Białoruś,
Transkrypt
Białoruś,
Białoruś, Nazwa oficjalna: Republika Białorusi Nazwa oficjalna w języku lokalnym: Respublika Biełaruś Podstawowe informacje: Położenie: Białoruś graniczy od zachodu z Polską i Litwą, od południa z Ukrainą, od wschodu z Rosją i z Łotwą od północy. Bez dostępu do morza. Powierzchnia: 207 600 km2 Stolica (liczba mieszkańców): Mińsk (1.7 mln) Duże miasta: Grodno, Witebsk, Homel, Bobrujsk, Brześć, Połock, Borysów, Mohylew Strefa czasowa: UTC + 1 Nr kierunkowy: + 375 Głowa państwa: prezydent Aleksander Łukaszenka Ludność: Liczba ludności: 10, 322, 151 Gęstość zaludnienia: 50 mieszk./ km 2 Grupy etniczne: Białorusini 81%, Rosjanie 11% (gł.w miastach), Polacy 3.9%, Ukraińcy 2.4% Grupy wyznaniowe: prawosławni 80%, pozostałe 20% - katolicy, protestanci, muzułmanie Stopień analfabetyzmu: 1-2% Osoby żyjące poniżej poziomu ubóstwa: 27% (2003 r.) Gospodarka: PKB na mieszkańca: 6.800 USD (2004 r.) Inflacja: 17% Bezrobocie: oficjalne dane 2% 1 Jak dojechać? Pociągiem: dobre, bezpieczne połączenia, miejsca sypialne. Kolej białoruska jest solidna, czysta, w większości pociągów znajdują się bufety. Połączenia: Wrocław – Mińsk: Bilet na wagon sypialny w II klasie kosztuje około 250 złotych, czas podróży: 18h Warszawa – Mińsk: 115 zł bilet w dwie strony na wagon sypialny 2 klasy + miejscówka: 69 zł jeśli jedziemy polskim pociągiem, 49 zł jeśli białoruskim. Można załatwić 40% zniżki na przejazd grupowy, jeżeli jedzie się grupą minimum 6 osób. Bilety kupuje się na Dworcu Centralnym w Warszawie. Czas podróży: ok. 10h. Samochodem: drogi są dobre (lepsze niż w Polsce). Z Brześcia do Mińska prowadzi autostrada, tzw. olimpijka. Dość słabo rozwinięty system stacji benzynowych i barów. Z reguły niemiła obsługa. Drogi są bezpieczne, rzadko notuje się przypadki rozbojów. Benzyna jest dwa razy tańsza niż w Polsce. Samolot: połączenia lotnicze z Warszawy do Mińska, loty codziennie polskimi liniami LOT i białoruskimi liniami Belavia, cena biletu: 900 – 1100 PLN, w zależności od przewoźnika. Jak podróżować na miejscu? Na miejscu można podróżować koleją (ceny nieco niższe niż w Polsce). W miastach można wynająć taksówki, kurs średnio kosztuje 2-4 dolary. Dobrze działa też komunikacja miejska i metro (w Mińsku). Waluta i przepisy celne Walutą jest rubel białoruski. Powszechne są kantory, które wymieniają dolary i Euro. Bardzo rzadko zdarza się, aby kantory prowadziły wymianę polskich złotówek. Lokalizację bankomatów można sprawdzić na stronach: http://www.mastercard.com/atmlocator/index.jsp - dla kart Maestro, Mastercard (strona w jęz. ang.) http://visa.via.infonow.net/locator/global/jsp/SearchPage.jsp - dla kart Visa (strona w jęz. ang.) Język i porozumiewanie się Oficjalnymi językami są rosyjski i białoruski. Powszechnie mówi się po rosyjsku. Rusyfikacja jest tak duża, że na próby mówienia po białorusku, wielu ludzi reaguje niezrozumieniem (często udają, że nie rozumieją) albo nieprzyjaźnie. Z komunikacją w językach zachodnich jest nie najlepiej. Część studentów zna angielski. Z wieloma 2 osobami można porozumieć się po polsku, ale nie gwarantuje to precyzji w komunikacji. Noclegi Hotele - państwowe i prywatne - są raczej drogie. Doba kosztuje średnio około 40-50 dolarów. W większych miastach można wynająć na doby prywatne mieszkania. Np. w Brześciu mieszkanie dla dwóch osób (dwie sypialnie, kuchnia, łazienka) kosztuje ok. 15 dolarów na osobę. Nie ma na to faktury. Na Białorusi istnieje obowiązek meldowania się, w przypadku pobytu dłuższego niż 3 dni. Można to zrobić na milicji, gdy mieszka się na kwaterze prywatnej. Hotele wystawiają zaświadczenia o zameldowaniu – trzeba zabrać je ze sobą i na wezwanie okazać na granicy. Warunki higieniczno – sanitarne Warunki w obiektach publicznych (bary, dworce) odbiegają z reguły od polskich standardów (szczególnie poza centrami dużych miast), ale jest