Interfejs Visual Studio 2005 Web Developer z punktu

Interfejs Visual Studio 2005 Web Developer z punktu

ASP.NET Starter Kit
Michał Jagieła
Interfejs Visual Studio 2005 Web
Developer z punktu widzenia Web
Developera
W
raz z premierą nowej platformy aplikacyjnej Microsoft zaprezentował innowacyjną
grupę produktów z serii Express Edition,
rozszerzając tym samym rodzinę Visual Studio 2005
o narzędzia przeznaczone dla hobbystów, pasjonatów, studentów i osób, które dopiero rozpoczynają przygodę z programowaniem. Z punktu widzenia
tworzenia aplikacji w oparciu o ASP.NET na uwagę
niewątpliwie zasługuje Visual Web Developer 2005
Express Edition, niezależne, proste i intuicyjne narzędzie do tworzenia internetowych aplikacji.
Idealny początek
ASP.NET 2.0 to „potężna” technologia budowy dynamicznych i rozproszonych aplikacji internetowych,
spełniających zaawansowane wymagania i standardy stawiane środowiskom dostępnym w sieci. Zapewnia rozbudowany model programistyczny i infrastrukturę dającą programiście praktycznie nieograniczone możliwości podczas projektowania aplikacji. Zaprezentowana niedawno technologia ASP.NET
„Atlas” (obecnie w wersji beta http://atlas.asp.net)
w jeszcze większym stopniu oddala granice jej potencjału. Chcąc tworzyć strony www, usługi Web Services czy wreszcie aplikacje webowe opierając się
na ASP.NET trzeba więc posiadać odpowiednią wiedzę i umiejętności. Tutaj z pomocą przychodzi właśnie Microsoft Visual Web Developer 2005 Express
Edition, które stanowi idealne wprowadzenie w świat
aplikacji internetowych, nawet dla osób, które wcześniej z tą technologią nie miały żadnego kontaktu.
Jak zacząć?
Początkującego programistę ucieszy niewątpliwie
fakt, iż edycje Express są dostępne bezpłatnie do pobrania ze stron Microsoft (http://msdn.microsoft.com/
vstudio/express/) wraz z pakietem interesujących korzyści online które otrzymujemy po rejestracji swojej kopii programu. Przydatna będzie tutaj na pewno elektroniczna wersja książki poświęconej tworzeniu pierwszej aplikacji internetowej w ASP.NET 2.0;
swojego rodzaju bogato ilustrowany samouczek krok
po kroku prowadzący czytelnika po środowisku aplikacji internetowych. Istnieje także możliwość zamóAutor jest prezesem i dyrektorem generalnym Poland
Developer Group. Pełni również funkcję głównego architekta projektów informatycznych platformy Microsoft
oraz zajmuje sie technologią ASP.NET i tworzeniem
rozwiązań webowych.
Kontakt z autorem: [email protected]
8
www.sdjournal.org
W Sieci
•
•
•
•
Microsoft MSDN (ASP.NET):
http://msdn.microsoft.com/asp.net/
Oficjalna witryna technologii ASP.NET:
http://asp.net/
Visual Studio Express Edition:
http://msdn.microsoft.com/vstudio/express/
Visual Web Developer Guided Tour:
http://asp.net/guidedtour/
wienia wersji Box zawierającej książkę w postaci drukowanej.
Jak przystało na pakiet dla początkujących edycje Express wyposażono w całkowicie odmienny
w stosunku do wersji profesjonalnych instalator, który z pewnością nie sprawi kłopotów nawet początkującym. Podczas instalacji mamy możliwość wybrania
dodatkowych elementów, które na pewno ułatwią korzystanie ze środowiska, są to:
•
•
SQL Server 2005 Express Edition: darmowa baza
danych, pomocna w tworzeniu bardziej zaawansowanych aplikacji, wykorzystujących uwierzytelnianie, personalizację, czy łatwy dostęp do danych za
pomocą przygotowywanej strony w oparciu o SQL.
MSDN Library Express Edition: rozbudowana dokumentacja, dostosowana do potrzeb początkującego programisty. Jest to doskonała alternatywa dla bazy MSDN dostępnej w ramach subskrypcji Microsoft.
