PL - Ipex.eu
Transkrypt
PL - Ipex.eu
WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII EUROPEJSKIEJ DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 29.10.2014 r. JOIN(2014) 36 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do Wspólnego wniosku dotyczącego DECYZJI RADY w sprawie stanowiska, jakie ma przyjąć Unia w Radzie Stowarzyszenia ustanowionej przez Układ Eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi z jednej strony, a Republiką Tunezyjską z drugiej strony, w odniesieniu do przyjęcia zalecenia w sprawie realizacji planu działania UE-Tunezja wdrażającego uprzywilejowane partnerstwo (2013-2017) PL PL ZAŁĄCZNIKI do Wspólnego wniosku dotyczącego DECYZJI RADY w sprawie stanowiska, jakie ma przyjąć Unia w Radzie Stowarzyszenia ustanowionej przez Układ Eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi z jednej strony, a Republiką Tunezyjską z drugiej strony, w odniesieniu do przyjęcia zalecenia w sprawie realizacji planu działania UE-Tunezja wdrażającego uprzywilejowane partnerstwo (2013-2017) PL 2 PL ZAŁĄCZNIK I Projekt ZALECENIE w sprawie realizacji planu działania UE-Tunezja w ramach EPS wdrażającego uprzywilejowane partnerstwo (2013-2017) Rada Stowarzyszenia UE–Tunezja, uwzględniając Układ Eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi z jednej strony, a Republiką Tunezyjską z drugiej strony, w szczególności jego art. 80, a także mając na uwadze, co następuje: 1) Artykuł 80 Układu Eurośródziemnomorskiego upoważnia Radę Stowarzyszenia do formułowania odpowiednich zaleceń, zmierzających do osiągnięcia celów układu. 2) Zgodnie z art. 90 Układu Eurośródziemnomorskiego Strony podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne niezbędne do wypełnienia ich zobowiązań z tytułu tego Układu i zapewniają, aby cele określone w tym Układzie zostały osiągnięte. 3) Strony Układu Eurośródziemnomorskiego zatwierdziły tekst planu działania UE/Tunezja w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS) wdrażającego uprzywilejowane partnerstwo (2013-2017). 4) Plan działania UE–Tunezja w ramach EPS będzie wspierał realizację Układu poprzez opracowanie i uzgodnienie przez Strony, za ich obopólnym porozumieniem, konkretnych środków zapewniających praktyczne wytyczne dla jego realizacji. 5) Celem planu działania jest przedstawienie konkretnych środków mających na celu wypełnienie przez Strony zobowiązań ustalonych w Układzie Eurośródziemnomorskim oraz dostarczenie szerszych ram służących dalszemu wzmocnieniu stosunków między UE a Tunezją, aby osiągnąć wysoki stopień integracji gospodarczej i pogłębić współpracę polityczną, zgodnie z ogólnymi celami Układu Eurośródziemnomorskiego, PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE: Artykuł Rada Stowarzyszenia zaleca, aby Strony podjęły realizację załączonego planu działania UE– Tunezja w ramach EPS wdrażającego uprzywilejowane partnerstwo (2013-2017) w zakresie, w jakim ta realizacja zmierza do osiągnięcia celów Układu Eurośródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi z jednej strony, a Republiką Tunezyjską z drugiej strony. Sporządzono w […] dnia […] r. W imieniu Rady Stowarzyszenia Przewodniczący PL 3 PL ZAŁĄCZNIK 2 Stosunki Tunezja - Unia Europejska: uprzywilejowane partnerstwo PLAN DZIAŁANIA 2013-2017 STRESZCZENIE I. WPROWADZENIE Dzień 14 stycznia 2011 r. zapoczątkował nowy rozdział we współczesnej historii Tunezji, gdzie naród swym własnym działaniem doprowadził do pokojowej rewolucji na rzecz godności i wolności. Rewolucja ta stworzyła podwaliny rozwoju prawdziwej demokracji opartej na państwie prawa i poszanowaniu praw człowieka i podstawowych wolności. To właśnie te obecnie podzielane przez Tunezję i Unię Europejską wartości stanowią podstawę dążenia obu stron do przejścia na bardziej zaawansowany i bardziej strategiczny poziom stosunków, jakim jest uprzywilejowane partnerstwo. Dzięki tej rewolucji otwierają się dzisiaj radykalnie inne perspektywy w stosunkach między Tunezją a Unią Europejską. UE jest zdecydowana, aby zaangażować się w długoterminowej perspektywie we wspieranie tunezyjskich przekształceń demokratycznych, ponieważ ma świadomość, że powodzenie tego procesu pozytywnie wpłynie na dobrobyt Tunezji oraz całego regionu. Wsparcie dla tunezyjskich przemian stanowi historyczną szansę dla Unii Europejskiej, by zgodnie z reorientacją polityki sąsiedztwa uzgodnioną w 2011 r., w sposób rzeczowy, skuteczny i pozytywny wspomóc Tunezję w stawieniu czoła własnym wyzwaniom oraz wyzwaniom związanym ze zmianami wywołanymi przez arabską wiosnę. NOWA POLITYKA SĄSIEDZTWA Wobec historycznych wyzwań, jakie stoją przed jej sąsiadami, Unia Europejska określiła nowe podejście, umożliwiającej jej właściwsze reagowanie na zmiany szybko zachodzące w krajach partnerskich i na potrzebę reform, które mają w tych krajach doprowadzić do stworzenia i konsolidacji dobrze funkcjonujących systemów demokratycznych, wejścia na ścieżkę trwałego i sprzyjającego włączeniu społecznemu rozwoju gospodarczego oraz zarządzania powiązaniami i przepływami transgranicznymi. To nowe podejście1 opiera się na wzajemnej odpowiedzialności i zaangażowaniu na rzecz takich wartości uniwersalnych, jak prawa człowieka, demokracja i praworządność. Wiąże się ono ze znacznie większym stopniem zróżnicowania w tym sensie, że każdy kraj partnerski będzie miał możliwość rozwijania powiązań z UE w zależności od własnych ambicji, potrzeb i możliwości, postępów dokonanych we wdrażaniu reform, w utrwalaniu demokracji i praworządności oraz w zakresie praw człowieka i podstawowych wolności. Dzięki temu podejściu możliwe będzie również przełożenie wzmocnienia stosunków na ściślejszą integrację gospodarczą i pogłębioną współpracę polityczną w zakresie reform systemu sprawowania rządów, bezpieczeństwa, rozwiązywania konfliktów oraz wspólnych inicjatyw na forach międzynarodowych w kwestiach stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania. Nowe podejście w ramach polityki sąsiedztwa ma w szczególności na celu: a) zapewnienie większego wsparcia partnerom zaangażowanym w tworzenie głębokiej demokracji i w poszanowanie praworządności, praw człowieka, podstawowych wolności i równości płci; b) 1 PL Wspólny komunikat „Nowa koncepcja działań w obliczu zmian zachodzących w sąsiedztwie” COM(2011) 303 z 25.5.2011. 4 PL wspieranie zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu rozwoju gospodarki poprzez zmniejszenie nierówności społecznych i różnic między regionami, tworzenie miejsc pracy oraz podniesienie poziomu życia swoich obywateli; c) stworzenie ściślejszego partnerstwa z narodami i społeczeństwem obywatelskim krajów partnerskich. NOWE PRIORYTETY DLA TUNEZJI Rewolucja tunezyjska niesie ze sobą nadzieję na lepsze życie dla tunezyjskich obywateli i stanowi zerwanie z dawnym schematem rozwoju, który przez długi czas cechował się strukturalnymi rozdźwiękami w zakresie gospodarczym i społecznym. Stąd nowe podejście zmierza do stworzenia nowego projektu społeczeństwa, sprzyjającego integracji i zrównoważonego, opartego na dobrym systemie sprawowania rządów oraz na przejrzystości i sprawiedliwym podziale dóbr. Priorytetem jest zatrudnienie i spójność społeczna, rozwój regionów, bezpieczeństwo i stabilność oraz przejściowy system wymiaru sprawiedliwości, aby osadzić proces przemian demokratycznych w perspektywie długoterminowej. Priorytety te związane są ponadto ze zobowiązaniem do zintensyfikowania niezbędnych reform, aby ustanowić demokratyczne instytucje, kierujące się poszanowaniem praw człowieka i praw podstawowych oraz stanowią potwierdzenie zaangażowania Tunezji w budowanie otwartego i nowoczesnego społeczeństwa oraz pluralistycznej przestrzeni kulturowej i aktywnej struktury społecznej. Działania reformatorskie zostaną również wzmocnione w dziedzinie gospodarczej i społecznej, aby pobudzić gospodarkę i sprzyjać zrównoważonemu rozwojowi zapewniającemu wysoki wskaźnik zatrudnienia, opartemu na wiedzy i innowacyjności. Wysiłek ukierunkowany będzie w szczególności na rozwój sprawiedliwej, solidarnej i przynoszącej korzyści wszystkim kategoriom i regionom polityki społecznej oraz na zmodernizowanie struktury gospodarki z większym nastawieniem na działania innowacyjne o wysokim stopniu zaawansowania technologicznego oraz na poprawę konkurencyjności i otoczenia biznesowego, aby sprzyjać prywatnej inicjatywie i partnerstwu publicznoprywatnemu. UPRZYWILEJOWANE PARTNERSTWO Obecna sytuacja stworzyła warunki pozwalające na to, aby Tunezja i Unia Europejska zważywszy na ich bardziej ambitne obopólne dążenia - przeszły na bardziej zaawansowany i bardziej strategiczny poziom pogłębionych stosunków i integracji. Zbliżenie z Unią Europejską stanowi dla Tunezji stały i zasadniczy wybór w jej polityce zagranicznej2, równolegle z promowaniem integracji państw Maghrebu i konsolidacją stosunków z państwami arabskimi, państwami basenu Morza Śródziemnego i afrykańskimi. Tunezja i Unia Europejska podzielają również punkt widzenia, zgodnie z którym większa liberalizacja gospodarki oraz integracja gospodarcza i społeczna stanowią źródło wzrostu i zatrudnienia w celu promowania solidarnego rozwoju i wspólnego dobrobytu. W ramach uprzywilejowanego partnerstwa Tunezja chce wejść na możliwie jak najwyższy stopień integracji z UE. 2 PL Tunezja i Unia Europejska podpisały pierwszą umowę o współpracy w 1969 r., a następnie Układ o stowarzyszeniu w 1995 r. W ramach tego układu i w bardziej ogólnym kontekście europejskiej polityki sąsiedztwa przyjęto w 2005 r. pierwszy plan działania. 5 PL Ten nowy status jest wyrazem woli obu stron wpisania się w dynamikę zbliżenia stosunków, która wykracza poza wolny handel i obejmuje faktyczną mobilność osób, przynoszącą korzyści obu stronom, i lepszą wymianę wiedzy. Uwzględnienie ludzkiego i naukowego wymiaru w ramach partnerstwa jest zasadniczym elementem sprzyjania zbliżeniu podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, podmiotów prywatnych, badaczy i studentów oraz władz lokalnych i regionalnych, a także będzie stanowiło wyraźny sygnał polityczny dla obywateli i społeczności biznesowej obu stron. Ten wieloetapowy plan ustalony wspólnie na lata 2013-2017 stanowi ramy odniesienia, których celem jest ustanowienie priorytetów, które pozwolą wzmocnić stosunki między stronami na wszystkich płaszczyznach (politycznej, gospodarczej, naukowej, społecznej, kulturalnej i ludzkiej). W tych elastycznych ramach i w oparciu o wdrożenie uprzywilejowanego partnerstwa, zgodnie z art. 8 Traktatu o Unii Europejskiej oraz dążeniem UE i Tunezji do pogłębienia swoich stosunków, strony postanawiają podjąć refleksję nad możliwością zawarcia nowego układu regulującego ich wzajemne stosunki. Kluczowe elementy uprzywilejowanego partnerstwa między Unią Europejską a Tunezją Wzmocnienie stosunków między Unią Europejską a Tunezją w ramach uprzywilejowanego partnerstwa będzie obejmowało następujące kwestie: a) Pogłębiona współpraca polityczna. Strony dążą do pobudzenia dialogu i współpracy politycznej. W szczególności przewiduje się ożywienie dialogu politycznego na wysokim szczeblu, współpracę parlamentarną, współpracę w kwestiach bezpieczeństwa, demokracji i praworządności oraz w dziedzinie równości płci, praw człowieka i podstawowych wolności, wzmocnienie współpracy z Radą Europy i innymi organizacjami międzynarodowymi. Wymiar ten obejmuje również ściślejszą współpracę w zakresie bezpieczeństwa, wymiaru sprawiedliwości, zarządzania granicami i zwalczania przestępczości zorganizowanej. b) Rozszerzona integracja gospodarcza i społeczna z Unią Europejską pozwalająca na stworzenie wspólnej przestrzeni gospodarczej. Uprzywilejowane partnerstwo ma również na celu pogłębienie integracji partnerów w dziedzinie gospodarczej, społecznej i międzyludzkiej. Uwzględnia wyzwania stojące przed Tunezją w tej fazie przekształceń demograficznych, w tym ożywienie gospodarki i konieczność solidarnego i zrównoważonego rozwoju. W perspektywie rozwoju związków handlowych i gospodarczych przewiduje się zawarcie pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu (DCFTA) między Tunezją a Unią Europejską, co przyczyni się do stopniowej integracji Tunezji z rynkiem wewnętrznym Unii Europejskiej w celu dokończenia prac nad tworzeniem wspólnej przestrzeni gospodarczej. Tunezja zamierza pracować nad harmonizacją przepisów i stopniowym zbliżeniem ustawodawstw. W tym celu, zgodnie z tym planem działania, Tunezja i Unia Europejska określą wspólnie dziedziny, które będą priorytetowe pod względem zbliżenia przepisów. Następnie, po określeniu różnic między tunezyjskimi przepisami prawa a dorobkiem prawnym wspólnoty, Tunezja ustali w krajowym programie harmonizacji cele w zakresie zbliżenia do unijnego dorobku prawnego, a UE wdroży środki towarzyszące, aby wspierać osiągnięcie tych celów. Integracji będzie sprzyjać pogłębiony dialog na temat reform społeczno-gospodarczych, w tym wydajności gospodarki, promocji małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), opracowania zintegrowanej strategii zatrudnienia i włączenia społecznego oraz szerokiej współpracy sektorowej obejmującej kluczowe dziedziny, takie jak energetyka, transport, przemysł, rolnictwo, środowisko lub zmiana klimatu (zob. załącznik 2). PL 6 PL c) Ściślejsze partnerstwo między narodami. Uprzywilejowanego partnerstwa nie można rozważać bez wzmocnienia więzi między narodami poprzez zbliżenie i bezpośrednią współpracę jednostek i organizacji. W tym kontekście zasadniczą rolę będzie odrywała współpraca i wymiana informacji w dziedzinie edukacji, kształcenia zawodowego, zatrudnienia, badań-innowacji, zdrowia, kultury i młodzieży. Dialog prowadzony będzie również w zakresie migracji, mobilności i bezpieczeństwa, a jego celem będzie zawarcie partnerstwa na rzecz mobilności stanowiącego zrównoważone i odpowiedzialne ramy współpracy w dziedzinie przepływu osób, zarządzania legalną migracją, związków między migracją a rozwojem, ochrony praw imigrantów oraz zwalczania nielegalnej migracji i zorganizowanej przestępczości związanej z migracją, a także w dziedzinie readmisji. Pogłębienie stosunków między Unią Europejską a Tunezją wymaga szerokiej mobilizacji wszystkich podmiotów niepaństwowych i społeczeństwa obywatelskiego, których rola jest bardzo ważna dla powodzenia procesu demokratyzacji. Zostaną wdrożone mechanizmy konsultacji, aby zapewnić społeczeństwu obywatelskiemu możliwość bycia aktywnym rozmówcą w dialogu z władzami i organami europejskimi, w szczególności w kontekście finalizowania i wdrażania tego planu działania. Nowa metoda Zakładana przez Unię Europejską i Tunezję zmiana jakościowa w ich stosunkach opierać się będzie na pewnych określonych zasadach i narzędziach, co pozwoli lepiej zagwarantować osiągnięcie zakładanych celów. Celowe, precyzyjne i konkretne zobowiązania na okres pięciu lat. Pogłębione stosunki wymagają od partnerów podjęcia w niektórych sektorach priorytetowych poważnych zobowiązań, aby sprostać wyzwaniom związanym z przemianami demokratycznymi: ożywienie gospodarki, promowanie MŚP oraz zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, zatrudnienie, poprawa warunków życia i zwalczanie nierówności; skonsolidowanie praworządności, dobrego systemu sprawowania rządów i pluralizmu demokratycznego, niezawisłość sądów, przestrzeganie praw człowieka i podstawowych wolności, równość płci, reforma sektora bezpieczeństwa, niezależność mediów i wsparcie społeczeństwa obywatelskiego. Uprzywilejowane partnerstwo powinno również przyczynić się do zbliżenia naszych społeczeństw w najszerszym tego słowa znaczeniu poprzez szerszy dialog międzykulturowy. Uczestnictwo w agencjach i programach Unii Europejskiej. Innym narzędziem przyczyniającym się do postulowanej ściślejszej integracji Tunezji i Unii Europejskiej jest uczestnictwo Tunezji w niektórych agencjach i programach Unii, dla których podstawy prawne przewidują udział państw trzecich. Plan działania uściśla praktyczne sposoby postępowania w tym zakresie. Bardziej ambitne wsparcie techniczne i finansowe, dostosowane do priorytetów Tunezji i zgodne z nowymi wytycznymi polityki sąsiedztwa, które będzie ułatwiać wdrażanie celów układu o stowarzyszeniu w ramach perspektywy finansowej Unii Europejskiej od 2014 r. W ramach uprzywilejowanego partnerstwa oczekuje się, że Unia Europejska udzieli Tunezji odpowiedniego wsparcia finansowego, odpowiadającego poziomowi ambitnych reform, specyficznym potrzebom i możliwościom Tunezji oraz faktycznym postępom we wdrażaniu reform. UE potwierdziła już swoją decyzję o zwiększeniu w sposób znaczący wsparcia dla Tunezji, tj. zaangażowaniu co najmniej 400 mln EUR w postaci dotacji przyznanych w latach 2011-2013 (w porównaniu z 240 mln EUR przewidzianymi przed rewolucją). Udostępnione środki będą przeznaczone przede wszystkim na wspieranie reform niezbędnych do stworzenia PL 7 PL demokratycznego państwa (wsparcie przeprowadzenia wyborów, reforma sektora bezpieczeństwa, wymiaru sprawiedliwości, mediów, wsparcie procesu tworzenia przejściowego systemu wymiaru sprawiedliwości i przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności), do dalszego ożywiania gospodarki i wzmocnienia spójności społecznej (reformy gospodarcze, promocja zatrudnienia i rozwoju regionalnego oraz zwalczanie wykluczenia społecznego, nierówności i ubóstwa, wzmocnienie instytucjonalne itd.). Z drugiej strony niektóre państwa członkowskie, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) udzielą dalszego wsparcia, w szczególności w zakresie inwestycji, infrastruktury, pomocy dla sektora prywatnego i zatrudnienia, w oparciu między innymi o zobowiązania grupy G8 (partnerstwo z Deauville). Programowanie tego wsparcia zgodnie z odpowiednimi procedurami uwzględni zobowiązania podjęte w tym planie działania oraz w ramach wszystkich innych stosownych narzędzi, w tym wniosków z prac Grupy Zadaniowej UE-Tunezja z dnia 28 i 29 września 2011 r. Charakter adaptacyjny i ocena okresowa. Plan działania, przyjęty na pięć lat, będzie mógł być zweryfikowany przez Radę Stowarzyszenia, w zależności od postępów we wdrażaniu lub ewentualnych pojawiających się nowych potrzeb wynikających z koniunktury w Tunezji lub w Unii Europejskiej. Zadaniem organów powołanych przez układ o stowarzyszeniu będzie wysuwanie odpowiednich wniosków w tej sprawie. Monitorowanie wdrażania planu działania. Wdrożenie reform w wielu sektorach wymaga precyzyjnego ustalenia celów i udostępnienia odpowiednich środków. Aby zapewnić jak najlepszą realizację i powiązać ze sobą z jednej strony cele i poczynione postępy, a z drugiej strony udzielone wsparcie, prowadzone będzie systematyczne monitorowanie przez Komitet Stowarzyszenia i podkomitety powołane w ramach układu o stowarzyszeniu oraz w postaci sprawozdań z postępów sporządzanych przez każdą ze stron. Obie strony dokonają przeglądu podkomitetów, aby dostosować ich skład i kompetencje do nowych założeń uprzywilejowanego statusu. II. PLAN DZIAŁANIA Strony pragną, aby ten plan działania miał charakter zarówno strategiczny, jak i operacyjny, stąd postanawiają skoncentrować swoją współpracę na ograniczonej liczbie dziedzin i celów, które podsumowano w tabeli znajdującej się w załączniku 1. Ponadto realizacja celów planu działania wymaga pogłębienia dialogu na temat reform społeczno-gospodarczych, w szczególności polityki zatrudnienia i włączenia społecznego oraz strategii ożywienia na rzecz zrównoważonego wzrostu opartego na wiedzy, a także szerokiej współpracy sektorowej obejmującej kluczowe dziedziny, takie jak energetyka, transport, przemysł, rolnictwo, turystyka, podnoszenie kompetencji, środowisko i zmiana klimatu. Ten ostatni stanowi dokument odniesienia dla wdrażania układu o stowarzyszeniu. Obejmuje on wszystkie dziedziny objęte układem o stowarzyszeniu i całą współpracę między Tunezją a Unią Europejską, w tym prace Komitetu Stowarzyszenia i podkomitetów. Zadaniem podkomitetów będzie ustalenie, w oparciu o priorytetowe cele określone w planie działania, konkretnych zadań, których wykonanie jest niezbędne dla osiągnięcia tych celów. W nadchodzącym okresie strony skoncentrują swoje priorytety na następujących dziedzinach: PL 8 PL Praworządność i demokracja 1) Wdrożenie demokratycznego systemu wyborczego, w szczególności przez skonsolidowanie niezawisłości i funkcjonowania niezależnego organu krajowego, którego zadaniem jest organizacja i przeprowadzanie wyborów. 