chemia - Wydawnictwo Szkolne PWN

Transkrypt

chemia - Wydawnictwo Szkolne PWN
chemia
PeWNiak gimnazjalny
chemia
odpowiedzi
spis
treści
Dział
Moduł
Wstęp
I
5
1. Substancje chemiczne i ich właściwości
8
2. Pierwiastek, związek chemiczny i mieszanina
9
3. Atomistyczna budowa materii
10
4. Cząstki elementarne
11
Lista kontrolna
II
12
5. Izotopy oraz ich wykorzystanie
13
6. Klasyfikacja pierwiastków chemicznych
14
7. Charakterystyka cząsteczek, pierwiastków i związków chemicznych
15
8. Typy wiązań chemicznych a właściwości związków chemicznych
16
Lista kontrolna
III
17
9. Wartościowość, nazwy i wzory sumaryczne prostych związków chemicznych
18
10. Typy reakcji chemicznych
19
11. Prawo zachowania masy i stałości składu. Proste obliczenia stechiometryczne
20
Lista kontrolna
IV
21
12. Powietrze i inne gazy
22
13. Znaczenie i zastosowanie wody w chemii. Rozpuszczalność
23
14. Stężenie procentowe roztworów
24
Lista kontrolna
V
Lista kontrolna
Strona
25
15. Charakterystyka tlenków i wodorotlenków
26
16. Charakterystyka kwasów
27
17. Budowa, otrzymywanie i zastosowanie soli
28
18. Charakterystyka elektrolitów, procesu dysocjacji i znaczenie skali pH
29
19. Dysocjacja jonowa kwasów, zasad i soli
30
20. Reakcja zobojętnienia i reakcje strącania osadów
31
32
3
VI
21. Charakterystyka węglowodorów. Szereg homologiczny alkanów
33
22. Paliwa kopalne: węgiel kamienny, ropa naftowa i gaz ziemny
34
23. Szereg homologiczny alkenów i alkinów
35
Lista kontrolna
VII
36
24. Pochodne węglowodorów. Grupy funkcyjne
37
25. Wszystko o alkoholach
38
26. Kwasy karboksylowe
39
27. Wyższe kwasy karboksylowe
40
Lista kontrolna
VIII
4
41
28. Tłuszcze jako rezerwuar energii
42
29. Aminy, aminokwasy i białka
43
30. Cukry w życiu codziennym
44
Lista kontrolna
45
Odpowiedzi do zadań
46
Zestawy egzaminacyjne
47
Klucze do zestawów egzaminacyjnych
48
PeWNiak gimnazjalny
chemia
odpowiedzi
wstęp
Gimnazjalisto!
Przed Tobą egzamin kończący naukę w gimnazjum. Egzamin
składa się z trzech części: humanistycznej, matematyczno-przyrodniczej oraz z języka obcego nowożytnego. Część matematyczno-przyrodnicza podzielona jest na dwa odrębne arkusze:
matematyczny i przyrodniczy. Wiadomości i umiejętności chemiczne sprawdzane są w zadaniach wchodzących w skład arkusza przyrodniczego.
Ten etap egzaminu trwa 60 minut, zatem na rozwiązanie zadań
z chemii masz około 15 minut.
Zadania z chemii
Przygotowany zestaw zadań ma sprawdzić, w jakim stopniu
potrafisz:
• korzystać z różnych źródeł informacji
• identyfikować związki i zależności oraz wyjaśniać zjawiska
i procesy chemiczne
• stosować wiedzę i umiejętności w praktyce.
Typy zadań
Zadania z chemii mają wyłącznie formę zamkniętą. Są zróżnicowane pod względem sprawdzanych wiadomości i umiejętności, poziomu trudności, a także sposobu udzielania odpowiedzi. Polegają
najczęściej na dopasowaniu gotowych elementów. Mogą opierać się na informacjach odczytywanych z tabel, tablic i tekstów
źródłowych oraz ze schematów i rysunków. Często odwołują się
do doświadczeń oraz obliczeń.
Zadania wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią –
wybór jednej poprawnej odpowiedzi z kilku możliwych, często
na podstawie informacji wprowadzającej do zadania (np. tabeli,
tablicy, wykresu, diagramu, tekstu).
Zadania wielokrotnego wyboru – wybór kilku poprawnych odpowiedzi z kilku zaproponowanych, często na podstawie informacji wprowadzającej do zadania.
