Historia dróg- drogi w staro ytności

StudentBuduje.pl - Portal Studentów Budownictwa
Historia dróg- drogi w starożytności
Autor: Administrator
12.06.2011.
Jak daleko sięga pamięć ludzka, człowiek starał się w czasie swoich podróży po kuli ziemskiej
wykorzystywać zazwyczaj utarte ścieżki, które w miarę częstości ich używania stawały się z biegiem
czasu utartymi szlakami- później drogami. Wybór takich uczęszczanych szlaków narzucało człowiekowi
ukształtowanie terenu (góry, przełęcze itp.) oraz jego pokrycie i zaludnienie (lasy, osiedla), konieczność
dokonywania przepraw przez rzeki w miejscach najpłytszych (brody), konieczność okresowego
zaopatrywania się w czasie wędrówek żywność i wodę (w terenach pustynnych- oazy) oraz wybór
najkrótszych odległości, np. między osiedlami.
Początkowo tego rodzaju szlaki komunikacyjne były ledwie przetartymi ścieżkami- mniej lub więcej
wydeptanymi. W miarę jednak szerszego stosowania do komunikacji i transportu zwierząt wierzchowych i
jucznych, a wreszcie pojazdów kołowych, ścieżki te zwolna przemieniały się w trakty, a nawet były
niekiedy umacniane drewnianymi balami (zwłaszcza w terenach podmokłych- jak np. drogi z dyli w
Biskupinie, pochodzące z V wieku przed Chrystusem, lub zachowane do dziś ślady podobnych dróg w
Szwajcarii i Holandii- lata 1800- 1600 przed Chrystusem) albo narzuconymi kamieniami, czy wykładane
płaskimi głazami. Wytyczone i częściowo umocnione trakty istniały już ok. roku 2300 przed Chrystusem.
np. w Chinach oprócz szeroko rozwiniętej sieci dróg wodnych. Drogi lądowe były wówczas niejako
uzupełnieniem dróg wodnych. Jak stwierdzają kroniki armii mongolskich, które zajęły Pekin, drogi
chińskie były już wówczas na tyle szerokie, że dziewięć wozów mogło się równocześnie mijać- tj. musiały
mieć około 14 metrów szerokości.
W okresie późniejszym, za panowania cesarza Tsiń Szy- Huang- ti w latach 221- 210 przed Chrystusem,
kroniki notują budowę olbrzymiego dzieła, jakim był Wielki Mur Chiński, mający stanowić na północy
kraju osłonę przed najazdami dzikich plemion mongolskich i w tym celu wyposażony w liczne wieże,
strzelnice i bramy. Długość Wielkiego Muru Chińskiego wynosiła 2.450 kilometrów, szerokość u podstawy
8 metrów, u góry 5 metrów, a wysokość od 11 do 16 metrów. Poza głównym przeznaczeniem stanowił on
stałą i stosunkowo bezpieczną wówczas arterię komunikacyjną, ponieważ na wierzchu muru prowadziła
droga, po której mogły się poruszać z powodzeniem równolegle dwa pojazdy.
wóz z wiklinowym koszem ciągnięty przez wołu (Suza- Iran) z 2500 r. przed Chrystusem
wóz ciągnięty przez osły (Ur- Irak) z 2500 r. przed Chrystusemrydwan bojowy (Ur- Irak) z 2500 r. przed
Chrystusemrydwan egipski z 1420 r. przed Chrystuse
W Egipcie pierwsze drogi lądowe powstały jako uzupełnienie szeroko rozbudowanej sieci dróg wodnych,
których główna osią był Nil. Pierwsze drogi lądowe łączyły Świętą Rzekę z osiedlami oraz miejscami
budowy piramid, grobowców i świątyń (np. droga znad Nilu do piramidy Cheopsa, zbudowana ok. roku
2600 przed Chrystusem). Były to również drogi ziemne wzmocnione drewnianymi balami, a niekiedy
wykładane płaskimi głazami.