2) Zapewnienie niezawisłości wymiaru sprawiedliwości, zwiększenie jego profesjonalizmu i skuteczności (dostęp do wymiaru sprawiedliwości, czas trwania postępowań), zapewnienie przestrzegania praw człowieka, domniemania niewinności i prawa do rzetelnego procesu sądowego. 3) Przeprowadzenie reformy sektora bezpieczeństwa w ramach globalnej i dogłębnej reformy w celu zapewnienia przestrzegania międzynarodowych standardów w zakresie praworządności, praw człowieka i prawa międzynarodowego. 4) Skonsolidowanie ochrony praw człowieka, w tym praw kobiet i dzieci. 5) Przeprowadzenie reformy mediów i profesjonalizacja sektora. 6) Wzmocnienie roli i potencjału społeczeństwa obywatelskiego. Współpraca w dziedzinie migracji, mobilności i bezpieczeństwa 7) Dialog na temat migracji, mobilności i bezpieczeństwa oraz zawarcie umowy o partnerstwie na rzecz mobilności. Większa integracja gospodarcza i społeczna 8) Reforma gospodarcza na rzecz wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu, konkurencyjności oraz poprawy otoczenia biznesowego i inwestycyjnego. 9) Pogłębienie integracji gospodarczej i zawarcie pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu oraz zbliżenie przepisów do dorobku prawnego UE. 10) Rozwój kompetencji, dostęp do wiedzy i innowacji. 11) Zatrudnienie, spójność i integracja społeczna oraz rozwój regionalny i lokalny. 12) Rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich. Zrównoważony rozwój 13) Opracowanie i wdrożenie strategii i programów mających na celu zapewnienie zrównoważonego rozwoju, w tym poprawę ochrony środowiska zgodnie z intencją zwiększenia do co najmniej 20 % części budżetu Unii przeznaczonej na zagadnienia związane z klimatem, wyrażoną w Komunikacie Komisji w sprawie wieloletnich ram finansowych z czerwca 2011 r.3. W tabeli w załączniku 1 przedstawiono ramy odniesienia dla zweryfikowania tych priorytetów oraz podano wskaźniki, harmonogram wdrożenia oraz zaangażowane zasoby. A. WSPÓŁPRACA POLITYCZNA I. Dialog i współpraca polityczna i strategiczna 1. Wzmocnienie dialogu politycznego i strategicznego Działania / cele szczegółowe: 3 PL Budżet z perspektywy „Europy 2020” - COM(2011) 500 final z 29.6.2011 9 PL 2. • Wzmocnienie dialogu politycznego w szczególności poprzez organizowanie doraźnych szczytów Tunezja/Unia Europejska oraz systematycznych spotkań zarówno na szczeblu ministerialnym, jak i wysokim szczeblu urzędniczym. • Promowanie udziału na zasadzie ad hoc przedstawicieli Tunezji w nieformalnych spotkaniach komitetów i zespołów Rady, odpowiedzialnych za politykę zagraniczną i wspólne bezpieczeństwo Unii Europejskiej. • Ściślejsze uzgadnianie stanowisk na forach wielostronnych (np. ONZ) w celu ujednolicenia i skoordynowania stanowisk politycznych w kwestiach stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania. • Współpraca w kwestiach dyplomatycznych, w szczególności przez nawiązanie stosunków współpracy i wymiany doświadczeń między tunezyjskim Institut Diplomatique pour la Formation et les Études (Instytut Dyplomatyczny ds. Kształcenia i Nauki) a uniwersyteckimi i akademickimi instytucjami dyplomatycznymi państw członkowskich. Współpraca parlamentarna Działania / cele szczegółowe: • 3. Rozwój współpracy parlamentarnej, w szczególności poprzez wspieranie zgromadzenia parlamentarnego, ustanowienie mieszanej komisji parlamentarnej, składającej się z członków Parlamentu Europejskiego i parlamentu tunezyjskiego, wzmocnienie współpracy i partnerstwa między parlamentem tunezyjskim a Zgromadzeniem Parlamentarnym Unii dla Śródziemnomorza oraz zintensyfikowanie wymiany informacji między partiami politycznymi i zespołami parlamentarnymi Tunezji i UE. Wzmocnienie dialogu i współpracy w dziedzinie zapobiegania konfliktom i zarządzania kryzysowego Działania / cele szczegółowe: 4. • Wzmocnienie współpracy i dialogu Tunezja-UE w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) i wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO). • Przyczynianie się do rozwoju partnerstwa na rzecz pokoju i bezpieczeństwa w Afryce z uwzględnieniem interesów obu stron. • Pogłębienie uczestnictwa Tunezji w partnerstwie śródziemnomorskim Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) poprzez grupę kontaktową i dobrowolne wkłady dwustronne. Pogłębienie współpracy w zakresie nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia i jej nośników, kontroli transferu broni konwencjonalnej i zwalczania rozprzestrzeniania broni strzeleckiej i lekkiej. Działania / cele szczegółowe: Broń masowego rażenia i produkty podwójnego zastosowania: • PL Współpraca i przyczynianie się do pełnego wdrożenia międzynarodowych zobowiązań istniejących w dziedzinie zwalczania rozprzestrzeniania broni masowego rażenia i jej nośników oraz podkreślanie roli Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA). 10 PL • Kontynuowanie wdrażania systemu umożliwiającego faktyczną kontrolę na szczeblu krajowym produktów podwójnego zastosowania i karanie rozprzestrzeniania broni masowego rażenia i jej nośników zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami stron, a w szczególności z odnośnymi rezolucjami międzynarodowymi, w tym rezolucją nr 1540/2004 Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. • Przyjęcie niezbędnych środków w celu podpisania, ratyfikacji lub przystąpienia do innych międzynarodowych traktatów i instrumentów zwalczania rozprzestrzeniania broni masowego rażenia i jej nośników. • Przyjęcie przepisów krajowych pozwalających na karanie rozprzestrzeniania broni masowego rażenia i jej nośników. • Wdrożenie ze wsparciem ze strony UE skutecznego krajowego systemu kontroli wywozu i tranzytu produktów związanych z bronią masowego rażenia, w tym kontroli nad końcowym wykorzystaniem technologii podwójnego zastosowania. Broń konwencjonalna: 5. • Rozwijanie systematycznego dialogu politycznego na temat transferu broni konwencjonalnej i wzmacnianie współpracy w zakresie zapobiegania nielegalnemu handlowi. • Ściślejsze uzgadnianie stanowisk w celu przyjęcia traktatu Organizacji Narodów Zjednoczonych ustanawiającego wspólne przepisy dla światowego handlu bronią konwencjonalną. • Wdrożenie, z logistycznym wsparciem ze strony UE, skutecznego krajowego systemu kontroli wywozu broni konwencjonalnej i amunicji, w tym kontroli użytkowników końcowych. Współpraca w dziedzinie obrony cywilnej Działania / cele szczegółowe: • Kontynuowanie współpracy regionalnej w zakresie zapobiegania, przygotowania, szkolenia, wykrywania, wczesnego ostrzegania i reagowania w przypadku klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka, w tym zagrożeń technologicznych. • Stworzenie porozumień operacyjnych między organami tunezyjskimi a organami Komisji Europejskiej dotyczących współpracy z centrum monitorowania i informacji w sytuacji uruchomienia wspólnotowego mechanizmu ochrony ludności. II. Demokracja, praworządność i system sprawowania rządów 6. Zbliżenie tunezyjskich przepisów prawa do przepisów UE/Rady Europy w tych dziedzinach Działania / cele szczegółowe: • PL Wzmocnienie współpracy między Tunezją a Radą Europy w zakresie promowania praw człowieka, praworządności i demokracji, w szczególności w perspektywie ewentualnego przystąpienia Tunezji do niektórych konwencji Rady Europy. 11 PL 7. Wzmocnienie instytucji będących gwarantami demokracji i praworządności Działania / cele szczegółowe: 8. • Przyjęcie przepisów konstytucyjnych, ustawowych i wykonawczych, mających na celu wzmocnienie praworządności (rola parlamentu, niezależność partii politycznych itd.). • Wzmocnienie zdolności administracyjnej instytucji demokratycznych (parlamentu, partii politycznych itd.). • Ustanowienie demokratycznego systemu wyborczego, niezależnej komisji ds. organizacji wyborów oraz wzmocnienie zdolności organizacji tunezyjskiego społeczeństwa obywatelskiego w zakresie obserwowania wyborów, przyjęcie przepisów wykonawczych dotyczących obserwowania wyborów (w tym przez podmioty międzynarodowe). i podmiotów Zwiększenie niezawisłości i skuteczności wymiaru sprawiedliwości oraz podjęcie działań na rzecz poprawy warunków w więziennictwie Działania / cele szczegółowe: • Zreformowanie i zmodernizowanie sektora wymiaru sprawiedliwości, aby zapewnić niezawisłość, bezstronność, profesjonalizm, odpowiedzialność i lepsze funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, w oparciu – w odpowiednich przypadkach – o normy opracowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych i Radę Europy. • W ramach reformy wymiaru sprawiedliwości – udzielanie Tunezji pomocy, wraz ze wsparciem technicznym, w jej wysiłkach na rzecz zmodernizowania sektora, w tym poprzez informatyzację administracji publicznej, poprawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości i wzmocnienie potencjału podmiotów działających w wymiarze sprawiedliwości. • Wdrożenie mechanizmów/działań przejściowego. • Zreformowanie kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego w celu zharmonizowania go z prawem międzynarodowym w zakresie praw człowieka. • Zintensyfikowanie działań mających na celu poprawę warunków przetrzymywania więźniów i warunków socjalno-bytowych w więzieniach, w szczególności w przypadku nieletnich, oraz zapewnienie praw więźniów, w tym przez szkolenie i zwiększenie kompetencji osób odpowiedzialnych za stosowanie prawa. w zakresie sprawiedliwości okresu III. Dialog i współpraca w kwestiach dotyczących praw człowieka i podstawowych wolności 9. Dialog i współpraca w kwestiach dotyczących praw człowieka i podstawowych wolności Działania / cele szczegółowe: • PL Wzmocnienie dialogu i współpracy między UE a Tunezją w zakresie poszanowania i promowania praw człowieka i praw podstawowych. 12 PL • 10. Pogłębienie dialogu na temat współpracy międzynarodowych, w szczególności ONZ. w ramach instytucji Wdrożenie międzynarodowych konwencji w zakresie praw człowieka i współpraca w oparciu o procedury i mechanizmy specjalne ONZ Działania / cele szczegółowe: 11. • Zapewnienie przestrzegania zasady pierwszeństwa ratyfikowanych konwencji międzynarodowych przed prawem krajowym. • Stopniowe zakończenie procesu transpozycji i wdrażania międzynarodowych konwencji ratyfikowanych przez Tunezję4 wraz z dążeniem do wycofania zastrzeżeń. • Współpraca z Biurem Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka i mechanizmami specjalnymi Narodów Zjednoczonych ds. praw człowieka, w szczególności w związku ze stałym zaproszeniem wystosowanym przez władze Tunezji od lutego 2011 r. • Wspieranie wdrażania zaleceń przyjętych przez Tunezję w wyniku powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka przeprowadzonego w Tunezji w maju 2012 r. Przestrzeganie wolności wypowiedzi, zrzeszania się i zgromadzeń zgodnie z Międzynarodowym paktem praw obywatelskich i politycznych Narodów Zjednoczonych (MPPOiP) Działania / cele szczegółowe: 12. • Skuteczniejsze zapewnienie wolności zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń oraz wolności wypowiedzi i poglądów na podstawie odpowiednich zaleceń komitetu działającego na podstawie MPPOiP i powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka ONZ, w tym w zakresie dotyczącym organizacji pozarządowych i podmiotów niepaństwowych. • Ulepszenie nowego kodeksu pracy w celu dostosowania go do standardów międzynarodowych; zniesienie w szczególności kar pozbawienia wolności za naruszenie prawa prasowego i zniesławienia oraz zagwarantowanie ochrony źródeł informacji. • Zapewnienie swobodnego i nieograniczonego dostępu do nowych technologii, w tym do internetu oraz zagwarantowanie swobody wypowiedzi i rozpowszechniania informacji w Internecie zgodnie z międzynarodowymi przepisami. • Ułatwienie wymiany informacji i wsparcie inicjatyw współpracy między tunezyjskimi a europejskimi stowarzyszeniami. Promowanie i ochrona praw kobiet i dzieci Działania / cele szczegółowe: 4 PL Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego, Protokół fakultatywny do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, Międzynarodowa konwencja o ochronie wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem, Protokół fakultatywny do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych. 13 PL 13. • Wdrożenie Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet oraz zasady równości praw i swobód obywatelskich, politycznych, gospodarczych, społecznych i kulturowych. • Skonsolidowanie ram prawnych pozwalających na zwalczanie wszelkich form dyskryminacji, promowanie równości płci i zwiększenie uczestnictwa i włączenia kobiet do życia publicznego, politycznego, kulturalnego i gospodarczego. • Kontynuowanie działań podjętych w celu zapewnienia równości szans oraz zwalczania dyskryminacji i przemocy wobec kobiet zgodnie z odpowiednimi konwencjami międzynarodowymi; wzmocnienie ram prawnych, aby zapewnić lepszą ochronę kobiet przez wszelkimi formami przemocy, w tym przemocy w rodzinie. • Wzmocnienie roli społeczeństwa obywatelskiego w promowaniu i ochronie praw kobiet i dzieci oraz sprzyjanie tworzeniu sieci współpracy w tym zakresie. • Skonsolidowanie praw dzieci na podstawie zaleceń Komitetu Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych, w szczególności ochrona dzieci przed wszelkimi formami przemocy, przed porzuceniem i wykorzystywaniem. Zniesienie kary śmierci i zwalczanie tortur i wszelkich innych form dyskryminacji Działania / cele szczegółowe: 14. • Utrzymanie faktycznego moratorium na wykonywanie egzekucji. • Kontynuowanie dialogu na temat zmiany przepisów kodeksu karnego w celu zniesienia kary śmierci. • Rozważenie możliwości przyłączenia się do transregionalnej inicjatywy w kwestii zniesienia kary śmierci, wspieranej przez UE w ramach Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych. • W związku z ratyfikacją przez tunezyjskie władze Protokołu fakultatywnego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania - udzielenie wsparcia technicznego dla wdrażania tego protokołu i jego narzędzi, w tym powołanie krajowego organu ds. prewencji, o którym mowa w protokole. Promowanie roli społeczeństwa obywatelskiego i ochrona obrońców praw człowieka Działania / cele szczegółowe: 15. • Wzmocnienie uczestnictwa wszystkich podmiotów tunezyjskiego społeczeństwa w życiu publicznym i politycznym, w szczególności przez skonsolidowanie gwarancji w zakresie podstawowych wolności i ustanowienie mechanizmów uzgadniania stanowisk i dialogu. • Zwiększanie zaangażowania różnych podmiotów społeczeństwa obywatelskiego i zainteresowanych stron w proponowanie, opracowywanie i monitorowanie wdrażania reform konstytucyjnych i prawnych. Współpraca w dążeniu do powszechnego stosowania Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego Działania / cele szczegółowe: PL 14 PL • Przyjęcie przepisów krajowych dotyczących wdrożenia statutu rzymskiego i wymiana doświadczeń w zakresie wymaganych zmian prawnych umożliwiających zastosowanie statutu rzymskiego. • Wspieranie kształcenia sędziów, adwokatów i sił bezpieczeństwa w dziedzinach leżących w kompetencji Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK), w szczególności przez studiowanie orzecznictwa MTK i orzecznictwa krajowego w dziedzinach leżących w kompetencji MTK. IV. Współpraca i inicjatywy kontynentalne i regionalne 16. Wspieranie wdrażania inicjatyw i projektów integracji kontynentalnej i regionalnej Działania / cele szczegółowe: • Sprzyjanie integracji wewnątrzregionalnej, w tym integracji wewnątrz Maghrebu, w szczególności w ramach Unii Maghrebu Arabskiego i procesu agadirskiego. • Zintensyfikowanie współpracy w ramach maghrebskich instytucji regionalnych - Forum 5+5, Forum Śródziemnomorskiego, Unii dla Śródziemnomorza, Partnerstwa Afryka-UE i organizacji regionalnych, takich jak Obserwatorium Sahary i Sahelu. • Podjęcie dialogu na temat możliwości współpracy trójstronnej, łączącej tunezyjskie i europejskie podmioty publiczne i prywatne dla pobudzenia rozwoju w Afryce. V. Współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i bezpieczeństwa 17. Promowanie ustawodawstwa dotyczącego współpracy prawnej i sądowej między państwami i wdrożenie odpowiednich środków wsparcia Działania / cele szczegółowe: PL • Podjęcie w najkrótszym możliwym terminie refleksji nad najważniejszymi konwencjami międzynarodowymi, w szczególności opracowanymi w ramach Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego w zakresie prawa rodzinnego. • Dalsze popieranie konkretnych rozwiązań służących zapobieganiu konfliktom w kwestii odpowiedzialności rodzicielskiej oraz ich rozwiązywaniu, w tym kwestii dotyczących dzieci w przypadku separacji par różnych narodowości. • Kontynuowanie dialogu na temat międzynarodowej ochrony dzieci i praw rodziny w kontekście uczestnictwa Tunezji w Maltańskiej Konferencji Sądowniczej na temat kwestii transgranicznych w prawie rodzinnym (tzw. dialog maltański). • Przeanalizowanie możliwości podpisania, ratyfikowania i wdrożenia najważniejszych konwencji międzynarodowych, takich jak: Konwencja o doręczaniu za granicą dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych sporządzona w Hadze w 1965 r.; Konwencja o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych sporządzona w Hadze w 1970 r.; Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę sporządzona w Hadze w 1980 r.; Konwencja o odpowiedzialności rodzicielskiej oraz ochronie dzieci sporządzona w Hadze w 1996 r. 15 PL 18. Skonsolidowanie współpracy sądowej i zbliżenie systemów prawnych obu stron Działania / cele szczegółowe: 19. • Ustalenie stanu współpracy sądowej między Tunezją a UE i środków zmierzających do jej zintensyfikowania. • Kontynuowanie wdrażania środków określonych w Konwencjach Narodów Zjednoczonych (Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i przeciwko korupcji) ratyfikowanych przez Tunezję. • Wdrożenie programu wsparcia dla modernizacji i niezawisłości wymiaru sprawiedliwości w Tunezji. Wzmocnienie współpracy między organami wymiaru sprawiedliwości a policją tunezyjską i policją państw członkowskich Działania / cele szczegółowe: 20. • Ustalenie stanu współpracy między Tunezją a UE w celu jej zintensyfikowania, w szczególności w zakresie wymiany doświadczeń między placówkami kształcącymi w państwach członkowskich UE a ich tunezyjskimi odpowiednikami w sprawach sądowych i bezpieczeństwa. • Zapewnienie stosowania środków określonych w odpowiednich konwencjach międzynarodowych. Zintensyfikowanie walki z korupcją Działania / cele szczegółowe: 21. • Wymiana informacji na temat ustawodawstw i strategii europejskich i tunezyjskich oraz stosowania międzynarodowych instrumentów, wymiany informacji na temat najlepszych praktyk w zakresie zwalczania korupcji oraz rozwój współpracy w tej dziedzinie, w tym w ramach wdrażania Konwencji ONZ przeciwko korupcji z 2003 r. • Wspieranie wysiłków władz tunezyjskich w zakresie zwalczania korupcji, w tym utworzenie ośrodka sądowniczego specjalizującego się w sprawach o korupcję przy sądzie pierwszej instancji w Tunisie. • Przeanalizowanie możliwości wspierania wdrażania dekretu nr 120 z dnia 14 listopada 2011 r. w sprawie organu antykorupcyjnego. • Dalsze wspieranie wysiłków Tunezji przez wzajemną pomoc w kwestiach karnych, mającą na celu zwrot do kraju pochodzenia mienia i dóbr, które zostały nabyte niezgodnie z prawem przez obalonego prezydenta i członków jego rodziny, a które obecnie pozostają zamrożone pod jurysdykcją państw członkowskich UE; powyższe w ramach mających zastosowanie międzynarodowych konwencji, w tym Konwencji ONZ przeciwko korupcji z 2003 r. Współpraca w zakresie zwalczania terroryzmu i przestępczości zorganizowanej Działania / cele szczegółowe: • PL Zacieśnienie współpracy między różnymi organami wymiaru sprawiedliwości i bezpieczeństwa w zakresie zwalczania terroryzmu, przestępczości