Dolnośląski System Informacji Edukacyjnej

Dolnośląski System Informacji Edukacyjnej
Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu wraz z bibliotekami filialnymi oraz bibliotekami
pracującymi w strukturach powiatowych ośrodków doradztwa tworzy sieć bibliotek pedagogicznych
w województwie dolnośląskim.
Od 2002 roku placówki współtworzą Dolnośląski System Informacji Edukacyjnej (DSIE).
Cel działania DSIE:
•
zorganizowanie na serwerze DBP we Wrocławiu centralnej informacji edukacyjnej o:
zbiorach bibliotek pedagogicznych partycypujących w systemie - bazach danych instytucji
członkowskich i nie będących członkami systemu
•
zapewnienie użytkownikom różnorodnej informacji z zakresu edukacji wspierającej ich pracę
zawodową, doskonalenie, uzyskiwanie kwalifikacji, obsługującej zainteresowania pedagogiką i
naukami pokrewnymi oraz oświatą
Zasięg instytucjonalny DSIE:
•
Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu
•
biblioteki filialne DBP we Wrocławiu
•
biblioteki będące w zespołach z powiatowymi ośrodkami doradztwa pedagogicznego
•
biblioteki krajowej sieci bibliotek pedagogicznych, realizujące wspólny projekt,
(system współtworzy sieć bibliotek pedagogicznych woj. dolnośląskiego, placówek
administracyjnie niezależnych od siebie ale połączonych więzią funkcjonalną)
Biblioteką centralną jest DBP we Wrocławiu, która pełni funkcję koordynacyjną dla systemu. Funkcję
tę wypełnia poprzez:
•
organizację systemu (koncepcja wstępna systemu i jego rozwój)
•
nadzór merytoryczny nad systemem
•
organizację współpracy
•
koordynację prac związanych z wdrażaniem systemu
•
koordynację badań nad efektywnością systemu i jego doskonalenie
•
organizowanie i prowadzenie doskonalenia kadry bibliotek pedagogicznych
Zakres tematyczny DSIE określony jest przez:
•
zadania dydaktyczno-wychowawcze realizowane przez placówki oświatowo-wychowawcze
•
zadania związane z zarządzaniem, kierowaniem i administrowaniem szkołami oraz
organizowaniem i doskonaleniem procesu kształcenia jego użytkowników, którymi są wszyscy
zainteresowani, sprawami wychowania i edukacji człowieka, a w szczególności:
- nauczyciele: o pełnych kwalifikacjach zawodowych i aktualizujący swoją wiedzę poprzez
samokształcenie, doskonalenie, nauczyciele uzupełniający i rozszerzający wykształcenie,
nowatorzy i autorzy eksperymentów pedagogicznych
- kandydaci do zawodu nauczycielskiego
- nauczyciele bibliotekarze - osoby realizujące inne specyficzne zadania dydaktycznowychowawcze w poszczególnych ogniwach systemu oświaty
- pracownicy: naukowi, nadzoru pedagogicznego, ośrodków metodycznych
- osoby zajmujące się zarządzaniem oświatą, polityką oświatową
więcej:
Dynamiczny rozwój usług informacyjnych w oparciu o nowe technologie informacyjnokomunikacyjne w Dolnośląskiej Bibliotece Pedagogicznej we Wrocławiu rozpoczął się w 2001 r.
W strategii rozwoju Dolnego Śląska realizowanej w latach 2004-2006, za priorytetowe zadanie z
obszaru edukacji uznano kształcenie ustawiczne nauczycieli, określając je mianem kształcenia
kształcących. Powstał wówczas projekt Dolnośląski System Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli, a
wkrótce za nim kilka innych projektów o charakterze systemowym: Dolnośląski System Wspierania
Uzdolnień, Wojewódzki System Informacji Zawodowej oraz Dolnośląski System Informacji
Edukacyjnej.
U podstaw nowej koncepcji i przyjętej strategii działania znalazło się stworzenie kadrze oświatowej
naszego województwa warunków do rozwijania kompetencji i wiedzy, rozwoju zawodowego i
osobistego przy dużym zaangażowaniu bibliotek pedagogicznych. Dolnośląskiej Bibliotece
Pedagogicznej we Wrocławiu, jako placówce wojewódzkiej, powierzono opracowanie dolnośląskiego
projektu komputeryzacji bibliotek pedagogicznych i budowy regionalnego systemu informacji
oświatowej.
Podstawą Systemu miały stać się bogate zbiory od lat gromadzone w bibliotekach pedagogicznych,
które wg stanu na koniec 2000 roku - liczyły łącznie 1 300 188 jednostek inwentarzowych.
Koncepcja zakładała komputeryzację wszystkich bibliotek pedagogicznych na terenie Dolnego Śląska i
wykorzystanie w nich jednakowego systemu bibliotecznego.
