chemia - Wydawnictwo Szkolne PWN
Transkrypt
chemia - Wydawnictwo Szkolne PWN
chemia PeWNiak gimnazjalny chemia odpowiedzi spis treści Dział Moduł Wstęp I 5 1. Substancje chemiczne i ich właściwości 8 2. Pierwiastek, związek chemiczny i mieszanina 9 3. Atomistyczna budowa materii 10 4. Cząstki elementarne 11 Lista kontrolna II 12 5. Izotopy oraz ich wykorzystanie 13 6. Klasyfikacja pierwiastków chemicznych 14 7. Charakterystyka cząsteczek, pierwiastków i związków chemicznych 15 8. Typy wiązań chemicznych a właściwości związków chemicznych 16 Lista kontrolna III 17 9. Wartościowość, nazwy i wzory sumaryczne prostych związków chemicznych 18 10. Typy reakcji chemicznych 19 11. Prawo zachowania masy i stałości składu. Proste obliczenia stechiometryczne 20 Lista kontrolna IV 21 12. Powietrze i inne gazy 22 13. Znaczenie i zastosowanie wody w chemii. Rozpuszczalność 23 14. Stężenie procentowe roztworów 24 Lista kontrolna V Lista kontrolna Strona 25 15. Charakterystyka tlenków i wodorotlenków 26 16. Charakterystyka kwasów 27 17. Budowa, otrzymywanie i zastosowanie soli 28 18. Charakterystyka elektrolitów, procesu dysocjacji i znaczenie skali pH 29 19. Dysocjacja jonowa kwasów, zasad i soli 30 20. Reakcja zobojętnienia i reakcje strącania osadów 31 32 3 VI 21. Charakterystyka węglowodorów. Szereg homologiczny alkanów 33 22. Paliwa kopalne: węgiel kamienny, ropa naftowa i gaz ziemny 34 23. Szereg homologiczny alkenów i alkinów 35 Lista kontrolna VII 36 24. Pochodne węglowodorów. Grupy funkcyjne 37 25. Wszystko o alkoholach 38 26. Kwasy karboksylowe 39 27. Wyższe kwasy karboksylowe 40 Lista kontrolna VIII 4 41 28. Tłuszcze jako rezerwuar energii 42 29. Aminy, aminokwasy i białka 43 30. Cukry w życiu codziennym 44 Lista kontrolna 45 Odpowiedzi do zadań 46 Zestawy egzaminacyjne 47 Klucze do zestawów egzaminacyjnych 48 PeWNiak gimnazjalny chemia odpowiedzi wstęp Gimnazjalisto! Przed Tobą egzamin kończący naukę w gimnazjum. Egzamin składa się z trzech części: humanistycznej, matematyczno-przyrodniczej oraz z języka obcego nowożytnego. Część matematyczno-przyrodnicza podzielona jest na dwa odrębne arkusze: matematyczny i przyrodniczy. Wiadomości i umiejętności chemiczne sprawdzane są w zadaniach wchodzących w skład arkusza przyrodniczego. Ten etap egzaminu trwa 60 minut, zatem na rozwiązanie zadań z chemii masz około 15 minut. Zadania z chemii Przygotowany zestaw zadań ma sprawdzić, w jakim stopniu potrafisz: • korzystać z różnych źródeł informacji • identyfikować związki i zależności oraz wyjaśniać zjawiska i procesy chemiczne • stosować wiedzę i umiejętności w praktyce. Typy zadań Zadania z chemii mają wyłącznie formę zamkniętą. Są zróżnicowane pod względem sprawdzanych wiadomości i umiejętności, poziomu trudności, a także sposobu udzielania odpowiedzi. Polegają najczęściej na dopasowaniu gotowych elementów. Mogą opierać się na informacjach odczytywanych z tabel, tablic i tekstów źródłowych oraz ze schematów i rysunków. Często odwołują się do doświadczeń oraz obliczeń. Zadania wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią – wybór jednej poprawnej odpowiedzi z kilku możliwych, często na podstawie informacji wprowadzającej do zadania (np. tabeli, tablicy, wykresu, diagramu, tekstu). Zadania wielokrotnego wyboru – wybór kilku poprawnych odpowiedzi z kilku zaproponowanych, często na podstawie informacji wprowadzającej do zadania. Zadania z luką – uzupełnienie zdania, tekstu, schematu, zestawienia poprzez wstawienie w odpowiednie miejsca wyrazów, określeń, liter czy cyfr wybranych z kilku podanych. Zadania na dobieranie – przyporządkowanie lub uporządkowanie w określonej kolejności pary elementów wybranych ze wskazanych zbiorów (np. wyrazów, wyrażeń, rysunków, symboli) według podanych kryteriów. Zadania typu prawda/fałsz – ocenienie prawdziwości podanych zadań lub stwierdzeń najczęściej poprzez zaznaczenie odpowiednio P – prawda, F – fałsz lub T – tak, N – nie. Strategie egzaminacyjne i kryteria oceniania Pamiętaj, aby przy rozwiązywaniu zadań dokładnie czytać polecenia i zapisywać odpowiedzi w przeznaczonych na to miejscach, w formie wymaganej w treści polecenia. W tym celu podczas czytania polecenia zwróć uwagę na zdania zawierające czasowniki operacyjne (np. wybierz, zaznacz, wstaw, dokończ, dopasuj) precyzyjnie określające właściwy sposób wykonania zadania. Zadania zamknięte zapewniają obiektywizm punktowania i są oceniane według jednolitych kryteriów. Przy ocenie przyznaje się tylko pełne punkty. Brak odpowiedzi, błędna odpowiedź lub zaznaczenie większej liczby odpowiedzi niż wskazano w poleceniu ocenia się na 0 (zero) punktów. Pamiętaj, aby wybierać tyle elementów, ile wymaga polecenie. Zadania z chemii i punkty, które możesz uzyskać za ich prawidłowe rozwiązanie, stanowią 25% egzaminu przyrodniczego. Bardzo ważne jest kontrolowanie czasu w trakcie pisania egzaminu, zacznij więc od tych zadań, na które znasz odpowiedzi. Zadania zgromadzone w tej książce pomogą Ci powtórzyć i usystematyzować wiedzę chemiczną. Pozwolą Ci też oswoić się ze specyficzną formą zadań egzaminacyjnych i poznać techniki ich rozwiązywania. Życzymy powodzenia na egzaminie. Autorzy i Wydawnictwo 5 zadania 1 1. 2. Substancje chemiczne i ich właściwości (0–1) Właściwości substancji chemicznych nie możemy badać za pomocą A. wagi analitycznej. C.dedukcji. B. zmysłu węchu. D. zmysłu dotyku. liczba uzyskanych punktów 7. (0–3) Jakimi narządami zmysłu można dokonać obserwa- cji podczas wykonywania doświadczeń? Uzupełnij poniższą tabelę, zaznaczając narząd zmysłu (A-E), przy pomocy którego można zaobserwować poszczególne efekty towarzyszące reakcjom chemicznym. A. B. C. D. E. 2.1. Zmiana barwy roztworu. A B C D E Wydziela się gaz, który spala 2.2. się z charakterystycznym dźwiękiem. A B C D E A B C D E 2.3. 4. 5. 8. 6. 8 Wszystkie metale mają srebrny metaliczny połysk. T N 7.2. Wszystkie metale w temperaturze pokojowej są ciałami stałymi. T N 7.3. Siarka i węgiel to popularne niemetale. T N 7.4. Mosiądz to stop wykonany z metali. T N (0–1) Jaki jest wpływ rozdrobnienia reagentów na prze- bieg reakcji chemicznej? C. Hamuje reakcję. A. Przyspiesza reakcję. B. Nie ma wpływu. D. Powstają inne produkty. liczba uzyskanych punktów A B Nazwa aceton gliceryna substancji Gęstość [g/cm3] (0–1) Do właściwości chemicznych poznawanych za po- mocą zmysłów należy A.palność. C.kowalność. B.zapach. D.barwa. liczba