Pobierz PDF

PRESS
PL
Rada UE
KOMUNIKAT PRASOWY
252/16
17.5.2016
Manipulacja wskaźnikami: Rada przyjmuje surowsze
przepisy
17 maja 2016 r. Rada przyjęła nowe przepisy mające zapewnić większą ścisłość i rzetelność wskaźników odnoszących się
do instrumentów finansowych.
Mają one po skandalach manipulacyjnych z ostatnich lat przywrócić wiarygodność indeksów stosowanych jako wskaźniki
finansowe. Wzrosnąć ma solidność i niezawodność wskaźników, a tym samym zaufanie do rynków finansowych.
Manipulacja wskaźnikami
Niedawne przypadki manipulowania wskaźnikami stóp procentowych Libor i Euribor unaoczniły, jak ważne są wskaźniki i jakie
są ich słabe strony. Wycena wielu instrumentów i umów finansowych zależy od ścisłości wskaźników. Wątpliwa rzetelność
indeksów stosowanych jako wskaźniki może obniżyć wiarygodność rynkową, narazić konsumentów i inwestorów na straty oraz
zakłócić gospodarkę realną.
Cele
Wskaźniki są podatne na manipulację, jeżeli w grę wchodzą konflikty interesów i arbitralne decyzje oraz brakuje odpowiedniej
kontroli. Uzgodnione rozporządzenie ma:
ulepszyć zarządzanie procesem opracowywania wskaźników i kontrolę nad nim, a zwłaszcza sprawić, by
administratorzy unikali konfliktu interesów lub przynajmniej odpowiednio takie konflikty rozwiązywali
poprawić jakość danych wejściowych oraz metodologię stosowaną przez administratorów
zapewnić odpowiednią kontrolę nad podmiotami przekazującymi dane i samymi danymi, zwłaszcza żeby nie dochodziło do
konfliktu interesów
chronić konsumentów i inwestorów poprzez większą przejrzystość i właściwe środki odwoławcze.
Rozporządzenie
W myśl proponowanego rozporządzenia podmioty przekazujące dane będą podlegać prawnie wiążącemu kodeksowi
postępowania, który nakaże stosować solidną metodologię oraz korzystać z adekwatnych, wiarygodnych danych. W miarę
możliwości trzeba też będzie opierać wskaźniki na faktycznych danych wejściowych o transakcjach. Niemniej jeśli dane
takie nie będą wystarczające, wolno będzie też stosować inne.
Zakres rozporządzenia jest szeroki, ale wskaźniki kluczowe będą podlegać surowszym przepisom. Na przykład właściwe
organy będą mogły nakazać przekazywanie danych wejściowych. Rozporządzenie nie będzie dotyczyć wskaźników
udostępnianych przez banki centralne ani – w pewnych sytuacjach – przez kontrahentów centralnych czy organy publiczne.
Administrator wskaźnika będzie musiał uzyskać zezwolenie. Będzie też podlegać nadzorowi ze strony właściwego organu
państwa, w którym ma siedzibę. Jeżeli administrator nie będzie przestrzegać rozporządzenia, właściwy organ może zawiesić
lub cofnąć zezwolenie. Administrator będzie zobowiązany zatroszczyć się o odpowiednie rozwiązania zarządcze oraz kontrolne,
by zapobiec konfliktom interesów.
Nadzór nad administratorami wskaźników będą sprawować właściwe organy krajowe, których działalność będzie z kolei
koordynować Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA). Najważniejsze decyzje co do wskaźników
kluczowych będą podejmować specjalnie utworzone kolegia krajowych organów nadzoru (z udziałem ESMA).
Trzy kategorie wskaźników
Każdy wskaźnik będzie podlegać wymogom zależnym od jego rozmiaru i charakteru, a także wspólnym minimalnym wymogom,
które będą odpowiadać zasadom ustalonym przez Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO).
