Przewodnik EU dot. zuzycia wody

Informator dotyczący zużycia
wody „Awake Water Guide”
aź
Wyobr
sobie i
j!
wygra
Woda
jest
ważna
Indywidualne
zużycie
wody
Jak
zużywać
mniej
wody
Zużycie
wody
Problemy
Zużycie
wody
związane z
produktami
Efektywne gospodarowanie zasobami. Twoje wybory zmieniają świat.
Dołącz do nas na generationawake.eu
Zużycie
wody
związane
ze źródłami
energii
Informator
dotyczący zużycia
wody „Awake Water
Guide”
Informator dotyczący zużycia wody „Awake Water Guide”
3
Dlaczego woda jest tak ważna?
3
Co rozumie się pod pojęciem „zużycie wody”?
4
Reproduction is authorised provided the source is acknowledged
© European Union, 2012
Co rozumie się pod pojęciem „niedoboru wody” i „zanieczyszczenia wody”
oraz dlaczego jest to takie ważne?
4
Jakie jest moje indywidualne zużycie wody?
5
Dlaczego mam zwracać uwagę na moje indywidualne zużycie wody i jak mogę je zmniejszyć?
5
Które produkty cechuje największe zużycie wody?
6
Które źródła energii cechuje największe zużycie wody?
7
Imagine all the water
8
Chroń środowisko – nie drukuj, jeśli nie musisz.
2
Informator dotyczący zużycia wody „Awake Water Guide”
Woda zużywana przez mieszkańców Europy wywiera bezpośredni wpływ na życie mieszkańców innych części
świata. Jak to możliwe? Woda wykorzystywana do wytwarzania produktów, które uważamy za niezbędne, pochodzi
często z krajów i regionów odczuwających znaczny niedobór wody. Dlatego właśnie musimy lepiej zrozumieć, skąd
pochodzi ta woda, aby oszczędniej ją zużywać.
Dlaczego woda jest tak ważna?
Woda ma podstawowe znaczenie dla życia — nie tylko ludzi, ale wszystkich form życia występujących na Ziemi. Ludzie
wykorzystują wodę do picia, gotowania, czyszczenia, utylizacji ścieków, transportu, wytwarzania energii i utrzymywania
ekosystemów. Jednak oprócz bezpośredniego zużywania wody, potrzebujemy jej także do nawadniania gleby i do
uprawy roślin, aby wytwarzać żywność niezbędną do utrzymania nas przy życiu. Woda jest też potrzebna przyrodzie:
jest od niej uzależniona flora i fauna, a także wszystkie ekosystemy.
Obecność wody w formie płynnej sprawia, że nasza planeta jest unikatem. Woda pokrywa 71% powierzchni Ziemi;
ciało ludzkie też składa się w około 65% z wody. Większość (97,5%) zasobów wodnych Ziemi znajduje się w oceanach,
natomiast drugą co do wielkości część tych zasobów (1,72%) zawierają lodowce i trwała pokrywa śnieżna. Wody
gruntowe stanowią 0,77% tych zasobów, a udział jezior i rzek słodkowodnych wynosi 0,0075%. Reszta zasobów wody
znajduje się w jeziorach śródlądowych i słonych, w wilgoci obecnej w glebie oraz w wodzie atmosferycznej.
Z uwagi na duży stopień zasolenia wody oceanicznej i morskiej większość wody stosowanej do zaspokojenia
potrzeb ludzkich pochodzi z zasobów wód gruntowych oraz z jezior i rzek słodkowodnych. Odsalanie wody z
oceanów jest wprawdzie możliwe, proces ten jest jednak kosztowny i wymaga dużych ilości energii.
Większość wody na Ziemi jest używana wielokrotnie, w ramach cyklu wodnego. Ciepło słoneczne powoduje parowanie
wody ze zbiorników powierzchniowych — zwłaszcza z oceanów. Woda ta spada ponownie na Ziemię w formie deszczu
i śniegu, po czym trafia ponownie ze strumieni i rzek do oceanu. Jednak podobnie jak w przypadku wielu innych
naszych zasobów naturalnych, takich jak ropa naftowa i gaz, zasoby wody słodkiej nie są nieograniczone. Można je
wprawdzie wykorzystywać wielokrotnie, jednak ilość wody słodkiej generowana w cyklu wodnym jest ograniczona.
Ilość ta bywa różna w różnych miejscach i o różnej porze, ponadto nie zawsze woda taka jest przydatna (na przykład
deszcz padający poza sezonem nie ma wpływu na produkcję roślin uprawnych). Podobnie jak w przypadku wszystkich
zasobów naturalnych, musimy wykorzystywać wodę bardziej oszczędnie. Wzrost liczby ludności oraz zmiany we
wzorcach konsumpcyjnych oznaczają, że globalne zapotrzebowanie na zasoby naturalne rośnie w tempie, którego
nie da się utrzymać w przyszłości. Oznacza to, że zasobami takimi jak woda słodka trzeba gospodarować z większą
rozwagą.
