Masaż dziecka krok po kroku

Masaż dziecka krok po
kroku
Czułe chwile z maluszkiem. Masaż dziecka
krok po kroku.
Masaż dziecka praktykowano od zawsze, jako instynktowną formę kontaktu z nim. Popularność tej
formy masażu w Europie sięga lat 70 kiedy to terapeuci i fizjoterapeuci podążali do Indii skąd
wywodzi się sztuka masażu dziecka.
Niniejszy poradnik adresowany jest do wszystkich rodziców małych dzieci tuż po narodzeniu jak i tych
większych. Masaż dziecka można praktykować już od wczesnych chwil jego życia. Na drodze
obserwacji zauważono, że ma on korzystny wpływ na rozwój fizyczny dziecka, oddziałując na
funkcjonowanie układu krążenia czy wydolności oddechowej dziecka bądź regulacji systemu
trawiennego. Również traktowany, jako forma terapii dotykowej, jest zalecany, jako sposób na
wycieszenie dziecka, regulację jego snu i poprawę nastroju. Dzięki zabiegom masowania umacnia się
więź pomiędzy rodzicem a dzieckiem, które od pierwszych chwil swojego życia pod wpływem czułego
dotyku, czuje się bezpiecznie.
Więcej na temat wpływu masażu na rozwój bio-psycho-społeczny dziecka dowiesz się czytając
dwuczęściową publikację w naszym serwisie:


http://pielegnacjadziecka.pl/mama/pielegnacja/wplyw-masazu-na-prawidlowy-rozwojdziecka-cz-1
http://pielegnacjadziecka.pl/mama/pielegnacja/wplyw-masazu-na-prawidlowy-rozwojdziecka-cz-2
Przed rozpoczęciem krótkiego szkolenia jak samodzielnie wykonywać masaż dziecka dowiedz się
więcej na temat samego przygotowania do masażu i stworzenia odpowiednich warunków, jakie
powinny panować w miejscu, w którym będzie on wykonywany. Te informacje odnajdziesz w naszym
serwisie PielegnacjaDziecka.pl a dokładniej:


http://pielegnacjadziecka.pl/mama/pielegnacja/wplyw-masazu-na-prawidlowy-rozwojdziecka-cz-1
http://pielegnacjadziecka.pl/mama/pielegnacja/wplyw-masazu-na-prawidlowy-rozwojdziecka-cz-2
Następnie zapoznaj się z kilkoma podstawowymi zasadami, które pozwolą Ci w pełni wykorzystać
zalety tej formy kontaktu ze swoim maleństwem.
Pamiętaj!



Ustal stałą porę masażu i miejsce gdzie będzie on wykonywany. Pora masażu powinna stać
się rytuałem jak codzienna kąpiel. Miejsce, w którym odbywa się masaż nie powinno
rozpraszać uwagi dziecka np. kolorowymi dekoracjami ścian czy zbyt intensywnym
oświetleniem.
Nie rozpoczynaj masażu, kiedy zauważysz, że dziecko nie wykazuje ochoty. Jeśli masaż ma na
celu uspokojenie dziecka i po kilku minutach nie ma poprawy a wręcz Twoje próby wywołują
większe zniecierpliwienie dziecka, przerwij masaż.
Jeśli dziecko w trakcie masażu zacznie płakać, okazywać werbalnie bądź niewerbalnie oznaki
niezadowolenia, przerwij masaż i uspokój dziecko tuląc je do siebie.
To również…



Nie wykonuj masażu, kiedy dziecko jest senne bądź głodne. Upewnij się, że najpierw
wszystkie jego podstawowe potrzeby, jak np. głód, pragnienie czy sen zostały zaspokojone.
Masaż należy wykonywać od godziny do półtorej po nakarmieniu dziecka.
Na tydzień od momentu szczepienia dziecka należy przerwać przeprowadzanie regularnych
seansów masażu.
Zrezygnuj z masażu, jeśli zauważysz u dziecka jakiekolwiek oznaki infekcji skórnej (wysypkę,
zmiany skórne, które mogą ulec rozprzestrzenianiu się po jego ciele).
A Ty…?
Jeśli czujesz się zmęczona, senna nie wykonuj masażu dziecka. Ten wspólnie spędzony czas ma być
przyjemnością również dla Ciebie. Nie zmuszaj się tylko, dlatego, że wcześniej to zaplanowałaś
i chcesz dotrzymać z góry narzuconego harmonogramu. Nikt z nas nie chciałby iść do masażysty,
który powita nas z ponurą miną.
Podstawowe techniki masażu
Tak naprawdę niejednokrotnie wykonywałaś poniższe czynności. Techniki masażu oparte są na
naturalnym, instynktownym dotyku. Poznanie ich bliżej, pozwoli Ci świadomie wykonywać masaż
danej części ciała dziecka. Wyróżniamy:
Głaskanie:




Jedna z podstawowych technik masażu, od której rozpoczynamy masaż danej części ciała
dziecka.
Głaskanie jest etapem wstępnym do właściwej sesji masażu ogólnego. Oswaja dziecko
z dotykiem, relaksuje oraz pozwala odpowiednio natłuścić olejkiem bądź kremem skórę
dziecka.
Pamiętaj by głaszcząc wykonywać to całą dłonią ze złączonymi palcami. Ciało dziecka głaszcz
odpowiednio stopniując siłę nacisku.
Jeśli przeprowadzasz seans masażu z noworodkiem, ruchy wykonuj delikatnie, koncentrując
siłę na opuszkach palców. Z biegiem czasu, na skutek rozwoju masy mięśniowej dziecka jak
również jego oswojenia się z Twoim dotykiem, możesz zwiększać siłę nacisku.
Ugniatanie:

W zakres ruchów o charakterze ugniatania wchodzą takie sposoby dotyku dziecka jak:
- delikatne naciskanie
- wyciskanie
- naciąganie
- przesuwanie miękkich fałdek skórnych dziecka.


Można wykonywać jedną lub obiema dłońmi w zależności od wieku dziecka i obszaru
wykonywanego masażu.
Technika ta zalecana jest, kiedy dziecko już nieco podrośnie i kiedy jego tkanka podskórna
stanie się silniejsza i bardziej odporna.
Rozcieranie:


Polega na delikatnym rozcieraniu małych powierzchni ciała, opuszkami palców, kciukiem
bądź nasadą dłoni.
Istotne jest by obserwować reakcje dziecka na tą formę dotyku, by wyczuć intensywność
nacisku na skórę dziecka.


Należy wykonywać wyłącznie, kiedy zauważymy, że dziecko jest odprężone. Stosujemy je po
etapie wstępnym głaskania, delikatnie prostując ręce i nogi dziecka.
Rozciąganie wpływa na elastyczność stawów, stymuluje rozwój zakresu ruchu dziecka.
Oklepywanie:


Oklepywanie to nic innego jak delikatne ostukiwanie dziecka, gdzie dłonie są w pozycji
zaokrąglonej, ruch wykonuje się dynamicznie w równomiernym tempie.
Nie potrzeba przy tym olejku czy kremu.
Masaż głowy i twarzy krok po kroku
Wpływ masażu na tą część ciała:


pomaga wyrabiać dziecku samoświadomość własnego
ciała,
jest pomocny przy takich dolegliwościach jak katar
objawiający się zatkanym nosem. Masaż pomaga
oddzielić śluz z nosa i zatok przynosowych.
Krok 1. Głaskanie
Główkę dziecka masuj powoli dotykając opuszkami palców
również owłosioną część główki. Masaż głowy przypomina
delikatne głaskanie, muskanie, dlatego wykonuj go naturalnie,
instynktownie wyczuwając czy dziecku sprawia to przyjemność
i wywołuje jego wyciszenie.
Krok 2.
Po etapie głaskania okrężnymi ruchami główki dziecka, dłonie zegnij wokół główki dziecka, jakbyś
chciała objąć całą i wykonuj okrężne ruchy od czubka* głowy, po uszka aż do brody.
*Pamiętaj by omijać okolice ciemiączka, szczególnie w pierwszym okresie życia dziecka. Przede
wszystkim nie należy masować czubka główki dziecka. Tutaj przechodzą dwa główne ciemiączka, czyli
wąskie przerwy pomiędzy nie do końca rozwiniętą kością czaszki.
Krok 3.
Do masażu twarzy dziecka również nie używaj olejku. Masuj palcami głównie (wskazujący i środkowy)
opuszkami od środka brwi w kierunku skroni, po czym wykonaj kilka delikatnych okrężnych ruchów
w tej części twarzy. Wykonuj ruchy okrężne wokół oczu, delikatnie od nasady nosa wzdłuż jego
skrzydełek kończąc na kącikach warg.
Krok 4.
Następnie kontynuuj delikatne ruchy rozciągające wargi dziecka. Analogiczny ruch praktykuj głaszcząc
policzki zaczynając od nosa w kierunku uszu. Po kilku powtórzeniach powróć do okrężnych ruchów
opuszkami palców.
Masaż klatki piersiowej i brzuszka krok po
kroku
Wpływ masażu na tę część
ciała dziecka:


pobudzanie pracy płuc,
masaż brzucha stymuluje pracę narządów
wewnętrznych i wspomaga proces
trawienia.
Krok 1.
Nałóż olejek na dłonie. Następnie zgodnie z ruchem wskazówek zegara okrężnymi ruchami dłoni
rozprowadź olejek po klatce piersiowej i brzuszku* dziecka.
Krok 2.
Nakreślaj okręgi głaszcząc jednocześnie obydwiema dłońmi od środka klatki piersiowej poprzez żebra
na boki.
*Jeśli wykonujesz masaż z noworodkiem, miej na uwadze jego pępek. Najlepiej wykonywać masaż
brzuszka, kiedy jest on do końca wygojony.
Krok 3. Głaskanie skośne
Dłonie rozłóż na ciele dziecka poniżej klatki
piersiowej. Na przemian głaszcz jedną dłonią do
przeciwległego boku, po czym wykonaj ten sam ruch
drugą dłonią. Wykonaj kilka powtórzeń w płynnym
rytmie tak by dziecko oswoiło się z Twoim dotykiem.
Ruch przypomina rysowanie litery „X” na ciele
maluszka. Staraj się by ruch był płynny, by jedna ręka
przechodziła automatycznie w drugą.
Krok 4.
Ręce złóż na klatce piersiowej dziecka, trzymając
kciuki na środku klatki piersiowej. Rozpocznij
delikatne masowanie, dotykając ciała dziecka
nasadami dłoni. Ruch wykonuj kierując ręce w dół
i na zewnątrz wokół dolnych żeber, w tę
i z powrotem. Powtórz to 3-4 razy.
Krok 5.
Całymi dłońmi gładź klatkę piersiową dziecka, a następnie ramiona wzdłuż całej linii rączek dziecka.
Ruch wykonuj rytmicznie - od barków po dłonie dziecka i z powrotem.
Krok 6.
Złóż dłonie charakterystycznie dla techniki
oklepywania i przez 10-20 sekund oklepuj klatkę
piersiową dziecka. Pamiętaj wykonywać to po
bocznych powierzchniach ciała maluszka.
Krok 7.
Teraz masuj wykonując ruchy naprzemienne,
zaczynając od ramienia dziecka do przeciwległego
uda jak w kroku 3. Staraj się jednak ruch
kontynuować aż do stópek dziecka. Ruch wykonuj raz jedną ręką, raz drugą zaczynając od drugiego
ramienia maluszka. Pamiętaj o odpowiednim naoliwieniu skóry dziecka, by ruch był płynny
i jednostajny.
Masaż ramion krok po kroku
Wpływ masażu na tą część ciała:


pomaga rozwijać zakres, siłę i koordynację ruchów rączek dziecka,
pomaga utrzymać prawidłową prężność i giętkość mięśni dziecka.
Krok 1.
Rozpoczęcie masażu rąk dziecka zacznij od
delikatnego gładzenia wzdłuż całej długości ręki
maluszka. Trzymając jedną ręką nadgarstek, drugą
z użyciem olejku pocieraj rękę dziecka od ramienia
do nadgarstka.
Krok 2.
Rozpocznij delikatne ugniatanie całej rączki
dziecka, trzymając ją jak w pierwszym kroku.
Następnie wykonaj to samo z drugą rączką.
Krok 3
Obejmij dłońmi ramiona dziecka. Powoli
przesuwając swoje dłonie, wykonaj ruch
delikatnego pociągania wzdłuż całej linii rączek
dziecka, lekko wyprostowując je. Powtórz
ćwiczenie 4-5 razy.
Masaż dłoni krok po kroku…
Wpływ masażu na tą część ciała:


pomaga rozwijać prawidłowe ruchy dłoni dziecka: zaciskanie i otwieranie,
wzmaga koordynację ruchów dłoni dziecka oraz rozwój siły mięśni dłoni dziecka.
Krok 1.
Dłonie maluszka, szczególnie noworodka są często
zaciśnięte. By je rozluźnić łagodnie głaszcz
kciukiem wewnętrzną powierzchnię dłoni dziecka
oraz jego czubki palców.
Krok 2.
Kiedy dziecko już potrafi otwierać i zamykać dłonie
(po 8 tygodniu życia) obejmij obiema rękami jego
dłoń i delikatnie przez 20 sekund pocieraj, masuj
ją, by rozluźnić mięśnie i oswoić dziecko z
dotykiem.
Krok 3.
Na wewnętrznej powierzchni dłoni dziecka
opuszkiem palców wykonaj kilka ruchów
przypominających rysowanie kółek. Możesz
stopniować siłę nacisku, zwiększając ją w miarę
rozwoju zdolności motorycznych dziecka.
Krok 4.
Każdy po kolei paluszek dziecka delikatnie
przeciągnij pomiędzy swój kciuk a palec
wskazujący. Ruch powinien być płynny. Przy
wypuszczaniu paluszka dziecka, możesz lekko
ścisnąć jego czubek.
Masaż nóg krok po kroku
Wpływ masażu na tą część ciała:





wzmacnia dolne partie mięśniowe pleców (odcinek lędźwiowy kręgosłupa),
kształtowanie się koordynacji ruchowej dziecka,
stymulowanie wzrostu masy mięśniowej dziecka oraz poprawa zakresu ruchu kończyn,
utrzymanie elastyczności stawów w kolanach i kostkach,
zwiększenie świadomości własnego ciała.
Krok 1.
Dziecko leży na plecach, głową skierowaną w
Twoją stronę. Chwyć prawą ręką, prawą nogę
dziecka,
a dokładniej w kostce. Na lewą rękę nałóż olejek i
rozpocznij delikatne głaskanie wzdłuż całej linii
kończyny dziecka rozpoczynając od kostki aż po
biodro dziecka. Wykonuj ruch w tę i z powrotem,
równomiernie rozprowadzając olejek po skórze
nóżki dziecka. Powtórz ruch 4 razy.
Krok 2.
Kiedy nóżki dziecka są odpowiednio natłuszczone
olejkiem, wsuń swoją rękę pod udo dziecka,
pozostawiając kciuk na wierzchu. Samym
opuszkiem kciuka rozpocznij masaż całego uda,
wykonując okrężne ruchy. Następnie powtórz krok
pierwszy 3 razy.
Krok 3.
Złap nóżkę dziecka między palcami a nasadą dłoni. Rozpocznij delikatne ugniatanie po całej
powierzchni nogi dziecka zaczynając od uda aż do kostki. Ruch powtórz 4 razy.
Masaż stópek krok po kroku
Wpływ masażu na tą część ciała:


rozluźnia mięśnie stóp dziecka,
relaksuje i odpręża dziecko, kiedy wykazuje oznaki niepokoju i lęku.
Krok 1. Powolne głaskanie
Na wstępie, by oswoić stópkę dziecka z Twoim
dotykiem, chwyć ją delikatnie obiema dłońmi w
taki sposób, by oba kciuki znajdowały się na jej
wierzchu. Teraz głaszcz całą powierzchnię stopy.
Krok 2.
Ruch powtórz odwracając stópkę dziecka w ten
sposób byś mogła głaszcząc rozluźnić podeszwę.
Ruch wykonuj w kierunku od pięty do placów.
Krok 3.
Teraz opuszkami palców popracuj kolejno nad
każdym paluszkiem dziecka. Chwytaj paluszek i
masuj go tak jakbyś rolowała kulkę. Kończąc, lekko
„wyciągnij” paluszek delikatnie naciskając na jego
czubek.
Krok 4.
Sekwencję ćwiczeń nad stópką dopełnij delikatnym
rozcieraniem kostek. Wykonaj kilka okrężnych
ruchów.
Masaż pleców krok po kroku
Wpływ masażu na tą część ciała:



wykonywanie regularnych masaży tej części ciała wspomaga ten proces kształtowania się
prawidłowej postawy dziecka,
jest pomocny w późniejszym okresie podczas nauki siadania i wstawania,
wzmacnia mięśnie pleców i grzbietu.
Krok 1.
Dziecko leży na brzuszku. Ułóż dłonie płasko na
plecach dziecka. Jeśli dziecko jest jeszcze bardzo
malutkie będziesz używać tylko opuszków
palców. Zaczynając od dolnych partii pleców
kręgosłupa dziecka, głaszcz i przesuwaj dłonie w
górę aż do ramion, następnie w dół po bokach
klatki piersiowej aż do pośladków i nóżek. Ruch
wykonuj jednym, powolnym posunięciem
zachowując jednostajny rytm.
Krok 2. Rozciąganie
Kontynuuj wykonując ruch rozcierania.
Opuszkami palców masuj plecki jednocześnie z
dwóch stron. Stopniowo ruch wykonuj
przemieszczając dłonie od dolnej części
kręgosłupa ku górze.
Krok 3. Oklepywanie
Ułożenie rąk charakterystyczne do oklepywania
dziecka. Rozpocznij rytmiczne oklepywanie
dziecka zaczynając od ramion w kierunku dołu,
wykonując je naprzemiennie raz z jednej strony
raz z drugiej. Oczywiście pamiętaj, by nie uderzać
wzdłuż linii kręgosłupa.
Krok 4. Ruch walcem
Połóż jedną dłoń w poprzek na pośladki dziecka
natomiast drugą rozłóż na całej powierzchni
pleców maluszka. Następnie powoli pogładź nią
całe plecy dziecka docierając do dolnych partii
ciała w ten sposób łącząc jedną rękę z drugą.
Krok 5
Zmień pozycję dziecka układając je w poprzek.
Dłonie połóż po obu stronach od linii kręgosłupa.
Rozpocznij ruch przypominający „wykręcanie
ściereczki” i zacznij powoli w ten sposób
masować plecki dziecka przesuwając na
przemian dłonie w górę i w dół. Powtórz 4 razy
Masaż bioder krok po kroku
Wpływ masażu na tą część ciała:



wzmaga kształtowanie się prawidłowej postawy dziecka,
pozwala zachować elastyczność i sprężystość ciała dziecka,
stymuluje rozwój zakresu ruchów dziecka.
Krok 1.
Dziecko leży na pleckach twarzą do Ciebie. By
wykonać masaż bioder nóżki dziecka muszą być
rozluźnione. Jeśli uprzednio masowałaś te części
ciała przejdź od razu do kroku 2. jeśli nie,
wykonaj
Najpierw obiema rękami rozmasuj ruchem
pocierającym i posuwistym obie nóżki dziecka od
uda po kostki. Następnie trzymając je za kostki,
unieść je i lekko potrząśnij.
Krok 2. „ Rowerek”
Chwyć nóżki dziecka w kostkach i powoli zaczynaj
naprzemiennie zginać raz jedną raz drugą nóżkę
dziecka. Pamiętaj by ruch był powolny i dokładny
tzn. staraj się by kończąc ruch, nóżka dziecka była
wyprostowana.
Krok 3.
Złącz stópki dziecka wewnętrzną powierzchnią do
siebie (palce i pięty przylegają do siebie). Kolana w
tej pozycji powinny być zgięte na zewnątrz.
Utrzymaj tą pozycję dziecka przez 10-20 sekund.
Jeśli zauważysz, że maluszek zaczyna być
zniecierpliwiony, przerwij.
Krok 4.
Pozostawiając dziecko w tej samej pozycji, złap
prawą ręką jego lewą stopę i powoli przesuwaj ją
w kierunku pępka dziecka, dotykając go stopą
dziecka. Drugą rękę wsuń pod udo dziecka i
ugniataj je w trakcie wykonywania zgięć nóżki.
Kontynuując, prawą ręką chwyć nóżki dziecka w
kostkach. Analogicznie obie na raz skieruj w stronę
pępka. Policz do 15 i w tym samym czasie drugą
ręką masuj dolne partie pleców dziecka.
Pielęgnacyjna moc olejków
Olejek a delikatna skóra dziecka
Masaż dziecka wpływa na jego prawidłowy rozwój bio-psycho-fizyczny, ale również poprzez
stosowanie odpowiednich preparatów jest to dodatkowa forma pielęgnacji delikatnej skóry
maluszka. Skóra dziecka wymaga bowiem podwójnej troski. Delikatna i wrażliwa, jest narażona na
podrażnienia, ponieważ nie wykształciły się jeszcze wszystkie warstwy naskórka. W ramach
przygotowań do masażu dziecka dowiedz się, jakie preparaty możesz użyć w tym celu, aby skutecznej
pielęgnować skórę Twojego dziecka.
Bezpieczne olejki dla niemowląt
Olejki do masażu Twojego maluszka powinny być przygotowane wyłącznie z olei tłoczonych na
zimno, olei roślinnych opartych na naturalnych recepturach, pochodzących z ekologicznych
gospodarstw. Wrażliwa skóra dziecka musi dobrze tolerować wybrany przez Ciebie preparat, dlatego
upewnij się podwójnie czy skład danego środka pielęgnacyjnego jest odpowiedni.
Wśród asortymentu pielęgnacyjnego do zastosowania w masażu dziecka wyróżniamy również olejki
eteryczne. Choć posiadają właściwości terapeutyczne należy starannie dokonać wyboru, gdyż często
olejki te są mylone ze zwykłymi zapachowymi. Olejki eteryczne powstają w wyniku długotrwałego,
pracochłonnego procesu, jednak nie wszystkie są przeznaczone dla dziecka. Dlatego w ich stosowaniu
wymagana jest konsultacja ze specjalistą, ponieważ mogą powodować niechciane efekty uboczne.
Eteryczne olejki dla niemowląt
Olejek lawendowy
Ma skuteczne działanie relaksujące. Przyjemny zapach
odprężająco wpływa na dziecko. Zalecany do wieczornego
masażu dziecka oraz w przypadku, kiedy maluszek wykazuje
problemy z zasypianiem i prawidłowym snem.
Olej jojoba
Występuje w postaci płynnego wosku o żółtym zabarwieniu.
Bogaty w witaminy A, E i F jest bezpieczny dla skóry
niemowląt. Działa zmiękczająco i uelastyczniająco na skórę
dziecka.
Olejek ze słodkich migdałów
Posiada właściwości odżywcze oraz wykazuje silne działanie
nawilżające, dlatego też zalecany jest, jako preparat do masażu
dziecka. Olejek o delikatnym zapachu, dobrze się wchłania jednak
szybko jełczeje, dlatego lepiej kupować go w małych ilościach.
Olejek rozmarynowy
Uznawany za jeden z najcenniejszych olejków
aromaterapeutycznych. Poza funkcją pielęgnacyjną skóry posiada
właściwości antybakteryjne i antygrzybiczne. Ponadto pobudza
krążenie krwi oraz stymuluje układ immunologiczny.
Częste pytania rodziców i odpowiedzi
Czy używanie olejków lub mieszanek olejków eterycznych i bazowych nie wywoła reakcji
alergicznej?
Olejek olejkowi nierówny, dlatego wykonaj test tolerancji skóry. Przedstawione olejki są dobrze
przyswajane prze skórę dziecka. Niemniej należy wykonać tzw. test tolerancji, który uchroni maluszka
przed reakcjami alergicznymi. W celu wykonania testu należy kroplę olejku nanieść na skórę dziecka a
dokładnie w miejscu zgięcia jego łokcia, po czym wmasować. Sprawdź po 12 godzinach posmarowane
miejsce. Jeśli zauważysz jakiegokolwiek rodzaju nieprawidłowe reakcje skóry np. zaczerwienienie,
zrezygnuj ze stosowania olejków eterycznych.
Od jakiego okresu życia dziecka można stosować olejki?
W pierwszych tygodniach życia wskazane jest stosowanie jak najmniejszej ilości wszelkich środków
pielęgnacyjnych, zwłaszcza olejków eterycznych, zaleca się używanie produktów z grupy emolientów.
Nie w pełni rozwinięta skóra noworodka potrzebuje czasu, by dostatecznie rozwinąć swoje
mechanizmy odpornościowe na działanie czynników zewnętrznych jak: woda czy zmiany
temperatury. Emolienty, szczególnie te na bazie naturalnych olejów roślinnych, tworzą na
powierzchni skóry warstwę ochronną zabezpieczającą ją przed podrażnieniami, jak również głęboko
odżywiają skórę Malucha.
Czy wolno używać olejków na wszystkich częściach ciała dziecka?
Nie należy stosować olejków eterycznych w okolicach twarzy dziecka w powodu ryzyka wystąpienia
podrażnień, jak i ze względu na zapach esencji kwiatowych, których woń może być zbyt intensywna i
wywołać podrażnienie śluzówki nosa.