Do wykonania przedsięwzięcia wybrano zintegrowany biblioteczny program ALEPH, który dawał
możliwość pracy w sieciach rozległych oraz szansę na budowę katalogu centralnego - wspólnej bazy
danych o zbiorach wszystkich bibliotek pedagogicznych na terenie Dolnego Śląska, a obok niego
wirtualnych katalogów każdej z bibliotek oraz współtworzenia zbudowanej przez Dolnośląską
Bibliotekę Pedagogiczną we Wrocławiu bazy bibliograficznej zasobów czasopism. Obsługiwane przez
system kartoteki haseł wzorcowych stworzyły możliwość jednolitego katalogowania formalnego i
przedmiotowego w bibliotekach sieci.
Obecnie kształt i zasoby Dolnośląskiego Systemu Informacji Edukacyjnej wyglądają następująco:
1. Katalog centralny sieci dolnośląskich bibliotek pedagogicznych
-
katalog centralny książek
-
katalog centralny dokumentów elektronicznych
-
katalog centralny filmów
-
katalog centralny tytułów czasopism
-
katalogi poszczególnych bibliotek
2. Baza bibliograficzna artykułów z czasopism EDUKACJA
3. Baza bibliograficzna artykułów z czasopism DOLNY ŚLĄSK – edukacja regionalna
4. Baza sklasyfikowanych edukacyjnych zasobów Internetu WikiEduLinki
5. Interaktywne tematyczne pakiety edukacyjne
6. Informacja o zakresie pracy dydaktycznej biblioteki
7. Wybrane specjalistyczne bazy i serwisy
8. Raporty edukacyjne
9. E-czasopisma edukacyjne
10. Adresy instytucji szkolących, edukacyjnych, wrocławskich bibliotek.
11. Aktualności oświatowe
12. Serwis prasowy z zakresu edukacji
Ponadto w ramach DSIE proponowane są w Dolnośląskiej Bibliotece Pedagogicznej we Wrocławiu
usługi:
─ e-Ekspert ds. awansu zawodowego, która jest niezwykle cenna szczególnie dla nauczycieli
z miejscowości oddalonych od większych ośrodków miejskich
─ e-informacja, usługa niezwykle popularna wśród użytkowników DSIE z całego kraju
Dolnośląski System Informacji Edukacyjnej wychodzi poza zasoby wiedzy i informacji gromadzonych
w bibliotekach pedagogicznych na Dolnym Śląsku. Poważny jego element stanowi uporządkowana
informacja udostępniana w sieci WWW. Rolą bibliotek od początków ich funkcjonowania było
gromadzenie źródeł wiedzy oraz ich uporządkowane udostępnianie. Toteż z chwilą pojawienia się tak
potężnego źródła informacyjnego jak zasoby internetu, ta rola znacznie wzrosła.
Dzięki wdrożeniu systemowego projektu dla dolnośląskiej sieci bibliotek pedagogicznych wszystkie
placówki podniosły standard swoich usług bibliotecznych i jakość udostępnianych informacji.
W tym miejscu trzeba podkreślić, że twórcami systemu jest ponad stu nauczycieli bibliotekarzy. U
podstaw ich pracy leży przeświadczenie, że dzięki niej środowisko, dla którego pracujemy oraz cała
społeczność zainteresowana wychowaniem i edukacją, także tą ustawiczną, może otrzymywać
rzetelną, pełną i aktualną informację przy najmniejszym nakładzie swojego wysiłku i czasu.
System ALEPH jest systemem pracującym w architekturze typu klient-serwer. Zasoby tworzone we
wszystkich bibliotekach przechowywane są na serwerach w DBP i tutaj są nimi zarządzane. Na
komputerach współpracujących bibliotekarzy wgrany jest klient ALEPH-a, który łączy się z serwerem
tylko w celu pobrania lub przesłania danych. Wszystkie dane zgromadzone na serwerach są
codziennie archiwizowane. ALEPH jest w pełni zintegrowanym systemem opartym na tablicach
parametrów umożliwiających dostosowanie systemu do wymagań użytkownika co oznacza, że
adaptowany jest przez zarządzających systemem pracowników DBP we Wrocławiu do specyficznych
potrzeb każdej z bibliotek. Takie podejście do gromadzonych danych daje nie tylko korzyści
organizacyjne, jak obniżenie kosztów budowy katalogów i baz w poszczególnych bibliotekach, ale
również możliwość rozszerzenia zasięgu usług bibliotek na zdalnych użytkowników.
Zadaniem na najbliższe lata jest wprowadzenie w bibliotekach sieci e-wypożyczalni. Jako pierwsza (w
2005r.), elektroniczną wypożyczalnię w systemie Aleph uruchomiła Dolnośląska Biblioteka
Pedagogiczna we Wrocławiu. W roku 2006 uruchomiono pilotażowo elektroniczne wypożyczalnie w
bibliotekach: w Oleśnicy i Strzelinie a w 2008 r. – w bibliotece w Trzebnicy. Wdrożona w czterech
bibliotekach usługa elektronicznego zamawiania i wypożyczania zbiorów wpłynęła w znaczący sposób
na poprawę warunków obsługi czytelników, dała pełnodobowy dostęp do informacji o zbiorach i ich
dostępności, umożliwiła zdalne zamawianie materiałów bibliotecznych w miejscu pracy lub
zamieszkania.
Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu
Beata Malentowicz