Woda jest nierozerwalnie związana z największymi wyzwaniami środowiskowymi, jakim musimy sprostać, zwłaszcza
ze zmianami klimatu. Stopniowe ocieplenie atmosfery ziemskiej powoduje topnienie czap lodu polarnego w
naprawdę alarmującym tempie. Jeśli nie znajdziemy sposobów na opóźnienie globalnego ocieplenia, czapy
lodowe będą nadal topnieć, poziomy mórz będą się prawdopodobnie podnosić i coraz częściej będą się zdarzać
ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak fale upałów, susze i gwałtowne opady deszczu. Wszystko to będzie mieć
poważny wpływ na ekosystem warunkujący przetrwanie ludzkości.
Źródło
UNESCO, Division of Water Sciences, Paris, - France. Basics of Water Resources. Course Book.
United Nations Environment Programme - Vital Water Graphics: An Overview of the State of the World’s Fresh
and Marine Waters, second edition, 2008 http://www.unep.org/dewa/vitalwater/article192.html
3
Co rozumie się pod pojęciem „zużycie wody”?
Zużycie wody związane z produktem oznacza łączną ilość wody słodkiej wykorzystanej do wytworzenia i
skonsumowania danego produktu. Oblicza się je poprzez zsumowanie ilości wody zużytej bezpośrednio i pośrednio
w trakcie cyklu życia produktu. Jeśli na przykład kupujesz w lokalnym sklepie torbę ziemniaków, bezpośrednie
zużycie wody obejmuje wodę użytą do obróbki, umycia i ugotowania ziemniaków. Natomiast zużycie pośrednie
obejmuje całą wodę zużytą w ramach łańcucha dostaw, przede wszystkim w celu wyprodukowania tych ziemniaków.
Pośrednie zużycie wody jest bardzo ważne, gdyż przy jego obliczaniu uwzględnia się ukrytą czyli „wirtualną” ilość
wody niezbędną do wytworzenia towarów i oferowania usług. Pośrednie zużycie wody jest zazwyczaj znacznie
większe od zużycia bezpośredniego, gdyż obejmuje procesy związane z intensywnym wykorzystywaniem wody,
takie jak nawadnianie upraw.
Wartości zużycia wody podane w tym serwisie internetowym to globalne wartości średnie obliczone dla produktów
dla całego okresu ich życia. Stanowią one sumę trzech składników: zużycie wody niebieskiej to miernik wody
pobranej ze źródeł wody gruntowej i powierzchniowej, takich jak rzeki, jeziora i zbiorniki wodne; zużycie wody
zielonej dotyczy wody pobranej bezpośrednio z gleby, takiej jak woda deszczowa; natomiast zużycie wody szarej
odnosi się do wody niezbędnej do rozcieńczenia substancji zanieczyszczających środowisko, takich jak nawozy
azotowe, aby jakość wody słodkiej pozostała na akceptowalnym poziomie. Po zużyciu (czyli zanieczyszczeniu), tej
wody nie da się już wykorzystać do innego celu.
Wskaźniki zużycia wody to naprawdę użyteczne narzędzie, które pozwala ocenić ogólną ilość wody niezbędnej do
wytworzenia używanych codziennie produktów. Jednak w przeciwieństwie do dwutlenku węgla, którego emisja
wywiera identyczny wpływ w każdym miejscu, w którym do tej emisji dochodzi, wpływ zużycia wody jest różny
zależnie od źródła, z którego ta woda pochodzi. Na przykład pobranie 100 litrów wody ze źródła o ograniczonej ilości
wody będzie mieć większy wpływ na środowisko niż pobranie 200 litrów w regionie bogatym w zasoby wodne.
Dlatego, aby lepiej zrozumieć koszty zużycia wody dla środowiska, trzeba też wiedzieć, skąd ta zużyta woda pochodzi.
Źródło:
Hoekstra, A.Y., Chapagain, A.K., Aldaya, M.M. and Mekonnen, M.M. (2011) The water footprint assessment
manual: Setting the global standard, Earthscan, London, UK.
Water Footprint Network, http://www.waterfootprint.org/?page=files/FAQ.
Co rozumie się pod pojęciem „niedoboru wody”
i „zanieczyszczenia wody” oraz dlaczego jest to takie ważne?
Ilość wody dostępna dla danego kraju zależy od występujących w nim opadów deszczu oraz od bilansu ilości
wody wypływającej do sąsiednich krajów i z nich wpływającej za pośrednictwem źródeł takich jak rzeki i warstwy
wodonośne. Dostępność wody zmienia się w zależności od pory roku, a w dłuższych okresach czasu — w reakcji
na zmiany w klimacie. Jest także różna w poszczególnych krajach i regionach, z których część dysponuje bogatymi
zasobami wody, podczas gdy w innych występują braki wody, a nawet susze.
