Sesja_II.old

Odnawialne źródła energii nowym wyzwaniem dla obszarów wiejskich w Polsce Sesja II „Szanse rozwoju produkcji biogazu rolniczego w Polsce” Drugą część konferencji rozpoczęło wystąpienie Manfreda Gegnera przedstawiciela Niemieckiego Związku Biogazu, który przedstawił dotychczasowe doświadczenia Niemiec w zakresie rozwoju produkcji biogazu rolniczego . Manfred Gegner zaprezentował przede wszystkim obecny stan rozwoju biogazu oraz uwarunkowania polityczno‐ekonomiczne, które stały za tak dynamicznym rozwojem tej dziedziny, a także plany i perspektywy na przyszłość. Niemcy są aktualnie największym producentem biogazu rolniczego w Europie. Łączna liczba biogazowni w Niemczech wynosi 4078, z czego blisko 80% znajduje się w rękach rolników, przynosząc im znaczące przychody. W 2006 roku po raz pierwszy zainwestowano w sektor biogazownictwa w Niemczech ponad 1 mld euro. Główne preferencje, tj. najwyższy poziom gratyfikacji, dotyczy biogazowni małych i zdecentralizowanych, tj. o mocy 150‐500 KW. Zaznaczono również, że przy budowie biogazowni decydującymi czynnikami są: właściwa lokalizacja oraz optymalne wykorzystanie występującej infrastruktury, zabudowań i siły roboczej. Ważna jest również optymalizacja upraw pod kątem rolniczego zagospodarowania. Niewątpliwym impulsem rozwojowym sektora biogazu w Niemczech były odpowiednie decyzje władz. U źródeł tych decyzji leżały działania samych deputowanych do Bundestagu, starających się uzyskać odpowiednie zapisy prawne. Historia rozwoju niemieckiego biogazownictwa sięga 1965 roku, kiedy to rolnicy, stosując substraty z własnych gospodarstw, rozpowszechnili pierwsze rozwiązania, wykorzystując energię do celów własnych. Włączenie działań politycznych miało miejsce później (91 r.), kiedy to przyjęto w Niemczech ustawę energetyczną. Była to próba wyjścia naprzeciw potrzebom rolników, którym zagwarantowano konkretne stawki (podstawa – 80% ceny rynkowej) oraz rekompensaty za dostarczaną energię. W 2001 roku przyjęta została nowa ustawa, zapewniająca stałe i pewne gratyfikacje za odnawialną energię plus dodatkowe dotacje w zależności od mocy energetycznej i wielkości upraw. Ostatnia z nowelizacji ustawy, z bieżącego roku, miała na celu ochronę środowiska naturalnego. Na jej podstawie do krajowych sieci energetycznych w pierwszym rządzie przyłączane będą urządzenia służące wytwarzaniu energii z odnawialnych źródeł. Aktualnie trwają prace nad przyjęciem ustawy biogazowej, która wprowadziłaby rozwiązanie, że za odprowadzany do sieci przesyłowej gaz, rolnik otrzymywałby automatycznie rekompensatę. Reasumując, odpowiednie rozwiązania prawne, warunkowały, jako bardzo istotny czynnik, rozwój tego sektora w Niemczech. Należy podkreślić, że w ślad za niemiecką ustawą, 23 inne państwa na całym świecie, w tym Chiny, przyjęły podobne rozwiązania prawne. Innym czynnikiem była polityka kredytowa – niemieckie banki chętnie udzielają kredytów na ten cel, gdyż jest to dla nich stałe i pewne źródło dochodów. W ten sposób stworzone zostały dobre warunki, aby rozwijać biogazownictwo, które stanowi wartość dodaną dla niemieckiej gospodarki – z jednej strony dając zatrudnienie, z drugiej ograniczając wydatki na zakupy gazu. W uwagach końcowych podkreślono, że rozwój produkcji biogazu trafił w Niemczech na bardzo dobry grunt. Biogaz znalazł pozytywny odbiór nie tylko wśród polityków (jest to kwestia istotna dla wszystkich ugrupowań), ale także wśród ogółu społeczeństwa, m.in. dzięki działaniom lobbystycznym oraz wysokiej świadomości ekologicznej obywateli. W oparciu o obecny potencjał do 2020 roku planuje się w Niemczech wyprodukowanie 47% energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Następnie Anna Oniszk‐Popławska z Instytutu Energetyki Odnawialnej przedstawiła praktyczne aspekty przygotowania i realizacji inwestycji z punktu widzenia prawno‐ekonomicznego, wyróżniając szereg szczegółowych elementów i wskazując na konkretne kroki, które należy podjąć przy planach budowy biogazowni. Przy każdej tego typu inwestycji wyróżnić można pewne ogólne