zorganizowanej i cyberprzestępczości, w tym na podstawie ratyfikacji i 16 PL wdrożenia odpowiednich instrumentów międzynarodowych i przez promowanie uczestnictwa tunezyjskich pracowników w specjalnych i specjalistycznych szkoleniach z zakresu zapobiegania terroryzmowi i zwalczania tego zjawiska prowadzonych w państwach członkowskich UE. 22. • Współpraca poprzez wymianę dobrych praktyk i wymianę informacji technicznych oraz kontynuowanie wysiłków w zakresie uwrażliwiania młodych ludzi na zagrożenia związane z radykalizacją postaw prowadzącą do aktów przemocy i z ekstremizmami w jakiejkolwiek postaci w celu wpajania im otwartości, tolerancji i solidarności, między innymi z ofiarami terroryzmu, oraz ochrony przed zejściem na drogę przestępczą, w szczególności związaną z terroryzmem. • Wspieranie wysiłków Tunezji zmierzających do zagwarantowania przestrzegania praw człowieka w procesie zwalczania terroryzmu, również w kontekście reformy sektora bezpieczeństwa. Międzynarodowe narzędzia zwalczania przestępczości zorganizowanej Działania / cele szczegółowe: 23. • Wymiana informacji i doświadczeń w dziedzinie wdrażania Konwencji Narodów Zjednoczonych z 2000 r. przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i protokołów dodatkowych do tej konwencji. • Opracowywanie przepisów prawa zgodnie z odpowiednimi normami i międzynarodowymi instrumentami z dziedziny zwalczania przestępczości zorganizowanej. Rozwój metod i środków zwalczania handlu ludźmi i ochrony ofiar handlu ludźmi Działania / cele szczegółowe: • Przyjęcie ram prawnych dla zwalczania handlu ludźmi i ochrony ofiar handlu ludźmi. • Zwiększenie możliwości poszczególnych grup zawodowych w wymiarze sprawiedliwości i siłach bezpieczeństwa, w szczególności przez działania ukierunkowane na specjalistyczne szkolenia w zakresie zwalczania handlu ludźmi i ochrony ofiar handlu ludźmi. • Wszczęcie dialogu w celu określenia wspólnego podejścia do walki ukierunkowanej na werbowników, osoby transportujące ofiary, agentów, innych pośredników, klientów i beneficjentów. • Wzmocnienie wsparcia dla grup najbardziej narażonych (kobiety i dzieci). • Prowadzenie działań zapobiegających nielegalnej imigracji w szczególności skierowanych do grup najbardziej narażonych, między innymi przez udostępnienie wsparcia, w tym europejskiego, którego celem będzie sprzyjanie wzajemnemu rozwojowi, tworzeniu środków utrzymania i zatrudnienia oraz poprawie warunków i środowiska życia w regionach o dużym wskaźniku migracji. VI. Współpraca w dziedzinie migracji, mobilności i bezpieczeństwa 24. Ochrona osób ubiegających się o azyl i uchodźców Działania / cele szczegółowe: PL 17 PL 25. • Współpraca między Tunezją a Wysokim Komisarzem Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców w zakresie ułatwienia mu wykonywania swoich zadań. • Opracowanie i wdrożenie przez Tunezję przepisów prawa dotyczących azylu w oparciu o międzynarodowe zasady i standardy oraz utworzenie organów administracji, których zadaniem będzie identyfikacja, ochrona, pomoc i przyjmowanie osób ubiegających się o azyl i uchodźców. • Wsparcie Tunezji przez UE w celu opracowania i wdrożenia krajowych przepisów prawa oraz zwiększenia możliwości organów administracji wyspecjalizowanych w zakresie azylu, w tym poprzez udostępnienie doradztwa, szkoleń i wsparcia technicznego. • Wymiana informacji między UE a Tunezją na temat polityki, przepisów prawa i sytuacji w UE i w Tunezji związanej z azylem. Współpraca w dziedzinie migracji, mobilności i bezpieczeństwa • Pogłębienie dialogu na temat migracji, mobilności i bezpieczeństwa w celu zawarcia umowy o partnerstwie na rzecz mobilności. Wdrożenie środków, które zostaną przewidziane w partnerstwie na rzecz mobilności. VII. Narkotyki 26. Zintensyfikowanie zwalczania handlu środkami odurzającymi i narkomani Działania / cele szczegółowe: • Wsparcie dla wdrażania odpowiednich zasad zawartych w Konwencjach Narodów Zjednoczonych (1967, 1971, 1988) oraz zasad sformułowanych podczas nadzwyczajnej sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. • Podjęcie działań w zakresie specjalistycznego szkolenia dla organów odpowiedzialnych za stosowanie prawa w tym zakresie. • Opracowanie i wdrożenie programów zapobiegania narkomanii oraz leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych od narkotyków. VIII. Pranie pieniędzy, przestępstwa gospodarcze i finansowe 27. Zwiększenie wysiłków i wzmocnienie współpracy w zwalczaniu prania pieniędzy Działania / cele szczegółowe: PL • Dalsze opracowywanie skutecznych ram prawnych dotyczących zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu zgodnie z europejskimi przepisami prawa oraz zasadami określonymi w zaleceniach Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF); określenie zapotrzebowania na pomoc administracyjną, techniczną i szkoleniową. • Zintensyfikowanie współpracy między służbami policji i współpracy z organami międzynarodowymi, takimi jak FATF i Rada Europy oraz z odpowiednimi służbami w państwach członkowskich UE, w szczególności w zakresie wymiany informacji między europejskimi jednostkami analityki finansowej (FIU - ang. Financial Intelligence Units) a tunezyjską FIU. 18 PL B. INTEGRACJA GOSPODARCZA I SPOŁECZNA: W KIERUNKU STWORZENIA WSPÓLNEJ PRZESTRZENI GOSPODARCZEJ FILAR 1 - RAMY MAKROEKONOMICZNE I FINANSE PUBLICZNE: 28. 29. 30. 31. Ustabilizowanie ram makroekonomicznych • Ożywienie wzrostu gospodarczego i przyspieszenie jego tempa. • Wzmocnienie odporności gospodarki przez skonsolidowanie podstaw makroekonomicznych w szczególności w zakresie płatności zewnętrznych i budżetu państwa. • Monitorowanie stabilności zadłużenia publicznego i zewnętrznego zadłużenia kraju. • Dalsze wdrażanie wniosków z badania nad poprawą zarządzania zadłużeniem publicznym poprzez nadzorowanie emisji papierów wartościowych przez skarb państwa oraz kontrolę zarządzania środkami pieniężnymi państwa. Skonsolidowanie zarządzania finansami publicznymi • Rozpoczęcie refleksji nad reformą systemu dopłat do żywności i energii w celu ukierunkowania środków na grupy w najtrudniejszej sytuacji. • Kontynuowanie wdrażania zarządzania budżetem według celów. • Poprawa przejrzystości w kwestiach budżetowych poprzez dążenie w perspektywie średnioterminowej do publikowania skonsolidowanych wyników operacji finansowych państwa, samorządów lokalnych, kas ubezpieczeń społecznych i instytucji publicznych o charakterze administracyjnym. Kontynuowanie reformy systemu podatkowego • Kontynuowanie reformy zmierzającej do zwiększenia sprawiedliwości systemu podatkowego. • Kontynuowanie procesu modernizacji administracji podatkowej (szkolenia zawodowe, informatyzacja i wykorzystanie nowych technologii komunikacji, system zarządzania administracją podatkową i systemem informacji). • Kontynuowanie i pogłębianie dialogu na temat zasad dobrego zarządzania systemem podatkowym, w tym kodeksu postępowania Unii Europejskiej w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej, w celu zapewnienia sprawiedliwych warunków w miarę postępowania procesu integracji Tunezji z rynkiem wewnętrznym. • Promowanie wymiany doświadczeń i specjalistycznej wiedzy na temat systemów podatkowych w państwach członkowskich UE. Utrwalenie przejrzystości i skuteczności procedur wyboru kontrahentów publicznych, w szczególności udzielania zamówień publicznych i koncesji (działanie to będzie poddane dyskusji w ramach podkomisji „Rynek wewnętrzny”). • PL Dalsze zbliżenie tunezyjskich przepisów prawa do standardów międzynarodowych i norm europejskich w celu zagwarantowania stopniowego otwarcia, skuteczności, odpowiedzialności, przejrzystości, równego dostępu do informacji i procedur zapewniających konkurencyjność. 19 PL • Dalsza modernizacja procedur administracyjnych, zarządzania i kontroli realizacji zamówień publicznych, w szczególności wprowadzenie cyfryzacji procedur zamówień publicznych. • Kontynuowanie programów skutecznego szkolenia jednostek kupujących/zamawiających w imieniu państwa i samorządów lokalnych oraz osób odpowiedzialnych za kontrolowanie udzielania i realizacji umów. • Wzmocnienie współpracy i wymiany doświadczeń w zakresie nadzorowania i zarządzania między tunezyjskimi a europejskimi odpowiednikami, w szczególności krajowym urzędem zamówień publicznych a właściwymi służbami Komisji Europejskiej odpowiedzialnymi za zamówienia. • Promowanie współpracy oraz wymiany doświadczeń i informacji w zakresie rozwiązywania sporów związanych z udzielaniem zamówień publicznych zgodnie z międzynarodowymi i europejskimi standardami w celu ewentualnego dostosowania. FILAR 2 - SYSTEM SPRAWOWANIA RZĄDÓW, KONKURENCYJNOŚĆ I OTOCZENIE BIZNESOWE: 2.1: System sprawowania rządów i reforma administracyjna 32. 33. 34. PL Wzmocnienie publicznego systemu sprawowania rządów • Wdrożenie strategii komunikacji dotyczącej sprawowania rządów. • Opracowanie portalu społecznościowego dotyczącego systemu sprawowania rządów. • Wprowadzenie ankiet dotyczących postrzegania polityk publicznych i zintensyfikowanie oceny tych polityk oraz opracowanie wskaźników skuteczności pozwalających na ocenę i podejmowanie decyzji. • Wdrożenie krajowego systemu zapobiegającego korupcji. Wzmocnienie wewnętrznej kontroli finansowej w sektorze publicznym • Opracowanie dokumentu dotyczącego polityki i strategii kontroli wewnętrznej finansów publicznych (zarządzanie finansowe, kontrola finansowa i audyt wewnętrzny) w oparciu o najlepsze praktyki i standardy międzynarodowe, w tym analizę porównawczą między międzynarodowymi ramami prawnymi i standardami a obecną praktyką wewnętrznej kontroli publicznej w Tunezji. • W świetle wyników analizy porównawczej i dokumentu strategicznego wzmocnienie ram prawnych ustawodawczych i wykonawczych oraz - w razie potrzeby - koordynacja wewnętrznej kontroli finansowej w sektorze publicznym i promowanie rozwoju odpowiedniej zdolności administracyjnej i instytucjonalnej (szkolenia, przewodniki, podręczniki kontroli, oprogramowanie audytowe, certyfikacja itd.). • Dokonywanie stopniowej harmonizacji z normami i metodami uznanymi na skalę międzynarodową oraz z najlepszymi praktykami Unii Europejskiej w zakresie kontroli i weryfikacji przychodów, wydatków publicznych, aktywów i pasywów. Wzmocnienie kontroli i audytu zewnętrznego 20 PL 35. PL • Stopniowe zbliżanie sposobów kontroli trybunału obrachunkowego i organów kontroli do międzynarodowych standardów i najlepszych praktyk UE w zakresie audytu zewnętrznego. • Zwiększenie zdolności administracyjnej i proceduralnej trybunału obrachunkowego jako najwyższej instytucji kontroli (Institution supérieure de contrôle, ISC) przez skoncentrowanie jego zadań wyłącznie na audytach zewnętrznych oraz wzmocnienie jego niezawisłości, dbałość o to, aby jego budżet był zatwierdzany przez Parlament, a sprawozdania publicznie dostępne. • Zwiększenie zdolności instytucjonalnej wysokiego komitetu kontroli administracyjnej i finansowej w zakresie koordynacji misji kontrolnych (planowanie, sposoby przeprowadzania kontroli, narzędzia pracy) oraz monitorowanie sprawozdań z tych kontroli. • Zwiększenie zdolności administracyjnej i rozwijanie wymiany doświadczeń w zakresie wczesnego wykrywania nieprawidłowości i przestępstw, które mogą wpłynąć na przydzielanie środków krajowych i międzynarodowych, w tym środków unijnych, i na zarządzanie nimi. • Promowanie misji oceniających projekty, działania i politykę publiczną oraz opracowywanie narzędzi audytowych i narzędzi oceny. • Zwiększenie zdolności w zakresie kontroli możliwości działania i zarządzania publicznego oraz podejścia opartego na optymalnym wykorzystaniu środków. • Wprowadzenie systemu certyfikacji audytorów publicznych. • Zapewnienie współpracy z odpowiednimi instytucjami i instancjami UE w misjach kontroli operacyjnej dotyczącej zarządzania unijnymi środkami finansowymi i kontroli ich wykorzystania. Sprzyjanie zbliżeniu metod statystycznych do norm europejskich (art. 60 układu o stowarzyszeniu) • Opracowanie strategii na rzecz utrwalenia harmonizacji z europejskimi i międzynarodowymi pojęciami, klasyfikacjami, normami i metodami, w szczególności w dziedzinie statystyki gospodarczej, społecznej i środowiskowej. • Poprawa jakości statystyk (między innymi przydatności w świetle milenijnych celów rozwoju, zrównoważonego rozwoju i rozwoju w innych dziedzinach), dostępności i przejrzystości (rozpowszechnianie statystyk i zwiększenie świadomości użytkowników), aktualności i dokładności (poprzez kompletność danych przekazywanych między Eurostatem a tunezyjskim krajowym urzędem statystycznym). • Opracowanie średnioterminowego planu działania na rzecz unowocześnienia tunezyjskiego krajowego urzędu statystycznego i innych urzędów statystycznych (aspekty instytucjonalne i prawne), w szczególności pod względem zasobów ludzkich, planowania i wykonywania statystyk, analizy i rozpowszechniania itd. • Wspieranie tunezyjskiego krajowego urzędu statystycznego we wdrażaniu certyfikatu jakości statystyk publicznych zgodnie z najlepszymi praktykami na poziomie europejskim. 21 PL 36. • Wzmocnienie działań z zakresu współpracy między UE a Tunezją w dziedzinie statystyk w celu opracowania tunezyjskiego krajowego systemu statystycznego i zapewnienia jego lepszego zintegrowania z międzynarodowym systemem statystycznym. • Aktywny udział w opracowywaniu i wdrażaniu regionalnej strategii (maghrebskiej, śródziemnomorskiej) na rzecz rozwoju statystyk. • Promowanie współpracy na szczeblu regionów i podregionów oraz wymiany informacji na temat najlepszych praktyk, aby przyczynić się do poprawy jakości opracowywanych danych statystycznych i zapewnienia ich porównywalności na szczeblu międzynarodowym. Dalsza modernizacja administracji publicznej • Dalsza poprawa jakości świadczeń administracyjnych oraz kontynuowanie procesu usprawnienia i skrócenia procedur administracyjnych, a także rozwijanie administracji elektronicznej. • Poprawa stosunków z użytkownikami i rozwijanie komunikacji, w szczególności przez wdrożenie mechanizmów przyjmowania wniosków użytkowników, przeprowadzania badań opinii publicznej itd. • Wprowadzenie systemu wspólnej oceny świadczeń administracyjnych w ramach różnych struktur publicznych. • Zapewnienie użytkownikom bliskiego dostępu do usług publicznych, w szczególności poprzez rozbudowę lokalnych punktów obsługi, zwłaszcza w regionach, gdzie sieć usług administracyjnych jest słabo rozwinięta. • Wdrożenie mechanizmów i narzędzi niezbędnych do zapewnienia stosowania dekretu w sprawie dostępu do dokumentów. • Przyczynianie się do zwalczania korupcji poprzez wdrożenie mechanizmów zawiadamiania o przypadkach korupcji. • Promowanie szkolenia tunezyjskich urzędników w zakresie polityk i programów wspólnotowych. 2.2: Konkurencyjna gospodarka oparta na wiedzy 37. PL Poprawa wydajności i konkurencyjności tunezyjskiej gospodarki • Kontynuowanie reform strukturalnych w celu wzmocnienia konkurencyjności gospodarki oraz promowanie dialogu gospodarczego między Tunezją a UE i sprzyjanie koordynacji działań w zakresie strategii ożywienia gospodarczego w duchu strategii „Europa 2020” (na rzecz zrównoważonego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia). • Sprzyjanie strukturalnej transformacji gospodarki w kierunku gospodarki, której siłą napędową są sektory o wysokiej wartości dodanej, zwiększenie produkcyjności i jej wpływu na wzrost gospodarczy. • Kontynuowanie programu modernizowania przemysłu, zapewnienie kontynuacji tunezyjsko-europejskich programów strukturalnych mających na celu wsparcie konkurencyjności przedsiębiorstw i innowacyjności, takich jak program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw i ułatwienia dostępu do rynku (PCAM) oraz projekt na rzecz systemu badań i innowacji (PASRI) a 22 PL także przyspieszenie realizacji programów modernizacji sektora rolnictwa przy wsparciu UE. • Przyspieszenie, przy wsparciu UE, wdrażania programów modernizacji usług, wdrożenie systemu informowania i monitorowania, lepsze dopasowanie podaży i popytu na rynku pracy oraz wzmocnienie współpracy w zakresie jakości i certyfikacji, przedsiębiorczości, tworzenia związków i sieci współpracy. • Wdrożenie rządowej strategii w zakresie rozwoju inwestycji prywatnych, w tym w zakresie prywatyzacji. • Opracowanie rządowej strategii mającej na celu otwarcie sektora infrastruktury na udział sektora prywatnego i opracowanie projektu ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. 2.3: Atrakcyjniejsze otoczenie biznesowe 38. 39. 40. PL Poprawa otoczenia biznesowego • Zweryfikowanie i wzmocnienie ram prawnych dotyczących inwestycji i praktyk biznesowych, zmierzające do uproszczenia, większej przejrzystości i skuteczności. • Utworzenie krajowego organu ds. inwestycji, który będzie jedynym podmiotem do kontaktów dla inwestorów lokalnych i zagranicznych oraz stworzenie państwowego funduszu inwestycyjnego. • Promowanie środowiska sprzyjającego przedsiębiorstwom, a w szczególności skupienie się na reformie systemu sądownictwa, w tym sądowych postępowań wykonawczych i na większej specjalizacji sędziów oraz reforma przepisów dotyczących upadłości. • Wdrożenie mechanizmów umożliwiających obserwację i monitorowanie otoczenia administracyjnego dla biznesu w Tunezji oraz międzynarodowych praktyk w tym zakresie. • Zwiększenie atrakcyjności Tunezji jako lokalizacji dla działalności o dużej wartości dodanej i innowacyjnej oraz wsparcie promowania inwestycji w regionach, w tym poprzez określenie i wykorzystanie potencjału i specyfiki regionów. Promowanie inwestycji i partnerstwa oraz wzmocnienie lokalnego zakorzenienia inwestycji • Zachęcanie do zawierania partnerstw między tunezyjskimi przedsiębiorstwami a klasterami i sprzyjanie transferowi technologii. • Zmobilizowanie lokalnych przedsiębiorstw wokół inwestycji zagranicznych w celu stymulowania innowacji i endogennego rozwoju gospodarczego. • Sprzyjanie i zinstytucjonalizowanie współpracy między tunezyjskimi a europejskimi zrzeszeniami przedsiębiorców i wspieranie organizacji forum gospodarczego Tunezja-UE. Harmonizacja prawa spółek w celu zapewnienia ochrony wszystkich stron i ułatwienia przedsiębiorcom prowadzenia działalności 23 PL 41. 