W skali światowej dysponujemy wystarczającą ilością wody, aby zaspokoić wszystkie nasze potrzeby. Na przykład
w Europie na każdego mieszkańca dostępne jest 8800 litrów wody dziennie (3200 m3/rok), ale pobiera się jedynie
1800 litrów (660 m3). Problem polega na tym, że zasoby wody są rozmieszczone nierównomiernie, co oznacza,
że podczas gdy niektóre regiony, takie jak zachodnia Norwegia, mają dostęp do dużych ilości wody, w innych —
takich jak południowa i środkowa Hiszpania — wody niekiedy brakuje. Niedobór wody definiuje się zazwyczaj jako
sytuację, w której ilość wody dostępnej w kraju lub regionie wynosi poniżej 2700 litrów na osobę dziennie (czyli
1000 m3/rok). Jednak w wielu regionach świata występują znacznie większe niedobory wody — ich mieszkańcy
mają do dyspozycji mniej niż 1400 litrów na osobę dziennie (500 m3/rok), co uważa się za poważny niedobór
wody. Zgodnie z danymi UNESCO ponad 1 mld ludzi mieszka na obszarach, na których fizycznie brakuje wody i
prognozuje się, że ta liczba w nadchodzących latach wzrośnie. http://www.eea.europa.eu/data-and-maps/figures/
annual-water-availability-per-person
W wielu częściach świata poważnym problemem jest również zanieczyszczenie wody. Jednym z największych
wyzwań, któremu musi sprostać ludzkość, jest zanieczyszczenie związkami azotu i fosforu spowodowane
4
nadmiernym stosowaniem nawozów sztucznych. Wpływa to na jakość wód gruntowych i prowadzi do eutrofizacji
ekosystemów wody słodkiej i morskiej. Do zanieczyszczenia wody w znacznym stopniu przyczyniają się również
pestycydy, a także związki powodujące śladowe zanieczyszczenie wody, takie jak farmaceutyki oraz nanomateriały.
Negatywny wpływ na ekosystem wodny mogą mieć także zmiany hydromorfologiczne wprowadzane w rzekach,
jeziorach i liniach brzegowych, takie jak tamy, groble i nabrzeża.
Źródła:
Falkenmark, M., Rockström, J., (2006) The new blue and green water paradigm: breaking new ground for water
resources planning and management. Journal of water resources planning and management, May/June 2006.
Hoekstra, A.Y. and Mekonnen, M.M. (2011) Global water scarcity: monthly blue water footprint compared to blue
water availability for the world’s major river basins, Value of Water Research Report Series No.53, UNESCO-IHE.
Nixon, S., Lack, T., Hunt, D. (2000) Sustainable use of Europe’s water? Environmental Assessment Series No. 7.
Santos Pereira, L., Cordery, I., Iacovides, I. (2009). Coping with water Scarcity: addressing the challenges.
Springer. ISBN:
UNESCO water e-newsletter No. 180. http://www.unesco.org/water/news/newsletter/180.shtml#know
World Health Organisation – UNICEF. Progress on sanitation and drinking water. 2010 update. http://whqlibdoc.
who.int/publications/2010/9789241563956_eng_full_text.pdf
Jakie jest moje indywidualne zużycie wody?
Nasze indywidualne zużycie wody to suma wody zużytej w związku z wszystkimi towarami i usługami, które
konsumujemy lub z których korzystamy. Zgodnie z opinią naukowców z Uniwersytetu w Twente w Holandii w
latach 1996–2005 globalne średnie zużycie wody na jednego konsumenta wynosiło 3800 l/dzień (1385 m3/rok).
Średni wskaźnik dla konsumenta z Niemiec wynosił 3900 l/dzień (1426 m3/rok) a dla konsumenta z Hiszpanii
wynosił 6700 l/dzień (2461 m3/rok). Konsument z Danii zużywał średnio 4500 l/dzień (1635 m3/rok), natomiast
konsument z Polski — 3800 l/dzień (1405 m3/rok).
Badania te wykazały również, że bezpośredni wpływ na indywidualne zużycie wody masz nasz wzorzec konsumpcji
i jej wielkość. Na przykład ktoś, kto pije dużo kawy i regularnie je mięso, zużywa prawdopodobnie znacznie więcej
wody niż wegetarianin, który pije wodę z kranu.
Należy też dostrzec różnicę pomiędzy zużyciem wody wewnętrznej i zewnętrznej.
W przypadku krajów, które bazują w znacznym stopniu na zasobach wody z zagranicy, wpływy wywierane przez
ich konsumpcję i zanieczyszczenie mają głównie zasięg zewnętrzny, co oznacza, że wpływom tym podlega
bezpośrednio kraj dostarczający wodę. Sytuacja taka występuje na znacznym obszarze Europy. W niektórych
krajach europejskich, takich jak Włochy, Niemcy, Wielka Brytania i Holandia, zużycie wody zewnętrznej stanowi
nawet 60–95% ich łącznego zużycia wody.
Swoje indywidualne zużycie wody można obliczyć za pomocą kalkulatora udostępnianego przez organizację Water
Footprint Network: http://www.waterfootprint.org/?page=cal/WaterFootprintCalculator
Źródło:
Hoekstra, A.Y. and Mekonnen, M.M. (2012) The water footprint of humanity, Proceedings of the National
Academy of Sciences, doi/10.1073/pnas.1109936109.