Zadania z luką – uzupełnienie zdania, tekstu, schematu, zestawienia poprzez wstawienie w odpowiednie miejsca wyrazów,
określeń, liter czy cyfr wybranych z kilku podanych.
Zadania na dobieranie – przyporządkowanie lub uporządkowanie w określonej kolejności pary elementów wybranych ze wskazanych zbiorów (np. wyrazów, wyrażeń, rysunków, symboli) według podanych kryteriów.
Zadania typu prawda/fałsz – ocenienie prawdziwości podanych
zadań lub stwierdzeń najczęściej poprzez zaznaczenie odpowiednio P – prawda, F – fałsz lub T – tak, N – nie.
Strategie egzaminacyjne i kryteria
oceniania
Pamiętaj, aby przy rozwiązywaniu zadań dokładnie czytać polecenia i zapisywać odpowiedzi w przeznaczonych na to miejscach,
w formie wymaganej w treści polecenia. W tym celu podczas czytania polecenia zwróć uwagę na zdania zawierające czasowniki operacyjne (np. wybierz, zaznacz, wstaw, dokończ, dopasuj)
precyzyjnie określające właściwy sposób wykonania zadania.
Zadania zamknięte zapewniają obiektywizm punktowania i są
oceniane według jednolitych kryteriów. Przy ocenie przyznaje
się tylko pełne punkty. Brak odpowiedzi, błędna odpowiedź lub
zaznaczenie większej liczby odpowiedzi niż wskazano w poleceniu ocenia się na 0 (zero) punktów. Pamiętaj, aby wybierać tyle
elementów, ile wymaga polecenie.
Zadania z chemii i punkty, które możesz uzyskać za ich prawidłowe rozwiązanie, stanowią 25% egzaminu przyrodniczego. Bardzo
ważne jest kontrolowanie czasu w trakcie pisania egzaminu, zacznij więc od tych zadań, na które znasz odpowiedzi.
Zadania zgromadzone w tej książce pomogą Ci powtórzyć
i usystematyzować wiedzę chemiczną. Pozwolą Ci też oswoić się
ze specyficzną formą zadań egzaminacyjnych i poznać techniki
ich rozwiązywania.
Życzymy powodzenia na egzaminie.
Autorzy i Wydawnictwo
5
zadania
1
1.
2.
Substancje chemiczne i ich właściwości
(0–1) Właściwości substancji chemicznych nie możemy
badać za pomocą
A. wagi analitycznej.
C.dedukcji.
B. zmysłu węchu.
D. zmysłu dotyku.
liczba uzyskanych punktów
7.
(0–3) Jakimi narządami zmysłu można dokonać obserwa-
cji podczas wykonywania doświadczeń? Uzupełnij poniższą tabelę, zaznaczając narząd zmysłu (A-E), przy pomocy
którego można zaobserwować poszczególne efekty towarzyszące reakcjom chemicznym.
A.
B.
C.
D.
E.
2.1. Zmiana barwy roztworu.
A B
C D E
Wydziela się gaz, który spala
2.2. się z charakterystycznym
dźwiękiem.
A B
C D E
A B
C D E
2.3.
4.
5.
8.
6.
8
Wszystkie metale mają srebrny metaliczny połysk.
T
N
7.2.
Wszystkie metale w temperaturze pokojowej są ciałami stałymi.
T
N
7.3. Siarka i węgiel to popularne niemetale.
T
N
7.4. Mosiądz to stop wykonany z metali.
T
N
(0–1) Jaki jest wpływ rozdrobnienia reagentów na prze-
bieg reakcji chemicznej?
C. Hamuje reakcję.
A. Przyspiesza reakcję.
B. Nie ma wpływu.
D. Powstają inne produkty.
liczba uzyskanych punktów
A
B
Nazwa
aceton gliceryna
substancji
Gęstość
[g/cm3]
(0–1) Do właściwości chemicznych poznawanych za po-
mocą zmysłów należy
A.palność.
C.kowalność.
B.zapach.
D.barwa.
liczba uzyskanych punktów
śród wymienionych jest
A. korozja metali.
C. reakcja zobojętniania.
B. reakcja spalania.
D. wietrzenie skał.
liczba uzyskanych punktów
(0–1) Połącz w pary modele (1-3) z odpowiadającymi im
0,785
1,129
C
rtęć
D
E
F
woda etanol magnez
13,534 0,997 0,785
1,742
Na lekcji chemii Wojtek miał za zadanie zidentyfikować
substancję umieszczoną w zlewce zajmującą objętość
0,4 dm3. W tym celu uczeń zważył naczynie z zawartą
w nim substancją. Waga wskazała wartość 500 g.