uzyskanych punktów śród wymienionych jest A. korozja metali. C. reakcja zobojętniania. B. reakcja spalania. D. wietrzenie skał. liczba uzyskanych punktów (0–1) Połącz w pary modele (1-3) z odpowiadającymi im 0,785 1,129 C rtęć D E F woda etanol magnez 13,534 0,997 0,785 1,742 Na lekcji chemii Wojtek miał za zadanie zidentyfikować substancję umieszczoną w zlewce zajmującą objętość 0,4 dm3. W tym celu uczeń zważył naczynie z zawartą w nim substancją. Waga wskazała wartość 500 g. Następnie Wojtek przeniósł substancję do innego naczynia, aby przekonać się, ile waży pusta zlewka. Okazało się, że masa naczynia wyniosła 48,4 g. (0–1) Najwolniej zachodzącym procesem chemicznym spo- A. ciało stałe B. gaz liczba uzyskanych punktów 7.1. Materiał do zadań 9-10 Powstaje substancja o ostrym, drażniącym zapachu. stanami skupienia (A-C). 1. 2. N (nie) – jeśli jest nieprawdziwa. liczba uzyskanych punktów liczba uzyskanych punktów 3. (0–2) Wybierz T (tak), jeśli informacja jest prawdziwa, lub 9. (0–1) Dokończ zdanie. Identyfikowaną przez Wojtka substancją jest A.aceton. C.gliceryna. B.etanol. D.rtęć. liczba uzyskanych punktów 3. C. ciecz (0–1) Mianem katalizatora określa się substancję, która reakcję chemiczną A.przyspiesza. C.hamuje. B.spowalnia. D.inicjuje. liczba uzyskanych punktów liczba punktów możliwa do uzyskania 10. (0–1) Uzupełnij poniższą tabelę, zaznaczając nazwy substancji wybrane spośród A-F tak, aby prawidłowo określić ich stany skupienia w temperaturze pokojowej. 10.1. ciało stałe A B C D E F 10.2. ciecz A B F liczba uzyskanych punktów 13 Twoja liczba punktów C D E PeWNiak gimnazjalny 2 1. 2. (0–1) Pierwiastek chemiczny to zbiór wszystkich atomów Materiał do zadań 5-7 o jednakowej liczbie A. neutronów w jądrze. C.masowej. B. protonów w jądrze. D. powłok elektronowych. liczba uzyskanych punktów Poniżej opisano i zilustrowano jedną z metod rozdzielania składników mieszaniny. (0–3) Uzupełnij poniższą tabelę, zaznaczając substancje wybrane spośród A-H tak, aby zaliczyć je odpowiednio do mieszanin lub związków chemicznych. A. opiłki żelaza z piaskiem E. woda destylowana F. kwas solny B.powietrze G. tlenek glinu C. woda z sokiem D. mąka z wodą Metoda rozdzielania składników mieszaniny polega na przelewaniu mieszaniny niejednorodnej przez sączek wykonany z bibuły i umieszczony w szklanym lejku. Sączek powinien szczelnie przylegać do ścianek lejka, a nóżka lejka powinna lekko dotykać ścianki zlewki. 2.1. mieszanina jednorodna A B C D E G 2.2. mieszanina niejednorodna A B C D E G 2.3. związek chemiczny A B C D E G 5. (0–1) Wybierz mieszaninę, której składniki można roz- 6. (0–1) Wybierz nazwę opisanej powyżej metody rozdzielania składników mieszaniny. A.Destylacja. C.Chromatografia. B.Sublimacja. D.Sączenie. liczba uzyskanych punktów 7. (0–1) Wybierz zestaw naczyń i sprzętów laboratoryjnych, (0–3) Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. 