Rekomendacje ECC-Net dla kupujących

Zalecenia dla konsumentów
TRANSGRANICZNY
ZAKUP SAMOCHODU
Na co należy zwrócić uwagę,
polując na okazje
Niniejsze zalecenia konsumenckie są częścią wspólnego projektu ECC-Net 2015
w sprawie transgranicznego zakupu samochodu i jego rejestracji
Gdzie mogę znaleźć
ogólne informacje
na temat transgranicznych
zakupów samochodów?
Sprawdź w swoim Europejskim Centrum Konsumenckim.
Mażesz również zasięgnąć informacji od Twoja Europa - porady.














Porównaj ceny dokładnie
Czy dana oferta dostępna jest w całej UE?
Sprawdź sprzedawcę
Sprawdź szczegóły dotyczące samochodu
Skalkuluj rzeczywistą wartość samochodu
Sprawdź czy samochód został skradziony
Sprawdź formy płatności
Nie podpisuj umowy, której nie rozumiesz
Nawracające oszustwa zakupu samochodów dotychczas odnotowane przez
ECC-Net
Sprzedaż nieistniejącego samochodu
Cofnięcie licznika
Klonowanie
Jeśli sprzedawca wykorzystuje platformy handlowe
Do kogo należy zgłosić oszustwo?
Porównaj ceny dokładnie
Przed zakupem auta należy przeprowadzić własną analizę ofert różnych
sprzedawców, porównać reklamy producentów oraz informacje, które
są dostępne w Internecie. Standardowe wyposażenie oraz parametry
techniczne mogą być różne w każdym państwie. Należy być bardzo
dokładnym porównując ceny w różnych krajach, tak aby mieć pewność,
że zestawiasz samochody o tych samych parametrach.
Zwróć uwagę nie tylko na cenę samochodu, ale wszystkie opłaty
dodatkowe, które mogą obowiązywać w twoich kraju, np. podatek od
kupna samochodu, podatki ekologiczne, oznakowanie itp.
Przewożąc samochód do swojego kraju koniecznie sprawdź, czy nie
powinieneś posiadać tablic tranzytowych oraz ważnego ubezpieczenia.
Czy dana oferta dostępna jest w całej UE?
Oferty dostępne w jednym kraju nie zawsze są adresowane też do konsumentów
z innego państwa UE. Może to się odnosić do samego zakupu, jak również usług
dodatkowych np. gwarancji handlowej. Prawo UE zakazuje nieuzasadnionej
dyskryminacji ze względu na przynależność państwową lub miejsce zamieszkania,
jednak istnieją uzasadnione powody, dla których oferty mogą się różnić
w poszczególnych krajach. Są to koszty ponoszone ze względu na odległość, różne
warunki rynkowe, ryzyko związane z różnicami między przepisami krajowymi.
Jeśli jednak odnosisz wrażenie, że cena jest dyskryminująca dla twojego kraju
zamieszkania, nie wahaj się skontaktować Europejskim Centrum Konsumenckim
w Polsce.
Sprawdź sprzedawcę
Przed zainwestowaniem w samochód upewnij się na wszystkie możliwe sposoby,
że sprzedawca jest warty zaufania.
 Sprawdź czy przedsiębiorca istnieje w rejestrach spółek
publicznych, izb handlowych oraz sądów. Większość
oficjalnych rejestrów świadczy podstawowe usługi dla
konsumentów bezpłatnie. Kupując w Internecie należy
szukać informacji wpisując dane identyfikujące firmę lub
sprzedawcę np.: nazwę firmy oraz dane dyrektorów,
siedzibę firmy, adres biura, numery telefonów itp.
 Sprawdź czy strona internetowa sprzedawcy zawiera ogólne warunki
świadczenia usług, takie jak: prawo do reklamacji, odstąpienia od umowy oraz
czy zostały one zapisane poprawnie.
W przypadku umów zawieranych na odległość poza lokalem
przedsiębiorcy, przysługuje Ci prawo odstąpienia od umowy
w ciągu 14 dni od dostarczenia towaru, chyba że samochód został
specjalnie zaprojektowany/dostosowany do ciebie lub posiada
specyficzne opcje i akcesoria wbudowane przez przedsiębiorcę.
Zwróć uwagę na dzień, w którym została utworzona i zarejestrowana w rejestrze
domen strona internetowa. Im nowsza, tym bardziej powinieneś być ostrożny.
Zalecamy również sprawdzenie, czy opublikowane zdjęcia nie zostały pobrane z innych
witryn.
 Uważaj na oszustów wykorzystujących dane. Strony czasami wyglądają jak
repliki legalnych firm podające fałszywe adresy, skrzynki pocztowe.
