[cover page] Szczepienia dla dzieci w wieku

Transkrypt

[cover page] Szczepienia dla dzieci w wieku
Teenage Immunisations (Polish)
[cover page]
Szczepienia dla dzieci w wieku szkolnym ponadpodstawowym
szczepienie
Najlepszy sposób na zabezpieczenie dziecka
Teenage Immunisations (Polish)
[page 2]
„Dwie akcje zdrowotne, które miały
największy wpływ na zdrowie ludzi na świecie, to czysta
woda i szczepionki”.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
Teenage Immunisations (Polish)
[page 3]
Przewodnik zawiera opis rutynowych szczepień dzieci w wieku szkolnym
ponadpodstawowym.
Spis treści
Wprowadzenie
W jaki sposób działają szczepionki?
Udzielanie zgody na szczepienia
Szczepionka Td/IPV (tężec, błonica i polio) dla dziewcząt i chłopców
Szczepionka przeciw HPV dla dziewcząt w wieku 12-13 lat (rok 8)
Inne szczepienia takie, jak szczepionka MMR (przeciw odrze, śwince i
różyczce)
Informacje na temat zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicy
(zakażenia krwi)
Słownik
Program odszkodowania w przypadku niepożądanych odczynów
poszczepiennych (VDPS - „Vaccine Damage Payment Scheme”)
Gdzie można uzyskać więcej informacji?
Program rutynowych szczepień dziecka
Dodatkowe szczepienia dla dzieci o podwyższonym ryzyku
Teenage Immunisations (Polish)
[page 4]
Wprowadzenie
Przewodnik przeznaczony jest dla młodzieży (w wieku 12-18 lat) oraz ich
rodziców (lub opiekunów) i dotyczy rutynowych szczepień w szkole
ponadpodstawowej (otrzymywanych zazwyczaj w wieku 12-15 lat).
Zawiera informacje o szczepieniach, o tym, dlaczego są konieczne, oraz
czego można się spodziewać po ich otrzymaniu.
Szczepienie jest sposobem ochrony przeciwko groźnym chorobom. Po
otrzymaniu szczepienia organizm jest lepiej przygotowany do zwalczania
chorób, z którymi się styka.
Niektóre choroby są śmiertelne, inne mogą spowodować trwały
uszczerbek na zdrowiu. Dzięki narodowemu programowi szczepień
wiele poważnych chorób, np. polio, zniknęło w Wielkiej Brytanii. Jednakże
choroby te są wciąż obecne w wielu krajach na świecie i mogą powrócić.
Przewodnik zawiera informacje dla młodzieży i rodziców (lub opiekunów)
dotyczące szczepień stosowanych w szkole ponadpodstawowej:

Szczepionka Td/IPV dla dziewcząt i chłopców, która wzmacnia
odporność przeciwko tężcowi (T), błonicy (d) i polio (IPV inaktywowana szczepionka przeciw polio);

szczepionka przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) tylko
dla dziewcząt wieku 12-13 lat zabezpieczająca przed rozwojem
raka szyjki macicy w przyszłości;

szczepionka na odrę, świnkę i różyczkę (MMR), której niektóre osoby w
wieku nastoletnim nie otrzymały wcześniej.
3
Teenage Immunisations (Polish)
[Page 5]
W jaki sposób działają szczepionki?
Szczepionki zawierają niewielką część bakterii lub wirusa, który wywołuje
chorobę, lub niewielkie ilości substancji chemicznych produkowanych przez
bakterię. Szczepionki skłaniają układ odpornościowy do wytwarzania
przeciwciał (substancji zwalczających infekcje i choroby). W przypadku
kontaktu z chorobą, wytworzone przeciwciała ją rozpoznają i będą gotowe
do ochrony organizmu. W przypadku niektórych zawodów wymagane jest
poddanie się wszystkim planowym szczepieniom, np. praca dla Narodowej
Służby Zdrowia (NHS) czy Sił Zbrojnych.
Udzielanie zgody na szczepienia
Tak jak w przypadku wszystkich kwestii dotyczących ochrony zdrowia,
przed otrzymaniem szczepionki należy wyrazić zgodę. Ty i Twoi rodzice
zapewne będziecie chcieli omówić informacje zawarte w tym przewodniku
w celu podjęcia wspólnych decyzji. W przypadku szczepień oferowanych
w szkole może się zdarzyć, iż otrzymasz formularz zgody, który musi
zostać podpisany przez Twojego rodzica (lub opiekuna), co będzie
oznaczać wyrażenie zgody na zaszczepienie. Podczas umówionej wizyty
pielęgniarka omawia temat szczepienia i może odpowiedzieć na
ewentualne pytania.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 6]
Szczepionka Td/IPV (tężec, błonica i polio) dla dziewcząt i chłopców
Czym jest tężec?
Tężec jest często chorobą śmiertelną, która atakuje system nerwowy,
wywołując skurcze mięśni i problemy z oddychaniem. Wywołują ją zarazki
obecne w glebie i nawozie, które przedostają się do organizmu poprzez
otwarte rany i oparzenia. Tężcem nie można się zarazić od innej osoby.
Czym jest błonica?
Błonica to groźna choroba, która zaczyna się zazwyczaj od bólu gardła i
może szybko spowodować problemy z oddychaniem. Może uszkodzić serce
i układ nerwowy, a w ciężkich przypadkach może nawet spowodować śmierć.
Przed wprowadzeniem szczepionki w Wielkiej Brytanii notowano do 70 000
przypadków tej choroby rocznie powodujących do 5000 zgonów.
Czym jest polio?
Polio to wirus, który atakuje układ nerwowy i może spowodować stały
paraliż mięśni. Jeśli zaatakuje mięśnie klatki piersiowej lub mózg, może
nawet doprowadzić do śmierci. Przed wprowadzeniem szczepionki w
Wielkiej Brytanii notowano nawet 8000 przypadków tej choroby rocznie w
okresie epidemicznym. Dzięki skuteczności szczepień przeciwko polio przez
ostatnie 20 lat nie zanotowano ani jednego przypadku naturalnego zarażenia
polio w Wielkiej Brytanii (ostatni przypadek miał miejsce w roku 1984).
Otrzymałem(-łam) szczepionkę przeciwko tężcowi, błonicy i polio we
wczesnym dzieciństwie. Czy nadal jestem zabezpieczony(-a)?
Wciąż możesz posiadać pewną ochronę, ale musisz otrzymać dawkę
przypominającą, aby uzyskać dłuższą ochronę.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 7]
Ile dawek przypominających muszę otrzymać?
Dawka przypominająca dla nastolatka jest ostatnią z pięciu dawek
szczepionki na tężec, błonicę i polio, którą dziecko otrzymuje w celu
wzmocnienia układu odpornościowego. Do tego czasu otrzymuje się:

pierwsze trzy dawki w okresie niemowlęcym;

czwartą dawkę między trzecim a czwartym rokiem życia (przed pójściem
do szkoły; dawka ta zwana jest również przedszkolną dawką
przypominającą).
Dawka przyjmowana przez nastolatka jest piątą i ostatnią dawką rutynową.
Jeśli Twoim zdaniem nie otrzymałeś(-łaś) wszystkich dawek, porozmawiaj z
pielęgniarką szkolną, pielęgniarką środowiskową lub swoim lekarzem
rodzinnym. Na szczepienie nigdy nie jest za późno.
Czy muszę przyjąć więcej dawek przypominających w przyszłości?
W przypadku przyjęcia wszystkich dawek przyjęcie kolejnych dawek
przypominających tych szczepionek prawdopodobnie nie będzie konieczne.
Jednakże dodatkowe szczepienie może być konieczne w przypadku
wyjazdu do niektórych krajów. Więcej informacji może udzielić pielęgniarka w
lokalnej przychodni rodzinnej lub klinice podróżnej (Travel Clinic).
Kiedy otrzymam dawkę przypominającą szczepionki Td/IPV?
Tę dawkę podaje się zazwyczaj w szkole w roku 10., zaś w niektórych
rejonach w przychodni rodzinnej.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 8]
W jaki sposób zostanie podana dawka przypominająca Td/IPV?
Otrzymasz zastrzyk w górnej części ramienia. Nikt nie lubi zastrzyków, ale
taki zastrzyk trwa bardzo krótko. Igły używane w przypadku tych zastrzyków są
małe i zazwyczaj odczuwa się jedynie słabe ukłucie. Jeśli odczuwasz
zdenerwowanie, powiedz o tym wcześniej osobie wykonującej zastrzyk.
Czy istnieją jakiekolwiek sytuacje, w których nie należy się szczepić?
Istnieje jedynie kilka sytuacji, w których nie należy przyjmować szczepionki.
Nie należy podawać szczepionki w następujących przypadkach:

potwierdzona reakcja anafilaktyczna na poprzednią dawkę szczepionki
lub

potwierdzona reakcja anafilaktyczna na neomycynę, streptomycynę lub
polimyksynę B (są to antybiotyki, które mogły zostać dodane do
szczepionek w niewielkich ilościach).
Nie istnieją inne powody medyczne, dla których definitywnie nie należy
podawać tych szczepionek. W przypadku wątpliwości należy porozmawiać
z pielęgniarką.
Jeśli cierpisz na:

koagulopatię (np. hemofilię, w przypadku której krew nie krzepnie
prawidłowo) lub