3.1. Mieszaniny jednorodne mogą mieć gazowy P stan skupienia. F 3.2. Przykładem mieszaniny jest tlenek magnezu. P F 3.3. Związek chemiczny to inaczej mieszanina P niejednorodna. F 3.4. Składniki mieszanin zachowują swoje właP ściwości. F 3.5. Trwałe połączenie co najmniej dwóch pierP wiastków to związek chemiczny. F Połączenie co najmniej dwóch substancji 3.6. zawsze tworzy mieszaninę jednorodną, P czyli roztwór. F niejednorodnej liczba uzyskanych punktów 4. zadania Pierwiastek, związek chemiczny i mieszanina liczba uzyskanych punktów 3. chemia liczba punktów możliwa do uzyskania 12 których użyto do wykonania zestawu zobrazowanego powyższym rysunkiem. X A. szklany pręcik B. statyw C. erlenmajerka D. statyw (0–1) Zgodnie z definicją, związkiem chemicznym nazywamy A.substancję o charakterze niejednorodnym złożoną przynajmniej z jednego pierwiastka chemicznego. B. substancję o charakterze jednorodnym złożoną przynajmniej z dwóch różnych pierwiastków chemicznych połączonych wiązaniem lub wiązaniami chemicznymi. C.substancję niedającą się rozdzielić metodami chemicznymi na protony, elektrony i neutrony. D. każdą substancję, która po zmieszaniu staje się związkiem jednorodnym. liczba uzyskanych punktów dzielić, stosując opisaną wyżej metodę. A. Siarczan(VI) miedzi(II) i woda. B. Opiłki miedzi i piasek. C. Siarka i woda. D.Ocet. liczba uzyskanych punktów Y zlewka lejek szklany pręcik lejek Z lejek zlewka lejek erlenmajerka liczba uzyskanych punktów 8. (0–1) Pewna część pierwiastków występuje w przyrodzie w czystej formie. Noszą one nazwę A. pierwiastków czystych. C. złóż rodzimych. B. rud metali i niemetali. D. skał osadowych. liczba uzyskanych punktów Twoja liczba punktów 9 3 1. 2. Atomistyczna budowa materii (0–1) W których latach żył słynny grecki filozof Demokryt z Abdery? A. 370-460 p.n.e. C. 460-370 p.n.e. B. 660-570 p.n.e. D. 350-430 n.e. liczba uzyskanych punktów 5. Kolumna I Kolumna II 1. Elektrony A. dodatnim. 6. W tabeli przedstawiono elementy budowy atomu. Symbol cząstki elementarnej Masa [kg] proton 1,673 · 10-27 1 1 p neutron 1,675 · 10-27 1 0 n elektron 9,109 · 10-31 0 −1 jądro B. obojętnym. C. ujemnym. liczba uzyskanych punktów (0–2) Oceń prawdziwość zdań, zaznaczając P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. Budujące jądro atomowe cząstki – protony i neutrony – nazywane są nukleonami. P F 6.2. Ładunek jądra jest zawsze ujemny. P F John Dalton, twórca atomistycznej teorii budowy materii, jest tym samym bada6.3. czem, któremu zawdzięczamy odkrycie wady wzroku nazywanej daltonizmem. P F Atom to cząstka elementarna elektrycznie obojętna. P F 6.1. Nazwa cząstki elementarnej to cząstki elementarne obdarzone ładunkiem 3. Protony Materiał do zadań 3-4 chmura elektronowa aby utworzyć zdania prawdziwe dotyczące cząstek elementarnych. 2. Neutrony (0–1) Kto po raz pierwszy użył słowa „atom” do opisu naj- mniejszych, niepodzielnych cząstek, z których zbudowana miała być otaczająca materia? A. John Dalton. C. Niels Bohr. B. Ernest Rutherford. D. Demokryt z Abdery. liczba uzyskanych punktów (0–1) Dopasuj fragmenty zdań z kolumny I i II tak, 6.4. liczba uzyskanych punktów e Materiał do zadania 7 3. (0–2) Uzupełnij poniższe zdania tak, aby były prawdzi- 3.1.Atomy wszystkich pierwiastków składają się z protonów, neutronów oraz elektronów. Ponieważ atomy są strukturami elektrycznie obojętnymi, liczba A / C i B / C w atomie muszą być sobie równe. 