Zima 2006

Transkrypt

Zima 2006

Magazyn promocyjno-informacyjny
miasta Kielce i regionu Êwi´tokrzyskiego.
Przybli˝amy Czytelnikom tematy dobre, ciekawe i po˝yteczne.
Zamieszczamy publikacje o mi´dzynarodowych przedsi´wzićiach
i programach budujàcych wizerunek miasta w Europie i na Êwiecie.
Pismo reprezentuje region Êwi´tokrzyski na wa˝nych
spotkaniach biznesowych, kulturalnych i turystycznych.
Stale wspó∏pracujemy z powa˝nymi podmiotami
gospodarczymi obecnymi w naszym regionie,
z w∏adzami wojewódzkimi,
powiatowymi oraz miejskimi.
Pokazujemy walory turystyczne
i krajoznawcze Âwi´tokrzyskiego.
JesteÊmy obecni na znaczàcych targach,
konferencjach i spotkaniach ogólnopolskich
a tak˝e mi´dzynarodowych.
Magazyn jest dystrybuowany mi´dzy innymi przez:
– Targi Kielce
– Urzàd Miasta Kielce
– Urzàd Marsza∏kowski
– Âwi´tokrzyski Urzàd Wojewódzki
– Politechnik´ Âwi´tokrzyskà
– Akademi´ Âwi´tokrzyskà
– Hotele: Exbud - Kongresowy, ¸ysogóry, Uroczysko,
LeÊny Dwór, Echo, Âwi´tokrzyski.
Welcome to Kielce
Szanowni Paƒstwo
Rozpocz´ta w∏aÊnie nowa kadencja, stawia przed kieleckim samorzàdem
wiele wyzwaƒ i powa˝nych zadaƒ do realizacji. Najbli˝sze cztery lata chcemy jak najlepiej wykorzystaç na rzecz rozwoju Kielc. Stolica województwa
Êwi´tokrzyskiego ju˝ bardzo si´ zmieni∏a. Zauwa˝ajà to zw∏aszcza ci, którzy
nie byli tu kilka lat. Powsta∏y nowe firmy, obiekty handlowe, hotele i restauracje. Dobiega koƒca modernizacja reprezentacyjnej ulicy H. Sienkiewicza,
która coraz bardziej t´tni ˝yciem, dzi´ki organizowanym tu kiermaszom i wyst´pom artystycznym. Kolejne wa˝ne dla miasta inwestycje, planowane – aby
uspokoiç ruch w Êcis∏ym centrum Kielc i jednoczeÊnie poprawiç jego estetyk´ – to remont Rynku i budowa parkingów. Mam nadziej´, ˝e za kilka lat nasz
Rynek b´dzie wyglàda∏ tak, jak rynki w innych nowoczesnych miastach, ˝e
b´dzie miejscem wypoczynku i zakupów.
W ostatnim czasie dwukrotnie wzros∏a liczba samochodów na kieleckich
ulicach. To palàcy problem nie tylko naszego miasta. Kielcom potrzebna jest
budowa obwodnicy i drogi ekspresowej oraz wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza miasto. Planujemy dalszà rozbudow´ i modernizacj´ dróg w mieÊcie.
Wyzwaniem cywilizacyjnym jest budowa Lotniska Kielce. To po prostu
kwestia naszej, jako miasta wojewódzkiego, przysz∏oÊci.
Planujàc kolejne inwestycje, chcemy maksymalnie wykorzystaç Êrodki
z Unii Europejskiej, które ju˝ znacznie wspar∏y wiele kieleckich przedsi´wzi´ç, jak chocia˝by stadion pi∏karski, hala sportowa czy ulica Sienkiewicza.
Aby kielczanie byli dumni z tego miasta, muszà ˝yç w pi´knym, nowoczesnym otoczeniu. Rozpoczynajàc nowà kadencj´, wierz´, ˝e w 2010 roku
Kielce b´dà takim miastem.
Wojciech Lubawski
Prezydent Kielc
Urzàd Miasta Kielce
Rynek 1
tel. (041) 36 76 105
fax (041) 34 42 763
e-mail: [email protected]
www.um.kielce.pl
www.bip.kielce.pl
Informacja Turystyczna
Pl. Niepodleg∏oÊci 1 (Dworzec PKP)
tel./fax (041) 34 58 681, (041)36 76 436
www.um.kielce.pl/turystyka
Wydzia∏ Projektów Strukturalnych
i Strategii Miasta
Urzàd Miasta Kielce, Rynek 1
tel. (041) 36 76 143, fax (041) 36 76 142
Centrum Obs∏ugi Inwestora
Urzàd Miasta Kielce, Rynek 1, pok. 38,
tel. (041) 36 76 018,
fax (041) 36 76 142
www.um.kielce.pl/business
Ladies and Gentlemen
The new term of office which has just begun holds
many a challenge and many a significant task for the
Kielce local government. We intend to use these four
years to foster the development of Kielce as best we
can. The capital of Âwi´tokrzyskie Voivodeship has
already changed a lot. This is observed mostly by
those who have not been here for a couple of years.
New companies, shopping facilities, hotels and
restaurants have appeared. The modernisation of
Sienkiewicza Street is in progress, the street bustling
with activity on an unprecedented scale, thanks to
fairs and performances which are held there. Other
investment projects of importance to the City, which
we have planned in order to pedestrianise the very
centre of Kielce and improve its presentation at the
same time, include the redevelopment of Rynek
(Market Square) and the construction of a car park. I
do hope that in a few years' time our Rynek will
resemble those in other modern cities, and that it will
become a shopping and entertainment area.
The number of cars in Kielce streets has doubled
recently. This is a pressing problem not only for our
City. What Kielce needs is a ring road and a motorway as well as the removal of transit traffic from the
town. We are also planning a further extension and
modernisation of city roads.
The construction of the Kielce airport is a civilisational challenge. It is simply the question of our
future as a voivodeship's capital.
While planning new investment projects, we wish
to use EU funds to the full. These resources have
already supported many undertakings in Kielce, suffice it to mention the football stadium, the sports hall
or redevelopment of Sienkiewicza Street.
In order for the residents of Kielce to be proud of
their City, they must live in attractive, modern surroundings. At the start of a new term of office, I do
believe that by the year 2010 Kielce will have
become a place to satisfy their expectations.
Wojciech Lubawski
Mayor of Kielce
Magazine „Kielce – Yesterday, Today, Tomorrow” – Winter 2006
3
Features
Miasto szans i mo˝liwoÊci
5
Jak Gmina Kielce fundusze unijne wykorzysta∏a
6
How the municipality of Kielce has used EU funds
7
Udany sezon
8
Good season
9
Najwa˝niejszy jest dialog i skuteczne zarzàdzanie
10
What matters is dialogue and effective management 11
Peryferie Europy
12
Komentarz eksperta: Lucyna Nowak
14
Zbój Kak, bogini Mokosz i inne licha
15
Teatr to moja pasja, moje ˝ycie
20
Us∏uga do∏adowaƒ jest coraz popularniejsza
22
Czas na narty
24
Kielecki aptekarz, spiskowiec i wynalazca
26
A Kielce apothecary, conspirator and inventor
26
Tam, gdzie pachnà maliny
27
PisaliÊmy
27
Dom pod Fontanna
28
100 betlejemskich stajenek
29
Pora na owoce morza
30
„Kielce – wczoraj, dziÊ, jutro” – magazyn
Wydawca: Agencja Wydawnicza „Akwarela Plus”
Redaktor naczelna: Maria Malinowska
Redaguje zespó∏
Adres redakcji: ul. KoÊciuszki 11, 25-310 Kielce
tel./fax (041) 344-18-06, 0601 466-408
e-mail: [email protected], [email protected]
www.magazynkielce.pl
T∏umaczenie: Magdalena O˝arska
4
Magazyn „Kielce – wczoraj, dziÊ, jutro” – Zima 2006
Szanowne Panie,
Szanowni Panowie
Âwi´tokrzyskie nale˝y do
najbardziej atrakcyjnych turystycznie regionów – stosunkowo licznie wyst´pujà tu roÊliny
i zwierz´ta obj´te ochronà, jest
wiele parków krajobrazowych.
Zimà, w Kielcach i okolicy,
mo˝na z powodzeniem jeêdziç
na nartach: z sezonu na sezon
powstajà nowe stoki, jest ich
ju˝ szeÊç.
Ale mamy równie˝ swoje specyficzne problemy, wynikajàce z zapóênieƒ rozwojowych w sferze gospodarczej: jest
du˝o do zrobienia, a zatem ka˝dy tu mo˝e znaleêç swojà
szans´.
Pi´knie rozwijajà si´ Targi Kielce. W tych dniach rozstrzygni´to projekt na rozbudow´ centrum targowego: jego
laureatem zosta∏o Biuro Studiów i Projektów z Bytomia, a realizacja projektu ma rozpoczàç si´ w przysz∏ym roku.
Zapraszam do lektury, zapraszam do Kielc.
Maria Malinowska
redaktor naczelna
Ladies and Gentlemen,
Âwi´tokrzyskie Region is among the most attractive
tourist areas, with its relatively large variety of protected
fauna and flora species and a number of landscape parks.
In winter, in Kielce and the vicinity, skiing is very pleasant
too: every season new slopes appear (at present six are
available).
Yet we are also coping with some problems which result
from developmental backlog in the economic sphere: there
is much to be done, so everyone can find an opportunity of
their own.
Kielce Trade Fairs is developing rapidly: these days, the
design concerning the exhibition centre expansion has been
selected. The winner is Biuro Studiów i Projektów (Study
and Design Office) of Bytom, and project implementation is
to begin next year.
Enjoy our magazine, and welcome to Kielce.
Maria Malinowska
Editor-in-Chief
Druk: Drukarnia Duet, Kielce, ul. Górna 11a Nak∏ad: 15000 egz.
Distributed free in business centres in Kielce (Kielce Trade Fairs,
Kongresowy Business Centre); major hotels in Kielce (Âwi´tokrzyski,
Exbud, Uroczysko, ¸ysogóry, Echo, LeÊny Dwór, Pod Z∏otà Ró˝à); at tourist
information offices; airline offices (LOT); tourist offices; Staropolska
Chamber of Commerce & Industry, Âwi´tokrzyskie Regional Development
Agency; banks (Bank PKO SA, Bank Âlàski, BPH, BWR); Cultural Centres
(KCK, National Museum in Kielce); and at the Âwi´tokrzyskie Province
Office, Âwi´tokrzyska Academy, Kielce University of Technology.
Ok∏adka: Projekt rozbudowy Targów Kielce – Biuro Studiów i Projektów
Bytom.
Copyright by Agencja Wydawnicza „Akwarela Plus”. All rights reserved
Wydawca nie odpowiada za treÊç zamieszczanych og∏oszeƒ.
The Publisher takes no responsibility for the content of advertisements.
Zapraszamy do Kielc
Miasto szans i mo˝liwoÊci
Nieustannie, od momentu wejÊcia Polski do Unii Europejskiej i mo˝liwoÊci wykorzystania funduszy unijnych, Kielce podejmujà si´ dynamicznych rozwiàzaƒ,
w rezultacie których miasto i region wchodzà na drog´ zrównowa˝onego rozwoju.
Inicjatywy takie jak:
● budowa Regionalnego Portu Lotniczego Kielce
● inwestycje w infrastruktur´ drogowà
● inwestycje w obiekty sportowo-rekreacyjne
● rozbudowa i rozwój oÊrodków akademickich
● rozwój mi´dzynarodowego oÊrodka targowego
● powstanie zaplecza naukowego i technologicznego w postaci
Kieleckiego Parku Naukowo-Technologicznego – to tylko niektóre dzia∏ania, zmierzajàce w kierunku poprawy atrakcyjnoÊci inwestycyjnej Kieleckiego Obszaru Metropolitalnego.
Krokiem milowym w tworzenia przyjaznego klimatu inwestycyjnego w mieÊcie by∏o utworzenie Partnerstwa pomi´dzy Miastem Kielce a Polskà Agencjà Informacji i Inwestycji Zagranicznych. Kontynuacja dzia∏aƒ zainicjowanych przez Centrum Obs∏ugi
Inwestora UM Kielce (COI) znalaz∏a swoje odzwierciedlenie w postaci wniosku aplikacyjnego, którego przedmiotem jest zbudowanie trwa∏ego partnerstwa pomi´dzy COI dzia∏ajàcym w Gminie
Kielce a 10. gminami oÊciennych, które – podpisujàc list intencyj-
ny dn. 26 sierpnia 2005 roku – powo∏a∏y Kielecki Obszar Metropolitalny. G∏ównym celem inicjatywy jest wypromowanie walorów
inwestycyjnych obszaru jako miejsca alokacji kapita∏u zewn´trznego, stworzenie wspólnej oferty inwestycyjnej oraz realizacja szeregu innych zadaƒ zwiàzanych z obs∏ugà inwestora zagranicznego,
niejednokrotnie przekraczajàce mo˝liwoÊci finansowe pojedynczego partnera.
Czynnikiem decydujàcym o przewadze atrakcyjnoÊci inwestycyjnej KOM jest kapita∏ ludzki. Miasto Kielce, Êwiadome koniecznoÊci rozwoju kadr i wzmacniania rozwoju zasobów ludzkich, realizuje projekty, które spe∏niajà wymogi mi´dzynarodowych standardów biznesu, kszta∏càc kadry w zakresie ekonomiczno-finansowym, nauczania i doskonalenia j´zyków obcych oraz tworzenia
spo∏eczeƒstwa informacyjnego.
Obok szkoleƒ i innych dzia∏aƒ zmierzajàcych do wzmocnienia
zasobów ludzkich, a tym samym do stworzenia atrakcyjnej ofert
dla inwestora zagranicznego w Kielcach – stale rozbudowuje si´
uczelnie wy˝sze. Na kierunkach technicznych, ekonomicznych
oraz pedagogicznych kszta∏ci si´ ponad 60 tys. studentów.
Od kilku lat podejmowane sà kroki zmierzajàce do utworzenia
uniwersytetu, co niewàtpliwie jeszcze wzmocni zasoby ludzkie
w regionie.
Realizacja wszystkich tych dzia∏aƒ spowoduje, i˝ Kielecki Obszar Metropolitalny stanie si´ celem inwestycyjnym przedsi´biorstw, pragnàcych rozwijaç swojà dzia∏alnoÊç w obszarze innowacji i nowych technologii.
5
Ekonomia
Jak Gmina Kielce
fundusze unijne wykorzysta∏a
Dzi´ki Êrodkom pochodzàcym z unijnych funduszy w ostatnim
czasie zmieni∏ si´ wyglàd naszego miasta: wypi´knia∏a ulica Sienkiewicza (w ramach projektu Rewitalizacja ÂródmieÊcia Kielc), nastàpi∏a przebudowa wiaduktów na ul. Krakowskiej, powsta∏y tak
fantastyczne obiekty sportowe, jak stadion pi∏karski przy
ul. Âciegiennego (jeden z najnowoczeÊniejszych w Europie) oraz
wielofunkcyjna hala przy ul. Bocznej.
Cztery projekty dotyczy∏y pomocy stypendialnej dla uczniów
szkó∏ ponadgimnazjalnych i dla studentów w województwie Êwi´tokrzyskim, kolejno w latach 2004/2005 oraz 2005/2006. Projekty te by∏y realizowane we wspó∏pracy z 14. powiatami i 11.
gminami województwa, które w paêdzierniku 2004 roku podpisa∏y Porozumienie w sprawie przygotowania i realizacji projektu
wspierania i rozwoju edukacyjnego uczniów.
Gmina Kielce w ramach realizacji programu aktywizacji gospodarczej podj´∏a si´ realizacji projektów finansowanych ze Êrodków
Europejskiego Funduszu Spo∏ecznego oraz bud˝etu paƒstwa.
Pierwszy z tych projektów to podniesienie kwalifikacji grupy osób
pracujàcych do mi´dzynarodowych standardów biznesu w zakresie j. angielskiego, informatyki i rachunkowoÊci. Kontynuacjà projektu szkoleniowego jest Projekt pn. Mi´dzynarodowe Standardy
Biznesu realizowany w ramach ZPORR Dzia∏anie 2.1 Beneficjenci projektu doskonalà swoje umiej´tnoÊci w zakresie j´zyka angielskiego w biznesie, informatyki biznesowej, zarzàdzania zasobami
ludzkimi oraz mi´dzynarodowych standardów rachunkowoÊci. Po
ukoƒczeniu kursów uczestnicy projektu przystàpià do mi´dzynarodowych egzaminów tj. LCCI English for Business, European Computing Driving Licence oraz LCCI Mi´dzynarodowe Standardy RachunkowoÊci, a uzyskane certyfikaty pozwolà im na ubieganie si´
o prac´ w mi´dzynarodowych koncernach.
Kolejne dwa projekty realizowane sà przez Gmin´ Kielce w ramach ZPORR Dzia∏anie 2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne
i transfer wiedzy. Projekt pn. Partner Centrum Obs∏ugi Inwestora
jest kontynuacjà dzia∏aƒ Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji
Zagranicznych w Warszawie, która utworzy∏a Centra Obs∏ugi Inwestora w regionie. Poprzez realizacj´ celów wyznaczonych w Regionalnej Strategii Innowacji projekt podniesie atrakcyjnoÊç inwestycyjnà gmin wchodzàcych w sk∏ad Kieleckiego Obszaru Metropolitalnego (KOM) oraz wypromuje KOM jako miejsce alokacji kapita∏u zewn´trznego. Wa˝nym etapem projektu b´dzie utworzenie Kieleckiego Portalu Gospodarczego, który b´dzie podstawowym narz´dziem komunikacji dla wszystkich partnerów.
Projekt pn. Kielecki Inkubator Technologiczny jest pierwszym
etapem realizacji du˝ego przedsi´wzićia pod nazwà Kielecki Park
Naukowo-Technologiczny. G∏ównym celem projektu jest zbudowanie sieci partnerstwa w zakresie innowacji pomi´dzy sektorem badawczo-rozwojowym, przedsi´biorcami oraz oÊrodkami akade-
6
mickimi. Poprzez realizacj´ d∏ugofalowych dzia∏aƒ Gmina Kielce
planuje wykonanie licznych analiz, ekspertyz, które b´dà stanowi∏y baz´ dokumentacyjnà dla potrzeb utworzenia Inkubatora Technologicznego w Kielcach.
