Wymagania na poszczególne oceny szkolne z historii w klasie IV

Wymagania na poszczególne oceny szkolne z historii w klasie IV
do nowej podstawy programowej
(aby uzyskać oceną wyższą należy wykazać się wiedzą na ocenę niższą)
nauczyciel – Piotr Eichler
Ocena dopuszczająca
- rozumie, jaką rolę odgrywa rodzina w życiu każdego człowieka
- rozumie, w czym przejawiają się uprzejmość i tolerancja
- tłumaczy pochodzenie nazwy Polska
- zna daty najważniejszych polskich świąt państwowych
- zna polskie symbole narodowe i najważniejsze miejsca pamięci narodowej
- recytuje tekst „Mazurka Dąbrowskiego”
- wymienia regiony Polski
- odnajduje na mapie główne regiony Polski
- wie, czym zajmuje się historia jako nauka
- wyjaśnia, kim jest historyk
- wie, czym są źródła historyczne, i podaje ich przykłady
- rozumie znaczenie terminów: chronologia, data, era, rok, wiek, tysiąclecie, epoka historyczna, okres
przed naszą erą i naszej ery
- wskazuje narodziny Jezusa z Nazaretu jako początek naszej ery
- wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, plan, legenda mapy
- umie narysować linię chronologiczną i zaznaczyć na niej daty
- odczytuje skróty: p.n.e. i n.e.
- oblicza upływ czasu między poszczególnymi wydarzeniami
- ustala wiek, w którym miało miejsce dane wydarzenie
- zapisuje cyframi rzymskimi liczby arabskie i na odwrót do 30.
- przedstawia podział ludności starożytnego Egiptu na warstwy społeczne
- rozumie znaczenie terminów: pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne
- wskazuje, jakie znaczenie dla rozwoju cywilizacji miał wynalazek pisma
- rozpoznaje pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne
- zna warunki geograficzne Grecji
- wie, czym jest teatr, i wskazuje Grecję jako miejsce narodzin tej dziedziny sztuki
- tłumaczy znaczenie terminów: filozofia, bogowie olimpijscy, mit, politeizm, heros, igrzyska
olimpijskie, olimpiada
- podaje rok pierwszych igrzysk olimpijskich
- wymienia dyscypliny wchodzące w skład pięcioboju olimpijskiego
- odnajduje na mapie starożytne Grecję i Ateny
- opisuje wygląd teatru greckiego i występujących w nim aktorów
- wie, co to jest Forum Romanum, Panteon, Koloseum, akwedukt, droga, łuk triumfalny, terma
- objaśnia znaczenia terminów: mesjasz, apostoł, Ewangelia, Biblia, Stary i Nowy Testament, poganin
- wskazuje Palestynę jako miejsce narodzin chrześcijaństwa
- wiąże początki chrześcijaństwa z postacią Jezusa z Nazaretu
- wie, że chrześcijanie wierzą w jednego Boga
- rozumie, na czym polega różnica między wiarą w jednego boga a wiarą w wielu bogów
- wskazuje na mapie Rzym, Kartaginę, Półwysep Apeniński (Italię), Palestynę i obszary objęte
chrześcijaństwem u schyłku starożytności
Ocena dostateczna
- podaje przykłady praw i obowiązków poszczególnych członków rodziny
- tłumaczy znaczenie terminów: ojczyzna, mała ojczyzna, naród, patriotyzm, patriotyzm lokalny, herb
- rozumie znaczenie terminów: Rzeczpospolita Polska, mniejszość narodowa, mniejszość etniczna,
Polonia
- omawia okoliczności powstania tekstu „Mazurka Dąbrowskiego”
- wie, jaka jest symbolika barw polskiej flagi narodowej
- odszukuje informacje o rozmaitych formach upamiętniania postaci i wydarzeń związanych z historią
swojej małej ojczyzny
- wskazuje na planie swojej miejscowości siedzibę władz lokalnych
- prezentuje informacje związane z ważnymi postaciami i wydarzeniami z dziejów regionu
- opisuje główne regiony Polski
- zna sposoby badania wydarzeń z przeszłości przez historyków
- podaje przykłady efektów pracy historyków
- wyjaśnia znaczenie terminów: zabytek, muzeum, archiwum, skansen, ród, archeolog, pamiątka
rodzinna, genealogia, drzewo genealogiczne
- wie, gdzie gromadzi się źródła historyczne
- odróżnia postacie historyczne od bohaterów baśniowych i legendarnych
- zna podział źródeł historycznych na źródła materialne (pisane, niepisane) i niematerialne
- przedstawia pamiątki rodzinne i określa ich znaczenie
- wyjaśnia, dlaczego mierzenie czasu jest ważne w pracy historyka
- posługuje się cyframi rzymskimi i arabskimi w celu oznaczania jednostek czasu
- wymienia epoki historyczne oraz podaje ich daty graniczne