jeśli masz napady drgawek niezwiązane z gorączką, skonsultuj się
wcześniej z osobą podającą szczepionkę.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 9]
Czy istnieją jakieś skutki uboczne?
Istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia skutków ubocznych, ale są one
zazwyczaj łagodne. Może wystąpić zaczerwienienie, spuchnięcie lub
wrażliwość w miejscu otrzymania zastrzyku. Czasami może pojawić się mały
bezbolesny guzek, który zazwyczaj znika w ciągu kilku tygodni. Do bardziej
poważnych, lecz rzadziej występujących objawów, należą: gorączka, ból i
zawroty głowy, mdłości i powiększone węzły chłonne.
Jeśli po otrzymaniu szczepionki masz gorączkę i źle się czujesz, zażyj
paracetamol lub ibuprofen. Dokładnie przeczytaj instrukcje na
opakowaniu i zastosuj dawkę odpowiednią dla Twojego wieku. Jeśli to
konieczne, zażyj drugą dawkę 4-6 godzin później.
Jeśli temperatura jest wciąż wysoka po przyjęciu drugiej dawki leku,
porozmawiaj ze swoim lekarzem rodzinnym (GP) lub zadzwoń pod numer
NHS Direct Wales 0845 46 47.
Te leki należy przyjąć tylko w celu uśmierzenia bólu i obniżenia gorączki w
przypadku złego samopoczucia po przyjęciu szczepionki.
Nie należy ich przyjmować przed lub po otrzymaniu szczepionki „tak na
wszelki wypadek”.
Pamiętaj, że osoby do 16. roku życia nie powinny przyjmować leków
zawierających aspirynę.
Więcej informacji na temat skutków ubocznych można znaleźć na stronie
internetowej www.nhs.uk/vaccinations .
Jeśli martwisz się podejrzewanymi skutkami ubocznymi po przyjęciu
szczepionki, skontaktuj się z przychodnią rodzinną lub infolinią NHS Direct
Wales.
Podejrzewane skutki uboczne szczepień i leków można również zgłosić w
ramach programu żółtej karty (Yellow Card Scheme). Można to zrobić w
Internecie, odwiedzając stronę www.yellowcard.gov.uk lub dzwoniąc na
infolinię żółtej karty pod numer 0808 100 3352 (od poniedziałku do piątku, w
godzinach 10:00 - 14:00).
Teenage Immunisations (Polish)
[page 10]
Choroba w dniu szczepienia
W przypadku łagodnej choroby bez gorączki, np. przeziębienia, szczepionkę
należy przyjąć zgodnie z planem.
W przypadku choroby z gorączką należy odłożyć szczepienie do momentu
wyzdrowienia. Należy tak postąpić w celu uniknięcia skojarzenia gorączki
ze szczepieniem lub aby zapobiec wzrostowi gorączki po wykonaniu
szczepienia.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 11]
Szczepionka przeciwko HPV dla dziewcząt w wieku 12-13 lat (rok 8)
Dlaczego szczepienie przeciwko HPV jest konieczne?
Rak szyjki macicy występuje w szyjce macicy, tj. w dolnej części macicy,
stanowiącej połączenie z górną częścią pochwy. Nowotwór ten jest
wywoływany przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Rak szyjki
macicy może być bardzo poważną chorobą. Po raku piersi jest to
najczęściej występująca na świecie odmiana raka u kobiet. W Wielkiej
Brytanii co roku stwierdza się około 3000 przypadków tej choroby, a umiera
na nią około 1000 kobiet.
Jajowód
Jajnik
Macica
Szyjka macicy
Pochwa
W jaki sposób rozprzestrzenia się wirus brodawczaka ludzkiego?
Wirus HPV jest szeroko rozpowszechniony. Jedną z jego odmian, która
wywołuje raka szyjki macicy, zarazić się można poprzez kontakt płciowy z
osobą zakażoną. Ponad połowa populacji aktywnej płciowo (zarówno
kobiety jak i mężczyźni) zarazi się wirusem brodawczaka ludzkiego w
swoim życiu, dlatego szczepienie jest niezmiernie ważne.
10
Teenage Immunisations (Polish)
[page 12]
Szczepionka przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV)
Istnieje wiele odmian wirusa HPV. Szczepionka chroni przed typami wirusa,
które powodują większość przypadków (ok. 70%) raka szyjki macicy.
Ponieważ szczepionka nie chroni przed wszystkimi odmianami wirusa
wywołującymi nowotwór, kobiety powinny poddawać się badaniom
przesiewowym po otrzymaniu wezwania (od 20 roku życia). Badanie
cytologiczne pozwala wykryć wczesne oznaki zmian w szyjce macicy.
Program szczepień przeciwko HPV odniósł sukces w Wielkiej Brytanii. Od
wprowadzenia szczepionki w 2008 r. zaszczepiono miliony dziewcząt i
młodych kobiet. W rezultacie istnieje teraz mniejsze ryzyko, że osoby te
zachorują na raka szyjki macicy w przyszłości.
U większości zaszczepionych dziewcząt ryzyko zachorowania na raka szyjki
macicy zmniejszy się o 70%.
W jaki sposób zostanie podana szczepionka?
Wszystkim dziewczętom w 8. roku zostanie zaproponowany termin
szczepienia, które w większości przypadków odbywa się w szkole.
Szczepionka jest podawana formie zastrzyku w górnej części ramienia.
Aby uzyskać jak najlepszą ochronę, należy przyjąć serię trzech