Warto równie˝ wspomnieç o projekcie zrealizowanym wspólnie z miastami – partnerami Kielc – o Jesiennym Uniwersytecie
Trzeciego Wieku. W trakcie spotkaƒ seniorów podnoszono kwestie
dotyczàce problemów osób starszych i sposobów ich rozwiàzywania – co jest istotne ze wzgl´du na fakt, i˝ europejska spo∏ecznoÊç
starzeje si´.
Niezwykle interesujàcà inicjatywà europejskà, w której uczestniczy Gmina Kielce, jest UrBike. Rozszerzenie polityki rowerowej
miast.
Jest to wspólne przedsi´wzićie oÊmiu europejskich miast:
Florencji (W∏ochy), Sewillii (Hiszpania), Frederiksbergu (Dania),
Drezna (Niemcy), Budapesztu (W´gry), Xanthis (Grecja), Mesa
Yitonii (Cypr), i Kielc.
Projekt realizowany jest ze Êrodków Unii Europejskiej w Ramach Inicjatywy Wspólnotowej Interreg III C, Strefa Po∏udnie.
Cel g∏ówny projektu to promowanie funkcji u˝ytkowej roweru,
czyli pokazanie, ˝e rower Êwietnie nadaje si´ do tego, by nim jeêdziç na przyk∏ad do pracy, czy poruszaç si´ po mieÊcie. Istotna jest
wymiana doÊwiadczeƒ pomi´dzy uczestnikami projektu, które dotyczà kreowania polityki rowerowej, prezentacje dobrych praktyk.
Miasto ma ambicje si´gnàç po kolejne fundusze europejskie
w latach 2007-2013, dlatego trwajà intensywne prace przygotowawcze.
opr. j
Hala sportowa przy ul. Bocznej
fot. archiwum
W latach 2004-2006 Gmina Kielce zrealizowa∏a 11
projektów, wykorzystujàc Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Spo∏eczny.
Economy
How the municipality
of Kielce has used EU funds
With the assistance of European Regional
Development Fund and European Social Fund,
the Municipality of Kielce implemented
eleven projects in the years 2004-2006.
Thanks to resources from EU funds, the appearance of our City
has changed recently: Sienkiewicza St. has been made more
attractive (under the Kielce Centre Redevelopment Project), the
flyovers in Krakowska St. have been altered, and impressive sports
facilities have been built, including the football stadium (one of
Europe's most modern) in Âciegiennego St. or the multi-purpose
hall in Boczna St.
In the years 2004/2005 and 2005/2006, four projects were
focused on bursaries for upper-secondary school and university
students of the Âwi´tokrzyskie Voivodeship. They were implemented in co-operation with fourteen counties and eleven municipalities of our Voivodeship, who signed The Agreement on the
Implementation of Student Educational Support and Development
Scheme in October 2004.
Within the economy boost programme, the Municipality of
Kielce undertook to implement projects financed by the European
Social Fund together with the state budget. One of these projects
is the Employee Qualifications Improvement for International
Business Standards in the Fields of English, IT and Accountancy.
This educational project is continued by International Business
Standards Programme, implemented within the framework of
Integrated Operational Programme for Regional Development,
Action 2.1. Beneficiaries of the project improve their proficiency in
English for Business, business IT, HR management and international accountancy standards. Upon training completion, participants will take international examinations, such as the LCCI
English for Business, European Computer Driving Licence as well
as LCCI International Accountancy Standards, and the certificates
obtained will enable them to seek employment in multinational
corporations.
The next two projects are being implemented by the
Municipality of Kielce under Integrated Operational Programme for
Regional Development, Action 2.6 Regional Innovation Strategies
and Know-How Transfer. The Partner Investor Services Centre
Project is a continuation of the activities of the Polish Information
and Foreign Investment Agency in Warsaw, which founded
Investor Services Centres in our Region. By meeting the objectives
listed in the Regional Innovation Strategy, the project will increase
investment-related attractiveness of municipalities which are part
of the Kielce Metropolitan Area and will promote the Area itself as
the locus of external capital allocation. A significant stage in project implementation shall be the foundation of Kielce Economic
Portal, which will serve as an essential communication tool for all
partners.
The Kielce Technology Incubator Project is the first stage of a
large undertaking, referred to as Kielce Science and Technology
Park. The main objective of the project is to form a network of partnership for innovation, connecting the R&D sector, entrepreneurs
and academic centres. By means of long-term operations, the
Municipality of Kielce intends to prepare several analytical studies
and expert opinions which will provide a documentation basis for
the formation purposes concerning Technology Incubator in Kielce.
Third Age Autumn University is yet another project, implemented
together with Kielce's partner towns, which must not be underestimated. During senior citizens' meetings, issues related to their
problems and possible solutions were discussed, which is significant as European communities are growing older.
UrBike: Urban Bicycle Policy Enhancement is a particularly
interesting European initiative, in which the Municipality of Kielce
is a participant. It is a joint undertaking of eight European cities:
Florence (Italy), Seville (Spain), Frederiksberg (Denmark), Dresden
(Germany), Budapest (Hungary), Xanthis (Greece), Mesa Yitonia
(Cyprus), and Kielce. The project is funded by the European Union
under Interreg IIIC Community Programme, Zone South. The main
objective of the project is to promote the serviceability of cycling,
i.e. showing that the bicycle can be well used by commuters and
travellers around the town alike. The exchange of experiences by
project participants is extremely valuable since they concern the
development of cycling policies as well as presentation of good
practice. Our City has the ambition to reach for other European
funds for the years 2007-2013; consequently, major preparatory
efforts are underway.
Wydzia∏ Projektów Strukturalnych
i Strategii Miasta
Urzàd Miasta Kielce, Rynek 1
tel. (041) 36 76 143, fax (041) 36 76 142
7
Informacje
Udany sezon
Rozmawiamy z prezesem Targów Kielce,
dr. ANDRZEJEM MOCHONIEM
fot. archiwum
– Prosz´ o podsumowanie targowej wiosny i jesieni.
– PotwierdziliÊmy, ˝e jesteÊmy jednym z liczàcych si´ oÊrodków targowych w Polsce i w Europie, a tak˝e jednym z centrów
targowych o najwi´kszej dynamice rozwoju. Szczególnie zadowolony jestem z naszych sztandarowych wystaw: Mi´dzynarodowych
Targów Techniki Rolniczej AGROTECH (organizowanych w tym roku po raz dwunasty), Mi´dzynarodowych Targów Budownictwa
Drogowego AUTOSTRADA-POLSKA (równie˝ dwunasta edycja)
oraz X Mi´dzynarodowych Targów Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych PLASTPOL. Znakomite wyniki osiàgn´∏a tak˝e – cieszàca si´
wyjàtkowà markà – VII Mi´dzynarodowa Wystawa Budownictwa
i Wyposa˝enia KoÊcio∏ów, Sztuki Sakralnej i Dewocjonaliów SACROEXPO oraz Mi´dzynarodowe Targi Energetyki ENEX i Targi Odnawialnych èróde∏ Energii ENEX – Nowa Energia. T∏umy widzów
przyciàgn´∏y XI Targi Edukacyjne EDUKACJA, IX Ogólnopolskie
Targi Pracy, XIII Targi Materia∏ów Budownictwa Mieszkaniowego
i Wyposa˝enia Wn´trz DOM czy XIII Targi Ogrodnicze i Dzia∏kowe
OGRÓD I TY. Wyjàtkowo – poza naszym oÊrodkiem – zorganizowaliÊmy XI Mi´dzynarodowe Targi Spó∏dzielcze MTS, które by∏y cz´Êcià uroczystych obchodów Krajowych Dni Spó∏dzielczoÊci w Warszawie. Wyjàtkowy by∏ tak˝e Mi´dzynarodowy Salon Przemys∏u
Obronnego MSPO: jego ranga wykracza znacznie poza Europ´. We
wrzeÊniu odby∏a si´ jedna z najwi´kszych imprez wystawienniczych, organizowanych przez nasz oÊrodek – XII Mi´dzynarodowe
Targi Technologii dla Odlewnictwa METAL. Równolegle z tymi targami, oprócz organizowanych co roku: Wystawy Technologii, Przetwórstwa i Zastosowania Metali Nie˝elaznych NONFERMET i Targów Przemys∏owej Techniki Pomiarowej CONTROL-TECH, w tym
roku po raz pierwszy przygotowaliÊmy wystaw´ SPAWALNICTWO.
Sezon jesienny to tak˝e mniejsze, ale cieszàce si´ ju˝ wyjàtkowà
renomà i presti˝em wystawy, m.in. Targi Rehabilitacji, Sanatoriów
i Uzdrowisk REHMED-EXPO, Mi´dzynarodowe Targi Lokalnego
Transportu Zbiorowego TRANSEXPO, Konferencja i Wystawa Monitoringu Wizyjnego ALARM oraz Wystawa Wyposa˝enia i Budo-
Andrzej Mochoƒ odbiera Diament z ràk prezydenta Busieness
Centre Club Marka Goliszewskiego
8
wy Obiektów Sportowych SPORT-OBIEKT. Jednak tegoroczna jesieƒ to dla nas przede wszystkim wystawy organizowane na Ukrainie. W Kijowie przygotowywaliÊmy Mi´dzynarodowe Targi Budownictwa Drogowego, Infrastruktury, Maszyn Budowlanych i Pojazdów Specjalistycznych ROAD ENGINEERING Ukraina, Mi´dzynarodowe Targi Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych PLASTUKRAINA. Wszystkie wiosenne imprezy targowe, a tak˝e te organizowane w sezonie jesiennym, by∏y rekordowe – zarówno pod wzgl´dem
frekwencji wystawców, jak i widzów. GoÊciliÊmy kilkadziesiàt tysićy widzów, a swoje ekspozycje prezentowa∏o oko∏o 4 tysiàce
wystawców.
– Targi Kielce to Lider Polskiego Biznesu, w tym roku zdoby∏y Diament do Z∏otej Statuetki Lidera Polskiego Biznesu - to presti˝owe wyró˝nienia Business Centre Club. Czym sobie Targi na
to zas∏u˝y∏y?
– Tytu∏ lidera biznesu otrzymujà firmy, które sà liderami w swojej bran˝y, ale tak˝e potrafià dbaç o swój rozwój. Targi Kielce zaczyna∏y swojà dzia∏alnoÊç przed 14 laty, organizujàc dwie wystawy
w ciàgu roku. DziÊ kielecki oÊrodek organizuje 30 imprez, w wi´kszoÊci o mi´dzynarodowym charakterze. Targi Kielce to obecnie wicelider krajowego rynku wystawienniczego, marka i firma doskonale znane w Europie. Udzia∏ kieleckiego oÊrodka wystawienniczego
w polskim rynku targowym wynosi blisko 20 proc. W ubieg∏ym roku, w porównaniu z poprzednim, nastàpi∏ kolejny wzrost liczby wystawców, zarówno polskich (o 17 proc.) jak i zagranicznych (o 21
proc.). O ponad 10 procent zwi´kszy∏a si´ liczba zwiedzajàcych,
a o 27 proc. powierzchnia wystawiennicza wszystkich wystaw.
Przez pawilony wystawowe Targów Kielce przewija si´ rocznie ponad 100 tysićy goÊci, z czego znaczàcà liczb´ stanowià zagraniczni biznesmeni zainteresowani wspó∏pracà z polskimi firmami. I to
wszystko uda∏o nam si´ osiàgnàç w ciàgu zaledwie kilkunastu lat.
Presti˝owe wyró˝nienia, przyznane przez BCC, to nie jedyne nagrody, jakimi mo˝emy si´ poszczyciç: w ub. roku Targi Kielce zosta∏y
uhonorowane m.in. Medalem Europejskim dla Us∏ug, a tak˝e specjalnà nagrodà ministra spraw zagranicznych „Za Wybitne Zas∏ugi
Dla Promocji Polski Na Âwiecie”. Targi Kielce sà tak˝e cz∏onkiem
Mi´dzynarodowego Stowarzyszenia Przemys∏u Targowego UFI
z siedzibà w Pary˝u. Przynale˝noÊç do tej globalnej organizacji jest
gwarantem wysokiego standardu Êwiadczonych us∏ug i mi´dzynarodowoÊci organizowanych imprez.
–Jaki sposób zarzàdzania firmà przyczynia si´ do jej sukcesu? Czy cechy osobowoÊci prezesa mogà decydowaç o sukcesie
firmy (lub jego braku)?
– Nie przecenia∏bym znaczenia metod zarzàdzania firmà dla
jej rynkowego sukcesu. OczywiÊcie, majà one bez wàtpienia
wp∏yw na to, jak firma funkcjonuje, a co za tym idzie – jakà osiàga pozycj´, ale dla sukcesu pierwszorz´dne znaczenie ma przede
wszystkim zespó∏ ludzi. To tak naprawd´ w∏aÊnie oni pracujà na
sukces. Targi Kielce majà wyjàtkowe szcz´Êcie: dysponujà bowiem
nie tylko m∏odà, energicznà i niezwykle kreatywnà, ale tak˝e bardzo doÊwiadczonà i doskonale znajàcà realia rynkowe kadrà pracowników. To zresztà nie tylko moja opinia, ale te˝ ocena naszych
wystawców, którzy zgodnie podkreÊlajà, ˝e Targi Kielce kojarzà im
si´ przede wszystkim z bardzo wysokim standardem us∏ug i wyjàtkowo fachowym zespo∏em. Zarzàdzanie takim zespo∏em to naprawd´ ogromna satysfakcja. Mam du˝e zaufanie do swoich
wspó∏pracowników, staram si´ nie ograniczaç ich kreatywnoÊci,
stwarzaç im mo˝liwoÊç rozwoju i przede wszystkim uwa˝nie s∏uchaç ich opinii. Na pewno nie jestem zwolennikiem autorytarnego
stylu zarzàdzania, jestem przekonany, ˝e przynosi on wićej szkody ni˝ po˝ytku. JeÊli chodzi natomiast o cechy osobowoÊci prezesa – to w takiej bran˝y i przy takiej dzia∏alnoÊci musi byç przede
wszystkim osobà otwartà i umiejàcà s∏uchaç.
– Dzi´kuj´ za rozmow´.
Justyna ˚ukowska, KZ
Current news
GOOD SEASON
Interview with President of the Board of Kielce
Trade Fairs, Dr. ANDRZEJ MOCHO¡
– How would you summarise this spring and autumn season
at Kielce Trade Fairs?
– We've had a very busy, but very successful season. We have
managed to demonstrate that we are one of the high-ranking trade
fair centres in Poland and Europe, as well as one of the most rapidly developing. I am particularly pleased with our flagship exhibitions: AGROTECH International Fair of Agricultural Techniques
(this year organised for the twelfth time), AUTOSTRADA-POLSKA
International Fair of Road Construction Industry (the twelfth time
as well), and the 10th PLASTPOL International Fair of Plastics
Processing. Remarkable results have also been achieved by the
reputed SACROEXPO International Exhibition of Church
Construction, Church Fittings and Furnishings and Religious Art,
as well as ENEX International Power Industry Fair and ENEX New
Energy Fair of Renewable Sources of Energy. Crowds of visitors
came to see the 11th Education Fair, the 9th Polish Job Fair, the
13th DOM Fair of Residential Building Materials and Interior
Fittings, and the 13th OGRÓD I TY Garden Fair. An uncommon
event, organised away from our Centre, was the 11th MTS
International Co-operative Movement Fair, part of the celebrations
of Poland's Days of Co-operative Movement in Warsaw. The MSPO
International Defence Industry Exhibition was also impressive, its
reputation reaching even non-European countries. In September,
we organised one of the largest exhibitions, the 12th METAL
International Fair of Foundry Technologies. Alongside these, apart
from the yearly NONFERMET Exhibition of Technology,
Processing, and Application of Non-Ferrous Metals and CONTROL-TECH Fair of Industrial Measuring Technology, this year we
have organised for the first time the Welding Exhibition. The
autumn season has also included smaller, yet renowned and popular events, such as REHMED-EXPO Rehabilitation, Sanatorium
and Spa Fair, TRANSEXPO International Fair of Local Public
Transport, ALARM Video Surveillance Conference and Exhibition
as well as the SPORT-OBIEKT Exhibition of Sports Facilities,
Fittings and Construction. Yet this autumn has brought us first and
foremost the exhibitions organised in Ukraine. In Kiev, we organised ROAD ENGINEERING Ukraine International Road
Construction, Infrastructure, Building Machinery and Specialised
Vehicles Exhibition, and PLASTUKRAINA International Fair of
Plastics Processing. All the spring fair events, together with those
organised in autumn, were record-breakers in terms of the numbers of both exhibitors and visitors. We played host to several
thousands of the latter, and ca. four thousand of the former. To this
must be added more than ten thousand specialists, experts and
scientists from the all over the world, who visit our exhibitions
yearly. So we have every reason to be proud, but I can tell you
we've got other plans, too. We are convinced that we can fight for
still higher numbers and a still stronger position in the market. And
these are the goals for the next year of our operation.
– Kielce Trade Fairs is a Leader of Polish Business. This year
you have received the Gold Statuette Diamond for Leaders of
Polish Business, a prestigious award of Business Centre Club.
How did you come to deserve this?
– The title of Business Leader is granted to companies who are
the best in their own branch of industry and are successful in man-
aging their own development. Kielce Trade Fairs was established
14 years ago, organising two events a year. Today the Kielce centre is the organiser of 30 events, most of which enjoy international recognition. At present, Kielce Trade Fairs is the second leader
of Poland's exhibition market, its name being well known in
Europe. The participation of the Kielce centre in Poland's trade fair
market amounts to nearly 20 per cent. Last year, in comparison to
the previous one, we witnessed another increase in the number of
exhibitors, both domestic (17%) and foreign (21%). The number
of visitors increased by over 10%, and the display area of all
events rose by 27%. The exhibition pavilions of Kielce Trade Fairs
host more than 100,000 visitors yearly, out of whom a large proportion are foreign businesspeople interested in co-operation with
Polish companies. And we have managed to achieve all this over
little more than ten years! All the awards which we receive are a
tangible token of recognition, but also of objective appraisal by
economic and business circles. Prestigious awards, granted by
Business Centre Club, are not the only ones that we are proud of:
last year, Kielce Trade Fairs was honoured with the European
Medal for Services, as well as the Minister of Foreign Affairs'
Special Award "For Outstanding Contribution to Poland's
Promotion in the World". Kielce Trade Fairs is also a member of the
UFI Global Association of Exhibition Industry in Paris. Membership
in this global organisation testifies to high standards of the services offered and international acclaim of the events organised.
