Link do prezentacji dr Andrzeja Kassenberga

WPŁYW ZAANGAŻOWANIA GMIN I
POWIATÓW WE WSPARCIE MIESZKAŃCÓW
W ZASTĘPOWANIU KONWENCJONALNYCH
ŹRÓDEŁ ENERGII ŹRÓDŁAMI
ODNAWIALNYMI NA WALKĘ Z UBÓSTWEM
ENERGETYCZNYM
Andrzej Kassenberg
Instytut na rzecz Ekorozwoju
Konferencja p.t. „Inwestycje w odnawialne źródła energii szansą
zrównoważonego rozwoju Polski”. Kraków, Auditorium Maximum, ul.
Krupnicza 33; 09.06. 2016
CO TO JEST UBÓSTWO ENERGETYCZNE ?

Trudność w utrzymaniu komfortowej temperatury i w
spełnieniu innych podstawowych potrzeb energetycznych w
domu/mieszkaniu za rozsądną cenę.

Ubóstwo energetyczne występuje wtedy, gdy:

nie ma środków, by opłacić rachunki zwłaszcza za ogrzewanie,

rodziny nie stać na naprawę niedziałającego poprawnie system
grzewczego lub zainstalować nowy;

w domu czy mieszkaniu jest ciągle zimno i wilgotno, a mieszkańcy
często z tego powodu chorują.

ograniczone są możliwości podgrzania wody czy oświetlenia.

ograniczone są możliwości korzystania z urządzeń domowych,
takich jak: lodówka, pralka, kuchenka gazowa lub elektryczna,
radio, telewizor, komputer i internet.
A. Stępniak, A. Tomaszewska, Ubóstwo energetyczne a efektywność energetyczna. Analiza problemu i rekomendacje, Instytut
na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2014.
w interesie przyszłych pokoleń
KIEDY GOSPODARSTWO DOMOWE JEST UBOGIE
ENERGETYCZNIE WG W. BRYTANII

Aby uznać gospodarstwo domowe za ubogie
energetycznie muszą zostać spełnione dwa
warunki:

dochody gospodarstwa domowego (pomniejszone
o konieczne wydatki na cele mieszkaniowe) poniżej
progu ubóstwa (60% mediany dochodów
rozporządzalnych w kraju);

modelowe wydatki energetyczne powyżej mediany
w kraju.
D. Owczarek, A. Miazga. Ubóstwo energetyczne w Polsce – definicja i charakterystyka społeczna grupy.
Instytuty na rzecz Ekorozwoju. Warszawa 2015.
w interesie przyszłych pokoleń
UBÓSTWO ENERGETYCZNE
WG TYPU BIOLOGICZNEGO
GOSPODARSTWA DOMOWEGO
[%]
Skala ogólna to - 17,9% tj. 6 735 415 osób
samotny rodzic z dziećmi
16,6
rodzice, dzieci i inne
osoby
22,0
9,8
małżeństwo z 2 i więcej
dzieci
jednoosobowe
20,9
12,9
14,8
20,0
małżeństwo z 1 dzieckiem
małżeństwo bez dzieci
pozostałe
D. Owczarek, A. Miazga. Ubóstwo energetyczne w Polsce – definicja i charakterystyka społeczna grupy.
Instytuty na rzecz Ekorozwoju. Warszawa 2015.
w interesie przyszłych pokoleń
UBÓSTWO ENERGETYCZNE
WG GRUP SPOŁECZNO-
EKONOMICZNYCH
[%]
Skala ogólna to - 17,9% tj. 6 735 415 osób
Utrzymujący się ze świadczeń
społecznych
14,5
Renciści
7,2
36,7
Utrzymujący się z pozostałych
niezarobkowych źródeł
19,5
Pracownicy na stanowiskach
robotniczych
20,8
31,7
Rolnicy i utrzymujący się z
samozatrudnienia
24,3
Emeryci
Pracownicy na stanowiskach
nierobotniczych
D. Owczarek, A. Miazga. Ubóstwo energetyczne w Polsce – definicja i charakterystyka społeczna grupy.
Instytuty na rzecz Ekorozwoju. Warszawa 2015.
w interesie przyszłych pokoleń
POZIOM UBÓSTWA ENERGETYCZNEGO W WG
WOJEWÓDZTW W 2013 ROKU [%]
30
25
20
15
10
5
0
D. Owczarek, A. Miazga. Ubóstwo energetyczne w Polsce – definicja i charakterystyka społeczna grupy.
Instytuty na rzecz Ekorozwoju. Warszawa 2015.
w interesie przyszłych pokoleń
PL
KIERUNKI DZIAŁAŃ OGRANICZAJĄCYCH
SKALE UBÓSTWA ENERGETYCZNEGO

działania nakierowane na rozwiązanie problemu
technicznego – termomodernizacja budynków, wymiana urządzeń
energochłonnych, zmiana nośnika energii itp.;

działania nakierowane na rozwiązanie problemu
ekonomicznego – pomoc gospodarstwom zagrożonym
ubóstwem energetycznym w radzeniu sobie z aktualnymi wydatkami na
cele energetyczne;

