Ph 4-2009 - Dolnośląska Izba Aptekarska
Transkrypt
Ph 4-2009 - Dolnośląska Izba Aptekarska
BIULETYN DOLNOŚLĄSKIEJ IZBY APTEKARSKIEJ 4/189 Kwiecień 2009 W numerze: Refleksje Prezesa Wydarzenia Umowa podpisana ...........................................3 Dyplomy dla członków samorządu aptekarskiego ................................................. 14 Szkolenie podyplomowe farmaceutów ................................................... 15 Szkolenia „Człowiek – najlepsza inwestycja” – o szkoleniach finansowanych z UE ..........4 Informacje z DIA Bardzo ważny komunikat Zebranie Regionu Wrocławskiego DIA ... 19 Przesunięty termin składania wniosków o przedłużenie okresu edukacyjnego 2004-2008 ................6 Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych Nowe akty prawne ..........................................6 Tysiące aptekarzy na największym niemieckim kongresie Dyrektywa ws. termometrów rtęciowych........................................................ 21 Apteki szpitalne Warsztaty z zakresu farmacji onkologicznej.................................................. 22 INTERPHARM 2009 ...........................................7 Wydział Farmaceutyczny Refleksje z debaty naukowej Studium Szkolenia Podyplomowego...... 26 Compilance ...................................................... 10 Klub Seniora .................................................... 11 Naczelna Izba Aptekarska Szkolenia BIORON .......................................... 12 Kalendarium Czar starych aptek Apteczki podróżne, domowe i polowe... 27 Spotkanie z autorem Zapraszamy na spotkanie poetyckie Waltera Pyki ................................. 30 Obradował IV Zjazd Sprawozdawczo – Wyborczy Izby Lekarsko – Weterynaryjnej ............................................ 12 Informacje Narodowy Fundusz Zdrowia Odeszli od nas Odmowna decyzja ws. Detralexu ............. 13 mgr farm. Irena Świętoniowska ................ 32 Pojemniki na leki przeterminowane ....... 31 Biuletyn Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej Nakład 2300 egz. http://www.dia.com.pl/biuletyn e-mail: [email protected] Redaktor wydawca – mgr Joanna Piątkowska. Redaktor naczelny – mgr inż. Adam Zadrzywilski Skład, łamanie, kolportaż – SAVIO. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i tekstów sponsorowanych i zastrzega sobie prawo skracania tekstów oraz informuje, że nie zawsze zgadza się z opiniami zawartymi w artykułach zamieszczanych na łamach „Pharmakonu”. Skład kolegium redakcyjnego biuletynu DIA „Pharmakon”: Piotr Bohater, Katarzyna Cichowicz, Olga Fedorowicz, Ewa Hrynkiewicz-Kacała, Irena Knabel-Krzyszowska, Zbigniew Madurowicz, Agnieszka Mikoszewska, Artur Owczarek, Joanna Piątkowska, Ewa Wąsik, Urszula Wirska. DOLNOŚLĄSKA IZBA APTEKARSKA 50-333 Wrocław, ul. Matejki 6, tel/fax 71 321 18 77, 71 321 32 77, http://www.dia.com.pl/ e-mail: [email protected] tel. 71 322 00 70 (księgowość, ewidencja, PWZ, szkolenia) e-mail: [email protected]; [email protected] Prezes ORA DIA – mgr farm. Piotr Bohater Dyżury: wtorek g. 12.00-13.00, czwartek g. 13.00-14.00 w DIA we Wrocławiu, tel. 71 321 18 77 e-mail: [email protected] Wiceprezesi ORA DIA: • mgr Joanna Piątkowska (region wrocławski), dyżur: poniedziałek g. 11.00-13.00, DIA we Wrocławiu, tel. 71 321 18 77, e-mail: [email protected]; • mgr Irena Litwa-Parużyńska (region legnicki), dyżur: poniedziałek g. 15.00–16.00, „Apteka Piastów” w Legnicy, tel. 076 856 52 20, e-mail: [email protected]; • mgr Wojciech Jędrzejczyk (region jeleniogórski), dyżur: poniedziałek g. 11.00–12.00, „Apteka Ław Chlebowych” w Lwówku Śl., tel. 75 782 22 02 lub 4, e-mail: [email protected]; • mgr Jolanta Krumplewska (region wałbrzyski), dyżur: poniedziałek g. 9.00–10.00, Apteka „Pod Lipami” w Świebodzicach, tel. 74 854 56 65, e-mail: [email protected]. Sekretarz – mgr Paweł Łukasiński, dyżur: co drugi czwartek g. 13.00-14.00 w DIA we Wrocławiu, tel. 0 602 110 345, e-mail: [email protected]. Skarbnik – mgr Zbigniew Madurowicz, dyżur: wtorek g. 8.00-9.00, Apteka w Olszynie, tel. 75 721 22 64, e-mail: [email protected]. Radca prawny – mgr Ewa Hrynkiewicz-Kacała, dyżur: czwartek g. 14.00–15.00, DIA we Wrocławiu, tel. 71 321 18 77, e-mail: [email protected] Konta Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej: Bank Polskiej Spółdzielczości SA O/Wrocław 33 1930 1073 2009 0900 4949 0001 (składki, reklamy) 80 1930 1073 2009 0900 4952 0001 (Kasa Pomocy Koleżeńskiej) Składka członkowska na rzecz DIA wynosi: • 73,- zł – kierownicy aptek i hurtowni; • 22,- zł – kier. aptek szpitalnych i zakładowych oraz pozostali członkowie samorządu; • 6,- zł – emeryci niepracujący. Umowa podpisana! Po ponad czternastu miesiącach intensywnych wysiłków, zmierzających do pozyskania funduszy unijnych na dofinansowanie szkoleń ustawicznych dla aptekarzy naszej Izby, wreszcie udało się osiągnąć zamierzony cel – podpisana została umowa z Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędem Pracy. Wprawdzie wyniki konkursu ogłoszone zostały już kilka miesięcy temu, to jednak do podpisania ostatecznej umowy na dofinansowanie koniecznych było jeszcze kilka korekt projektu, które wymagały żmudnej i ciężkiej pracy. W ostatnich dniach marca rozpoczęliśmy kolejny etap – realizację projektu. Ze względu na pewne opóźnienia w podpisaniu ostatecznej umowy z DWUP proces rekrutacji uczestników szkoleń musi zostać przeprowadzony wyjątkowo sprawnie i szybko. Zachęcam do przeglądania strony internetowej DIA (www.dia.com.pl), ponieważ na niej znajdziecie Państwo zawsze najbardziej aktualne informacje lub odpowiednie odnośniki dotyczące szkoleń finansowanych z funduszy unijnych. Realizacja projektu szkoleń musi odbywać się zgodnie z wcześniej opracowanym harmonogramem i musi być odpowiednio dokumentowana – co jest weryfikowane w trakcie kontroli. Mam nadzieję, że realizowany projekt wpłynie na znaczne zwiększenie aktywności