czym zajmuje się specjalista ds. marketingu?

Specjalista ds. marketingu – jak wynika z badań – to
jeden z bardziej pożądanych i popularnych na rynku
pracy zawodów. Ma wyższe wykształcenie, zna przynajmniej jeden język obcy, jest kreatywny. Planuje i realizuje działania marketingowe w swojej firmie. Jeśli jest
ambitny i chętny do podnoszenia swoich kwalfikacji,
może zrobić karierę w swojej branży.
CZYM JEST MARKETING?
ebook
ścieżka kariery
specjalista ds. marketingu
Marketing (z ang. market – rynek) ma wiele definicji.
Według Philipa Kotlera, amerykańskiego ekonomisty
i autorytetu w dziedzinie marketingu, pojęcie to
oznacza „proces społeczny i zarządczy, dzięki któremu konkretne osoby i grupy otrzymują to, czego
potrzebują i pragną osiągnąć, poprzez tworzenie,
oferowanie i wymianę posiadających wartości produktów”.
Amerykańskie Stowarzyszenie Marketingu, zrzeszające
specjalistów tej dziedziny, określa marketing jako:
„proces planowania i wdrażania koncepcji obejmującej
wycenę, promocję i dystrybucję idei, dóbr lub usług,
w celu stworzenia transakcji wymiany, które zaspokoją
cele indywidualne oraz organizacyjne”.
w nim przede wszystkim nastawienie na potrzeby
klienta i zaspokajanie ich. My patrzymy na marketing głównie przez pryzmat działu zajmującego się
sprzedażą. Polskie firmy podchodzą do klienta bardziej
na dystans, patrząc z perspektywy minionej epoki.
Wiele z nich myśli o zdobywaniu klienta, ale to myślenie
nie jest długofalowe – firmy nie wiedzą jak zatrzymać
i zadbać o klienta w dłuższym okresie.
Takie podejście do klienta ma umocowanie w powojennej historii Polski. Wciąż pamiętamy jak witryny
sklepowe świeciły pustkami, a ludzie stojący w kolejkach bili się o kawałek mięsa spod lady. Z półek znikało
wszystko bez względu na to, czy właściciel reklamował
swój produkt czy nie.
CZYM ZAJMUJE SIĘ
SPECJALISTA DS.
MARKETINGU?
Głównymi zadaniami specjalisty ds. marketingu są:
• wdrażanie i opracowanie strategii marketingowej
danej firmy,
Z kolei Jay Abraham, amerykański ekspert w tej
dziedzinie wskazał trzy metody zwiększania zysku
firmy: zdobycie nowych klientów, sprawienie by więcej
i częściej kupowali. Według niego tylko suma tych
trzech działań marketingowych może przyczynić się
znaczącego tempa rozwoju firmy.
• opracowanie i prowadzenie kampanii medialnych, a więc najogólniej rzecz biorąc kreowanie
wizerunku firmy oraz jej produktów,
Model amerykański vs. polski
• ocena szans rynkowych związanych ze sprzedażą
towarów lub usług,
W Polsce mamy do czynienia z marketingiem stosunkowo krótko – mianowicie od 1989 roku. Dopiero po
1989 roku, na fali przemian polityczno-gospodarczospołecznych, dotarło do nas, co znaczy to hasło
„marketing”. Wcześniej, w zniewolonej przez władzę
komunistyczną PRL, ten termin był nam całkowicie
obcy. Dziś nadal pamiętamy jak żyliśmy w poprzednim
ustroju, czego efektem jest to, że pojmujemy marketing inaczej niż rozumieją go Amerykanie. Oni widzą
• opracowywanie materiałów reklamowych oraz
przygotowywanie akcji promocyjnych,
• wspieranie działu sprzedaży,
• współpraca z agencjami reklamowymi czy domami mediowymi w zakresie tworzenia nowych
materiałów promocyjnych, ale także analiza
działań marketingowych prowadzonych przez
konkurencję.
Spektrum obowiązków specjalisty ds. marketingu jest
bardzo szerokie i uzależnione od zajmowanego stano2
wiska. Początkujący specjaliści zaczynają od tworzenia materiałów promocyjnych czy baz zawierających
dane klientów. Dopiero z czasem, gdy zajmują bardziej
odpowiedzialne stanowiska – menadżerskie lub dyrektorskie – zakres ich obowiązków stopniowo zwiększa
się. Zajmują się już nie tylko opracowywaniem
kampanii, ale podejmują ważne decyzje związane
z wdrażaniem konkretnych pomysłów na promocję
firmy.
ebook
ścieżka kariery
specjalista ds. marketingu
Wymogiem stawianym kandydatom na specjalistów
ds. marketingu jest przede wszystkim doświadczenie
na podobnym stanowisku. Ważne są także predyspozycje do wykonywania tego zawodu i cechy charakteru.