zastrzyków w ciągu sześciu miesięcy. Ważne jest przyjęcie wszystkich
trzech dawek.
Zaszczepienie się nie uchroni przed innymi chorobami przenoszonymi drogą
płciową ani ciążą.
Pamiętaj – szczepionka jest zalecana wszystkim dziewczętom w wieku 12-13 lat
(8. rok szkolny). Jeśli nie otrzymałaś szczepienia, a nie masz ukończonych 18 lat,
skontaktuj się ze swoim lekarzem rodzinnym (GP).
Teenage Immunisations (Polish)
[page 13]
Czy istnieją jakieś skutki uboczne?
Skutki uboczne szczepionki przeciw HPV są na ogół dość łagodne. U
niektórych osób występuje ból mięśni, zmęczenie lub ból głowy, ale
najczęściej jest to tylko bolesność miejsca wykonania zastrzyku, która może
potrwać kilka dni lub zaledwie kilka godzin.
Poza tym niekiedy występują mdłości, wymioty, gorączka i wysypka.
Poważniejsze skutki uboczne występują niezwykle rzadko, a osoba podająca
szczepionkę będzie wiedziała, jak postępować w takim przypadku (więcej
informacji na temat skutków ubocznych można znaleźć na stronie 9).
Czy po przyjęciu wszystkich zastrzyków nadal muszę chodzić na
przesiewowe badania cytologiczne?
Tak. Wszystkie kobiety powyżej 20-tego roku życia powinny wykonywać
badania cytologiczne. Szczepionka chroni przed typami wirusa, które
powodują większość przypadków raka szyjki macicy, ale nie przed
wszystkimi. To dlatego należy nadal wykonywać badania przesiewowe.
Mogą one wykryć inne zmiany w szyjce macicy.
Nie należy zapominać o tym, że badanie cytologiczne jest niezbędne – nawet w
przypadku osób, które przyjęły wszystkie dawki szczepionek przeciw HPV.
Dlaczego szczepionka jest oferowana w 8. roku szkolnym?
Dziewczęta powinny się zaszczepić zanim wejdą w kontakt z wirusem
brodawczaka ludzkiego. Ryzyko zarażenia wzrasta od 14. roku życia.
Dlatego szczepienie w 8. roku szkolnym zapewnia najlepszą ochronę.
Dziewczęta, które już odbywały stosunki seksualne, również powinny się
zaszczepić.
Pominęłam jedną dawkę szczepionki. Czy nadal mogę ją przyjąć?
Tak. W przypadku nieprzyjęcia szczepionki, bez względu na przyczynę,
należy umówić się z pielęgniarką szkolną na inny termin. Najlepiej ustalić
kolejny termin w możliwie najkrótszym czasie po wcześniej ustalonym
terminie. Ważne jest przyjęcie wszystkich trzech dawek.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 14]
Gdzie można uzyskać więcej informacji?
Na stronie www.beatingcervicalcancer.org.uk można pobrać arkusz pytań
i odpowiedzi, w którym znajduje się więcej szczegółowych informacji na tematy
poruszone w niniejszej broszurze.
Można również zadzwonić na specjalną infolinię NHS Direct Wales
poświęconą wirusowi HPV pod nr 0845 602 3303*
Więcej informacji na temat raka szyjki macicy można uzyskać na stronie:
www.screeningservices.org.uk/csw/
* koszt rozmowy z telefonu stacjonarnego BT wynosi co najmniej 5 pensów za
minutę. Koszt rozmów z telefonów komórkowych lub innych sieci może być
wyższy. Za każdą rozmowę może zostać naliczona opłata minimalna.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 15]
Inne szczepienia
Inne szczepienia, takie jak szczepionka MMR (przeciw odrze, śwince i
różyczce)
Przy przyjmowaniu dawki przypominającej szczepionki Td/IPV najlepiej
zapytać osobę wykonującą zastrzyk, czy wszystkie pozostałe szczepienia,
takie jak MMR (przeciw odrze, śwince i różyczce) oraz MenC (przeciw
zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych) są aktualne. Szczególnie należy
sprawdzić, czy szczepionka MMR jest nadal aktualna, ponieważ 1 na 5
nastolatków nie przyjęło dwóch dawek tej szczepionki. Jeśli sądzisz, że
dotyczy to również Ciebie, porozmawiaj z pielęgniarką szkolną, pielęgniarką
środowiskową lub lekarzem rodzinnym, aby dowiedzieć się, jak możesz
przyjąć te szczepionki i uzyskać zabezpieczenie.
Szczepionka MMR
MMR to szczepionka chroniąca przed odrą, świnką i różyczką. Pierwszą dawkę
przyjmuje się w wieku 12-13 miesięcy, zaś drugą w wieku około 3 lat i 4
miesięcy. MMR jest szczepionką zawierającą osłabione szczepy wirusów odry,
świnki i różyczki. Ponieważ wirusy te są osłabione, osoby poddane niedawno
szczepieniu nie mogą zarazić innych osób.
Czy istnieją jakiekolwiek sytuacje, w których nie należy przyjmować
szczepionki MMR?
MMR jest szczepionką żywą – nie należy jej podawać kobietom w ciąży ani
osobom, u których potwierdzono wystąpienie reakcji anafilaktycznych na
neomycynę lub żelatynę lub na wcześniejsze dawki szczepionki. Nie należy
jej również podawać osobom o obniżonej odporności. W przypadku pytań
należy skonsultować się z pielęgniarką szkolną, pielęgniarką środowiskową
lub lekarzem rodzinnym.
Osoby ze z niedoborem odporności to te:
• których układ odpornościowy nie działa prawidłowo, ponieważ są one w
trakcie leczenia poważnych schorzeń takich, jak przeszczep lub nowotwór;
Teenage Immunisations (Polish)
[page 16]
• ze schorzeniami wpływającymi na układ odpornościowy, np. ostry
wrodzony niedobór odporności (bardzo rzadka choroba). Osoby te łatwiej
ulegają zarażeniom.
Możliwe, iż osoba podająca szczepionkę będzie musiała skonsultować się ze
specjalistą.
Dlaczego należy przyjąć dwie dawki szczepionki MMR?
Szczepionka MMR składa się z dwóch dawek. Należy przyjąć drugą dawkę
szczepionki, ponieważ nie zawsze działa ona prawidłowo po przyjęciu
pierwszej dawki. Niektóre osoby, które przyjęły jedynie jedną dawkę,
mogą nie być zabezpieczone przed jedną lub kilkoma chorobami, przed
którymi szczepionka ma chronić.
Szczepionka MMR składająca się z dwóch dawek jest podawana
rutynowo w całej Europie, jak również w Stanach Zjednoczonych,
Kanadzie, Australii oraz Nowej Zelandii. Przyjęcie pełnego cyklu zapewni
najlepszą możliwą ochronę.
Osoby, które nigdy nie przyjęły szczepionki MMR
Osoby, które nigdy nie przyjęły szczepionki MMR powinny przyjąć pierwszą
dawkę teraz, a drugą po miesiącu.
Jaka jest skuteczność szczepionki MMR?
Szczepionka MMR bardzo dobrze chroni przed różyczką, zapewnia dobrą
ochronę przed odrą i jest niewiele mniej skuteczna w przypadku świnki.
Druga dawka jest niezwykle ważna.
Czym jest odra?
Odra jest jedną z najbardziej zakaźnych chorób. Wywołuje ją wirus. Niemal
u każdej zarażonej osoby pojawia się wysoka gorączka, wysypka i złe
samopoczucie. Dziecko chore na odrę musi spędzić przeciętnie około
pięciu dni w łóżku i może być nieobecne w szkole przez około dziesięć
dni. Dorośli przeważnie chorują dłużej. Nie można przewidzieć, u kogo
objawy odry będą poważniejsze.
U dzieci chorujących na odrę powszechne są komplikacje.
Najpowszechniejszymi komplikacjami są problemy ze słuchem, infekcje
klatki piersiowej, biegunka i drgawki. Do najrzadszych komplikacji należą:
Teenage Immunisations (Polish)
zapalenie mózgu (obrzęk mózgu) oraz uszkodzenie mózgu. Odra może
doprowadzić do śmierci. W 1987 roku, na rok przed wprowadzeniem w
Wielkiej Brytanii szczepionki MMR, zachorowało na odrę 86 000 dzieci, z
których 16 zmarło.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 17]
Jak się rozprzestrzenia?
Odra rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Kaszel lub kichanie może
rozprzestrzenić wirusa na dużym obszarze. Ponieważ jest to choroba bardzo
zaraźliwa, ryzyko zarażenia w przypadku braku szczepienia i kontaktu z
osobą chorą jest bardzo wysokie.
Czym jest świnka?
Świnka wywoływana jest przez wirusa, który może spowodować gorączkę,
ból głowy oraz bolesność i spuchnięcie węzłów chłonnych na twarzy, szyi i
szczęce. W rzadkich wypadkach może spowodować stałą utratę słuchu,
wirusowe zapalenie opon mózgowych i zapalenie mózgu. Zwykle wywołuje
bolesne obrzmienie jąder u chłopców i mężczyzn oraz może zaatakować
jajniki u dziewczynek. Świnka trwa od 7 do 10 dni.
Przed wprowadzeniem szczepionki MMR świnka była najczęstszym
powodem zachorowań na wirusowe zapalenie opon mózgowych u dzieci
poniżej 15. roku życia. Co roku z powodu tej choroby do szpitala trafiało
około 1200 pacjentów.
Jak się rozprzestrzenia?
Świnka rozprzestrzenia się taką samą drogą jak odra. Jest prawie tak samo
zaraźliwa jak grypa.
Czym jest różyczka?
Różyczka jest chorobą wirusową. U dzieci ma ona zwykle łagodny przebieg.
Często nie wywołuje żadnych symptomów i może przejść niepostrzeżenie.
Powoduje ona wysypkę, obrzmienie węzłów chłonnych i ból gardła.
Różyczka jest poważnym zagrożeniem dla dzieci w łonie matki. Może bardzo
poważnie uszkodzić ich wzrok, słuch, serce i mózg. Taki stan zwany jest
zespołem różyczki wrodzonej (CRS).
Teenage Immunisations (Polish)
[page 18]
Największe zagrożenie różyczka stwarza dla dzieci w łonie matki przez
pierwsze trzy miesiące ciąży. Jeśli kobieta zarazi się różyczką w tym czasie,
w 9 na 10 przypadków dziecko urodzi się głuche lub niewidome, z
uszkodzonym sercem lub mózgiem. U kobiet zarażonych różyczką często
występują również poronienia. W wielu przypadkach kobiety ciężarne zarażają
się różyczką od własnych dzieci lub dzieci ich przyjaciół.
Jak się rozprzestrzenia?
Różyczka rozprzestrzenia się w taki sam sposób jak odra i świnka. Jest prawie
tak samo zaraźliwa jak grypa.
Czy istnieją jakieś skutki uboczne szczepionki MMR?
Skutki uboczne mogą wystąpić po każdym leku lub szczepieniu.
Trzy różne wirusy zawarte w szczepionce działają w różnym czasie i u
niektórych osób mogą wywołać następujące skutki uboczne:

w 6 do 11 dni po podaniu szczepionki zaczyna działać część szczepionki
na odrę. W tym czasie często występuje gorączka; u niektórych osób
występuje wysypka podobna do tej występującej u osób chorych na
odrę, a u innych pojawia się utrata apetytu;

w rzadkich przypadkach, około dwa do trzech tygodni po szczepieniu,
mogą wystąpić objawy świnki (gorączka i spuchnięte ślinianki), ponieważ
zaczyna działać część szczepionki na świnkę;

w rzadkich przypadkach mogą wystąpić drgawki z gorączką, ale jest to
mniej prawdopodobne po szczepionce niż w przypadku zachorowania
na odrę;

w bardzo rzadkich przypadkach, w sześć tygodni po szczepieniu, może
pojawić się plamista wysypka podobna do sińców. Jeżeli pojawią się
plamki tego typu, należy zgłosić się do lekarza.

Rzadziej niż u jednego dziecka na milion po szczepieniu występuje
zapalenie mózgu, ale nie istnieją dowody wskazujące na to, że
powoduje je szczepionka. Jednakże u niezaszczepionego dziecka,
które zachorowało na odrę, ryzyko wystąpienia zapalenia mózgu
wynosi jeden na 1000 przypadków – czyli jest tysiąc razy większe.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 19]
Wystąpienie skutków ubocznych jest rzadsze po przyjęciu drugiej dawki
szczepionki MMR niż po pierwszej. Zazwyczaj są one również łagodniejsze
(więcej informacji na temat skutków ubocznych można znaleźć na stronie 9).
Alergia na jaja
W przypadku potwierdzenia ostrej reakcji alergicznej (reakcji
anafilaktycznej) na jaja należy poinformować o tym pielęgniarkę,
środowiskowego pracownika służby zdrowia lub lekarza rodzinnego (GP),
którzy mogą z kolei skonsultować się ze specjalistą. Szczepionkę MMR
można bezpiecznie podawać osobom, u których wystąpiła ostra reakcja
alergiczna na jaja, ale konieczne może być podanie jej w szpitalu.
Co zrobić w przypadku nieotrzymania szczepionki MMR?
W niektórych rejonach szczepionka jest podawana w szkole przez
pielęgniarkę szkolną, zaś w innych – w przychodni rodzinnej. Porozmawiaj z
pielęgniarką szkolną, pielęgniarką środowiskową lub lekarzem rodzinnym,
aby dowiedzieć się, jak przyjąć te szczepionki i zabezpieczyć się.
19
Teenage Immunisations (Polish)
[page 20]
Informacje na temat zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicy
(zakażenia krwi)
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych to zapalenie tkanek otaczających
mózg. Zarazki wywołujące zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych mogą
również spowodować posocznicę (zakażenie krwi). Zarówno zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych jak i posocznica sepsa) to bardzo poważne choroby,
które mogą spowodować trwałe kalectwo lub śmierć. Objawy mogą wystąpić
szybko, dlatego leczenie należy rozpocząć natychmiast. Jeśli nigdy nie
otrzymałeś(-łaś) szczepionki MenC, zaszczep się teraz. Ta szczepionka
chroni tylko przed jednym typem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i
posocznicy, dlatego wciąż należy znać objawy choroby.
Na co należy zwrócić uwagę?
Wczesne symptomy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicy
są łagodne i podobne do tych, które występują w przypadku grypy (uczucie
gorąca, mdłości i ból pleców lub stawów). Jednakże w przypadku zapalenia
opon mózgowo-rdzeniowych najważniejszymi objawami są:

sztywność karku;

intensywny ból głowy (sam w sobie nie jest powodem szukania pomocy
lekarza);