działania nakierowane na rozwiązanie problemu
postaw wobec efektywnego wykorzystania energii -
edukacyjne podnoszące poziom wiedzy i umiejętności obsługi urządzeń
zasilanych energią, dostarczanie informacji potrzebnych przy wyborze i
zakupie sprzętów efektywnych energetycznie, przy modernizacji i
obsłudze systemu grzewczego.
A. Węglarz, G. Kubalski, D. Owczarek, „Propozycje mechanizmów wsparcia procesu przeciwdziałania
zjawisku ubóstwa energetycznego w Polsce”, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2014.
w interesie przyszłych pokoleń
INSTRUMENTY SŁUŻĄCE
PRZECIWDZIAŁANIU
UBÓSTWU ENERGETYCZNYM NA POZIOMIE
KRAJOWYM
- PROPOZYCJE

wykorzystanie mechanizmu białych certyfikatów

modyfikacja premii termomodernizacyjnej

wprowadzenie grantów przeznaczonych na poprawę efektywności
energetycznej budynków mieszkalnych

wprowadzenie mechanizmu gwarancji finansowych dla ubogich
podmiotów

finansowanie inwestycji w efektywność energetyczną i OZE za
pośrednictwem organizacji pozarządowych.

weryfikacja funkcjonowania mechanizmu dodatku energetycznego.

mechanizm wsparcia procesu wychodzenia z ubóstwa
energetycznego dla bezrobotnych
A. Węglarz, G. Kubalski, D. Owczarek, „Propozycje mechanizmów wsparcia procesu przeciwdziałania zjawisku
ubóstwa energetycznego w Polsce”, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2014.
w interesie przyszłych pokoleń
ROZPOZNANIE
ZJAWISKA NA POZIOMIE
LOKALNYM

Z niespełna 2500 gmin polskich na ankietę
odpowiedziało około 35%, a w większości
formularzy wiele pytań pominięto – średnie
rozpoznanie jest na poziomie 9,24%.

Zakładając, że brak odpowiedzi z 65% gmin
oznacza brak wiedzy na ten temat, szacuje się,
że jedynie 2,8% gmin posiada wstępną wiedzę w
zakresie odpowiedniej diagnozy problemu na
swoim terenie.
M. Pyka, S. Liszka, J. Czajkowski, M. Kukla, Ubóstwo energetyczne. Wyniki badania ankietowego oraz propozycje
dotyczące pomocy osobom ubogim energetycznie, Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii i Instytut na
rzecz Ekorozwoju, Katowice-Warszawa 2014
w interesie przyszłych pokoleń
MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA OZE NA POZIOMIE
LOKALNYM DO PRZECIWDZIAŁANIA UBÓSTWU
ENERGETYCZNEMU

udzielania wsparcia finansowego w skali większej niż
standardowo (do 100%);

skierowanie doradztwa w pierwszej kolejności do rodzin
ubogich energetycznie i z rodzin ubogich energetycznie;

włączenie do spółdzielni energetycznych jakiejś części rodzin
ubogich energetycznie;

powiązanie działań służących termomodernizacji, eliminacji
dachów z azbestem z rozwojem OZE;

włączenie organizacji pozarządowych do promocji rozwiązań i
komunikowania się z rodzinami ubogimi energetycznie;
w interesie przyszłych pokoleń
KARTA POMOCY ENERGETYCZNEJ

Pomoc dla rzeczywiście potrzebujących, zachęcając ich do
zaangażowania się w działania służące wychodzeniu z
ubóstwa przy zapewnieniu wymiernego wsparcie.

Ukierunkowanie wsparcia na konkretne działania i zakupy
np. instalacje OZE.

Karta pozwala na zakup i zainstalowanie preferowanego
rozwiązania np. solarów czy PV o określonej wydajności i
trwałości.

Umożliwia skorzystanie z określonej pomocy doradczej i
szkoleń.

Warunkiem zakupów jest odbycie szkoleń np. w zakresie
użytkowania instalacji OZE.
M. Pyka, S. Liszka, J. Czajkowski, M. Kukla, Ubóstwo energetyczne. Wyniki badania ankietowego oraz propozycje
dotyczące pomocy osobom ubogim energetycznie, Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii i Instytut na
rzecz Ekorozwoju, Katowice-Warszawa 2014
w interesie przyszłych pokoleń
DODATKOWE
KORZYŚCI

Rozwój lokalnych usług energetycznych.

Wzrost tzw. zielonych miejsc pracy.

Poprawa lokalnych warunków w zakresie jakości
powietrza.

Ograniczenie wydatków na opiekę zdrowotną i socjalną.

Poprawa stanu zdrowia rodzin ubogich energetycznie.

Szansa na lepszy start zwłaszcza młodzieży.

Lepsza oferta dla turystów i wypoczywających.

Wzmocnienie lokalnej gospodarki.

Wzrost świadomości ekologicznej.
w interesie przyszłych pokoleń
DZIĘKUJE ZA UWAGĘ !
Andrzej Kassenberg
Instytut na rzecz Ekorozwoju
www.ine-isd.org.pl
www.chronmyklimat.pl
ul. Nabielaka 15 lok. 1
00-743 Warszawa
tel. (22) 8510402 fax. (22) 8510400
[email protected]
w interesie przyszłych pokoleń