Jakie cechy charakteru i umiejętności powinien
posiadać skuteczny specjalista ds. marketingu?
• kreatywność,
• konsekwencja w dążeniu do celu,
• umiejętność analitycznego myślenia,
• komunikatywność,
• odporność na stres,
• doskonała organizacji pracy.
Specyfiką tego zawodu jest, że wymaga częstych kontaktów z klientami, partnerami handlowymi, dlatego od specjalisty tej dziedziny wymaga się łatwości
w nawiązywaniu relacji interpersonalnych i otwartości.
Jeśli myślisz o ciepłej „posadce” za biurkiem, to
z pewnością nie jest to praca dla ciebie. Wymaga
bowiem zaangażowania, podejmowania nowych
wyzwań, ciągłego doszkalania się. To praca z ludźmi,
często w biegu i na wysokich obrotach. Wypa-lenie
zawodowe raczej nam więc nie grozi, ponieważ specjalista musi łączyć w sobie kilka zawodów – stratega,
handlowca, specjalisty do spraw reklamy, redaktora,
analityka, a bywa, że i psychologa. Oczekiwania i
potrzeby klienta są dla niego priorytetem – te z kolei
musi umieć „przełożyć” na język skutecznej kampanii
marketingowej.
Komputer i języki to podstawa
Ponadto liczy się sprawność w obsłudze komputera.
Wiedza jednak nie powinna zawężać się do znajomości
arkuszy kalkulacyjnych, czy obsługi po-czty, ale również
obsługi baz danych, programów do tworzenia prezentacji a także bezwzrokowe pisanie na klawiaturze.
Oprócz tego należy znać języki obce. Jak się okazuje język angielski, nawet na poziomie Certificate in
Advanced English, bywa już nie wystarczający – pracodawcy oczekują znajomości drugiego języka na poziomie komunikatywnym. Na ogół tym drugim językiem
jest niemiecki, są jednak firmy, które wymagają
znajomości bardziej egzotycznych języków – np.
japońskiego czy szwedzkiego.
EDUKACJA – JAKĄ SZKOŁĘ
KOŃCZY SPECJALISTA?
Choć w przypadku specjalisty ds. wizerunku jest
dokładnie tak, jak z innymi zawodami – nie zawsze ma
wykształcenie w tym kierunku, to wybór szkoły nie jest
bez znaczenia. Odpowiedni profil pomaga bowiem
często w odnalezieniu się na tym stanowisku, poznaniu filarów i tajników przyszłego zawodu. Jaka zatem
szkoła byłaby odpowiednia? Z pewnością studenci
renomowanych uczelni mają największe szanse na
zdobycie pracy w wymarzonym zawodzie, jednak i tu
nie ma reguły. Powstaje coraz więcej prywatnych szkół,
które otwierają kierunki kształcące przyszłych marketingowców.
Ogromna liczba absolwentów wykształconych przez
prywatne szkoły pokazały, że łatwość w dostaniu się
na studia i skończenia ich odbiła się na renomie tego
zawodu. Wiele prywatnych uczelni wypuściło bowiem
w świat osoby, które nie mają odpowiedniego przygotowania merytorycznego do nabytego zawodu.
3
Jak jednak podają: Paweł Hebda i Jerzy Madejski
w książce “Zawód z pasją”, kadra dydaktyczna w zakresie zarządzania poprawiła w ostatnim czasie ofertę.
Wiele szkół uzyskało zgodę na stworzenie studiów
doktorskich. Uczelnie wzbogacił y też swoje szeregi
o lepszych specjalistów i nowocześniejsze metody
nauczania – m.in. na grach strategicznych.
Jak się dostać na marketing i zarządzanie?
ebook
ścieżka kariery
specjalista ds. marketingu
Trzeba przyznać, że kierunek marketing i zarządzanie
jest oferowany w większości polskich uczelni, nawet
tych typowo humanistycznych. I jeśli nawet dana
uczelnia nie ma w swoim programie takiego kierunku,
to prowadzi zajęcia na ten temat w postaci wykładów,
zajęć monograficznych czy seminariów.
Jak dostać się na ten kierunek? To zależy od placówki
– w państwowych obowiązują egzaminy zarówno na
dzienne, jak i wieczorowe studia. I tak na przykład na
Uniwersytecie Warszawskim należy zdać egzamin pisemny w formie testu z matematyki, geografii lub historii
i języka obcego.