Następnie Wojtek przeniósł substancję do innego
naczynia, aby przekonać się, ile waży pusta zlewka.
Okazało się, że masa naczynia wyniosła 48,4 g.
(0–1) Najwolniej zachodzącym procesem chemicznym spo-
A. ciało stałe
B. gaz
liczba uzyskanych punktów
7.1.
Materiał do zadań 9-10
Powstaje substancja o ostrym,
drażniącym zapachu.
stanami skupienia (A-C).
1.
2.
N (nie) – jeśli jest nieprawdziwa.
liczba uzyskanych punktów
liczba uzyskanych punktów
3.
(0–2) Wybierz T (tak), jeśli informacja jest prawdziwa, lub
9.
(0–1) Dokończ zdanie.
Identyfikowaną przez Wojtka substancją jest
A.aceton.
C.gliceryna.
B.etanol.
D.rtęć.
liczba uzyskanych punktów
3.
C. ciecz
(0–1) Mianem katalizatora określa się substancję, która
reakcję chemiczną
A.przyspiesza.
C.hamuje.
B.spowalnia.
D.inicjuje.
liczba uzyskanych punktów
liczba punktów możliwa do uzyskania
10.
(0–1) Uzupełnij poniższą tabelę, zaznaczając nazwy
substancji wybrane spośród A-F tak, aby prawidłowo określić ich stany skupienia w temperaturze
pokojowej.
10.1. ciało stałe
A B C D E
F
10.2. ciecz
A B
F
liczba uzyskanych punktów
13
Twoja liczba punktów
C D E
PeWNiak gimnazjalny
2
1.
2.
(0–1) Pierwiastek chemiczny to zbiór wszystkich atomów
Materiał do zadań 5-7
o jednakowej liczbie
A. neutronów w jądrze.
C.masowej.
B. protonów w jądrze.
D. powłok elektronowych.
liczba uzyskanych punktów
Poniżej opisano i zilustrowano jedną z metod rozdzielania
składników mieszaniny.
(0–3) Uzupełnij poniższą tabelę, zaznaczając substancje
wybrane spośród A-H tak, aby zaliczyć je odpowiednio
do mieszanin lub związków chemicznych.
A. opiłki żelaza z piaskiem E. woda destylowana
F. kwas solny
B.powietrze
G. tlenek glinu
C. woda z sokiem
D. mąka z wodą
Metoda rozdzielania składników mieszaniny polega
na przelewaniu mieszaniny niejednorodnej przez
sączek wykonany z bibuły i umieszczony w szklanym lejku. Sączek powinien
szczelnie przylegać do ścianek lejka, a nóżka lejka powinna lekko dotykać ścianki zlewki.
2.1. mieszanina jednorodna
A B
C D E G
2.2. mieszanina niejednorodna
A B
C D E G
2.3. związek chemiczny
A B
C D E G
5.
(0–1) Wybierz mieszaninę, której składniki można roz-
6.
(0–1) Wybierz nazwę opisanej powyżej metody rozdzielania składników mieszaniny.
A.Destylacja.
C.Chromatografia.
B.Sublimacja.
D.Sączenie.
liczba uzyskanych punktów
7.
(0–1) Wybierz zestaw naczyń i sprzętów laboratoryjnych,
(0–3) Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest
prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
3.1.
Mieszaniny jednorodne mogą mieć gazowy
P
stan skupienia.
F
3.2.
Przykładem mieszaniny
jest tlenek magnezu.
P
F
3.3.
Związek chemiczny to inaczej mieszanina
P
niejednorodna.
F
3.4.
Składniki mieszanin zachowują swoje właP
ściwości.
F
3.5.
Trwałe połączenie co najmniej dwóch pierP
wiastków to związek chemiczny.
F
Połączenie co najmniej dwóch substancji
3.6. zawsze tworzy mieszaninę jednorodną, P
czyli roztwór.
F
niejednorodnej
liczba uzyskanych punktów
4.
zadania
Pierwiastek, związek chemiczny i mieszanina
liczba uzyskanych punktów
3.
chemia
liczba punktów możliwa do uzyskania
12
których użyto do wykonania zestawu zobrazowanego powyższym rysunkiem.