i charakterystyczne elementy. Oprócz omówienia prawnych wymogów związanych z powstaniem inwestycji i uzyskaniem niezbędnych pozwoleń, przedstawiono również aspekty ekonomiczne, w tym nakłady inwestycyjne, koszty operacyjne oraz przychody. Nakłady inwestycyjne zależą od konkretnej lokalizacji biogazowni, ale do dwóch najdroższych elementów należą: budowa komór fermentacyjnych oraz zakup układów do kogeneracji (w sumie 20%). Koszty operacyjne stanowią ok. 8‐10% nakładów inwestycyjnych rocznie i należy do nich m.in. pozyskanie substratów. Podstawowym przychodem przy produkcji biogazu jest sprzedaż energii elektrycznej, dodatkowym może być także sprzedaż ciepła – jednak nie we wszystkich biogazowaniach ciepło jest zagospodarowywane. Wszystkie powyższe kwestie powinny być przedmiotem tzw. studium wykonalności, które jest podstawą do aplikowania o zewnętrzne środki finansowe na dofinansowanie przeprowadzenia inwestycji. Kolejnym wystąpieniem Zofia Krzyżanowska Radca Generalny z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęła temat związany z możliwościami finansowego wsparcia inwestycji. Podkreśliła ona wyraźnie, że za sprawą przeprowadzonych linii demarkacyjnych, główna pula środków na ten cel została umieszczona w Programie Operacyjnym „Innowacyjna Gospodarka” oraz w programach regionalnych. Ministerstwo Rolnictwa w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007‐2013 dysponuje możliwościami dofinansowania poprzez kilka działań, w tym w największym stopniu za sprawą działania związanego z podstawowymi usługami dla gospodarki i ludności na obszarach wiejskich. Działanie jest w zasadzie skierowane do gmin, które wykorzystując możliwości produkcji energii z biomasy, mogą skorzystać z dofinansowania inwestycji w wysokości 75% kosztów kwalifikowanych. Maksymalna wysokość alokacji projektu na poziomie gminy może wynieść 3 mln zł. Dotychczas do Urzędów Marszałkowskich nie wpłynął jednak żaden projekt dotyczący energii odnawialnej, gdyż dla jednostek samorządu terytorialnego priorytetem są inne działania – związane z gospodarką wodno‐ściekową oraz w mniejszym stopniu z odpadami komunalnymi. Pozostałe działania programu, które pozwalają na dofinansowanie takich inwestycji, to: Modernizacja gospodarstw rolnych, Zwiększanie wartości dodanej produkcji rolnej (skierowane do sektora przetwórczego, przy możliwości produkcji na własne potrzeby, ale z zastrzeżeniem, że dotyczy to raczej biopaliw produkowanych z surowca pochodzenia rolniczego) oraz Tworzenie mikroprzedsiębiorstw. Ponadto całkowita wysokość środków zaprogramowana na rozwój obszarów wiejskich na lata 2007‐2013 jest powiększona o fundusze na finansowanie nowych wyzwań, które będą dostępne już od 2010 roku w ramach udziału przewidzianego w Planie Odbudowy Gospodarki w Unii Europejskiej. Środki zostaną również przeznaczone na finansowanie projektów z dziedziny energii odnawialnej. Na zakończenie sesji plenarnej Władysław Butor Prezes Zarządu „BIO‐BUT” podzielił się z uczestnikami konferencji swoimi doświadczeniami w zakresie inwestowania w produkcję biogazu rolniczego. Prowadząc gospodarstwo wielkotowarowe i wykazując duże zainteresowanie inwestycją, przeprowadził on działania zmierzające do budowy biogazowni oraz gorzelni. Szacując koszty takiej inwestycji na w sumie ok. 15 mln zł, przy założeniu konieczności posiadania przynajmniej 20% udziału własnego, niezbędnego przy ubieganiu się o kredytowanie, stwierdził on, że niezbędne jest wsparcie w wysokości przynajmniej 50% w postaci dopłaty do inwestycji. Władysław Butor złożył już środki o dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na budowę gorzelni (PROW przewiduje taką możliwość), jednocześnie planując inwestycję w postaci biogazowni. Mimo szeregu problemów, które spotkał na swojej drodze, jest on przekonany, że jest to zajęcie przyszłościowe, a zarazem konieczne, aby Polska nie pozostała w tyle za przemianami na polu OZE, które mają miejsce w innych krajach. Konferencję zakończyła ożywiona i interesująca dyskusja uczestników oraz pytania do prelegentów.