W starożytnym Babilonie kroniki notują istnienie pierwszej wykładanej kamieniami Świętej Drogi w
okresie panowania króla Sanheriba (ok. 710 rok przed Chrystusem). Tam też zbudowano jedne z
pierwszych na świecie mosty drewniane i kamienne (np. za króla Nabuchodonozora ok. roku 600 przed
Chrystusem- most kamienny przez Eufrat, długości około 300 metrów).
Również wykopaliska w Indiach wskazują na istnienie na przełomie IV/III wieku nielicznych co prawda,
ale doskonałych na tym terenie dróg szerokości do 21 metrów, o nawierzchniach z płyt kamiennych lub
palonej cegły- spajanych gipsem lub smołą.
Imponujący rozwój sieci drogowej nastąpił w królestwie perskim podczas panowania Dariusza (lata 521485 przed Chrustusem). Sławna była np. Droga Królewska łącząca Suzę z Sardes, długości około 2.500
kilometrów. Istniały również drogi z Suzy do Ekbatany i Persepolis.wóz do przewozu ładunków
(plaustrum). Rzym- 100 r. po Chrystusiewóz chłopski z czasów rzymskich- 300 r. po Chrystusierzymski
rydwan bojowy z 200 r. po Chrystusie. Inną odmianą rydwanu była czterokonna kwadryga rzymski
czterokołowy wóz do przewozu osób z 380 r. po ChrystusieGodnymi spadkobiercami Persów w tej
dziedzinie byli Rzymianie, którzy przede wszystkim z uwagi na potrzeby wojskowe rozbudowali szeroko
sieć doskonałych dróg. Dość wspomnieć, że za czasów Krajana (lata 98- 117 po Chrystusie) użytkowano
w imperium ogółem ok. 80 tys. km dróg kamiennych (średnia szerokość tych dróg- 2,4- 4,15 m, a na
zakrętach 4,7; niektóre z nich znacznie szersze), a wraz z drugorzędnymi drogami żwirowymi blisko 300
tys. km.
http://studentbuduje.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 07:04
StudentBuduje.pl - Portal Studentów Budownictwa
Jedną z najstarszych była Via Appia, łącząca Rzym z Capuą (długość ok. 198 km, szerokość 8 m),
zbudowana przez cenzora Appiusza Claudiusza ok. 312 roku przed Chrystusem. Drogę tę doprowadzono
następnie aż do Brundisium, tak że ostatecznie miała około 550 km długości, przy średniej szerokości 8
metrów. konstrukcja tej drogi była do pewnego stopnia pierwowzorem budowanych później różnych
odmian dróg na terenie całego imperium.
Via Appia nazywana Regina viarum (królowa
dróg)europejskie drogi rzymskie za czasów Trajanadrogi rzymskie na półwyspie Apenińskimrzymski słup
milowyprzekrój typowej drogi rzymskiej Nawierzchnia składała się z czterech zasadniczych warstw:
-najniższa (ok. 30 cm)- z kamienia łamanego układanego sztorcowo i kamienia układanego płasko,
wiązanych razem gliną lub zaprawą wapienną,
-druga warstwa; (ok. 25 cm)- z tłucznia układanego na wodoszczelnej zaprawie lub glinie,
-trzecia (ok. 25 cm)- ze żwiru o wielkości orzecha, również na zaprawie, oraz
-ostatnia warstwa (ok. 20 cm)- ze żwiru i piasku albo bruku lub płyt kamiennych.
Jaką wagę przywiązywali Rzymianie do budowy dróg, świadczy najlepiej wydanie w roku 123 przed
Chrystusem. prawa o planowaniu i budowie dróg (szerokość, odwodnienie itp.), które zostało uzupełnione
nowym aktem w roku 183 po Chrystusie. (akt Commodusa).
