Wycieczka do Chorzowa grup mat

PROJEKT „AKCJA INFORMACJA”
WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ
W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO,
DZIAŁANIE 9.1 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ
LUDZKI
WYCIECZKA EDUKACYJNA
DO PLANETARIUM W CHORZOWIE
ZSS W ROCZYNACH
Planetarium i Obserwatorium
Astronomiczne im. Mikołaja
Kopernika w Chorzowie
 Największe i najstarsze polskie planetarium powstało w 1955
roku dla uczczenia pamięci wielkiego astronoma, Mikołaja
Kopernika. Zostało wyposażone w aparaturę projekcyjną,
umieszczoną pod 23-metrową kopułą stanowiącą ekran
sztucznego nieba. Widownia mieści jednocześnie prawie 400
osób.
Pod niebem planetarium, wiernie naśladującym rzeczywisty
firmament, odbywają się popularne prelekcje
astronomiczne, lekcje astronomii i geografii, a także inne
zajęcia oraz różne spektakle. Obserwatorium astronomiczne
jest wyposażone w największa w Polsce lunetę o 30centymetrowym obiektywie i liczne mniejsze teleskopy.
 W pogodne dni zwiedzający mogą obserwować Słońce, a
po zapadnięciu zmierzchu - ciekawe obiekty nocnego
nieba, oglądane nawet w 750-krotnym powiększeniu.
Pracującym w planetarium astronomom teleskopy służą
do śledzenia planetoid i komet.
Czas odmierza okazałych rozmiarów zegar słoneczny,
usytuowany na dziedzińcu planetarium. Stacje
klimatologiczna i sejsmologiczna pełnia regularną służbę
obserwacyjną. Stacja klimatologiczna wraz ze
standardowo wyposażonym ogródkiem
meteorologicznym stanowią pracownię, w której
odbywają się regularne lekcje dla młodzieży szkolnej i
zajęcia dla studentów.
Zwiedzanie stacji
klimatologicznej
 Od początku lat 60-tych XX wieku stacja klimatologiczna
prowadzi regularne pomiary i obserwacje stanu pogody w
Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku. Zlokalizowana jest
na wysokości 320 m n.p.m. – niemal na samym szczycie
Wzgórza Chorzowskiego w punkcie górującym nad otoczeniem
parku. Bazą stacji jest ogródek meteorologiczny urządzony i
wyposażony zgodnie z instrukcją dla stacji meteorologicznych
Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. W ogródku
znajduje się klatka meteorologiczna, w której umieszczony jest
psychrometr Augusta, termometry ekstremalne i tygodniowy
termohigrograf. Obok standardowego wyposażenia, w klatce
umieszczony jest również zestaw elektronicznych czujników
temperatury i wilgotności powietrza. Na terenie ogródka
zainstalowany jest deszczomierz Hellmanna oraz elektroniczny
pluwiograf zapisujący w sposób ciągły przebieg i natężenie
opadów. Na specjalnym poletku o wymiarach 4x2 m
prowadzone są pomiary temperatury gruntu za pomocą
kolankowych termometrów glebowych na głębokościach: 5,
10, 20 cm. Z kolei na wysokim maszcie umieszczony jest
anemometr służący do wyznaczania średniej prędkości i
kierunku wiatru.
 W pomieszczeniu stacji znajdują się barometry i
barograf do pomiaru i zapisu wartości ciśnienia
atmosferycznego. Do dzienniczka klimatologicznego i
komputera wpisuje się wyniki obserwacji, które
stanowią materiał wyjściowy do charakterystyki
klimatu Parku i wszelkich opracowań klimatyczno porównawczych. Stacja klimatologiczna pełni również
rolę dydaktyczną, a jej wyposażenie umożliwia
poglądowe lekcje dla młodzieży szkół podstawowych,
gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych i studentów.
Zajęcia dydaktyczne dla wcześniej zgłoszonych grup
prowadzone są od wtorku do piątku o godz. 9.00,
10.00, 11.00, 12.00, 13.00 i 14.00.
Seans dydaktyczny w Planetarium
Zwiedzanie obserwatorium
astronomicznego
 Przez największy w Polsce refraktor (lunetę
soczewkową) po zapadnięciu zmroku, w
pogodne wieczory można odbyć spacer po
niebie. W kilkusetkrotnym zbliżeniu, jakby
zawieszeni nad Księżycem, można oglądać jego
powierzchnię: kratery, oświetlone szczyty gór,
łańcuchy górskie, morza, które nie są morzami,
jeziora, w których nie ma kropli wody. W
zbliżeniu można zobaczyć też inne planety,
gromady gwiazd, galaktyki. Często aktualne
zjawiska astronomiczne, np. odwiedzające
ostatnio Słońce i Ziemię liczne komety.
Zwiedzanie stacji
sejsmologicznej
 W podziemiach Planetarium zlokalizowana jest stacja
sejsmologiczna. Jej uruchomienie nastąpiło w czerwcu 1959 roku.
W stacji znajduje się kilka rodzajów sejsmografów. Pierwszymi
były sejsmografy Wiecherta, przekazane Planetarium przez
Zakład Geofizyki Polskiej Akademii Nauk. Ciężkie,
długookresowe sejsmografy pozwalają zarejestrować najbardziej
odległe trzęsienia Ziemi. Skonstruowane około 1920 roku, do dziś
są uważane za jedne z najlepszych instrumentów tego typu.
 Kolejnymi były krótkookresowe sejsmografy elektrodynamiczne
SK – 58 oraz sejsmografy z rejestracją galwanometryczną. SK –
58 to krótkookresowe sejsmografy polskiej konstrukcji, pracujące
niemal we wszystkich stacjach sejsmologicznych na terenie
naszego kraju. Służą one do rejestracji lokalnych odprężeń
górotworu. Od samego początku najistotniejszym elementem
działania stacji była rejestracja wstrząsów górniczych. Przez lata
zmieniały się sposoby zapisu ruchów tektonicznych skorupy
ziemskiej – od analogowych (początkowo na papierze
kredowym, później na papierze światłoczułym, w końcu na
zwykłym papierze offsetowym) do zapisów cyfrowych
gromadzonych na nośniku danych.
W poczekalni Planetarium
Inne atrakcje i obiekty
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
 Autor prezentacji: mgr Violetta Obłonczek –
nauczyciel fizyki w gimnazjum w Roczynach