3.2. Praktycznie cała masa atomu skupiona jest w D / E. D. chmurze elektronowej A.protonów E.jądrze B.elektronów C.neutronów liczba uzyskanych punktów 4. Niels Bohr przyjął wprowadzony przez Ernesta Rutherforda model atomu. Według tego modelu elektron krąży wokół jądra jako naładowany punkt materialny, przyciągany przez jądro siłami elektrostatycznymi. Przez analogię do ruchu planet wokół Słońca model ten nazwano modelem planetarnym atomu. we. Zaznacz litery (A-D) przyporządkowane odpowiednim elementom. (0–1) Wybierz zdanie prawdziwe. A. Masa elektronu jest większa od masy protonu. B. Masa neutronu jest większa od masy protonu. C. Masa protonu jest większa od masy neutronu. D. Masa protonu jest mniejsza od masy elektronu. liczba uzyskanych punktów Na podstawie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Model_atomu_Bohra 7. (0–1) W oparciu o fragment tekstu zaznacz rysunek, któ- ry najtrafniej obrazuje koncepcję budowy atomu według Nielsa Bohra. A. B. C. D. liczba uzyskanych punktów 10 liczba punktów możliwa do uzyskania 9 Twoja liczba punktów chemia PeWNiak gimnazjalny 4 Cząstki elementarne Materiał do zadań 1-3. liczba atomowa symbol pierwiastka Na 11 Sód 2 3 H 1. 2. He 2 2 Be 13 B 14 C 15 N 16 O 4 17 F Hel (0–1) Maksymalną liczbę elektronów na danej powło- Ne 3 Lit 4 Beryl 5 Bor 6 Węgiel 7 Azot 8 Tlen 9 Fluor 10 Neon 7 9 11 12 14 16 19 20 Na 5. 18 1 Wodór Li (0–1) Zaznacz zestaw zawierający wyłącznie kationy. A.Ca2+, K+, Cl–, S–,Fe3+. C.Mg2+, Na+, K+, Fe2+. 2+ + – 2+ B.Cu , Na , Br , Fe . D.Cl–, S–, Br–. liczba uzyskanych punktów masa atomowa 1 1 4. nazwa pierwiastka 23 1 zadania Mg Al Si P S Cl Ar 11 Sód 12 Magnez 13 Glin 14 Krzem 15 Fosfor 16 Siarka 17 Chlor 18 Argon 23 24 27 28 31 32 35,5 40 (0–3) Uzupełnij zdania tak, aby były poprawne, zaznacza- jąc właściwą odpowiedź (A-H). 1.1. Atom pierwiastka ma 16 protonów w jądrze atomowym. Pierwiastkiem tym jest A / B. 1.2. Beryl i magnez wykazują C / D właściwości, gdyż posiadają E / F ilość elektronów walencyjnych. 1.3. Atom pierwiastka opisanego symbolem He na ostatniej powłoce posiada G / H elektronów walencyjnych. E. taką samą A.tlen F.różną B.siarka G.8 C.podobne H.2 D.różne liczba uzyskanych punktów (0–1) Korzystając z informacji zawartych w układzie okre- sowym pierwiastków, oblicz masę cząsteczkową związku chemicznego o wzorze sumarycznym H2SO4. Wybierz prawidłową odpowiedź. A. 164 u C. 89 u B. 82 u D. 98 u liczba uzyskanych punktów 6. ce można obliczyć, korzystając z wzoru: 2n2, gdzie n to numer okresu, w którym umieszczony jest atom danego pierwiastka. Na podstawie powyższej informacji oblicz maksymalną ilość elektronów, jaka znajdować się może na powłoce oznaczonej symbolem M. Wybierz poprawną odpowiedź. A.81 C.12 B.18 D.21 liczba uzyskanych punktów (0–1) Połącz w pary pojęcia (1-3) z odpowiadającymi im definicjami (A-C). 1. liczba atomowa (Z) A. suma protonów i neutronów w jądrze atomowym B. masa atomu wyrażona w atomowych jednostkach masy [u] C. liczba protonów równa liczbie neutronów w atomie obojętnym 2. masa atomowa 3. liczba masowa (A) liczba uzyskanych punktów 7. (0–1) Podaj poprawne liczby cząstek elementarnych dla atomów pierwiastków oznaczonych literami X, Y, Z. Atom pierwiastka 27 13 Al 40 18 Ar 65 30 Zn 31 15 P liczba neutronów liczba protonów 45 21 Sc Z X liczba elektronów Y Wybierz odpowiedź spośród A-D. 3. (0–2) Oceń prawdziwość zdań, zaznaczając P, jeśli zdanie A. B. C. D. jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. 