- wymienia elementy, z jakich składa się mapa historyczna
- porządkuje daty na linii chronologicznej
- określa datę danego wydarzenia, używając określeń I połowa lub II połowa danego wieku
- dostrzega różnice w określaniu, do której połowy wieku należą daty przed naszą erą i naszej ery
- odczytuje z mapy podstawowe informacje
- wymienia materiały pisarskie, których używano od starożytności do współczesności
- charakteryzuje pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne, a także wskazuje różnice między nimi
- rozumie wpływ położenia geograficznego Grecji na zajęcia zamieszkującej ją ludności
- wyjaśnia znaczenie terminów: Hellada, Hellenowie, wielka kolonizacja, kolonia, Akropol, agora, polis
- wie, kim był Perykles
- tłumaczy znaczenie terminu demokracja
- zna genezę starożytnego teatru
- wymienia rodzaje sztuk granych w greckim teatrze (tragedia, komedia)
- wymienia imiona najważniejszych bogów greckich (Zeus, Hera, Posejdon, Afrodyta, Atena, Hades,
Hefajstos, Ares, Apollo, Hermes)
- zna postacie Heraklesa i Odyseusza jako bohaterów mitów greckich
- wymienia najważniejszych filozofów greckich (Sokrates, Platon, Arystoteles)
- wskazuje, gdzie odbywały się najsłynniejsze igrzyska organizowane na cześć Zeusa
- opisuje na przykładzie starożytnych Aten wygląd greckiej polis
- podaje rok założenia Rzymu opisanego w legendzie
- wyjaśnia, w jakim celu starożytni Rzymianie budowali drogi i wodociągi
- wskazuje Palestynę jako miejsce narodzin chrześcijaństwa
- wiąże początki chrześcijaństwa z postacią Jezusa z Nazaretu
- wie, że chrześcijanie wierzą w jednego Boga
- rozumie, na czym polega różnica między wiarą w jednego boga a wiarą w wielu bogów
- umieszcza na linii chronologicznej daty założenia Rzymu, zabójstwa Juliusza Cezara, ukrzyżowania
Jezusa z Nazaretu, upadku cesarstwa zachodniorzymskiego, a także określa, w którym wieku odbyły
się poszczególne wydarzenia
- wyjaśnia podstawową różnicę między republiką a cesarstwem
- wymienia zasługi Rzymian w dziedzinie architektury i budownictwa, używając terminów: Koloseum,
akwedukty, drogi, łuki triumfalne, termy
Ocena dobra
- wyjaśnia znaczenie terminów: rodzina dwupokoleniowa, rodzina wielopokoleniowa
- zna sposoby zdobywania wiedzy o historii małej ojczyzny
- wskazuje największe atuty swojej małej ojczyzny
- wyjaśnia, co świadczy o tym, że Polacy należą do jednego narodu
- podaje przykłady dzieł sztuki i architektury, które należą do polskiego dziedzictwa narodowego
- wyjaśnia, kim był Józef Wybicki
- opisuje wygląd herbów wybranych miejscowości
- wymienia główne zadania historii
- wymienia przykłady postaci historycznych oraz bohaterów baśniowych i legendarnych
- dokonuje podziału źródeł historycznych na materialne i niematerialne oraz wyróżnia wśród źródeł
materialnych pisane i niepisane
- określa, czym zajmuje się archeologia
- wskazuje podobieństwa i różnice między muzeum a skansenem
- wymienia zasady prawidłowego zachowania się w muzeum
- wie, jakie jest pochodzenie słowa kronikarz
- rozumie, że daty graniczne poszczególnych epok mają charakter umowny
- tłumaczy, czym są legenda i skala mapy
- porównuje mapy historyczną i geograficzną
- tłumaczy, jakie znaczenie miało wynalezienie pisma dla historii jako nauki
- wie, że alfabety grecki i łaciński stanowią podstawę, z której wywodzą się alfabety używane
współcześnie w Europie
- opisuje materiały pisarskie od starożytności do czasów współczesnych
- wyjaśnia, czym były Wielkie Dionizje
- wyjaśnia podstawową różnicę między tragedią i komedią
- wie, jakimi dziedzinami życia opiekowali się poszczególni bogowie greccy oraz jakie były ich atrybuty
- wie, kim był Homer
- tłumaczy, jaka była rola sportu w życiu starożytnych Greków
- zna legendarne początki Rzymu
- wie, że państwo rzymskie najpierw było królestwem, następnie republiką, a na końcu – cesarstwem
- wymienia grupy tworzące społeczeństwo starożytnego Rzymu
- wymienia osiągnięcia starożytnych Rzymian, z których korzystamy współcześnie
- objaśnia, w jaki sposób budowano drogi w starożytnym Rzymie
Ocena bardzo dobra
- tłumaczy, czym jest rodzina niepełna i w jaki sposób ona powstaje