– What methods of company management contribute to its
success? Do personal qualities of the President determine a company's success or failure?
– I would not like to overestimate the methods of company
management for its market success. Obviously, they do influence
the way a company operates, and – what follows – the status it
will achieve, but success is dependent mostly on the team of
employees. In fact, it is them who work for the success. Kielce
Trade Fairs is extremely fortunate to have at its disposal a young,
energetic and particularly creative personnel, but also very experienced and well familiar with the market reality. This is not only my
opinion, but also that of our exhibitors who are unanimous in associating Kielce Trade Fairs primarily with very high standards of
services and an exceptionally professional team. Managing that
kind of team does bring a great deal of satisfaction. I do trust my
employees, and I try not to limit their creativity, but give them
space for development, and first of all – listen to their ideas carefully. I am certainly no enthusiast of authoritarian management
styles and I believe that they do more harm than good. As for the
President's personality, in this branch of business, he or she must
be first of all an open-mined person and a good listener.
– Thank you very much.
Justyna ˚ukowska, KZ
9
Region
Rozmowa z ADAMEM JARUBASEM, Marsza∏kiem Województwa Âwi´tokrzyskiego
Najwa˝niejszy jest dialog
i skuteczne zarzàdzanie
– Chc´ byç marsza∏kiem dla mieszkaƒców ca∏ego regionu i wspó∏pracowaç ze
wszystkimi klubami radnych w Sejmiku
Województwa Âwi´tokrzyskiego – takà deklaracj´ z∏o˝y∏ Pan po wyborze, podczas
pierwszej sesji Sejmiku III kadencji...
– W istocie. Deklaruj´ pe∏nà otwartoÊç
na wspó∏dzia∏anie ze wszystkimi Êrodowiskami spo∏ecznymi i politycznymi. Zapraszam do wspó∏pracy wszystkich, którym na
sercu le˝y dobro tej ziemi, jej dynamiczny
rozwój i otwarcie na Êwiat.
B´d´ dba∏ o nale˝yte relacje z Urz´dem
Wojewody, jestem otwarty na wspó∏prac´
z prezydentami, starostami, burmistrzami,
organizacjami pozarzàdowymi, przedsi´biorcami, samorzàdami zawodowymi. B´d´ marsza∏kiem wszystkich mieszkaƒców
regionu. Jestem tutaj po to, by pracowaç
na rzecz dalszego rozwoju regionu. Tak rozumiem zadanie marsza∏ka, t´ czteroletnià
misj´, którà mam zamiar wype∏niç najlepiej jak potrafi´.
Województwo Êwi´tokrzyskie znajduje
si´ w czo∏ówce regionów pod wzgl´dem
wykorzystania Êrodków unijnych. T´ tendencj´ utrzymamy i rozwiniemy, aby nie
zmarnowaç ani jednego euro.
– Zapowiada Pan dzia∏ania ponadpartyjne w naj˝ywotniejszych dla regionu
sprawach…
– Pojćie regionalnej pomyÊlnoÊci mamy jedno. Mamy te˝ jeden cel – rozwój. I te
dwa kierunki wyznaczajà nam drog´
w przysz∏oÊç. Jestem realistà, wiem, ˝e ∏atwo nie b´dzie, ale g∏´boko wierz´, ˝e ta
misja po∏àczy w Sejmiku wszystkie opcje
polityczne. Mamy sporo do zrobienia.
– Zatem: co jest priorytetem?
– Za priorytet na najbli˝szy czas, do
wykonania jeszcze w bie˝àcym roku, przyjmujemy, jako Zarzàd, pe∏ne wykonanie bud˝etu województwa za rok 2006 oraz ustalenie ostatecznej wersji bud˝etu na 2007
rok. A nadrz´dnym i perspektywicznym celem, jaki przyjmuj´ do realizacji w czteroletniej misji, jest utrzymanie bardzo dobrego kierunku w pracach nad programowaniem rozwoju regionalnego. OczywiÊcie,
mo˝na ten cel osiàgnàç ÊciÊle wspó∏pracujàc z samorzàdami.
10
– Zapowiedzia∏ Pan Êcis∏à wspó∏prac´
z gminami…
– B´dziemy kontynuowali dobre tradycje w tej materii. Przed nami wielkie wyzwanie – pozyskanie jak najwi´kszych unijnych pieni´dzy na inwestycje w okresie
programowania 2007-2013. A jest o co
powalczyç: pula unijnych pieni´dzy dost´pnych dla regionów b´dzie siedem razy
wi´ksza ni˝ do tej pory.
Chcemy utrzymaç jawnoÊç przyznawania tych pieni´dzy. Zawsze decydowaç b´dà: dobry wniosek, dobry projekt oraz efekty ich oddzia∏ywania na jakoÊç ˝ycia du˝ej
populacji.
– Jest Pan wić za zrównowa˝onym
rozwojem ca∏ego regionu?
– OczywiÊcie. Tak stanowià wymogi
unijne, ale te˝ najzwyczajniej zdrowy rozsàdek. Nie mo˝na przecie˝ dzieliç regionu
na obszary t´tniàce ˝yciem i te zapomniane. Jestem mieszkaƒcem jednej z gmin regionu i moim pragnieniem jest, aby w takich oÊrodkach ˝y∏o si´ ludziom coraz lepiej. Aby spe∏nia∏y si´ ich marzenia o dost´pie do takich dóbr, jakie sà udzia∏em
mieszkaƒców wi´kszych oÊrodków. A takie
mo˝liwoÊci dajà rozsàdnie zagospodarowane fundusze unijne.
– Wybór na urzàd marsza∏ka pojmuje
Pan jako …
– …przede wszystkim wyzwanie, zobowiàzanie, ale te˝, nie ukrywam, ˝e szans´
i wielki zaszczyt. Reprezentuj´ pokolenie
m∏odych ludzi. Chcemy zmieniaç Êwiat.
Mamy jednak g∏´boki szacunek dla tradycji, poczucie to˝samoÊci, ˝e jesteÊmy stàd
i ˝e warto tej ziemi poÊwićiç kawa∏ek ˝ycia. Podczas inauguracyjnej sesji poprosi∏em radnych o prawd´ i zrozumienie w naszych relacjach. Mam bowiem pokor´ wobec tego, co chc´ poznaç i zg∏´biç. W mojej dzia∏alnoÊci spo∏ecznej i politycznej wiele nauczy∏em si´ o samorzàdach. Wyznaj´
jednak dewiz´, ˝e ˝ycie to czas ustawicznego doskonalenia si´, wić mam co robiç.
Moja dzia∏alnoÊç w organizacjach m∏odzie˝owych i potem w Polskim Stronnictwie
Ludowym nauczy∏a mnie sztuki dialogu
i potrzeby zrozumienia dla ludzkich
spraw…
– Chc´ skutecznie zarzàdzaç – zapowiedzia∏ Pan w krótkim expose…
– Tak. Wierz´, mocno wierz´, ˝e ta skutecznoÊç b´dzie cechowa∏a ca∏y nasz Zarzàd. Teraz jesteÊmy przecie˝ jednà dru˝ynà m∏odych ludzi, zorientowanych na
prawdziwy i trwa∏y sukces regionu. Jestem
przekonany, ˝e nasz zespó∏ wzmocniony
màdroÊcià i doÊwiadczeniem sejmikowych
radnych, podo∏a wyzwaniom, które sà
przed nami. Mam nadziej´, ˝e w tej pracy
pomogà nam Êrodowiska samorzàdowe
i gospodarcze, do których zwróci∏em si´
z proÊbà o wspó∏prac´.
– Co w naszym regionie jest atutem
dla rozwoju biznesu?
– Najkrócej ujmujàc – ludzie. Pracowici, zdolni, ambitni, wykszta∏ceni. Ten region natura wyposa˝y∏a sowicie. Mamy tutaj pod ziemià niezwyk∏e bogactwa mineralne. Ziemia ta zachwyca surowym i przejmujàcym krajobrazem, a jej uroda predestynuje do inwestowania w turystyk´ i wypoczynek. Ale nie tylko.
– Skoro o inwestycjach, czym w∏adze
samorzàdowe chcà przyciàgnàç inwestorów?
– Podejmujemy dzia∏ania, które majà
na celu podniesienie atrakcyjnoÊci regionu,
poprzez tworzenie sieci infrastruktury technicznej, udost´pnianie uzbrojonych terenów pod inwestycje. Nie bez znaczenia te˝
jest dost´pny rynek znakomitych firm budowlanych, gotowych podjàç najbardziej
nowoczesne zamówienia w dziedzinie wykonawstwa. Samorzàdy dbajà o promocj´
i informacj´ na temat mo˝liwoÊciach inwestowania. Jednym s∏owem otwieramy si´
na Êwiat i oferujemy naszà goÊcinnoÊç
i wszelkie wsparcie.
– Dzi´kujemy za rozmow´.
(jg)
Urzàd Marsza∏kowski Województwa
Âwi´tokrzyskiego
Al. IX Wieków Kielc 3,
25-516 Kielce
tel. +48 41 342 15 49,
fax. +48 41 344 52 65
www.sejmik.kielce.pl
Region
We interview Mr ADAM JARUBAS, Marshal of Âwi´tokrzyskie Voivodeship
WHAT MATTERS IS DIALOGUE
AND EFFECTIVE MANAGEMENT
– I wish to be a Marshal for the inhabitants of the entire region and co-operate
with all councillors' clubs in the Regional
Parliament of Âwi´tokrzyskie Voivodeship.
This is the declaration you made after the
election, during the first session of the
Third-Term Regional Parliament.
– Indeed. I declare complete openness
to co-operation with all social and political
groups. Let me invite all those who care
about the welfare of this land, its dynamic
development and opening to the world, to
co-operate with us.
I will maintain correct relations with
the Voivode's Office; I am open to co-operation with mayors, starosts, NGOs, entrepreneurs and professional self-governments. I will be a Marshal for all inhabitants of our region. I'm here to work
towards the region's further development.
This is how I understand the Marshal's
duties and this four-year mission which I
intend to fulfil as best I can.
Âwi´tokrzyskie Voivodeship is heading
the regions' league in terms of the use of EU
funds. We will continue and expand this
trend so that not even one Euro is wasted.
– You talk about supra-party activity in
issues of highest significance to the region.
– There is only one notion of regional
welfare. We also have only one objective,
namely – development. It is these two that
will mark our future operations. I'm a realist and I know it won't be easy but I do
believe that this mission will unite all political factions of the Regional Parliament.
We've got so much to do.
– So what are your priorities?
– For the time being, a priority to implement before the year closes is to us, the
Board, a full completion of the Voivodeship's budget for the year 2006 and the
preparation of the final draft of the 2007
budget. A most significant long-term objective to be realised during my four-year mission is to maintain the positive tendencies
in the work concerning regional development programming. This, of course, can be
achieved through close co-operation with
self-governments.
– You promise close co-operation with
municipalities.
– We will continue the good tradition on
this score. There's a huge challenge ahead
of us: we have to obtain as much investment-related EU funding as possible for the
programming period of 2007-2013. And
the stakes are high: the total amount of EU
funding accessible to regions will be seven
times as high as before. We wish to maintain transparency of fund allocation. A
good proposal, a good project and their
effects on living standards of a large population will always be the decisive factor.
– So you are for balanced development
of the entire region?
– Certainly. This is specified by EU
requirements, as well as dictated by common sense. One cannot divide a region into
dynamic and forsaken areas. I am a citizen
of one of the region's municipalities and I
do wish to improve the quality of life in
places like these. I'd like to fulfil these people's dreams concerning access to facilities
which are available to inhabitants of larger
towns. And these opportunities are provided by reasonable use of EU funding.
– What does your appointment to the
office of Marshal mean to you?
– First and foremost, this means a challenge, an obligation, but I must tell you I
also see it as a tremendous opportunity
and special honour. I represent the young
generation, wishing to change the world.
Yet we have deep respect for tradition as
well as a sense of identity, the feeling that
this is where we belong and that devoting
a few years of one's life to this place is
worthwhile. During the inauguration session I pleaded the councillors for truth and
understanding in our dealings. This was
because I feel deep humility with respect to
what I want to learn and explore. In the
course of my social and political activities I
have learnt a lot about self-governments.
Because my motto is that life means continuing improvement, I still have a lot to do.
My participation in youth organisations and
then in the Polish People's Party has taught
me a lot about the art of dialogue and the
need to understand people's problems.
– I want effective management, you
have said in your policy statement.
– Yes, I have. I believe very strongly
that this efficiency will characterise all our
Board. We are now one team of young people, oriented towards the region's genuine
and lasting success. I am deeply convinced
that our team, with the help of wisdom and
experience of the Regional Parliament's
councillors, will successfully meet the challenges ahead of us. I do hope that in this
work we will be assisted by self-governmental and economic circles, whom I have
already approached with a view to our
future co-operation.
– What are the trump cards for business development in our region?
– To put it briefly, the human potential.
People here are hard-working, talented,
ambitious and well-educated. Nature has
been very generous with our region. We
have remarkable mineral resources underground. The region's rugged but stirring
landscape and its beauty lend themselves
to investment projects in the fields of the
tourist industry and recreation facilities.
But there is more to it than that.
– Speaking of investment projects,
how do self-government authorities intend
to attract investors?
– We undertake actions aimed at
increasing the region's attractiveness
through the establishment of technical
infrastructure networks and provision of
fully developed sites for investment projects. Worth stressing is also the available
market of excellent construction companies, ready to realise state-of-the-art building commissions. The self-governments
take particular care of promotional and
informative campaigns concerning investment opportunities. In a nutshell, we are
opening to the world, bringing our hospitality and any support that may be required.
– Thank you very much.
(jg)
Marshal Office
of the Âwi´tokrzyskie Voivodeship
IX Wieków Kielc av. 3,
25-516 Kielce
tel. +48 41 342 15 49,
fax. +48 41 344 52 65
www.sejmik.kielce.pl
11
Strategia Rozwoju Województwa Âwi´tokrzyskiego
Peryferie Europy
Poziom bezrobocia w województwie Êwi´tokrzyskim jest jednym z najwy˝szych w Europie; wskaêniki pokazujà, ˝e najwy˝szy. Âwi´tokrzyskie nale˝y do grupy województw o najwy˝szym procencie ludnoÊci korzystajàcej
z pomocy spo∏ecznej. W porównaniu z wi´kszoÊcià regionów Unii Europejskiej istnieje wyraêna dysproporcja
w zakresie wyposa˝enia infrastrukturalnego na niekorzyÊç Êwi´tokrzyskiego. Nasze województwo zaliczane jest
do jednego z pićiu ultraperyferyjnych obszarów w Europie.
Zarzàd Województwa Âwi´tokrzyskiego opracowa∏ dokument Strategia Rozwoju Województwa Âwi´tokrzyskiego do roku 2020. W niniejszej publikacji korzystamy z informacji w nim zawartych. Niektóre uzupe∏niamy najnowszymi danymi z Urz´du Statystycznego w Kielcach.
Rynek pracy
Tendencje zmian w strukturze zatrudnienia w województwie sà
zbli˝one do trendów ogólnokrajowych. Systematycznie roÊnie poziom zatrudnienia w sektorze us∏ug, spada natomiast procentowy
udzia∏ zatrudnienia w sektorze przemys∏u i budownictwa.
Najwi´kszy spadek poziomu zatrudnienia w latach 20002004 mia∏ miejsce przede wszystkim w powiatach o charakterze
przemys∏owym, w których przebiegajàce procesy prywatyzacji
przedsi´biorstw oraz restrukturyzacji poszczególnych ga∏´zi przemys∏u wiàza∏y si´ ze zwolnieniami pracowników. W 2004 r. powiatami o najwy˝szej stopie bezrobocia by∏y: skar˝yski (33,4%),
konecki (32,1%), ostrowiecki (29%), kielecki (28,5%). Najni˝szà
stop´ bezrobocia odnotowano w powiatach: buskim (12,5%), kazimierskim (13,9%) i piƒczowskim (15,8%).
Stopa bezrobocia na koniec grudnia 2004 roku w województwie wynios∏a 21,9% i by∏a ni˝sza w porównaniu do analogicznego okresu w 2003 r. Najnowsze dane Urz´du Statystycznego
w Kielcach mówià, ˝e we wrzeÊniu 2006 roku stopa bezrobocia
wynosi∏a 18%. Wysokie bezrobocie w dalszym ciàgu utrzymuje si´
powiatach: skar˝yskim, koneckim, ostrowieckim.
W roku 2005 dzia∏a∏y na terenie województwa Êwi´tokrzyskiego 32 domy pomocy spo∏ecznej, posiadajàce 3 355 miejsc. Wed∏ug stanu na dzieƒ 30 listopada 2005 roku w domach tych przebywa∏o 3 170 mieszkaƒców. Âwi´tokrzyskie nale˝y do grupy województw o najwy˝szym procencie ludnoÊci korzystajàcej z pomocy spo∏ecznej.
Powi´kszajàce si´ obszary rzeczywistych i potencjalnych zagro˝eƒ spo∏ecznych majà zwiàzek z obni˝eniem si´ poziomu ˝ycia.
Zmiany struktury lokalnej gospodarki powodujà, ˝e rozszerza si´
obszar ubóstwa i nasilajà negatywne zjawiska spo∏eczne.
W roku 2005 w stosunku do 2004 odnotowano wzrost wydatków na Êwiadczenia w ramach pomocy spo∏ecznej. Wynika to
z koniecznoÊci niwelowania skutków niepokojàcych zjawisk spo∏ecznych. WielkoÊç udzielanej pomocy w stosunku do potrzeb jest
jednak niewystarczajàca, a jej formy oparte sà g∏ównie na Êrodkach pochodzàcych z administracji rzàdowej, w ramach realizowanych zadaƒ zleconych samorzàdom. Udzia∏ Êrodków w∏asnych
samorzàdu uzale˝niony jest od sytuacji finansowej poszczególnych
gmin.
Najcz´stszym powodem przyznania pomocy jest bezrobocie.