Wskaźnik kluczowy to wskaźnik, który jest odniesieniem dla instrumentów finansowych, umów finansowych lub pomiaru
wyników funduszy inwestycyjnych o łącznej wartości co najmniej 500 mld EUR szacowanej na podstawie wszystkich okresów
zapadalności wskaźnika; lub wskaźnik oparty na danych od podmiotów je przekazujących mających siedzibę głównie w jednym
państwie członkowskim i uznany za kluczowy w tym państwie. Za kluczowy można też uznać wskaźnik dotyczący wartości co
najmniej 400 mld EUR, jeżeli nie ma (lub jest bardzo niewiele) odpowiednich rynkowych wskaźników zastępczych i jeżeli jego
brak poważnie odbiłby się na integralności rynków, stabilności finansowej, konsumentach, gospodarce realnej czy finansowaniu
gospodarstw domowych i przedsiębiorstw.
Wskaźnik istotny to wskaźnik, który jest odniesieniem dla instrumentów finansowych, umów finansowych lub pomiaru wyników
funduszy inwestycyjnych o łącznej średniej wartości co najmniej 50 mld EUR szacowanej na podstawie wszystkich okresów
zapadalności za okres 6 miesięcy. Kwalifikować się mogą także wskaźniki, które nie przekraczają tego progu, o ile wywierają
one istotny wpływ na rynki oraz mają niewiele (lub nie mają wcale) rynkowych wskaźników zastępczych.
Wskaźnik pozaistotny to wskaźnik, który podlega niewielkiej regulacji na zasadzie „spełnij lub wyjaśnij” (czyli ogólnym
zasadom odpowiadającym międzynarodowym uzgodnieniom IOSCO).
Wskaźniki traktowane odrębnie
Odrębne uregulowania będą dotyczyć wskaźników towarowych, wskaźników stóp procentowych oraz wskaźników danych
regulowanych:
Wskaźniki towarowe dotyczące wartości powyżej 100 mln EUR będą podlegać tym samym zasadom co agencje raportujące
ceny ropy naftowej. Zasady te określiła 5 października 2012 r. IOSCO. Wyznaczają one światowy standard dla regulacyjnych
wymogów wskaźnikowych. W 2012 r. zostały zatwierdzone przez G-20. Dotyczą struktur zarządczych, kontroli, rzetelności i
rozwiązywania konfliktów.
Wskaźniki stóp procentowych są bardziej narażone na konflikty interesów i manipulację danymi, dlatego ich dane wejściowe
oraz podmioty je przekazujące będą podlegać dodatkowym wymogom.
Wskaźniki danych regulowanych będą z niektórych wymogów zwolnione, gdyż dane stanowiące ich podstawę są bardziej
odporne na manipulację czy konflikt interesów.
Wskaźniki z państw trzecich
Podmioty nadzorowane będą mogły korzystać ze wskaźników pochodzących z państw trzecich, jeżeli wskaźniki te zostaną
skontrolowane pod kątem zasad IOSCO i w wyniku tej kontroli zatwierdzone.
Ponadto powstanie system częściowej równoważności. Ułatwi on stosowanie wskaźników państw trzecich, które w najbliższej
przyszłości nie planują wprowadzać pełnego systemu wszystkich rodzajów wskaźników, ale które wprowadziły (lub zamierzają
wprowadzić) szczegółowe wymogi co do niektórych rodzajów wskaźników lub ich administratorów, np. niektórych wskaźników
stóp procentowych.
Parlament Europejski
Porozumienie z Parlamentem Europejskim co do rozporządzenia osiągnięto w listopadzie 2015 r. Parlament zatwierdził je w
pierwszym czytaniu 28 kwietnia 2016 r.
Rozporządzenie przyjęła – bez przeprowadzania dyskusji – Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa.
May 2016 regulation on indices used as benchmarks in financial instruments
Press office - General Secretariat of the Council
Rue de la Loi 175 - B-1048 BRUSSELS - Tel.: +32 (0)2 281 6319
[email protected] - www.consilium.europa.eu/press