członków naszej Izby w szkoleniu ustawicznym. Wstępne podsumowanie pierwszego okresu edukacyjnego jest mało optymistyczne i bardzo bym chciał, aby aptekarze, którym przedłużony został czas na ukończenie szkolenia, jak najlepiej ten czas wykorzystali. W tym roku ciekawych kursów i wykładów będzie wyjątkowo dużo, również w trakcie V Międzynarodowej Konferencji Naukowo–Szkoleniowej Farmaceutów, która odbędzie się w dniach 8–10 października we Wrocławiu. Zarówno realizacja szkoleń z funduszy unijnych, jak i organizacja dużej międzynarodowej konferencji stanowią dla naszej Izby ogromne wyzwanie – zwłaszcza, że robimy to pierwszy raz. Jednak – moim zdaniem – warto podejmować takie wyzwania, ponieważ zachęcają one coraz większą liczbę członków naszej Izby do wspólnej pracy a zdobyte doświadczenia dają nadzieję na realizację kolejnych ciekawych projektów w przyszłości! Wrocław, 9 kwietnia 2009 r. 4/2009 pharmakon Piotr Bohater 3 „Człowiek – najlepsza inwestycja” Dolnośląska Izba Aptekarska zawarła w dniu 19 marca 2009 roku z Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędem Pracy w Wałbrzychu, pełniącym funkcję Instytucji Wdrażającej, Umowę nr UDA-POKL.08.01.01-02-014/08-00 na zrealizowanie projektu szkoleniowego pt. „Czas na rozwój – kompleksowe szkolenia farmaceutów”. Projekt jest realizowany w ramach Priorytetu VIII „Regionalne kadry gospodarki” (Poddziałanie 8.1.1 „Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw”) Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Na realizację projektu Dolnośląska Izba Aptekarska otrzyma dofinansowanie w łącznej kwocie 934 377,50 zł. Poniesione wydatki w projekcie będą współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. CELE PROJEKTU Głównym celem projektu jest zwiększenie poziomu wiedzy specjalistycznej oraz rozwój umiejętności zawodowych farmaceutów z Dolnego Śląska. Celami szczegółowymi projektu są: y podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności farmaceutów z zakresu farmakoterapii leczenia chorób narządu wzroku, y poszerzenie i uaktualnienie wiedzy związanej z substancjami narkotycznymi i problemami narkomanii w Polsce, znajomości oraz wykrywania i identyfikacji narkotyków, y rozwój umiejętności i kompetencji farmaceutów w zakresie farmakoterapii wybranych chorób skóry, y zwiększenie wiedzy na temat wyrobów i gazów medycznych, y zwiększenie wiedzy związanej z zagadnieniem uzależnienia od alkoholu, y pogłębienie i aktualizacja wiedzy nt. interakcji i działań niepożądanych leków, y rozwój umiejętności i wiedzy w zakresie nowoczesnych metod leczenia odleżyn i owrzodzeń żylakowatych oraz stopy cukrzycowej, y przybliżenie podstaw body language w kontaktach farmaceuty z pacjentem, y podniesienie jakości świadczonych usług farmaceutycznych, y dostosowanie kwalifikacji farmaceutów do wymogów pracodawców. DLA KOGO? Projekt adresowany jest do farmaceutów, osób dorosłych zatrudnionych na umowę o pracę i posiadających Prawo Wykonywania Zawodu, którzy z własnej inicjatywy zgłoszą chęć podwyższenia swoich kwalifikacji. W projekcie weźmie udział 550 farmaceutów mieszkających na terenie województwa dolnośląskiego. Projekt pomoże farmaceutom w dopełnieniu obowiązku doskonalenia zawodowego, które wynika z Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie ciągłych szkoleń farmaceutów zatrudnionych w aptekach i hurtowniach farmaceutycznych. Dzięki udziałowi w szkoleniach farmaceuci zdobędą po 48 punktów edukacyjnych (każdy z uczestników po 40 punktów twardych i 8 punktów miękkich). REKRUTACJA Rekrutacja będzie prowadzona w oparciu o kilka kryteriów, m.in. kolejność zgłoszenia do projektu. Proces rekrutacyjny będzie realizowany za pomocą serwisu internetowego. Na stronie zostanie umieszczony interaktywny formularz. Informacje o projekcie będą zamieszczone w miesięczniku Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej „Pharmakon”, na stronie internetowej projektu i Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 4 pharmakon 4/2009 „Człowiek – najlepsza inwestycja” Szczegółowe informacje o rekrutacji zostaną podane do wiadomości w drugiej połowie kwietnia br. SZKOLENIA I WYKŁADY Projekt zakłada utworzenie 6 grup szkoleniowych i przeprowadzenie łącznie 288 godzin szkoleniowych wykładów i szkoleń, w tym: 1. 12 godzin wykładu „Uzależnienie od alkoholu – choroba alkoholowa, zapobieganie, leczenie, skutki” (2 godziny x 6 grup), 2. 12 godzin wykładu „Wygląd zewnętrzny i mowa ciała - wstępna diagnostyka chorobowa” (2 godziny x 6 grup) 3. 12 godzin wykładu „Interakcje i działania niepożądane leków” (2 godziny x 6 grup), 4. 12 godzin wykładu „Nowoczesne metody leczenia odleżyn i owrzodzeń żylakowatych oraz stopy cukrzycowej” (2 godziny x 6 grup), 5. 60 godzin modułu szkolenia „Farmakologia w leczeniu chorób narządu wzroku” (10 godzin x 6 grup), 6. 60 godzin modułu szkolenia „Narkotyki i problemy narkomanii w Polsce” (10 godzin x 6 grup), 7. 60 godzin modułu szkolenia „Postępy w farmakoterapii wybranych chorób skóry” (10 godzin x 6 grup), 8. 60 godzin modułu szkolenia „Wyroby medyczne i gazy medyczne” (10 godzin x 6 grupy). W SKRÓCIE O PROJEKCIE 1. Nazwa Beneficjenta Dolnośląska Izba Aptekarska 2. Tytuł projektu Czas na rozwój –kompleksowe szkolenia farmaceutów 3. Okres realizacji projektu 02 marca 2009 –30 września 2010 4. Nr ewidencyjny projektu WND-POKL.08.01.01-02-014/08 5. Nr umowy o dofinansowanie projektu i data jej zawarcia Umowa nr UDA-POKL.08.01.01-02-014/08-00 z dnia 19 marca 2009 roku 6. Program Program Operacyjny Kapitał Ludzki 7. Priorytet VIII. Regionalne kadry gospodarki 8. Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie 9. Poddziałanie 8.1.1 Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw 10. Fundusz Strukturalny Europejski Fundusz Społeczny 11. Instytucja Wdrażająca Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy w Wałbrzychu Informacje, rejestracje na stronie: www.dia.edu.pl Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 4/2009 pharmakon 5 Bardzo ważny komunikat AKTUALNY KOMUNIKAT PREZESA ORA Informuję członków samorządu, że podjąłem decyzję o przesunięciu terminu składania wniosków o przedłużenie okresu edukacyjnego 2004-2008 (§ 7 ust. 6 rozporządzenia Min. Zdrowia z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie ciągłych szkoleń farmaceutów zatrudnionych w aptekach i hurtowniach farmaceutycznych -Dz.U.132/1238/03, zm. Dz.U. 59/403/07). Wnioski te przyjmowane będą przeze mnie do dnia 31 maja 2009 r. Powyższa decyzja zyskała już aprobatę członków ORA. Stosowna uchwała podjęta zostanie na posiedzeniu ORA w czerwcu 2009 r. Nowe akty prawne Dziennik Ustaw nr 39 z dnia 13.03.2009 r. zawiera poz. 321 – rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 lutego 2009 r. ws. wymagań dotyczących oznakowania opakowań produktu leczniczego i treści ulotki. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. 6 pharmakon 4/2009 Tysiące aptekarzy na największym niemieckim kongresie INTERPHARM 2009 W tym roku konferencja INTERPHARM odbyła się w dniach 27-29 marca w Hamburgu. Dzięki zaproszeniu wydawnictwa Deutscher Apotheker Verlag mogłem już trzeci raz uczestniczyć w tym bardzo ważnym dla niemieckich aptekarzy wydarzeniu. Jednak w tym roku udział w największym w Niemczech kongresie naukowo-szkoleniowym związany był głównie z promowaniem V Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Farmaceutów, która odbędzie się w dniach 8-10 października 2009 r. we Wrocławiu. Wydawnictwo Deutscher Apotheker Verlag zaoferowało nam stoisko w bardzo atrakcyjnym miejscu - na skrzyżowaniu wejścia do hali wystawienniczej firm i przejścia do sal wykładowych i seminaryjnych. Dobre usytuowanie miało oczywiście bardzo duże znaczenie dla skuteczności akcji promocyjnej, ale efektywne promowanie naszej konferencji możliwe było dzięki aktywnemu zaangażowaniu w działaniach marketingowych na naszym stoisku dr. Tadeusza Bąbelka (Prezesa Rady WOIA w Poznaniu) i mgr. Jacka Ladry. Atrakcyjne foldery informacyjne i prezentacja multimedialna są niezbędne dla prowadzenia efektywnej kampaMgr Piotr Bohater i mgr Jacek Ladra przy stoisku 4/2009 pharmakon 7 nii promocyjnej, jednak wyjątkowo ważne są też bezpośrednie rozmowy i dyskusje z aptekarzami. Pomimo wielu godzin spędzonych na stoisku, każdy z nas miał też okazję wziąć udział w kilku wybranych wykładach lub seminariach. Wybór nie był łatwy, ponieważ – podobnie jak w latach ubiegłych – ich liczba była bardzo duża, a często ważne wykłady lub dyskusje odbywały się równolegle w kilku salach. Wszystkie wykłady, których miałem okazję wysłuchać, były na bardzo wysokim poziomie. Muszę też przyznać, że widok tysięcy aptekarzy, którzy z wielkim zainteresowaniem słuchają wykładów na temat najnowszych osiągnięć w farmacji, sprawia ogromne wrażenie. Z wieloma z tych aptekarzy mieliśmy też okazję porozmawiać osobiście na naszym stoisku. W pierwszym dniu konferencji wykłady naukowe poświęcone były przede wszystkim lekom stosowanym w okulistyce, a w drugim dniu – lekom stosowanym u osób starszych oraz u dzieci i kobiet w ciąży. Największe wrażenie wywarł na mnie wykład prof. Theodora Dingermanna i dr Ilsy Zündorf „Co mówią mi moje geny”, w trakcie którego omówione zostały możliwości wykorzystania wyników badań własnego genotypu, Mgr Jacek Ladra i dr Tadeusz Bąbelek informują o konferencji 8 pharmakon 4/2009 również pod kątem skuteczności działania wybranych leków w zależności od rodzaju genotypu pacjentów. Również wykład „Profilaktyka i opóźnianie procesów starzenia przy pomocy substancji śladowych” prowadzony przez Uwe Gröbera był wyjątkowo ciekawy. Prof. Theodor Dingermann będzie pro- Mgr Jacek Ladra i dr Tadeusz Bąbelek na stoisku wadził w tym roku jeden z wykładów w trakcie V Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Farmaceutów we Wrocławiu i mam nadzieję, że w przyszłym roku uda się zaprosić do Polski Uwe Gröbera – jest on aptekarzem uznawanym za wyjątkowy autorytet w dziedzinie stosowania i interakcji witamin oraz substancji śladowych w profilaktyce i różnych jednostkach chorobowych. Bardzo dużym zainteresowaniem niemieckich aptekarzy cieszyły się też wykłady i seminaria poświęcone tematyce ekonomicznej. Napięcie związane z niepewnością wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie możliwości otwierania aptek w Niemczech tylko przez aptekarzy było nadal wyraźnie wyczuwalne. Wprawdzie wszyscy oczekują korzystnego orzeczenia ETS, ale na ogłoszenie wyroku trzeba jeszcze poczekać do 19 maja b.r. Ciekawym zbiegiem okoliczności jest fakt, że 19 maja będzie drugim dniem wizyty w naszej Izbie Prezesa Zarządu Niemieckich Izb Aptekarskich Heinza-Güntera Wolfa oraz przedstawicieli izb aptekarskich z Austrii i Finlandii (również w tych krajach apteki mogą posiadać wyłącznie aptekarze lub spółki aptekarzy). Wizyta ta związana jest z międzynarodową mini - konferencją organizowaną w dniu 18 maja przez DIA oraz Departament Polityki Zdrowotnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego poświęconą m.in. nowelizacji Prawa farmaceutycznego. Obszerne sprawozdanie z tej konferencji zamieszczone zostanie w kolejnym numerze naszego Biuletynu. Piotr Bohater 4/2009 pharmakon 9 Refleksje z debaty naukowej Compliance – współpraca, zgodność, wytrwałość – podstawowy warunek sukcesu terapii Debata odbyła się 2.04.2009 r. w Warszawie w restauracji na terenie warszawskich Łazienek .Została zorganizowana przez Fundację na rzecz Wspierania Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny (utworzoną przez Polpharmę). Debatę poprowadził prof. Zbigniew Gaciong, a zebranych do dyskusji wprowadził doc. dr hab. Przemysław Kardas. Debata ta dotyczyła przede wszystkim współpracy lekarza z pacjentem leczonym w chorobach przewlekłych: nadciśnieniu tętniczym, astmie oskrzelowej, cukrzycy. Zostały na niej