Trochę inne zasady obowiązują na Politechnice
Wrocławskiej – tu liczy się przede wszystkim konkurs
świadectw: matematyka, fizyka, średnia arytmetyczna z j. polskiego i j. obcego. Na życzenie kandydata
(chcącego poprawić oceny uzyskane na świadectwie
dojrzałości) jest egzamin z matematyki, fizyki lub języka
obcego. Dla odmiany w większości prywatnych szkół
nie ma wymogu zdawania egzaminu. Wystarczy odbyć
rozmowę kwalifikacyjną, wpłacić wpisowe oraz czesne.
W praktyce jednak to studenci państwowych uczelni
mają większe szanse zdobyć pracę w prestiżowych firmach.
Dziedziny wiedzy
W toku studiów poznają przedmioty z różnych obszarów:
• związane z ekonomią – w tym m.in. finanse,
rachunkowość, zarządzanie przedsiębiorstwem,
zarządzanie zasobami ludzkimi, komunikacja
w biznesie, a także
• z marketingiem – w tym m.in. zajęcia z zakresu
analizy rynku i konkurencji, techniki badań marketingowych rynku, negocjacji.
• zagadnienia dotyczące psychologii, socjologii
czy etyki.
Student nie ma ściśle określonego profilu, zatem los
leży w jego rękach – wszystko zależy od tego do jakiej
firmy trafi i zdobędzie pierwsze szlify i doświadczenie.
Oprócz tradycyjnego toku kształcenia się w zakresie
marketingu, a więc studiów licencjackich i magisterskich, istnieje też możliwość szlifowania zdobytych
wcześniej umiejętności na studiach podyplomowych
na uczelniach państwowych i prywatnych.
Wybór kierunków poświęconych marketingowi jest
bardzo szeroki:
• Zarządzanie i marketing (np. w Akademii L.
Koźmińskiego; czas trwania 2 semestry; koszt
3300 zł/semestr),
• Marketing internetowy (np. na SGH; czas
trwania 2 semestry; koszt 3900 zł/semestr),
• Marketing kultury (np. w Instytucie Stosunków
Międzynarodowych UW; czas trwania - 2 semestry, koszt: 2500 zł/semestr).
W odróżnieniu od studiów licencjackich i magisterskich, o dostaniu się na studia podyplomowe decyduje kolejność zgłoszeń i wpłat. Wystarczy jedynie
złożyć podanie, odpis dyplomu ukończenia studiów
wyższych, kwestionariusz, zdjęcia oraz ksero dowodu
osobistego.
4
ebook
ścieżka kariery
specjalista ds. marketingu
A dla tych, którzy już mają doświadczenie…
czy samochód służbowy.
Dla osób, które już pracują w zawodzie specjalisty ds.
marketingu, przeznaczone są z kolei warsztaty i seminaria tematyczne (ok. 1-2 tys.), a także kilkumiesięczne
kursy (ok. 2-3 tys./semestr) organizowane przez prywatne firmy.
Wysokość wynagrodzenia jest uzależniona od
branży firmy – najwięcej zarabiają specjaliści w firmach związanych z przemysłem, budownictwem,
telekomunikacją, IT czy mediami. Nie bez znaczenia
jest też miejsce pracy – w dużych miastach, takich
jak Warszawa, Kraków czy Poznań wynagrodzenia są
wyższe, niż w innym miastach.
Dużą popularnością w ostatnim czasie cieszą się
zwłaszcza szkolenia z zakresu e-marketingu dla osób
odpowiedzialnych za komunikację z klientem i za kreowanie wizerunku marki. Podczas takich zajęć nauczymy się, jak skutecznie promować markę w Internecie,
np. w serwisach społecznościowych i na blogach.
Najbliższy X Kongres E-marketingu odbędzie się 8-9
czerwca w Warszawie. Koszt dwudniowych wykładów,
dyskusji i warsztatów interaktywnych to ok. 4 tys. Po
zakończeniu warsztatów każdy z uczestników otrzymuje certyfikat.
Wielu studentów tych placówek ma również szanse
dostać się np. do agencji PR-owskiej, też przez
uczestnictwo w organizowanych przez różne instytucje stażach i praktykach. Oprócz bezpłatnych lub
częściowo płatnych praktyk i staży firmy organizują dla
nowicjuszy różnego rodzaju kursy, które mają za zadanie podnoszenie kwalifikacji. Osoba, która sprawdzi
się w czasie tej współpracy może liczyć na to, że pracodawca zaproponuje jej pracę w zespole.
