Chrzanowskich z Zawad; monumentallna kaplica grobowa Kłobskich herbu Pomian.
secesyjny pomnik na grobie A. Józefowej z Kriglów Konarzewskiej oraz grób Włodzimierza Dybka (1824-83),
ministra spraw wewnętrznych w rządzie Romualda Traugutta, w czasach powstania styczniowego;
w sąsiedztwie głównego skrzyżowania dróg - murowany młyn motorowy (czynny).
TUR (gmina Wartkowice)
• drewniany kościół parafialny p.w. śś. Apostołów Piotra i Pawła (wzniesiony prawdopodobnie w 1754 r.,
odnawiany m.in. 1958 r.), we wnętrzu: późnogotycka kamienna chrzcielnica z klasycystyczną drewnianą
pokrywą oraz XVIII-wieczne ołtarze dekorowane rzeźbami;
• na miejscowym cmentarzu parafialnym kilka zabytkowych nagrobków, w tym grób rodziny Rudnickich, pom­
nik ku czci Polaków poległych w powstaniu styczniowym 1863 oraz grób nieznanego żołnierza 1939 r.
•
•
•
•
WARTKOWICE (gmina Wartkowice)
współczesny kościół p.w. śś. Anny i Wawrzyńca (1985), we wnętrzu zabytkowe obrazy i rzeźby pochodzące
z XIX stulecia;
tablica pamiątkowa i ślady fundamentów w miejscu drewnianego kościoła p.w. Narodzenia Matki Boskiej,
św. Wawrzyńca i św. Anny, przeniesionego w 1997 r. do Wielkopolskiego Parku Etnograficznego w Dziekanowicach;
rzymskokatolicki cmentarz parafialny: murowana, neogotycka kaplica cmentarna, zabytkowe nagrobki rodziny
Smogorzewskich oraz Marii Pieńkowskiej oraz grób powstańca 1863 r.;
w centrum wsi głaz upamiętniający mieszkańców gminy poległych w walce z hitleryzmem w okresie II wojny
światowej a także zwycięską bitwę stoczoną w dniu 10 września 1939 r. przez szwadron por. Marcina Walickiego z 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich z oddziałami 221. Dywizji Piechoty Landswehry 27 .
25. Tkaczewska Góra
26. Topola Królewska
27. Wartkowice
• Parafia św. Marcina w Siedlcu, Siedlec 18, 99-100 Łęczyca, tel. 0 – 24 / 721 14 26
• Parafia Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika,
Szczawin 107, 95-002 Smardzew, tel. 0 – 42 / 716-93-89
• Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Turze,
Tur 1, 99-220 Wartkowice, tel. 0 – 43 / 678 57 26
• Parafia św. Bartłomieja Apostoła w Topoli Królewskiej,
Topola Królewska 63, 99-100 Łęczyca, tel. 0 – 24 / 722 32 46
• Parafia św. Anny i Najświętszej Maryi Panny Matki Miłosierdzia w Wartkowicach,
99-220 Wartkowice, tel. 0 – 43 / 678 55 11
•
OBIEKTY GASTRONOMICZNE CAŁOROCZNE (WYBRANE)
Bar „Relaks”, ul. Zgierska 11, 95-001 Biała, tel. kom. 0 – 605 590 347
Zajazd „Mona”, Borki 81, tel. 0 – 24 / 721 01 15
Bar „Alan” (przy stacji paliw), ul. Wycieczkowa 31, Dąbrówka Wielka, 95-100 Zgierz
Bar „Jadło u Jasia”, ul. Zgierska 12, Emilia, 95-100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 715 61 14
Restauracja-Zajazd „Emilia”, ul. Zgierska 2, Emilia, 95-100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 717 03 63 i 95
Bar, ul. Główna 53, Gieczno, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 715 53 40
Bar „Jedliczanka”, ul. Jedlinowa 13, Jedlicze A, 95-073 Grotniki, tel. kom. 0 – 601 237 761
Restauracja „Karczma u Michała”, Kolonia Głowa 2, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 715 55 32
Pub „Night Club” w Leźnicy Wielkiej, tel. 0 – 42 / 718 01 28
Kasyno Wojskowe w Leźnicy Wielkiej, tel. 0 – 42 / 718 01 28
