Dobór elementów - Zespół Układów Elektronicznych
Transkrypt
Dobór elementów - Zespół Układów Elektronicznych
Projektowanie urządzeń elektronicznych EMC: dobór elementów, okablowanie, projektowanie PCB, zabezpieczenia Układy cyfrowe i mikroprocesorowe 1 Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Podstawowe błędy – nieodpowiedni dobór elementów ze względu na szybkość działania. Pamiętaj: - dobieraj sygnał zegara taktującego procesor o możliwie małej częstotliwości i dużej stromości zboczy - nie stosuj układów serii AC (tp=3ns) gdy seria HC (tp=10ns) jest wystarczająca - nie stosuj serii HC gdy CMOS 4000 (tp=90ns) jest wystarczająca Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Przeglądaj oferty różnych producentów: – układ (procesor) danego typu może być produkowany przez wiele firm - pomimo spełniania identycznych funkcji różnica pomiędzy układami może wynikać z zaprojektowania mniej lub bardziej przyjaznej struktury pod względem EMC - część producentów podaje parametry układów związane z EMC 2 Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Rozmieszczenie pinów układów scalonych ułatwiające odsprzęganie zasilania: - sąsiadujące piny masy i zasilania - zwielokrotnione piny masy i zasilania - położone „centralnie” piny masy i zasilania Dla wszystkich przypadków - mała indukcyjność wzajemna, brak „pętli” prądowych w obwodach zasilania, łatwość odsprzęgania pojemnościami! Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Redukcja emisji zaklóceń poprzez kontrolę „slew rate” dV/dt i dI/dt – nie zawsze możliwa (konieczny kompromis). Dla bardzo szybkich sygnałów konieczne dopasowanie linii i prowadzenie ścieżek na PCB z kontrolą impedancji. Dla szybkich sygnałów (f > 66MHz) stosowanie transmisji różnicowej ‘ + ‘ zamiast stosowania masy ‘0V’ do powrotu sygnału. Stosowanie układów o mniejszej emisji zakłóceń, np. układy ACQ i ACTQ mają zmniejszoną emisję aniżeli AC i ACT. 80C51 Philipsa jest „cichszy” od 80C51 innych producentów. 3 Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Preferowanie jest stosowanie układów pracujących bez nasycenia ponieważ ich czasy narostu i opadania są mniej strome - unikamy wyższych harmonicznych (unikamy układów TTL). Stosujemy układy o małej pojemności wejściowej unikając dużych impulsów prądowych przy zmianie stanu sygnału cyfrowego. Minimalizujemy w ten sposób emisję pola magnetycznego i dużych prądów wracających przez masę do zasilania. Unikamy stanów nieustalonych w liniach zasilających. Przyczyną mogą być układy „totem – pole” w IC. Stosujemy układy o „low levels power supply transient”. Pracujemy z prądami wyjściowymi o wartościach nie większych niż wymaga tego układ. Niepotrzebne zwiększenie prądu wyjsciowego – zwiększenie emisyjności. Układy cyfrowe i mikroprocesorowe 4 Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Unikamy stosowania podstawek (dłuższe doprowadzenia, większe wartości elementów pasożytniczych) – lutujemy układu bezpośrednio do płytki. Stosujemy elementy o jak najmniejszych obudowach (SMD). Jeżeli musimy zastosować podstawkę (np. ZIF na płycie głównej) wybieramy model do montażu powierzchniowego o możliwie krótkich doprowadzeniach. 