42. • Sprzyjanie zbliżeniu prawa spółek do norm europejskich i międzynarodowych. • Zapewnienie ochrony akcjonariuszy zgodnej z normami i praktykami europejskimi w tej dziedzinie. • Zgodnie z europejskimi i międzynarodowymi przepisami: i) wspieranie sektora prywatnego w ostatecznym opracowaniu podręczników dobrego zarządzania dla różnych typów przedsiębiorstw oraz ii) opracowanie podręczników dobrego zarządzania dla podmiotów publicznych. • Zmodernizowanie praktycznego zarządzania rejestrem handlowym i systemu publikowania w dzienniku urzędowym w celu informowania osób trzecich. Przyjęcie europejskich i międzynarodowych przepisów dotyczących audytu finansowego i zreformowanie systemu księgowego przedsiębiorstw tunezyjskich zgodnie z europejskimi i międzynarodowymi przepisami dotyczącymi księgowości • Kontynuowanie działań na rzecz promowania przeprowadzanego przez biegłych rewidentów. • Kontynuowanie działań w zakresie opracowywania systemu księgowego przedsiębiorstw na rzecz przyjęcia europejskich i międzynarodowych przepisów dotyczących księgowości. • Zapewnienie współpracy z instytucjami i organami UE ustanawiającymi standardy rachunkowości i nadzór nad audytami ustawowymi. jakości audytu Wzmocnienie współpracy w zakresie polityki przedsiębiorczości • Wzmocnienie współpracy z UE w dziedzinie polityki sprzyjającej MŚP poprzez wdrożenie eurośródziemnomorskiej karty przedsiębiorczości, w oparciu w szczególności o program Small Business Act i poprzez naprawę braków w zakresie usług wsparcia dla MŚP. • Promowanie jak najściślejszej integracji tunezyjskich MŚP z siecią Entreprise Europe Network przez zawarcie protokołu ustaleń. • Sprzyjanie uczestnictwu Tunezji w programie na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw i MŚP. • Wspieranie poprawy mechanizmów tworzenia przedsiębiorstw i ułatwianie dostępu MŚP do finansowania poprzez wzmocnienie instrumentów finansowania środków własnych i mechanizmów tworzenia kapitału zalążkowego na rzecz młodych przedsiębiorców i działalności innowacyjnych. • Pomoc we wzmacnianiu zdolności instytucjonalnych struktur wsparcia dla MŚP, w szczególności poprzez tworzenie odpowiednich warunków dla inwestorów, marketing, opracowywanie biznesplanów itd. • Rozwijanie działalności funduszy inwestycyjnych i wzmacnianie ich oddziaływania w regionach. FILAR 3: POGŁĘBIENIE INTEGRACJI I ZAWARCIE POGŁĘBIONEJ I KOMPLEKSOWEJ UMOWY O WOLNYM HANDLU Obie strony podkreślają swoją wolę dalszej stopniowej integracji gospodarek, której celem jest dokończenie budowania wspólnej przestrzeni gospodarczej poprzez ułatwienie handlu i PL 24 PL rozpoczęcie w jak najkrótszym terminie negocjacji w sprawie pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu (DCFTA) w kontekście zaangażowania Tunezji w proces reform demokratycznych i gospodarczych. Pogłębiona i kompleksowa umowa o wolnym handlu przewiduje zwiększenie możliwości dostępu do rynku, poprawę klimatu dla inwestowania i wzmocnienie wsparcia dla koniecznych reform gospodarczych. Stąd DCFTA, która będzie stanowiła integralną część układu o stowarzyszeniu, obejmie rozszerzony zakres dziedzin stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania (niewyczerpujący wykaz; akcent kładzie się na sektory priorytetowe wybrane przez obie strony w kontekście zbliżenia przepisów): • większa liberalizacja na rzecz poprawy możliwości dostępu do rynku dla produktów rolnych, przetworzone produkty rolne, produkty rybołówstwa i produkty przemysłowe z uwzględnieniem warunków panujących w każdej ze stron; • techniczne przepisy regulacyjne dla produktów przemysłowych, normy, ocena zgodności i nadzór nad rynkiem; • środki sanitarne i fitosanitarne; • liberalizacja handlu usługami i ochrona inwestycji; • zamówienia publiczne; • polityka konkurencji: • przepływ kapitału i płatności; • ochrona praw własności intelektualnej, w tym ochrona tunezyjskich i europejskich oznaczeń geograficznych; • cła; • ułatwienie wymiany handlowej; • dialog na temat instrumentów ochrony handlu; • handel i zrównoważony rozwój. W trakcie negocjacji DCFTA strony wezmą pod uwagę wrażliwość niektórych sektorów i będą musiały uwzględnić pewną asymetrię zobowiązań ze względu na różnice w stopniu rozwoju każdej ze stron. DCFTA musi również określać priorytety w dziedzinie zbliżenia przepisów do unijnego dorobku prawnego w zależności od obopólnych interesów i z zastosowaniem dynamicznego podejścia do przepisów, pozwalającego na dodatkowe zbliżenie przepisów w późniejszym terminie i ich stopniowe wdrażanie. Poprzez DCFTA strony będą dążyły do osiągnięcia dalej wymienionych celów. 3.1 Lepszy dostęp do rynków towarów poprzez zniesienie barier taryfowych i pozataryfowych: 43. PL Produkty rolne oraz kwestie sanitarne i fitosanitarne • Wznowienie i, we właściwych przypadkach, dokończenie negocjacji w sprawie liberalizacji handlu produktami rolnymi, produktami przetworzonymi i produktami rybołówstwa. • Intensyfikacja współpracy w celu poprawy zdrowia zwierząt i roślin oraz bezpieczeństwa sanitarnego żywności z uwzględnieniem dobrostanu zwierząt i w celu ułatwienia handlu produktami rolnymi między Tunezją a UE. 25 PL 44. PL • Dalsze wdrażanie porozumienia WTO w sprawie stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych (SPS) oraz międzynarodowych przepisów Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE), międzynarodowej konwencji ochrony roślin (IPPC) i Codex Alimentarius. • Stopniowe zbliżanie, na podstawie przepisów odpowiednich organizacji, tunezyjskich przepisów ustawodawczych i wykonawczych do przepisów UE mających zastosowanie w kwestiach sanitarnych, fitosanitarnych i dobrostanu zwierząt w celu doprowadzenia do równoważnego poziomu ochrony, w tym w zakresie higieny, identyfikacji i identyfikowalności żywych zwierząt, pasz dla zwierząt i środków spożywczych. • Przyjęcie i rozpoczęcie wdrażania projektu ustawy ramowej dotyczącej bezpieczeństwa żywności. • Wzmocnienie i zmodernizowanie instytucji i laboratoriów, w tym akredytacja produktów rolnych. • Współpraca w celu poprawy narzędzi zapobiegania i zwalczania chorób zwierząt i organizmów szkodliwych dla roślin; w tym ustanowienie profesjonalnych organów sanitarnych. • Wymiana specjalistycznej wiedzy technicznej i doświadczeń, w tym przez udział w warsztatach programu szkoleniowego Komisji Europejskiej „Lepsze szkolenia na rzecz bezpieczniejszej żywności”. • Kontynuowanie współpracy w zakresie ostrzegania o zagrożeniach zdrowotnych, w szczególności w ramach systemu wczesnego ostrzegania UE. • Modernizacja i wzmocnienie kontroli sanitarnej i fitosanitarnej na granicach, w tym infrastruktura punktów kontroli granicznej. Produkty przemysłowe • Dokończenie dostosowywania ustawodawstwa horyzontalnego w zakresie akredytacji, oceny zgodności i nadzoru rynku w celu zharmonizowania z nowymi europejskimi horyzontalnymi ramami prawnymi z 2008 r. • Dokończenie dostosowywania ustawodawstwa sektorowego dla wybranych sektorów priorytetowych i przyjęcie przepisów europejskich oraz usunięcie przepisów z nimi niezgodnych i określenie potencjalnych sektorów dodatkowych. • Kontynuowanie i dokończenie modernizacji instytucji odpowiedzialnych za akredytację, normalizację, ocenę zgodności, metrologię i nadzór rynku, w szczególności przez wdrożenie zaleceń wynikających z projektu partnerstwa i pomocy technicznej oraz poprzez wymianę informacji i specjalistycznej wiedzy oraz przez zintegrowanie ww. instytucji ze strukturami europejskimi i międzynarodowymi. • Dokończenie przygotowań dla sektora materiałów budowlanych i wyrobów elektrycznych, negocjowanie i zawarcie układu o ocenie zgodności oraz akceptacji wyrobów przemysłowych dla tych dwóch sektorów priorytetowych; inne sektory priorytetowe, w szczególności maszyny, urządzenia ciśnieniowe i aparatura pomiarowa będzie można stopniowo włączyć do układu w miarę dostosowywania ustawodawstwa. 26 PL 45. 46. 47. PL • Dalsze uwrażliwianie podmiotów gospodarczych, a w szczególności tunezyjskich MŚP, i udostępnianie im niezbędnego wsparcia we wprowadzaniu w życie dyrektyw i norm europejskich przyjmowanych przez Tunezję. • Wdrożenie układu o ocenie zgodności oraz akceptacji wyrobów przemysłowych, rozszerzanie go i zapewnienie trwałości przy odpowiednim wsparciu UE. Ułatwienie i rozwój wymiany handlowej • Przekształcenie systemu handlu zewnętrznego w celu ograniczenia barier pozataryfowych i wzmocnienie instrumentów i organów służących ułatwianiu wymiany w zakresie uwrażliwiania oraz kontroli i stosowania przepisów prawa. • Wzmocnienie, w miarę możliwości, współpracy poprzez wymianę informacji w dziedzinie ochrony handlu. • Wzmocnienie punktów kontaktowych zajmujących się kwestią barier technicznych w handlu w celu poprawy przekazywania informacji i współpracy między UE a Tunezją i zapewnienie powiązanie z operatorami. Zmiana reguł pochodzenia • Zawarcie regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia. • Kontynuowanie negocjacji w sprawie zrewidowania tych reguł w celu ich uproszczenia i uwzględnienia obecnych przemian technicznych i technologicznych w sektorze przemysłu oraz priorytetów rozwoju w niektórych sektorach strategicznych w Tunezji, takich jak przemysł włókienniczy i rolno-spożywczy, w celu złagodzenia wpływu obniżania cen w tej strefie. Współpraca celna • Dalsze wdrażanie środków celnych sprzyjających ułatwieniu handlu przy zapewnieniu bezpieczeństwa międzynarodowego łańcucha logistycznego (częstsze wykorzystywanie elektronicznej analizy ryzyka, kontrole ex post, uproszczone procedury odpraw celnych dla znanych i certyfikowanych podmiotów, przejrzystość przepisów prawa, rozszerzenie pilotażowego programu polegającego na wprowadzeniu punktu kompleksowej obsługi itd.). • Kontynuowanie prac w celu zarządzania zintegrowanego z innymi podmiotami na przejściach granicznych. • Nasilenie dialogu na temat systemu akredytowanego podmiotu gospodarczego w celu zbliżenia tunezyjskich przepisów do przepisów UE w perspektywie podpisania, po zaistnieniu określonych warunków, układu o wzajemnym uznawaniu statusu podmiotu gospodarczego przez administrację celną Tunezji i UE. • Dalsze wzmacnianie zdolności instytucjonalnych tunezyjskich służb celnych. • Udział w programie „Cła 2020” . 27 PL 48. Prawo własności intelektualnej: Stopniowe zbliżanie tunezyjskich przepisów prawa do norm europejskich i zintensyfikowanie faktycznego stosowania tych przepisów, w tym na poziomie sądownictwa • Dalsze zbliżenie tunezyjskich przepisów prawa do przepisów UE w zakresie własności przemysłowej, praw autorskich i praw pokrewnych oraz dokończenie prac nad przystąpieniem do konwencji międzynarodowych, o których mowa w układzie o stowarzyszeniu (analiza rozbieżności z normami UE, wdrożenie zbliżonego ustawodawstwa). • Zbliżenie tunezyjskich przepisów prawa do przepisów UE w zakresie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia (analiza rozbieżności z normami UE, wdrożenie zbliżonego ustawodawstwa). • Wzmocnienie zdolności administracyjnej i sądowniczej, w szczególności na rzecz zwalczania piractwa i fałszerstw w porozumieniu z instytucjami, organami i sektorem prywatnym na poziomie UE (wprowadzenie systematycznych działań: plan działania, dialog). • Wzmocnienie środków w celu skutecznej i odstraszającej ochrony praw własności intelektualnej (wzmocnienie uprawnień i możliwości organów celnych, zintensyfikowanie nadzoru karnego i sądowniczego, oceny ekonomicznej wpływu fałszerstw i piractwa na twórczość i innowacyjność w kraju). • Kontynuowanie działań uwrażliwiających i szkoleniowych w zakresie własności intelektualnej. 3.2 Lepszy dostęp usług i usługodawców do rynków i swoboda przedsiębiorczości 49. 50. Liberalizacja handlu usługami i przedsiębiorczości • Kontynuowanie i dokończenie negocjacji w sprawie liberalizacji handlu usługami i przedsiębiorczości. • Zadbanie o to, by warunki zakładania przedsiębiorstw nie stały się bardziej restrykcyjne niż w momencie zawierania układu o stowarzyszeniu. • Uzgodnienie ram w celu ułatwienia dyskusji na temat (i) wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych w celu ułatwienia wdrażania koncesji wymienianych przez strony i sprzyjania mobilności usługodawców oraz (ii) wdrożenia odpowiednich środków, o których mowa w pkt 25. Rozwój sektora usług w Tunezji • Uproszczenie procedur administracyjnych i zadbanie o to, aby procedury w zakresie dostępu i prowadzenia działalności usługowej były przejrzyste, proporcjonalne i oparte na obiektywnych kryteriach, aby zapewnić usługodawcom przewidywalność i pewność prawa. • Reforma usług finansowych (w zakresie uregulowań prawnych i nadzoru przez zbliżenie do przepisów europejskich i międzynarodowych): • PL dalsze wzmacnianie ram prawnych i dotyczących nadzoru dla rynków i podmiotów finansowych poprzez zbliżenie ich do ram prawnych UE w perspektywie stopniowej liberalizacji; 28 PL • 51. 52. • wzmocnienie prerogatyw, skuteczności i niezawisłości organów nadzoru rynków finansowych zgodnie z międzynarodowymi standardami; • skonsolidowanie podstaw finansowych instytucji kredytowych i wzmocnienie narzędzi nadzoru zmierzające do zbliżenia do standardów międzynarodowych. Rozwijanie systemu gwarancji depozytów bankowych; • rozwijanie sektora mikrofinansów, w szczególności w środowisku wiejskim oraz rozwój usług finansowych dostosowanych do potrzeb rolników pracujących w gospodarstwach małych i średniej wielkości; • rozwój działalności agencji ratingowych i wdrożenie dla nich ram prawnych w oparciu o zasady Międzynarodowej Organizacji Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO) i europejskich przepisów obowiązujących w tym zakresie. Kontynuowanie procesu rozwoju sektora pocztowego w Tunezji i ułatwienie tego procesu przez wdrożenie odpowiednich sektorowych ram prawnych: • wymiana doświadczeń i specjalistycznej wiedzy w zakresie sektorowych przepisów pocztowych w perspektywie zbliżenia ram prawnych do przepisów UE; • działanie przy wsparciu UE na rzecz ustanowienia organu regulacyjnego na rynku usług pocztowych. Promowanie i rozwój handlu elektronicznego • Rozwijanie współpracy w zakresie promowania działań Network Marketing (sprzedaży sieciowej). • Przyjęcie najlepszych na poziomie europejskim i międzynarodowym praktyk. • Wdrożenie odpowiednich przepisów i umożliwienie młodym absolwentom włączenia się w działalność gospodarki sfery niematerialnej i tworzącej wartość dodaną oraz otwarcie perspektyw zatrudnienia. Przepływy kapitału i płatności bieżące: Dokończenie procesu liberalizacji płatności bieżących i dalsza liberalizacja operacji kapitałowych: • Stopniowe ukończenie procesu liberalizacji płatności bieżących i dalsza liberalizacja przepływów kapitału zgodnie z art. 34 układu o stowarzyszeniu. • Wymiana informacji na temat dobrych praktyk w zakresie znoszenia ograniczeń dla swobodnego przepływu kapitału. 3.3 Środowisko uczciwej konkurencji 53. Polityka konkurencji: Dalsze wdrażanie i konsolidacja zobowiązań podjętych w zakresie przepisów prawa oraz wdrażanie skutecznej polityki konkurencji (art. 36 i 37 układu o stowarzyszeniu) • PL Ocena aktualnego systemu (obowiązujące i wdrożone ramy prawne) i przyjęcie odpowiednich środków w szczególności w zakresie przeciwdziałania praktykom monopolistycznym w celu ułatwienia zbliżenia przepisów tunezyjskich do przepisów Unii Europejskiej przy zapewnieniu przestrzegania zasad niedyskryminacji, przejrzystości i sprawiedliwości procedur. 29 PL • 54. Monopol państwa: Wdrożenie zobowiązań podjętych na podstawie art. 37 i 38 układu o stowarzyszeniu • 55. Dalsze wzmacnianie statusu Rady ds. konkurencji. Wymiana informacji na temat monopoli państwa, przedsiębiorstw publicznych i przedsiębiorstw, którym zostały przyznane prawa specjalne lub wyłączne w celu ułatwienia Tunezji osiągnięcia postępów we wdrażaniu art. 37 układu o stowarzyszeniu. Pomoc państwa: Wdrożenie zobowiązań podjętych w zakresie pomocy państwa, art. 36 układu o stowarzyszeniu • Stworzenie warunków przejrzystości w zakresie pomocy państwa. 3.4 Pogłębienie integracji południe-południe 56. Przyczynianie się do stworzenia strefy wolnego handlu między UE a wszystkimi partnerami śródziemnomorskimi • Dalsze wdrażanie umów o wolnym handlu (FTA) z partnerami śródziemnomorskimi na szczeblu regionalnym, wewnątrzregionalnym lub dwustronnym. • Zapewnienie wdrażania porozumienia o wolnym handlu między państwami arabskimi basenu Morza Śródziemnego (porozumienie z Agadir) i rozszerzenie go na innych partnerów z basenu Morza Śródziemnego zgodnie z przepisami tego porozumienia. • Uzgodnienie i wdrożenie mechanizmów ułatwiających handel i inwestycje oraz sprzyjających głębszej integracji na poziomie południe-południe. 3.5 Zbliżenie przepisów do unijnego dorobku prawnego • Kontynuowanie, stopniowo i w określonej kolejności, zbliżenia tunezyjskich ram prawnych i przepisów wykonawczych do unijnego dorobku prawnego w oparciu między innymi o unijne instrumenty wsparcia instytucjonalnego, w szczególności w stosownych dziedzinach rynku wewnętrznego. • W tym celu zostanie wdrożony wspólny mechanizm, który pozwoli określić priorytetowe dziedziny wymagających zbliżenia, poszczególne etapy i zasoby niezbędne do realizacji celów. Krajowy program konwergencji z dorobkiem unijnym zostanie wprowadzony przez Tunezję przy wsparciu UE w celu zapewnienia skutecznego wdrożenia planu działania. FILAR 4 - WSPÓŁPRACA W ZAKRESIE ZATRUDNIENIA, POLITYKI SPOŁECZNEJ I UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 57. Wdrożenie reform polityki zatrudnienia, w tym zwiększenie zatrudnialności i godnej pracy • PL Rozwijanie i wdrażanie zintegrowanej narodowej strategii zatrudnienia z uwzględnieniem programu gospodarczego i społecznego obowiązującego po zakończeniu kadencji Konstytuanty oraz wytycznych europejskiej strategii zatrudnienia i dziewięciu priorytetów określonych w ramach eurośródziemnomorskiej współpracy na rzecz zatrudnienia i pracy. 30 PL 58. PL • Zapewnienie lepszego dostosowania kwalifikacji do zapotrzebowania rynku pracy i wspieranie wdrażania mechanizmu informacji, poradnictwa zawodowego i pomocy w znalezieniu zatrudnienia. • Wspieranie opracowywania systemu kwalifikacji ułatwiającego ich uznawanie oraz sprzyjanie mobilności, rozwojowi zawodowemu i zwiększeniu szans na rynku pracy. • dalsze konsultacje i dialog na temat zatrudnienia, szans na rynku pracy i godnej pracy, w szczególności w ramach Konferencji Ministerialnej Euromed w sprawie zatrudnienia i pracy, zgodnie z zasadami elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego (model flexicurity), sprawiedliwości i równości społecznej. • Zwiększenie uczestnictwa w produktywnym i legalnym rynku pracy, w szczególności ludzi młodych i kobiet, oraz zapewnienie sprawiedliwości aktywnych polityk zatrudnienia, zwłaszcza przez zwiększenie zatrudnienia kobiet i osób długotrwale bezrobotnych, którzy niedawno ukończyli szkoły wyższe. • Wzmocnienie systemu systematycznej oceny aktywnych polityk zatrudnienia, w celu zwiększenia ich skuteczności i dostosowania do potrzeb rynku pracy. • Zwiększenie możliwości i zmodernizowanie usług świadczonych przez publiczne organy ds. zatrudnienia i monitorowania rynku pracy, w szczególności w zakresie systemu informowania o zatrudnieniu oraz tworzenie sieci współpracy podmiotów publicznych, prywatnych i społeczeństwa obywatelskiego. Pełne wdrożenie socjalnych praw podstawowych i podstawowych zasad prawa pracy oraz wzmocnienie struktur dialogu społecznego • Kontynuowanie dialogu i współpracy w zakresie wdrażania zasad, praw podstawowych, norm i podstawowych konwencji o pracy na podstawie deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) z 1998 r. • Opracowywanie przepisów prawa pracy w taki sposób, by uelastycznić rynek pracy, jednocześnie chroniąc prawa pracowników. • Zwiększenie dynamiki przekształceń gospodarczych i społecznych w Tunezji poprzez zawarcie nowej umowy społecznej i faktyczny dialog społeczny między partnerami społecznymi: wzmocnienie struktur trójstronnych oraz niezależnych dialogów dwustronnych, w tym zdolności partnerów społecznych. • Wdrożenie programu Tunezji na rzecz godnej pracy po przyjęciu go przez Tunezję i MOP oraz realizacja celów i wskaźników tego programu. • Wzmocnienie dialogu społecznego w ramach sektora przedsiębiorstw i poprzez ustawiczne kształcenie członków komisji konsultacyjnych ds. przedsiębiorstw w celu lepszego zapobiegania konfliktom w pracy, poprawy produktywności i zatrudnialności w przedsiębiorstwach. • Wzmocnienie mechanizmu promocji i kontrolowania zdrowia pracowników, bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym przez działania szkoleniowe w tym zakresie, zinstytucjonalizowanie zasady ostrożności i zapobiegania ryzykom zawodowym związanym z używaniem substancji niebezpiecznych lub 31 PL toksycznych oraz wymiana informacji o dobrych praktykach i przeprowadzanie analiz w tej dziedzinie. 