Dlaczego mam zwracać uwagę na moje indywidualne
zużycie wody i jak mogę je zmniejszyć?
Nasze indywidualne zużycie wody pozwala powiązać ilość wody zużywanej przez nas w naszym codziennym
życiu z problemami niedoboru i zanieczyszczenia wody występującymi w innych częściach świata. Rzecz jasna
należy zakręcać kran podczas mycia zębów i spędzać mniej czasu pod prysznicem, ale takie bezpośrednie zużycie
wody stanowi jedynie niewielki odsetek (około 4%) naszego łącznego zużycia wody. To właśnie pośrednie zużycie
wody, które stanowi zdecydowaną większość naszego zużycia, może wywierać bezpośredni wpływ na życie ludzi
5
w innych regionach świata. Zwłaszcza jeśli produkty, które kupujemy, zostały wytworzone z wykorzystaniem wody
z dorzecza rzeki, na którym występują niedobory wody.
Istnieje wiele prostych możliwości ograniczenia naszego pośredniego zużycia wody.Możemy na przykład marnować
mniej żywności, jeść mniej mięsa lub kupować co roku mniej koszulek lub butów. Możemy też kupować więcej
produktów z drugiej ręki zamiast towarów nowo wytworzonych, używać więcej papieru z makulatury, kupować
lokalne i sezonowe artykuły spożywcze oraz zmniejszyć konsumpcję produktów o dużej zawartości cukru.
W miarę przeprowadzania kolejnych badań i udostępniania bardziej wyczerpujących informacji będziemy w stanie
dokonywać jeszcze lepiej uzasadnionych wyborów przy zakupie produktów. Możemy na przykład zdecydować
się na konsumpcję takiej samej ilości produktu, wiedząc że pochodzi on z regionu, w którym nie ma poważnych
problemów z wodą. Takie informacje nie są w tej chwili powszechnie udostępniane, tak więc konsumenci muszą
sami wyszukiwać w Internecie dane na temat wpływu kupowanych produktów na zasoby wody.
Niektórzy z producentów żywności zaczęli już obliczać zużycie wody związane z oferowanymi przez nich artykułami
spożywczymi. W Stanach Zjednoczonych magazyn National Geographic opracował interesujące narzędzie do
oceny produktów: http://environment.nationalgeographic.com/environment/freshwater/global-water-footprint/
Zwrócenie uwagi na globalne zużycie wody w tego typu serwisie internetowym stanowi pierwszy krok do
podniesienia poziomu świadomości na temat niedoboru wody. Ale dbałość o to, aby organy administracji publicznej
i producenci bardziej poważnie traktowali problem zrównoważonego gospodarowania wodą, jest także naszym
obowiązkiem.
Które produkty cechuje największe zużycie wody?
Informacja, że produkty rolne mają zdecydowanie największy udział w globalnym średnim rocznym zużyciu wody,
raczej nikogo nie zaskoczy. Udział ten wynosi aż 92% łącznego światowego zużycia wody. Zgodnie z wynikami badań
przeprowadzonych przez naukowców z Universytetu w Twente w Holandii pozostałe udziały należą do produktów
przemysłowych (4,4%) oraz do zaopatrzenia w wodę gospodarstw domowych (3,6%).
Dostępnych jest bardzo niewiele danych na temat zużycia wody do wytwarzania produktów przemysłowych.
Obecne prognozy są opracowywane w oparciu o ogólnoświatowe bazy danych na temat odprowadzania ścieków
przemysłowych oraz oczyszczania ścieków w poszczególnych krajach, a także informacji na temat handlu produktami
przemysłowymi pomiędzy różnymi krajami. W ramach niektórych badań usiłowano obliczyć zużycie wody związane
z wytworzeniem określonych produktów przemysłowych. W przypadku mikroukładu scalonego o wadze 2 gram
wskaźnik ten wynosi 32 litry, podczas gdy dla samochodu pasażerskiego o wadze 1,1 tony jego wartość wynosi aż 400
tys. litrów.
Źródła:
Hoekstra, A.Y. and Mekonnen, M.M. (2012) The water footprint of humanity, Proceedings of the National
Academy of Sciences, doi/10.1073/pnas.1109936109.
Hoekstra, A.Y. and Chapagain, A.K. (2008) Globalization of water: Sharing the planet’s freshwater resources,
Blackwell Publishing, Oxford, UK.
Hoekstra, A.Y. and Chapagain, A.K. (2007) Water footprints of nations: water use by people as a function of their
consumption pattern, Water Resources Management.
Program badawczy UNESCO dotyczący wirtualnego handlu wodą, http://www.unesco-ihe.org/ProjectActivities/Project-Portfolio/Virtual-Water-Trade-Research-Programme.
6
Które źródła energii cechuje największe zużycie wody?