Drugà przyczyn´ stanowi∏o ubóstwo, a trzecià niepe∏nosprawnoÊç
osób ubiegajàcych si´ o pomoc. Znaczàcà kategorià problemowà
jest bezradnoÊç w sprawach opiekuƒczo-wychowawczych. Najmniej liczne przypadki przyznania pomocy dotyczy∏y okresu postpenitencjarnego.
Mieszkalnictwo
èród∏o: Eurostat
Pomoc spo∏eczna
Niekorzystne tendencje demograficzne, w tym starzenie si´
spo∏eczeƒstwa a jednoczeÊnie wysoka liczba bezrobotnych, niskie
dochody i trudna sytuacja na rynku pracy powodujà, ˝e coraz wi´ksza liczba mieszkaƒców zmuszona jest do korzystania z ró˝nych
form pomocy spo∏ecznej, w tym w domach opieki spo∏ecznej.
12
Wed∏ug Raportu z wyników spisu powszechnego w 2002 r.
w Âwi´tokrzyskiem zasoby mieszkaniowe wynosi∏y 404,7 tys.
mieszkaƒ o powierzchni u˝ytkowej 28 111,6 tys. m2 i 1 454,55
tys. izb. Przyrost liczby mieszkaƒ w okresie od ostatniego spisu powszechnego z 1988 r. wyniós∏ 44 tys., tj. 12,2%.
Mieszkania wykazane przez spis obejmowa∏y 383,2 tys.
mieszkaƒ o powierzchni u˝ytkowej 26 781 tys. m2
i 1 388,2 tys. izb. Mieszkania zamieszkane stanowi∏y 92,7% ogó∏u mieszkaƒ. Nieco ponad po∏owa (51,3%) mieszkaƒ zamieszkanych znajdowa∏a si´ w miastach (w porównaniu z poprzednim spisem wartoÊç ta wzros∏a o 4,8%).
Na dzieƒ 31 XII 2004 r. zasoby mieszkaniowe w województwie wzros∏y, w porównaniu do wyników spisu powszechnego
z 2002 r., o 7,9 tys. mieszkaƒ, i wynosi∏y 412,6 tys. mieszkaƒ
o powierzchni u˝ytkowej 29 082,4 tys. m2 oraz 1495,5 tys. izb.
Zasoby mieszkaniowe Êwi´tokrzyskiego stanowi∏y 3,3% ∏àcznych
zasobów mieszkaniowych kraju.
Mieszkania znajdujàce si´ w budynkach wybudowanych po
1944 r. stanowi∏y 89,2% ogó∏u zamieszkanych zasobów mieszka-
niowych w regionie i w porównaniu do spisu z 1988 r. ich udzia∏
wzrós∏ o 5,8%. Z∏o˝y∏y si´ na to z jednej strony efekty budownictwa mieszkaniowego, a z drugiej ubytki naturalne i wyburzenia,
zw∏aszcza zasobów starych.
Mieszkania zamieszkane wed∏ug okresu budowy
W ostatnich latach utrzymywa∏o si´ przyspieszone tempo rozwoju
telefonii przewodowej. Wskaênik g´stoÊci abonenckiej na koniec
grudnia 2003 roku wyniós∏ 36,2 abonentów na 100 mieszkaƒców
w miastach i 15,1 na terenach wiejskich. Odpowiedni wskaênik
dla kraju wyniós∏ 39,7 w miastach i 19,93 na wsi. Najbardziej dynamiczny rozwój nast´puje w segmencie telefonii komórkowej.
W 2003 roku w Polsce na 100 mieszkaƒców przypada∏o 45,6
abonentów (w 2002 r. – 36,4). Wed∏ug stanu na 2003 r. oko∏o
22,5% gospodarstw domowych w województwie posiada∏o komputer, w tym 8,1% z dost´pem do Internetu. Obydwa wskaêniki
plasujà Êwi´tokrzyskie na ostatnim miejscu w kraju.
Co dalej?
Pod wzgl´dem liczby osób przypadajàcych na jedno mieszkanie województwo znajduje si´ na 14. pozycji w kraju (2,82, Êrednia dla kraju 3,01). Przeci´tna powierzchnia u˝ytkowa jednego
mieszkania (70,5 m2) jest natomiast wy˝sza o 1,5 m2 od przeci´tnej krajowej (7. miejsce w kraju). Jednak˝e przeci´tna powierzchnia u˝ytkowa przypadajàca na osob´ (22,6 m2) jest jeszcze o 0,3
m2 ni˝sza ni˝ przeci´tna krajowa. Przeci´tna powierzchnia u˝ytkowa na osob´ najgorzej kszta∏tuje si´ w Kielcach, najwi´ksza natomiast powierzchnia na jednà osob´ wyst´puje w powiatach piƒczowskim, buskim i kazimierskim.
Infrastruktura
W porównaniu z wi´kszoÊcià województw oraz regionów Unii
Europejskiej istnieje wyraêna dysproporcja w zakresie wyposa˝enia infrastrukturalnego na niekorzyÊç Êwi´tokrzyskiego. W dziedzinie transportu dominuje transport drogowy. Co prawda w 2004 na
100 km2 powierzchni województwa przypada∏o ok. 103,6 km
dróg o utwardzonej nawierzchni (daje to Êwi´tokrzyskiemu miejsce w czo∏ówce regionów), ale jedynie 48 km stanowià drogi dwujezdniowe. Sieç drogowa województwa liczy 12 129 km, z czego
d∏ugoÊç dróg krajowych wynosi 752 km. Brakuje autostrad, a d∏ugoÊç dróg dwujezdniowych klasyfikuje województwo Êwi´tokrzyskie na 14 miejscu w kraju.
Równie˝ stan techniczny dróg nie jest zadowalajàcy. Wed∏ug
danych Systemu Oceny Stanu Nawierzchni (SOSN) za 2003 r. tylko 25,8% sieci dróg krajowych jest w stanie dobrym, 22,6%
w stanie niezadowalajàcym i 50,2% w stanie z∏ym. Równie niekorzystnie kszta∏tuje si´ ten stosunek odnoÊnie dróg wojewódzkich.
Szacuje si´, ˝e oko∏o 421 km jest w stanie dobrym i zadowalajàcym, 150 km w stanie z∏ym.
Stan infrastruktury telekomunikacyjnej jest relatywnie s∏aby.
Âwi´tokrzyskie zajmuje jedno z ostatnich miejsc w kraju pod
wzgl´dem liczby ∏àcz na 1000 osób (255,3 ∏àcz/na 1000 osób).
Autorzy Strategii... opracowujàc wizj´ przysz∏oÊci zwracajà
uwag´ na czynniki, które mogà pomóc w rozwoju gospodarczym
naszego regionu jak i na te, które mogà stanowiç jego wyraêne zagro˝enie.
Najistotniejszymi uwarunkowaniami zewn´trznymi rozwoju regionu Êwi´tokrzyskiego sà cechy jego po∏o˝enia geograficznego,
cz∏onkostwo Polski w Unii Europejskiej, a szczególnie nowa polityka spójnoÊci i Wspólna Polityka Rolna realizowana w ramach
nowej perspektywy finansowej oraz polityka paƒstwa, w tym krajowe polityki sektorowe – regionalna i przestrzenna.
Âwi´tokrzyskie jest obecnie zaliczane do grupy pićiu ultraperyferyjnych regionów Unii Europejskiej i Polski. Dalszy rozwój województwa Êwi´tokrzyskiego b´dzie zdeterminowany procesami
o wymiarze ogólnym (globalizacja gospodarki, szybki post´p technologiczny, nasilajàce si´ procesy polaryzacyjne) w podobnej skali jak innych polskich regionów. Korzystna dla Polski, a wić tak˝e
dla województwa Êwi´tokrzyskiego, jest zaproponowana przez Komisj´ Europejskà modyfikacja celów polityki spójnoÊci na lata
2007-2013 i koncentracja 78% Êrodków na obszarach celu
pierwszego zorientowanego na obszary o niskim poziomie rozwoju spo∏eczno-gospodarczego, mierzonego wielkoÊcià PKB na
mieszkaƒca ni˝szà ni˝ 75% Êredniej Unii Europejskiej. W grudniu
2005 roku decyzjà Rady Europejskiej na rozwój pićiu najbiedniejszych województw Polski wschodniej (ale tak˝e Âwi´tokrzyskiego) przyznana zosta∏a dodatkowa kwota 882 mln euro (107
euro na mieszkaƒca).
Decydujàce znaczenie dla rozwoju województwa Êwi´tokrzyskiego w najbli˝szych latach b´dzie mia∏ przyj´ty przez Polsk´ model polityki regionalnej paƒstwa. W ostatnich latach w kraju obserwuje si´ szybki wzrost gospodarczy województw najlepiej rozwini´tych i pog∏´bianie si´ dysproporcji mi´dzyregionalnych. Szansà
na rozwój dla regionu Êwi´tokrzyskiego jest zachowanie w∏aÊciwych proporcji pomi´dzy politykà wspierania najsilniejszych a politykà wyrównywania szans najs∏abszych, umo˝liwiajàcà tym
ostatnim zainicjowanie trwa∏ego rozwoju.
Obszar województwa Êwi´tokrzyskiego graniczy z szeÊcioma
regionami. Stolice czterech z nich sà miastami centralnymi czterech najwi´kszych aglomeracji miejskich w Polsce: warszawskà,
∏ódzkà, Êlàskà i krakowskà. Wymienione aglomeracje majà trudne
do okreÊlenia, aczkolwiek istotne, strefy wp∏ywów na terenie województwa Êwi´tokrzyskiego. Dotyczy to g∏ównie powiàzaƒ rynkowych, obs∏ugi komunikacyjnej, us∏ug dydaktycznych szkó∏ wy˝szych i kontaktów spo∏ecznych. Wp∏ywy tych aglomeracji nie sà
obecnie jednoznacznie korzystne lub niekorzystne dla województwa Êwi´tokrzyskiego. KorzyÊcià jest niewàtpliwie du˝a i stosunkowo ∏atwa dost´pnoÊç do tych aglomeracji, w tym do rynków pracy, do szkó∏ wy˝szych i innych us∏ug wy˝szego rz´du. Natomiast
niekorzystne mo˝e byç utrzymanie si´ przewagi konkurencyjnoÊci
wymienionych aglomeracji i ich województw nad województwem
Êwi´tokrzyskim.
opr. zm
13
Komentarz eksperta: Lucyna Nowak
Mija 16. rok gospodarki wolnorynkowej, a my w niektórych
obszarach ˝ycia czujemy si´, jak w czasach socjalizmu:
wówczas mieszkanie by∏o dobrem nadrz´dnym – jest nim
równie˝ teraz. Dlaczego?
Drugi problem, o którego wyjaÊnienie poprosiliÊmy, dotyczy
pomocy w ramach programów przedakcesyjnych: nasz region skorzysta∏ z niej w stopniu minimalnym, co widaç na
mapce ni˝ej. Z pewnoÊcià fakt ten nie jest bez znaczenia
dla obecnej sytuacji Êwi´tokrzyskiego: jesteÊmy jednym
z pićiu najbiedniejszych regionów w Europie.
Jak t∏umaczyç fakt tak s∏abego wzrostu liczby mieszkaƒ, Êledzàc ten wzrost na przestrzeni lat 1989-2004 na tle procentowego udzia∏u przyrostu mieszkaƒ w przedzia∏ach czasowych
1971-1978 i 1979-1988?
Odpowiedê na to pytanie jest doÊç skomplikowana, gdy˝ si´gnàç trzeba i do socjologii, i ekonomii, i polityki… Postaram si´ jednak maksymalnie mojà odpowiedê skróciç i uproÊciç. Otó˝ w latach
1971-1978 przyrost mieszkaƒ wyniós∏ 21,1% ogó∏u mieszkaƒ wg
stanu na dzieƒ 31.12.2004 uszeregowanych wed∏ug okresu budowy. Odpowiednio w latach 1979-1988 – 20,9%. ¸àcznie w obydwu okresach wielkoÊç ta jest na poziomie 42%. Tymczasem w porównywalnym okresie, jeÊli chodzi o up∏yw czasu, tj. latach 19892004 jest to poziom 12,9%, czyli prawie 3,5 krotnie mniej. Fakt
ten sk∏ania mnie do przedstawienia nast´pujàcej tezy:
Po pierwsze w latach 1971-1988 w Kielcach funkcjonowa∏y
du˝e zak∏ady pracy, mocno wspierajàce budownictwo mieszkaniowe dla pracowników – powstawa∏y ca∏e osiedla mieszkaniowe, takie jak chocia˝by osiedle dla pracowników znanego w kraju i za
granicà „Chemaru”. Przy wydatnej pomocy tych zak∏adów i niskim
w naszym województwie – jak obecnie – poziomem miesićznych
dochodów rozporzàdzalnych na osob´, mieszkaƒców staç by∏o na
kupno mieszkania.
JednoczeÊnie, uwzgl´dniajàc wymienione wy˝ej czynniki,
mieszkania by∏y relatywnie taƒsze i dost´pne dla znacznie szerszej
grupy osób, ni˝ obecnie. Przy czym du˝e zak∏ady pracy bàdê to
upad∏y, bàdê zubo˝a∏y tak bardzo, ˝e dawno „pozby∏y si´” swoich
Jak wyglàda∏a pomoc przedakcesyjna
Pomoc finansowa w €
do 100 000 000
powy˝ej 100 000 000 do 250 000 000
powy˝ej 250 000 000 do 300 000 000
powy˝ej 300 000 000 do 1 000 000 000
powy˝ej 1 000 000 000
14
Lucyna Nowak jest finansistà i prawnikiem.
W Jej zawodowe doÊwiadczenia wpisuje si´
doradztwo w sprawach organizacyjnych oraz
stanowiska: dyrektora Centrum BankowoÊci
Korporacyjnej w ING Bank Âlàski, Dyrektora
Oddzia∏u Banku Pekao SA. Bierze udzia∏
w wielu powa˝nych inicjatywach finansowanych ze Êrodków unijnych m.in. jest koordynatorem podsieci Finanse w realizowanym
przez Staropolskà Izb´ Przemys∏owo-Handlowà projekcie KIGNET.
spó∏dzielni mieszkaniowych – nikt ju˝ tam nie inwestuje, ma miejsce tylko eksploatacja dotychczasowych zasobów mieszkalnych.
Gospodarka wolnorynkowa pog∏´bi∏a ró˝nice spo∏eczne. OczywiÊcie, taka sytuacja by∏a w ca∏ym kraju, ale kilka regionów w Polsce, w tym Êwi´tokrzyskie, mocniej doÊwiadczy∏y ujemnych skutków transformacji ustrojowej. U nas dochody rozporzàdzalne na
osob´ sà bardzo niskie – w 2004 r. wynios∏y 615,46 z∏, co plasuje region na przedostatnim miejscu w kraju.
Ceny mieszkaƒ oferowane przez deweloperów w Kielcach sà
du˝o ni˝sze ni˝ w okalajàcych nas i oÊciennych regionach oraz
miastach takich jak ¸ódê, Warszawa, Kraków, Katowice. Tote˝
inwestorzy zajmujàcy si´ budownictwem mieszkaniowym ch´tniej
lokujà swoje pieniàdze w terenach dajàcych du˝o wi´ksze mo˝liwoÊci osiàgnićia wysokiej rentownoÊci na realizowanych budowach.
Wprawdzie Êwi´tokrzyskie jest postrzegane jako najbardziej
ekologicznie czysty teren, majàcy korzystne warunki rozwoju urbanizacji, przy sprzyjajàcej alokacji przestrzennej miast, po∏o˝ony
w centralnej cz´Êci kraju w pobli˝u wielkich aglomeracji miejskich, majàcy zabezpieczenie potrzeb energetycznych (elektrownia Po∏aniec) – ale to nie wystarczy∏o, by przyciàgnàç tutaj bogatych inwestorów. Zapewne z kilku powodów: braku lotniska o znaczeniu regionalnym, po∏o˝eniu (mimo wszystko z dala od planowanego uk∏adu autostrad), zbyt ma∏a iloÊç dróg ekspresowych, niski
poziom urbanizacji. Wszystko to niewàtpliwie hamuje rozwój biznesu, stanowiàcy si∏´ nap´dowà dla rozwoju w ogóle, w tym rozwoju budownictwa mieszkaniowego i szybkiego przyrostu liczby
nowych mieszkaƒ.
Z czego wynik∏a tak niska pomoc UE udzielona Polsce w ramach Programu Phare 1990-2003, ISPA 2000-2003 oraz
SAPARD – wed∏ug danych prezentowanych w Strategii Rozwoju Województwa Âwi´tokrzyskiego do roku 2020 – najni˝sza
w kraju?
Najwa˝niejszym powodem by∏a ograniczona dost´pnoÊç Êrodków pomocowych dla regionu. Bowiem skala Êrodków dost´pnych
dla województwa w ramach tej pomocy stawia∏a województwo na
ostatnim miejscu w kraju. Przy czym – co warto podkreÊliç – sytuacja taka nie jest wynikiem z∏ej efektywnoÊci wykorzystania Êrodków, gdy˝ ta by∏a bardzo wysoka.
Powodów tej z∏ej pozycji nale˝y upatrywaç przede wszystkim
w niezakwalifikowaniu województwa do funduszu ISPA w takich
dziedzinach jak transport i ochrona Êrodowiska. Województwo nie
korzysta∏o tak˝e z funduszu SSG (SpójnoÊç Spo∏eczno-Gospodarcza) w I edycji z roku 2000. W bardzo ograniczonym zakresie województwo korzysta∏o z Funduszu SpójnoÊci i programów sektorowych, gdy˝ zosta∏o wrćz wykluczone z mo˝liwoÊci uzyskania
wsparcia w ramach SPO Transport.
Na tak niskà pozycj´ w korzystaniu ze Êrodków pomocowych
mia∏a niewàtpliwie wp∏yw polska polityka wobec regionów, wskazujàca, w omawianym okresie, na brak koordynacji celów i instrumentów ich realizacji w uk∏adzie regionalnym.
(Dane na podst. Startegia Rozwoju Województwa
Âwi´tokrzyskiego do roku 2020).