 Jeśli posiadasz adres sprzedawcy, mapy internetowe pozwolą Ci zlokalizować
siedzibę przedsiębiorcy. Jeżeli mieści się w dzielnicy mieszkalnej – bądź czujny.
 Sprawdź opinię o sprzedającym na forach internetowych lub na publicznie
dostępnych czarnych listach sprzedawców. W celu zweryfikowania sprzedawcy
można również skontaktować się z organem ochrony konsumentów (w Polsce
UOKiK), aby sprawdzić czy nie zgłaszano skarg na danego przedsiębiorcę.
 Nie wahaj się zadzwonić do firmy, aby sprawdzić ich standard obsługi klienta.
 Wydrukuj i zachowaj najważniejsze dokumenty tj. faktury, potwierdzenie
zamówienia, ogólne warunki świadczenia usług, korespondencję mailową z
przedsiębiorcą.
Sprawdź szczegóły dotyczące samochodu
Poproś, aby sprzedawca wysłał ci szczegółowe dane
samochodu: numer seryjny, kserokopię dowodu
własności, stan licznika, fakturę za zakup. Unikaj
sprzedawców, którzy na twoje pytania odpowiadają
wymijająco.
Przed zakupem samochodu za granicą, należy
sprawdzić, czy samochód jest sprzedawany ze
wszystkimi oryginalnymi papierami.
Zapytaj sprzedawcę o książkę serwisową, historię samochodu oraz czy wszystkie
dokumenty rejestracyjne są dostępne. Nie zgadzaj się na ich wysyłkę w późniejszym
terminie.
Skalkuluj rzeczywistą wartość samochodu
W ogłoszeniach bardzo łatwo natrafić na niskie ceny,
jeżeli jednak cena jest zbliżona do rynkowej, może wtedy
obejmować koszt transportu samochodu z powrotem do
sprzedawcy, jeżeli auto konsumentowi się nie spodoba.
Uwzględnienie tego kosztu w ofercie przedsiębiorcy może wydawać się atrakcyjne,
ale…
Sprawdź rzeczywistą wartość samochodu, zwłaszcza w przypadku aut używanych.
Jeżeli oferta wygląda na zbyt piękną, żeby mogła być prawdziwa, to prawdopodobnie
prawdziwą nie jest. W większości krajów będziesz musiał skonsultować stan
samochodu na prywatnych, niezależnych portalach internetowych, w klubach
automobilowych bądź w klubie dilerów aut. Pamiętaj oceny na prywatnych portalach
nie zawsze są dokładne, uwzględniają tylko informacje na temat: marki, modelu,
rodzaju paliwa czy roku produkcji.
Niektóre jednak są bardzo szczegółowe, zawierają informacje o historii samochodu
od roku produkcji do daty pierwszej rejestracji, historię przeglądów, napraw,
ubezpieczenia, a także informację czy samochód został zarejestrowany jako
kradziony. Niektóre z portali stały się punktem odniesienia dla profesjonalistów, takich
jak producenci, dystrybutorzy, prawnicy, komornicy, ubezpieczyciele, policjanci oraz
organy podatkowe.
Instytucje publiczne oferują możliwości kontroli. Na przykład, Estoński Zarząd Dróg
posiada serwis internetowy, oferujący zweryfikowanie danych pojazdu. Szwedzka
Agencja Transportu (Transportstyrelsen) dodatkowo zapewnia usługi online dla
kontroli przeszłości pojazdu.
Aby uzyskać dokładne informacje na temat samochodu, który chcesz kupić, można
rozważyć przeprowadzenie niektórych kontroli na własną rękę. Jednak sprzedawca
będzie musiał się na to zgodzić i być może trzeba będzie za to zapłacić.
Każdy samochód musi przejść kontrolę pojazdu, dlatego sprawdź ze sprzedawcą, kiedy
ostatnia inspekcja miała miejsce oraz kiedy należy ją powtórzyć. Okres w którym
samochód powinien przejść kontrolę różni się w zależności od kraju członkowskiego.
Niemniej jednak Dyrektywa 209/40/WE określa minimalne wymagania: samochody
osobowe muszą przejeść kontrolę przynajmniej 4 lata od pierwszej rejestracji, a
następnie co 2 lata.
Informacja o tym czy samochód przeszedł wcześniejsze kontrole może dać
wyobrażenie o jego obecnym stanie, przynajmniej w odniesieniu do tego czy jest
sprawny. Przejście kontroli nie musi wcale oznaczać, że samochód jest w dobrym
stanie. Kontrole techniczne samochodów również mogą się różnić w zależności od
kraju, np. austriackie świadectwo zawiera informacje na temat części, które nie są
objęte testem takich jak zewnętrzny opis samochodu (zarysowania itp.), niemiecki
certyfikat z drugiej strony daje trochę więcej informacji niż wyniki testów, ale jest
bardzo zwięzły.
