Cztery pory roku – zima Zima Lubię śnieżek Lubię śnieg, Chociaż w

Cztery pory roku – zima Zima Lubię śnieżek Lubię śnieg, Chociaż w

Cztery pory roku – zima
Zima
Lubię śnieżek
Lubię śnieg,
Chociaż w oczy
Prószy.
Lubię mrozik,
Lubię mróz,
Chociaż marzną
Uszy.
Lubię wicher,
Lubię wiatr,
Chociaż mnie
Przewiewa.
Lubię zimę!
Idę w świat
I wesoło
Śpiewam.
Irena Suchorzewska
Przysłowia mówią: „Jak się grudzień zaczyna, taka będzie zima” lub „Kiedy w
grudniu przyjdzie zima - mróz na długo wiosnę wstrzyma.” Zima jest kalendarzowa i
zaczyna się w Polsce 22 grudnia oraz zima meteorologiczna, która trwa przez grudzień,
styczeń i luty. W grudniu średnia temperatura waha się od -2,9 stopnia C do 1 stopnia C.
Długość dnia wynosi nieco ponad 8 godzin. Około 21 grudnia notujemy najdłuższą noc i
najkrótszy dzień. Od tego momentu zaczyna już przybywać dnia. Wilgotność powietrza waha
się od 80 - 89 % i dlatego grudzień jest najwilgotniejszym miesiącem roku.
Na początku zimy widać gdzieniegdzie na drzewach nasiona, później i one zanikają.
Widać nieliczne białe jagody śnieguliczki, drobne czerwone owocki na berberysach, irgach i
pomarańczowe na rokitniku. Zieloną barwę zachowują drzewa i krzewy iglaste. W świecie
zwierzęcym życie jednak nie zamiera. Wiele ptaków spędza u nas zimę a więc: gile,
jemiołuszki, czeczotki, gawrony, wrony, kawki i szczygły i wraz z tymi, które u nas zostały:
sikorki, wróble, kuropatwy, cietrzewie, sroki nadają ton naszym parkom i lasom a także
gromadzą się wokół ludzi. Można obserwować ślady ptaków na śniegu tzw. tropy i próbować
rozpoznawać jaki ptak je zostawił. W lasach można usłyszeć dzięcioła, który im większy
mróz tym mocniej i gwałtowniej stuka w drzewo w poszukiwaniu pożywienia.
Młode drzewka w zagajnikach i sadach obgryzane są przez nornicę rudą, królika i
zająca, a w lasach przez jelenie i sarny, na wsiach do gospodarstw podchodzą stada wilków i
napadają na zwierzęta gospodarskie. W środku zimy jelenie zrzucają rogi a nowe zaczną
odrastać im wiosną. W sen zimowy w grudniu zapadają niedźwiedzie a w styczniu samice
rodzą od 2-4 młodych.
„Gdy Nowy Rok nastaje, każdemu ochoty nadaje”, „Nowy Rok jaki, cały rok
taki”. Pierwszego stycznia dzień trwa blisko 8 godzin ale już pod koniec stycznia dzień
wydłuża się o ponad 70 minut. Styczeń jest u nas jednym z najzimniejszych miesięcy w roku.
Wilgotność powietrza nadal duża waha się od 78 – 88%. Miesiąc ten ma dużo opadów śniegu.
Średnia temperatura waha się od -4.8 stopni C do –0,6 stopni C. W górach jest niższa i wynosi
około -7,1 stopnia C. Śnieg zmienia wygląd krajobrazu i nadaje mu miękkie kształty.
Śniegowa kołderka nie ziębi ziemi a izoluje ją od mrozu i utrzymuje temperaturę zbliżoną do
0 stopni C.
W czasie zimy większość zbiorników wodnych pokrywa się lodem. W większych
zbiornikach, które nie zamarzają do dna toczy się tarło. W grudniu dobiega końca tarło
łososia, troci, pstrąga, siei i sielawy. W styczniu na niektórych rzekach trwa tarło łososi, troci i
pstrąga źródlanego.
„Idzie luty – włóż ciepłe buty.” „Gdy mróz w lutym ostro trzyma – wtedy już
niedługo zima”. Luty jest ostatnim miesiącem zimy ale też bywa najbardziej dokuczliwy ze
względu na mrozy i opady śniegu. Średnia temperatura waha się od 4,2 stopni do 0,1 stopni
C. Dzień jest już dłuższy o prawie dwie godziny. Wilgotność waha się od 73-85%. W drugiej
połowie lutego, jeżeli nie ma mrozów rozpoczyna się ożywienie wśród ptaków. Rozpoczynają
się wędrówki wron i będą trwały do kwietnia. Wraca z zachodu łabędź niemy, dzięcioł
zielony. Można usłyszeć gęganie gęsi gęgaw, które powracają długimi kluczami. Zdarza się
też, że wraca skowronek. W lutym zaczyna się okres tarła pstrąga tęczowego, szczupaka i
głowacza. Borsuk budzi się ze snu zimowego.
Marzec jest u nas miesiącem bardzo zmiennej pogody: „W marcu jak w garncu”.
Około 20 marca następuje zrównanie dnia z nocą a dzień 21 marca to pierwszy dzień wiosny.
Ważne wydarzenia i daty:
 6 grudnia – Św. Mikołaja
 24-26 grudnia – Święta Bożego Narodzenia
 31 grudnia – Sylwester
 6 stycznia – święto Trzech Króli
 21 stycznia – Dzień Babci
 22 stycznia – Dzień Dziadka
 14 luty – Walentynki
 17 luty – Międzynarodowy Dzień Kota
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Literatura:
Henryk Sandner, Zdzisława Wójcik, Kalendarz Przyrody, Warszawa 1978;
Rene Mettler, Przyroda przez cały rok, Warszawa 1999;
Maria Kownacka, Razem ze słonkiem. Zima, Warszawa 1975;
Maria Przybysz-Piwko, Zbiór przysłów i zagadek dla dzieci, Warszawa 1995;
Wychowanie w Przedszkolu nr 1/ 1994;
Wychowanie w Przedszkolu nr 1,2,10/ 2000.
Wychowanie w Przedszkolu nr 1/ 2001.
Opracowały: B.Michniewicz, E.Krzysiek