- wymienia wydarzenia, na pamiątkę których ustanowiono święta państwowe
- rozumie, dlaczego powinno się okazywać szacunek symbolom narodowym
- omawia różnice między szkołą dawną a współczesną
- wymienia filmy i książki o tematyce historycznej
- rozpoznaje znak Zabytek chroniony prawem i wie, co on oznacza
- ocenia, jakie znaczenie dla współczesnej nauki mają odkrycia archeologiczne
- uzasadnia, dlaczego należy dbać o źródła historyczne i chronić obiekty zabytkowe
- dociera do rodzinnych źródeł, które pozwalają mu sporządzić drzewo genealogiczne
- przygotowuje drzewo genealogiczne najbliższej rodziny
- zna przyczyny powstawania kronik i dostrzega w nich źródło ważnych informacji
- wskazuje wydarzenia, które oznaczają początek i koniec poszczególnych epok historycznych
- dostrzega umowność rachuby czasu w kontekście przykładów z różnych kręgów kulturowych
- rozumie, jaką rolę odgrywa mapa w poznawaniu przyczyn i przebiegu wydarzeń historycznych
- krótko charakteryzuje poszczególne epoki historyczne
- wyjaśnia, dlaczego ludzie tworzyli malowidła naskalne
- wskazuje Fenicjan jako twórców pisma alfabetycznego
- tłumaczy, czym są piktogramy i w jakim celu stosuje się je współcześnie
- wymienia przyczyny i skutki wielkiej kolonizacji
- podaje imiona najważniejszych tragedio- i komediopisarzy greckich (Sofokles, Arystofanes,
Eurypides)
- opowiada co najmniej jeden mit grecki
- podaje przykłady prac Heraklesa
- wyjaśnia, co oznaczają wyrażenia: koń trojański, pięta Achillesa i stajnia Augiasza
- wskazuje na rolę sportu w starożytnej Grecji jako tematu sztuki
- wymienia osiągnięcia starożytnych Greków
- wyjaśnia znaczenie terminów: Imperium Rzymskie, legionista, języki romańskie, bazylika, gladiator,
prowincja, barbarzyńca, zgromadzenie ludowe, senat
- omawia drogę państwa rzymskiego do potęgi oraz określa zasięg terytorialny Imperium Rzymskiego
- dostrzega związki chrześcijaństwa z religią judaistyczną
- wie, że w czasach późniejszych doszło do podziałów chrześcijaństwa
- wymienia przynajmniej trzy odłamy chrześcijaństwa
- wskazuje Watykan jako współczesną siedzibę Kościoła katolickiego
Ocena celująca
- wymienia mniejszości narodowe, które żyły w przedwojennej Polsce
- analizuje tekst hymnu Polski i wyjaśnia znaczenie wybranych zwrotów
- porównuje strukturę narodowościową II Rzeczypospolitej i współczesnej Polski
- omawia na przykładach pochodzenie nazwisk i przydomków
- omawia pochodzenie polskich nazw miesięcy
- wskazuje przebieg, przyczyny i skutki wybranych wydarzeń historycznych
- wyjaśnia różnice w określaniu dat za pomocą kalendarzy juliańskiego i gregoriańskiego
- wie, jak zmieniał się wygląd człowieka
- rozumie, jakie znaczenie dla praludzi miała umiejętność rozpalania ognia
- przedstawia dokonania, które umożliwiły człowiekowi przejście do osiadłego trybu życia
- zna dawne i współczesne sposoby wytopu żelaza
- wyjaśnia znaczenie terminów: pięściak, ziemianka, dymarka, epoka kamienia, epoka brązu, epoka
żelaza, cywilizacja, miasto-państwo, mumia, sarkofag, piramida, faraon, kanał nawadniający,
Sumerowie, Babilon, Mezopotamia, Bliski Wschód
- wie, dlaczego pierwsze cywilizacje powstały nad wielkimi rzekami
- podaje najważniejsze osiągnięcia pierwszych cywilizacji: system nawadniający, koło, koło
garncarskie, szkło, cegłę, kalendarz
- wymienia najważniejsze zabytki starożytnych Mezopotamii i Egiptu
- opowiada, w jakim celu wznoszono piramidy i w jaki sposób one powstawały
- odnajduje na mapie starożytne Egipt i Mezopotamię, rzeki Eufrat, Tygrys i Nil oraz miasto Babilon
- charakteryzuje koczowniczy i osiadły tryb życia
- ocenia, który tryb życia człowieka – koczowniczy czy osiadły – był korzystniejszy dla praludzi
- ocenia dokonania ludów starożytnej Mezopotamii
- omawia sposób działania kanałów nawadniających
- wymienia zalety i wady wychowania spartańskiego
- wyjaśnia, co oznaczają powiedzenia: wrócić z tarczą i wrócić na tarczy
- tłumaczy, kim byli Spartanie
- tłumaczy, czym był szlak bursztynowy
- określa znaczenie szlaku bursztynowego dla starożytnych Rzymian
- omawia przyczyny i skutki funkcjonowania szlaku bursztynowego
- ocenia dokonania Juliusza Cezara
Przygotował
Piotr Eichler