X
A. szklany pręcik
B. statyw
C. erlenmajerka
D. statyw
(0–1) Zgodnie z definicją, związkiem chemicznym
nazywamy
A.substancję o charakterze niejednorodnym złożoną
przynajmniej z jednego pierwiastka chemicznego.
B. substancję o charakterze jednorodnym złożoną przynajmniej z dwóch różnych pierwiastków chemicznych
połączonych wiązaniem lub wiązaniami chemicznymi.
C.substancję niedającą się rozdzielić metodami chemicznymi na protony, elektrony i neutrony.
D. każdą substancję, która po zmieszaniu staje się związkiem jednorodnym.
liczba uzyskanych punktów
dzielić, stosując opisaną wyżej metodę.
A. Siarczan(VI) miedzi(II) i woda.
B. Opiłki miedzi i piasek.
C. Siarka i woda.
D.Ocet.
liczba uzyskanych punktów
Y
zlewka
lejek
szklany pręcik
lejek
Z
lejek
zlewka
lejek
erlenmajerka
liczba uzyskanych punktów
8.
(0–1) Pewna część pierwiastków występuje w przyrodzie
w czystej formie. Noszą one nazwę
A. pierwiastków czystych.
C. złóż rodzimych.
B. rud metali i niemetali.
D. skał osadowych.
liczba uzyskanych punktów
Twoja liczba punktów
9
3
1.
2.
Atomistyczna budowa materii
(0–1) W których latach żył słynny grecki filozof Demokryt
z Abdery?
A. 370-460 p.n.e.
C. 460-370 p.n.e.
B. 660-570 p.n.e.
D. 350-430 n.e.
liczba uzyskanych punktów
5.
Kolumna I
Kolumna II
1. Elektrony
A. dodatnim.
6.
W tabeli przedstawiono elementy budowy atomu.
Symbol
cząstki
elementarnej
Masa
[kg]
proton
1,673 · 10-27
1
1
p
neutron
1,675 · 10-27
1
0
n
elektron
9,109 · 10-31
0
−1
jądro
B. obojętnym.
C. ujemnym.
liczba uzyskanych punktów
(0–2) Oceń prawdziwość zdań, zaznaczając P, jeśli zdanie
jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Budujące jądro atomowe cząstki – protony i neutrony – nazywane są nukleonami.
P
F
6.2. Ładunek jądra jest zawsze ujemny.
P
F
John Dalton, twórca atomistycznej teorii
budowy materii, jest tym samym bada6.3.
czem, któremu zawdzięczamy odkrycie
wady wzroku nazywanej daltonizmem.
P
F
Atom to cząstka elementarna elektrycznie obojętna.
P
F
6.1.
Nazwa
cząstki
elementarnej
to cząstki elementarne obdarzone ładunkiem
3. Protony
Materiał do zadań 3-4
chmura
elektronowa
aby utworzyć zdania prawdziwe dotyczące cząstek
elementarnych.
2. Neutrony
(0–1) Kto po raz pierwszy użył słowa „atom” do opisu naj-
mniejszych, niepodzielnych cząstek, z których zbudowana miała być otaczająca materia?
A. John Dalton.
C. Niels Bohr.
B. Ernest Rutherford.
D. Demokryt z Abdery.
liczba uzyskanych punktów
(0–1) Dopasuj fragmenty zdań z kolumny I i II tak,
6.4.
liczba uzyskanych punktów
e
Materiał do zadania 7
3.
(0–2) Uzupełnij poniższe zdania tak, aby były prawdzi-
3.1.Atomy wszystkich pierwiastków składają się z protonów, neutronów oraz elektronów. Ponieważ atomy
są strukturami elektrycznie obojętnymi, liczba  A /
 C i  B /  C w atomie muszą być sobie równe.
3.2. Praktycznie cała masa atomu skupiona jest w  D /
 E.
D. chmurze elektronowej
A.protonów
E.jądrze
B.elektronów
C.neutronów
liczba uzyskanych punktów
4.
Niels Bohr przyjął wprowadzony przez Ernesta Rutherforda
model atomu. Według tego modelu elektron krąży wokół
jądra jako naładowany punkt materialny, przyciągany
przez jądro siłami elektrostatycznymi. Przez analogię do
ruchu planet wokół Słońca model ten nazwano modelem
planetarnym atomu.
we. Zaznacz litery (A-D) przyporządkowane odpowiednim elementom.
(0–1) Wybierz zdanie prawdziwe.