3.1. Atom azotu zawiera 7 protonów, 14 neuP tronów i 7 elektronów. F 3.2. Atom pierwiastka o konfiguracji elektroP nowej K2L8M2 to magnez. F Atom pierwiastka oznaczony symbolem 3.3. Ar znajduje się w 18 okresie i 3 grupie P układu okresowego pierwiastków. F Atom fosforu zawiera 15 protonów, które P są obdarzone ładunkiem dodatnim. F 3.4. X 27 13 13 14 Y 35 30 30 65 Z 21 45 24 24 liczba uzyskanych punktów 8. (0–1) Cztery pierwsze powłoki elektronowe oznaczane są w chemii symbolami A. a, b, c, d. C. P1, P2, P3, P4. B. K, L, M, N. D. N1, N2, N3, N4. liczba uzyskanych punktów liczba uzyskanych punktów liczba punktów możliwa do uzyskania 11 Twoja liczba punktów 11 Lista kontrolna Potrafię... 1. opisać właściwości substancji będących głównym składnikiem spotykanych na co dzień produktów. 2. wykonać doświadczenie pozwalające zbadać proste właściwości wybranych substancji. 3. obliczać wielkości fizyczne, takie jak: masa, gęstość, objętość. 4. opisać ziarnistą budowę materii oraz zaplanować doświadczenie potwierdzające taką jej budowę. 5. przedstawić, na czym polega zjawisko dyfuzji, i zaplanować doświadczenie wyjaśniające to zjawisko. 6. wyjaśnić różnicę pomiędzy pierwiastkiem chemicznym a mieszaniną chemiczną. 7. wyjaśnić, czym jest przemiana fizyczna, i podać jej przykłady. 8. wyjaśnić, czym jest przemiana chemiczna, i podać jej przykłady. 9. wyjaśnić pojęcie mieszaniny i podać jej przykłady. 10. dobrać odpowiednią metodę rozdzielania składników mieszaniny, wykorzystując ich różne właściwości fizyczne. 11. wyjaśnić pojęcie atomu. 12. opisać skład atomu. 13. wymienić składniki jądra atomowego oraz chmury elektronowej. 14. podać liczbę elektronów walencyjnych w oparciu o położenie pierwiastka w układzie okresowym pierwiastków. 15. ustalić liczbę protonów, neutronów i elektronów w oparciu o liczbę masową i atomową. 16. wyjaśnić związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów. Znam... 16 17. i stosuję symbole wybranych pierwiastków chemicznych (H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg). 18. i wymieniam cechy mieszaniny jednorodnej i niejednorodnej. 19. proste metody rozdzielania mieszanin. 20. definicję elektronów walencyjnych. moduły 1–4 próba 1 próba 2 próba 3 odpowiedzi do zadań 1 1. C 2. 2.1. A; 2.2. A, B; 2.3. D 3. B 6. A 7. 7.1. N; 7.2. N; 7.3. T; 7.4. T 10.2. A, B, C, D, E 4. D 8. A 5. 1. B; 2. C; 3. A 9. C 10. 10.1. F; 2 1. B 2. 2.1. B, C; 2.2. A, D; 2.3. E, F, G 3. 3.1. P; 3.2. F; 3.3. F; 3.4. P; 3.5. P; 3.6. F 4. B 5. B 6. D 7. B 8. C 3 1. C 2. D 3. 3.1. A, B; 3.2. E 4. B 5. 1. C; 2. B; 3. A 6. 6.1. P; 6.2. F; 6.3. P; 6.4. F 7. A 4 1. 1.1. B; 1.2. C, E; 1.3. H 2. D 3. 3.1. F; 3.2. P; 3.3. F; 3.4. P 4. C 5. B 6. 1. C; 2. B; 3. A 7. C 8. B 20 zestawy egzaminacyjne 1 zestaw 1. zadanie (0–1) Wybierz poprawne stwierdzenie 1 albo 2 oraz jego uzasadnienie A albo B. Mieszaninę wody z alkoholem możemy rozdzielić za pomocą 1. rozdzielacza 2. destylacji A. należy do mieszanin jednorodnych, a jej składniki różnią się temperaturą wrzenia. ponieważ B. należy do mieszanin niejednorodnych, a jej składniki nie mieszają się i różnią się gęstością. 