5 Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Układowe metody redukcji zakłóceń Do kontroli wejść, sterowania klawiatur stosujemy układy reagujące na poziom sygnału cyfrowego, a nie na zbocze. Układy reagujące na zbocze są bardzo czułe na zakłócenia wysokoczęstotliwościowe i na ładunki elektrostatyczne (ESD). Dla linii transmisyjnych i długich połączeń na PCB stosujemy sygnały tak wolne jak to możliwe o małej stromości zboczy. W celu kontroli wyższych harmonicznych sygnałów, zwłaszcza podczas budowania prototypów, stosujemy zabiegi ograniczające czasy narostu i opadania sygnałów na wyjściach linii transmisyjnych (koralikowe rdzenie ferrytowe, szeregowe rezystory, układy RC) Ograniczamy wartości pojemności obciążenia zmniejszając impulsy prądowe przy zmianie stanów logicznych. Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Układowe metody redukcji zakłóceń Układy typu „open collector” umieszczamy możliwie blisko obciążenia i stosujemy w nich jak największe wartości rezystancji. Szybkie układy cyfrowe umieszczamy możliwie daleko od kabli i złączy (kable – anteny odbiorcze, tzw ‘crosstalk’). Dobrej jakości, układowy watchdog jest bardziej odporny na zakłócenia od programowego. Stosowanie układowego! monitora napięcia zasilania pozwala na uniknięcie błędów pracy układu cyfrowego spowodowanych wahaniami napięć zasilających. 6 Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Układowe metody redukcji zakłóceń Nieodzowne jest stosowanie wysokiej jakości RF filtrowania i odsprzęgania napięć zasilających oraz odpowiedniego zaprojektowania PCB (masy cyfrowa, analogowa, linie transmisyjne, prowadzenie ścieżek z kontrolą impedancji itp.) Stosowanie układów asynchronicznych (naturally clocked) zmniejsza poziom zakłóceń i poziom mocy pobieranej (np. procesory ARM). Część układów cyfrowych monitorujących zakłócenia o dużym poziomie musi być ekranowana poprzez przylutowanie do PCB ich metalowej obudowy. Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Układowe metody redukcji zakłóceń Układy zegarowe: - są największym źródłem zakłóceń - staramy się stosować w nich jak najkrótsze doprowadzenia - jeżeli przesyłamy sygnał zegara na większą odległość umieszczamy bufor zegara przy obciążeniu - gdy sygnał zegara się zniekształci (zaokrągli, nawet do kształtu sinusa) to dobrze – będzie emitował mniejsze zakłócenia, odtworzenie prawidłowego kształtu zapewni np. bramka typu „schmitta” umieszczona na końcu linii - czasami stosuje się sygnał zegarowy o rozmytym widmie 7 Układy cyfrowe i mikroprocesorowe Układowe metody redukcji zakłóceń Układy analogowe Demodulacja sygnałów RF 8 Układy analogowe Demodulacja sygnałów RF - duży problem w układach analogowych ale również dotyczy on układów cyfrowych. Nawet wolne WO są narażone na sygnały np. telefonii komórkowej. Układy analogowe Aby układ był odporny na zakłócenia RF musi pracować stabilnie i liniowo dla zakłóconych napięć: wejściowych, wyjściowych i zasilających co może być problemem dla układów ze sprzężeniem zwrotnym. Test odporności na zakłócenia, liniowości i stabilności: 1. odłączyć od układu, źródło obciążenie i filtry przeciwzakłóceniowe 2. podać na wejście układu (jeżeli możliwe to także na wyjście) oraz poprzez kondensator na zasilanie, szybki (czas narostu < 1ns) sygnał prostokątny o amplitudzie, dla której Uwypp jest równe 30% maksymalnej amplitudy powodującej obcinanie napięcia. Częstotliwość sygnału powinna być zbliżona do środkowej częstotliwości pasma przenoszenia sygnału. 