59. PL • Opracowanie przepisów prawa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, opracowanie strategii zapobiegania w celu ograniczenia liczby śmiertelnych i poważnych wypadków w pracy, opracowanie zasad ramowych i podręczników certyfikacji oraz analizy dotyczącej ryzyka zawodowego. • Wzmocnienie i restrukturyzacja Instytutu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, aby umożliwić przystosowanie tej instytucji do nowych wymogów krajowych i międzynarodowych w zakresie promowania bezpieczeństwa i higieny pracy, zapobiegania ryzykom zawodowym i przyswojenia nowego podejścia do planowania w zakresie dobrostanu pracowników. • Wdrożenie krajowego programu zarządzania ryzykiem zawodowym, w tym wprowadzenie specjalnego systemu zapobiegania narażeniu na ryzyko zawodowe w sektorze rolnictwa i rybołówstwa. • Promowanie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw i wspieranie rozwoju praktyk przedsiębiorczych zgodnych z inicjatywą ONZ Global Compact i Trójstronną Deklaracją MOP w sprawie przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki socjalnej oraz praktyk Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w tym zakresie. Promowanie polityki włączenia społecznego i kontynuowanie reform w zakresie ubezpieczeń społecznych • Dalsza współpraca w celu wzmocnienia i skonsolidowania zintegrowanej i skutecznej polityki włączenia społecznego z zapewnieniem udziału społeczeństwa obywatelskiego. • Obniżenie odsetka osób znajdujących się sytuacji bezwzględnego lub względnego ubóstwa lub w sytuacji podatności na zagrożenia na najniższym poziomie uznanym przez międzynarodowe standardy oraz ograniczenie nierówności społecznych i wdrożenie systemu informacji o najuboższych grupach społecznych. • Zapewnienie aktywnego włączenia społecznego wszystkich osób przez zachęcanie do uczestnictwa w rynku pracy, w szczególności w przypadku grup społecznych najbardziej podatnych na zagrożenia. • Promowanie roli struktur społecznych i podmiotów społeczeństwa obywatelskiego w procesie udzielania pomocy i wspierania integracji grup społecznych zagrożonych wykluczeniem i dalsze wdrażanie polityki integracji społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych. • Reforma systemu emerytalnego i zapewnienie stabilności finansowej systemów emerytalnych oraz wzmocnienie zdolności instytucjonalnych organów publicznych odpowiedzialnych za zarządzanie systemami emerytalnymi i świadczeniami zdrowotnymi. • Działanie na rzecz upowszechnienia ubezpieczeń społecznych i kontynuowanie dialogu na temat ulepszenia uregulowań dotyczących ubezpieczenia społecznego pracowników, którzy utracili zatrudnienie z powodów ekonomicznych lub technologicznych, w szczególności w ramach ustanawiania przez Tunezję krajowego minimum ochrony socjalnej. 32 PL 60. Zapewnienie stosowania zasady równego traktowania w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych i wdrożenie zasady koordynacji działań w zakresie ubezpieczeń społecznych między Tunezją a Unią Europejską • Dbałość o pełne stosowanie klauzuli o równym traktowaniu pod względem warunków pracy, wynagrodzenia i zwalniania w przypadku legalnie zatrudnionych pracowników zarówno tunezyjskich, jak i pracowników z Unii Europejskiej. • Pełne wdrożenie zobowiązań podjętych na podstawie przepisów układu o stowarzyszeniu dotyczących koordynacji działań w zakresie ubezpieczeń społecznych pracowników i członków ich rodzin. • Zapewnienie pełnego stosowania klauzuli o niedyskryminacji w zakresie ubezpieczeń społecznych obywateli Tunezji i Unii Europejskiej i członków ich rodzin. FILAR 5 - ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ REGIONALNY I LOKALNY SPRZYJAJĄCY WŁĄCZENIU SPOŁECZNEMU: 61. 62. PL Wspieranie wysiłków w zakresie rozwoju regionalnego w celu zniesienia nierówności między regionami i promowanie lokalnego potencjału rozwoju • Wspieranie wdrażania polityk i programów mających na celu zniesienie nierówności między regionami (w szczególności przez wdrażanie działań odbudowy i rozwoju infrastruktury społecznej i zbiorowej), walkę z bezrobociem, ubóstwem i niepewną sytuacją oraz rozwijanie inwestycji, szczególnie w regionach wewnętrznych o niekorzystnych warunkach gospodarowania. • Wspieranie wdrażania zintegrowanych programów rozwoju (regiony wiejskie/miejskie) i prowadzenie ukierunkowanych działań w regionach, w których występują specyficzne problemy (duży potencjał migracyjny, wysoki wskaźnik bezrobocia, regiony przygraniczne). • Poprawa lokalnych zdolności samorozwoju regionów, promowanie rozwoju obszarów wiejskich i poprawa warunków życia w środowisku wiejskim z zapewnieniem udziału społeczeństwa obywatelskiego. Intensyfikacja współpracy zdecentralizowanej i współpracy transgranicznej • Wzmocnienie współpracy terytorialnej z UE w szczególności w zakresie diagnozowania i ustalania regionalnych strategii rozwoju gospodarczego oraz marketingu terytorialnego i promocji gospodarczej. • Wzmocnienie zdolności instytucjonalnych organów odpowiedzialnych za rozwój na poziomie regionalnym i zarządzanie gospodarką oraz sprzyjanie programom modernizacji i zwiększenia możliwości samorządów lokalnych, aby pełniły rolę siły napędowej rozwoju na poziomie lokalnym. • Wzbogacanie, mobilizowanie i wykorzystywanie wielosektorowych informacji regionalnych na rzecz specjalistycznej wiedzy terytorialnej, programowania i planowania regionalnego (wspólne korzystanie z „terytorialnego systemu informacji gospodarczej”, rozwój jednostek nadzoru i terytorialnej informacji 33 PL gospodarczej, stworzenie narodowego obserwatorium na rzecz rozwoju regionalnego i wzmocnienia zdecentralizowanej współpracy). • 63. 64. Sprzyjanie zbliżeniu do europejskiego modelu rozwoju regionalnego i spójności oraz rozwijanie zdecentralizowanej współpracy między instytucjami rozwoju regionalnego i lokalnego oraz ułatwianie wymiany wiedzy i kompetencji i sprzyjanie współpracy w ramach projektów opracowanych i realizowanych w ramach partnerstwa z instytucjami europejskimi. Wspieranie procesu decentralizacji i władz lokalnych • Wsparcie instytucjonalne na rzecz wprowadzenia polityki decentralizacji oraz wsparcie podczas wprowadzania zmian w misjach służb państwa, na szczeblu centralnym i regionalnym, w ramach wprowadzania decentralizacji. • Wsparcie reformy systemów prawnych i wykonawczych (ustawy i akty wykonawcze), systemu instytucjonalnego i organizacyjnego (kompetencje i zakres obowiązków) oraz systemów finansowania (lokalny system podatkowy) regulujących działanie samorządów lokalnych. • Wsparcie przy ustalaniu strategii zarządzania zasobami ludzkimi i programów wzmocnienia i wykorzystania potencjału ludzkiego na poziomie lokalnym poprzez odpowiednio ukierunkowane programy szkolenia, przekwalifikowania i doskonalenia zawodowego oraz ustanowienie struktur kształcenia i wsparcia dla przedstawicieli samorządów lokalnych. • Wspieranie wprowadzenia systemu rządów opartego na demokracji uczestniczącej i sprzyjanie wdrażaniu takich projektów, w których za sprawą samorządów lokalnych uczestniczyć będzie ludność lokalna. Rozwój miast i gospodarka przestrzenna • Wspieranie sprawowania rządów w zakresie gospodarki przestrzennej oraz zarządzania przestrzenią, w tym przestrzenią miejską, oraz poprawa spójności między szczeblem centralnym a lokalnym. • Zwiększenie zdolności gmin do planowania obszarów miejskich i gospodarki przestrzennej. • Poprawa mechanizmu monitorowania w zakresie gospodarki przestrzennej i urbanistyki, w tym tworzenie wyspecjalizowanych organów. FILAR 6 - NOWOCZESNA INFRASTRUKTURA NA RZECZ KONKURENCYJNEJ GOSPODARKI: 6.1: Transport i usługi logistyczne 65. PL Wdrożenie krajowej polityki transportowej i rozwoju zrównoważonego transportu • Wdrożenie zrównoważonej krajowej polityki transportowej w celu poprawy wszystkich rodzajów transportu, w szczególności w celu zapewnienia systemów skutecznych, bezpiecznych i ograniczających wpływ transportu na środowisko i zmianę klimatu oraz wspieranie rozwoju badań naukowych. • Dalsza realizacja w szczególności programów MedaMos i SafeMed w ramach dialogu na temat transportu eurośródziemnomorskiego (Euromed). 34 PL 66. 67. • Dalsze opracowywanie polityki infrastrukturalnej przez określenie i ocenę projektów infrastrukturalnych dla różnych rodzajów transportu, z uwzględnieniem w szczególności międzynarodowych celów dotyczących zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. • Wzmocnienie i zmodernizowanie infrastruktury portów morskich i lotniczych i modernizacja handlowych portów morskich. • Wprowadzenie w odniesieniu do portów uznanych za „autostrady morskie” wymogu spełnienia określonych kryteriów jakościowych (infrastruktura portowa, usługi portowe, procedury oraz koordynacja administracyjna kontroli i morskich usług intermodalnych. • Opracowanie strategii sektorowych w taki sposób, by osiągnąć cele wynikające ze zmian zachodzących w wymianie handlowej z Unią Europejską i w ramach wdrożenia Unii dla Śródziemnomorza. • Promowanie stosowania przez tunezyjskie sieci kolejowe technicznych specyfikacji interoperacyjności przyjętych przez Unię Europejską. • Dalszy udział w planowaniu infrastruktury transportu w basenie Morza Śródziemnego, w szczególności przyszłej transśródziemnomorskiej sieci transportowej i poprawa połączeń z transeuropejską siecią transportową. Zbliżenie przepisów i wzmocnienie instytucji • Rozpoczęcie negocjacji eurośródziemnomorskiej umowy o przestrzeni powietrznej („otwarte niebo”). • Dalsze zbliżenie przepisów ustawodawczych i wykonawczych do europejskich i międzynarodowych przepisów dla wszystkich rodzajów transportu i wzmocnienie możliwości instytucjonalnych tunezyjskich organów ds. transportu. • Wzmocnienie struktur urzędu morskiego i wspieranie jego harmonijnych stosunków z władzami portowymi. • Promowanie wymiany specjalistycznej wiedzy i dobrych praktyk w dziedzinie zrównoważonego transportu, dla wszystkich rodzajów transportu. Rozwijanie logistyki i promowanie intermodalności • Dalsze unowocześnianie usług i działalności logistycznej, w tym wsparcie dla wdrażania centrum logistyki i wdrożenie strategii rozwoju logistyki i tworzenia sieci platform logistycznych w celu zapewnienia lepszej płynności wymiany handlowej między Tunezją a UE. • Rozwijanie współpracy w celu ulepszenia krajowego systemu szkoleń w zakresie logistyki i wykorzystania nowych technologii komunikacyjnych (elogistyka). • Intensyfikacja dialogu z UE na temat łańcucha logistycznego, aby włączyć Tunezję w działania wszczęte przez UE na rzecz poprawy łańcucha logistycznego i zapewnienia jego bezpieczeństwa. 6.2: Energetyka 68. PL Stopniowa konwergencja z celami polityki energetycznej UE. 35 PL 69. • Opracowanie dokumentu dotyczącego polityki energetycznej stopniowo zbliżającego ją do celów energetycznych UE. • Promowanie współpracy w dziedzinie badań naukowych i transferu technologii. Wzmocnienie, rozwijanie i zoptymalizowanie sieci i infrastruktury energetycznej • 70. 71. 72. Rozwijanie i wzmacnianie sieci, infrastruktury i połączeń między sieciami (gaz, energia elektryczna, ropa naftowa) istniejącymi w Tunezji (w szczególności w regionach wewnątrz kraju) z sieciami państw Maghrebu i obszaru eurośródziemnomorskiego (w szczególności gazociąg i połączenia z siecią elektryczną we Włoszech). Promowanie wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych i kontrolowania zużycia energii • Działanie na rzecz osiągnięcia wyznaczonego celu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych na poziomie 20 % w bilansie energetycznym do 2020 r. • Współpraca w ramach tunezyjskiego planu słonecznego oraz innych tunezyjskich środków mających na celu kontrolowanie zużycia energii zgodnie ze śródziemnomorskim planem słonecznym. • Wzmocnienie instytucji i stopniowe zbliżanie tunezyjskich przepisów prawa do przepisów i praktyk UE. • Przygotowanie uczestnictwa w programie UE „Inteligentna Energia”. Stopniowa integracja tunezyjskich rynków energii elektrycznej i gazu z europejskim rynkiem energii • Kontynuowanie reform sektora gazownictwa i energii elektrycznej wraz ze zbliżaniem do dorobku wspólnotowego UE, w tym przez przyjęcie kodeksu energii elektrycznej i gazownictwa; ustanowienie organu regulacyjnego i stopniowe eliminowanie dysproporcji cenowych. • Stopniowa integracja rynków energii elektrycznej Tunezji, Maroka i Algierii. Wzmocnienie współpracy regionalnej • Kontynuowanie współpracy energetycznej w ramach Unii dla Śródziemnomorza, w tym w celu zrealizowania śródziemnomorskiego planu słonecznego; dalsza współpraca w ramach regionalnego ośrodka na rzecz energii ze źródeł odnawialnych i efektywności energetycznej w Kairze. 6.3: Technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) 73. PL Wzmocnienie współpracy sektorowej • Dalsza współpraca w dziedzinie ICT w celu stworzenia społeczeństwa informacyjnego sprzyjającego powszechnemu włączeniu społecznemu, w tym wymiana doświadczeń i specjalistycznej wiedzy na temat regulacji sektorowych w perspektywie zbliżenia ram prawnych do przepisów UE (np. przez Eurośródziemnomorską Sieć Organów Regulacyjnych - EMERG). • Sprzyjanie współpracy instytucjonalnej między organami regulacyjnymi/europejskimi i tunezyjskimi agencjami (Krajowa Agencja Certyfikacji Elektronicznej - ANCE, Krajowa Agencja ds. Częstotliwości, 36 PL Krajowy Organ ds. Telekomunikacji), na przykład przez włączenie ANCE do projektów dotyczących podpisu elektronicznego. 74. • Rozwijanie współpracy w dziedzinie certyfikacji elektronicznej, począwszy od kwestii podpisu elektronicznego i oceny możliwości wymiany specjalistycznej wiedzy technicznej lub prawnej. • Wymiana specjalistycznej wiedzy w zakresie bezpieczeństwa i zaufania konsumentów do środowiska cyfrowego (cyberbezpieczeństwo). • Wymiana doświadczeń i specjalistycznej wiedzy w celu wzmocnienia zdolności oceny rynków telekomunikacji i poszerzenia perspektyw wzrostu jakie niesie ze sobą handel elektroniczny. • Rozwijanie bardziej zaawansowanej współpracy w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego i gospodarki cyfrowej we wspólnych kwestiach, przyjmując plan działania za punkt odniesienia. • Promowanie swobodnego korzystania z internetu, w tym wymiana specjalistycznej wiedzy i europejskich, światowych i tunezyjskich doświadczeń dotyczących zasad panujących w internecie. • Dalsze wzmacnianie konkurencyjności i potencjału sektora ICT w Tunezji. • Kontynuowanie i zapewnienie współpracy dotyczącej sieci badawczej i edukacyjnej, w szczególności w ramach sieci w regionie śródziemnomorskim (EUROMEDCONNECT), która umożliwia dostęp do specjalistycznych elektronicznych zasobów badawczych. Rozwijanie infrastruktury technologicznej • Rozwijanie społeczeństwa informacyjnego sprzyjającego włączeniu społecznemu i sprzyjanie współpracy, rozwojowi kompetencji i wymianie doświadczeń w dziedzinach związanych z rozwojem technologii informacyjnej w sektorze publicznym, w szczególności w zakresie restrukturyzacji największych aplikacji państwowych w ramach nowego modelu gospodarczego opierającego się na możliwości wykorzystania technologii Cloud Computing, Open Gov, Open Data i SaaS „Software as a Service”. • Umożliwienie wymiany doświadczeń i specjalistycznej wiedzy w zakresie ustalania i wdrażania norm i standardów dotyczących rozwoju i wykorzystania technologii informacyjnej. • Przedstawienie i dyskusja na temat dążeń Tunezji do pełnienia roli regionalnego węzła telekomunikacyjnego i internetowego. • Sprzyjanie rozszerzaniu sieci TNT (naziemnej telewizji cyfrowej) w perspektywie krótkoterminowej i ocena sytuacji telewizji naziemnej w perspektywie krótkoterminowej. FILAR 7 - INTENSYFIKACJA WSPÓŁPRACY SEKTOROWEJ 7.1: Rolnictwo i rybołówstwo 75. PL Wspieranie modernizacji sektora rolnego 37 PL • Wspieranie wdrażania wieloletniego programu rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich (ENPARD). • Wspieranie wdrażania krajowej strategii rozwoju rolnictwa zgodnie z najważniejszymi wytycznymi w zakresie zwiększania bezpieczeństwa żywności, zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi, wykorzystania potencjału eksportu i przystosowania do zmiany klimatu. • Kontynuowanie i wzmocnienie współpracy i wymiany informacji i specjalistycznej wiedzy w zakresie polityki rolnej. • Wspieranie programu modernizacji rolnictwa dotyczącego zarówno gospodarstw rolnych jak i instytucji i struktur wsparcia dla rolnictwa. • Rozwinięcie i skonsolidowanie tunezyjskich organizacji zawodowych z sektora rolnictwa poprzez zwiększenie ich reprezentatywności i skuteczności w promowaniu i organizowaniu sektora rolniczego i rolno-przemysłowego. • Promowanie partnerstw między tunezyjskimi organizacjami zawodowymi a ich europejskimi odpowiednikami w celu wzmocnienia ich roli w opracowywaniu wytycznych w zakresie szkolenia, upowszechniania, doradztwa i wprowadzania do obrotu. • Wdrożenie krajowej strategii na rzecz rolnictwa ekologicznego i wspieranie zbliżenia do przepisów i polityk UE. • Wdrożenie krajowej strategii dla sektora rybołówstwa mającej na celu osiągnięcie zrównoważonej eksploatacji zasobów rybnych, skonsolidowanie infrastruktury portowej, podniesienie wartości produktów rybołówstwa i poprawę ich konkurencyjności oraz promowanie akwakultury morskiej i słodkowodnej. • Rozwijanie współpracy z Unią Europejską w ramach regionalnych organizacji zarządzania rybołówstwem (ORP) basenu Morza Śródziemnego (Międzynarodowa Komisja ds. Ochrony Tuńczyka Atlantyckiego - ICCAT i Generalna Komisja Rybołówstwa Morza Śródziemnego - GFCM) w celu zrównoważonej eksploatacji zasobów. 7.2: Przemysł 76. PL Wspieranie poprawy konkurencyjności przemysłu jako czynnika wytwarzającego wartość dodaną i generującego wzrost • Wspieranie ustalania i wdrażania strategii przemysłowych sprzyjających ożywieniu sektora i pojawianiu się branż o dużym potencjale wzrostu oraz tworzenie tematycznych sieci technologicznych i przemysłowych oraz rozwój klasterów i centrów innowacyjności. • Rozwijanie i wzmacnianie infrastruktury przemysłowej i technologicznej (strefy przemysłowe, technopolie, kompleksy przemysłowe i technologiczne) i promowanie jej atrakcyjności, w szczególności na szczeblu międzynarodowym. • Intensywniejsza modernizacja struktur wsparcia dla przedsiębiorstw i wzmacnianie ich oddziaływania na szczeblu regionalnym. • Zoptymalizowanie uczestnictwa Tunezji we wdrażaniu i monitorowaniu działań i sieci horyzontalnych i sektorowych w zakresie euro- 38 PL śródziemnomorskiej współpracy przemysłowej, w tym sieci klasterów przemysłowych. • 77. Sprzyjanie tworzeniu baz danych przedsiębiorstw przemysłowych dla europejskich i międzynarodowych centrali zakupowych i zleceniodawców i wspieranie organizowania w Tunezji tunezyjsko-europejskiego salonu partnerstwa przemysłowego i technologicznego. Kontynuowanie dialogu na temat przyszłości przemysłu włókienniczego i odzieżowego • Wspieranie przechodzenia od podwykonawstwa do współwykonawstwa i opracowywania produktów oraz zintensyfikowanie współpracy we wdrażaniu certyfikatów ułatwiających dostęp do rynków. • Rozwijanie współpracy i przekazywania wiedzy praktycznej w dziedzinie obróbki końcowej (kontrolowanie zużycia energii i wody) oraz sprzyjanie współpracy i wymianie dobrych praktyk w zakresie logistyki, transportu multimodalnego, uzdatniania ścieków i materiałów technicznych. 7.3: Turystyka 78. 79. Rozwijanie współpracy z UE w celu wspierania wdrażania strategii rozwoju sektora turystyki w Tunezji • Umożliwienie dostosowania sektora turystyki i jego przedsiębiorstw do zmian rynku i nowych technologii informacyjnych (elektroniczna sprzedaż produktów turystycznych, kompatybilność z siecią). • Poprawa jakości i zróżnicowanie wszystkich aspektów podaży oraz podniesienie kompetencji zawodowych w sektorze. • Sprzyjanie restrukturyzacji inwestycji i finansowania sektora turystyki. Promowanie partnerstw i wymiany najlepszych praktyk w zakresie inwestowania i promocji w turystyce, w tym w prywatnym sektorze turystyki • Umożliwienie Tunezji uczestnictwa w różnych programach UE na rzecz innowacyjności, konkurencyjności i certyfikacji oraz sprzyjanie zwiększaniu podaży. • Sprzyjanie organizowaniu forów na temat możliwości inwestowania i zawierania partnerstw w dziedzinie turystyki i działań promocyjnych. 7.4: Intensyfikacja współpracy w sprawach dotyczących rzemiosła 80. PL Wspieranie Tunezji we wdrażaniu krajowego planu rozwoju rzemiosła, mającego na celu w szczególności: • skonsolidowanie i zmodernizowanie ram instytucjonalnych, zawodowych, prawnych, podatkowych i finansowych działalności rzemieślniczej i opracowanie długoterminowej strategii komunikacji dla rzemiosła; • rozwijanie wiedzy i kompetencji technicznych rzemieślników i przedsiębiorstw rzemieślniczych poprzez modernizację struktur i procedur nauczania, kształcenia zawodowego, przyuczania do zawodu, badań i innowacji oraz pomoc przy zakładaniu przedsiębiorstw; 39 PL • promowanie modernizacji przedsiębiorstw rzemieślniczych, podnoszenie poziomu jakości, rozwój rynków i inwestowanie w infrastrukturę produkcyjną. 