Jeśli nie mamy na komputerze zainstalowanej platformy .NET Framework w wersji 2.0 instalator pobierze konieczne pliki z serwera Microsoft. Nie będzie więc, konieczne własnoręczne instalowanie
wymaganych komponentów. W pakiecie Web Developer znajdziemy także gotowy projekt przykładowej aplikacji Starter Kit, który możemy rozbudowywać i przekształcać na własne potrzeby. Swoją drogą jest on doskonale dopracowany i stanowi
dobry początek dla każdego kto, chciałby wykonać
swoją pierwszą witrynę, a nie ma własnego pomysłu. Dzięki gotowej aplikacji można także zapoznać
się z wieloma aspektami ASP.NET 2.0, wykorzystano w niej bowiem zarówno mechanizmy związane
z uwierzytelnianiem, tworzeniem spersonalizowanej zawartości, czy dostępem do bazy danych MS
SQL 2005. Każdego programistę ucieszy także
fakt, że aplikacje wykonane w środowisku Express
można wykorzystywać do celów komercyjnych.
Software Developer’s Journal Extra! 20
Profesjonalny i prosty
Jak przystało na narzędzie dla początkującego programisty,
interfejs Visual Web Developer został opracowany z myślą
o jak najszerszym uproszczeniu wszelkich czynności wykonywanych podczas projektowania aplikacji webowych. Nie zapomniano także o elementach pomocnych w nauce programowania na platformie Microsoft, jak Starter Kit, czy funkcja IntelliSense, która została znacznie rozbudowana w wersji 2005.
Nie mniej jednak, struktura interfejsu oparta jest o ten sam
wzorzec pochodzący z wersji profesjonalnych, dlatego też cechuje go bogata funkcjonalność i możliwości.
Po uruchomieniu aplikacji na pierwszy rzut oka widać okno
Start Page z poziomu którego możemy zarządzać projektami
nad którymi pracujemy, czy też skorzystać z zasobów online
poświęconych ASP.NET i projektowaniu aplikacji webowych.
Ciekawym rozwiązaniem, z które nie raz się przydaje podczas
pisania aplikacji jest wbudowany kanał RSS z witryny MSDN,
gdzie mamy wgląd w spersonalizowaną listę newsów.
Tak jak i w poprzednich wersjach Visual Studio w oknie programu dostępnych jest kilka paneli narzędziowych: Toolbox (menu zawierające kontrolki które możemy wstawiać podczas projektowania aplikacji), Solution Explorer (dzięki któremu możemy
zarządzać strukturą naszego projektu, dodawać nowe pliki, katalogi lub kolejne projekty). W wersji 2005 zmianie uległa także sama organizacja projektów, dzięki czemu łatwiej pracować nawet
z dużymi aplikacjami. Nie zabrakło także okna Properties służącego do edycji właściwości obiektu który, właśnie tworzymy czy
też strony nad którą właśnie pracujemy. Domyślnie także uruchomione jest okno Database Explorer w którym, możemy połączyć
się z zasobami serwera baz danych. Całe narzędzie zostało
znacznie rozbudowane i teraz można pracować z danymi w bazie SQL, tak jak byśmy używali do tego celu SQL Management
Studio, aczkolwiek z kilkoma ograniczonymi funkcjami. W odróżnieniu do pozostałych narzędzi z serii Express, Visual Web Deve-
loper obsługuje zarówno lokalny dostęp do danych ,jak i połączenia ze zdalnymi serwerami. Pomijając szczegóły sam wygląd zewnętrzny interfejsu został znacznie poprawiony i dopracowany,
co niewątpliwie sprzyja szybszemu wykonywaniu zadań.
Visual Web Developer umożliwia łatwą i szybką pracę dzięki wykorzystaniu wzorca „przeciągnij i upuść” , a więcej zadań możemy wykonywać korzystając z graficznych narzędzi do projektowania. Microsoft postawił także na integrację środowiska pracy z zasobami dostępnymi w sieci. W menu Web Developera dostępna jest nowa opcja Community gdzie możemy m.in. zadać pytanie w społeczności online,
sprawdzić status pytania lub zgłosić swoją opinię do Microsoft. Wbudowano także obsługę dokumentacji zgromadzonej
w witrynie Codezone. Z punktu widzenia nauki programowania aplikacji webowych, daje to dużo szersze możliwości zdobywania wiedzy, korzystając przy tym z jednego interfejsu.