2. zadanie (0–1) Określ typy wiązań chemicznych występujących w podanych związkach. Wybierz wiersz A, B, C lub D zawierający wyłącznie prawdziwe informacje. KCl O2 HBr A. kowalencyjne spolaryzowane kowalencyjne atomowe jonowe B. kowalencyjne spolaryzowane jonowe kowalencyjne atomowe C. jonowe kowalencyjne atomowe kowalencyjne spolaryzowane kowalencyjne spolaryzowane jonowe D. kowalencyjne atomowe 4.3. Związek o wzorze sumarycznym C5H8 należy do szeregu homologicznego alkanów. P F 4.4. Produktem całkowitego spalania węglowodorów jest tlenek węgla(II) i woda. P F 5. zadanie (0–3) Uzupełnij substancje (A-F) wchodzące węglowodorów. A. fruktoza B. glicerol C. glukoza poniższą tabelę, zaznaczając w skład podanych złożonych D. kwas stearynowy E. kwas oleinowy F. mieszanina aminokwasów 5.1. białko jaja kurzego A B C D E F 5.2. tłuszcz nasycony A B C D E F 5.3. sacharoza A B C D E F Materiał do zadania 6. Przeprowadzono doświadczenie zobrazowane poniższym rysunkiem. Materiał do zadania 3. Do zlewki zawierającej wodę z dodatkiem fenoloftaleiny wprowadzono niewielki kawałek sodu. Zaobserwowano, że sód gwałtownie reagował z wodą, a roztwór przybrał barwę malinową. 3. zadanie (0–1) Które z podanych równań prawidłowo ilustruje przebieg tej reakcji? A. 2 Na + 2 H2O 2 NaOH + H2 B. 2 Na + H2O Na2O + H2 C.Na2O + H2O 2 NaOH D. 2 Na + H2O 2 NaOH 4. zadanie (0–2) Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. 4.1. Alkany to węglowodory nasycone, ponieważ w ich cząsteczce pomiędzy atomami węgla wszystkie wiązania są pojedyncze. P F 4.2. Węglowodory nienasycone identyfikujemy za pomocą wody bromowej, która zmienia zabarwienie z żółtobrązowego na bezbarwne. P F W każdym etapie doświadczenia użyto takiej samej ilości magnezu, a reakcje przebiegały gwałtownie do momentu całkowitego przereagowania metalu. 6. zadanie (0–3) Na podstawie powyższej informacji uzupełnij zdania tak, aby były prawdziwe, zaznaczając odpowiedzi wybrane spośród A-I. 6.1. Reakcje zachodzące w zestawach I, II i III przebiegały z A / B szybkością. 6.2. Najszybszy przebieg reakcji odnotowano dla zestawu C / D / E, a najwolniejszy w zestawie C / D / E. 6.3. Na podstawie przeprowadzonego doświadczenia wnioskować można, że im F / G stężenie jednego z reagentów, tym reakcja przebiega H / I. F. mniejsze A. taką samą G. większe B. różną H. wolniej C. I I. szybciej D. II E. III PeWNiak gimnazjalny zestaw zestawy 2 1. zadanie (0–2) Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących obserwacji podczas identyfikacji gazów. Wybierz T (tak), jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub N (nie) – jeśli jest nieprawdziwe. Po włożeniu rozżarzonego łuczywka do probówki 1.1. zawierającej tlen, łuczywko rozpala się jasnym T N płomieniem. Po włożeniu rozpalonego łuczywka do probówki T N 1.2. z azotem, łuczywko pali się nadal. Po włożeniu rozpalonego łuczywka do probówki z dwutlenkiem węgla, łuczywko natychmiast T N 1.3. gaśnie. Wprowadzenie gazu z probówki do wody wapiennej powoduje jej mętnienie. 1.4. chemia Po włożeniu rozpalonego łuczywka do probówki T N z wodorem, słychać charakterystyczny trzask. 