7.5: Intensyfikacja współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów 81. Współpraca w dziedzinie ochrony konsumentów • Pogłębianie wymiany doświadczeń i specjalistycznej wiedzy w zakresie ochrony konsumentów w celu wzmocnienia zdolności administracyjnych w dziedzinie stosowania polityki ochrony konsumenta. • Dopracowanie zbliżenia przepisów tunezyjskich do przepisów UE w dziedzinie ochrony konsumentów. W szczególności kontynuowanie analizy tunezyjskich przepisów dotyczących etykietowania, składu, produkcji i opisywania produktów, aby zbliżyć je do zasad ogólnych istniejących w Unii Europejskiej. • Zwiększenie roli stowarzyszeń w ochronie konsumenta. • Wdrożenie zaleceń wynikających z projektu partnerstwa między tunezyjskimi a europejskimi instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę konsumenta. FILAR 8 - ZRÓWNOWAŻONA I EKOLOGICZNA GOSPODARKA 8.1: Środowisko i zrównoważony rozwój 82. 83. PL Promowanie zrównoważonego rozwoju i wprowadzenie wzmocnionej polityki ochrony środowiska • Poprawa strategicznego planowania w zakresie środowiska, propagowanie ocen zrównoważonego rozwoju oraz wzmacnianie krajowych i lokalnych struktur odpowiedzialnych za środowisko i zrównoważony rozwój. • Wzmacnianie programów zachowania bioróżnorodności przez poprawę ram prawnych i stosowanie strategicznego planu na rzecz różnorodności biologicznej zgodnie z dwudziestoma celami strategicznego planu Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD) 2011-2020. • Ustanowienie programu ograniczenia zanieczyszczania przez ośrodki przemysłowe oraz sprzyjanie wdrażaniu krajowego planu zarządzania odpadami, zrównoważonemu zarządzaniu lasami i zwalczaniu niszczenia wybrzeża, pustynnienia i niszczenia gleb. • Wzmocnienie krajowej polityki w zakresie mobilizacji zasobów wodnych przez wykorzystanie zasobów niekonwencjonalnych, w tym uzdatnionych ścieków. Poprawa zarządzania środowiskiem • Zwiększenie uczestnictwa różnych partnerów zaangażowanych w działania środowiskowe (społeczeństwo obywatelskie i świat nauki) zgodnie z zasadą nr 10 deklaracji z Rio. • Wzmocnienie systemu nadzoru, zbierania i przetwarzania informacji środowiskowych oraz poprawa zdolności administracyjnej struktur w celu wdrożenia środków zapobiegawczych, kontroli zanieczyszczenia i monitorowania stanu środowiska. • Przyjęcie strategii komunikacji w dziedzinie środowiska i wsparcie programów kształcenia na rzecz zrównoważonego rozwoju. 40 PL 84. 85. Wspieranie przemian w kierunku gospodarki ekologicznej • Opracowanie ram prawnych dla ekologicznych inwestycji i opracowanie narzędzi planowania sektorowego i terytorialnego w ramach przemian w kierunku gospodarki ekologicznej. • Wspieranie tworzenia platform i sieci ekoinnowacyjnych i modelowych w celu dzielenia się wiedzą naukową z zakresu gospodarki ekologicznej, promowania badań i innowacji technologicznej i rozpowszechniania ekologicznych technologii. • Wspieranie programów odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw na rzecz przemian w kierunku gospodarki ekologicznej. Intensyfikacja współpracy regionalnej w kwestiach środowiskowych • Intensyfikacja współpracy regionalnej z krajami sąsiedzkimi i między organami władzy regionalnej i lokalnej, w szczególności w ramach inicjatywy „Horyzont 2020”, mającej na celu usuwanie zanieczyszczeń z Morza Śródziemnego oraz współpracy w zakresie problematyki związanej z wodą i pustynnieniem. • Współpraca na rzecz wdrożenia zobowiązań podjętych w ramach konwencji barcelońskiej oraz ratyfikacja i wdrożenie protokołów do tej konwencji. • Ustanowienie innowacyjnych narzędzi współpracy z UE w celu wdrożenia konwencji i protokołów dotyczących ochrony środowiska, a w szczególności w zakresie bioróżnorodności, walki z pustynnieniem i zarządzania odpadami. • Wzmocnienie współpracy między Tunezją a Europejską Agencją Środowiska. 8.2: Zmiana klimatu 86. PL Rozwijanie współpracy w sprawach dotyczących zmiany klimatu • Wzmocnienie tunezyjskich instytucji odpowiedzialnych za kwestie klimatu i dalsze wdrażanie Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UFCCC). W szczególności wdrożenie porozumień z Cancun z 2010 r. i z Durbanu z 2011 r. Przede wszystkim: • współpraca w zakresie opracowywania strategii rozwoju technologii niskoemisyjnych na rzecz gospodarki cechującej się niskim poziomem emisji CO2 i odpornością na zmiany klimatu; • sporządzenie inwentaryzacji gazów cieplarnianych i wdrożenie środków komunikacji, informowania i kontroli (system „MRV”); • współpraca przy opracowywaniu i wprowadzaniu systemu na okres po 2012 roku w zakresie zmian klimatu, w tym właściwych krajowych działań łagodzących (NAMA); • wymiana doświadczeń oraz opracowanie i wdrożenie strategii i planów działań łagodzących i dostosowawczych do zmiany klimatu; • prowadzenie pierwszych działań przygotowawczych do wprowadzenia systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych; 41 PL • ustanowienie narzędzi monitorowania i wczesnego ostrzegania dla lepszej współpracy w dziedzinie zmiany klimatu na szczeblu eurośródziemnomorskim. 8.3: Zintegrowana polityka morska 87. C. Opracowanie zintegrowanego podejścia do działań mających wpływ na morze i strefy przybrzeżne, zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym, zgodnie z przepisami prawa międzynarodowego • Opracowanie zintegrowanej polityki morskiej uwzględniającej różne interesy związane z morzem i sektorem morskim oraz w oparciu o właściwe konwencje międzynarodowe lub regionalne. • Wzmocnienie struktur instytucjonalnych w administracji na rzecz koordynacji poszczególnych sektorów mających wpływ na morze oraz wzmocnienie systemu zarządzania różnymi rodzajami działalności morskiej na odpowiednich poziomach. • Propagowanie tworzenia stref chronionych/rezerwatów przyrody i zarządzania nimi z uwzględnieniem zaleceń i działań obecnie prowadzonych w ramach współpracy międzynarodowej i regionalnej, w szczególności konwencji barcelońskiej i Generalnej Komisji Rybołówstwa Morza Śródziemnego; ratyfikacja i wdrożenie protokołu do konwencji barcelońskiej dotyczącego zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną (ICZM). WYMIAR LUDZKI I NAUKOWY: ZBLIŻENIE MIĘDZY NARODAMI FILAR 1 - ROZWÓJ KOMPETENCJI I DOSTĘP DO WIEDZY: 1.1: Edukacja 88. Podniesienie jakości systemu edukacji i treści programów • Dalsza poprawa jakości i wydajności systemu edukacji, w szczególności w zakresie przedwczesnego kończenia nauki szkolnej, kształcenia nauczycieli oraz programów i podręczników szkolnych. • Wprowadzenie nauczania technicznego i technologicznego wysokiej jakości i zachęcanie do ukierunkowywania uczniów na te dziedziny. • Poprawa nauczania języków obcych i rozwijanie kształcenia interaktywnego. • Wzmocnienie i upowszechnienie stosowania technologii informacyjnych (ICT) w systemie edukacyjnym 1.2: Szkolenie zawodowe 89. PL Modernizacja krajowego systemu szkoleń zawodowych i wykorzystanie potencjału szkoleń podnoszących kwalifikacje w zawodach o dużej zatrudnialności • Wzmocnienie możliwości instytucjonalnych ministerstwa ds. szkoleń zawodowych i zatrudnienia (MFPE) w kierowaniu strategią i zarządzaniu skoncentrowanym na wynikach. • Opracowanie i wdrożenie strategii reformy szkoleń zawodowych w połączeniu z wymagającą opracowania reformą szkolnictwa wyższego w celu osiągnięcia większego stopnia adekwatności do potrzeb rynku pracy. 42 PL • Dalsze wdrażanie krajowych ram kwalifikacji. • Dalsze wdrażanie Eurośródziemnomorskiej karty dla przedsiębiorstw w zakresie zachęcania do szkoleń dotyczących prowadzenia przedsiębiorstw, rozwijania postaw przedsiębiorczych u osób uczestniczących w szkoleniach zawodowych i poprawa szkolenia w zakresie umiędzynarodowienia przedsiębiorstw; wspólna ocena dokonanych postępów w oparciu o wskaźniki określone dla danej dziedziny na poziomie regionalnym. 1.3: Szkolnictwo wyższe 90. 91. 92. PL Wspieranie reformy tunezyjskiego szkolnictwa wyższego i dostosowania do zasad procesu bolońskiego • Intensyfikacja dialogu mającego na celu wspieranie reformy tunezyjskiego szkolnictwa wyższego i dostosowania do zasad procesu bolońskiego. • Ukończenie reformy LMD (Licencjat, Magisterium, Doktorat), skonsolidowanie studiów doktoranckich, wdrożenie krajowego systemu oceny, zapewnienia jakości i akredytacji oraz krajowych ram kwalifikacji. • Większe rozpropagowanie programów podwójnych dyplomów i podwójnego promotorstwa realizowanych przez Tunezję i państwa UE oraz sprzyjanie mobilności studentów, wykładowców i pracowników naukowych. • Wprowadzenie narzędzi ułatwiających przejrzystość, porównywalność i uznawanie studiów, takich jak system transferu i akumulacji punktów (ECTS). • Poprawa nauczania języków obcych. Poprawa jakości zarządzania systemem szkolnictwa wyższego w Tunezji oraz zwiększenie szans na rynku pracy (zatrudnialności) absolwentów szkół wyższych • Poprawa zarządzania, zwiększenie niezależności placówek szkolnictwa wyższego i procesu uznawania kwalifikacji, między innymi przez wymianę doświadczeń i dobrych praktyk. • Zwiększenie szans na rynku pracy (zatrudnialności) absolwentów szkół wyższych przez ulepszenie systemu informacji i doradztwa zawodowego we współpracy z systemem edukacji, szkolnictwem wyższym i pracodawcami. • Ulepszenie systemu informacji i doradztwa zawodowego we współpracy z systemem edukacji, szkolnictwem wyższym i pracodawcami. • Rozwijanie szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe na poziomie szkolnictwa wyższego. Zwiększenie uczestnictwa Tunezji w europejskich programach współpracy zewnętrznej • Promowanie udziału Tunezji w istniejących programach wsparcia reformy systemu szkolnictwa wyższego, partnerstwa i mobilności akademickiej oraz w przyszłych programach europejskich w tej dziedzinie. • Kontynuowanie kampanii informacyjnych o tych programach kierowanych do potencjalnych kandydatów, studentów i pracowników naukowych. 43 PL 1.4: Badania naukowe i technologiczne oraz innowacje 93. 94. Zwiększenie roli krajowego systemu badań i innowacji w budowaniu gospodarki opartej na wiedzy • Poprawa zarządzania krajowym systemem badań i innowacji i poprawa koordynacji działań jego poszczególnych podmiotów. • Wzmocnienie synergii między systemem badań i innowacji a sektorami produkcyjnymi poprzez stworzenie struktur służących wykorzystaniu potencjału i struktur kontaktowych, rozwój tematycznych sektorowych sieci innowacji łączących struktury badawcze, struktury kontaktowe i przedsiębiorstwa oraz promowanie projektów realizowanych między tymi sieciami a ich europejskimi odpowiednikami. • Rozszerzenie tunezyjskiej sieci laboratoriów analitycznych i badawczych. • Wspieranie rozwoju infrastruktury badawczej, technologicznej i innowacyjnej: • Dalsze wdrażanie Eurośródziemnomorskiej karty dla przedsiębiorstw w zakresie dotyczącym innowacji i skonsolidowania dokonanych postępów w oparciu o wskaźniki określone na poziomie regionalnym. • Promowanie współpracy i obustronnej wymiany informacji na temat patentów i transferów technologii. • Wspieranie przez UE rozwoju narzędzi finansowania dostosowanych do innowacji. • Wzmocnienie dwustronnego i regionalnego dialogu politycznego w dziedzinie badań i innowacji, w szczególności przez sprzyjanie zbliżeniu krajowych i regionalnych systemów innowacji po obydwu stronach Morza Śródziemnego oraz przez wzmacnianie synergii między światem badawczym a produkcyjnym i potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw w całym regionie eurośródziemnomorskim. Uczestnictwo Tunezji w europejskiej przestrzeni badawczej • Poszerzenie wiedzy i zwiększenie potencjału tunezyjskich instytucji badawczych i innowacyjnych w celu zwiększenia ich uczestnictwa w europejskiej przestrzeni badawczej (FP7, CIP, Horizon2020, COST i agencje). • Określenie tematów wspólnego zainteresowania w zakresie badań i innowacji, wzmocnienie wymiany badaczy w projektach badawczych i innowacyjnych i intensyfikacja współpracy w kontekście bilateralnym i regionalnym. • Promowanie wzajemnej wymiany informacji dotyczących strategii innowacji i rozwoju technologicznego (w szczególności tych, które są ujęte w ramy unijnej strategii „Europa 2020”). • Skonsolidowanie sieci krajowych i tematycznych punktów kontaktowych dla ramowego programu badawczego. • Ułatwienie mobilności i przepływu badaczy i pracowników zaangażowanych w tunezyjsko-europejskie działania współpracy naukowej i technologicznej. FILAR 2 - ROZWÓJ WSPÓŁPRACY W DZIEDZINIE OPIEKI ZDROWOTNEJ 95. PL Poprawa poziomu opieki zdrowotnej, badań i nadzoru sanitarnego w Tunezji 44 PL 96. • Promowanie reformy sektora opieki zdrowotnej sprzyjającej poprawie wydajności i zniesieniu nierówności między regionami oraz wdrożenie mechanizmu kontroli jakości systemu opieki zdrowotnej w Tunezji. • Wsparcie informatyzacji szpitalnego systemu informacji medycznej i upowszechnienie systemu medyczno-ekonomicznej oceny hospitalizacji. • Promowanie reformy systemu finansowania opieki zdrowotnej: struktura finansowania, pakiety świadczeń i poziom odpowiedzialności solidarnej. • Promowanie działań zmierzających do bardziej sprawiedliwego dostępu do opieki wysokiej jakości, wdrożenie planu zagospodarowania, restrukturyzacji i reorganizacji szpitali (karta zdrowotna, analiza planowania medycznego, architektonicznego i środowiskowego wysokiej jakości oraz finansowanie planów inwestycyjnych). • Wzmocnienie krajowej strategii transplantacji narządów przez ustanowienie krajowego rejestru schyłkowej niewydolności narządów. • Intensyfikacja współpracy z międzynarodowymi i europejskimi podmiotami między innymi w zakresie badań i rozwoju w dziedzinie zdrowia. Kontrola chorób zakaźnych i niezakaźnych i zapobieganie tym chorobom • Wdrożenie międzynarodowych narzędzi w dziedzinie opieki zdrowotnej, takich jak Międzynarodowe przepisy zdrowotne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz wdrożenie Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu. • Promowanie współpracy w dziedzinie wskaźników zdrowia poprzez międzynarodowe sieci wymiany informacji w zakresie kontrolowania chorób zakaźnych i niezakaźnych i zapobiegania tym chorobom. • Opracowanie i wdrożenie krajowej strategii zapobiegania i leczenia zachowań prowadzących do uzależnień i wsparcie działań na rzecz promocji zdrowia oraz prozdrowotnych zachowań w każdym wieku, aby zapobiegać występowaniu chorób przewlekłych lub opóźniać ich rozwój. • Wzmocnienie zdolności wykrywania i reagowania na zagrożenia dla zdrowia, w tym szkolenie, w szczególności przez wdrożenie elektronicznego systemu nadzoru epidemiologicznego, opracowanie strategii i programów zarządzania ryzykiem sanitarnym. FILAR 3 – ZBLIŻENIE MIĘDZY NARODAMI W DZIEDZINIE KULTURY, MŁODZIEŻY I MEDIÓW: 3.1: Współpraca kulturalna 97. Wzmocnienie współpracy kulturalnej • PL Wzmocnienie polityki kulturalnej Tunezji i potencjału podmiotów działających w dziedzinie kultury, w szczególności poprzez włączenie Tunezji do europejskich programów i projektów, wsparcie dla projektów restrukturyzacji i instytucjonalizacji sektora kultury oraz promowanie wymiany dobrych praktyk i opracowywanie wspólnych badań i projektów w zakresie lokalnego zarządzania kulturą. 45 PL • Promowanie wymiany kulturalnej poprzez zwiększony udział Tunezji w programach współpracy kulturalnej w basenie Morza Śródziemnego. • Promowanie dostępu tunezyjskiej produkcji kulturalnej do przestrzeni europejskiej przez promowanie mobilności tunezyjskich artystów, specjalistów i wykonawców, tworzenie specjalnych sieci i partnerstw i promowanie przemysłu związanego z kulturą. • Promowanie poprzez powyżej opisane działania wdrażania Konwencji UNESCO z 2005 r. w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego, której Tunezja jest stroną. 3.2: Młodzież 98. Intensyfikacja współpracy w sprawach dotyczących młodzieży • Intensyfikacja współpracy w dziedzinie nieformalnej edukacji młodzieży i animatorów zajęć społeczno-edukacyjnych w celu propagowania wymiany informacji i dobrych praktyk w zakresie tematów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania, dialogu międzykulturowego i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. • Intensyfikacja współpracy w sprawach dotyczących młodzieży i konsolidacji ruchów stowarzyszeniowych i obywatelskich, w szczególności w zakresie młodzieży, ochrona środowiska, wolontariat, zwalczanie palenia tytoniu, stosowania środków odurzających, zapobieganie chorobom przenoszonym drogą płciową: Aids/HIV. 3.3: Współpraca w sektorze audiowizualnym i mediów 99. Wzmocnienie współpracy w sprawach dotyczących mediów • D. Promowanie i kontynuowanie dialogu i współpracy w sektorze audiowizualnym i mediów. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na zapewnienie przejrzystego, skutecznego i przewidywalnego systemu prawnego, w ramach którego powołany zostanie niezależny organ regulacyjny w sektorze audiowizualnym i mediów. WSPARCIE WDRAŻANIA PLANU DZIAŁANIA FILAR 1 - WSPARCIE TECHNICZNE I FINANSOWE 1. Wymiar finansowy partnerstwa między Tunezją a Unią Europejską obejmie opracowanie i wdrożenie reform, w szczególności w dziedzinach priorytetowych w okresie wdrażania tego planu działania i podczas późniejszych przeglądów, zgodnie z komunikatami w sprawie polityki sąsiedztwa opracowanymi przez UE w 2011 r5. i 2012 r6. W okresie wdrażania planu działania Tunezja będzie zmuszona podjąć wiele wyzwań związanych z jednej strony z wprowadzaniem trwałej demokracji, z ożywieniem wzrostu gospodarczego i promowaniem spójności społecznej, a z drugiej strony z zawarciem DCFTA. PL 5 Nowa koncepcja działań w obliczu zmian zachodzących w sąsiedztwie - COM(2011) 303 z 25.5.2011. 6 Europejska polityka sąsiedztwa: działania na rzecz wzmocnienia partnerstwa - JOIN(2013) 4 final z 20.0.2013. 46 PL Wdrożenie tej umowy będzie wymagało dużego wysiłku w zakresie zbliżenia przepisów do dorobku prawnego UE, zmodernizowania instytucji i unowocześnienia infrastruktury. Należy utrzymać podwyższone po rewolucji wsparcie finansowe UE, aby wspierać rzeczywistą politykę konwergencji z UE i wspierać Tunezję w jej działaniach reformatorskich. Dziedziny, w których w przyszłości zostanie udzielone wsparcie techniczne i finansowe UE, zostaną określone na podstawie priorytetów określonych w tym planie działania i będą oparte na założeniach reform politycznych i społecznoekonomicznych w Tunezji, które wyszczególniono w niniejszym planie działania; dziedziny te zostaną ustalone przez obie strony w ramach wspólnego planowania, odrębnego od negocjacji samego planu działania. Przez cały czas trwania tego procesu Tunezja będzie korzystała z narzędzi finansowania dostępnych w ramach działań zewnętrznych UE i nowej europejskiej polityki sąsiedztwa (NEPS) oraz ze specjalistycznej wiedzy instytucji UE i państw członkowskich w celu skutecznego zakończenia integracji. 2. Strony zgodnie ustaliły, że przeanalizują sposób przejścia do kolejnego etapu dostępu do finansowych środków wspólnotowych odpowiednich do wspierania Tunezji zgodnie z zasadami polityki regionalnej i polityki spójności UE i rozważą możliwość przyjęcia nowych procedur wdrażania. W kontekście historycznych zmian, jakie zachodzą w Tunezji i słusznych aspiracji jej narodu i młodzieży do postępu i dobrobytu, Tunezja musi bezwzględnie nadać priorytet dwóm kwestiom, którymi są tworzenie miejsc pracy dla młodych i coraz lepiej wykształconych ludzi oraz bardziej sprawiedliwy rozwój regionalny. 3. Wzmocniona zostanie również współpraca finansowa z EBI i EBOR, aby wspierać inwestycje w infrastrukturę, sektor finansowy i rozwój sektora prywatnego i partnerstwa oraz innowacyjne sektory przyczyniające się do powstawania miejsc pracy z korzyścią dla młodych absolwentów. Współpraca z tymi dwoma instytucjami będzie również przebiegała zgodnie z wytycznymi nowej europejskiej polityki sąsiedztwa (NEPS), dotyczącymi ułatwiania dostępu do finansowania dla MŚP i wypracowania mechanizmów gwarancji. W kontekście refleksji nad przewidywanym w NEPS rozszerzeniem mandatu Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI) na basen Morza Śródziemnego rozpocznie się współpraca z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym zgodnie z NEPS, aby ułatwić dostęp do finansowania dla MŚP i wypracowywać mechanizmy gwarancji. 