światłowstręt;

wymioty;

gorączka;

zmęczenie, senność, spowolnienie reakcji, dezorientacja oraz

czerwone lub fioletowe plamy, które nie bledną pod naciskiem (należy
przeprowadzić test szklankowy objaśniony na stronie 22).
Teenage Immunisations (Polish)
[page 21]
Głównymi objawami posocznicy są:

senność, spowolnienie reakcji;

zobojętnienie i dezorientacja (późny objaw);

silne bóle ramion, nóg i stawów;

bardzo zimne dłonie i stopy;

dreszcze;

przyspieszony oddech;

czerwone lub fioletowe plamy, które nie bledną pod naciskiem
(należy przeprowadzić test szklankowy opisany poniżej);

wymioty;

gorączka oraz

biegunka i skurcze żołądka.
Pamiętaj – symptomy nie pojawiają się w tej kolejności, a niektóre mogą
w ogóle się nie pojawić.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 22]
Test szklankowy
Mocno przyciśnij ściankę szklanki do skóry z wysypką , aby sprawdzić, czy
plamy znikają lub tracą kolor pod naciskiem.
Jeśli plamy nie tracą koloru, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem.
Jeśli nie można skontaktować się z lekarzem lub w przypadku dalszych
wątpliwości po uzyskaniu porady medycznej, należy zaufać przeczuciu i udać
się do ambulatorium w najbliższym szpitalu lub poprosić znajomego o
podwiezienie.
Co należy zrobić?
W przypadku wystąpienia jednego lub kilku wyżej opisanych symptomów,
należy natychmiast skonsultować się z lekarzem. Szybkie rozpoczęcie leczenia
zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicy zapewnia najlepszą
szansę na całkowite wyzdrowienie. Jeśli nie można skontaktować się z
lekarzem lub w przypadku dalszych wątpliwości, należy zaufać przeczuciu i
udać się do ambulatorium w najbliższym szpitalu lub poprosić znajomego o
podwiezienie.
Gdzie można uzyskać dodatkowe informacje na temat zapalenia opon
mózgowo-rdzeniowych?
Fundacja Badań nad Zapaleniem Opon Mózgowo-Rdzeniowych (Meningitis
Research Foundation) oraz Fundusz Zapalenia Opon Mózgowo-Rdzeniowych
(Meningitis Trust) udzielają informacji na temat tej choroby.
Teenage Immunisations (Polish)
Zadzwoń pod bezpłatny całodobowy numer infolinii Fundacji Badań nad
Zapaleniem Opon Mózgowo-Rdzeniowych: 080 8800 3344 lub odwiedź
stronę internetową: www.meningitis.org
Zadzwoń pod całodobowy numer infolinii Funduszu Zapalenia Opon
Mózgowo-Rdzeniowych: 0800 028 18 28 lub odwiedź stronę internetową:
www.meningitis-trust.org
* Ilustracja zapewniona przez Fundusz Zapalenia Opon Mózgowo-Rdzeniowych.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 23]
Słowniczek - zawiera niektóre terminy dotyczące szczepień.
Bezkomórkowa
szczepionka przeciw
krztuścowi
Szczepionka przeciw krztuścowi
zawierająca tylko te części komórek
bakterii krztuśca, które mogą
wytworzyć odporność u
zaszczepionej osoby.
Reakcja anafilaktyczna
Nagła i ostra reakcja alergiczna
wymagająca natychmiastowej
pomocy medycznej.
Bakteria
Pojedynczy zarazek. Wiele zarazków
nazywamy bakteriami.
Szyjka macicy
Wejście do macicy.
Zgoda
Drgawki
Zgoda na coś, np. na zapewnienie
opieki przez pracownika służby
zdrowia. Osoby, które ukończyły 16
lat, mogą same wyrazić zgodę na
przyjęcie szczepionki. Zgodnie z
prawem, osoby poniżej 16 roku
życia mogą wyrażać zgodę we
własnym imieniu (najlepiej za wiedzą
rodziców) pod warunkiem, że w pełni
rozumieją, na co się zgadzają.
Zwane również atakiem
drgawkowym.
To stan, w którym mięśnie
gwałtownie kurczą się i rozluźniają,
powodując niekontrolowane drgawki i
zazwyczaj utratę przytomności.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 24]
Szczepionka DTaP/IPV/Hib
Szczepionka dTaP/IPV oraz
szczepionka DTaP/IPV
Zapalenie mózgu
Atak drgawkowy
HPV
Neomycyna, polimyksyna i
streptomycyna
Td/IPV
Szczepionka podawana
niemowlętom w wieku dwóch,
trzech i czterech miesięcy,
zabezpieczająca przed pięcioma
chorobami: błonicą, tężcem,
krztuścem, polio i Haemophilus
influenzae typu B (Hib).
Szczepionki podawane w wieku
przedszkolnym zabezpieczające
przed czterema chorobami: błonicą,
tężcem, krztuścem i polio. Zawierają
one bezkomórkową szczepionkę
przeciw krztuścowi oraz inaktywowaną
szczepionkę przeciw polio.
Obrzęk mózgu.
Zwany również drgawkami (patrz
powyżej).
Wirus brodawczaka ludzkiego.