Sprawdź czy samochód został skradziony
Niektóre państwa członkowskie gwarantują publiczny
dostęp do wykazów skradzionych samochodów, które
mogą być dostępne dla konsumentów.
W innych krajach tylko organy państwowe mogą uzyskać
dostęp do danych rejestracyjnych, dlatego powstały
portale internetowe w celu sporządzenia wykazów skradzionych samochodów. Nie są
one tak pewne, jednak mogą zasugerować, że należy przeprowadzić dokładniejszą
kontrolę.
Sprawdź formy płatności
Pytając o metody płatności, należy zachować szczególną
ostrożność, szczególnie jeżeli sprzedający próbuje cię odwieść od
korzystania z konta bankowego.
Sieć ECC-Net zazwyczaj zaleca, aby nie dokonywać przedpłaty
przelewem bankowym, szczególnie jeśli nigdy nie widzieliśmy się
ze sprzedawcą i nie obejrzeliśmy samochodu.
ECK doradza szczególną ostrożność przed zatwierdzeniem płatności i zaleca używanie
kart kredytowych, które dają lepsza ochronę, zwłaszcza w ramach procedury
obciążenia zwrotnego (Chargeback).
Nie podpisuj umowy, której nie rozumiesz
Należy bardzo dokładnie przeczytać umowę: liczy się każde słowo!
Niektórzy przedsiębiorcy starają się wykluczyć swoją
odpowiedzialność za niegodność towaru z umową, twierdząc, że
umowa jest umową business-to-business lub, że samochód
sprzedawany jest bez prawa do reklamacji.
Nawracające oszustwa
zakupu samochodów
dotychczas odnotowane
przez ECC-Net
Tego typu przypadki oszustw, w różnych formach można znaleźć w całej UE. Wiele
platform internetowych o tematyce motoryzacyjnej wydało ostrzeżenia, w celu
zapobiegnięcia nadużyciom. W kilku krajach trwają postępowania karne oraz próby
odnalezienia sprawców.
Sprzedaż nieistniejącego samochodu
Reklama atrakcyjnego samochodu umieszczana jest na stronie internetowej, pośredniczącej w
sprzedaży aut. Zainteresowana strona jest niezwłocznie informowana, że sprzedający oraz
pojazd nie znajdują się w pobliżu, dlatego trudno będzie umówić sprzedaż.
W celu „rezerwacji” pojazdu oraz potwierdzeniu zainteresowania samochodem przez
kupującego, sprzedający wymaga uiszczenia depozytu. We wszystkich tego typu przypadkach
kupujący jest proszony o wykonanie przelewu bankowego na konto założone w innym kraju,
na ogół otwarte w imieniu osoby prywatnej lub na nieistniejącą firmę.
Oszuści mogą wysyłać sfałszowane e-maile sugerujące, że, pośrednicząca strona internetowa
zaleca taką metodę płatności lub gwarantuje zwrot wpłaconej gotówki w przypadku
wystąpienia problemów. Wiadomości wyglądają zwykle jakby pochodziły od strony
pośredniczącej, ale tak nie jest, ponieważ właściciele stron pośredniczących nigdy nie
interweniują bezpośrednio w sprzedaż. Bardzo często konsument zostaje przekierowany do
fałszywej strony osoby trzeciej lub firmy transportowej, która może zaoferować pomoc w
transporcie samochodu do kraju konsumenta. Firma ta również przesyła fałszywe e-maile, aby
wzmocnić zaufanie kupującego.
Po dokonaniu przelewu okazuje się, że sprzedaż nigdy nie miała miejsca, a sprzedawca nie
istnieje.
Cofnięcie licznika
Oszustwo polega na przestawieniu licznika w samochodzie w celu zwiększenia jego
pozornej wartości. Łatwo to zrobić za pomocą mechanicznych lub cyfrowych
urządzeń, dostępnych powszechnie w Internecie.
Cofanie liczników jest legalne tylko na Cyprze, Łotwie
i w Portugalii.
W innych krajach w celu złożenia reklamacji zwykle należy
rozpocząć postępowanie karne, które jest skomplikowane,
kosztowne i długotrwałe – zwłaszcza w kontekście
transgranicznym. Trzeba również zapewnić faktyczne dowody oszustwa, z zamiarem
dostarczenia fałszywych informacji przez sprzedającego itp. Jeżeli obowiązujące prawo
nie stanowi zerwania kontraktu, konieczne może być orzeczenie sądu w postępowaniu
cywilnym.