Aktem tym wprowadzono zasadę oznaczania odległości za pomocą kamieni milowych, ustawianych
wzdłuż dróg (tysiąc podwójnych kroków= millarium, co stanowi 1481,5 metrów). Odległości te mierzono
od centralnego punktu imperium, jakim było Forum Romanum i ustawiony na nim jeszcze za czasów
cezara Augusta millarium aureum. Od niego właśnie rozchodziły się we wszystkie kierunki świata
ówczesne główne drogi rzymskie. Reprezentowały one pięć zasadniczych szlaków:
-Rzym- Afryka, biegnący Via Appia do Capui, następnie wzdłuż brzegu do Regium (Via Popilia), z kolei
przez Sycylię z Messyny do Termini- kierunek Carthago; za Carthago szlak ten rozwidlał się na wschodni
do Alexandrii i zachodni do Tingis;
-Rzym- Azja, biegnący Via Appia do Brundisium, a następnie z Dyrrhachium (dzisiejsze Durazzo) przez
Philippi do Byzantium i dalej na wschód wzdłuż perskiej Drogi Królewskiej oraz przez Antiochię do
Palestyny i Egiptu;
-Rzym- Byzantium, biegnący Via Flaminia do Aquilea, Sirmium (w okolicach dzisiejszego Belgradu) do
Byzantium;
-Rzym- Hispania, biegnący Via Aurelia (nad brzegiem morza) do Pizzy, Genui, Massilii (dzisiejsza
Marsylia) i dalej do Hispanii oraz Gallii;
-Rzym- Gallia- Germania- Britannia, biegnący Via Cassia; Via Aemilia do Mediolanum, a następnie
poprzez przełęcze alpejskie (St. Bernard- 2.473 m n.p.m., Simplon- 2.009 m, Brenner- 1.370 m, Mt.
Cenis- 2.084 m) do krajów Gallii, Germanii i Britannii.
Warto wspomnieć, że z okolic Wiednia (Vindobona), oraz dzisiejszej Bratislavy (Carnuntum w ówczesnej
Pannoni) prowadziły wówczas przez ziemie polskie do Bałtyku (Mare Suebicum) odnogi sławnego szlaku
bursztynowego. Technika wykonywania dróg rzymskich stała na bardzo wysokim poziomie, zwłaszcza że
nie liczono się z materiałem oraz pracą ludzką. Nawierzchnie tych dróg to potężne konstrukcje wykonane
ze żwiru oraz kamienia łamanego i ciosanego, układanych na wapiennej zaprawie. Typowe drogi rzymskie
były wykonane zwykle z kilku warstw; kamieni ułożonych na zaprawie żwirowo- wapiennej i tworzących
rodzaj muru grubości przekraczającej 1 metr. Po upadku imperium rzymskiego drogi te przetrwały bardzo
długo, służąc ludziom przez wiele następnych wieków. Są one zresztą w większości przypadków
pradrogami obecnych autostrad i dróg na terenie Europy Zachodniej i Południowej oraz w Małej Azji.
Hiszpanie w czasie podbojów państwa Inków napotkali dobrze rozwiniętą sieć dróg (długości ok. 10 tys.
km) na zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej, wzdłuż pasma Andów. Jednym z głównych szlaków
była Wielka Droga Królewska (długość ok. 5 tys. km), łącząca stolicę państwa Cuzco (Cuzco w
dzisiejszym Peru) z północną częścią kraju w Quito (dzisiejszy Ekwador) oraz z południem w Talca
(dzisiejsze Talcahuano na południe od Santiago w Chile). Charakterystyczną cechą tej drogi było to, że
zbudowano ją prostymi odcinkami, miejscami nawet na wysokości 5.000 m n.p.m., o szerokości ok. 8 m i
o nawierzchni z płyt kamiennych. Ze względu na to, że była ona przeznaczona wyłącznie dla pieszych (nie
znano tam wozów ani nawet koła), na wzniesieniach i spadkach miała schody, a nad przeszkodami
przerzucone były sznurowe mosty.
http://studentbuduje.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 07:04
StudentBuduje.pl - Portal Studentów Budownictwa
Via Appia ze słynną kaplicą „Quo Vadis?"przy której Św. Piotr spotkał Chrystusa
Via Appia na IV mili liczonej od Rzymu
zymska droga do hiszp. Santiago de Compostela
konstrukcja Via Appii z wielobocznych płyt kamiennych
Maciej Rynowiecki
http://studentbuduje.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 07:04