ZAROBKI
Na początku drogi zawodowej specjalista ds. marketingu nie zarabia dużo. Średnia pensja nowicjusza
w tej branży to ok. 1,5-2 tys. zł. Ok. 3-4 tys. dostać może
na początek pracownik, który trafił do korporacji w stolicy. Doświadczenie zdobywane w tej dziedzinie może
jednak zaprocentować. Specjalista, który ma motywację
do dalszego rozwoju osobistego i awansuje np. na
dyrektora, może zarobić kilka razy więcej – od kilkunastu do kilkudziesięciu tys. zł. Oprócz wynagrodzenia
pracownik otrzymuje również telefon, a nawet laptop
Zarobki w działach marketingu w 2009 roku
zobacz raport!
Coraz więcej ofert dla PR-owców
Z raportu PRoto – branżowego wortalu poświęconego
branży public relations – wynika, że w styczniu
pojawiły się na tej stronie 183 oferty pracy dla PRowców, w tym specjalistów ds. marketingu. To o 45%
ogłoszeń tego typu więcej niż w grudniu ubiegłego
roku i 36% więcej niż na początku 2009 roku. Wzrost
ofert z tego segmentu pokazuje, że zapotrzebowanie
na ekspertów w dziedzinie kształtowania wizerunku
firm ciągle rośnie. PR-owcy najbardziej pożądani są
na Mazowszu, skąd pochodziło 117 ofert zamieszczonych w styczniu w wortalu. Najmniej – z lubelskiego
i warmińsko-mazurskiego – po jednej ofercie.
Najwięcej ogłoszeń pracy pochodziło od agencji
PR-owskich lub firm działających na rynku mediów.
Pozostałe ogłoszenia dotyczyły pracy w branży FMCG,
edukacyjnej, konsultingowej, nieruchomości, produkcyjnej i wydawniczej. Najmniej ogłoszeń – tylko jedno
– zamieściła administracja państwowa.
ŚCIEŻKI AWANSU
Droga do kariery w tej branży jest kilkustopniowa.
Po odbytym stażu na ogół pierwszym poważnym
stopniem jest stanowisko asystenta w dziale mar5
ketingu lub asystenta menadżera ds. marketingu.
Następnym etapem jest stanowisko specjalisty lub
koordynatora ds. marketingu. Ostatnim stopniem
w hierarchii jest stanowisko menadżera, a następnie
dyrektora.
ebook
ścieżka kariery
specjalista ds. marketingu
Coraz częściej firmy praktykują mechanizm szkolenia
następców szefa, który w przyszłości awansuje. Dzięki
tzw. coachingowi (z ang. coach – trener) szef nie boi
się, że młodsi pracownicy będą lepsi i pozbawią go
stanowiska. Na czym polega ten system? Założenie
jest proste – warunkiem koniecznym do awansu jest
szkolenie swoich następców, przekazywaniem im
„know-how” i opiekowanie się nimi. Dzięki temu żadna
ze stron nie ma obaw, a firmie udaje się spokojnie
dokonywać zmian personalnych.
Jak wybrać firmę?
Jeśli zostaliśmy wybrani przez pracodawcę i zaproszeni na rozmowę kwalifikacyjną, warto dobrze się do
niej przygotować. W czasie spotkania postarajmy się
wybadać jakie mamy szanse na realny rozwój w danej
instytucji i co oferuje nam przyszły szef. Jeśli nie mówi
jednoznacznie czy mamy szansę na etat, jaki będzie
dokładny zakres naszych obowiązków, czy planowane
są szkolenia, lepiej zapytać o to wprost, lub jeśli brakuje
nam odwagi podpytajmy o to któregoś z pracowników
firmy. Spróbujmy dowiedzieć się, czy nowi pracownicy
mają szansę na etat i awans, czy raczej pierwszeństwo
mają starsi stażem pracownicy lub osoby z polecenia.
Jeśli zdecydujesz się na pracę w danej firmie i chcesz
się rozwijać, ale dochodzisz do przekonania, że pracodawca ogranicza cię i zaczynasz cofać się w rozwoju,
lepiej pomyśl o zmianie pracy.
Kiedy jest najlepszy czas na zrobienie kariery?
Najlepszy czas na zrobienie kariery jest do osiągnięcia
w wieku 35 lat. To wówczas uczysz się zawodu, zdobywasz doświadczenie i planujesz, co jeszcze chcesz osiągnąć. Drugim etapem jest przedział 36-50,
w którym zastanawiasz się ile osiągnąłeś i rozmyślasz
nad tym, czy powinieneś coś zmienić. W ostatniej fazie
- po pięćdziesiątce, zaczynasz podsumowywać dotychczasowe dokonania i korzystać ze zdobytych do tej
pory doświadczeń, to czas stabilizacji zawodowej.
Agnieszka Melnicka
6