3. Obserwujemy zachowanie napięcia wyjściowego na oscyloskopie (slew rate, ringing itp.) 9 Układy analogowe Dla układów ze SZ: ‘slew rate’ powinien być jak największy, nie powinny występować przesterowania. ‘Dzwonienia’ dłuższe niż dwa okresy lub ‘paczkowane’ świadczą o niestabilności układu. Osiągnięcie dobrej stabilności przy obciążeniu pojemnościowym wymaga zbocznikowania jego rezystancją o małej wartości (zazwyczaj podawanej przez producenta WO) W układach całkujących wymagane jest zastosowanie, oprócz właściwej gałęzi sprzężenia, szeregowego połączenia małego rezystora (typ. 560Ω) z kondensatorem o pojemności >10pF. Zabieg ten jest efektywny tylko w przypadku częstotliwości, dla których wzmacniacz z zamkniętą pętla SZ ma mniejsze wzmocnienie od układu z bez SZ. Nigdy nie używamy aktywnych gałęzi SZ. Układy analogowe Czasami dla osiągnięcia stabilności układ wymaga zastosowania filtrów RF we wszystkich gałęziach układu (we, wy, zasilanie) 10 Układy analogowe Zastosowanie we i wy różnicowego pozwala zmniejszyć rozmiary filtrów dla małych częstotliwości. We i wy filtry są niezbędne gdy sygnały do wzmacniacza doprowadzane/odprowadzane są kablami i liniami transmisyjnymi. W przypadku prowadzenia sygnału po PCB (małe odległości) filtrowanie nie jest konieczne. Wszystkie układy analogowe wymagają dobrej jakości odsprzęgania RF w obwodach zasilających i referencyjnych. W wielu przypadkach podobne zabiegi należy przeprowadzić dla zakresu małych częstotliwości układami RC i LC (szumy). Staramy się unikać we i wy wysokoimpedancyjnych (wpływ E). Komparatory powinny pracować w układach z histerezą. Układy przełączające (switch-mode circuits) Poziom zakłóceń zależy od wybranej struktury (twarde przełączanie, ZVS, ZCS, układy rezonansowe, SEPIC, Cuk). Wpływ na emitowane zakłócenia w układach przełączających mają także : - czasy narostu dV/dt i dI/dt - elementy pasożytnicze L i C - budowa tranzystorów i odprowadzanie ciepła (np. TO247 – 50pF) - trr układów prostowniczych Najprostszym sposobem minimalizacji zakłóceń jest ekranowanie układów emitujących je, choć nie zawsze jest to sposób skuteczny. Dlatego projektujemy układy tak aby zminimalizować emitowane zakłócenia. 11 Układy przełączające (switch-mode circuits) Często stosowanym sposobem eliminacji zakłoceń wysokoczęstotliwościowych jest tzw. ‘snubbing’. Istnieją różne układy snubberów. Układy przełączające (switch-mode circuits) Inny sposób eliminacji zakłóceń jest zastosowanie „fast recovery” prostowników. 12 Układy przełączające (switch-mode circuits) Zakłócenia mogą być także przenoszone poprzez obwody magnetyczne (w obie strony). Same elementy magnetyczne też mogą emitować zakłócenia. Przesyłanie sygnałów Najlepszy sposób na uniknięcie przenoszenia zakłóceń podczas transmisji sygnałów jest zastosowanie bezprzewodowych łączy: podczerwień, światło widzialne, IRDA, światłowody lub łączności radiowej. Łącza kablowe także wymagają pewnych zabiegów aby uniknąć zakłócania przesyłanych sygnałów. Dla sygnałów o wysokich częstotliwościach stosujemy dopasowanie linii transmisyjnych, a na PCB prowadzenie ścieżek z kontrolą impedancji. Stosujemy transformatory dopasowujące i dławiki tłumiące sygnały wspólne. 13 Przesyłanie sygnałów Przesyłanie sygnałów 14 Przesyłanie sygnałów Przesyłanie sygnałów 15 Przesyłanie sygnałów Przesyłanie sygnałów 16 Kable i konektory Kable i inne połączenia, długie ścieżki na PCB to anteny! Kable i konektory 17 Kable i konektory Zmienne napięcie – E. Zmienny prąd – M; (30MHz – EM dla 1.5m, 300 MHz – EM dla 150mm, 900 MHz – EM dla 50mm) Kable i konektory Gdy długość przewodu porównywalna jest z λ może on stać się obwodem rezonansowym (będzie dostrojoną anteną). 