Oprócz manipulacji cenowej, cofnięcie licznika wpływa na bezpieczeństwo
użytkowników dróg, im bardziej zużyty jest samochód, tym większe jest ryzyko awarii
lub wypadku. Dlatego, o ile to możliwe należy sprawdzić przebieg samochodu przed
jego zakupem. Instrukcja obsługi lub książka serwisowa, mogą dać wskazówki
dotyczące przebiegu i wieku samochodu.
Znalezienie informacji i faktycznym przebiegu pojazdu jest dość trudne, ponieważ
najczęściej wiąże się z przeprowadzeniem kontroli pojazdu, na który musi się zgodzić
sprzedawca. Tylko w kilku jest to możliwe:
W Belgii i Holandii konsumenci mogą skontaktować się z "Car-pass" lub "NAPdocument", którzy wskażą przebieg samochodu dla konkretnego terminu. Jeżeli usługa
„Car-pass” w Belgii nie jest możliwa, konsument może domagać się unieważnienia
sprzedaży.
W Wielkiej Brytanii konsumenci mogą sprawdzić przebieg wykorzystując „M.O.T.”:
https://www.gov.uk/check-mot-status
Na stronie szwedzkiej Agencji Transportu, konsumenci mogą znaleźć datę ostatniej
zatwierdzonej kontroli technicznej i przebieg w tym czasie.
Klonowanie
Klonowanie wiąże się z podaniem tożsamości
innego wcześniej zarejestrowanego
samochodu, wykorzystując jego numer
rejestracyjny lub inny numer identyfikacyjny.
W niektórych przypadkach numer tablic rejestracyjnych jest wymyślony i nie
odpowiada innemu zarejestrowanemu samochodowi. Konsumenci powinni mieć to na
uwadze, szczególnie wtedy, gdy cena samochodu odbiega od jego rzeczywistej
wartości, jeżeli znajdą nieścisłości w historii pojazdu, błędy w dokumentach,
jakiekolwiek oznaki ingerowania w tablice rejestracyjne itp.
Niestety konsumenci o tym, że padli ofiarą oszustwa dowiadują się po zakupie, gdy
otrzymują powiadomienia o niezapłaconych mandatach parkingowych lub za
przekroczoną prędkość.
Jeśli otrzymasz podobne zawiadomienie, należy je
zakwestionować dostarczając kopie swoich dokumentów rejestracyjnych pojazdu i
swojej tożsamości. Udowodnij, że nie mogło Cię być w miejscu, w którym popełniono
wykroczenie przedstawiając oświadczenie od pracodawcy, wyciąg z banku, bilet na
pociąg, samolot lub inny dokument. Zanim otrzymasz kolejne zawiadomienie, najlepiej
złóż zawiadomienie na policji lub w prokuraturze. Można również zgłosić skargę do
organu rejestrującego pojazdy.
Jeśli sprzedawca wykorzystuje platformy
handlowe
lub inne internetowe strony
pośredniczące, czy można rozpocząć
postępowanie przeciwko pośrednikowi?
Zgodnie z regulaminami internetowych stron pośredniczących, pośrednik nie ponosi
żadnej odpowiedzialności za publikację ogłoszenia. Nie jest więc odpowiedzialny za
dane, zdjęcia, reklamy lub informacje zamieszczane na stronie dostarczone przez
reklamodawców chyba, że reklama jest nielegalna lub administrator strony nie
przestrzega ustawodawstwa krajowego. Pośrednicy zazwyczaj współpracują
z organami wymiaru sprawiedliwości lub z policją.
Pamiętaj, że umowa zostaje podpisana ze sprzedającym auto, a nie z pośrednikiem.
Jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że sprzedawca jest oszustem, zgłoś je
administratorowi platformy, który może zapobiec publikacji kolejnych ogłoszeń.
Do kogo należy zgłosić oszustwo?
W swoim kraju należy skontaktować się z policją lub prokuraturą.
W kraju sprzedawcy, jeżeli nie masz możliwości zgłosić sprawy na
miejscu, możesz wysłać list polecony na najbliższy sprzedawcy
posterunek policji.
Służby policyjne w różnych krajach mają specjalne jednostki
zajmujące się cyberprzestępczością, do których można zgłaszać oszustwa
internetowe.
Przydatne mogą się okazać fora internetowe i grupy dyskusyjne, być może znajdziesz
tam więcej skarg na danego przedsiębiorcę. Koniecznie wskaż to policji, pomoże to
podkreślić skalę oszustwa.
Jeżeli nie możesz osiągnąć polubownego rozwiązania z przedsiębiorcą
z siedzibą w innym kraju członkowskim UE, Norwegii lub Islandii
skontaktuj się ze swoim Europejskim Centrum Konsumenckim:
http://konsument.gov.pl/