Na całym świecie wiele roślin uprawnych wykorzystuje się teraz raczej do produkcji paliw niż żywności. Jednak które
źródła energii cechuje największe zużycie wody? Z badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu w
Twente wynika, że spośród wszystkich roślin uprawnych wykorzystywanych do produkcji biopaliw największe zużycie
wody cechuje sorgo. Jest to roślina stosowana często do produkcji płatków zbożowych, a zużycie wody w jej przypadku
wynosi 7000 litrów na litr wyprodukowanego etanolu. Najmniejsze globalne średnie zużycie wody cechuje bioetanol
wyprodukowany z buraków cukrowych — do wytworzenia jednego litra tego paliwa potrzeba 1200 litrów wody.
Generalnie jednak biodiesel cechuje większe zużycie wody na jednostkę uzyskanej energii niż bioetanol z biodieslem z
orzechów kokosowych, który cechuje się największym zużyciem wody sięgającym 4750 m3/GJ. Paliwa biodieslowskie
wyprodukowane z oleju palmowego, oleju rzepakowego i oleju z orzeszków ziemnych są efektywniejsze — zużycie
wody w ich przypadku wynosi 150-200 m3/GJ.
Ci sami autorzy analizowali także zużycie wody w przypadku wytwarzania energii elektrycznej przez elektrownie
wodne i stwierdzili, że w tym przypadku wynosi ono 68 m3/GJ. Zużycie wody cechujące inne ważne źródła energii jest
następujące: ropa naftowa: 1,1 m3/GJ; energia słoneczna: 0,3 m3/GJ; węgiel: 0,2 m3/GJ; gaz ziemny: 0,1 m3/GJ; energia
nuklearna: 0,1 m3/GJ; energia wiatrowa: 0,0 m3/GJ. Należy oczywiście pamiętać o tym, że zużycie wody to tylko jeden
z aspektów wpływu produkcji energii na środowisko i to przy tym niekoniecznie ten najważniejszy.
Źródła:
Gerbens-Leenes, P.W. Hoekstra, A.Y. and Van der Meer. Th. (2009) The water footprint of energy from biomass:
A quantitative assessment and consequences of an increasing share of bio-energy in energy supply, Ecological
Economics, 68(4): 1052-1060.
Mekonnen, M.M. and Hoekstra, A.Y. (2010) The green, blue and grey water footprint of crops and derived crop
products, Value of Water Research Report Series No.47, UNESCO-IHE, Delft, the Netherlands.
Mekonnen, M.M. and Hoekstra, A.Y. (2012) The blue water footprint of electricity from hydropower, Hydrology
and Earth System Sciences, 16(1):
7
1 kromka chleba = 48 litrów wody
Czy samodzielne pieczenie chleba może zmniejszyć niedobór wody na
Ziemi?
bière
mage
steak
Dla większości z nas chleb stanowi element codziennej diety i nie ma powodu, aby to
pain
zmieniać. Ale warto wiedzieć, ile wody zużywa się do wyprodukowania chleba, abyśmy mogli podejmować
rozsądniejsze decyzje co do jego
bière
painkonsumpcji. Większość rodzajów pieczywa zawiera pszenicę, do której uprawy
potrzebna jest woda; jednocześnie sama woda jest składnikiem używanym do przygotowywania wielu rodzajów
chleba.
Najlepszą metodą utrzymania maksymalnie niskiego poziomu zużycia wody w związku z produkcją chleba
jest unikanie wyrzucania pieczywa. Chleb ma dość krótki termin przydatności do spożycia, spróbujmy więc nie
kupować go zbyt dużo. Jeśli jednak tak się stanie, można przechować część chleba w zamrażarce i na kilka godzin
przed spożyciem rozmrozić. Jeśli ktoś jest żądny przygód, może spróbować piec chleb samodzielnie. Aby upiec
bol de riz
smakowity
bochenek, wystarczy nieco mąki, drożdży, soli i (trochę!) wody.
bière
café
pain
steak
bolryżu
de =
riz2497 litrów wody
1 kg
Czy ryż jest naprawdę tak suchy?
Ryż to podstawowy artykuł spożywczy na całym świecie, ale jego produkcja jest często
kosztowna. Największymi na świecie producentami ryżu są kraje azjatyckie, takie jak Indie,
Pakistan
age
bière
pain i Tajlandia, w których dużym problemem jest niedobór wody. Pola ryżowe są
intensywnie
nawadniane.
Często do tego celu wykorzystuje się wodę z deficytowych źródeł wód gruntowych
steak
bol de riz
i powierzchniowych. Jednocześnie substancje zanieczyszczające pochodzenia przemysłowego lub rolniczego
spowodowały obniżenie jakości wody w wielu regionach.
chaussure
Kupując ryż,t-shirt
spróbuj kupować go od dostawców, którzy starają się zdobywać ryż uprawiany z mniejszą szkodą dla
środowiska, co oznacza unikanie wykorzystywania wody pochodzącej z obszarów cierpiących na jej niedobór.