przedstawione ciekawe wyniki badań co do skuteczności leczenia pacjentów w zakresie głównie systematyczności przyjmowania leków, terminowości ich przyjmowania i wniosków z tego wypływających. Wiele przedstawionych wniosków jest nam aptekarzom dobrze znanych, przede wszystkim z pracy z pacjentem w aptekach. „Zapominanie” przyjęcia leku, zmniejszanie dawek samowolne przez pacjenta,branie leku „jak np.wzrosło ciśnienie” i zaprzestanie natychmiast po jego poprawie. Po co mi tyle leków? Itd. 70%!!! pacjentów przyznaje się do nieprzyjmowania wszystkich przepisanych w terapii leków i branie ich nieterminowo. W toku dyskusji zostało przedstawionych wiele powodów takiego postępowania pacjentów, od braku zaufania czy też niedostatecznego zaufania do lekarza aż do polipragmazji. Wstrząsające były przytoczone wyniki przypuszczalnego okresu życia pacjentów z nadciśnieniem tętniczym nieleczących się zdiagnozowanych w wieku od 35 lat do 70 lat. W wyniku badań stwierdzono, że mniejsza ilość spożywanych leków sprzyja systematyczności leczenia. Wskazano na korzystne zastosowanie leków skojarzonych 2 składnikowych w terapii nadciśnienia, astmy i POCHP. Uczestnicząc w tej debacie zwróciłam uwagę uczestników na nie poruszany aspekt w dyskusji, a wielce ważny w temacie debaty jakim jest odpłatność pacjenta za przepisane leki. Moim zdaniem aspekt finansowy ma 10 pharmakon 4/2009 kolosalne znaczenie i winien być przedmiotem badań w tym zakresie np. w aspekcie blisko 70% współpłacenia pacjentów za leczenie i długofalowych skutków dla społeczeństwa. Poza tym sądzę, że wiedza lekarzy co do kosztów terapii pacjenta ma ważne znaczenie co do jej skuteczności. W dyskusji uczestniczyło lekarzy i dziennikarzy. Niestety niewielu farmaceutów zaznaczyło w niej swoją obecność, a szkoda… Debata była połączona z nagrodami za wyróżniające się ubiegłoroczne prace naukowe. Gratulacje dla nagrodzonych! Debatę oceniam bardzo wysoko. Podsumowując ją prof. Tadeusz Tołłoczko stwierdził iż najważniejsze wnioski wypływające z dyskusji to występowanie zjawiska polipragmazji i aspekt finansowy leczenia pacjentów. Joanna Piątkowska Klub Seniora 27 marca br. spotkałyśmy się w licznym gronie mimo zmiany stałego terminu naszych spotkań. Na spotkaniu gościłyśmy Panią Redaktor „Pharmakonu” mgr Marię Chmielewską, która kończyła pracę w Dolnośląskiej Izbie Aptekarskiej. Zespół Klubu Seniora podziękował Pani Redaktor za miłą i twórczą wieloletnią współpracę. Następnie Pani mgr H.Olszowy wystąpiła z pomysłem utworzenia fundacji na rzecz pomocy seniorom-farmaceutom, przez zorganizowanie w przyszłości domu pogodnej starości. Przewodnicząca przekazała informację na temat przebiegu XIX Okręgowego Zjazdu Aptekarzy DIA. Nasze spotkanie jak zwykle przebiegało w miłej atmosferze. Zarząd Klubu Seniora 4/2009 pharmakon 11 Naczelna Izba Aptekarska Szkolenia BIORON Naczelna Izba Aptekarska objęła patronatem szkolenia organizowane przez firmę BIORON Sp. z o. o. Szkolenia te są bezpłatne. Najbliższe szkolenie odbędzie się we Wrocławiu 16 maja 2009 r., a kolejne będzie przeprowadzone 17 października 2009. Pytania w sprawie szkoleń prosimy kierować do Pani Edyty Orłowskiej Asystentki Działu Medycznego i Szkoleń. Kontakt: Boiron Sp. z o.o., ul. Raszyńska 13, 05-500 Piaseczno, tel. bezpośredni (022) 702-66-86, e-mail: [email protected], www.boiron.pl. Kalendarium Obradował IV Zjazd Sprawozdawczo – Wyborczy Izby Lekarsko – Weterynaryjnej 29 marca obradował IV Zjazd Sprawozdawczo-Wyborczy Izby Lekarsko – Weterynaryjnej we Wrocławiu. W obradach tej od lat zaprzyjaźnionej z naszą Izby, po raz kolejny uczestniczyła reprezentująca Dolnośląską Izbę Aptekarską wiceprezes mgr Joanna Piątkowska. W Zjeździe weterynarzy wzięło udział wielu gości. Wśród nich obecni byli Główny Lekarz Weterynarii dr n. wet. Janusz Związek, Wojewódzki Lekarz Weterynarii Zofia Batorczak i Rektor Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu prof. dr hab. Roman Kołacz. Wolą Delegatów IV Zjazdu Sprawozdawczo-Wyborczego Izby Lekarsko – Weterynaryjnej we Wrocławiu, na kolejną kadencję, Prezesem ponownie został wybrany lek. wet. Jan Dorobek. Gratulujemy. 12 pharmakon 4/2009 Narodowy Fundusz Zdrowia Dolnośląski Oddział Wojewódzki 4/2009 pharmakon 13 Wydarzenia Dyplomy dla członków samorządu aptekarskiego 7 kwietnia odbyło się cykliczne zebranie regionu wrocławskiego Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej. Zebranie to miało wyjątkowy charakter. Jego gościem był pierwszy prezes DIA prof. Janusz Pluta, kierownik Studium Szkolenia Podyplomowego Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej. Spotkanie w siedzibie Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej było okazją do uroczystego wręczenia dyplomów uzyskania tytułu specjalisty w specjalności farmacji aptecznej, które tym razem zdobyło 13 członków samorządu aptekarskiego. Obok prof. Pluty świadectwa wręczał prezes DIA mgr farm. Piotr Bohater. Były gratulacje, kwiaty i uznanie kolegów uczestniczących w spotkaniu. 14 pharmakon 4/2009 Szkolenie podyplomowe farmaceutów Wręczone farmaceutom dyplomów ukończenia specjalizacji z zakresu farmacji aptecznej, którzy zdali ogólnopolski egzamin w sesji zimowej, było okazją do zadania kilku pytań prof. dr hab. Januszowi Plucie, kierownikowi Studium Szkolenia Podyplomowego Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej we Wrocławiu. - Nowi specjaliści to kolejni farmaceuci z naszego regionu, którzy ukończyli szkolenie według nowego, zmienionego w 2003 roku, programu - mówi prof. Pluta. – W pierwszej sesji egzamin specjalizacyjny zdały 2 osoby (wiosna 2007), w drugiej 7 osób (wiosna 2008), a na mający się odbyć już w czerwcu egzamin zapisało się 47 farmaceutów. W każdej następnej sesji, sądząc po ilości osób, które ukończyły szkolenie, jestem pewien, że będzie ich coraz więcej. Jak usłyszeliśmy, na wrocławskiej Akademii Medycznej w Studium Szkolenia