Najczęstsza przyczyna raka szyjki
macicy.
Antybiotyki wchodzące w skład
szczepionek, zapobiegające
zanieczyszczeniu bakteriami
Szczepionka podawana młodym
osobom w wieku 13-18 lat w szkole
średniej w celu długoterminowego
zabezpieczenia przeciw trzem
chorobom: tężcowi, błonicy i polio.
Teenage Immunisations (Polish)
[page 25]
Program odszkodowania w przypadku niepożądanych odczynów
poszczepiennych (VDPS - „Vaccine Damage Payment Scheme”)
Większość szczepionek podawana jest bez żadnych problemów,
jednakże w bardzo rzadkich przypadkach mogą pojawić się trudności. Celem
programu odszkodowania w przypadku niepożądanych odczynów
poszczepiennych jest pomoc finansowa osobom i rodzinom osób, u których
po podaniu szczepionki wystąpiły skutki niepożądane. Program zabezpiecza
przed niepożądanymi skutkami wszystkich szczepionek opisanych w niniejszej
ulotce oprócz szczepionki przeciw zapaleniu wątroby typu B opisanej w
tabeli na stronie 28.
Uzyskanie odszkodowania uzależnione jest od spełnienia kilku warunków.
Aby uzyskać więcej informacji, należy skontaktować się z:
Vaccine Damage Payments Unit Department for Work and Pensions
Palatine House
Lancaster Road
Preston
PR1 1 HB
Telefon: 01772 899944
E-mail: [email protected]
Gdzie można uzyskać więcej informacji?
Można porozmawiać z pielęgniarką, środowiskowym pracownikiem służby
zdrowia lub lekarzem rodzinnym (GP) albo zadzwonić pod numer NHS
Direct Wales 0845 46 47.
Odwiedź stronę internetową: www.nhs.uk/
Niniejsza broszura jest również dostępna na stronie Welsh Government
poświęconej szczepieniom:
www.wales.gov.uk/immunisation
Teenage Immunisations (Polish)
[page 26]
Dodatkowe egzemplarze można zamówić z Welsh Government Publications
Centre:
pocztą e-mail: [email protected] lub telefonicznie
pod numerem: 029 2082 3683
(od poniedziałku do piątku w godzinach: 8:00 – 17:00).
Wszelkie pytania dotyczące broszury można kierować na adres:
Health Protection Division
Welsh Government
Cathays Park
Cardiff
CF10 3NQ
Tel.: 029 2080 1232 lub 029 2080 1318
Program rutynowych szczepień dziecka
Każda szczepionka podawana jest w formie jednego zastrzyku
domięśniowego w udo lub górną część ramienia.
Wiek szczepienia
Dwa miesiące
Trzy miesiące
Choroby, przed
którymi szczepionka
zabezpiecza
błonica, tężec,
krztusiec, polio i
Haemophilus
influenzae typu B
(Hib)
zakażenie
pneumokokami
błonica, tężec,
krztusiec, polio i
Haemophilus
influenzae typu B (Hib)
zapalenie opon
mózgowordzeniowych C (grupa
meningokokowa C)
Podawane
szczepionki
DTaP/IPV/Hib
oraz
PCV
DTaP/IPV/Hib
oraz
MenC
Teenage Immunisations (Polish)
[page 27]
Cztery miesiące
błonica, tężec,
krztusiec, polio i
Haemophilus
influenzae typu B
(Hib)
DTaP/IPV/Hib
oraz
MenC
zapalenie opon
mózgowordzeniowych C
oraz
PCV
Między 12. a 13.
miesiącem życia (w
ciągu miesiąca od
pierwszych urodzin)
zakażenie
pneumokokami
Haemophilus
influenzae typu B (Hib)
oraz
zapalenie opon
mózgowordzeniowych C
Hib/MenC
oraz
PCV
oraz
zakażenie
pneumokokami
Trzy lata i cztery
miesiące
odra, świnka i
różyczka
błonica, tężec,
krztusiec i polio
MMR
DTaP/IPV lub dTaP/IPV
oraz
Dziewczęta w wieku
12-13 lat
Od 13. roku życia
odra, świnka i
różyczka
rak szyjki macicy
wywołany przez
wirusa brodawczaka
ludzkiego
tężec, błonica i polio
MMR
HPV
Td/IPV
Teenage Immunisations (Polish)
[page 28]
Dodatkowe szczepienia dla dzieci o podwyższonym ryzyku zachorowania
na niektóre choroby
Wiek szczepienia
Choroby, przed
którymi szczepionka
zabezpiecza
Po urodzeniu (dzieciom, u gruźlica
których istnieje większe
ryzyko kontaktu z
gruźlicą).
Podawane
szczepionki
BCG
Po urodzeniu, w wieku 1
zapalenie wątroby typu WZW typu B
miesiąca, 2 miesięcy oraz B
12 miesięcy (w przypadku
niemowląt, których matki są
zarażone
zapaleniem wątroby typu B).
Co rok między wrześniem grypa
a listopadem (dzieciom z
chorobami przewlekłymi, u
których ryzyko
zachorowania na grypę jest
większe).
Od 2. roku życia (dzieciom choroba
z chorobami przewlekłymi, pneumokokowa
u których występuje
większe ryzyko wystąpienia
choroby pneumokokowej).
Grypa
(rodzeństwu dzieci
ospa wietrzna
podatnych na ostrą postać
ospy wietrznej).
Varicella (ospa
wietrzna)
PPV

Podobne dokumenty