Nowa wersja Visual Studio to także zmiany w bazie wiedzy
MSDN Library dostarczanej wraz ze środowiskiem. Nareszcie
doczekała się ona zmian i to dosyć sporych. Dostępna bezpośrednio z menu Web Developera jest znacznie bardziej intuicyjna i prosta w obsłudze, a wprowadzone zmiany pozwalają jeszcze lepiej wyszukać żądane informacje. Dodano m.in. menu z listą języków platformy .NET Language Filter. Od wersji 2005 możemy bowiem, definiować zasoby biblioteki i prezentować wyniki
w wybranym przez nas języku programowania. Łatwiej jest także skopiować prezentowane fragmenty kodu dzięki wbudowaniu opcji Copy Code i wstawianiu ich następnie do naszego projektu. Opierając się o nowy system wyszukiwania znany z witryny MSDN (http://msdn.microsoft.com) Microsoft wprowadził przyjazny panel Search także w bazie MSDN Library. Zasoby techniczne możemy przeszukiwać pod kątem wielu kryteriów, jak: język, technologia czy typ dokumentu, a każda z kategorii zawiera co najmniej kilka elementów. Wyszukiwanie odbywa się automatycznie wśród kilku dostępnych źródeł: zasobów lokalnych za-
Tabela 1. Funkcjonalność Visual Web Developer Express Edition
Funkcja
Visual Studio Express Edition
IntelliSense
tak
Editor kodu
tak
Wycinki kodu
tak
Języki programowania
Visual Basic oraz Visual C#
Obsługa programowania dla Office
nie
Interfejs użytkownika
udoskonalony
Konstruktor Web Forms
tak
Data Connections
lokalne
Dostęp do danych
lokalny I zdalny
Dokumentacja
Getting Started (10MB), Starter Kits oraz MSDN Express (200MB)
Konstruktor klas
nie
Obsługa XML
tylko XML
Narzędzia wdrożeniowe
nie
Raportowanie
SQL Server Reporting Services
Debugowanie
lokalne
Obsługa 64-bitowa
nie
Integracja z SQL Server 2005
nie
Analiza i testowanie
nie
Zarządzanie projektem
nie
Software Developer’s Journal Extra! 20
www.sdjournal.org
9
ASP.NET Starter Kit
•
•
Rysunek 1. Okno Start Page widoczne zaraz po uruchomieniu
aplikacji
instalowanych na komputerze, witryny MSDN Online, społeczności Codezone, a także pytań w bazie Microsoft.
Microsoft postanowił nie ograniczać funkcjonalności produktów z rodziny Express umożliwiając uczestnikom programu Visual
Studio Industry Partner, rozbudowę funkcjonalności Visual Studio
2005 za pomocą pakietu SDK także w wersjach Express. Dzięki
temu obecne możliwości można swobodnie rozwijać korzystając
z kilkuset produktów firm trzecich, które znacznie podnoszą wartość pakietu Web Developer. Warto pamiętać także ,iż każdy element interfejsu można konfigurować korzystając z opcji Options
w menu Tools. Menu narzędziowe składa się z aż szesnastu paneli, począwszy od narzędzi do kompilacji po edytor XML.
Sama praca z Web Developer opiera się na całkowicie odmiennym podejściu do projektowania, niż w wersjach poprzednich. Microsoft zaprezentował tutaj metodę polegającą na wsparciu wszystkich możliwych czynności podczas pisania aplikacji.
Dlatego też praktycznie każde zadanie można wykonać na dwa
sposoby, korzystając z graficznego kreatora, lub wprowadzając
określone funkcje ręcznie w edytorze. Jednak nawet podczas
korzystania z drugiej metody odnajdziemy do pomocy szereg narzędzi, jak IntelliSense czy Code Snippets prezentujący popularne rozwiązania, gotowe do natychmiastowego wykorzystania.
Podsumowując sam interfejs jest teraz lepszy, prostszy
a także co bardzo ważne znacznie szybszy, dzięki czemu możemy zaoszczędzić sporo czasu projektując swoje aplikacje.
Pomimo iż ciągle mamy do czynienia z wersją Express skierowaną do początkujących i pasjonatów, to nie natkniemy się tu
na żadne ograniczenia narzucane przez interfejs użytkownika, który w żaden sposób nie został zubożony i jest doskonałą
alternatywą dla wersji profesjonalnych.