wiele miejsc, gdzie jest czysto, schludnie i higienicznie. Sale szkoleniowe, ośrodki szkoleniowe Są dostępne w większości miast i miasteczek. Standard z reguły nie jest wysoki, ale są też miejsca wyposażone w sprzęt multimedialny, flipchart, itp. Ceny są umowne. Można skorzystać z darmowej gościny szkoły, ale można też wynająć sale seminaryjne za cenę około 50 dolarów za dzień pracy. Problemem może nie być znalezienie miejsca na przeprowadzenie szkolenia, ale zgoda na jego udostępnienie. Poczta, Telefon, Internet Poczta dobrze funkcjonuje. Telefony są powszechne, także zasięg sieci komórkowych. Koszt jednego smsa do Polski (z sieci polskiej) to około 70 gr. Kawiarenki internetowe są powszechne. Stałe łącze posiada też sporo organizacji. Wiele organizacji pozbawiono dostępu do Internetu, aby utrudnić ich działanie. Wyżywienie Przysmaki lokalnej kuchni to: zupa gulaszowa w chlebie, placki ziemniaczane z mięsem w śmietanie, bliny (naleśniki) nadziewane grzybami, serem żółtym lub rybą, pierogi (ale w rozumieniu wschodnim, czyli z ciasta drożdżowego) nadziewane białym serem z rodzynkami i cynamonem lub rybą. Można spotkać, ale rzadko, pijalnie piwa, które produkuję własne piwo, tzw. żywe piwo. Do piwa popularne są suszone kalmary, suszone skrawki chleba lub suszona ryba. Specjalnością białoruską są balsamy, czyli likiery z ziół i wódka. Całodzienne wyżywienie kosztuje około 10 dolarów. 3 Wynagrodzenia lokalne Stawki trenerskie są umowne. Mogą oscylować między 25 dolarów za cały dzień pracy a 25 dolarów za godzinę szkolenia. Zależy od doświadczenia, metod i materiałów, jakimi dysponuje trener. Podobnie z tłumaczami. Warto korzystać z pomocy studentów białoruskich, którzy byli na stypendiach w Polsce. Warto wybierać tłumacza, który będzie pełnił rolę przewodnika, a także pomoże nam zrozumieć kulturową specyfikę grupy. Bezpieczeństwo Przede wszystkim trzeba znać swoje prawa pobytowe na Białorusi, kwestie związane z wizami, meldunkiem, itp. Znajomość praw jest jedną z gwarancji tego, że służby mundurowe nie wymuszą łapówki. Zmuszani do płacenia łapówek są zwykle ludzie, którzy nie znają swych praw i nie wiedzą, czy popełnili wykroczenie, czy nie. Dodatkowo należy znać telefon do ambasady. W momencie, gdy zostaliśmy zatrzymani i podejrzewamy jakąś próbę wymuszenia należy poprosić o możliwość telefonu do ambasady i prosić o radę pracownika ambasady. Oczywiście, jako obcokrajowcy z bogatszego kraju jesteśmy narażeni na kradzieże. W czasie kilkakrotnego pobytu na Białorusi nie spotkało mnie to ani razu. Warto ubierać się w taki sposób, aby nie wyróżniać się z tłumu i nie obnosić się z cennymi rzeczami: aparat, laptop, itp. Najlepiej mieć przy sobie drobne pieniądze, wyciąganie grubych banknotów może kusić złodziei. Specyfika kulturowa. Co może nas na miejscu zaskoczyć? Może nas zaskoczyć niemiła obsługa w sklepach, punktach obsługowych, restauracjach, hotelach, gardzący stosunek służb mundurowych. Jest to związane z klimatem politycznym, który łamie zasady godności i wolności. Zaskakująca jest też obecność sowieckich motywów na ulicach, w telewizji. Jednak, gdy sięgniemy głębiej, to możemy odkryć wiele centrów wspaniałej, niezależnej kultury białoruskiej, literatury, muzyki, sztuki. W trakcie realizacji projektów możemy odkryć, że Białorusini są wewnętrznie podzieleni, jeśli chodzi o stosunek do sytuacji politycznej Białorusi i sposobów zmiany tej sytuacji. Są poglądy bardziej radykalne, są bardziej ugodowe. Do tego dochodzi spór o kulturowy kształt Białorusi, tj. promowanie niezależnej kultury białoruskiej, sprzeciw lub tolerancję wobec rusyfikacji językowej i kulturowej. Dostępne publikacje. Co warto przeczytać przed wyjazdem? Dr Oleg Łatyszonek, Historia Białorusi od połowy XVIII do końca XX wieku, Białystok [2002], ss. 330, (wraz z Eugeniuszem Mironowiczem). Eugeniusz Mironowicz, Historia państw