2. zadanie (0–1) Wiedząc, że liczba atomowa Z = 20, a liczba masowa A = 40, określ poprawną ilość cząstek elementarnych w atomie wapnia. 4.1. kwas karboksylowy A A A 4.2. alkohol B B B 4.3. ester C C C 5. zadanie (0–2) Uzupełnij poniższe zdania, zaznaczając odpowiedzi wybrane spośród A-H tak, aby zdania były prawdziwe. 5.1. Etan należy do węglowodorów A / B. C / D to węglowodory nienasycone. 5.2.W cząsteczce pentanu wszystkie wiązania pomiędzy atomami węgla są E / F. Węglowodory nienasycone G / H KMnO4. A. nasyconych B. nienasyconych C. Alkany D. Alkiny Materiał do zadania 6. Ca 20 Wapń Przeprowadzono doświadczenie zobrazowane poniższym rysunkiem. 40 A. 20 protonów, B. 20 protonów, C. 40 protonów, D. 20 protonów, 18 elektronów, 20 elektronów, 40 elektronów, 40 elektronów, E. podwójne F. pojedyncze G. odbarwiają roztwór H. nie odbarwiają roztworu 20 neutronów. 20 neutronów. 40 neutronów. 20 neutronów. Materiał do zadania 3. Aby otrzymać tlenek wapnia (wapno palone), należy poddać prażeniu węglan wapnia według poniższego równania reakcji. T CaCO3 CaO + CO2 3. zadanie (0–1) Wiedząc, że: masy cząsteczkowe substancji biorących udział w tej reakcji MCaCO = 100 u, MCaO = 56 u, odpowiedz, ile kilogramów CaCO3 należy poddać prażeniu, aby otrzymać 112 kg CaO. A. 20 kg C. 200 kg B. 111 kg D. 222 kg 3 6. zadanie (0–1) Uzupełnij zdania, wybierając właściwą odpowiedź spośród A-E. W wyniku reakcji wydzielił się bezbarwny gaz, który spala się z charakterystycznym dźwiękiem. Jest to A / B / C. W trakcie reakcji wydzieliła się odpowiednia ilość energii w postaci ciepła. Jest to reakcja D / E . A. tlen B. wodór C. chlor D. egzoenergetyczna E. endoenergetyczna 4. zadanie (0–3) Na podstawie oznaczeń literowych podanych substancji przyporządkuj je do odpowiednich grup związków. A. etanol C. etanian etylu B. kwas etanowy 25 Klucz odpowiedzi i punktowania zadań zestawy Zestaw egzaminacyjny Numer zadania Poprawna odpowiedź 1. Punktacja 1. 2, A 0-1 2. C 0-1 3. A 0-1 4. 4.1. P 4.2. P 4.3. P 4.4. F 0-2 5. 5.1. F 5.2. B, D 5.3. A, C 0-3 6.1. B 6.2. E, C 6.3. G, I 0-3 6. Zestaw egzaminacyjny Numer zadania 1. Poprawna odpowiedź 1.1. T 1.2. N 1.3. T 1.4. T Zasady przyznawania punktów • każda poprawna odpowiedź – 1 p. • każda błędna odpowiedź lub jej brak – 0 p. • wszystkie poprawne odpowiedzi – 2 p. • dwie lub trzy poprawne odpowiedzi – 1 p. • jedna poprawna odpowiedź lub brak poprawnej odpowiedzi – 0 p. • za każdą poprawną odpowiedź – po 1 p. • błędna odpowiedź lub brak odpowiedzi – 0 p. 2. Punktacja 0-2 Zasady przyznawania punktów • wszystkie poprawne odpowiedzi – 2 p. • dwie lub trzy poprawne odpowiedzi – 1 p. • jedna poprawna odpowiedź lub brak poprawnej odpowiedzi – 0 p. 2. B 0-1 3. C 0-1 4. 4.1. B 4.2. A 4.3. C 0-3 5. 5.1. A, D 5.2. F, G 0-2 • wszystkie poprawne odpowiedzi – 2 p. • dwie lub trzy poprawne odpowiedzi – 1 p. • jedna poprawna odpowiedź lub brak poprawnej odpowiedzi – 0 p. 6. B, D 0-1 • poprawna odpowiedź – 1 p. • błędna odpowiedź lub jej brak – 0 p. • poprawna odpowiedź – 1 p. • błędna odpowiedź lub jej brak – 0 p. • za każdą poprawną odpowiedź – po 1 p. • błędna odpowiedź lub brak odpowiedzi – 0 p.