ASP.NET Web Services: Z tego szablonu możemy skorzystać gdy chcemy utworzyć usługi sieciowe Web Services,
które wykorzystamy podczas tworzenia bardziej rozbudowanych aplikacji ASP.NET, portali internetowych lub zaawansowanych stron internetowych.
Personal Web Site Starter Kit: Microsoft przygotował z myślą o wszystkich początkujących profesjonalny szablon
służący zarówno do wykorzystania podczas tworzenia
własnych stron, jak i do nauki ASP.NET 2.0. i pisania aplikacji w oparciu o tę technologię.
Możemy także utworzyć pusty projekt wybierając szablon Empty Web Site. Będzie on pomocny szczególnie wtedy, gdy chcemy utworzyć jakieś niestandardowe rozwiązanie bazujące na kilku witrynach i usługach sieciowych. Warto tutaj wspomnieć, że
w środowisku Web Developera brak jednak możliwości utworzenia projektu typu Solution, często wykorzystywanego podczas
tworzenia aplikacji w wersjach Professional. Zdaje się, jednak nie
mieć to większego wpływu na tworzenie aplikacji webowych.
W wersji 2005 mamy możliwość pracy z projektem w trzech
różnych lokalizacjach: lokalnej, za pomocą FTP i protokołu HTTP. Jest to więc spore rozszerzenie w stosunku do wersji
2003. Wersja Express obsługuje dwa najpopularniejsze języki
platformy .NET Framework; Visual Basic oraz C# ,więc podczas
definiowania nowego projektu na pewno nie będzie problemów
z wyborem optymalnego rozwiązania. Dla wszystkich, którzy nie
byliby zadowoleni z możliwości wyboru wyłącznie z czterech dostępnych typów projektów wbudowano nową funkcję Search Online Templates. Po jej wybraniu połączymy się z serwerami Microsoft skąd będziemy mogli pobrać nowe typy aplikacji, lub szablonów, których liczba w witrynie MSDN, stale się zwiększa.
Dążenie do celu
Tak samo jak utworzenie nowej aplikacji, jej późniejsza edycja
z pewnością nie sprawi nikomu większych problemów. Po wybraniu typu projektu Visual Web Developer automatycznie skonfiguruje swoje środowiska to wybranej aplikacji i utworzy strukturę projektu niezbędną do jego późniejszej pracy. Skupimy swoją
uwagę na ASP.NET Web Site, aczkolwiek praca z usługami sieciowymi różni się jedynie konkretnymi elementami, które są tworzone, a nie wzorcem programowania.
W oknie nowego projektu w panelu Solution Explorer, otrzymujemy gotowy wzorzec który będziemy rozbudowywać. Skła-
Na samym początku
Tworzenie nowej aplikacji webowej rozpoczynamy w środowisku
Visual Web Developer od zdefiniowania nowego projektu, wybierając z menu File (plik) opcję New Web Site (nowa witryna). Kreator przypomina bardziej menu znane z systemu Windows, niż
swojego poprzednika z Visual Studio 2003. Domyślnie zaraz po
instalacji dostępne mamy do wyboru cztery rodzaje projektów:
•
10
ASP.NET Web Site: Szablon standardowej aplikacji Web po wybraniu tego wzorca kreator automatycznie utworzy
podstawowe pliki niezbędne do napisania pierwszej strony
internetowej opartej o ASP.NET 2.0.
Rysunek 2. Pomoc w postaci MSDN Express Library
www.sdjournal.org
Software Developer’s Journal Extra! 20
wą w oparciu o API platformy ASP.NET. Jasne jest więc, iż zostało ono zintegrowane z samym środowiskiem Visual Studio.
Prosty i pomocny
Choć Visual Web Developer został wyposażony w dziesiątki paneli narzędziowych, wspierających właściwie każdy etap projektowania aplikacji webowej, to jednak dalej podstawowym elementem pracy każdego programisty jest edytor stron ASP.NET.
Na pierwszy rzut oka nie widać w nim większych zmian, jednak
jest to opinia całkowicie mylna. Mamy do dyspozycji dwa tryby pracy: Design (w którym graficznie projektujemy każdą stronę), oraz Source (służący do ręcznej edycji kodu HTML lub
ASP.NET). Integracja obu modeli została poprawiona i nareszcie
nie spotkamy się z sytuacją, gdy Visual Studio za nas zmodyfikuje jakiś element w projekcie. Kod jest zupełnie oddzielony od siebie i nie ma już problemów z jego odwzorowaniem w obu trybach
naraz. Na początku przyjrzymy się bliżej wersji Source.