Można to zrobić, sprawdzając informacje zamieszczone na opakowaniu lub wchodząc na stronę internetową
dostawcy. Byłoby jeszcze lepiej, gdyby od czasu do czasu spróbować ugotować coś, co wymagało zużycia
t-shirt mniejszej ilości wody, na przykład ziemniaki.
e
t-shirt
café
steak
bol de riz
1 koszulka = 2495 litrów wody
Czy ubrania, które kupujesz, są „mokre”?
chaussure
Bawełna to włókno naturalne najczęściej stosowane w branży tekstylnej, jednak jej produkcja
wywiera znaczny wpływ na wyczerpywanie się zasobów wody i na spadek jej jakości. Roślina
ta jest t-shirt
często uprawiana i przetwarzana w leżących poza Europą regionach suchych, gdzie wodę pobiera się z
rzek, aby uprawiać bawełnę w miejscach o naturalnie suchym klimacie.
Indywidualne zużycie wody można z łatwością zmniejszyć, kupując mniej koszulek lub zamieniając ubrania z
bawełny na odzież wykonaną z włókien sztucznych. Za każdym razem, gdy zakładasz jakąś sztukę odzieży, obniżasz
jej wskaźnik zużycia wody. Tak więc zanim zdecydujesz się jakieś ubranie wyrzucić, spróbuj je maksymalnie wiele
razy na siebie założyć. A jeśli już zdecydujesz się je wyrzucić, oddaj je do lokalnego centrum recyklingu.
8
pomme
chocolat
pizza
hamburger
fromage
tasse de café
bière
steak
pain
bol de riz
1 para dżinsów = 9982 litry wody
Czy noszenie dżinsów może być modne i bezpieczne dla środowiska?
Każdy chce dobrze wyglądać w dżinsach, ale czy wiesz, ile wody trzeba zużyć, aby
wyprodukować jedną parę? Woda jest potrzebna do uprawy bawełny, do uszycia i wybielenia
dżinsów,
a po kupieniu —feuille
do ichde
prania.
chaussure
t-shirt
Jeans
papier
Niektórzy producenci próbują zmniejszyć zużycie wody związane z całym cyklem produkcji dżinsów poprzez
szkolenie plantatorów bawełny w miejscach takich jakich Brazylia i Indie, ucząc ich, jak oszczędniej gospodarować
wodą. Jako konsument, masz też na to wpływ — możesz kupować dżinsy oznaczone jako „less-water intensive”,
czyli wymagające zużycia do ich wyprodukowania mniejszej ilości wody. Możesz też dłużej nosić stare dżinsy,
zanim kupisz nowe, i zakładać dżinsy więcej razy przed ich wypraniem.
1 jabłko = 82 litry wody
Czy marnujesz wodę, wyrzucając owoce?
Niektórych procesów, takich jak uprawa i mycie owoców, nie da się wykonać bez wody —
ale mimo tego możemy pomóc w oszczędniejszym gospodarowaniu tą wodą.
Przede
wszystkim
nie
należy
zepsucia się nietrwałych
pomme
pizzadopuszczać dofromage
bière owoców, takich jak
painjabłka, gdyż z
chwilą ich wyrzucenia do kosza marnujemy też całą wodę użytą do ich wyprodukowania. Należy też w miarę
możliwości starać się kupować owoce organiczne, uprawiane bez użycia pestycydów przyczyniających się do
zanieczyszczenia wody.
omme
pizza
chocolat
pizza
hocolat
hamburger
1 plasterek
wody
fromage sera = 152 litry
bière
pain
Czy krojąc cieńsze plasterki sera, można również zmniejszyć
hamburger
tasse de
café
steak
bol de riz
indywidualne
zużycie
wody?
Nabiałbière
to kolejny rodzaj artykułów
spożywczych, który — podobnie jak mięso — wymaga
fromage
pain
zużycia w produkcji dużych ilości wody. Woda jest potrzebna na każdym etapie produkcji sera — od uprawy
roślin na paszę dla bydła, aż po wytwarzanie samego sera.
Ser jest co prawda dla wielu z nas jednym z ulubionych produktów spożywczych, jednak nie trzeba go jeść
codziennie. Zmniejszając spożycie produktów mleczarskich, spowodujemy spadek zapotrzebowania na wodę i
zmniejszymy presję na jej dostawy.
hamburger
tasse feuille
de caféde papier
steak chaussure bol de riz t-shirt
Jeans
tasse de café
steak
bol de
1 kartka
papieru w formacie
A4riz
= 13 litrów wody
Czy maksymalnie wykorzystujesz dostępny papier?