Podyplomowego Wydziału Farmaceutycznego, farmaceuci mogą specjalizować się w 12 różnych specjalizacjach. Do najbardziej popularnych należy specjalizacja z farmacji aptecznej, z farmacji szpitalnej i z farmacji klinicznej. Są one prowadzone w akredytowanych jednostkach szkolących (wydziałach farmaceutycznych). Akredytacji, po analizie warunków szkolenia, udziela Minister Zdrowia. Robi to w oparciu o opinię Komisji Akredytacyjnej przy Ministrze Zdrowia, której przewodniczącym jest prof. Janusz Pluta. Komisja określa czy przyznać akredytację i ile osób może na danym wydziale się specjalizować. Sama specjalizacja w dziedzinie farmacji trwa trzy lata. Wydział Farmaceutyczny Akademii Medycznej we Wrocławiu, posiada akredytację z farmacji aptecznej i farmacji klinicznej. W najbliższej przyszło4/2009 pharmakon 15 Dyplomy odbierają... mgr Magdalena Bober – Apteka ,,VADEMECUM’’ , Lubin mgr Sylwia Koterska – Apteka ,,P ORŁEM’’, Wrocław mgr Paweł Figaszewski – P.P.H. ,,HASCO-LEK’’, Wrocław mgr Grażyna Meler – Apteka ,,PA mgr Anna Janiak – Apteka ,,KLEOPATRA’’ , Wrocław mgr Joanna Nowak – Apteka ,,KO POD PODWÓJNYM ZŁOTYM mgr Dawid Sadowczyk – Apteka ,,CENTRUM’’ Kędzierzyn-Koźle ARKOWA’’, Wrocław mgr Joanna Wehner – Apteka ,,CRATEGUS’’ Głogówek ONWALIA’’ Lubin mgr Monika Woźniak – Apteka ,,WYSOKOGÓRSKA’’ Wrocław ści zamierza się on ubiegać o akredytację z farmacji szpitalnej i być może także z farmacji przemysłowej. Aby je otrzymać musi on spełnić cały szereg warunków związanych z bazą dydaktyczną i bazą aparaturową. Jak usłyszeliśmy od prof. Pluty, posiadana przez Wydział akredytacja zezwala obecnie na kształcenie 186 farmaceutów z farmacji aptecznej oraz 30 z farmacji klinicznej. Do obecnej chwili specjalizację z farmacji aptecznej ukończyło już 119 farmaceutów, z których 22 zdało egzamin końcowy. Z farmacji klinicznej specjalizację ukończyło 13 osób a egzamin zdała 1 osoba. Aktualnie w trakcie szkolenia z farmacji aptecznej jest 83 farmaceutów, a z farmacji klinicznej 27. Szkolenie specjalizacyjne to nie jedyna forma szkolenia podyplomowego prowadzona przez Wydział Farmaceutyczny Akademii Medycznej we Wrocławiu. – Nasze Studium Szkolenia Podyplomowego – mówi prof. Pluta - zajmuje się również organizacją kursów w ramach szkoleń ciągłych farmaceutów oraz akredytacją zebrań naukowo-szkoleniowych, organizowanych przez towarzystwa naukowe i izby okręgowe samorządu zawodowego. W ofercie szkoleniowej Studium, do dyspozycji farmaceutów, znajduje się ponad dwadzieścia różnych rodzajów kursów. Są one organizowane nie tylko na terenie naszego regionu, ale i w innych ośrodkach m.in. w Warszawie, Opolu, Gdańsku, Katowicach i w Krakowie. W sumie od 2005 roku w kursach w ramach szkolenia ciągłego uczestniczyło ponad 4 tys. farmaceutów. Jeżeli do powyższych danych doliczymy wydane w tym okresie certyfikaty potwierdzające udział farmaceutów w różnego rodzaju zebraniach naukowo – szkoleniowych, a było ich ponad 18,5 tysiąca, to dorobek w zakresie szkolenia podyplomowego Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej we Wrocławiu należy uznać za więcej niż zadawalający. Rozmawiał Adam Zadrzywilski 18 pharmakon 4/2009 Informacje z DIA Zebranie Regionu Wrocławskiego DIA 7 kwietnia odbyło się cykliczne zebranie Regionu Wrocławskiego Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej. Rozpoczęło je uroczyste wręczenie dyplomów uzyskania tytułu specjalisty w specjalności farmacji aptecznej, o czym piszemy wcześniej. Po wręczeniu dyplomów prezes DIA mgr farm. Piotr Bohater pogratulował nowym specjalistom farmacji aptecznej i powiedział m.in. – „W czasach kiedy wiele osób mówi, że najważniejsze są zasady rynkowe cieszę się, że jest wiele osób, które chcą się kształcić i zdają sobie sprawę z tego że wiedza jest czymś najważniejszym. Tak dużo dzieje się w farmacji, że, co wydaje się oczywiste, trzeba się koniecznie stale uczyć. Cieszę się że ilość osób, które uczestniczą w tych szkoleniach stale się zwiększa. My też jako Izba dokładamy wiele starań żeby wykłady czy kursy, w których Państwo uczestniczycie, były coraz lepsze. Żebyście Państwo mogli z nich czerpać jak najwięcej przydatnej w swojej praktyce zawodowej wiedzy”. Następnie zebrani aptekarze mieli okazję wysłuchać prezentacji, które przygotowały: Farmaceutyczna Platforma Handlowa SERTUM i firma farmaceutyczna GlaxoSmithKline. Po prezentacji wiceprezes DIA, mgr Joanna Piątkowska, poinformowała zebranych o piśmie Głównego Inspektora Farmaceutycznego, w którym podtrzymuje on swoje stanowisko w sprawie gromadzenia danych pacjentów, które jest związane z realizacją uprawnień wynikających z gwarancji udzielanych przez wytwórców glukometrów oraz że jest ono konieczne do prawidłowej realizacji umowy gwarancyjnej. W przypadku, w którym apteka jest gwarantem, może ona przetwarzać dane osobowe klientów, którzy zakupili glukometr. Apteka nie może jednak – zgodnie z art.103 ust. 2 pkt 4a ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo Farmaceutyczne – przekazywać 4/2009 pharmakon 19 tych danych, gdyż może to skutkować cofnięciem przez Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej. Powyższe powoduje konieczność zrealizowania gwarancji bez indywidualizowania pacjenta dochodzącego swoich uprawnień wynikających z gwarancji. Kolejną była informacja dotycząca komunikatu prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych w sprawie termometrów rtęciowych (jej pełny tekst publikujemy w biuletynie). Następnie wiceprezes DIA, mgr Joanna Piątkowska, poinformowała o szkoleniach jakie pod patronatem NIA będzie prowadziła firma BIORON (informacja w biuletynie). Kolejnym zagadnieniem, które zostało przedstawione zebranym, była informacja na temat funduszy unijnych, o które z powodzeniem aplikowała nasza DIA. Teraz czeka nas proces kwalifikacji uczestników cyklu szkoleń finansowanych ze środków unijnych. Pełna informacja na ten temat