Kraina Legend Âwi´tokrzyskich
Zbój Kak, bogini Mokosz i inne licha
Dla Paƒstwa o˝ywiliÊmy legendy i przygotowaliÊmy ciekawe gry terenowe wierzàc, ˝e nie minà∏ bezpowrotnie Êwiat czarownic, wiedêm, odmienic, topielic, diab∏ów, biesów, czartów, p∏anetników, czyli duchów chmur deszczowych i gradowych, latawców... Zapraszamy do udzia∏u w atrakcyjnych grach, podczas których spotkajà Paƒstwo na szlaku postacie
z legend: pogaƒskie duchy, ∏amiàce konary prastarych drzew i czyhajàce na zb∏àkanych w´drowców, strzygi i zmory, kostusie i morzyska siedzàce u progów wiejskich chat. Pomogà albo przeszkodzà oni Paƒstwu w dotarciu do celu w´drówki i wykonaniu wszystkich zadaƒ.
„Kraina Legend Âwi´tokrzyskich” to ciekawa oferta gier terenowych opartych na bogactwie legend i podaƒ ludowych przekazywanych z pokolenia na pokolenie przez mieszkaƒców regionu
Êwi´tokrzyskiego. Trasa gier ma zwykle d∏ugoÊç 2-3 kilometrów
i wiedzie przez ciekawe zakàtki Gór Âwi´tokrzyskich: mroczne i tajemnicze ost´py leÊne oraz malownicze plenery Êwi´tokrzyskich
pasiaków. Podczas w´drówki turyÊci spotykajà o˝ywione postaci
z legend: mnichów eremitów w´drujàcych szlakami i nawracajàcych na wiar´ chrzeÊcijaƒskà okolicznà ludnoÊç; pi´kne czarownice rzucajàce uroki na m´˝czyzn; màdre zielarki udzielajàce dobrych rad jak pokonaç czyhajàce wokó∏ niebezpieczeƒstwa; bogini´ Mokosz radzàcà, jak zaw∏adnàç zmys∏ami ukochanego; zbója
Kaka poszukujàcego ukochanej oraz wiele innych postaci znanych
z wczesnos∏owiaƒskiej kultury naszych przodków: Leszego, który
chroni las przed z∏ymi ludêmi, P∏anetnika zsy∏ajàcego grad i ulewy, Po∏udnic´ porywajàcà ˝niwiarzy wyruszajàcych w po∏udnie na
pole, z∏oÊliwe Licho, które uwielbia p∏ataç figle ludziom; B∏´dnice,
które „plàtajàc Êcie˝ki” przeszkadzajà ludziom w dotarciu do celu
ich w´drówki; Topielic´, która podczas nocy Êwi´tojaƒskiej zrobi
wszystko, by „utopiç” wianki panien.
W ka˝dej z gier bierze udzia∏ oko∏o 30 postaci, co zapewnia
intensywnoÊç doznaƒ i wra˝eƒ dla uczestników zabawy. Gry ma-
jà charakter integracyjno-edukacyjny. Dzi´ki interesujàcym dialogom gracze poznajà historie i legendy zwiàzane z postaciami,
a atrakcyjne gry i zabawy zespo∏owe oraz „misje do spe∏nienia”
w ka˝dej grze (pomoc nieszcz´Êliwej mi∏oÊci zbója Kaka i jego
ukochanej Kasieƒki, pokonanie za pomocà ziela Êwi´tego Jana
czarownic zbierajàcych si´ na sabat, znalezienie Miejsca Mocy) –
integrujà grupy i pozwalajà im si´ dobrze bawiç.
Gry terenowe koƒczà si´ biesiadà przy ognisku, gdzie spotykane wczeÊniej postaci z legend bawià uczestników i serwujà niepowtarzalne przysmaki legendarnej kuchni: kiszk´ z piekielnego kocio∏ka, go∏ki zbója Kaka, diabelskie ko∏acze, sabatowe przysmaki.
Szczegó∏owe informacje w sprawie organizacji gier terenowych dla grup zorganizowanych:
Lokalna Organizacja Turystyczna „Kraina Legend Âwi´tokrzyskich”, ul. Partyzantów 17, 26-004 Bieliny, tel. 041 30 25
094, wew. 218, faks: 041 30 26 107, e-mail: [email protected],
www.bieliny.pl.
Scenariusze naszych gier terenowych i „Kraina Legend Êwi´tokrzyskich” wpisujà si´ w legendy i podania ludowe zwiàzane z Górami Âwi´tokrzyskimi.
Witamy w Gminie Bieliny – Krainie Legend Âwi´tokrzyskich, le˝àcej u stóp majestatycznych Gór Âwi´tokrzyskich, wÊród nieprzebytych kniei i ost´pów leÊnych. WyjàtkowoÊç tej ziemi odci´tej od reszty Êwiata wynika z przyjaznego sàsiedztwa dobra i z∏a na Górze zwanej ¸ysà i przenikania si´ pogaƒstwa i kultury
chrzeÊcijaƒskiej. Te niezwyk∏e moce Êciàga∏y tu tysiàce pielgrzymów, w∏adców i królów, którzy przybywali
tu w poszukiwaniu pot´gi, natchnienia i przekonania
– najpierw dla kultu wszechmogàcych pogaƒskich
duchów Âwista, PoÊwista i Pogody, a przez ostatnie
tysiàc lat by oddaç czeÊç Relikwiom Krzy˝a Âwi´tego
pozostawionym tu przez królewicza w´gierskiego
Emeryka, którego uratowa∏ od niechybnej Êmierci
Êwi´ty jeleƒ chadzajàcy po Puszczy Jod∏owej. Innymi
tajemniczymi opowieÊciami, które znaleêç mo˝na
w legendach i podaniach ludowych, sà historie o zemÊcie Lucyfera, która doprowadzi∏a do powstania go∏oborzy oraz o hucznych zlotach czarownic ciàgnàcych na ¸ysà Gór´ w poszukiwaniu tajemnych zió∏,
˝eby przy ich pomocy rzucaç na ludzi zaklćia i uroki. Ju˝ tysiàc lat Êwi´tokrzyscy mnisi mozolnie wypierajà z mrocznych ost´pów ¸ysicy pogaƒskie relikty
wierzàc, ˝e pot´˝na bry∏a klasztoru z Relikwià Âwi´tego Krzy˝a odegna z∏e moce na zawsze. Jednak niewiele metrów od klasztornego dziedziƒca, na polanie
pokrytej kamiennym gruzem, Go∏oborzem zwanej, bo
ni krzak marny ni êdêb∏o trawy tam nie roÊnie, wcià˝
zbierajà si´ na sabat pi´kne i z∏e czarownice…
15
Kultura
Teatr to moja pasja, moje ˝ycie
Z PIOTREM SZCZERSKIM,
dyrektorem Teatru
im. S. ˚eromskiego w Kielcach
rozmawia Justyna ˚ukowska.
fot. Jacek Rzodeczko
– Koniec roku to czas refleksji, podsumowaƒ, bilansów... Ma Pan takie sk∏onnoÊci? Lubi Pan kolejne urodziny, jubileusze?
– Jubileuszowych obchodów organicznie nie znosz´, kr´pujà mnie, niczemu nie
s∏u˝à. To jedynie mierzenie czasu. A jaki to
ma sens, kiedy wszystko trwa? Wcià˝ jestem w drodze, ka˝dy koniec jest poczàtkiem czegoÊ nowego, niezapoznanego. Przysz∏oÊç fascynuje, nawet jeÊli wià˝e si´ z niepewnoÊcià, niepokojem... Czas, jego przemijanie emocjonalnie sà wpisane we mnie,
ale tak zwane obchody budzà niech´ç.
PIOTR SZCZERSKI
Z urodzenia krakowianin, pochodzi
z wielopokoleniowej rodziny aktorskiej.
Absolwent UJ (mgr filologii polskiej)
i Akademii Teatralnej im. Zelwerowicza
w Warszawie (re˝yser dramatu). Stypendysta Fundacji KoÊciuszkowskiej
w Nowym Jorku (wspó∏pracowa∏ m.in.
z zespo∏em Living Theatre). Uczeƒ Tadeusza Kantora – u którego terminowa∏
w Teatrze „Cricot 2”.
Pierwszà grup´ teatralnà „Judasz”
za∏o˝y∏ w 1974 roku w KDK „Pod Baranami” i wg w∏asnych tekstów wyre˝yserowa∏ spektakl „Z butami do nieba”.
Póêniej prowadzi∏ Teatr „Fantastron”.
W roku 1979 reaktywowa∏ „Teatr 38”
Uniwersytetu Jagielloƒskiego, którym
kierowa∏ do roku 1992. Od 1992 dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Stefana ˚eromskiego Kielcach.
Wyre˝yserowa∏ ponad 50 sztuk
w polskich teatrach dramatycznych.
Nagrody i odznaczenia
Srebrny Medal „Gloria Artis” (2005)
Z∏oty Krzy˝ Zas∏ugi (2006)
Nagroda Miasta Kielc (2006)
20
– Zatem bez jubileuszowego zadćia
przypomn´: ze scenà jest Pan zwiàzany
od trzydziestu lat, z tego po∏ow´ sp´dzi∏
Pan w Kielcach, w Teatrze imienia Stefana ˚eromskiego, w charakterze dyrektora
artystycznego...
– Wić jednak jubileusze... Wobec tego
dodam jeszcze dwa wa˝ne rocznicowe fakty: budynek teatru liczy sobie 127 lat, a kielecka scena – szeÊçdziesiàt. Jednà czwartà
tej historii tworz´ ja: ta ÊwiadomoÊç, prawd´ mówiàc, rozbawi∏a mnie nieco...
– Pami´ta Pan teatr, do którego przyjecha∏? Pami´ta Pan tamto miasto?
– Tak, wszystko pami´tam, choç jest to
chyba bardziej pami´ç emocjonalna...
Pierwszy raz by∏em w Kielcach w 1979 roku, na Przeglàdzie Studenckich Teatrów
Debiutujàcych START. Przy okazji odwiedzi∏em scen´ profesjonalnà, czyli Teatr
imienia ˚eromskiego, pami´tam sztuk´,
którà obejrza∏em: by∏o to po∏àczenie „Âlubów panieƒskich” i „Warszawianki”. Budynek teatru zauroczy∏ mnie, sztuka nie wywo∏a∏a za˝enowania... By∏em mile zaskoczony. Ale pami´tam równie˝ ten straszny
dworzec i rozpaczliwy napis na hotelu
„Centralnym”: „Witamy w Kielcach”. Z radoÊcià wraca∏em do „mojego” Krakowa...
– CoÊ si´ jednak wydarzy∏o kilka lat
póêniej. Wróci∏ Pan do Kielc...
– Nie nazwa∏bym tego powrotem. Pojawi∏a si´ perspektywa pracy w teatrze w Kielcach, najpierw w charakterze kierownika
artystycznego. PomyÊla∏em, ˝e spróbuj´.
Dotychczas prowadzi∏em scen´ studenckà,
Teatr 38 w Krakowie, szansa pracy w teatrze zawodowym by∏a kuszàca. I kombinowa∏em, ˝e b´d´ doje˝d˝a∏ do pracy, dalej ˝yjàc w barwnym Krakowie. Z tà myÊlà wsiad∏em w autobus jadàcy do Kielc. W S∏omnikach kierowca zarzàdzi∏ 15-minutowy postój na papierosa - te „kocie ∏by”, ta przerwa
w podró˝y wywo∏a∏y we mnie potworne
uczucia i skojarzenia: oto, samotny, udaj´
si´ gdzieÊ na koniec Êwiata, do dziury zapad∏ej, podobnej do tych, gdzie bohaterowie
˚eromskiego walczà w pocie czo∏a, a rzeczywistoÊç skrzeczy...
Ale by∏o coÊ, co mi to uczucie zrekompensowa∏o: przy wjeêdzie do Kielc znajdowa∏a si´ metalowa tablica w kszta∏cie litery
U z napisem: „Teatr ˚eromskiego zaprasza”.
– A potem?
– Potem by∏o jeszcze gorzej. Ju˝ wiedzia∏em, ˝e zostan´ dyrektorem artystycznym, z Krakowa przyjecha∏em z Jerzym Sitarzem, kierownikiem literackim, i obeszliÊmy miasto: szare, brzydkie ulice, jedna
knajpa w rynku. SiedliÊmy w tej knajpie,
tam by∏ wtedy peep show z jednà rozbierajàcà si´, posiniaczonà – jak si´ póêniej okaza∏o przez zazdrosnego partnera – kobietà... Ponuro, smutno, groteskowo... Jak
mo˝na tu ˝yç? – myÊla∏em i nie wyobra˝a∏em sobie tego. W dalszym ciàgu by∏em
przekonany, ˝e moja praca b´dzie w Kielcach, a reszta w Krakowie. Ale to przekonanie by∏o fa∏szywe: teatr to nie jest moje
miejsce pracy – to moja pasja, to moje ˝ycie. I temu podporzàdkuj´ wszystko.
– Czy by∏ taki moment, kiedy pomyÊla∏
Pan: co ja tutaj robi´?
– Gdyby istotnie taki moment si´ zdarzy∏, dziÊ nie rozmawialibyÊmy, nie by∏oby
mnie tutaj. Ale niewiele brakowa∏o... Prze˝y∏em bunt zespo∏u, który nie chcia∏ ze
mnà wspó∏pracowaç. Nie chcia∏ przyjàç
mojego sposobu tworzenia teatru. By∏em
konsekwentny i wygra∏em, zaakceptowali
mojà wizj´. Mog∏o jednak zdarzyç si´ zupe∏nie inaczej.
By∏y równie˝ pewne nieporozumienia
z w∏adzami Sejmiku Samorzàdowego na poczàtku kadencji. Gdyby sytuacja nie uleg∏a
zmianie – by∏em gotów zostawiç Kielce.
Przychodzi taki moment, kiedy nie ma si´
ju˝ ochoty walczyç z wiatrakami. Ale najgorszy by∏ pierwszy rok: by∏em zmćzony i przekonany, ˝e rzeczywistoÊç mnie przerasta.
– Mimo wszystko zosta∏ Pan w mieÊcie, w którym nie czu∏ si´ Pan komfortowo, i w teatrze, gdzie te˝ nie by∏o najlepiej... Dlaczego?
– Moim zdaniem teatr by∏ kompletnie
zrujnowany artystycznie. W sensie mentalnym by∏ to teatr objazdowy: aktorzy jechali do W∏oszczowy albo J´drzejowa, grali byle gdzie i tak zarabiali na ˝ycie. Zmiana tej
mentalnoÊci by∏a du˝ym wyzwaniem, ale
mówiàc szczerze – gorzej by∏o z rozbiciem
administracyjnej „czapy”. Gdybym wtedy
wiedzia∏, przez co mi przyjdzie przechodziç, z czym si´ zmagaç – nie podjà∏bym
si´ tej roboty za ˝adne pieniàdze. Ale... jestem uparty, konsekwentny, zdeterminowany. Chcia∏em tworzyç swój teatr, ten budynek mia∏ - i ma - magi´. A poza tym, paradoksalnie, pomaga∏a mi myÊl, ˝e w ka˝dej chwili mog´ spakowaç walizk´ i wróciç
do Krakowa albo jechaç gdziekolwiek. Poczucie tymczasowoÊci daje absolutny komfort: niezale˝noÊç. To poczucie towarzyszy
mi bezustannie. Dlatego pewnie uda∏o mi
si´ par´ spraw wygraç.
– Na przyk∏ad?
– Obali∏em mit, ˝e budynku teatru nie
da si´ wyremontowaç. Zanegowa∏em ekspertyzy fachowców, które zapewne by∏y
opracowywane zgodnie z oczekiwaniami
decydentów. Spowodowa∏em, ˝e awantura
o przeniesienie teatru do budynku Kieleckiego Centrum Kultury zakoƒczy∏a si´ sukcesem dla tej sceny, dla kielczan i dla mnie.
Pi´kny, secesyjny budynek z 1879 roku
przy ulicy Sienkiewicza zosta∏ ocalony. Teatr te˝. Czas tylko potwierdzi∏ mojà racj´ –
dziÊ w∏adze biorà si´ za budow´ filharmonii, kiedyÊ lekkà r´kà sprzedanà bankowi.
– Przychodzi∏ Pan tutaj z pewnymi za∏o˝eniami, zadaniami. Jakimi?
– Za∏o˝y∏em, ˝e teatr ma byç oryginalny i komunikatywny. ˚eby widz tutaj przychodzi∏ i czu∏ si´ dobrze. ˚eby rozumia∏
s∏owa, które us∏yszy. Koniec ze sztampà,
schematem, powielaniem. MyÊl´, ˝e te za∏o˝enia zosta∏y spe∏nione. Widz tu przychodzi, czuje si´ dobrze, w repertuarze jest
du˝o sztuk polskich autorów. A jeÊli ju˝ decyduj´ si´ na wystawienie klasyki, to szukam re˝yserów, co do których mam pewnoÊç, ˝e sà niekonwencjonalni w swoich
przekazach artystycznych.
– Absolutnie spektakularnym wydarzeniem by∏a wizyta S∏awomira Mro˝ka
w 1993 czy mo˝e 94 roku. Kiedy Mistrz
rozdawa∏ autografy – kolejka rozpoczynajàca si´ przed Paƒskim gabinetem w teatrze koƒczy∏a si´ na ulicy Ma∏ej...
– Tak by∏o rzeczywiÊcie. WystawialiÊmy
„Mi∏oÊç na Krymie”, Mro˝ek jeszcze wówczas mieszka∏ w Meksyku, wić jego obecnoÊç w Kielcach by∏a niemal˝e sensacjà.
Bardzo dobrze przyjà∏ naszà inscenizacj´
„Mi∏oÊci...”. Bo, przypomn´, w tym samym
czasie spektakl by∏ wystawiany w krakowskim Teatrze Starym w re˝yserii Macieja
Wojtyszki oraz w Teatrze Wspó∏czesnym
w Warszawie, gdzie re˝yserowa∏ go Erwin
Axer. Wić s∏owa uznania wyra˝one przez
Mistrza pod adresem zespo∏u Teatru imienia
˚eromskiego by∏y powodem do dumy. To by∏
bardzo wa˝ny spektakl dla teatru, dla mnie.
– Wa˝nych spektakli by∏o wiele, ale
przypomnijmy te, które mia∏y wyjàtkowe
znaczenie.