A. Masa elektronu jest większa od masy protonu.
B. Masa neutronu jest większa od masy protonu.
C. Masa protonu jest większa od masy neutronu.
D. Masa protonu jest mniejsza od masy elektronu.
liczba uzyskanych punktów
Na podstawie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Model_atomu_Bohra
7.
(0–1) W oparciu o fragment tekstu zaznacz rysunek, któ-
ry najtrafniej obrazuje koncepcję budowy atomu według
Nielsa Bohra.
A.
B.
C.
D.
liczba uzyskanych punktów
10
liczba punktów możliwa do uzyskania
9
Twoja liczba punktów
chemia
PeWNiak gimnazjalny
4
Cząstki elementarne
Materiał do zadań 1-3.
liczba atomowa
symbol pierwiastka
Na
11
Sód
2
3
H
1.
2.
He
2
2
Be
13
B
14
C
15
N
16
O
4
17
F
Hel
(0–1) Maksymalną liczbę elektronów na danej powło-
Ne
3
Lit
4
Beryl
5
Bor
6
Węgiel
7
Azot
8
Tlen
9
Fluor
10
Neon
7
9
11
12
14
16
19
20
Na
5.
18
1
Wodór
Li
(0–1) Zaznacz zestaw zawierający wyłącznie kationy.
A.Ca2+, K+, Cl–, S–,Fe3+.
C.Mg2+, Na+, K+, Fe2+.
2+
+
–
2+
B.Cu , Na , Br , Fe .
D.Cl–, S–, Br–.
liczba uzyskanych punktów
masa atomowa
1
1
4.
nazwa pierwiastka
23
1
zadania
Mg
Al
Si
P
S
Cl
Ar
11
Sód
12
Magnez
13
Glin
14
Krzem
15
Fosfor
16
Siarka
17
Chlor
18
Argon
23
24
27
28
31
32
35,5
40
(0–3) Uzupełnij zdania tak, aby były poprawne, zaznacza-
jąc właściwą odpowiedź (A-H).
1.1. Atom pierwiastka ma 16 protonów w jądrze atomowym. Pierwiastkiem tym jest  A /  B.
1.2. Beryl i magnez wykazują  C /  D właściwości, gdyż
posiadają  E /  F ilość elektronów walencyjnych.
1.3. Atom pierwiastka opisanego symbolem He na ostatniej
powłoce posiada  G /  H elektronów walencyjnych.
E. taką samą
A.tlen
F.różną
B.siarka
G.8
C.podobne
H.2
D.różne
liczba uzyskanych punktów
(0–1) Korzystając z informacji zawartych w układzie okre-
sowym pierwiastków, oblicz masę cząsteczkową związku chemicznego o wzorze sumarycznym H2SO4. Wybierz
prawidłową odpowiedź.
A. 164 u
C. 89 u
B. 82 u
D. 98 u
liczba uzyskanych punktów
6.
ce można obliczyć, korzystając z wzoru: 2n2, gdzie n to
numer okresu, w którym umieszczony jest atom danego pierwiastka.
Na podstawie powyższej informacji oblicz maksymalną
ilość elektronów, jaka znajdować się może na powłoce
oznaczonej symbolem M. Wybierz poprawną odpowiedź.
A.81
C.12
B.18
D.21
liczba uzyskanych punktów
(0–1) Połącz w pary pojęcia (1-3) z odpowiadającymi im
definicjami (A-C).
1. liczba atomowa (Z)
A. suma protonów
i neutronów w jądrze
atomowym
B. masa atomu wyrażona
w atomowych jednostkach masy [u]
C. liczba protonów równa
liczbie neutronów
w atomie obojętnym
2. masa atomowa
3. liczba masowa (A)
liczba uzyskanych punktów
7.
(0–1) Podaj poprawne liczby cząstek elementarnych dla
atomów pierwiastków oznaczonych literami X, Y, Z.
Atom pierwiastka
27
13
Al
40
18
Ar
65
30
Zn
31
15
P
liczba neutronów
liczba protonów
45
21
Sc
Z
X
liczba elektronów
Y
Wybierz odpowiedź spośród A-D.
3.
(0–2) Oceń prawdziwość zdań, zaznaczając P, jeśli zdanie
A.
B.
C.
D.
jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
3.1.
Atom azotu zawiera 7 protonów, 14 neuP
tronów i 7 elektronów.
F
3.2.
Atom pierwiastka o konfiguracji elektroP
nowej K2L8M2 to magnez.