znajduje się w tym biuletynie oraz na stronie internetowej DIA w zakładce: Szkolenia ustawiczne/Informacje. W kolejnym punkcie wiceprezes DIA, mgr Joanna Piątkowska, rozwiała wątpliwości jakie pojawiają się w związku ze sposobem wystawiania recept lekarskich w kontekście przepisów zawartych w par.13 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2004 roku w sprawie recept lekarskich (Dz.U. Nr 213, poz. 2164). Zatem dopuszczalne jest wypisywanie na jednej recepcie lekarskiej tak leków z listy leków podstawowych i uzupełniających jak i z listy leków leków refundowanych w chorobach przewlekłych, o ile pacjent posiada uprawnienia do otrzymania takich leków. Na zakończenie zebrania Regionu Wrocławskiego Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej uczestnicy wysłuchali wykładów, które wygłosiła mgr farm. Agnieszka Saran. Dotyczyły one : 1. „Reumatoidalnego zapalenia stawów. Przyczyny, przebieg i leczenie” 2. „Roli kwasów omega-3 oraz GLA w terapii RZS” 3. „Niedoborów witaminowo-mineralnych. Błędów żywieniowych Polaków na podstawie badań Instytutu Żywności i Żywienia” 20 pharmakon 4/2009 Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych 4/2009 pharmakon 21 Apteki szpitalne Warsztaty z zakresu farmacji onkologicznej Zdj. Olga Fedorowicz Już po raz drugi Europejskie Stowarzyszenie Farmacji Onkologicznej (ESOP) zorganizowało warsztaty z zakresu farmacji onkologicznej dla farmaceutów z całej Europy zajmujących się tą tematyką w codziennej pracy. O pierwszych tego typu warsztatach, które odbyły się w Budapeszcie, pisałam 3 lata temu. Teraz miałam przyjemność uczestniczyć w nich po raz drugi. Warsztaty zostały podzielone na dwie części i odbywały się w języku angielskim. W pierwszej części kursu dotyczącej przygotowywania leków przeciwnowotworowych, który odbył się w Pradze w grudniu, Bartosz Rylokowski i autorka sprawozdania – w aptece szpitalnej wziął udział mój koASK Wrocław lega z pracy – Bartosz Rylokowski. Wykłady obejmowały swoją tematyką standardy, wymagania jakościowe w farmacji onkologicznej, wymagania dotyczące pomieszczeń do pracy z cytostatykami, właściwy sposób postępowania podczas przygotowywania leków cytotoksycznych i w sytuacjach awaryjnych, środki ochrony osobistej, sprzęt jednorazowy oraz systemy zamknięte (wykłady: Prof. P. Hartvig, Dania; dr L. Blaha, Czechy; dr R. Terkola, Austria; I. Netikova, Czechy). Nie zabrakło też wykładów na temat stabilności leków przeciwnowotworowych i wykonanych z nich preparatów gotowych do podania (Prof. A. Astier, Francja), a także zajęć, podczas których uczestnicy w gru- 22 pharmakon 4/2009 Zdj. Bartosz Rylokowski pach mieli konkretne problemy do rozwiązania z zakresu organizacji pracowni leku cytotoksycznego i udziału farmaceuty w szpitalu w procesie przygotowania ww. leków dla pacjentów (prowadzenie: K. Meier, Niemcy; E. Honore, Dania). Ja natomiast uczestniczyłam w drugiej części kursu, który również odbył się w Pradze tym razem na początku marca. Oprócz kilkorga przedstawicieli z Polski byli również farmaceuci z Francji, Słowenii, Danii, Węgier, Grecji, Portugalii, Hiszpanii, Cypru, Włoch i oczywiście nie mogło zabraknąć przedstawicieli z Czech, które były gospodarzem całego wydarzenia. Praga, grudzień 2008 Tematyka zajęć poruszała problemy z zakresu farmacji klinicznej w onkologii. Podczas trzech dni odbyło się wiele ciekawych wykładów. M.in. na temat hematoonkologii (wykład M. Hnatkowej z Czech), terapii p/nowotworowej u dzieci (Prof. H. Mottl z Czech), terapii celowanej oraz farmakogenetyki w leczeniu nowotworów (Prof. A. Aster z Francji), błędów medycznych, leczenia p/infekcyjnego, z naciskiem na gorączkę neutropeniczną oraz gorączkę nieznanego pochodzenia (D. Haider z Austrii) oraz terapii monitorowanej w onkologii (Prof. P. Hartvig). Poza tym drugiego dnia 4/2009 pharmakon 23 Zdj.Ewelina Korczowska odbyły się warsztaty z zakresu opieki farmaceutycznej pacjentów onkologicznych (poprowadzone przez Ewelinę Korczowską ze Szpitala Klinicznego „Przemienienia Pańskiego” z Poznania), podczas których uczestnicy w podgrupach mieli do opracowania różne schematy terapeutyczne. W przerwach pomiędzy prezentacjami poszczególnych grup uczestników odbywały się prelekcje prowadzone przez Klausa Meiera (Niemcy) i Prof. Pera Hartviga Honore (Dania) na temat niepożądanych objawów chemioterapii (m.in. bólu, zmęczenia, nudności i wymiotów, biegunki, zapalenia śluzówek, łysienia) i sposobów radzenia sobie z nimi. Natomiast ostatniego dnia odbyły się warsztaty prowadzone przez Irenę Netikovą (Czechy) na temat wynaczynień. Pani Netikova zaprosiła nas również do praskiej apteki szpitalnej, w której od niedawna jest zainstalowany CytoCare™ - robot do automatycznego przygotowywania płynów infuzyjnych z lekiem cytotoksycznym w warunkach aseptycznych. Urządzenie wydaje się być bardzo interesujące, jednakże do jego obsługi nadal potrzebna jest jedna osoba, która dostarcza robotowi substraty do produkcji, odbiera gotowe produkty oraz nadzoruje jego prace poprzez odpowiedni program komputerowy. Podczas całego spotkania, zarówno w trakcie wykładów, prelekcji, jak i warsztatów było wiele okazji i tematów, które prowokowały do dyskusji. Mogliśmy dzielić się naszymi doświadczeniami, wiedzą, jak również uzyskać wiele ciekawych odpowiedzi, informacji i wskazówek, w jaki sposób my, farmaceuci szpitalni moglibyśmy i powinniśmy funkcjonować 24 pharmakon 4/2009 Zdj.Ewelina Korczowska Od lewej: Ania z Krakowa, Ewelina z Poznania, Agnieszka ze Szczecina i autorka w strukturze szpitala, by terapia pacjenta była bezpieczniejsza i skuteczniejsza. Nasze dyskusje trwały właściwie bezustannie, nawet podczas przesympatycznego wieczoru przy dobrym czeskim piwie i tradycyjnych knedlikach w legendarnej restauracji „U Kalicha”, od której zaczęła się historia wojaka Szwejka. Polecam witrynę ESOP’u: http://www.esop.li/ , na której można znaleźć