Wprowadzono w niej kilka zmian, które nie tylko ułatwiają pisanie kodu, ale także pomagają początkującym programistom
w jego nauce. Nawet podczas edycji kodu HTML mamy dostępną funkcję IntelliSense proponującą poprawną składnię, nie mówiąc już o stronach w formacie ASP.NET, bo do ich edycji Web
Developer został stworzony. Najbardziej popularne fragmenty
kodu są wprowadzane w całości automatycznie, co pozwala według danych Microsoft zaoszczędzić nawet do 70% czasu podczas pisania aplikacji. Nie mamy tutaj więc doczynienia wyłącznie z analizą pojedynczych poleceń, ale całego kodu.
Ciekawą nowością jest grupowanie fragmentów HTML’a co pozwala łatwo pogrupować funkcje w dużym pliku. Wiąże się z tym
także pewna innowacja. Kod odpowiedzialny za logikę biznesową,
możemy umieszczać na stronie na dwa sposoby: w oddzielnym
pliku (metoda znana z wersji 2003) lub w pliku strony. W tym wypadku kod strony zostanie wyraźnie oddzielony od kodu odpowiedzialnego za wygląd, co pozwoli uniknąć wielu błędów. Tryb Source obsługuje również metodę „przeciągnij i upuść” zastosowaną we wszystkich produktach z rodziny Visual Studio. Kiedy jednak
zdecydujemy się na wprowadzanie w ten sposób kontrolek, musimy liczyć się z faktem, iż nie będziemy mieli dostępu do kreatorów
prowadzących krok po kroku przez ich konfigurację.
Rysunek 3. Edytor ASP.NET wyposażony
w funkcje IntelliSense
da się on z domyślnego katalogu App_Data oraz dwóch plików Default.aspx oraz pliku konfiguracyjnego web.config. Warto
w tym miejscu wspomnieć o nowym nazewnictwie zastosowanym w wersji 2005. Wszystkie katalogi tworzone na potrzeby aplikacji ASP.NET, począwszy od repozytorium plików binarnych i bibliotek, na plikach stylów graficznych kończąc zawierając w swojej nazwie App_. Pozwala to na ich łatwe rozróżnienie
od własnych katalogów, zwłaszcza w dużym projektów, składających się z 20 – 30, a czasem nawet większej liczby folderów.
Jest to bardzo ważne, gdyż podczas pisania aplikacji należy rozróżnić cechy katalogów, bowiem katalogi systemowe tworzymy
wybierając opcję Add ASP.NET Folder, natomiast zwykłe katalogi wybierając New Folder.
Do zarządzania naszym projektem służy także opcja Website w menu aplikacji. Tutaj możemy dodawać nowe pliki w miarę jak projekt będzie się rozrastał. A jest w czym wybierać. Choć
wersje Express zawierają zmniejszoną liczbę dostępnych typów
plików, to jednak ich liczba i tak przekracza dwadzieścia. Wśród
nich znajdziemy pliki .aspx, kontrolki użytkownika .ascx, czy też
kontrolki mobilne. Poza możliwością dodawania nowych plików, menu Website to także dodawanie referencji do usług sieciowych (narzędzie znane z wersji 2003),a także nowa opcja
ASP.NET Configuration. Choć jest to narzędzie wykorzystywane głównie na etapie zarządzania witryną, to przydaje się nieraz
podczas pisania aplikacji, aby przetestować wprowadzane funkcje. Wersja .NET Framework 2.0 wyposażona została bowiem
w interfejs webowy służący do zarządzania aplikacją interneto-
R
E
K
L
A
M
A
Chcesz regularnie otrzymywać swoje
czasopismo?
ażdej prenum
k
e
do
*
ty
ra
gra
tis
Chcesz płacić mniej?