F
Atom pierwiastka oznaczony symbolem
3.3. Ar znajduje się w 18 okresie i 3 grupie P
układu okresowego pierwiastków.
F
Atom fosforu zawiera 15 protonów, które
P
są obdarzone ładunkiem dodatnim.
F
3.4.
X
27
13
13
14
Y
35
30
30
65
Z
21
45
24
24
liczba uzyskanych punktów
8.
(0–1) Cztery pierwsze powłoki elektronowe oznaczane są
w chemii symbolami
A. a, b, c, d.
C. P1, P2, P3, P4.
B. K, L, M, N.
D. N1, N2, N3, N4.
liczba uzyskanych punktów
liczba uzyskanych punktów
liczba punktów możliwa do uzyskania
11
Twoja liczba punktów
11
Lista kontrolna
Potrafię...
1.
opisać właściwości substancji będących głównym składnikiem spotykanych
na co dzień produktów.
2.
wykonać doświadczenie pozwalające zbadać proste właściwości wybranych
substancji.
3.
obliczać wielkości fizyczne, takie jak: masa, gęstość, objętość.
4.
opisać ziarnistą budowę materii oraz zaplanować doświadczenie potwierdzające taką jej budowę.
5.
przedstawić, na czym polega zjawisko dyfuzji, i zaplanować doświadczenie
wyjaśniające to zjawisko.
6. wyjaśnić
różnicę pomiędzy pierwiastkiem chemicznym a mieszaniną
chemiczną.
7.
wyjaśnić, czym jest przemiana fizyczna, i podać jej przykłady.
8.
wyjaśnić, czym jest przemiana chemiczna, i podać jej przykłady.
9.
wyjaśnić pojęcie mieszaniny i podać jej przykłady.
10. dobrać
odpowiednią metodę rozdzielania składników mieszaniny,
wykorzystując ich różne właściwości fizyczne.
11.
wyjaśnić pojęcie atomu.
12.
opisać skład atomu.
13.
wymienić składniki jądra atomowego oraz chmury elektronowej.
14.
podać liczbę elektronów walencyjnych w oparciu o położenie pierwiastka
w układzie okresowym pierwiastków.
15.
ustalić liczbę protonów, neutronów i elektronów w oparciu o liczbę masową i atomową.
16.
wyjaśnić związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków
zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów.
Znam...
16
17.
i stosuję symbole wybranych pierwiastków chemicznych (H, O, N, Cl, S, C, P,
Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg).
18.
i wymieniam cechy mieszaniny jednorodnej i niejednorodnej.
19.
proste metody rozdzielania mieszanin.
20.
definicję elektronów walencyjnych.
moduły 1–4
próba 1
próba 2
próba 3
odpowiedzi
do zadań
1
1. C 2. 2.1. A; 2.2. A, B; 2.3. D 3. B
6. A 7. 7.1. N; 7.2. N; 7.3. T; 7.4. T
10.2. A, B, C, D, E
4. D
8. A
5. 1. B; 2. C; 3. A
9. C 10. 10.1. F;
2
1. B 2. 2.1. B, C; 2.2. A, D; 2.3. E, F, G 3. 3.1. P; 3.2. F; 3.3. F;
3.4. P; 3.5. P; 3.6. F 4. B 5. B 6. D 7. B 8. C
3
1. C 2. D 3. 3.1. A, B; 3.2. E 4. B 5. 1. C; 2. B; 3. A 6. 6.1. P;
6.2. F; 6.3. P; 6.4. F 7. A
4
1. 1.1. B; 1.2. C, E; 1.3. H 2. D 3. 3.1. F; 3.2. P; 3.3. F; 3.4. P
4. C 5. B 6. 1. C; 2. B; 3. A 7. C 8. B
20
zestawy
egzaminacyjne
1
zestaw
1.
zadanie 
 (0–1) Wybierz poprawne stwierdzenie 1 albo 2
oraz jego uzasadnienie A albo B.
Mieszaninę wody z alkoholem możemy rozdzielić za pomocą
1. rozdzielacza
2. destylacji
A. należy do mieszanin jednorodnych, a jej składniki różnią się temperaturą wrzenia.
ponieważ
B. należy do mieszanin niejednorodnych, a jej składniki
nie mieszają się i różnią się
gęstością.
2.
zadanie 
 (0–1) Określ typy wiązań chemicznych występujących w podanych związkach. Wybierz wiersz A, B, C lub D zawierający wyłącznie prawdziwe informacje.