świata w XX wieku. Białoruś, Warszawa 1999. Polityka narodowościowa PRL, Białystok 2000; Podręcznik dla liceów ogólnokształcących - Historia Białorusi IX- XX w., Białystok 2001. Podręcznik dla studentów - Historia 4 Białorusi od połowy XVIII do końca XX wieku (wraz Białystok Olegiem Łatyszonkiem), Białystok 2002. O czym warto pamiętać, zapraszając gości do Polski? • że ich możliwości finansowe są ograniczone i wizyta w kawiarni może być problemem; • o tym, że chcą zrobić zakupy i warto zawieść ich do centrum handlowego, gdzie mogą kupić coś niedrogiego; • że chcieliby odwiedzić typowy polski dom, a nie tylko sale seminaryjne; • że potrzebują chleba do wszystkich potraw; • że lubią wieczorami chodzić „na miasto”, do dyskotek; • że wśród uczestników może być osoba współpracująca z władzami, donosiciel i że jego obecność może krępować innych; • że warto szczególnie pokazać miejsca, instytucje jakich nie mają u siebie: np. Instytut Pamięci Narodowej, prężne organizacje pozarządowe (socjalne, edukacyjne). Związki z Polską. Ambasada Republiki Białoruś w Polsce: ul. Wiertnicza 58, 02-952 Warszawa tel. +48 (22) 742-0990 +48 (22) 842-5202 http://www.belembassy.org/poland/pol e-mail: [email protected] Ambasada RP na Białorusi: 220034 Mińsk, ul. Rumiancewa 6 tel. (00375/17) 288-23-13, 288-21-14 fax. 236-49-92, 236-53-89 Wydział Konsularny Ambasady w Mińsku 220002 Mińsk, ul. Kropotkina 91A tel. (00375/17) 283-23-10, 283-23-11 fax. 289-32-55 Konsulat Generalny RP w Grodnie 230023 Grodno, ul. Budionnego 48A tel. (00375/152) 75-15-95, 75-15-90 fax. 75-15-87 Konsulat Generalny RP w Brześciu 5 224030 Briest, ul. Kujbyszewa 34 tel. (00375/162) 23-32-02, 22-20-71 fax. 20-38-29 Otwartość władz na współpracę zagraniczną Polacy prowadzący działalność na Białorusi nie są mile widziani. Władze, szczególnie po akcji wymierzonej przeciwko Związkowi Polaków na Białorusi, utrudniają takie działania, np. poprzez zakazywanie szkołom uczestnictwa w projektach. W urzędach samorządowych istnieją wydziały ideologiczne, które starają się kontrolować takie kontakty. Białorusini podchodzą często ze strachem do projektów organizowanych za obce pieniądze, trzeba pamiętać, że wg białoruskiej propagandy Polacy to agenci NATO i Stanów Zjednoczonych i że Polska jest jednym z głównych zagrożeń dla Białorusi. Utrudnia to współpracę, ale nie jest ona niemożliwa. Często osobiste stosunki przedstawicieli organizacji białoruskich z władzami są poprawne, niektórzy urzędnicy sprzyjają ich działaniom. Czasem warto szukać takich kontaktów i szukać możliwości wspólnych działań z władzą. Realizując projekty na Białorusi trzeba zastanowić się, czy używanie takich słów jak „demokracja”, „wolność”, „prawa człowieka”, na które uczulona jest władza przyniesie więcej szkody, niż korzyści. Czasem można użyć innych słów, które oddadzą sens naszych działań i nie sprowokują władz. Można np. mówić o samorządzie, aktywności obywatelskiej, podmiotowym podejściu do ludzi, subsydiarności, itp. A najlepiej przywieźć grupę do Polski. Warto uzgodnić zakres szkoleń z białoruskimi partnerami, aby nasze działania przyniosły więcej pożytku, niż szkody. Przydatne linki o Białorusi www.bialorus.pl – polski serwis o Białorusi, mnóstwo informacji i codziennie aktualizowanych newsów, linki itp. http://www.unido.pl/pdf/Bialorus2005s.pdf - Białorus - przewodnik dla przedsiębiorców, opracowany przez Warszawskie Biuro UNIDO Źródła informacji Dane zawarte w części „Informacje podstawowe” zostały zaczerpnięte z The World Factbook 2005; http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/bo.html Praktycznych wskazówek, dotyczących podróżowania i warunków realizacji projektów na Białorusi, udzielili: Piotr Czekierda, Dom Spotkań im. Angelusa Silesiusa, Wrocław Jan Mencwel, Fundacja Partners Polska Opracowanie przewodnika: Beata Szcześniak i Jan Mencwel - Grupa Zagranica 6