w prenumeracie tylko:
u
m
CD
ie
hiw
* więcej o prezentach na stronie http://www.sdjournal.org/
* wartość prezentu 50 PLN
Arc
15,00 zł za numer
m
ag
azy
nu SDJ 2005
pł
na
yc
ASP.NET Starter Kit
produkt który ma za zadanie każdemu kto tego „pragnie” umożliwić naukę programowania na platformę .NET Framework, sztandarowy produkt Microsoft. Dlatego też w wersji 2005 nie zapomniano o integracji bazy wiedzy MSDN Library przechowywanej lokalnie i zasobów w sieci z procesem projektowania aplikacji webowych. Korzystając z dedykowanego paska narzędziowego możemy jednym kliknięciem myszki odwołać się do potrzebnej nam w danej sytuacji dokumentacji lub przykładu kodu źródłowego. Także podczas edycji kodu, możemy liczyć na pomoc
ze strony systemu, gdy popełnimy jakiś błąd, lub nie będziemy
mogli znaleźć odpowiedniego rozwiązania.
Perfekcja i szybkość
Rysunek 4. Tworzenie nowej witryny przy pomocy szablonów
Sam edytor doskonale integruje się z pozostałymi narzędziami, pozwalając na używanie Np. okna Properties podczas edycji
kodu i parametrów obiektu nad którym właśnie pracujemy.
Niemniej ciekawie jednak, prezentuje się okno Design, które zostało przebudowane i nieraz łatwiej będzie, szczególnie dla
początkującego programisty wybrać właśnie ten tryb pracy. Chyba największą nowością wprowadzoną w wersji 2005 są kreatory dostępne podczas dodawania nowych kontrolek na stronach
ASP.NET. Wystarczy wybrać z okna Toolbox jedną z ponad 50
nowych, zintegrowanych kontrolek, by uruchomić kreator Tasks
który pozwoli nam krok po kroku nie tylko skonfigurować właściwości obiektu, ale także dobrać jego parametry, zmienić wygląd
lub skorzystać z gotowych rozwiązań oferowanych przez Microsoft, jak szablon graficzny. Z narzędziem Tasks ściśle związane
są rozbudowane kreatory uzupełniające ich pracę, o czym w dalszej części artykułu. Tutaj jednak warto wspomnieć, iż dzięki nim
nawet początkujący programista skonfiguruje chociażby dostęp
do bazy danych za pomocą swojej strony. Podczas projektowania
aplikacji webowych, szczególnie przydatne okaże się korzystanie
z okna Properties, które praktycznie całkowicie eliminuje konieczność ręcznej edycji kodu źródłowego, chyba, że chcemy wprowadzić funkcję związaną z logiką biznesową danego obiektu.
Jak z Office’a …
Chyba każdy korzystał z aplikacji wchodzących w skład pakietu
biurowego Microsoft Office. Widocznie korporacja postanowiła
iść w tym kierunku i wyposażyła swoje środowisko dla programistów, w pewne elementy znane właśnie z … Office’a. Jest to na
pewno spory krok naprzód bo dzięki nim, możemy w łatwy i prosty sposób, edytować wygląd naszej witryny. Do podstawowych
operacji służy pasek narzędziowy, na którym znajdziemy m.in.
takie funkcje, jak zmiana czcionki, rozmiaru, edycja stylu (pogrubienie, kursywa, podkreślenie), czy też kolor i wyrównanie. Dzięki
takiemu modelowi pracy, nawet skomplikowane strony ASP.NET
możemy tworzyć, tak jak gdybyśmy używali edytora tekstowego
do tworzenia publikacji. Pomogą nam w tym także dwa panele
w menu: Format i Layout. W pierwszym znajdziemy funkcje odpowiedzialne za dopasowanie wyglądu elementów tekstowych,
a menu Layout posłuży do utworzenia ogólnej kompozycji strony,
dzięki takim elementom jak tabele, i obiekty Layer, które posłużą
nam do grupowania elementów widocznych na stronie.
Środowisko Visual Web Developer zostało wyposażone w profesjonalne narzędzie do budowy kodu i kreowania gotowej aplikacji. Możemy zarówno kompilować pojedyncze strony, jak i cały projekt, a pliki .dll zostaną automatycznie umieszczone w katalogu Bin. Tutaj z pomocą przyjdzie nam menu Build oraz Debug dostępne na pasku menu aplikacji. To drugie zawiera liczne
mechanizmy ułatwiające wyszukiwanie błędów w aplikacji, tworzenia punktów kontrolnych, jak i oczywiście samego debugowania witryny. Warto jednak pamiętać, że nie są to narzędzia znane
z wyższych edycji, które poza wspomnianą funkcjonalnością zawierają jeszcze kompletną infrastrukturę do realizacji różnego rodzaju testów aplikacyjnych, czy wdrażania i publikacji rozwiązań
za pomocą mechanizmu ClickOnce. Ciekawym narzędziem jest
manager konfiguracji w menu Build, który pozwala na zdefiniowanie platform, na których będziemy nasz projekt kompilować.