KCl
O2
HBr
A. kowalencyjne
spolaryzowane
kowalencyjne
atomowe
jonowe
B.
kowalencyjne
spolaryzowane
jonowe
kowalencyjne
atomowe
C.
jonowe
kowalencyjne
atomowe
kowalencyjne
spolaryzowane
kowalencyjne
spolaryzowane
jonowe
D. kowalencyjne
atomowe
4.3. Związek o wzorze sumarycznym C5H8 należy do
szeregu homologicznego alkanów.
P
F
4.4. Produktem całkowitego spalania węglowodorów jest tlenek węgla(II) i woda.
P
F
5.
zadanie 
 (0–3) Uzupełnij
substancje (A-F) wchodzące
węglowodorów.
A. fruktoza
B. glicerol
C. glukoza
poniższą tabelę, zaznaczając
w skład podanych złożonych
D. kwas stearynowy
E. kwas oleinowy
F. mieszanina aminokwasów
5.1. białko jaja kurzego
A B
C D E
F
5.2. tłuszcz nasycony
A B
C D E
F
5.3. sacharoza
A B
C D E
F
Materiał do zadania 6.
Przeprowadzono doświadczenie zobrazowane poniższym
rysunkiem.
Materiał do zadania 3.
Do zlewki zawierającej wodę z dodatkiem fenoloftaleiny
wprowadzono niewielki kawałek sodu. Zaobserwowano, że
sód gwałtownie reagował z wodą, a roztwór przybrał barwę
malinową.
3.
zadanie 
 (0–1) Które z podanych równań prawidłowo ilustruje przebieg tej reakcji?
A. 2 Na + 2 H2O
2 NaOH + H2
B. 2 Na + H2O
Na2O + H2
C.Na2O + H2O
2 NaOH
D. 2 Na + H2O
2 NaOH
4.
zadanie 
 (0–2) Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli
zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
4.1. Alkany to węglowodory nasycone, ponieważ
w ich cząsteczce pomiędzy atomami węgla
wszystkie wiązania są pojedyncze.
P
F
4.2. Węglowodory nienasycone identyfikujemy za
pomocą wody bromowej, która zmienia zabarwienie z żółtobrązowego na bezbarwne.
P
F
W każdym etapie doświadczenia użyto takiej samej ilości magnezu, a reakcje przebiegały gwałtownie do momentu całkowitego przereagowania metalu.
6.
zadanie 
 (0–3) Na podstawie powyższej informacji uzupełnij zdania tak, aby były prawdziwe, zaznaczając odpowiedzi wybrane spośród A-I.
6.1. Reakcje zachodzące w zestawach I, II i III przebiegały
z  A /  B szybkością.
6.2. Najszybszy przebieg reakcji odnotowano dla zestawu  C /
 D /  E, a najwolniejszy w zestawie  C /  D /  E.
6.3. Na podstawie przeprowadzonego doświadczenia wnioskować można, że im  F /  G stężenie jednego z reagentów, tym
reakcja przebiega  H /  I.
F. mniejsze
A. taką samą
G. większe
B. różną
H. wolniej
C. I
I. szybciej
D. II
E. III
PeWNiak gimnazjalny
zestaw
zestawy
2
1.
zadanie 
 (0–2) Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących obserwacji podczas identyfikacji gazów. Wybierz T (tak),
jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub N (nie) – jeśli jest
nieprawdziwe.
Po włożeniu rozżarzonego łuczywka do probówki
1.1. zawierającej tlen, łuczywko rozpala się jasnym T N
płomieniem.
Po włożeniu rozpalonego łuczywka do probówki
T N
1.2. z azotem, łuczywko pali się nadal.
Po włożeniu rozpalonego łuczywka do probówki z dwutlenkiem węgla, łuczywko natychmiast
T N
1.3.
gaśnie. Wprowadzenie gazu z probówki do wody
wapiennej powoduje jej mętnienie.
1.4.
chemia
Po włożeniu rozpalonego łuczywka do probówki
T N
z wodorem, słychać charakterystyczny trzask.
2.
zadanie 
 (0–1) Wiedząc, że liczba atomowa Z = 20, a liczba masowa A = 40, określ poprawną ilość cząstek elementarnych w atomie wapnia.
4.1. kwas karboksylowy
A
A
A
4.2. alkohol
B
B
B
4.3. ester
C
C
C
5.
zadanie 
 (0–2) Uzupełnij poniższe zdania, zaznaczając odpowiedzi wybrane spośród A-H tak, aby zdania były prawdziwe.