Klub Młodzieżowy „Adria” w Leźnicy Wielkiej, tel. 0 – 42 / 718 01 28
„Oskar” w Leźnicy Wielkiej, tel. 0 – 42 / 718 01 28
Restauracja „Porto Fino”, ul. Sadowa 4, Lućmierz, 95-100 Zgierz,
tel. 0 – 42 / 230 93 99, fax 0 – 42 / 716 44 03
Bar „Grill Emilia” (przy parkingu leśnym), Lućmierz, 95-100 Zgierz
Bar „Pod Kogutem”, Lućmierz Las 1, 95-100 Zgierz, tel. kom. 0 – 604 40 53 40
Bar „Pod Jesionem”, 95-045 Parzęczew, pl. Kościuszki 25, tel. 0 – 42 / 718 62 34
Bar „Arizona”, ul. Główna 43, Rosanów, 95-100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 717 01 16, tel. kom. 0 – 693 535 283
Bar (przy motelu „Śpioch”), ul. Gdańska 64, Słowik, 95-100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 717 07 17
Restauracja „Królewska (Hotel „Mar-Trans-Pol”),
Topola Królewska 37, 99-100 Łęczyca, tel. 0 – 42 / 722 34 00, fax 0 – 24 / 388 75 03
Bar „Torino”, Wola Rogozińska 7a, 95-001 Biała
•
•
•
•
•
•
•
•
OBIEKTY GASTRONOMICZNE SEZONOWE (WYBRANE)
„Cafe Bar”, ul. Wczasowa 11/13, Cyprianów, 95-001 Biała, tel. 0 – 607 459 073
Bar „Leśniczanka”, ul. Główna 21, Gieczno, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 717 83 19
Kawiarnia OW „Słoneczna Polana”, ul. Sosnowa 11, 95-073 Grotniki, tel. 0 – 42 / 717 91 80
Bar, ul. Marszałkowska 27, 95–073 Grotniki, tel. 0 – 42 / 717 90 42
Bar „Sosenka”, ul. Marszałkowska 52, 95-073 Grotniki, tel. kom. 0 – 502 26 55 19
Lokal gastronomiczny „Ziemianka”, ul. Marszałkowska 36, 95-073 Grotniki
Bar „Grotniczanka”, ul. Ozorkowska 7, 95-073 Grotniki
Bar „Leśny” (przy parkingu), Lućmierz Las, 95-100 Zgierz
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gmina Wartkowice
sakralną — większość prac to krzyże wykonane z drewna gruszy, brzozy i sosny 28 . Artysta ma na swym
koncie kilka wystaw w łódzkich galeriach, współpracuje też z Łódzkim Domem Kultury.
WILCZYCA (gmina Dalików)
ków: dwa prawdopodobnie z przełomu XIX/XX w., dwa (w tym ogromny rodzinny grobowiec) z okresu
międzywojennego oraz trzy powojenne - najmłodszy z 1995 r.
WILKOWICE (gmina Wartkowice)
• drewniany młyn wodny z 1922 r. niegdyś wykorzystujący wody Neru
z 1940 r.;
• przebudowany dworek, pozostałość zespołu dworsko-parkowego.
29
oraz drewniany dom młynarza
WILKÓW (gmina Dalików)
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w., położony w lesie na południe od wsi – znajduje się tu kilkanaście
ziemnych mogił i zdewastowanych grobów, głównie z okresu międzywojennego i powojennego oraz duży,
drewniany krzyż z wyrytą datą 1995 30 .
WŁADYSŁAWÓW (gmina Zgierz)
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w. - do dziś przetrwały słupki bramy i furtki cmentarnej, ok. 10 nagrobków (najstarszy z 1886 r.) i ziemnych mogił z żelaznymi krzyżami (łącznie). Inskrypcje nagrobne w języku
niemieckim i polskim;
• we wsi również pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 392 cm.
WOŁYŃ (gmina Zgierz)
• 2 pomnikowe klony o obwodach 300 cm (na posesji p. Jędrzejczak) i 268 cm (na posesji p. Kosmalskiego).
WÓLKA (gmina Wartkowice)
• zagroda młyńska: dawny drewniany, trójkondygnacyjny młyn wodny 1905 r. (niegdyś wykorzystujący
wody rzeki Ner, obecnie pozbawiony urządzeń wodnych), zmodernizowany w latach 80. XX w. oraz murowany dom młynarza, wzniesiony w 1925 r. (ob. własność prywatna). W pobliżu niewielka elektrownia
wodna.