Niestety jednak i tak wersje Express nie obsługują kompilacji dla
procesorów 64-bitowych, więc jego funkcjonalność może pozostać nieco ograniczona.
Chociaż Express nie ma funkcji związanych z wdrażaniem
aplikacji, to jednak nie zapomniano o wsparciu konfiguracji samej
aplikacji webowej. Mechanizmy znane z edycji stron ASP.NET
obsługują także w pełni pliki konfiguracyjne, jak global.asax,
Web.config czy plik sitemap.map, który pojawił się w ASP.NET
2.0. IntelliSense czy CodeSnippets nie sprawiają także problemu
podczas pracy z plikami w formie ustrukturyzowanej, jak XML.
Inteligentny doradca
W Visual Web Developer Express praktycznie każde zadanie możemy wykonać korzystając z przyjaznych kreatorów i narzędzi,
właściwie krok po kroku prowadzących przez daną czynność.
Docenią to na pewno początkujący programiści ASP.NET, ale
także i ci bardziej zaawansowani, gdyż będą mogli zaoszczędzić
dzięki nim wiele nakładu pracy, często nie potrzebnego. Pomijając omówiony wcześniej kreator kontrolek Tasks Microsoft wyposażył swoje środowisko Express także w rozbudowane narzędzia
do budowy połączeń ze źródłem danych. Jest ich, aż pięć i obejmują one praktycznie wszystkie; najczęściej stosowane podczas
Zawsze blisko
Pomijając aspekty technologiczne, o których można by się rozpisywać na kilkadziesiąt stron Visual Web Developer Express to
12
Rysunek 5. Solution Explorer i katalogi ASP.NET
www.sdjournal.org
Software Developer’s Journal Extra! 20
projektowania aplikacji webowych, metody dostępu do danych,
od SQL po XML’a i bazy danych Microsoft Access. Dostępne są
one automatycznie po utworzeniu nowego źródła danych za pomocą opcji Configure Data Source. Ich bogate możliwości (tworzenie skryptów T-SQL, połączenia ze źródłem danych, czy funkcja Query Builder) znacznie rozszerza przygotowany specjalnie
dla Visual Studio edytor baz danych. Dzięki niemu bez konieczności zmiany środowiska zbudujemy kompletną bazę danych, tworząc nowe tabele, procedury składowe, funkcje czy inne elementy niezbędne w naszym projekcie. Korzystając z Web Developera
możemy także zarządzać zawartością naszej bazy i tabel.
Oczywiście funkcjonalność środowiska nie kończy się na dostępie do danych. Pomyślano także o rozbudowaniu edytora
XML’owego, który w wersji 2003 sprawiał nieraz wiele problemów,
a to ze względu na swoją małą funkcjonalność. Obecnie posiada
on wszystkie funkcje edytora dostępnego w Web Developer (warto tu jednak wspomnieć, że w porównaniu do wersji profesjonalnych jest on mocno ograniczony) czyli IntelliSense czy kolorowanie składni. Przydaje się to szczególnie podczas edycji plików konfiguracyjnych naszej aplikacji, gdy korzystamy ze standardu XML.
Kolejnym interesującym punktem Web Developera jest kompletny edytor arkuszy stylów kaskadowych CSS, który w wersji 2005 prezentuje się naprawdę bardzo dobrze. Praktycznie
wszystkie zadania związane z budową stylów dla naszej witryny wykonamy automatycznie korzystając z dwóch paneli: CSS
Outline (w którym możemy w graficzny sposób zarządzać strukturą stylu) oraz Style Sheet (gdzie znajdziemy kilka przydatnych
funkcji związanych z dodawaniem nowych parametrów do pliku
.css). Powracając do pierwszego z nich, warto zauważyć, iż został wyposażony w nowe narzędzie Style Builder , które całkowicie zastępuje konieczność ręcznej edycji kodu strony, a jedynie ogranicza naszą pracę do wybrania z kreatora typu czcionki,
koloru, wyrównania itd. Style Builder może konfigurować każdy
element arkusza odrębnie, dlatego też za jego pomocą możemy
zbudować styl dla praktycznie każdego elementu na naszej stronie. Edytor Style Builder dostępny jest także w każdym momencie z poziomu edytowanej strony za pomocą funkcji Style po kliknięciu prawym przyciskiem myszy.