5.1. Etan należy do węglowodorów  A /  B.
 C /  D to węglowodory nienasycone.
5.2.W cząsteczce pentanu wszystkie wiązania pomiędzy
atomami węgla są  E /  F.
Węglowodory nienasycone  G /  H KMnO4.
A. nasyconych
B. nienasyconych
C. Alkany
D. Alkiny
Materiał do zadania 6.
Ca
20
Wapń
Przeprowadzono doświadczenie zobrazowane poniższym
rysunkiem.
40
A. 20 protonów,
B. 20 protonów,
C. 40 protonów,
D. 20 protonów,
18 elektronów,
20 elektronów,
40 elektronów,
40 elektronów,
E. podwójne
F. pojedyncze
G. odbarwiają roztwór
H. nie odbarwiają roztworu
20 neutronów.
20 neutronów.
40 neutronów.
20 neutronów.
Materiał do zadania 3.
Aby otrzymać tlenek wapnia (wapno palone), należy poddać
prażeniu węglan wapnia według poniższego równania reakcji.
T
CaCO3
CaO + CO2
3.
zadanie 
 (0–1) Wiedząc, że: masy cząsteczkowe substancji
biorących udział w tej reakcji MCaCO = 100 u, MCaO = 56 u, odpowiedz, ile kilogramów CaCO3 należy poddać prażeniu, aby otrzymać 112 kg CaO.
A. 20 kg
C. 200 kg
B. 111 kg
D. 222 kg
3
6.
zadanie 
 (0–1) Uzupełnij zdania, wybierając właściwą odpowiedź spośród A-E.
W wyniku reakcji wydzielił się bezbarwny gaz, który spala się
z charakterystycznym dźwiękiem. Jest to  A /  B /  C.
W trakcie reakcji wydzieliła się odpowiednia ilość energii
w postaci ciepła. Jest to reakcja  D /  E .
A. tlen
B. wodór
C. chlor
D. egzoenergetyczna
E. endoenergetyczna
4.
zadanie 
 (0–3) Na podstawie oznaczeń literowych podanych substancji przyporządkuj je do odpowiednich grup
związków.
A. etanol
C. etanian etylu
B. kwas etanowy
25
Klucz odpowiedzi i punktowania zadań
zestawy
Zestaw egzaminacyjny
Numer
zadania
Poprawna
odpowiedź
1.
Punktacja
1.
2, A
0-1
2.
C
0-1
3.
A
0-1
4.
4.1. P
4.2. P
4.3. P
4.4. F
0-2
5.
5.1. F
5.2. B, D
5.3. A, C
0-3
6.1. B
6.2. E, C
6.3. G, I
0-3
6.
Zestaw egzaminacyjny
Numer
zadania
1.
Poprawna
odpowiedź
1.1. T
1.2. N
1.3. T
1.4. T
Zasady przyznawania punktów
• każda poprawna odpowiedź – 1 p.
• każda błędna odpowiedź lub jej brak – 0 p.
• wszystkie poprawne odpowiedzi – 2 p.
• dwie lub trzy poprawne odpowiedzi – 1 p.
• jedna poprawna odpowiedź lub brak poprawnej odpowiedzi – 0 p.
• za każdą poprawną odpowiedź – po 1 p.
• błędna odpowiedź lub brak odpowiedzi – 0 p.
2.
Punktacja
0-2
Zasady przyznawania punktów
• wszystkie poprawne odpowiedzi – 2 p.
• dwie lub trzy poprawne odpowiedzi – 1 p.
• jedna poprawna odpowiedź lub brak poprawnej odpowiedzi – 0 p.
2.
B
0-1
3.
C
0-1
4.
4.1. B
4.2. A
4.3. C
0-3
5.
5.1. A, D
5.2. F, G
0-2
• wszystkie poprawne odpowiedzi – 2 p.
• dwie lub trzy poprawne odpowiedzi – 1 p.
• jedna poprawna odpowiedź lub brak poprawnej odpowiedzi – 0 p.
6.
B, D
0-1
• poprawna odpowiedź – 1 p.
• błędna odpowiedź lub jej brak – 0 p.
• poprawna odpowiedź – 1 p.
• błędna odpowiedź lub jej brak – 0 p.
• za każdą poprawną odpowiedź – po 1 p.
• błędna odpowiedź lub brak odpowiedzi – 0 p.

Podobne dokumenty