18 Kable i konektory Zjawiska niepożądane w przewodach: - rezystancja przewodu o śr. 1mm dla f = 160 MHz jest 50-krotnie większa niż dla DC (skinn effect 67% prądu płynie przez zewnętrzne 5µm przewodu) - 25mm przewód o śr. 1mm ma pojemność własną 1pF co daje wartość modułu reaktancji 910Ω dla f = 176 MHz - pin konektora o dł. 10 mm i średnicy 1mm ma induktancję własną 10nH, co dla przepływu przez pin fali prostokątnej o f = 16MHz i prądzie 40 mA powoduje spadek napięcia 40 mV i może on się stać źródłem zakłóceń EMC - 1m przewód ma induktancję równą 1µH Dlatego czasem lepiej użyć łączy bezprzewodowych!!! Kable i konektory 19 Kable i konektory Zastosowanie linii transmisyjnych zapobiega powstawaniu efektów antenowych w kablach. Kable i konektory 20 Kable i konektory Kable i konektory 21 Kable i konektory Kable i konektory Dla płaskich kabli i konektorów ważne jest rozłożenie sygnałów: - duża efektywność: return – signal – return – signal – return etc. - mniejsza efektywność ale stosowane: return – signal – signal – return – signal – signal – return etc. Lepiej stosować skrętkę (węższe pasmo) niż kable równoległe. 22 Kable i konektory Ekranowanie kabli: - spiralnie zwijana folia – dobre ekranowanie dla f < 1MHz - podłużnie zwijana folia – lepsze właściwości od poprzedniej - folia z dodatkowym oplotem – dobre ekranowanie dla f < 10MHz - ciągły, miedziany ekran – lepszy od poprzedniego sposobu - „Superscreened” kable, ekran wykonany ze stopu niklu (75%) i żelaza (15%) z niewielkimi dodatkami miedzi i molibdenu – najlepsze właściwości, zastosowania w lotnictwie i militarne. Kable i konektory Ułożenie sygnałów na pinach gniazd dla połączeń pomiędzy płytkami drukowanymi: - najlepiej: 0V – signal – +V - 0V – signal - +V – 0V etc. - gorsze właściwości ale stosowane: 0V – signal - +V – signal – 0V – signal - +V – signal – 0V etc. 23 Kable i konektory Kable i konektory 24 Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Sposoby filtracji: - rezystor – wprowadza ewentualne tłumienie w zakresie w. cz. Ze względu na swoje parametry pasożytnicze: indukcyjność i pojemność. Przybiera on charakter tłumiącego obwodu rezonansowego. - stosowane elementy magnetyczne posiadają zazwyczaj zamknięty rdzeń, bez szczeliny. Ich ograniczenie wynika z pasożytniczej pojemności własnej i nieliniowej pracy związanej z nasyceniem rdzenia, dla zakresu m. cz. stosuje się rdzenie tzw. „soft ferrites’. Dobra efektywność rdzeni do około 1 GHz, choć zaczynają być dostępne materiały o paśmie paracy do 2 GHz. - ograniczenia w stosowaniu pojemności wynikają z ich indukcyjności pasożytniczych (rezonans własny) 25 Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Sposoby filtracji: - filtry RC posiadają najbardziej przewidywalne zachowanie przy tłumieniu sygnałów ze względu na ‘słaby’ rezonans własny. Najlepszy dobór elementów: duże R (1 – 10) kΩ, małe C (> 10nF). Chętnie stosowane w tłumieniu zakłóceń w zakresie m. cz. - filtry LC, Tee i ‘π’ posiadają duże tłumienie, zwłaszcza w zakresie w. cz. Wadą ich jest ‘wyraźny’ rezonans własny i duża czułość na dopasowanie. - filtry Tee typ RCR często stosowane przy połączeniu komputerowych płyt głównych do ekranów i innych urządzeń peryferyjnych, gdzie odbywa się szybka transmisja danych przez magistrale danych lub płaskie linie kablowe. Są to filtry typu C; rezystory odgrywają role terminatorów linii transmisyjnych (22 – 100) Ω. Często są produkowane jako drabinki/matryce RCR w obudowach SMD. Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Tryb pracy ‘wspólny’ i ‘różnicowy’ 26 Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Duża czułość na niedopasowanie 27 Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Mała czułość na niedopasowanie Duży problem w filtrowaniu RF – słabe parametry sieci energetycznej w zakresie RF Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Montaż filtrów 28 Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Ochrona przeciw ładunkom elektrostatycznym: - GDT (gas discharge tube) – gazowe, powietrzne iskierniki (różne zastosowania, m. in. linie transmisyjne) - MOV (metal oxide varistors) – warystory - AD (avalanche devices) – półprzewodnikowe podzespoły lawinowe (szybkie diody Zenera, transile); mała moc - SCR (tyrystory) – półprzewodnikowe, wolne ale duży prąd zwarciowy Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi 29 Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi 30 Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi 31 Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi 32 Filtrowanie i ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi Ekranowanie Ekranowanie – wprowadzenie nieciągłości impedancji na drodze propagacji fali elektromagnetycznej (tak jak filtr w obwodzie elektrycznym). Jest to skuteczny sposób eliminacji zakłóceń. Wady: - wzrost kosztów urządzenia, - wzrost wagi - wzrost wymiarów 33 Ekranowanie Materiały o grubości 0.5 mm i większej wprowadzaja dobre tłumienie fal o f > 1MHz, a bardzo dobre dla f > 100 MHz. Ograniczenia: - grubość materiału - słabe tłumienie poniżej 1 MHz, - otwory Generalnie: ‘Bigger and rectagular is better’ – (duże odległości elementów układu i ścieżek od ścianek polepszają parametry ekranowania Ekranowanie 34 Ekranowanie Otwory (apertury) Ekranowanie 35 Ekranowanie Ekranowanie 36 Ekranowanie Ekranowanie 37 Ekranowanie Np. 430mm wąska szczelina w panelu przednim 19’’ racka jest półfalowym rezonatorem dla f = 350 MHz, czyli począwszy od tej częstotliwości metalowa obudowa traci właściwości ekranujące. Dla efektywności ekranowania (SE) 20 dB dla f = 1 GHz apertura nie powinna być większa niż 16 mm, dla SE = 40 dB wymiar graniczny wynosi 1.6 mm. Ekranowanie dla m. cz. (pola magnetyczne) – ekrany wykonane z MuMetalu lub Radiometalu (duże µ). Ekranowanie 38 Ekranowanie Ekranowanie Elektromagnetyczne uszczelnianie 39 Ekranowanie Ekranowanie Ekranowanie wyświetlaczy Można stosować lakiery przewodzące 40 Ekranowanie Ekranowanie 41 Ekranowanie PCB też można wykorzystać do ekranowania PCB Odpowiednie zaprojektowanie PCB (printed crcuit board) może bardzo wpłynąć na EMC układu/urządzenia (może się okazać, że nie musimy stosować lub ograniczyć inne metody eliminacji zakłóceń), przez co wpływamy na koszty całości. Często w procesie projektowania definiujemy dwa obszary: - ‘outside - world’ – gdzie kontrola ‘środowiska elektromagnetycznego’ jest ograniczona lub wręcz niemożliwa - ‘inside – world’ – gdzie osiągamy pełną kontrolę nad ‘środowiskiem elektromagnetycznym’ 42 PCB Granica pomiędzy obszarami jest czasami ciężka do zdefiniowania (np. części przewodzące układu, kable, przełączniki źle lub niedostatecznie ekranowane). Najlepsze efekty jeżeli chodzi o koszt urządzenia i kontrolę EMC dają urządzenia z pojedynczą płytką drukowaną, gdzie mamy ułatwioną kontrolę nad EMC. Gdy zdefiniujemy granice ‘inside world’ musimy ją podzielić na podukłady o różnorodnych właściwościach ze względu na EMC, (stosując kolokwializmy elektroniczne) np.: ‘brudne’, szybkie, wysokoszumowe, potencjalnie ‘agresywne’, ‘czyste’, czułe, ciche, mogące być potencjalnymi ofiarami zakłóceń itp. PCB I tak np. prawdopodobieństwo, że układ może być ‘agresywny’ zależy od maksymalnych stromości zboczy sygnałów w nim płynących dV/dt i dI/dt. Prawdopodobieństwo, że układ będzie potencjalną ofiarą zakłóceń zależy od poziomu sygnałów w nim płynących i marginesu szumów (czułości). Dlatego układ wymaga podziału i odpowiedniego rozmieszczenia podukładów, a zwłaszcza rozdzielenia masy na analogową i cyfrową/impulsową. 