WYPYCHÓW (gmina Zgierz)
• pomnikowa aleja drzew wielogatunkowych: 31 lip drobnolistnych, 3 klony jesionolistne oraz 3 jesiony
wyniosłe.
WYTRZYSZCZKI (gmina Parzęczew)
• cmentarz ewangelicki z XIX-XX w. (w niewielkim zagajniku, w pobliżu szosy Parzęczew – Ozorków) – przetrwały tu dwa filary bramy wjazdowej, kilkanaście zdewastowanych nagrobków i ślady ziemnych mogił.
ZAWADA (gmina Łęczyca)
• drewniany wiatrak - koźlak, wzniesiony ok. 1820 r.
28. Wielka Wieś
•
•
•
•
29. Wilkowice
30. Wilków
Bar „Moszczenica”, ul. Letniskowa 78, Moszczenica, 95-001 Biała
Ogródek Gastronomiczny, ul. Letnia 25, Słowik, 95-100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 717 10 94
Bar „Cafeteria”, ul. Mickiewicza 7, Ustronie, 95-073 Grotniki
Bar, ul. Ozorkowska 37, Ustronie, 95-073 Grotniki
POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE
• PTTK – Oddział Ziemi Łęczyckej w Łęczycy
Plac Tadeusza Kościuszki 33, 99-100 Łęczyca, tel. 0 – 24 / 721 10 04
• PTTK – Oddział w Łasku
Plac Lotników Łaskich 1, 98-100 Łask, tel. 0 – 43 / 675 37 76
e-mail: [email protected]
• PTTK- Oddział w Ozorkowie
Plac Jana Pawła II 17, 95-035 Ozorków, tel./fax. 0 – 42 / 718 13 14
• PTTK- Oddział w Zgierzu
Stary Rynek 9, 95-100 Zgierz, tel. 0 – 42 / 716 39 07, 0 – 42 / 715 34 70
INSTYTUCJE KULTURALNE i OŚWIATOWE
• Gminna Biblioteka Publiczna w Chociszewie,
Chociszew 40, 95-045 Parzęczew, tel. 0 – 42 / 718 60 94
• Gminna Biblioteka Publiczna w Dalikowie,
Plac Powstańców 3 , 99-205 Dalików, tel. 0 – 43 / 678 08 38
• Gminny Ośrodek Kultury w Dzierżąznej,
Dzierżązna 4, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 717 84 66, fax 0 – 42 / 717 80 18
• Biblioteka Klubu Garnizonowego w Leźnicy Wielkiej,
95-043 Leźnica Wielka, tel. 0 – 42 / 718 01 28 wew. 366 tonowo 168 366
• Gminna Biblioteka Publiczna w Parzęczewie,
ul. Południowa 1b, 95-045 Parzęczew, tel. 0 – 42 / 718 60 84
• Gminna Biblioteka Publiczna w Siedlcu,
Siedlec 16a, 99-100 Łęczyca, tel. 0 – 24 / 722 37 99
• Gminna Biblioteka Publiczna w Wartkowicach,
Legionów Polskich 1 , 99-220 Wartkowice, tel. 0 – 43 / 678 56 11
• Izba Pamięci Narodowej (w Szkole Podstawowej),
ul. Kościelna 4, 95-001 Biała, tel. 0 – 42 / 717 84 13, e-mail:[email protected]
•
•
•
•
•
•
STACJE BENZYNOWE
Stacja Paliw „Prochus”, ul. Wycieczkowa 29, Dąbrówka Wielka, 95-100 Zgierz
Stacja Paliw „Kospal”, ul. Zgierska 16, Emilia, 95-100 Zgierz
Stacja Paliw „Janisz”, ul. Główna 53, Gieczno, 95-001 Biała
Stacja Paliw, Łążki 27, 99-220 Wartkowice
Stacja Paliw „Corekt”, Warszyce 1a, 95-001 Biała
Stacja Paliw, ul. Południowa 18, 99-220 Wartkowice
Adresy obiektów noclegowych, gospodarstw agroturystycznych i ośrodków jazdy konnej
zamieszczono w treści przewodnika
Gmina Zgierz