– By∏y to z pewnoÊcià spektakle, które
powsta∏y w oparciu o twórczoÊç kieleckich
autorów: Andrzeja Lenartowskiego i Jana
Krzysztofczyka. ˚aden to z mojej strony
przejaw lokalnego patriotyzmu: zarówno
sztuka Lenartowskiego „Spotkamy si´
w Jerozolimie” jak i Krzysztofczyka „K∏opot
Pana Boga” – to kawa∏ dobrej literatury,
poruszajàcej bardzo wa˝ne, trudne problemy, dotykajàce najnowszej historii dziejàcej si´ na Kielecczyênie, a cz´sto przemilczanej i zak∏amywanej.
– JesteÊmy po premierze „Nowego ∏adu Êwiata” Harolda Pintera w Paƒskiej re˝yserii. Trudno oprzeç si´ wra˝eniu, ˝e
tworzy Pan specyficznego bohatera, który
od czasu do czasu pojawia si´ na scenie,
budzi niepokój, nawet strach... Jest inteligentny i okrutny.
– Bo pokazuje absurdalnà egzystencj´
˝ycia. Ten bohater rzeczywiÊcie istnieje,
wywodzi si´ mi´dzy innymi od Maeterlincka, Kafki, Becketta. Kontynuuje go Pinter,
uczeƒ Becketta, który mówi o swoim nauczycielu: Im bardziej wpycha mi nos w
gówno, tym bardziej jestem mu wdzićzny. Lubi´ tego mojego bohatera. Jest
uczciwy. Mówi wprost, ˝e ˝ycie zmierza do
Êmierci, reszta jest drogà. CoÊ tam sobie
na tej drodze kombinujemy, stwarzamy pozory dobrostanu, obrastamy w t∏uszcz, otaczamy si´ rozmaitymi rzeczami, wchodzimy w ró˝ne fa∏szywe zwiàzki i uk∏ady – bo
wypada, bo inni tak robià... Tymczasem to
tylko próby zak∏amania jedynej prawdy, takiej mianowicie, ˝e na koƒcu tej drogi jest
zawsze Êmierç. A ty w rezultacie jesteÊ
sam, czy tego chcesz czy nie. Nie masz
wyboru. Wszystko inne jest pu∏apkà,
w którà wpadasz czy przez brak wiedzy,
czy przez nieuwag´. Tak po prostu jest.
– Pinter idzie jeszcze dalej: wydaje ci
si´, i˝ zmierzasz drogà, którà sam sobie
wybierasz, tymczasem okazuje si´, ˝e tak
zwana wolnoÊç wyboru jest wymys∏em
twojej wyobraêni. JesteÊ wcià˝ manipulowany. Wpadasz w miejsca ekstremalne,
nieoczekiwane, zakazane – nie jesteÊ
tam, gdzie byÊ sobie ˝yczy∏. Tak dzieje si´
w „Nowym ∏adzie Êwiata”. Skàd tyle okrucieƒstwa w Paƒskim bohaterze?
– Czy mój bohater jest okrutny dlatego,
˝e pozwala sobie pokazywaç ca∏à absurdalnà prawd´ o tym Êwiecie? RzeczywiÊcie, có˝ za niestosownoÊç z jego strony...
Typ zupe∏nie niepoprawny politycznie. Grubiaƒski, by nie powiedzieç cham zwyk∏y.
Bo przeklnie, bo poka˝e, ˝e to wszystko, co
z takim pietyzmem i zaanga˝owaniem wokó∏ siebie tworzymy – jest funta k∏aków
niewarte. Obna˝a pozornà komunikacj´
mi´dzy ludêmi i dramat wynikajàcy z bezradnoÊci cz∏owieka zarówno wobec Êwiata,
jak i w∏asnej podÊwiadomoÊci.
Inna rzecz, jak sobie radzimy z prawdà,
lub raczej jak sobie z nià nie radzimy. Wtedy, istotnie, budujemy Êwiat pozorów. Tyle,
˝e ten mur, ten Êwiat pozorów rozwali si´.
Nie ma innej drogi.
– Pomówmy o drodze Piotra Szczerskiego – re˝ysera.
– „Dworzec Victoria”, „Jednego na drog´”, „Nowy ∏ad Êwiata”, „Górski j´zyk” –
jednoaktówki Harolda Pintera to teksty,
nad którymi pracowa∏em b´dàc jeszcze
w Teatrze 38. Z Beckettem zwiàzany jestem niemal organicznie, od zawsze.
WczeÊniej wspomniany ju˝ Maeterlinck
i Kafka. Pracuj´ nad dramatem Howarda
Barkera „Krzyk Gertrudy”, który jest pewnego rodzaju kontynuacjà idei Becketta
i Pintera.
Przeczyta∏em niedawno sztuk´ Marii
Wojtyszko „Macica” i natychmiast zapragnà∏em jà zrobiç. To Êwietna literatura. Dotyka metafizycznie, a nie „ma∏ym realizmem”, naszego tu i teraz.
– Czy zatem re˝yser Szczerski nie
idzie na kompromisy ze Szczerskim – dyrektorem?
– Nie. Na szcz´Êcie nie jestem jedynym
re˝yserem kieleckiej sceny, jestem otwarty
na wspó∏prac´ z innymi. Znam swojego widza, wiem, co lubi. Tworz´ taki teatr, do
którego sam ch´tnie bym chodzi∏. Musz´
si´ tak˝e liczyç z potrzebami m∏odych,
uczàcych si´ osób – stàd w repertuarze
klasyka, ale robiona inaczej, drapie˝nie,
z pomys∏em, który zafascynuje widza.
Ale to te˝ takie uk∏adanie klocków lego:
musi si´ zgraç wiele ró˝nych sytuacji: re˝yser, sztuka, obsada, termin...
– Przeczyta∏am niedawno komentarz
do wydarzeƒ politycznych w naszym kraju, który brzmia∏: Gombrowicz z Mro˝kiem
by tego nie wymyÊlili. Czy to znaczy, Pana
zdaniem, ˝e jest a˝ tak êle czy a˝ tak dobrze?
– Dla sztuki ta rzeczywistoÊç jest wspania∏a. Jest znakomitym tworzywem literackim. Artysta nie powinien anga˝owaç si´
w bie˝àce rozgrywki polityczne, ale jest jego sprawà zajmowanie stanowiska wobec
pewnych zjawisk spo∏ecznych. Dlatego sezon rozpocz´liÊmy sztukà Moliera „Tartuffe
albo Szalbierz” w re˝yserii Grzegorza
Chrapkiewicza w genialnym t∏umaczeniu
Jerzego Radziwi∏owicza, z tego samego powodu w repertuarze znalaz∏ si´ Pinter.
21
Biznes
Us∏uga do∏adowaƒ
jest coraz popularniejsza
O dzia∏alnoÊci i perspektywach
dynamicznie rozwijajàcej si´ kieleckiej
firmy Unikupon opowiada AGATA KA¸A,
Prezes Zarzàdu.
Unikupon S.A jest jednym z najwi´kszych w Polsce
dystrybutorów elektronicznych do∏adowaƒ telefonów
komórkowych na kart´. Firma powsta∏a w lutym 2005
roku, od poczàtku funkcjonujàc jako spó∏ka akcyjna.
Unikupon opiera swoje systemy na nowoczesnych
rozwiàzaniach internetowych, dzi´ki którym mo˝na
do∏adowaç telefon w ka˝dej chwili – opowiada Agata
Ka∏a. – Jest to us∏uga du˝o wygodniejsza od korzystania z kart-zdrapek bo nie wymaga wpisywania d∏ugich
kodów. Ponadto nie ryzykujemy, ˝e kod, który kupiliÊmy, zosta∏ ju˝ wykorzystany, a co najwa˝niejsze, do∏adowujàc przez Internet nie jesteÊmy uzale˝nieni od
godzin pracy punktów sprzeda˝y. Najbardziej mobilna
aplikacja stworzona przez naszà firm´ (Unikupon ME)
umo˝liwia do∏adowania telefonów przy pomocy telefonu komórkowego, mo˝na jej wić u˝ywaç praktycznie
wsz´dzie gdzie si´ga sieç telefonii komórkowej. Posiadamy tak˝e w ofercie system umo˝liwiajàcy jednoczesne do∏adowanie grupy telefonów – Unikupon DB, jest
to rozwiàzanie przygotowane z myÊlà o firmach.
Ciàg∏y wzrost popularnoÊci telefonów na kart´ sprawia, ˝e us∏uga do∏adowaƒ zyskuje coraz wi´ksze rzesze zwolenników. W niektórych paƒstwach europejskich system pre-paid stanowi 95 proc. rynku telekomunikacyjnego; z naszych obserwacji wynika, ˝e Polska jest na dobrej drodze do osiàgnićia tego poziomu.
Wyniki paêdziernikowego sonda˝u Biura Badania Opinii i Rynku „Estymator” wskazujà, ˝e w Polsce komórki posiada ok. 27 milionów osób, 80 procent ma telefony na kart´. – podkreÊla Agata Ka∏a.
Za∏o˝ycielem Unikuponu jest Zbigniew Ka∏a, ojciec
Agaty.
– Zainwestowanie w zupe∏nie nowà firm´ by∏o dla
ojca sporym wyzwaniem, mimo, ˝e powa˝ne kroki
w bran˝y telekomunikacyjnej mia∏ ju˝ za sobà. – mówi Agata Ka∏a. – Przez wiele lat wspó∏pracowa∏ z Pol-
22
skà Telefonià Cyfrowà, w koƒcu jednak postanowi∏ zainwestowaç w∏asne pieniàdze, stawiajàc na innowacyjnoÊç. Uda∏o si´. DoÊwiadczenie zdobyte we wspó∏pracy z PTC z pewnoÊcià przyczyni∏o si´ do tego; u∏atwi∏o podejmowanie trafnych decyzji.
– Moje doÊwiadczenie zawodowe zdoby∏am pracujàc dla domów mediowych – ACR z grupy K2 Internet
i Carat. Planowanie kampanii reklamowych w Internecie wymaga∏o ode mnie ciàg∏ego analizowania specyfiki tego medium, Êledzenia nowych trendów i potrzeb
u˝ytkowników. ZnajomoÊç tych zagadnieƒ okazuje si´
byç cennà wiedzà w pracy w Unikuponie.
W 2006 roku za pomocà systemów Unikuponu dokonywano miesićznie100 000 do∏adowaƒ, ka˝dego
dnia odbywa si´ wić ponad 3300 transakcji (do∏adowanie nast´puje Êrednio co 25 sek.). Klienci firmy korzystajà przede wszystkim z serwisu internetowego
Doladowania.pl oraz ze stron partnerskich (np. mtv.pl,
korba.pl). Ponadto Unikupon posiada 1500 terminali
do∏adowujàcych w punktach handlowych na terenie
ca∏ego kraju.
– Obecnie Unikupon wdra˝a nowà us∏ug´: w serwisie www.doladowania.pl b´dzie mo˝na za∏o˝yç konto
i tam dokonywaç do∏adowaƒ ulubionych numerów telefonów korzystajàc z w∏asnych ustawieƒ. Us∏uga ta
pozwoli u˝ytkownikom telefonów na kart´ skróciç czas
do∏adowania do minimum; wystarczy podaç kwot´
do∏adowania i jà zatwierdziç. Je˝eli jakiÊ proces mo˝e
trwaç krócej, byç ∏atwiejszy i bardziej intuicyjny, to nale˝y go takim uczyniç – konkluduje Agata Ka∏a. – My
zaj´liÊmy si´ do∏adowaniami.
Unikupon SA
ul. Sandomierska 105a
25-501 Kielce
tel. 041-343-68-00
fax. 041-343-68-10
www.unikupon.pl
Obroty netto (2005) – 9 343 009 z∏
Obroty netto (za III kwarta∏ 2006) – 14 572 680 z∏
Zatrudnienie – 40 osób (2006)
Rekreacja
Czas na narty
W okresie zimowym szeÊç stoków narciarskich czeka na mi∏oÊników bia∏ego szaleƒstwa w Kielcach oraz najbli˝szej okolicy. To
miasto o niezwyk∏ych walorach turystycznych, intensywnie rozwijajàcy si´ oÊrodek narciarski. Sà tu Êwietne warunki do uprawiania sportów zimowych, atrakcyjne tereny do biegania na nartach
oraz nowoczesne, naÊnie˝ane stoki. Po∏o˝one u stóp Gór Âwi´tokrzyskich, szczycà si´ Kielce swoimi atutami ekologicznymi: przyjazne cz∏owiekowi Êrodowisko, pi´ç rezerwatów przyrody w granicach stolicy województwa Êwi´tokrzyskiego, szlaki turystyczne –
to tylko cz´Êç atrakcji. Na lubiàcych w´drówki czeka tak˝e staromiejski szlak turystyczny, wytyczony tylko w kilku miastach kraju
– oraz ponad 80.kilometrowej d∏ugoÊci spacerowy szlak widokowy
wokó∏ Kielc. Mo˝liwoÊci aktywnego wypoczynku jest w mieÊcie
wiele. Dobrze rozwini´ta baza hotelowa i sieç gastronomiczna
umili pobyt na Kielecczyênie.
WYCIÑG NARCIARSKI W TUMLINIE
Lokalizacja
Tumlin Podgród – dojazd do gospodarstwa nr
43b, pó∏nocny stok Góry ¸ajscowej (409
m n.p.m.)
Mo˝liwoÊç dojazdu
– autobusy linii 9 (przy „Stodó∏ce”) lub 32 (nale˝y wysiàÊç na przystanku Tumlin-Wykieƒ)
– od drogi nr 74 (Kielce-¸ódê) skrćamy w Miedzianej Górze, od drogi nr 7 (Warszawa-Kraków) przez Zagnaƒsk i Samsonów
24
PrzepustowoÊç
450 os./godz.
SzerokoÊç trasy
42 m
Ró˝nica poziomów
79 m
OÊwietlenie
jest
Sztuczne zaÊnie˝anie
jest
Ratrak
jest
Czynne w godzinach
poniedzia∏ek – piàtek 10.00 – 22.00
Dodatkowe atrakcje
wypo˝yczalnia sprz´tu, dy˝urujàcy instruktor narciarstwa (po wczeÊniejszym uzgodnieniu tel. 606
605 286), ma∏a gastronomia, parking, ognisko
WYCIÑG NARCIARSKI – GÓRA RADOSTOWA
Lokalizacja
12 km od Kielc, stok góry Radostowej (451
m n.p.m.) tu˝ za oÊrodkami wypoczynkowymi
– autobusy z Kielc linii 10, 38, busy (przystanek
– ul. ˚elazna obok Dworca PKS – informacja
o rozk∏adzie – tel. (041) 366 95 42 (czynna do
godz. 15.00)
– z Kielc przez Cedzyn´ i Leszczyny
Numer telefonu
600 606 258, 665 408 001
D∏ugoÊç trasy zjazdowej
600 m
Rodzaj wyciàgu
talerzykowy, orczykowy
550 os./godz.
50-200 m
Numer telefonu
041-303-49-82
PrzepustowoÊç
400 m
SzerokoÊç trasy
Rodzaj wyciàgu
orczykowy, talerzykowy – 25-orczyków w jednà
stron´
Ró˝nica poziomów
105 m
OÊwietlenie
jest
jest
Ratrak
jest
Czynne w godzinach
9.00 – 22.00
Dodatkowe atrakcje
bar, miejsce na ognisko, parking
WYCIÑG NARCIARSKI NA TELEGRAFIE (KIELCE)
Lokalizacja
pó∏nocny stok góry Telegraf (406 m n.p.m.)
– autobusy linii 1, 3, 16bis, 33, 25 na Bukówk´
(nale˝y wysiàÊç na ul. Wrzosowej)
– z drogi krajowej 74 (Kielce-Tarnów) nale˝y
skrćiç w ul. Wrzosowà, a z niej w Karskiego
041-368-74-26
500 m (ma∏y stok dla dzieci d∏. 180 m)
Rodzaj wyciàgu
orczykowy podwójny
PrzepustowoÊç
1000 os./godz.
SzerokoÊç trasy
40 m
Ró˝nica poziomów
100 m
OÊwietlenie
jest
jest
Numer telefonu
041-312-77-11, 602-217-920
Ratrak
jest
ok. 700 m
Czynne w godzinach
10.00 – 22.00
Rodzaj wyciàgu
orczykowy pojedyƒczy
Dodatkowe atrakcje
serwis narciarski, wypo˝yczalnia sprz´tu (ok.
100 par nart), restauracja, miejsce na ognisko,
bezp∏atny parking, dy˝urujàcy instruktor narciarstwa
PrzepustowoÊç
720 os./godz.
SzerokoÊç trasy
60 m
fot. archiwum
Numer telefonu
tel. 041-366-95-42 (czynna do godz. 15.00)
– od drogi krajowej nr 74 (Kielce-Lublin) przez
Cedzyn´ lub Górno
Ró˝nica poziomów
84 m, trasa ∏agodna
WYCIÑG NARCIARSKI STADION – GÓRA PIERÂCIENICA
OÊwietlenie
jest
Lokalizacja
Aleja Na Stadion, pó∏nocny stok Góry PierÊcienicy
(365 m n.p.m.)
jest
Ratrak
jest
– autobusy linii 4 w kierunku Stadionu (trzeba
wysiàÊç na Al. Na Stadion), linia 44 (kursuje do
jednostki wojskowej – do wyciàgu nale˝y
dojÊç)
Czynne w godzinach
9.00 – 22.00
Dodatkowe atrakcje
restauracja, wypo˝yczalnia sprz´tu, parking, dy˝urujàcy instruktor narciarstwa (po wczeÊniejszym uzgodnieniu tel. 041-312-77-11, 602-391081)
– Al. Na Stadion (od drogi nr 73 Kielce-Tarnów, ul.
Wapiennikowà, Husarskà i Szczepaniaka)
WYCIÑG NARCIARSKIE – WIDE¸KI
Numer telefonu
041-368-74-26; 600-694-936
Lokalizacja
450 m
Wide∏ki, ok. 10 km za Daleszycami, ok. 25 km od
Kielc
Rodzaj wyciàgu
orczykowy podwójny
PrzepustowoÊç
800 os./godz.
SzerokoÊç trasy
20 m
– PKS, busy (przystanek – ul. ˚elazna obok
Dworca PKS – informacja o rozk∏adzie – tel.