43 PCB PCB 44 PCB PCB Zasady rozmieszczania elementów: Układy zakłócające lub wrażliwe na zakłócenia powinny być rozmieszczone na wstępie projektowania, jeżeli to możliwe na blisko środka płytki, jak najdalej od kabli i przewodów. Do układów tych należą: - układy zegarowe (ekstremalnie szumiące), - układy cyfrowe współpracujące z magistralami danych (bardzo zakłócające), - mikrokontrolery (zakłócające); - tranzystory, diody prostownicze, dławiki, transformatory, radiatory przetwornic impulsowych (bardzo zakłócające) - analogowe układy scalone (czułe) i wzmacniacze małych (mV) sygnałów (bardzo czułe) 45 PCB Po zminimalizowaniu połączeń elementów z płaszczyzny odniesienia (GND, ‘0V’) wykonujemy rozprowadzenia sygnałów zegarowych (ekstremalnie agresywnych). Sygnały te powinny być rozprowadzone z wykorzystaniem jednej warstwy płytki drukowanej w odniesieniu do ‘0V’. Połączenia powinny być możliwie krótkie, czasami powinno się użyć linii transmisyjnych (prowadzenie ścieżek z kontrolą impedancji). Szyny transmisyjne powinny być poprowadzone jako następne, korzystając z wcześniej podanych zasad. Bardzo wrażliwe połączenia, zwłaszcza te po których przesyłane są słabe sygnały prądowe/napięciowe, powinny być poprowadzone z dala od ścieżek z sygnałami cyfrowymi. PCB Inne połączenia analogowe i cyfrowe powinny być poprowadzone także z uwzględnieniem ich agresywności i czułości. Jeżeli trudne jest scharakteryzowanie sygnałów na drodze analizy układu konieczny jest pomiar emisyjności prototypu za pomocą: - oscyloskopu i sond napięciowych/prądowych, - sondy pętlowej (antena ramowa; emisyjność pola magnetycznego) - sondy pola elektrycznego (emisyjność pola elektrycznego) - ‘Bug detectora’ (pomiaru całkowitego pola EM bez informacji o składowych widmowych) Czasami konieczne jest zastosowanie, ekranowania, optoizolacji itp. 46 PCB PCB 47 PCB PCB 48 PCB PCB Wszystkie ścieżki posiadają rezystancje i induktancje (zasada 1nH/mm). Oznacza to, że ścieżka o dłgości 10 mm ma impedancję równą 6.3 Ω dla f = 100 MHz, a 63 Ω dla f = 1GHz. Dlatego dla wielkich częstotliwości stosujemy połączenia ‘obszarami’ a nie ścieżkami (chyba, że z kontrolą impedancji). Masa płytki powinna stanowić obszar dla zminimalizowania parametrów pasożytniczych, nie powinna być ścieżką!!! Masa powinna leżeć pod wszystkimi elementami i ścieżkami, wszystkie otwory, przelotki (via) itp. osłabiają właściwości masy dla RF. 49 PCB Zasada mówi, że masa zachowuje swoją efektywność gdy wszystkie szczeliny i przerwy nie będą większe niż 0.01λ sygnału o najwyższej częstotliwości jaki może się pojawić na płytce (np. dla f = 1GHz, FR4, l < 1.5mm). Dla płytek wielowarstwowych dobre właściwości masy uzyskujemy gdy jej obszar jest szerszy od powierzchni wszystkich połączeń i elementy znajdujących się na płytce. Szerokość ta powinna wynosić co najmniej 20 krotność odległości pomiędzy warstwami. Masa ‘jednopunktowa’ dla f < 1MHz. Dla f większych masa powinna być wielopunktowa w celu uniknięcia powstawania pętli