4. PL Poza stabilnością wsparcia finansowego strony będą kontynuowały swoje wysiłki w celu: • optymalizacji wdrażania istniejących narzędzi finansowych dzięki ukierunkowaniu programów współpracy i lepszej współpracy między Tunezją a UE na rzecz zoptymalizowania zdolności wykorzystania ich przez Tunezję; • wykorzystania wszystkich odpowiednich i niezbędnych nowych narzędzi i programów tematycznych wdrożonych przez Unię Europejską w ramach swoich działań zewnętrznych z uwzględnieniem potrzeb, postępów dokonanych na drodze reform i zdolności wykorzystania ich przez Tunezję 47 PL oraz z poszanowaniem zasad skuteczności pomocy, w szczególności wspólnego programowania. FILAR 2 - UCZESTNICTWO W PROGRAMACH I AGENCJACH UNII EUROPEJSKIEJ Uczestnictwo w programach i agencjach Unii Europejskiej E. • - Promowanie uczestnictwa Tunezji w agencjach i programach Unii Europejskiej otwartych dla państw trzecich. • - Zawarcie umowy ramowej dotyczącej uczestnictwa Tunezji w programach Unii Europejskiej otwartych dla państw trzecich. PRZYJĘCIE I OKRES TRWANIA Niniejszy plan zostanie przedłożony Radzie Stowarzyszenia Tunezja-UE, która formalnie go przyjmie. Jego okres trwania wynosi pięć lat. Unia Europejska i Tunezja mają pełne prawo przeprowadzania swoich własnych jednostronnych analiz postępów we wdrażaniu planu. PL 48 PL STOSUNKI UNIA EUROPEJSKA - TUNEZJA: UPRZYWILEJOWANE PARTNERSTWO PLAN DZIAŁANIA 2013-2017 ZAŁĄCZNIK 1: TABELA PRIORYTETÓW (KWIECIEŃ 2014 R.) Cele Działania Tunezji 1) Wdrożenie demokratycznego systemu wyborczego, w szczególności przez skonsolidowanie niezawisłości i funkcjonowania Instance Supérieure Indépendante électorale (ISIE, najwyższy niezależny organ ds. wyborów), którego zadaniem jest organizacja i przeprowadzanie wyborów. 2) Zapewnienie niezawisłości wymiaru sprawiedliwości, zwiększenie jego profesjonalizmu i skuteczności (dostęp do wymiaru sprawiedliwości, czas trwania postępowań), zapewnienie przestrzegania praw człowieka, domniemania niewinności i prawa 7 PL - Przyjęcie odpowiednich przepisów konstytucyjnych i ustawodawczych oraz odpowiednich środków przejściowych - Zapewnienie organowi ISIE środków niezbędnych do niezależnego działania - Zapewnienie udziału społeczeństwa obywatelskiego w opracowywaniu przepisów prawa wyborczego oraz w przebiegu i obserwowaniu wyborów - Promowanie partnerstwa ze społeczeństwem obywatelskim poprzez podejście partycypacyjne - Wzmocnienie praworządności i poparcia dla przemian demokratycznych przez wspieranie procesu reform wymiaru sprawiedliwości i systemu więziennictwa zgodnie z międzynarodowymi normami i standardami - Przyjęcie ram prawnych odpowiadających standardom międzynarodowym Możliwości wsparcia przez UE7 - Bezpośrednie wsparcie dla najwyższego niezależnego organu ds. wyborów - Udostępnienie specjalistycznej wiedzy na temat wszystkich kwestii dotyczących procesu wyborczego, w tym w dziedzinie bezpieczeństwa - Ustanowienie misji obserwacji wyborów z ramienia UE - Wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego Wskaźniki i harmonogram - Ustawa organiczna nr 23/2012 z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie ISIE - Skuteczne funkcjonowanie ISIE - Organizacja wyborów powszechnych z uwzględnieniem doświadczeń z demokratycznego głosowania w październiku 2011 r. - Dialog na temat procesu wyborczego, w tym na temat monitorowania zaleceń MOE/2011 przez poszczególne właściwe organu w zależności od ich prerogatyw i kompetencji - Skuteczne ogłoszenie wyczerpujących wyników wyborów i procedura zarządzania błędami na miejscu - Budowanie potencjału Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Przyjęcie i wdrożenie przepisów dotyczących niezawisłości wymiaru sprawiedliwości i dostępu do niego przyjętych przez Zgromadzenie Konstytucyjne i przyszły parlament – Wspieranie modernizacji infrastruktury sądownictwa - Przyjęcie ustawy w sprawie statusu sędziów i przyjęcie ustawy organicznej w sprawie Naczelnej Rady Sądownictwa - Wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego - Działająca Naczelna Rada Sądownictwa - Wsparcie techniczne - Społeczeństwo obywatelskie zapraszane do udziału w Możliwości wsparcie przez UE są na tym etapie orientacyjne. Priorytety współpracy finansowej ustalane są w ramach wspólnego planowania i zapisane w dokumencie zatytułowanym „Jednolite ramy wsparcia”. Wsparcie UE może przybrać różną formę być przekazywane za pomocą dostępnych narzędzi finansowych (wsparcie budżetowe, partnerstwo, pomoc techniczna, w tym wraz ze społeczeństwem obywatelskim, czy też poprawa zdolności materialnych), które zostaną określone w zależności od misji mających na celu ich ustalanie i sformułowanie w różnych dziedzinach, w których UE zamierza uruchomić swoje narzędzia. 49 PL Cele Działania Tunezji do rzetelnego procesu sądowego. - Ustanowienie odpowiednich operacyjnych ram instytucjonalnych/zapewnienie wystarczających zasobów ludzkich i zasobów logistycznych - Zmodernizowanie systemu więziennictwa - Promowanie partnerstwa ze społeczeństwem obywatelskim i podejście partycypacyjne do reform Możliwości wsparcia przez UE7 - Udostępnienie wiedzy specjalistycznej - Wsparcie techniczne dla krajowego organu ds. przejściowego systemu wymiaru sprawiedliwości - Zapewnienie udziału społeczeństwa obywatelskiego w opracowywaniu i monitorowaniu reform (podejście partycypacyjne) Ocena wyników - Zharmonizowanie z międzynarodowymi standardami ustawodawczych i wykonawczych ram prawnych oraz ram instytucjonalnych - Ustanowienie mechanizmu monitorowania liczby aresztowań tymczasowych i zmian wskaźnika zatrzymań Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Wsparcie finansowe programu reform sektora bezpieczeństwa - Udostępnienie wiedzy specjalistycznej i szkolenia - Wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego - Zapewnienie niezbędnych szkoleń (obejmujących kwestie związane z poszanowaniem praw człowieka) dla pracowników sektora - Zapewnienie siłom bezpieczeństwa niezbędnych środków i wyposażenia dostosowanego do ich potrzeb PL - Stopniowa odbudowa sądów w zależności od posiadanego budżetu i przeznaczanych środków, zgodnie z międzynarodowymi standardami. - Wdrożenie przepisów zezwalających na wstęp organizacji pozarządowych do więzień i stwarzających ku temu warunki - Przyjęcie i wdrożenie przedłożonego Zgromadzeniu Konstytucyjnemu w listopadzie 2012 r. projektu ustawy dotyczącej przejściowego systemu wymiaru sprawiedliwości 3) Przeprowadzenie reformy sektora bezpieczeństwa w ramach dogłębnej reformy ogólnej w celu zapewnienia przestrzegania międzynarodowych standardów w zakresie praworządności, praw człowieka i prawa międzynarodowego. posiedzeniach komitetu sterującego programu wsparcia dla reformy wymiaru sprawiedliwości (zawartego przez UE/Tunezję w 2012 r.). - Szkolenie - Promowanie przejrzystości i dostępu do informacji - Ustanowienie przewidzianego w ustawie krajowego organu ds. przejściowego systemu wymiaru sprawiedliwości (komisja prawdy i godności) - Podjęcie reform odpowiednich przepisów ustawowych i wykonawczych, w tym mechanizmów kontroli demokratycznej i odpowiedzialności Wskaźniki i harmonogram - Przyjęcie przez Zgromadzenie Konstytucyjne i przyszły parlament oraz faktyczne wdrożenie przepisów prawa uwzględniających międzynarodowe standardy w dziedzinie systemu sprawowania rządów, przestrzegania i promowania prawa międzynarodowego i praw człowieka zgodnie z zasadami praworządności Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Przyjęcie przez Zgromadzenie Konstytucyjne i przyszły parlament mechanizmu demokratycznej kontroli organów i sił bezpieczeństwa - Powołanie komisji parlamentarnych ds. kontrolowania krajowych budżetów na bezpieczeństwo Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Zatwierdzenie i rozpoczęcie wdrażania zaleceń po przeprowadzeniu przez równorzędne 50 PL Cele Działania Tunezji Możliwości wsparcia przez UE7 w duchu jak najbardziej ograniczonego uciekania się do użycia siły. Ocena skutków tych działań. instytucje analiz systemu granic i migracji / reforma systemu bezpieczeństwa Ramy czasowe: działanie krótko- i średnioterminowe [- Podanie do publicznej wiadomości schematów organizacyjnych i kodeksów postępowania sił bezpieczeństwa wewnętrznego] 4) Skonsolidowanie ochrony praw człowieka, w tym praw kobiet i dzieci. - Zapewnienie stopniowego i faktycznego stosowania konwencji międzynarodowych - Przyjęcie odpowiednich reform przepisów ustawowych i wykonawczych - Zapewnienie udziału społeczeństwa obywatelskiego w opracowywaniu i monitorowaniu reform - Zapewnienie niezbędnych szkoleń dla pracowników sektora - Dialog polityczny i uzgadnianie stanowisk na formach ONZ - Udostępnienie wiedzy specjalistycznej - Szkolenie - Wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego - Wsparcie techniczne i instytucjonalne - Potwierdzenie stałego zaproszenia Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka i mechanizmów specjalnych Narodów Zjednoczonych ds. praw człowieka - Uchwalenie oraz stopniowe i faktyczne wdrażanie przepisów ustawodawczych i wykonawczych w celu wprowadzenia międzynarodowych konwencji ratyfikowanych przez Tunezję Ramy czasowe: działanie długoterminowe - Złożenie dokumentów ratyfikacyjnych wycofania zastrzeżeń do konwencji CEDAW Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - zmiana kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego w szczególności w zakresie wolności wypowiedzi, praw kobiet i dzieci, zgodnie z międzynarodowymi standardami Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Przyjęcie i wdrożenie przepisów ustanawiających niezależny mechanizm monitorowania przestrzegania praw dziecka Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Ustanowienie niezależnego mechanizmu monitorowania przestrzegania praw dziecka - Postęp w kierunku ratyfikowania 3. protokołu fakultatywnego do międzynarodowej konwencji praw dziecka Ramy czasowe: działanie średnioterminowe Opracowanie odpowiadającej standardom międzynarodowym ustawy ramowej dotyczącej zwalczania przemocy wobec kobiet - Przyjęcie i wdrożenie odpowiadającej standardom międzynarodowym ustawy ramowej dotyczącej zwalczania przemocy wobec kobiet Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Utrzymanie faktycznego moratorium na wykonywanie egzekucji. - Dalsze przyłączanie się do transregionalnej inicjatywy w kwestii kary śmierci, PL Wskaźniki i harmonogram - Kontynuowanie ogólnokrajowego dialogu na temat zniesienia kary śmierci Ramy czasowe: działanie 51 PL Cele Działania Tunezji Możliwości wsparcia przez UE7 Wskaźniki i harmonogram średnioterminowe wspieranej przez UE w ramach Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych - Przyjęcie i wdrożenie projektu ustawy przedłożonego Zgromadzeniu Konstytucyjnemu w listopadzie 2012 r. Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Uchwalenie ustawy organicznej w sprawie krajowego organu ds. zapobiegania torturom - Zmiana ustawy dotyczącej organu ds. ochrony praw człowieka i faktyczne uruchomienie tego organu zgodnie z zasadami paryskimi (1993). - Ustanowienie krajowego organu ds. zapobiegania torturom - Zrewidowanie ustawy dotyczącej organu ds. ochrony praw człowieka zgodnie z zasadami paryskimi (1993). - Przyjęcie i wdrożenie statutu organu ds. ochrony praw człowieka. Ramy czasowe: działanie krótko- i średnioterminowe - Organizowanie szkoleń w zakresie praw człowieka dla pracowników sektora Ramy czasowe: wdrażanie przez cały okres trwania planu działania. 5) Przeprowadzenie reformy mediów i profesjonalizacja sektora. - Przyjęcie odpowiednich przepisów konstytucyjnych, ustawodawczych i wykonawczych - Zapewnienie niezbędnych szkoleń dla instytucji sektora - Zapewnienie udziału społeczeństwa obywatelskiego w opracowywaniu i monitorowaniu reform, a w szczególności udziału związków zawodowych i organizacji działających w dziedzinie wolności prasy i wypowiedzi 6) Wzmocnienie roli i potencjału społeczeństwa obywatelskiego. - Zapewnienie przejrzystych i otwartych ram dla organizowania i działalności podmiotów społeczeństwa obywatelskiego - Udostępnienie wiedzy specjalistycznej - Faktyczne funkcjonowanie Organu ds. Komunikacji Audiowizualnej. - Szkolenie Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego - Rozpoczęty dalszy dialog na temat mechanizmów ochrony dziennikarzy podczas wykonywania zawodu Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Udostępnienie wiedzy specjalistycznej - Szkolenie - Wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego - Przyjęcie ustaw gwarantujących wolność zrzeszania się wprowadzoną na mocy dekretu nr 2011-88 z dnia 24 września 2011 r. - Przyjęcie przejrzystych zasad publicznego finansowania stowarzyszeń Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Prowadzenie okresowych konsultacji PL 52 PL Cele Działania Tunezji Możliwości wsparcia przez UE7 Wskaźniki i harmonogram tematycznych i regionalnych z podmiotami społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności w ramach dialogu z UE Ramy czasowe: wdrażanie przez cały okres trwania planu działania. 7) Dialog na temat migracji, mobilności i bezpieczeństwa oraz zawarcie umowy o partnerstwie na rzecz mobilności. - Kontynuowanie dialogu na temat migracji, mobilności i bezpieczeństwa - Opracowanie i wdrożenie krajowej strategii w zakresie migracji i Tunezyjczyków zagranicą - Wdrożenie środków przewidzianych w ramach Partnerstwa na rzecz Mobilności (zwiększenie możliwości, zarządzanie wiedzą, zbieranie danych itd.). - Zapewnienie udziału społeczeństwa obywatelskiego w opracowywaniu i monitorowaniu reform -Współpraca z Biurem Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) w zakresie wdrażania regionalnego programu ochrony, przyjęcie ustawy i stworzenie możliwości administracyjnych związanych z azylem - Wsparcie dla wdrażania środków określonych w ramach Partnerstwa na rzecz Mobilności - Wsparcie techniczne i szkolenie w zakresie wdrażania strategii - Wsparcie techniczne i instytucjonalne - Wzmocnienie zdolności i udostępnienie specjalistycznej wiedzy - Wymiana doświadczeń i informacji z instytucjami i agencjami UE i państw członkowskich. - Wdrożenie strategii. - Wdrożenie celów strategii zgodnie z międzynarodowymi standardami Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Prowadzenie okresowych konsultacji z podmiotami społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności w ramach negocjowania partnerstwa na rzecz mobilności Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - W załączniku do partnerstwa na rzecz mobilności zostaną określone działania wspierające UE i państw członkowskich będących stronami tego partnerstwa Ramy czasowe: wdrażanie przez cały okres trwania planu działania. - Szkolenie - Wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego - Ustanowienie Komisji międzyministerialnej ds. monitorowania sytuacji w zakresie bezpieczeństwa i sytuacji humanitarnej w związku z zamknięciem obozu w Choucha Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Wsparcie w zakresie szkolenia i pomoc techniczna - Współpraca z UE w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej, w tym przemytu imigrantów i handlu ludźmi - Stały przedstawiciel UNHCR w Tunezji uczestniczy w pracach tej komisji - Wdrożenie środków określonych w Partnerstwie na rzecz Mobilności. Ramy czasowe: wdrażanie przez cały okres trwania planu działania. - Prowadzenie działań PL 53 PL Cele Działania Tunezji ukierunkowanych na promowanie związków między migracją a rozwojem - Prowadzenie badań na temat migracji, w szczególności profili migracyjnych - Promowanie ubezpieczeń społecznych dla pracowników tunezyjskich i członków ich rodzin i wdrożenie decyzji Rady Stowarzyszenia w sprawie koordynacji systemów ubezpieczenia społecznego między Tunezją a UE w ramach art. 65-68 układu eurośródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie między UE a Tunezją w celu poprawy możliwości przenoszenia uprawnień emerytalnych nabytych przez pracowników tunezyjskich i członków ich rodzin w UE zgodnie z art. 8 Partnerstwa na rzecz Mobilności zawartego między Tunezją, Unią Europejską i jej uczestniczącymi państwami członkowskimi - Utworzenie krajowego urzędu ds. migracji i przyznanie mu niezbędnych uprawnień w celu prowadzenia badań, opracowywania profili migracyjnych, polityk i ekspertyz w zakresie migracji - Wprowadzenie inicjatyw i programów pozwalających poprzez urząd na większe zaangażowanie tunezyjskich obywateli zagranicą w rozwój kraju Możliwości wsparcia przez UE7 Wskaźniki i harmonogram - Szkolenie - Wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego - Partnerstwo i wymiana między instytucjami - Zwiększenie potencjału poprzez szkolenie tunezyjskich kadr w zakresie wspólnotowych przepisów dotyczących koordynacji systemów ubezpieczeń społecznych, otwartej metody koordynacji (OMK), europejskiego systemu elektronicznej wymiany informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego (EESSI) - Spotkanie(a) podkomitetu „Migracja i sprawy społeczne” w celu rozpoczęcia dyskusji nad projektem decyzji w celu wdrożenia przepisów układu o stowarzyszeniu dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego - Wniosek do Rady Stowarzyszenia o przyjęcie projektu decyzji Ramy czasowe: działanie średnioterminowe Przedstawienie, przyjęcie i wdrażanie dekretu Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Wsparcie techniczne - Partnerstwo PL 54 PL Cele Działania Tunezji 8) Reformy gospodarcze na rzecz wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu, konkurencyjności oraz poprawy środowiska biznesowego i inwestycyjnego - Zreformowanie publicznego systemu sprawowania rządów, skonsolidowanie modernizacji administracji i przejrzystości zarządzania finansami publicznymi - Wzmocnienie odporności gospodarki przez skonsolidowanie podstaw makroekonomicznych - Rozpoczęcie refleksji nad reformą systemu dopłat do żywności i energii - Wdrożenie reformy systemu podatkowego (ramy prawne i instytucjonalne). - Wzmocnienie kontroli wewnętrznej i zewnętrznej, weryfikacja i audyt w sektorze publicznym - Wzmocnienie konkurencyjności gospodarki przez kontynuowanie programów reform, ożywienia i modernizacji [oraz utworzenie odpowiednich ram] (przemysł, rolnictwo, usługi, rzemiosło i turystyka) Możliwości wsparcia przez UE7 Wskaźniki i harmonogram - Zatwierdzenie i wdrożenie krajowej - Wsparcie w strategii w zakresie systemu szczególności przez sprawowania rządów i walki z kontynuowanie korupcją. programów Ramy czasowe: działanie wspierania ożywienia długoterminowe i zarządzania budżetem według - - Dalsze wdrażanie polityki celów zarządzania budżetem według celów: : Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Udostępnienie Ramy czasowe: działanie wiedzy długoterminowe specjalistycznej, szkolenie, wsparcie - - Wdrożenie aktywnego zarządzania instytucjonalne i środkami publicznymi partnerstwo Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Dialog na temat strategii ożywienia - - Rozpoczęta analiza reformy systemu dopłat do żywności i energii Ramy czasowe: działanie krótko- i średnioterminowe - Wspieranie programów - - Przyjęty program reformy systemu modernizacji w podatkowego sektorze przemysłu, rolnictwa, rzemiosła i Ramy czasowe: działanie średnioterminowe turystyki - Wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego - Wdrożony plan dematerializacji dla zamówień publicznych Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - - Zapoczątkowana nowa generacja największych aplikacji państwowych (e-gov, open data) - Ramy czasowe: działanie długoterminowe - Zintensyfikowanie ekologicznego wzrostu w celu realizacji strategii promowania ekologicznej gospodarki - - Opracowanie i wdrożenie nowego planu działania dla usankcjonowania dostępu do informacji w świetle nowej ustawy organicznej odnoszącej się do tej kwestii - Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - - Opracowanie strategicznych ram dla konsultacji z obywatelami Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Przyjęta i