różne ciekawe informacje, m.in. na temat wynaczynień: (http://www.esop. li/downloads/guidelines_final.pdf ), a także stronę http://www.ecco-org. eu/. Od niedawna ESOP jest członkiem stowarzyszenia ECCO. ECCO (the European CanCer Society) zrzesza ponad 45 tysięcy członków różnych zawodów, choć głównie lekarzy. We wrześniu tego roku ma się odbyć w Berlinie międzynarodowy multidyscyplinarny kongres organizowany przez ECCO i ESMO (the European Society for Medical Oncology). Karolina Niewodniczańska-Góra Apteka Szpitalna Akademickiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu 4/2009 pharmakon 25 Wydział Farmaceutyczny Studium Szkolenia Podyplomowego Wydziału Farmaceutycznego AM we Wrocławiu Wykaz kursów organizowanych w ramach szkolenia ciągłego farmaceutów: 1. Interakcje i działania niepożądane leków – 12 godz., 12 pkt. 2. Metody zwiększania skuteczności i bezpieczeństwa leczenia farmakologicznego – 18 godz., 18 pkt. 3. Wpływ czynników fizjologicznych i patologicznych na działanie leków (indywidualizacji farmakoterapii) – 15 godz., 15 pkt. 4. Etyczno-prawne aspekty badań klinicznych nowych leków na ludziach – 12 godz., 12 pkt. 5. Biofarmacja i farmakokinetyka – 10 godz., 10 pkt. 6. Postępy w zakresie leku roślinnego – 12 godz., 12 pkt. 7. Postępy w farmakoterapii chorób układu krążenia – 16 godz., 16 pkt. 8. Zagadnienia związane z homeopatią w aptece – 7 godz., 7 pkt. 9. Bezpieczeństwo farmakoterapii onkologicznej – 10 godz.,10 pkt. 10. Farmakoterapia bólu – 8 godz., 8 pkt. 11. Postępy w farmakoterapii chorób metabolicznych – 8 godz., 8 pkt. 12. Współczesne problemy farmakoterapii chorób nowotworowych – 10 godz., 10 pkt. 13. Farmakogenetyka. Metody zwiększania skuteczności i bezpieczeństwa leczenia – 7 godz., 7 pkt. 14. Bezpieczeństwo leków – 10 godz., 10 pkt. 15. Wybrane zagadnienia dotyczące substancji leczniczych – 7 godz., 7 pkt. 16. Narkotyki i problemy narkomanii w Polsce – 7 godz., 7 pkt. 17. Promocja zdrowia i profilaktyka zdrowotna w aptekach ogólnodostępnych – 6 godz., 6 pkt. 18. Prawo farmaceutyczne. Kodeks Etyki Aptekarza Rzeczpospolitej Polskiej – 5 godz., 5 pkt. 19. Komunikacja i informacja o leku w pracy aptekarza – wybrane aspekty teoretyczne i praktyczne – 16 godz., 16 pkt. 20. Postępy w technologii leków recepturowych – 14 godz., 14 pkt. 21. Nowe rozwiązania w technologii postaci leku – 13 godz., 13 pkt. Terminy szkoleń: do uzgodnienia w zależności od liczby i kolejności zgłoszeń. Forma zaliczenia kursów: sprawdzian testowy. Koszt kursu: 21zł/godz. Zgłoszenia na kursy przyjmowane są w Studium Szkolenia Podyplomowego, ul. Szewska 38, 50-139 Wrocław, tel. 0717840352, 0717840353, e-mail: [email protected] Szczegółowe informacje są zamieszczone na stronie internetowej Studium: www.farmacja. am.wroc.pl Elżbieta Szkarpij 26 pharmakon 4/2009 Czar starych aptek Apteczki podróżne, domowe i polowe Wraz z rozwojem cywilizacji rzymskiej i jej ekspansji na północ rozwinął się zwyczaj, a zarazem konieczność, tworzenia lokalnych i mobilnych zestawów lekarstw i utensyliów leczniczych. W muzeum w Sitten znajduje się apteczka podróżna datowana na 400 lat p.n.e., z wizerunkami Eskulapa i Hygei, zawierająca jedenaście małych buteleczek. Wykopaliska w Pompejach również odsłoniły domowe bądź podróżne zestawy lecznicze. W średniowiecznej Europie, a także w Polsce, każdy podróżujący lekarz posiadał ze sobą apteczkę. Czynili tak też bogatsi patrycjusze, kupcy a także duchowieństwo. Oczywiście władcom i możnym owych czasów również towarzyszyli nadworni lekarze z apteczkami bądź aptekami podróżnymi. Najczęściej były to skrzyneczki, czasem nawet skrzynie, z przemyślnie otwieranymi odpowiednimi przegródkami i szufladkami, nierzadko luksusowo wykończone i wyścielone atłasem, bogate w rzeźbienia i malowidła. W środku znajdowały się pieczołowicie poukładane drewniane puszki, szklane słoiczki i butelki, starannie opisane i zdobione. Często w osobnych 4/2009 pharmakon 27 przegródkach umieszczano wagi, odważniki kubełkowe, szpatułki, moździerze, łyżki i pipetki. W głębszych szufladkach umieszczano lekarstwa kosztowne i trucizny. Od 17-tego stulecia istniały warsztaty trudniące się wyrabianiem gotowych apteczek podróżnych. Czasami były to wręcz meble czego przykładem jest biurko Phillipa Hainhoffera (zdjęcie w tekście, wraz z widokiem jednej z szuflad), które oprócz walorów samego mebla mogło być częściowo rozbierane, a zawierało oczywiście apteczkę, szufladki z utensyliami, przyborami toaletowymi, warcabami a nawet kartami do gry. Przemyślna konstrukcja pozwalała na zmieszczenie w podstawie składanego krzesła z oparciem, w którego poręczach znalazły się skrytki na przybory do pisania, linijki, cyrkiel i kalendarz. Mebel do dzisiaj stoi w Augsburgu nienadszarpnięty zębem czasu. Z czasem, w miarę tworzenia się sieci aptek, zacierała się różnica pomiędzy apteczkami podróżnymi i domowymi. Te pierwsze zawierały już najpotrzebniejsze leki, lub stale przez właściciela używane, natomiast te domowe, początkowo skrzyneczki, z czasem mieściły się w wiszących szafkach. Zewnętrzna część drzwiczek posiadała nierzadko bogate zdobienia i malunki o tematyce roślinnej i medycznej (jednorożec, kielich z eskulapem itp.). A jak to wyglądało w średniowiecznej Polsce? Ano podobnie, z tym, że najczęściej była to osobna izdebka. Znakomite panie, a nawet małżonki panujących książąt , trudniły się wówczas robieniem zapasów do spiżarni i apteczki domowej. Smażyły róże i inne zioła, skórki pomarańczowe i cytrynowe, tatarak w cukrze, soki i powidła, a także... przyprawiały wódeczki 28 pharmakon 4/2009 – jedne pachnące dla toalety, używając do tego lawendy, róży, cyprysu, drugie przepędzały przez alembik dla napitku lub jako lekarstwo. Krasicki w „Panu Podstolim” powiada: „Przed obiadem poszliśmy do apteczki, tam w niezliczonych rodzajach wódek, konfitur, przysmaczków, wybrał niektóre i napił się wódki”. W