Linux podobnie jak MacOS X są systemami opartymi

Linux podobnie jak MacOS X są systemami opartymi na Unixie. Wiele programów
linuxowych działa z poziomu terminala – dlatego aby móc ich używać należy poznać
podstawowe komendy systemu Unix.
Nauczycie się m. in. jak tworzyć, kopiować, przenosić i kasować pliki oraz katalogi.
Jest to oczywiście jedynie pogląd na podstawowe komendy system Linux, dla osób
nie obeznanych z systemem.
lista katalogów i plików
Aby zobaczyć zawartość danego katalogu należy wpisać komendę:
ls
Aby zobaczyć zawartość katalogu wraz z detalami, posortowaną wg daty utworzenia
należy wpisać:
ls -lrt
lokalizacja plików i katalogów
Przy pracy z plikiem lub katalogiem konieczne jest podanie programowi ścieżki
dostepu do niego. Można to zrobić na dwa sposoby: względny i bezwzględny.
Ścieżka bezwzględna zawiera cała adres danego pliku, np.:
/home/user/Desktop/file.txt
Ścieżka względna opisana jest przy użyciu znaków “.” oraz „/” :
./=katalog docelowy
../=katalog powyżej katalogu./ (jeden katalog do góry)
/=katalog root
gdy nie podamy przy komendzie lokalizacji pliku, wtedy domyślnie system lokalizuje
ten plik w katalogu ./
Aby określić w jakim katalogu aktualnie się znajdujemy można wpisać komendę Print
Working Directory:
pwd
powinniśmy wtedy uzyskać ścieżkę do katalogu, w którym aktualnie się znajdujemy,
np.:
/home/directory1/
tworzenie katalogów
Aby utworzyć nowy katalog wpisz:
mkdir katalog1
Ta komenda utworzy katalog o nazwie katalog1.
zmiana katalogu
Aby przejść do katalogu o poziom niżej/głębiej wpisz:
cd katalog1
Aby przejść do katalogu o poziom wyżej/płycej wpisz:
cd ..
Proszę wrócić do katalogu1, stworzyć katalog o nazwie katalog2 i wejść do niego.
Aby wrócić bezpośrednio do katalogu domowego /home proszę wpisać komendę:
cd
podgląd plików
Jest wiele sposobów edytowania plików. Jednym z prostszych sposobów jest
skorzystanie z komendy less. Aby wy-edytować plik wpisz:
less nazwa_pliku
Gdzie “nazwa_pliku” jest to plik w obecnym katalogu. Ta komenda wyświetla tak
dużo z pliku źródłowego ile zmieści się na ekranie. Aby przewijać plik używamy
strzałek. Użycie spacji przewinie tekst o kolejną stronę.
Aby wyszukać w pliku określone słowo należy użyć komendy
/słowo
gdzie “słowo” oznacza ciąg znaków, który chcemy wyszukać.
Aby zakończyć edycję pliku należy użyć:
q
kopiowanie plików
Aby skopiować plik z użyciem terminala, stosujemy komendę:
cp
Np:
cp plik1.txt plik2.txt
Za pomocą powyższego przykładu stworzymy “plik2” który będzie zawierał
informację z “pliku1”. Jeśli operacje będzie miała miejsce w jednym katalogu to
będziemy mieli dwa pliki z tą samą zawartością o różnych nazwach.
Za pomocą polecenia cp możemy również skopiować plik z jednego katalogu do
drugiego.