prądowych. PCB 50 PCB PCB Przykładowe połączenia elementów do masy (nie stosować dla padów prostych stosunków dł. 1:2 itp. aby uniknąć rezonansu własnego) 51 PCB Płytki wielowarstwowe – koszt płytki czterowarstwowej przekracza o (20 – 50) % koszt płytki dwuwarstwowej ale daje wiele więcej możliwości poprawy EMC układu: - rozdzielenie warstw dla sygnałów cyfrowych i analogowych - ograniczenie kosztów ze względu na brak konieczności stosowania intensywnego filtrowania zasilania, głównie dla części cyfrowej urządzenia (dławiki, koraliki itp.) - redukcję kosztów z powodu nie stosowania ekranowania itp. PCB Odsprzęganie linii zasilających – utrzymanie impedancji linii zasilających mniejszej niż 1Ω w całym zakresie częstotliwości pracy układu (zazwyczaj 150kHz – 1GHz). Sposoby: - zastosowanie dużego kondensatora w miejscu podłączenia linii zasilającej do PCB (100µF lub większy, w zależności od prądu pobieranego przez układ) - na płytce rozmieszczając duże kondensatory stosujemy zasadę „µF na jednostkę powierzchni” - stosuj kondensatory o możliwie małym ESR - przy każdym pinie zasilającym IC stosujemy odsprzęganie Problem – rezonans własny kondensatorów!!! 52 PCB f = 1 2π LC gdzie L to ESL kondensatora + całkowita indukcyjność doprowadzeń i ścieżek Ze względu na rezonanse własne kondensatorów stosujemy odsprzęganie wielostopniowe, zależne od zakresu częstotliwości pracy układu. Najlepsze właściwości mają ceramiczne kondensatory SMD typu COG i NPO. PCB 53 PCB PCB 54 PCB PCB 55 PCB PCB (Ln – log. nat.) 56 PCB PCB Dla linii obciążonej: Gdzie Cd jest sumaryczną pojemnością obciążającą linię, a C0 jest pojemnością charakterystyczną linii nieobciążonej 57 PCB PCB 58 PCB PCB 59 PCB PCB Zmiana warstw – dla wolnych sygnałów bez znaczenia. Dla sygnałów szybkich należy jej unikać (np. zmiana impedancji linii transmisyjnej). Np. dla sygnału o czasie narostu 2ns zmiana warstwy powinna się odbyć nie dalej niż 10mm od wyjścia IC lub rezystora terminującego. Przykładowe rozłożenie sygnałów w warstwach: - 1. linie transmisyjne i inne krytyczne sygnały, - 2. ‘0V’, - 3. ‘+5V’, - 4. mało krytyczne sygnały 60 PCB Przykładowe rozłożenie sygnałów w warstwach: - 1. ‘0V’, - 2. Linie transmisyjne i inne krytyczne sygnały obrócone o 90 st. względem warstwy 3, - 3. Linie transmisyjne i inne krytyczne sygnały obrócone o 90 st. względem warstwy 2, - 4. ‘0V’ - 5. ‘+5V’ - 6. mało krytyczne sygnały obrócone o 90 st. względem warstwy 7 - 7. mało krytyczne sygnały obrócone o 90 st. względem warstwy 6 - ‘0V’ PCB 61 PCB PCB 62 PCB Zakłócenia sieciowe Jakość napięcia sieciowego może także wpływać na pracę układu elektronicznego. 63 Zakłócenia sieciowe Zakłócenia sieciowe 64 Zakłócenia sieciowe Zakłócenia sieciowe Dobór kondensatora podtrzymujące go energię 65 Zakłócenia sieciowe Wpływ odbiorników na wahania napięcia sieciowego Zakłócenia sieciowe Redukcja zakłóceń powstających przy włączaniu/wyłączani u odbiorników i zakłóceń iskrowych 66 Zakłócenia sieciowe PFC – harmoniczne prostownika Zakłócenia sieciowe Pczynna Isk Obciążenie A W Sieć 230V(±10%) 50Hz V η= Pczynna U sk • I sk Usk W W ≤1 = VA War Współczynnik mocy (power factor) 67 Zakłócenia sieciowe Zakłócenia sieciowe Poprawa PFC za pomocą pompy ładunkowej 68 Zakłócenia sieciowe Aktywna korekcja PFC Zakłócenia sieciowe Aktywna korekcja PFC - przebiegi 69 Zakłócenia sieciowe Zakłócenia sieciowe Zastosowanie prostowania „sześciofazowego” 70 Zakłócenia sieciowe Aktywna korekcja PFC przy zasilaniu trójfazowym 71