041-366-95-42 (czynna do godz. 15.00)
Ró˝nica poziomów
70 m
OÊwietlenie
jest
jest
Ratrak
jest
Czynne w godzinach
10.00 – 22.00
Dodatkowe atrakcje
parking, miejsce na ognisko, ma∏a gastronomia,
dy˝urujàcy instruktor narciarstwa (po wczeÊniejszym uzgodnieniu tel. 600 694 936)
– z drogi Kielce-Staszów, ok. 10 km za Daleszycami nale˝y skrćiç w lewo na Wide∏ki
Numer telefonu
668-147-040, 602-619-537
ok. 600 m
Rodzaj wyciàgu
orczykowy pojedyƒczy
PrzepustowoÊç
720 os./godz.
SzerokoÊç trasy
50 m
uwaga
trasa w górnej cz´Êci trudna, w dolnej ∏agodna
DWA WYCIÑGI NARCIARSKIE – KRAJNO – ZAGÓRZE
OÊwietlenie
jest
Lokalizacja
Krajno-Zagórze, 700 m przed Âwi´tà Katarzynà,
ok. 15 km od Kielc
Ratrak
jest
Czynne w godzinach
9.00 – 22.00
– PKS, busy (przystanek – ul. ˚elazna obok
Dworca PKS – informacja o rozk∏adzie –
Dodatkowe atrakcje
parking, instruktor narciarstwa
www.stacjawidelki.prv.pl/
25
Wczoraj / Yesterday
Kielecki aptekarz, spiskowiec i wynalazca
W owym czasie, babcie u˝ywa∏y
do leczenia wnuków bardzo skomplikowanych medykamentów. Na ból
brzucha najlepsza by∏a kruszyna,
suszone zio∏o, którego smak by∏
wstr´tny, bo gorzki. Trzeba by∏o wypiç szybko duszkiem kubek napoju,
a potem nie oddychaç. Je˝eli to nie
pomog∏o, babcia u˝ywa∏a wywaru
z dziurawca… Starszym dzieciom
wolno by∏o ∏ykaç krople Inoziemcowa. Kto to by∏ Inoziemcow, nie wiem,
ale pami´tam, ˝e dwadzieÊcia kropli
rozpuszcza∏o si´ w wodzie, albo na
∏y˝ce cukru.
W∏aÊnie, kim by∏ Inoziemcow?
Trudno jednak znaleêç w s∏ownikach
biograficznych ˝yciorys s∏awnego lekarza, czy mo˝e farmaceuty lub aptekarza, jak dawniej mawiano, o tym
nazwisku. Okazuje si´ bowiem, ˝e
wynalazcà s∏ynnych zió∏, których do niedawna jeszcze u˝ywano
w nag∏ych przypadkach, by∏ nie kto inny tylko kielczanin (pochodzàcy z Koprzywnicy pod Sandomierzem), Franciszek Pantoczek.
Skàd wić nazewnictwo leku, sugerujàce rosyjskie korzenie
autora specyfiku? Otó˝ Franciszek Pantoczek w po∏owie XIX wieku
zes∏any do Rosji za udzia∏ w spisku ks. Piotra Âciegiennego przeciw zaborcy, zosta∏ wcielony do armii rosyjskiej i zes∏any na Kaukaz. Jako aptekarz z wykszta∏cenia i zami∏owania, zajà∏ si´ sporzà-
A KIELCE APOTHECARY, CONSPIRATOR
AND INVENTOR
In those days grandmothers used very sophisticated medication to alleviate their grandchildren's stomach upsets. Dried
alder buckthorn was the most effective, despite its nauseating,
bitter taste. You had to down a mug of the infusion in one gulp,
and hold your breath afterwards. If that didn't help, grandmothers used the infusion of St. John's wort. Older children
were allowed to take Inoziemcov's drops. Who Inoziemcov was,
I do not know, but I do remember that twenty drops had to be
taken with water or a spoonful of sugar.
Who exactly was Inoziemcov? In dictionaries of biography,
it is hard to find the life story of a distinguished doctor, pharmacist or apothecary, as they used to say, under that name. It
appears that the inventor of the popular herb mixture, which
was used until recently, was a Kielce resident (originally from
Koprzywnica near Sandomierz), called Franciszek Pantoczek.
What then is the origin of that medicine's name which suggests the Russian roots of its maker? In the mid-nineteenth
century, Franciszek Pantoczek was exiled to Russia for participating in the Rev. Piotr Âciegienny plot against the invaders,
conscripted into the Russian army and forced to go to the
Caucasus. As an educated and enthusiastic apothecary, he
took to developing various herbal remedies, which he tested on
his Russian-uniformed companions in misery. The drops which
he invented came to be known as "the foreigner's drops", which
26
dzaniem przeró˝nych specyfików zio∏owych, które doÊwiadczalnie
stosowa∏ wÊród swoich towarzyszy niedoli przywdzianych w carskie mundury. Krople, które wynalaz∏ zosta∏y nazwane kroplami
„cudzoziemca”, co znalaz∏o swoje odbicie w rosyjskim nazewnictwie (krople Inoziemcowa).
Sta∏y si´ popularne w XIX w., a póêniej leczono nimi nag∏e
przypad∏oÊci ˝o∏àdkowe jeszcze w latach 60. XX stulecia. Gdy dorastajàce pokolenie „dzieci kwiatów” odkry∏o, ˝e sk∏adnikiem specyfiku jest opium, aptekarze zostali zmuszeni do zaprzestania produkcji leku (w ˝argonie narkomanów krople nazywano „ziomkami”).
Warto jednak kilka zdaƒ poÊwićiç samemu Franciszkowi Pantoczkowi. Urodzi∏ si´ w 1811 r., jako syn Szymona, aptekarza, po
którym mia∏ odziedziczyç zawód i aptek´ otwartà w Kielcach
w 1816 r. W latach 30. XIX w. studiowa∏ farmacj´ na uniwersytecie we Wroc∏awiu. W spisku ks. Piotra Âciegiennego przeciw rosyjskim najeêdêcom bra∏ udzia∏ od 1844 r., a jego apteka sta∏a si´
miejscem spotkaƒ konspiratorów. Aresztowany rok póêniej, po
wielomiesićznym Êledztwie zosta∏ zes∏any na Kaukaz, gdzie
w ciàgu 24 lat dos∏u˝y∏ si´ stopnia podpu∏kownika.
Losy Tadeusza Pantoczka przypominajà o tragedii tych wszystkich Polaków, którzy zes∏ani w g∏àb imperium rosyjskiego, wczeÊniej walczàc o niepodleg∏oÊç swojej ojczyzny, sami musieli braç
udzia∏ w podboju ludów Kaukazu.
S∏ynny aptekarz zmar∏ w Kielcach w 1899 r., pozostawi∏ po sobie legend´ wynalazcy, a o jego kieleckim okresie przypomina nazwa ulicy w mieÊcie oraz pami´tniki opublikowane przez syna
w latach 20. XX wieku w Pami´tniku Ko∏a Kielczan.
dr Jan G∏ówka
was reflected in their name („Inoziemcov” is „foreigner” in
Russian).
They became popular in the 19th century, and were later
used to treat stomach upsets until the 1960s. When the growing-up generation of Flower Children discovered that one of the
components was opium, chemists were forced to stop making
the medicine. In drug-addicts' jargon, the drops had a special
name: "ziomki".
A few words must be said about Franciszek Pantoczek himself. He was born in 1811, a son of Szymon the apothecary,
after whom he was to inherit the profession and a pharmacy in
Kielce, opened in 1816. In the 1830s, he studied pharmacy at
the University in Wroc∏aw. From the year 1844 onwards, he
took part in the Rev. Piotr Âciegienny plot against the Russian
invaders and his pharmacy became a meeting place for conspirators. Arrested a year later, after a months-long investigation, he was exiled to the Caucasus where, after twenty-four
years, he was promoted to lieutenant-colonel.
The fortunes of Franciszek Pantoczek are representative of
the tragic fates of all those Poles who, exiled into the depth of
the Russian Empire on account of fighting for their homeland's
independence, had to participate in the conquest of Caucasian
peoples.
The famous apothecary died in Kielce in 1899, leaving
behind an inventor's reputation. His Kielce activities have been
commemorated in the name of one of the streets in the city and
in the 1920s Memoirs of the Kielce Circle, published by his son.
Dr Jan G∏ówka
Do / od redakcji
PisaliÊmy
Tam, gdzie pachnà maliny
Lato nieuchronnie zbli˝a∏o ku koƒcowi, znajomi powracali z urlopów, a ja ciàgle pracowa∏am intensywnie, zbyt intensywnie jak na t´ por´ roku. ÂwiadomoÊç, ˝e ˝aden d∏u˝szy
wypoczynek nie wchodzi w rachub´, powodowa∏a u mnie coraz wi´ksze zmćzenie i zdenerwowanie. KtóregoÊ dnia – patrzàc na pi´trzàcà si´ przede mnà gór´ spraw pilnych i bardzo
pilnych – wpad∏am nieoczekiwanie na genialny pomys∏. Skoro nie dane mi jest poleniuchowaç do woli nad jakimÊ ciep∏ym
morzem, mog´ przecie˝ skorzystaç z odnowy biologicznej
w bardziej skondensowanej formie. Zajrza∏am do internetu.
Propozycji by∏o sporo, ale ˝adna nie by∏a w pe∏ni przekonywajàca. Kiedy jednak trafi∏am na Malinowy Zdrój Solec SPA, decyzj´ podj´∏am niemal od razu. Oferta by∏a nadzwyczaj kuszàca, a nazwa budzi∏a bardzo przyjemne skojarzenia. By∏y
w niej nie tylko zapachy dzieciƒstwa, ale te˝ niepokojàca tajemniczoÊç znanego liryku LeÊmiana. To dzia∏a∏o na wyobraêni´!
Jadàc do Solca zastanawia∏am si´, jak ta niewielka, senna nieco miejscowoÊç uzdrowiskowa przyj´∏a nowoczesne
Centrum Rehabilitacji i Odnowy Biologicznej. Przygotowana
by∏am na szokujàce kontrasty. Na szcz´Êcie moje podejrzenia
nie potwierdzi∏y si´ w ˝adnym stopniu. Z przyjemnoÊcià konstatowa∏am, ˝e projektanci nowego hotelu zadbali o to, aby
bry∏a budynku nie naruszy∏a ∏agodnego Êwi´tokrzyskiego krajobrazu. Wykorzystali te˝ umiej´tnie walory otoczenia. Stary
park zdrojowy w sposób naturalny doda∏ nowo powsta∏emu
kompleksowi elegancji i nobliwoÊci. Wytwornà elegancjà zachwyci∏o mnie te˝ wn´trze hotelu, prezentujàcego goÊciom
ju˝ przy wejÊciu wysoki Êwiatowy standard.
Z proponowanego mi szerokiego wachlarza zabiegów wybra∏am, przy pomocy fachowej konsultantki, kilka najw∏aÊciwszych dla siebie. Serià masa˝y i kàpielami siarczkowymi
postanowi∏am podratowaç mój obola∏y kr´gos∏up. Zdecydowa∏am si´ te˝ na zagadkowo opisywanà w folderze grot´ solnà. Odbywane w niej godzinne seanse sprzyja∏y nie tylko drogom oddechowym, ale by∏y równie˝ dobrodziejstwem dla psychiki. ˚yjàc ostatnio w ciàg∏ym stresie nie sàdzi∏am, ˝e b´d´
w stanie tak si´ wyciszyç, rozluêniç i skutecznie pozbyç towarzyszàcego ciàgle napićia. Pó∏mrok groty, rzeÊki powiew
przesyconego jodem powietrza i starannie dobrana kojàca
nerwy muzyka dzia∏a∏y jak najlepszy Êrodek uspokajajàcy.
P∏ywanie w basenie, dalekie spacery i jazda na rowerze
pozwoli∏y mi zrównowa˝yç efekty nieumiarkowanego jedzenia. Aby wyrzec si´ przysmaków, jakimi ka˝dego dnia zastawiano tu szwedzki stó∏, trzeba by wielkiego charakteru. Ja
podda∏am si´ bez walki ju˝ w dniu przyjazdu. W sali restauracyjnej, w holu, na spacerach spotyka∏am mi∏ych uÊmiechni´tych ludzi. Wszyscy czuliÊmy si´ tu bardzo przyjemnie
i swobodnie, a rozmowy toczy∏y si´ w ró˝nych j´zykach.
Na zakoƒczenie pobytu odwiedzi∏am jeszcze salon kosmetyczny, w którym zaj´to si´ starannie mojà cerà. Po dok∏adnym oczyszczeniu i bardzo przyjemnym masa˝u, skór´ twarzy
od˝ywiono mi jeszcze maseczkà z alg. To by∏a prawdziwa rewitalizacja.
Pierwszà czynnoÊcià, jakà wykona∏am po powrocie do
pracy, by∏o przewertowanie kalendarza i znalezienie terminu,
w jakim mog∏abym do Solca powróciç. Potem s∏ucha∏am ju˝
cierpliwie mi∏ych s∏ów na temat mojego dobrego wyglàdu
i odpowiada∏am na pytania, gdzie taki efekt mo˝na osiàgnàç.
Agnieszka Krakowiak
Targi – soczewkà polskiej
gospodarki
Dr Andrzej Mochoƒ z dniem 1 lutego
2006 objà∏ funkcj´ prezesa Targów Kielce. Na poczàtku lat 90. by∏ jednym
z g∏ównych organizatorów Mi´dzynarodowego Salonu Obronnego – sztandarowej imprezy Targów Kielce, wówczas
raczkujàcej firmy wystawienniczej.
– Nie ukrywam, ˝e to dla mnie du˝e
wyró˝nienie, ale tak˝e wyzwanie. Zdaj´
sobie spraw´ z trudnoÊci, które sà
przede mnà i które po prostu nale˝y rozwiàzywaç. Targi Kielce
osiàgn´∏y wysokà, nawet bardzo wysokà pozycj´ na rynku wystawienniczym w Polsce i mojà rolà b´dzie nie tylko t´ pozycj´ utrzymaç, ale równoczeÊnie szukaç innych obszarów dla dalszego rozwoju firmy.
Na miar´ Europy
Kielecki stadion jest pierwszym
w kraju budowanym od podstaw zgodnie z wymogami UEFA, dlatego resort
sportu i PZPN chcà na wiosn´ zaprosiç
na kielecki obiekt delegacj´ europejskiej
federacji, która dwukrotnie b´dzie goÊciç w tym roku w Polsce, dla zapoznania si´ z przebiegiem prac przygotowawczych do pi∏karskich ME 2012. Nowy
stadion mia∏by pe∏niç pomocniczà rol´
podczas tej imprezy.
W odleg∏oÊci 500 m od stadionu powstaje nowa hala sportowa z trybunami na 4 tys. miejsc, która 30 czerwca ma zostaç
przekazana mieszkaƒcom miasta. W pobli˝u znajduje si´ stadion
lekkoatletyczny, zmodernizowany oraz tereny leÊne znakomite do
treningów. S∏owem, kompleks stwarza doskona∏e warunki do wykorzystania przez ewentualnych uczestników EURO 2012.
W okolicy stadionu powstaje parking na 250 miejsc, a w przysz∏oÊci planowana jest budowa parkingu pi´trowego.
To mog∏o zdarzyç si´ tak˝e u nas
11 wrzeÊnia 2006 roku zapisze si´
w historii Kielc jako dzieƒ wyjàtkowy,
dzieƒ, w którym sk∏adamy ho∏d ofiarom
terroryzmu.
Dok∏adnie pi´ç lat temu, 11 wrzeÊnia 2001 roku w Nowym Jorku w wyniku zamachów terrorystycznych ˝ycie
straci∏o kilka tysićy niewinnych osób.
W ciàgu nast´pnych lat byliÊmy Êwiadkami tragicznych wydarzeƒ w Moskwie,
Madrycie, Jerozolimie, Londynie, Bies∏anie. To mog∏o zdarzyç si´ w dowolnym miejscu na ziemi, tak˝e
u nas, w Kielcach. Zatem Kielce sà równie dobrym miejscem dla
uczczenia ofiar, jak ka˝de inne na Êwiecie.
27
Inicjatywy
Dom pod Fontannà
Kielecki Dom pod Fontannà adresowany jest do
osób doÊwiadczajàcych kryzysów zdrowia psychicznego, tworzy warunki i szanse takiego rozwijania
w∏asnych mo˝liwoÊci i umiej´tnoÊci, które pozwalajà na aktywne i satysfakcjonujàce kierowanie w∏asnym ˝yciem. Powstanie Kieleckiego Domu pod
Fontannà jest etapem wdra˝ania projektu realizowanego przy udziale Êrodków Europejskiego Funduszu Spo∏ecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL.
Celem Domów-Klubów pod Fontannà jest stopniowe wzmacnianie podmiotowoÊci i autonomii
u osób doÊwiadczajàcych zaburzeƒ zdrowia psychicznego. Pozwala to cz∏onkom Domu-Klubu samodzielnie podejmowaç wa˝ne decyzje o w∏asnym
˝yciu, anga˝owaç si´ w dzia∏alnoÊç Domu-Klubu
poprzez pe∏nienie ról spo∏ecznych i zawodowych.
W ramach wspó∏pracy Kieleckiego Domu pod
Fontannà i Partnerów z województwa Êwi´tokrzyskiego utworzono tzw. miejsca zatrudnienia przejÊciowego (ZP), gdzie pracuje 6 osób, cz∏onków Domu-Klubu.
Miejsca ZP utworzyli:
– Miejski OÊrodek Pomocy Rodzinie w Kielcach,
– Urzàd Miasta Kielce,
– Âwi´tokrzyskie Biuro Brokerskie,
– Powiatowy Urzàd Pracy w Kielcach.
DOMY – KLUBY POD FONTANNÑ
Historia Domów-Klubów si´ga 1948 r., kiedy to w Nowym Jorku grupa
by∏ych pacjentów szpitali psychiatrycznych postanowi∏a powo∏aç do ˝ycia
miejsce – wspólnot´, w którym osoby doÊwiadczajàce kryzysu zdrowia psychicznego mog∏yby rozwijaç swoje umiej´tnoÊci i mo˝liwoÊci. Przyj´ta nazwa mia∏a odzwierciedlaç ide´ partnerskiego cz∏onkostwa: przynale˝noÊç
do wspólnego domu, który si´ razem tworzy i za który si´ razem odpowiada. Poczàtkowo spotkania odbywa∏y si´ na schodach jednej z nowojorskich
kamienic, by z czasem przenieÊç si´ do mieszkania po∏o˝onego w pobli˝u
fontanny, stàd te˝ wzi´∏a si´ nazwa w∏asna: Dom pod Fontannà („Fountain
House”).