Produkcja papieru to proces wymagający dużych ilości wody, tak więc powinniśmy
wykorzystywać ten papier maksymalnie oszczędnie. Ogromne ilości wody są wykorzystywane
do
pulpowania
Choć część tej wody
chaussure
t-shirtpodlega recyrkulacji, sporą jej ilość pobiera się z
Jeans
feuille
de papieri wybielania papieru.
lokalnych zasobów wodnych. Woda używana w papierniach powoduje również wzrost ilości ścieków, które
często przedostają się do wód powierzchniowych, takich jak rzeki, kanały i ujścia rzek.
feuille de papierChoć papier chaussure
stanowi istotny elementt-shirt
naszego codziennego życia, istnieją sposoby umożliwiające ograniczenie
wpływu jego produkcji na zużycie wody. Ilekroć jest to możliwe, spróbuj kupować papier z makulatury, który
można rozpoznać po logo FSC lub etykiecie Ecolabel. Wykorzystuj też obie strony papieru — pomyśl dwa razy,
zanim zaczniesz drukować dokumenty i zawsze drukuj po obu stronach. Aby oszczędzać papier, wykonuj też jak
najwięcej operacji online, np. płać rachunki elektronicznie.
9
fromage
bière
pain
1 kg wołowiny (na steki) = 15 415 litrów wody
Może warto przez jeden dzień w tygodniu obejść się bez mięsa?
Mięso to artykuł spożywczy, do którego wyprodukowania trzeba zużyć najwięcej wody, a
przoduje w tym zakresie wołowina. Woda spożyta bezpośrednio przez bydło stanowi tylko
niewielki
ułamek
wody
zużywanej
do produkcji wołowiny. Jej główną część stanowi woda niezbędna do uprawy
tasse de café
steak
bol de riz
roślin, zazwyczaj soi lub kukurydzy, które służą jako pasza dla bydła. Jedząc wołowinę z bydła karmionego paszą
roślinną, zużywamy dwukrotnie więcej wody.
Ograniczenie spożycia wołowiny to najłatwiejszy i najoczywistszy sposób minimalizacji naszego indywidualnego
zużycia wody. Nie oznacza to, że powinniśmy w ogóle z rezygnować z jedzenia mięsa — musimy jedynie pomyśleć
o odpowiedniej zmianie sposobu gotowania, na przykład poprzez dodawanie do sosu przeznaczonego do polania
makaronu raczej pomidorów i warzyw niż zmielonej wołowiny. Jeśli chcesz już jednak zjeść wołowinę, spróbuj kupić
mięso z bydła karmionego trawą ― zużycie wody jest wtedy mniejsze niż w przypadku bydła karmionego kukurydzą
lub soją.
chaussure
t-shirt
1 pizza margherita = 1216 litrów wody
Czy samodzielne przygotowanie pizzy pozwoli zaoszczędzić wodę?
pomme
pomme
chocolat
Patrząc na pizzę margheritę, trudno się domyślić, że do jej wyprodukowania zużyto wiele wody.
A jednak tak jest — woda ta jest zużywana na wiele sposobów. Wiele wody trzeba do
pizza pomidorów i roślin
fromage
bière jako pasza dla krówpain
podlewania
uprawnych służących
mlecznych, z których mleka wytwarza się
ser mozzarella.
Jednym ze sposobów na obniżenie zużycia wody związanego z przygotowaniem pizzy jest kupienie pizzy z
pomidorami organicznymi, do których uprawy nie używa się nawozów azotowych. Można też uprawiać własne
pomidory i zrobić pizzę całkiem samodzielnie, co pozwoli zaoszczędzić wodę wykorzystywaną do przemysłowej
pizza
fromage
bière
pain
produkcji
pomidorów.
hamburger
tasse de café
steak
1 hamburger = 2393 litry/hamburger
bol de riz
Czy hamburger byłby mniej smaczny, gdyby nie było w nim mięsa?
chocolat
Jeans
Jeans
fromage
tasse de café
Pieczywo i wołowina składają się na jedną z najpopularniejszych na świecie potraw —
hamburgera. Są to jednocześnie dwa produkty, do których produkcji potrzeba wiele wody.
Bydło hodowlane wymaga więcej wody niż wszelkie inne zwierzęta, a do uprawy pszenicy używanej do produkcji
hamburger
tasse
café
steak
bol de riz
pieczywa
również potrzebna
jestdewoda.
Oczywiście
świetnie
zjeść hamburgera, alet-shirt
od czasu do czasu można by zamienić hamburgera na
feuille de
papier jest niekiedychaussure
burgera wegetariańskiego, a nawet na burgera z kurczaka, do którego wyprodukowania potrzeba około trzykrotnie
mniej wody.
1 kufel piwa = 170 litrów wody
chaussure
feuille de papier
t-shirt
Czy w Twoim kuflu nie ma więcej wody niż myślisz?
Możesz nawet nie wiedzieć, że do wyprodukowania kufla piwa potrzeba znacznie więcej wody
niż mieści sam kufel. W rzeczywistości woda wykorzystana na etapie warzenia piwa stanowi
bardzo bière
niewielką część wody zużytej
pain w całym cyklu jego produkcji. Najwięcej wody zużywa się w trakcie uprawy
składników, takich jak chmiel i jęczmień, które sprowadza się z całego świata.