wdrożona strategia PL 55 PL Cele Działania Tunezji Możliwości wsparcia przez UE7 Wskaźniki i harmonogram restrukturyzacji i wzmocnienia kontroli wewnętrznej i zewnętrznej, weryfikacji i audytu w sektorze publicznym Ramy czasowe: działanie długoterminowe - Rozpoczęty program modernizacji sektora turystyki i kontynuowane programy modernizacji rolnictwa, przemysłu, usług i rzemiosła Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Zweryfikowanie ustawodawczych i wykonawczych ram prawnych i wzmocnienie polityk i narzędzi sprzyjających przedsiębiorstwom w zakresie inwestowania, środowiska biznesowego i partnerstwa, w szczególności przez wzmocnienie ochrony inwestycji zagranicznych - Uwrażliwienie podmiotów gospodarczych a w szczególności tunezyjskich MŚP i udostępnienie im niezbędnego wsparcia dla stosowania europejskich wytycznych i norm przyjętych przez Tunezję - Udostępnienie specjalistycznej wiedzy i szkolenia - Opracowane ramy prawne i instytucjonalne partnerstw publicznoprywatnych Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Wsparcie dla polityk i programów finansowania innowacji i sektora prywatnego - Wsparcie w zakresie przyciągania inwestycji UE - Wsparcie instytucjonalne i partnerstwo - Wsparcie dla wspólnej rady ds. przedsiębiorczości - Zweryfikowany kodeks inwestycji działanie krótkoterminowe Ustanowiony krajowy organ ds. inwestycji Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Funkcjonująca wspólna rada ds. przedsiębiorczości Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Wskaźnik zmian inwestycji lokalnych i zagranicznych w Tunezji Ramy czasowe: działanie długoterminowe - Wsparcie dla umiędzynarodowienia małych i średnich - Włączenie wniosków o partnerstwo przedsiębiorstw z europejskimi MŚP do bazy danych (MŚP), między Enterprise Europe Network innymi przez - Ramy czasowe: działanie współpracę między średnioterminowe europejskimi i tunezyjskimi MŚP - Zwiększenie liczby MŚP poprzez sieć uczestniczących w spotkaniach „Enterprise Europe organizowanych przez „Enterprise Network” Europe Network” PL 56 PL Cele Działania Tunezji Możliwości wsparcia przez UE7 Wskaźniki i harmonogram Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Poprawa zarządzania krajowym systemem statystycznym oraz jakość i dostępność produktów statystyki - Udostępnienie specjalistycznej wiedzy i szkolenia - Przyjęty plan działania dla modernizacji krajowego systemu statystycznego - Wsparcie dla projektów modernizacji krajowego systemu statystycznego Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Wsparcie instytucjonalne i partnerstwo - Liczba szeregów statystycznych dostępnych na stronie internetowej krajowego urzędu statystycznego - Liczba publikacji oficjalnych szeregów i metod statystycznych zgodnie z normami i standardami międzynarodowymi dostępna na stronie internetowej krajowego urzędu statystycznego Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Liczba zapytań na stronie internetowej krajowego urzędu statystycznego w ramach przekształcenia strony Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Raporty jakościowe dla poszczególnych dziedzin statystycznych Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Harmonogram publikacji danych Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Wdrożenie polityki rozwoju usług transportowych i infrastruktury oraz krajowej strategii na rzecz zrównoważonego transportu - Wspieranie wdrażania krajowej strategii rozwoju logistyki - Sprzyjanie rozwojowi sieci i infrastruktury PL - Udostępnienie specjalistycznej wiedzy i szkolenie - Przyjęta polityka transportowa Ramy czasowe: działanie długoterminowe - Rozpoczęcie negocjacji umowy o liberalizacji przestrzeni powietrznej, tzw. „open sky”. - Wsparcie w zakresie przyciągania Ramy czasowe: działanie inwestycji UE krótkoterminowe - Wsparcie instytucjonalne i partnerstwo - Wdrożenie krajowej strategii rozwoju logistyki Ramy czasowe: działanie krótko- i średnioterminowe - Zweryfikowany kodeks 57 PL Cele Działania Tunezji Możliwości wsparcia przez UE7 telekomunikacyjnej Wskaźniki i harmonogram telekomunikacji, aby zapewnić trwale dostępność i dostęp do wydajnych sieci/usług ICT we wszystkich regionach - Rozwijanie i wzmacnianie sieci, infrastruktury i wzajemnych połączeń sieci energetycznych Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Opracowany dokument dotyczący polityki energetycznej, definiujący cele i strategie Ramy czasowe: działanie długoterminowe - Określenie i wdrożenie strategii sektorowych sprzyjających rozwojowi sektorów o dużym potencjale wzrostu - Udostępnienie specjalistycznej wiedzy i szkolenie - Dialog instytucjonalny - Określenie i wdrożenie krajowego planu strategicznego „Tunezja Cyfrowa” - Wsparcie instytucjonalne i partnerstwo - Określona nowa strategia przemysłowa sprzyjająca sektorom o dużym potencjale wzrostu Ramy czasowe: działanie średnio- i długoterminowe - Ramy partnerstwa sektorowego określające wspólne cele (przemysł włókienniczy i odzieżowy oraz części samochodowe). Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Wskaźnik postępu inwestycji w infrastrukturę przemysłową i technologiczną Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Wdrożenie Krajowego Planu Strategicznego i planu działania „Tunezja Cyfrowa” (2013-2018) Ramy czasowe: działanie średnioterminowe 9) Pogłębienie integracji, zawarcie pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu oraz zbliżenie przepisów do dorobku prawnego UE. - Dokończenie etapu przygotowawczego do negocjacji pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu - Dialog instytucjonalny - Rozpoczęcie negocjacji pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu - Poprawa warunków dostępu PL - Udostępnienie specjalistycznej wiedzy i szkolenie - Wsparcie finansowe poprzez bieżący program wsparcia konkurencyjności i 58 - Rozpoczęcie negocjacji DCFTA w świetle zaleceń fazy przygotowawczej - Konsultacje ze społeczeństwem obywatelskim w fazie negocjacji - Układ o ocenie zgodności oraz akceptacji wyrobów przemysłowych podpisany dla priorytetowych sektorów PL Cele Działania Tunezji do rynku dóbr i usług oraz usługodawców - Zbliżenie przepisów horyzontalnych (w zakresie akredytacji, oceny zgodności i nadzoru rynku) i sektorowych - Kontynuowanie i przyspieszenie modernizacji instytucji odpowiedzialnych za akredytację, normalizację, ocenę zgodności, metrologię i nadzór rynku - Negocjowanie z UE układu o ocenie zgodności oraz akceptacji wyrobów przemysłowych w sektorze materiałów budowlanych i wyrobów elektrycznych, a następnie włączenie do układu innych sektorów priorytetowych - Dalsze zbliżenie przepisów tunezyjskich z przepisami UE w dziedzinach określonych jako priorytetowe w ramach DCFTA - Dalsze wdrażanie środków celnych sprzyjających ułatwieniu handlu - Poprawa poziomu ochrony konsumentów przez: - wzmocnienia możliwości administracyjnych dla stosowania polityki ochrony konsumenta; Możliwości wsparcia przez UE7 ułatwienia dostępu do rynku w celu modernizacji instytucji odpowiedzialnych za jakość, akredytację, ocenę zgodności i nadzór rynku Wskaźniki i harmonogram Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Liczba projektów partnerstwa zawartych w dziedzinach objętych DCFTA - Wzmocnienie infrastruktury kontroli - Liczba projektów partnerstwa i wsparcia instytucjonalnego zrealizowanych w ramach „programu wsparcia negocjacji i wdrażania planu działania” - Partnerstwo Ramy czasowe: działanie krótko- i średnioterminowe - Wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego - Pomoc techniczna i wspieranie poprzez bieżący program wsparcia układu o stowarzyszeniu i przemian oraz program, który będzie obowiązywał po zakończeniu ww. programu jako wsparcie negocjacji i wdrażania planu działania - wzmocnienie roli stowarzyszeń w ochronie konsumentów. 10) Rozwój kompetencji, dostęp do wiedzy i innowacji PL - Zreformowanie, poprawa jakości i wzmocnienie zarządzania krajowymi systemami edukacji, szkolnictwa wyższego i szkolenia zawodowego • Udostępnienie wiedzy specjalistycznej i wymiana informacji • Wsparcie budżetowe przez bieżący program PEFESE • Wsparcie instytucjonalne przez bieżący 59 - Przyjęcie i wdrożenie strategii zarządzania sektorem edukacji, szkolnictwa wyższego i szkolenia zawodowego opartej na zatrudnialności Ramy czasowe: działanie średnio- i długoterminowe - Przyjęcie krajowych ram kwalifikacji i walidacji efektów uczenia się i doświadczeń; wdrożenie na podstawie wskaźników PL Cele Działania Tunezji Możliwości wsparcia przez UE7 projekt TEMPUS i partnerstwo • Wsparcie metodyczne Europejskiej Fundacji Kształcenia. • Wsparcie finansowe przez przyszły program Erasmus + w dziedzinach szkolnictwa wyższego i młodzieży Wskaźniki i harmonogram statystycznych, o których mowa poniżej Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Liczba programów podwójnych dyplomów i podwójnego promotorstwa zrealizowanych przez Tunezję i państwa UE Ramy czasowe: działanie średnioterminowe Z zastrzeżeniem dostępności statystyk: - Liczba działów/dziedzin technicznych utworzonych w systemie szkolnictwa (w ujęciu długoterminowym) - Odsetek szkół posiadających dostęp do internetu - Odsetek młodych absolwentów szkolnictwa wyższego, którzy znaleźli zatrudnienie w ciągu roku po uzyskaniu dyplomu - Odsetek uczniów kończących szkołę średnią, którzy uzyskali orientację zawodową Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Liczba instytucji badawczych i innowacyjnych uczestniczących w Europejskiej Przestrzeni Badawczej i liczba wspólnych projektów - Wzmocnienie roli krajowego systemu badań i innowacji - Promowanie zbliżenia i integracji Tunezji z Europejską Przestrzenią Badawczą Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Dalsze wdrażanie programu PASRI (projekt na - Większa liczba studentów i pracowników naukowych uczestniczących w specjalnych europejskich programach badawczych rzecz systemu badań i innowacji) i Ramy czasowe: działanie średnioterminowe skonsolidowanie go na poziomie regionalnym 11) Zatrudnienie, spójność i integracja społeczna oraz rozwój regionalny i lokalny - Opracowanie i wdrożenie krajowej zintegrowanej strategii zatrudnienia i zwiększenia szans na zatrudnienie - Udostępnienie wiedzy specjalistycznej i szkolenia - Wymiana informacji PL 60 Wdrożona zintegrowana krajowa strategia na rzecz zatrudnienia Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Zawarta nowa umowa społeczna i powołane podkomisje techniczne PL Cele Działania Tunezji - Zwiększenie dynamiki przekształceń gospodarczych i społecznych poprzez zawarcie nowej umowy społecznej i faktyczny dialog społeczny między partnerami społecznymi - Promowanie polityki włączenia społecznego i ustanowienie środków walki z ubóstwem i integracji grup społecznych najbardziej podatnych na zagrożenia - Opracowywanie przepisów prawa pracy tak, by były bardziej przejrzyste i nowoczesne i sprzyjały uelastycznieniu rynku pracy, jednocześnie chroniąc prawa pracowników - Ustanowienie krajowego minimum ochrony socjalnej - Wdrożenie przepisów dotyczących koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych określonych w art. 65 i następnych układu zgodnie z art. 8 Partnerstwa na rzecz Mobilności Możliwości wsparcia przez UE7 i dialog instytucjonalny - Wsparcie instytucjonalne i pomoc techniczna - Wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego - Wsparcie instytucjonalne i partnerstwo, a w szczególności wzmocnienie możliwości instytucjonalnych kas ubezpieczeń społecznych. - Wsparcie techniczne w zakresie ochrony socjalnej (reforma systemu emerytalnego, ocena nowego systemu ubezpieczeń zdrowotnych itd.) - Szkolenia, wymiana doświadczeń i specjalistycznej wiedzy, kampanie uwrażliwiające - Program tematyczny i współpraca z wyspecjalizowanymi instytucjami UE Wskaźniki i harmonogram Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Powołanie Krajowej Rady Dialogu Społecznego Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Funkcjonalne narzędzie(a) tworzenia sieci współpracy podmiotów publicznych ds. informacji na temat zatrudnienia, poradnictwa zawodowego i pomocy w znalezieniu zatrudnienia Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - System systematycznej oceny aktywnych polityk zatrudnienia Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Przyjęcie programu dla Tunezji na rzecz godnej pracy Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Wdrożenie systemu informacji o rodzinach najbardziej potrzebujących i posiadających ograniczone dochody Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Opracowana strategia walki z ubóstwem i działania na rzecz włączenia społecznego i jej wdrażanie rozpoczęte. Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Spotkanie podkomitetu „migracja i sprawy społeczne” w celu rozpoczęcia dyskusji nad projektem decyzji w celu wdrożenia przepisów układu o stowarzyszeniu dotyczących koordynacji systemów ubezpieczenia społecznego Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe PL 61 PL Cele Działania Tunezji Możliwości wsparcia przez UE7 Wskaźniki i harmonogram - Wniosek do Rady Stowarzyszenia o przyjęcie projektu decyzji Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Wszczęcie globalnego procesu decentralizacji i lokalnego sprawowania rządów oraz wprowadzania zmian w zadaniach służb państwa - Zwiększenie wysiłków w zakresie rozwoju regionalnego i lokalnego i zmniejszenie nierówności między poszczególnymi obszarami - Poprawa systemu sprawowania rządów przez instytucje odpowiedzialne za rozwój regionalny - Poprawa skuteczności polityk rozwoju regionalnego i lokalnego - Dialog instytucjonalny i wymiana informacji w celu wprowadzenia Tunezji w logikę UE w zakresie rozwoju regionalnego i spójności - Udostępnienie specjalistycznej wiedzy i szkolenia - Bieżące wsparcie budżetowe na zwiększenie możliwości władz lokalnych - Wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego - Wsparcie dla polityk i programów rozwoju regionalnego - Wsparcie instytucjonalne i partnerstwo - Współpraca transgraniczna i zdecentralizowana Przyjęty plan działania na rzecz decentralizacji i lokalnego systemu sprawowania rządów Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Rozpoczęta reforma systemów prawnych i wykonawczych (ustawy i akty wykonawcze), systemu instytucjonalnego i organizacyjnego (kompetencje i zakres obowiązków) oraz systemów finansowania (lokalny system podatkowy) regulujących działanie samorządów lokalnych Ramy czasowe: działanie długoterminowe - Przyjęta strategia zarządzania zasobami ludzkimi na poziomie lokalnym Ramy czasowe: działanie długoterminowe - Zadania służb państwa, na szczeblu centralnym i regionalnym, wsparte w ramach wprowadzania decentralizacji działanie długoterminowe - Projekty zrealizowane w ramach partnerstwa z tunezyjskimi i europejskimi samorządami lokalnymi Ramy czasowe: działanie krótko- i średnioterminowe - Dalsze wspieranie zwiększania możliwości samorządów lokalnych i szkolenia przedstawicieli samorządów lokalnych - Przyczynianie się do PL 62 PL Cele Działania Tunezji Możliwości wsparcia przez UE7 rozwoju organów odpowiedzialnych za rozwój na poziomie regionalnym - Wdrożenie reformy sektora opieki zdrowotnej, ze szczególnym naciskiem na wydajność i lepszy dostęp do opieki wysokiej jakości - Udostępnienie wiedzy specjalistycznej i szkolenia - Wkład w modernizację infrastruktury opieki zdrowotnej Wskaźniki i harmonogram - - Opracowana strategia reformy zdrowia Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - - Wdrożenie reformy systemu opieki zdrowotnej - Ramy czasowe: działanie średnio- i długoterminowe - Wsparcie instytucjonalne i partnerstwo 12) Rozwój rolnictwa i wsi - Wdrożenie wieloletniego programu rozwoju rolnictwa i wsi zgodnie ze strategicznymi wytycznymi w zakresie krajowego rolnictwa i ENPARD - Zintensyfikowanie programu modernizacji gospodarstw rolnych, sektorów, organizacji i instytucji oraz struktur wsparcia technicznego dla rolnictwa - Wsparcie rozwoju rolnictwa o wysokim poziomie jakości (produkty ekologiczne i oznaczenia geograficzne), sektora rybołówstwa i akwakultury - Udostępnienie wiedzy specjalistycznej i szkolenia - Wsparcie w szczególności przez przyszły projekt pilotażowy ENPARD - Wsparcie dla programu modernizacji rolnictwa - Wsparcie instytucjonalne i partnerstwo - Wsparcie dla organizowania seminariów na temat ChOG/ChNP i produktów ekologicznych - - Wieloletni program rozwoju rolnictwa i wsi opracowany i operacyjny Ramy czasowe: wdrażanie przez cały okres trwania planu działania - - Wznowiony program modernizacji rolnictwa (liczba zaangażowanych gospodarstw i instytucji wspierających) - Ramy czasowe: działanie długoterminowe - - Ożywienie działalności głównych sektorów rolnictwa (uprawy polowe, owoce i warzywa, mięso, mleko) Ramy czasowe: działanie krótko- i średnioterminowe - - Włączenie 20 % populacji do sektora spółdzielczości Ramy czasowe: działanie długoterminowe - - Wdrożone strategie rozwoju sektora rybołówstwa, akwakultury i rolnictwa ekologicznego Ramy czasowe: średnioterminowe 13) Rozwój i wdrożenie strategii i programów PL - Poprawa zarządzania środowiskowego i propagowanie podejścia opartego na bliskim kontakcie - Udostępnienie wiedzy specjalistycznej i szkolenia 63 - - Wzmocnione struktury i działania środowiskowe na szczeblu regionalnym i lokalnym Ramy czasowe: działanie PL Cele zmierzających do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju Działania Tunezji (decentralizacja, zarządzanie lokalne), w szczególności poprzez wzmocnienie polityki i administracji krajowej w zakresie dostępu do informacji i udziału całego społeczeństwa - Wdrożenie ram strategicznego planowania dotyczącego w szczególności zrównoważonego rozwoju (gospodarka ekologiczna, polityka zmiany klimatu, odpowiedzialność społeczna organizacji, innowacje i technologie ekologiczne) Możliwości wsparcia przez UE7 - Wzmocnienie współpracy instytucjonalnej i partnerstwo - Wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego - Dialog polityczny i instytucjonalny średnioterminowe - - System informowania o środowisku i zrównoważonym rozwoju wdrożony z udziałem społeczeństwa obywatelskiego Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Krajowa strategia zrównoważonego rozwoju i strategiczny kierunek dla gospodarki ekologicznej opracowane i zatwierdzone przez poszczególne zainteresowane strony - Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Krajowy program dekontaminacji ośrodków przemysłowych opracowany, a jego wdrażanie rozpoczęte Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Wdrożenie krajowego programu zapobiegania zanieczyszczeniom, ograniczenia zanieczyszczania, modernizacji środowiska i zarządzania odpadami - - Przeprowadzony strategiczny przegląd sektora odpadów Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Opracowana strategia promowania różnorodności biologicznej i warunków życia mieszkańców środkowych obszarów kraju oraz w pobliżu parków narodowych na południu i oaz - Wdrożenie odpowiednich międzynarodowych umów i konwencji regionalnych z dziedziny ochrony środowiska i klimatu, zwalczania pustynnienia i zachowania bioróżnorodności Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Rozwój obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, propagowanie warunków życia mieszkańców środkowych obszarów kraju oraz w pobliżu parków narodowych na południu i oaz przez promowanie lokalnych działań środowiskowych skutkujących tworzeniem miejsc pracy i wartości dodanej - opracowane i wdrożone, w szczególności ekoturystyka - Opracowana i zatwierdzona krajowa strategia w sprawie zmian klimatu Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Opracowana zaktualizowana inwentaryzacja gazów cieplarnianych Ramy czasowe: działanie krótkoterminowe - Wdrożony system MRV (monitoring, raportowanie, weryfikacja) w sektorze energetyki, przemysłu, rolnictwa i gospodarki odpadami Ramy czasowe: działanie średnioterminowe - Wdrożenie strategii i programów mających na celu złagodzenie i dostosowanie do zmian klimatu PL Wskaźniki i harmonogram 64 PL