Od tego czasu na Êwiecie powsta∏o i z powodzeniem prowadzi swoje
dzia∏ania ok. 400 podobnych Domów-Klubów, z czego ponad 60 w Europie. Dzia∏alnoÊç Domów-Klubów wyznaczajà Mi´dzynarodowe Standardy
Modelu Domu-Klubu wypracowywane wspólnie przez Domy-Kluby zrzeszone w International Center For Clubhouse Development – Mi´dzynarodowym
Centrum Rozwoju Domów-Klubów w Nowym Jorku.
Celem Domów-Klubów jest stopniowe wzmacnianie si´ osób doÊwiadczajàcych zaburzeƒ zdrowia psychicznego w podmiotowoÊci i autonomii
(ang. empowerment), aby w konsekwencji podejmowaç jak najlepsze wa˝ne dla siebie decyzje, anga˝owaç si´ w rozmaite dzia∏ania i wype∏niaç ró˝norodne role spo∏eczne i zawodowe.
Model Domu-Klubu jest komplementarny wobec modeli, które oferujà
osobom w trudnej sytuacji Êwiadczenia socjalne, Êwiadczenia medyczne lub
miejsca pracy w ramach programów zatrudniania osób niepe∏nosprawnych.
W Domach-Klubach wszystkie prace i zadania domowe wykonywane sà
si∏ami w∏asnymi: nie ma pracowników, którzy wykonywaliby tylko okreÊlone zadania (na przyk∏ad gotowanie lub sprzàtanie) ani profesjonalistów oferujàcych pomoc terapeutycznà lub socjalnà. Wszyscy – cz∏onkowie, kandydaci na cz∏onków, wolontariusze i pracownicy – dzia∏ajà w sekcjach. Ka˝dy
Dom-Klub posiada w∏asne sekcje, które u∏atwiajà koordynacj´ prac. Najcz´Êciej spotykanymi ze wzgl´du na prace zwiàzane z prowadzeniem DomuKlubu sà sekcje zajmujàce si´ rynkiem pracy, edukacjà, sprawami administracyjnymi, kulinarnymi i higienà.
ZATRUDNIENIE PRZEJÂCIOWE
Program Zatrudnienia PrzejÊciowego (ZP) jest integralnà cz´Êcià modelu Domu-Klubu. Dom-Klub, wspólnie z pracodawcami, organizuje miejsca Zatrudnienia PrzejÊciowego pod kàtem
cz∏onków, którzy nie sà jeszcze gotowi na podjćie docelowego,
pe∏nowymiarowego zatrudnienia. Po okresie pracy w jednym
z miejsc ZP, cz∏onek Domu-Klubu ma mo˝liwoÊç zdobywania doÊwiadczenia zawodowego w innym, lub zdecydowaç o samodzielnym ju˝ podjćiu zatrudnienia. W praktyce realizacja ZP
oznacza, ˝e:
● zatrudnienie jednego cz∏onka Domu-Klubu w jednym miejscu
ZP trwa optymalnie od 3 do 9 miesićy – nie jest docelowym,
tylko „przejÊciowym” miejscem pracy,
● zatrudnienie odbywa si´ w niepe∏nym wymiarze czasu pracy,
zwykle mi´dzy 15 – 20 godzin tygodniowo,
● przed przystàpieniem do pracy ka˝dy cz∏onek uczy si´ wykonywania swoich obowiàzków odbywajàc razem z pracownikiem Domu-Klubu trening przygotowujàcy u pracodawcy,
● zadania okreÊlone przez pracodawc´ wykonuje na zmian´ –
„przejÊciowo” – na ogó∏ dwóch cz∏onków danego Domu-Klubu.
ZP odbiega od rozwiàzaƒ adresowanych do osób ze statusem niepe∏nosprawnoÊci: zatrudniany cz∏onek Domu-Klubu nie
jest pytany i nie musi posiadaç orzeczenia o niepe∏nosprawno-
28
Êci, a pracodawca nie korzysta z refundacji kosztów wynagrodzenia tej osoby. Pracodawca i zatrudniana w trybie ZP osoba
mogà uzyskaç wiele korzyÊci zarówno o charakterze ekonomiczno-rynkowym, jak i spo∏ecznym.
Pracodawca/firma mo˝e zyskaç:
pracownika odpowiednio przygotowanego do pracy na danym
stanowisku – po odbytym treningu
● ciàg∏oÊç wykonywania pracy – Dom-Klub zapewnia zast´pstwo w razie nieobecnoÊci
● lepszà atmosfer´ w zespole pracowników – wi´ksze docenianie wagi i sensu pracy, wzrost ˝yczliwoÊci i solidarnoÊci
● pozytywniejszy wizerunek publiczny firmy
●
Zatrudniony cz∏onek Domu-Klubu mo˝e zyskaç:
doÊwiadczenie zetknićia si´ „twarzà w twarz” z twardymi realiami rynku pracy przy pe∏nej odpowiedzialnoÊci za swojà
prac´, ale z prawem do niepowodzenia i ˝yczliwej pomocy
w razie potrzeby
● lepsze rozpoznanie, dzi´ki wiarygodnej informacji zwrotnej,
swoich mo˝liwoÊci na ró˝nych stanowiskach pracy, w ró˝nych
rolach i sytuacjach spo∏ecznych
● opini´, referencje od pracodawcy po zakoƒczeniu zatrudnienia
– punkt w CV
● wynagrodzenie adekwatne do w∏o˝onej pracy.
●
Tradycja
100 betlejemskich stajenek
Pachnàca lasem, b∏yszczàca ozdobami choinka, op∏atek,
wieczerza wigilijna i szopka to chyba najbardziej znane elementy Bo˝ego Narodzenia. Z okazji tegorocznych Âwiàt Bo˝ego Narodzenia Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach przygotowa∏o
nowà czasowà wystaw´ zatytu∏owanà „Szopki bo˝onarodzeniowe ró˝nych kultur”.
Ekspozycj´, na której zostanie pokazanych oko∏o 100 szopek,
mo˝na oglàdaç w Muzeum od 12 grudnia do 2 lutego 2007 r.
Âwiàteczne scenki pochodzà z kolekcji, zbieranej przez ma∏˝eƒstwo artystów Martina i Teres´ Bickel ze szwajcarskiego miasta
Wildhaus. Ca∏y zbiór kilkuset szopek trafi∏ do Muzeum Zabawek
i Zabawy w grudniu 2005 roku. Przekaza∏ je Otto Walser, prezes
szwajcarskiego Stowarzyszenia Osób Niepe∏nosprawnych „Karawane Schweiz”.
Eksponaty pochodzà z wielu krajów i kontynentów: m.in. Polski, Rosji, Norwegii, Niemiec, Szwajcarii, Meksyku, Peru i krajów
afrykaƒskich. W ka˝dej z nich odnajdziemy Âwi´tà Rodzin´: Maryj´, Józefa i Dzieciàtko, stylizowanà w zgodzie z obowiàzujàcymi
w danym kraju zwyczajami, tradycjami, czasami bardzo odleg∏ymi
i ma∏o zrozumia∏ymi. Niektóre wyró˝niajà si´ rozmiarem (szopka
w ∏upinie orzecha), niektóre kszta∏tem, tworzywem czy ciekawym
pomys∏em plastycznym. Wiele z nich wykonane jest z materia∏ów
naturalnych: drzew, roÊlin. Znajdziemy betlejemskà stajenk´ ukrytà w tykwie (Peru), figurki wykonane z hebanu (Afryka), bambusa,
kukurydzy (W´gry) i kamieni. WÊród eksponatów sà dwupi´trowe
szopki niemieckie o obrotowej konstrukcji, szopka indiaƒska z wigwamem, scenka, w której Maryj´, Józefa i Jezusa odgrywajà figurki niedêwiadków. Kszta∏ty i aran˝acje szopek sà zgodne ze zwyczajami i kulturà kraju, w którym powsta∏y, a prezentowane w nich
postaci bardzo cz´sto ubrane sà w stroje regionalne, np. w szopce
ukraiƒskiej figurki przypominajà rosyjskie matrioszki.
Sà szopki historyczne i wspó∏czesne, porcelanowe, metalowe
i gliniane. Niektóre, sporych rozmiarów, majà bardzo rozbudowanà scenografi´: Âwi´tà Rodzin´ odwiedzajà nie tylko postaci znane z Ewangelii, ale i dzieci, doroÊli, zwierz´ta. Byç mo˝e sprawi∏a
to nietypowa idea gromadzenia okaza∏ego zbioru. Bardzo cz´sto
do kolekcji trafia∏y tylko elementy szopek, a cz∏onkowie Stowarzyszenia „Karawane Schweiz” uk∏adali z tych elementów nowe kompozycje. Mo˝e si´ zdarzyç, ˝e figurki z Ameryki Po∏udniowej zosta∏y wmontowane w europejskà szopk´. WÊród prezentowanych
eksponatów sà tak˝e szopki wykonane ze zwyk∏ych i szlachetnych
kamieni. Mieniàce si´ w s∏oƒcu figurki z kryszta∏u górskiego, fili-
granowe, ale niezwykle drogocenne z pewnoÊcià przypadnà do gustu zwiedzajàcym wystaw´.
Jak widzà Tajemnic´ Narodzin Chrystusa artyÊci - przedstawiciele ró˝nych krajów i narodów? Czy bardziej prawdziwa jest uboga szopka, pi´trowa ruchoma konstrukcja, czy mo˝e kamienna
grota? Jedno jest pewne: Bo˝e Narodzenie to najpi´kniejsze Êwi´ta w kalendarzu chrzeÊcijaƒskim, które pobudzajà wyobraêni´ ludzi na ca∏ym Êwiecie.
Agnieszka Koz∏owska-Piasta
Wystawa czynna od wtorku do niedzieli w godz. 10-18.
25-367 Kielce, Plac WolnoÊci 2, tel. 041 344 40 78,
www.muzeumzabawkarstwa.art.pl,
[email protected]
Historia szopki
Historia szopek si´ga czasów Êredniowiecza. Pierwszà
Êwiàtecznà aran˝acj´, która mia∏a przybli˝yç wiernym tajemnic´ Narodzin Zbawiciela przygotowa∏ Êw. Franciszek
z Asy˝u w roku 1223 we w∏oskiej miejscowoÊci Reggio lub
Greccio. Zakon franciszkaƒski propagowa∏ ide´ szopek, a˝
rozprzestrzeni∏a si´ po ca∏ej Europie. Misterium bo˝onarodzeniowe pojawi∏o si´ w Polsce pod koniec XIII w. i otrzyma∏o nazw´ jase∏ek (jas∏o w j´zyku staropolskim oznacza∏o
˝∏óbek). Najstarsze polskie figury jase∏kowe – drewniane
XIV-wieczne figurki pokryte barwnà polichromià pochodzà
z klasztoru Klarysek przy ul. Grodzkiej w Krakowie. Stopniowo zakazano odprawiania jase∏ek w koÊcio∏ach – do misterium przedostawa∏o si´ zbyt du˝o treÊci Êwieckich. Ruchome jase∏ka zastàpi∏y statyczne, ale bogato zdobione szopki.
29
Nowe smaki
Pora na owoce morza
– GoÊciliÊmy wiele znamienitych osobistoÊci, m.in. profesora
Balcerowicza, Monik´ Richardson, artystów, którzy wyst´powali
w Kielcach – mówià Dorota i Giovanni Leston, w∏aÊciciele restauracji Si Señor. Szefem kuchni jest pan Giovanni.
Lokal znajduje si´ przy Placu WolnoÊci, tu˝ obok Muzeum Zabawy i Zabawek. To miejsce wpisuje si´ bardzo pozytywnie w kulturalno-kulinarny pejza˝ Kielc, otwierajàc nas, mieszkaƒców grodu nad Silnicà, na nowe smaki, nowe wra˝enia. I, co istotne, zagranicznych goÊci mo˝emy tu zaprosiç bez za˝enowania: bez trudu zamówià wybrane danie w j´zykach: angielskim, hiszpaƒskim,
w∏oskim, portugalskim.
Pani Dorota jest kielczankà.
– Tu si´ urodzi∏am, tu chodzi∏am do szkó∏, stàd wyjecha∏am do
Londynu. Mia∏am zamiar wyjechaç na trzy miesiàce wakacji,
ale.... wróci∏am po 12 latach, z m´˝em. Giovanni jest Hiszpanem,
bardzo mu si´ Kielce spodoba∏y. Wić kiedy zastanawialiÊmy si´,
w jakim mieÊcie otworzyç naszà restauracj´ – on nie mia∏ wàtpliwoÊci, ˝e w Kielcach. Ja, prawd´ mówiàc, mia∏am pewne obawy.
– Czy przyrzàdzanie posi∏ków by∏o Pani pasjà?
– Zupe∏nie nie. B´dàc w Londynie pracowa∏am tak, jak wielu
rodaków: najprostsze zajćia w restauracjach. Z czasem jednak
pomyÊla∏am, ˝e dobrze jest podpatrzeç to i owo, poznaç pewne sekrety kuchni. Zapisa∏am si´ do szko∏y gastronomicznej, by∏am anga˝owana w prace coraz bardziej odpowiedzialne... Giovanni ju˝
mia∏ restauracj´ w Londynie. Mà˝ ma du˝e doÊwiadczenie, pracowa∏ na ekskluzywnych statkach. ProwadziliÊmy jednoczeÊnie trzy
restauracje.
– Rozumiem, ˝e wybór kuchni hiszpaƒskiej to nie przypadek...
– OczywiÊcie, ˝e nie. To wspania∏a kuchnia. W rodzinie mojego m´˝a sà osoby, które zajmujà si´ ∏owieniem ryb i innych owoców morza. Dlatego wszystko, co proponujemy naszym goÊciom
jest Êwie˝e i najwy˝szej jakoÊci. Wszelkie przyprawy charakterystyczne dla kuchni hiszpaƒskiej równie˝ stamtàd otrzymujemy.
˚adnych „podróbek”. Ponadto to pierwszy lokal w Kielcach, w którym mo˝na zjeÊç hiszpaƒskie dania.
– Co na przyk∏ad?
– Ryby i owoce morza w pe∏nym asortymencie: bass morski
(ryba, która nie p∏ywa w naszym zimnym Ba∏tyku), dorada, sola,
sardynki z grilla, ostrygi, ma∏˝e, homary... Ale tak˝e wszelkiego rodzaju mi´sa dla tych, którzy nie przepadajà za rybami. Zauwa˝y∏am, ˝e na szcz´Êcie zmieniajà si´ nasze nawyki ˝ywieniowe
i owoce morza cieszà si´ du˝ym powodzeniem. Do potraw podajemy doskona∏e hiszpaƒskie wina.
˝uk
Zapraszamy
poniedzia∏ek – piàtek 12-22
sobota 12-23, niedziela – nieczynne
25-357 Kielce, Plac WolnoÊci 1
tel. 041 36 00 114
30
Fascynujà mnie pi´kne przedmioty,
lubi´ kreowaç otoczenie.
Poznaj´ aktualne trendy, odwiedzajàc
najwa˝niejsze targi tej bran˝y
w Europie, m.in. we Frankfurcie,
Kolonii, Pary˝u, Mediolanie,
Weronie, Walencji, nawet Dehli
– mówi Monika Bartosiewicz-Nowak,
dekorator wn´trz i w∏aÊcicielka
Salonu Wn´trz „Ambiente”.
Jak urzàdziç dom czy mieszkanie, by
by∏o ono pi´kne i funkcjonalne? Jakie meble wybraç? Klasyczne czy nowoczesne?
Jakie Êwiat∏o, jakie detale spowodujà, i˝ nasze domy b´dà mia∏y niepowtarzalny urok i klimat? Na te i wiele jeszcze innych pytaƒ odpowiedê
znajdziemy w salonie „Ambiente”: tu nie ma nic przypadkowego.
Koneserzy klasyki znajdà w „Ambiente” meble z najlepszych w∏oskich firm takich m.in. jak SELVA, ARKA, FRAME, które doskonale b´dà si´ prezentowaç w stylowych wn´trzach. Zwolennicy minimalistycznych, nowoczesnych form zachwycà si´ bogatà ofertà mebli szklanych,
projektowanych przez najlepszych w∏oskich i francuskich designerów.
WÊród nich sà takie s∏awy jak: Philippe Starck, Rodolfo Dordoni, Vittorio Livi, Hans Von Klier – którzy projektujà dla firmy FIAM Italia.
Bogata oferta oÊwietlenia importowanego z W∏och, Hiszpanii i Francji zaspokoi gust najbardziej wymagajàcych klientów. Artyku∏y dekoracyjne takie jak porcelana Rosenthala, Furstenberga, ceramika w∏oska,
szk∏o hiszpaƒskie, wyroby r´kodzie∏a polskiego sà doskona∏ym uzupe∏nieniem dekoracji wn´trz.
Natomiast doskonalej jakoÊci angielskie i francuskie tkaniny, belgijskie tapety w odpowiedni sposób zaaran˝owane podkreÊlà styl i klimat
wn´trza oraz odzwierciedlà charakter, temperament i gust gospodarzy
domu, a u nas uzyskacie Paƒstwo porady w zakresie aran˝acji okien
i wn´trz tkaninà.
DziÊ marka Ambiente jest synonimem ekskluzywnego stylu ˝ycia
i umi∏owania pi´kna – to efekt ponad dwudziestoletniej dzia∏alnoÊci,
która zosta∏a doceniona: Salon otrzyma∏ Laur Euro firma 2006.
Salon „Ambiente”
25-333 Kielce, ul. Sienkiewicza 4
(tel. 041 344 66 20)
WWW.AMBIENTE.HG.PL
E-mail: [email protected]
Biuro projektowo-us∏ugowe:
Warszawa, ul. Peszteƒska 10/3
tel. 022 826 04 87
kom. 0515 073 400

Zima 2006

Transkrypt

Podobne dokumenty

Inform acjao,żbędnych składnikach rzeczowych

Zapisz ofertę w pliku PDF do druku

Inżynier Budowy

Komputer przyjazny niewidomym seniorom