Np.:
cp /home/user/Pulpit/zdjecie.jpg /home/katalog/zdjecia/fotka.jpg
Powyższa komenda skopiuje plik “zdjecie.jpg” z Pulpitu do katalogu
/home/katalog/zdjecia/ i zmieni jego nazwę na “fotka.jpg”. Jeśli nie chcemy zmieniać
nazwy pliku wtedy w ścieżce docelowej nie musimy wskazywać nazwy pliku:
cp /home/user/Pulpit/zdjecie.jpg /home/katalog/zdjecia/
Zamiast używać ścieżki bezwzględnej można użyć ścieżki względnej. Np.: możemy
skopiować “plik1” z podanego katalogu do katalogu źródłowewgo:
cp /home/user/Pulpit/plik1 ../
lub:
cp ./plik1 ../
lub:
cp plik1 ../
Aby skopiować cały katalog, należy użyć znacznika -r:
cp -r kopiowany.katalog/ nowy.katalog/
Np.:
cp -r /home/user/zdjecia/ /home/pliki/zdjecia_do_wywolania
kopiuje katalog zdjecia z folderu user do katalogu zdjecia_do_wywolania w folderze
pliki.
przenoszenie plików
W systemie Unix przenoszenie plików jest tożsame ze zmianą nazwy. Używamy do
tego polecenia mv:
mv plik1 plik2
Np.:
mv stronka.html index.html
polecenie to zmienia plik stronka.html w plik index.html.
Pliki mogą być przenoszone z jednego katalogu do drugiego:
mv location/file1 location/file2
Np.:
mv /home/user/zdjecia /home/fotki
Powyższym poleceniem przenosimy plik zdjecia do katalogu home pod nazwą fotki.
usuwanie plików
Do usuwania plików używamy polecenia rm.
rm nazwapliku
Np., aby usunąć plik o nazwie sekwencje.nex należy wpisać komendę:
rm sekwencje.nex
Aby usunąć plik z katalogu innego niż aktualny przy nazwie pliku należy podać
ścieżkę dostępu. Np.:
rm /home/user/Pulpit/sekwencje.nex
usuwanie katalogów
Aby usunąć katalog wpisz następujące polecenie:
rm -r katalog1
Wraz z katalogiem zostaną usunięte wszystkie pliki i katalogi w nim zawrte.
pomoc
Aby uzyskać pomoc dotyczącą danej komendy należy użyć polecenie man.
man command
Przykładowo chcąc uzyskać pomoc dotyczącą kopiowania plików wpisz:
man cp
Aby wyłączyć plik pomocy wpisz:
q
Edycja plików – EMACS
W edytorze EMACS podczas wykonywania komend używa się kombinacji klawiszy
funkcyjnych (ctrl, alt, shift) w połączeniu z klawiszami literowymi. Np. Oznaczenie
Ctrl-H oznacza, iż aby wywołać jakąś komendę należy wcisnąć control i przy
wciśniętym przycisku nacisnąć h. Kombinacja Ctrl-h t oznacza, iż do wywołania
komendy należy wcisnąć h przy wciśniętym przycisku control, następnie puścić oba i
wcisnąć t.
Aby uruchomić tutorial EMACS wciśnij:
Ctrl-h t
Uruchamianie pomocy:
Ctrl-h
Wyjście z edytora:
Ctrl-x Ctrl-c
Ważna i przydatna komenda - cofnij ostatnią zmianę:
Ctrl-x u
Tworzenie i edycja plików
Aby otwprzyć plik w edytorze EMACS należy użyć komendy:\
emacs plik
(plik może być intniejącym lub nowym plikiem)
Aby zapisać plik:
Ctrl-x-s
Aby zapisać jako:
Ctrl-x Ctrl-w
Aby wybrać plik z obecnego katalogu:
Ctrl-x Ctrl-f
Poruszanie się wewnątrz pliku:
poprzedni wiersz Ctrl-p
następny wiersz Ctrl-n
literka wstecz Ctrl-b
literka do przodu Ctrl-f
słowo wstecz alt-b
słowo do przodu alt-f
strona do przodu Ctrl-v
strona do tyłu alt-v
na początek pliku alt-shift-<
na koniec pliku alt-shift->
kopiowanie, wycinanie i wklejanie tekstu
Ustawić kursor w pozycji gdzie chcemy zacząć kopiowanie lub wycinanie
ustawić marker rozpoczynający – set mark za pomocą klawiszy ctrl-spacja
zaznaczyć tekst
wycinanie tekstu Ctrl-w
kopiowanie tekstu Alt-Shift-w
wklejanie tekstu Ctrl-y