Do edycji tych zasobów zgromadzonych w katalogach
…localResources oraz …GlobalResources posłuży nam interfejs Web Developera który także w pełni graficznym środowisku umożliwi nam dodawanie nowych elementów oraz edycję
już utworzonych obiektów, a dostępnych jest ich, aż 11 typów
(od obiektu String po Image PNG). Praca z aplikacjami wielojęzykowymi czy personalizowanymi pod kątem treści będzie
dzięki temu znacznie łatwiejsza niż w wersji 2003.
Ostatnim narzędziem, które zaprezentujemy w Visual Web
Developer Express jest edytor plików xsd. Microsoft także tutaj
postanowił nie oszczędzać na funkcjonalności wersji Express
wprowadzając do Web Developera kompletny edytor pochodzący z wersji profesjonalnych. Praca z danymi, tworzenie prze-
Rysunek 6. Kreator Tasks kontrolki widoczny w trybie Design
Software Developer’s Journal Extra! 20
Rysunek 7. Nowy edytor arkuszy stylów kaskadowych CSS
kształceń i wzorca XSD odbywa się w pełni graficznym środowisku wspomaganym przez kreatory. Już po samym utworzeniu
pliku .xsd, który zostanie automatycznie umieszczony w katalogu App_Code będziemy mogli skorzystać z kreatora, który zapewni połączenie ze źródłem danych. Elementy DataSet tworzymy korzystając z obecnej w całym produkcie metody „przeciągnij
i upuść” wybierając obiekty z menu Toolbox.
Zbuduj , przetestuj …
Jednym z najważniejszych elementów nowego środowiska Visual Web Developer Express Edition jest wbudowany, prosty serwer ASP.NET, dzięki któremu możemy bez potrzeby instalacji
usług IIS testować tworzone przez siebie rozwiązania. Aby uruchomić serwer wystarczy wybrać z panelu Solution Explorer, po
kliknięciu prawym przyciskiem myszy; opcję View In Browser.
Dzięki temu nawet nie posiadając komputera z systemem Windows Server możemy „na żywo” obejrzeć nasze dzieło.
Podsumowanie?
Podsumowując, środowisko Visual Web Developer Express
z pewnością wykorzystamy podczas tworzenia swoich pierwszych aplikacji internetowych działających na platformie .NET
Framework i wiele się dzięki niemu nauczymy. Będzie to także
doskonała alternatywa dla osób, których nie stać na zakup profesjonalnych edycji Visual Studio. Brak w nim jednak kilku istotnych funkcji przydatnych podczas tworzenia rozbudowanych rozwiązań, ale nie do tego Web Developer został stworzony. Nie
znajdziemy tutaj obsługi mobilnych aplikacji internetowych, konstruktora klas i testera obiektów (Object Test Bench), narzędzi
wdrożeniowych, czy narzędzi do analiz i testowania. Jeśli chcemy skorzystać z takiej funkcjonalności musimy zdecydować się
na wersje Visual Studio 2005 Professional lub Team System. Nie
oznacza to jednak, iż nie zbudujemy w Visual Web Developer nawet bardzo rozbudowanej i rozproszonej aplikacji webowej, będzie to trudniejsze, ale na pewno wykonalne; a to dzięki temu, iż
prosty interfejs został tak opracowany, że w żadnym stopniu nie
ogranicza pomysłów programisty. Nie zapominajmy także o pozostałych możliwościach środowiska, które nie zostały tu omówione. Web Developer to także kompletne narzędzie do projektowania usług sieciowych XML Web Services, które obecnie zyskują coraz to większą popularność.
Na sam koniec -na pytanie proste czy profesjonalne?
Visual Web Developer doskonale może zająć miejsce wśród
narzędzi intuicyjnych i nieskomplikowanych, ale jednocześnie
w pełni profesjonalnych. n
www.sdjournal.org
13