innym miejscu stwierdza: „Domowa apteczka mojej żony – nie tylko od wódek i przysmaczków, ale i od lekarstw.” Aby to wszystko przyrządzić potrzeba było wielkiej biegłości i doświadczenia. Czego to w apteczce wiejskiej nie było: sadła z przeróżnych zwierząt, driakwie z gadów, różnorakie suszone zioła, a także...”woda marcowa” ze stopionego śniegu, która miała cerę płci pięknej wspaniale konserwować. Ciekawe, czy woda termalna Vichy przebiłaby ówczesne kuriozum? W domach zamożniejszych apteczką zawiadywała „panna apteczkowa”, która trzymała to wszystko pod kluczem, czuwała nad zaopatrzeniem we wszystko, chodząc nieraz sama z wiejskimi dziewczętami zbierać zioła. W domach mniej dostatnich apteczka domowa ograniczała się do szafki. Kilka miesięcy temu, w jednym z felietonów, wspominałem o apteczkach i aptekach polowych. Były to najczęściej wozy w różny sposób wypełnione masywnymi skrzyniami, nierzadko z miejscami do spania. Dzisiaj wspomnę jeszcze raz o nich na przykładzie osiemnastowiecznej frankońskiej apteki polowej. Stało się tak, gdyż w książce Die alte Apotheke znalazłem rycinę szczegółowo przedstawiającą budowę i kształt wozu aptecznego. Myślę, że nie wymaga ona komentarza, gdyż rozrysowanie budowy wyjaśnia wszystko. Naopowiadałem Państwu o aptekach i apteczkach, których już nie ma i tak sobie myślę, że zapewne wówczas równie szczególnie dbano o jakość jak dzisiaj, tylko jakoś trudno mi wyobrazić sobie dzisiejszych inspektorów przeniesionych w czasie wstecz. Zapewne doznaliby większego szoku niż „pani apteczkowa” we współczesnej zielarni czy aptece. Nie było zeszytu temperatur, termometrów CE, a głowa wspomnianej nie posiadała zabezpieczenia przed zmianą zapamiętanych danych. Tą refleksją pozdrawiam cieplutko i proponuję leczniczy kieliszeczek z sensu stricto domowej apteczki i aby „aromat” zagłuszyć spróbujmy, ówczesnym zwyczajem, skropić podłogę pokoju wodą różaną lub z powodu jej braku innym Kevinem Kleinem czy Diorem. Zbigniew Madurowicz 4/2009 pharmakon 29 Spotkanie z autorem Zapraszamy na spotkanie poetyckie Waltera Pyki Miło nam poinformować, że w trakcie cyklicznego spotkania Klubu Seniora, które odbędzie się 26.05.2009 o godz.12 w sali klubowej DIA, odbędzie się spotkanie poetyckie Waltera Pyki pt. ”Ponad zgiełkiem”, towarzyszyć mu będzie oprawa muzyczna. Walter Pyka jest aptekarzem w popielowskiej aptece „Pod Wagą”. Swoje poetyckie credo zawarł w zdaniu „W razie bólu – jeden wiersz”. Będąc zawodowo bardzo blisko cierpienia, jest świadom terapeutycznej mocy dobrego słowa. Swoją wrażliwością i wyobraźnią dotyka codzienności, nadając swoim wierszom formę przyjacielskiej rozmowy. Potrafi się zadziwić, zadumać, a czasami potrafi dobrotliwie zażartować. Walter Pyka jest laureatem znaczących konkursów poetyckich. Otrzymał też Grand Prix w katowickim konkursie poezji miłosnej im. M.PawlikowskiejJasnorzewskiej. Jest laureatem I miejsca w konkursie poezji religijnej „O Kaptur Joannity” w Sulęcinie. Otrzymał także wyróżnienie I stopnia w szczecińskim konkursie „Beatus qui amat” ( Szczęśliwy, kto kocha ). Tomik poezji wydany w 2001 roku 30 Serdecznie zapraszamy na poetyckie spotkanie Waltera Pyki, które bez wątpienia stanie się głębokim, duchowym przeżyciem. pharmakon 4/2009 Informacje Pojemniki na leki przeterminowane WYKAZ LOKALIZACJI POJEMNIKÓW NA LEKI PRZETERMINOWANE ROZMIESZCZONYCH W APTEKACH NA TERENIE WROCŁAWIA 1. Agat ul. Gen. Hallera 151 2. Alpejska ul. Solskiego 6 3. Orchidea Ul. Marka Hłaski 42-44 4. Apteka ul. Bystrzycka 55 5. Arka ul. Skwierzyńska 28b 6. Arnifarm ul. Grabiszyńska 240 7. DGA ul. Legnicka 62 8. Eliksir Zdrowia ul. Balzaka 14 4/2009 pharmakon 9. Magnolia ul. Zemska 14a 10. Mniszek ul. Grabiszyńska 94 11. Nad Stawem ul. Bednarska 15 12. Ogrodowa ul. Eluarda 9/15 13. Pod Akacjami ul. Bolesławiecka 2 14. Pod Wężem ul. Rogowska 42 15. Pod św. Antonim ul.Średzka 33 16. Popowicka ul. Starograniczna 28 31 17. Radix ul. Bulwar Ikara 21 18. Złotnicka ul. Złotnicka 4G 19. Świętojańska ul. Dokerska 22 20. Aloes ul. Powstańców Śl. 120 21. Apteka DGA 11 ul. Świeradowska 51/57 22. Apteka DGA10 ul. Pabianicka 25 23. Borówka ul. Hubska 112/118 „Billa” 24. Brochowska ul. Chińska 2a 25. Calamus ul. Powstańców Śl. 168 26. Czekoladowa ul. Czekoladowa 58 27. Jantarowa ul. Gajowicka 96 28. Na Hubach ul. Hubska 67 29. Ołtaszyńska ul. Uczniowska 37 42. Pod Ratuszem - Rynek 30. Pod Słońcem ul. Traugutta 121 31. Remedium ul. Krynicka 51 32. Róża Wiatrów ul. Róży Wiatrów 9b 33. Za Fosą ul. Krasińskiego 34 34. Zamoyska ul. Ślężna 187 35. Amicus al. Kromera 23a 36. Lobelia ul. Kamieńskiego 132-144 37. Multi Lek Al. Kasprowicza 9 B 38. Nad Widawą ul. Sułowska 40 39. Pod Złotym Sercem ul. Lekcyjna 30 40. Poleska ul. Kiełczowska 51d/lok.1 41. Żmigrodzka ul. Żmigrodzka 19 43. Ambra ul. Bujwida 30 44. Apteka Parkowa ul. Wittiga 9 45. Katedralna ul. Sienkiewicza 54/56 46. Pod Jaworem ul. Olszewskiego 75 47. Pod Dębami ul. Nowodworska 75 48. Rumianek ul. Orzeszkowej 59/61 49. Vademecum ul. Kochanowskiego 35 50. Wiktoriańska ul. Ładna 3 Odeszli od nas Z żalem i smutkiem informujemy, że w dniu 31 marca 2009 r. zmarła ś. !p. mgr farm. Irena Świętoniowska Studia na Wydziale Farmaceutycznym AM we Wrocławiu ukończyła w 1958 roku. Z farmacji aptecznej miała specjalizację I stopnia. Była emerytowanym aptekarzem, wieloletnią właścicielką apteki w Świdnicy. 32 pharmakon 4/2009
Podobne dokumenty
Ph 4-2010 - Dolnośląska Izba Aptekarska
Akademia Medyczna Nadzwyczajne posiedzenie Senatu .................................................................................................43
Bardziej szczegółowopharmakon VI Krajowy Zjazd Aptekarzy jelenia góra wałbrzych
którego Wydawcą jest NIA. Po raz kolejny Zjazd wielkich oczekiwań stał się Zjazdem niespełnionych nadziei. Chcemy wierzyć jednak w to, że te cztery lata do kolejnych wyborów nie będą stracone i ka...
Bardziej szczegółowo