Picie nieco mniejszych ilości piwa pozwoli oczywiście zmniejszyć indywidualne zużycie wody, ale warto też
pomyśleć o kupowaniu piwa wytwarzanego lokalnie, o ile to tylko możliwe. Jeśli trochę poszukasz, możesz zyskać
pewność, że woda wykorzystana do jego produkcji pochodzi z terenów bogatych w wodę.
steak
bol de riz
10
pizza
fromage
bière
pain
1 filiżanka kawy = 132 litry wody
Czy nie czas już obudzić się i dostrzec wpływ wypijanej kawy na
środowisko?
Kawa to napój popularny na całym świecie, a zwłaszcza w Europie, gdzie wypija się jej ponad
3 mln
tonderocznie!
Problemsteak
z kawą polega na
tasse
café
boltym,
de rizże woda potrzebna do jej wyprodukowania pochodzi spoza
Europy; jest to woda z regionów, w których uprawia się kawę, położonych w Ameryce Łacińskiej i w Afryce, gdzie
zasoby wody są bardzo ograniczone.
Niektórzy producenci kawy zaczynają traktować problem niedoboru wody poważnie i starają się nie czerpać
wody z regionów, w których te niedobory są szczególnie dotkliwe. Warto sprawdzać informacje zamieszczane na
opakowaniu lub w serwisie internetowym producenta, aby przekonać się, co ma on do powiedzenia w tej kwestii.
Może warto też pomyśleć o zamianie jednej filiżanki kawy dziennie na filiżankę herbaty, do której wyprodukowania
chaussure
feuille de papier
pomme
pizza t-shirt
fromage
bière
pain
potrzeba
znacznie
mniej wody.
hamburger
1 tabliczka czekolady = 1720 litrów wody
Czy produkcja czekolady może pozostawiać w ustach posmak goryczy?
pizza
mburger
euille de papier
Trudno wprost uwierzyć, że do wyprodukowania jednej tabliczki czekolady potrzeba ponad
tysiąca litrów wody, jednak
kiedy pomyśli się o składnikach wykorzystywanych do produkcji
fromage
bière
pain
czekolady,
wszystko staje
się jasne. Kakao, cukier,
mleko
niektóre z nich, bol
a każdy
chocolat
hamburger
tasse de
café i soja to tylko
steak
de rizz tych składników
cechuje się sam w sobie dużym zużyciem wody. Większość tej wody nie pochodzi z Europy lecz z Afryki, Ameryki
Południowej lub Azji, i to często z regionów cierpiących na niedobór wody.
Rzecz jasna nie ma nic złego w tym, że czasami uraczymy się tabliczką czekolady, ale powinniśmy wszyscy próbować
ograniczyć konsumpcję produktów, które zawierają składniki wytwarzane z roślin wymagających do uprawy dużych
ilości wody, takich jak cukier i soja. Raz na tydzień warto zamienić tabliczkę czekolady na batonik zbożowy lub
jeszcze lepiej na jakiś owoc.
Jeans
tasse de café
steak
feuille de papier
bol de riz
chaussure
t-shirt
1 para butów = 8547 litrów wody
Czy Twoje buty nie zaczynają „przeciekać”?
Jeśli buty zawierają wodę, muszą być dziurawe, prawda? Ale żarty na bok — wirtualna woda
zawarta w butach to nie jest temat do śmiechu.W szczególności, aby wyprodukować buty ze
skóry, potrzeba wiele wody do uprawy roślin na paszę dla krów, z których wyprawionej skóry wytwarza się buty.
t-shirt
Woda chaussure
potrzebna jest także do
produkcji butów wykonanych z materiału innego niż skóra, tak więc należy
wykorzystywać posiadane buty jak najdłużej. Oznacza to kupowanie butów dopiero wtedy, gdy naprawdę ich
potrzebujemy, i noszenie każdej pary wielokrotnie. A gdy już musimy sobie kupić nową parę, stare buty należy oddać
do lokalnego punktu recyklingu lub jeszcze lepiej do sklepu prowadzonego przez organizacje dobroczynne.
Zastrzeżenie
Przedstawione na tej stronie średnie zużycie wody niezbędnej do wytworzenia wybranych produktów pomoże zwiększyć świadomość
konsumentów oraz pozwoli nam zrozumieć, ile tak naprawdę wody słodkiej zużywamy. Może także zachęcić konsumentów do zmiany
nawyków. Aby jednak umożliwić producentom podejmowanie konkretnych działań w celu zmniejszenia zużycia wody, należy zidentyfikować
punkty krytyczne, czyli miejsca, w których woda jest faktycznie wytwarzana, zużywana lub zanieczyszczana. Tylko wtedy można będzie określić,
czy zużycie wody ma znaczny wpływ na środowisko, czy też nie. Ponadto, istnieje ograniczona liczba badań i metodyk dotyczących obliczania
zużycia wody, przy czym niektóre spośród nich budzą kontrowersje. Tak więc dane dotyczące zużycia wody pomagają w podnoszeniu poziomu
świadomości, jednak w przypadku kształtowania polityki należy je stosować z dużą ostrożnością.
11