przygotowanie pacjenta do badań

PRZYGOTOWANIE PACJENTA DO BADAŃ
BADANIA KRWI
1. Krew do badań rutynowych należy pobrać od pacjenta na czczo – najlepiej
między godz. 7 a 9 rano ( w celu zapewnienia poprawnej interpretacji wyników
badań ).
Na czczo –oznacza
że nie należy przyjmować posiłku po kolacji aż do rana oraz płynów rano przed
badaniem ( szczególnie słodkich i kawy ), aby nie zaburzyć oznaczeń niektórych
parametrów . Pokarm spożyty przed badaniem powoduje zmiany stężeń : glukozy
składników lipidowych, białka i innych oznaczanych parametrów
leki – jeśli lekarz prowadzący nie zleci inaczej, pacjent może przyjmować leki jak
zazwyczaj ( można pić niewielkie ilości wody w celu przyjęcia leku doustnie ) .
2. W przypadku badań obejmujących profil lipidowy i wątrobowy zaleca się w dniu
poprzedzającym badanie zastosowanie diety lekkostrawnej i spożycie kolacji
bezmięsnej i bezalkoholowej do godz. 18 (14-godzinna przerwa w spożywaniu
posiłków).
Szczególnie ważne jest oznaczanie pełnego profilu lipidowego na czczo
(cholesterol, HDL-chol, ,LDL-chol, triglicerydy ).
Stężenie cholesterolu całkowitego i HDL-cholesterolu może być również
oznaczane u pacjentów, którzy nie są na czczo .
leki – jeśli lekarz prowadzący nie zleci inaczej, pacjent może przyjmować leki jak
zazwyczaj ( można pić niewielkie ilości wody w celu przyjęcia leku doustnie ) .
3. Badań nie powinien wykonywać pacjent po nieprzespanej nocy, jak również po
forsownym wysiłku fizycznym, po głodówce czy stresie psychicznym,(po środkach
kontrastowych, próbach czynnościowych, punkcjach, biopsjach, zastrzykach, po
niektórych lekach)
4. Ewentualne zażywanie leków przed pobraniem krwi musi być ustalone z lekarzem
kierującym – ważne przy badaniach koagulologicznych u pacjentów leczonych
przeciwzakrzepowo lub badaniach poziomu hormonów u pacjentów w leczeniu
endokrynologicznym .
Przygotowanie pacjenta do wykonania doustnego testu tolerancji
glukozy - DTTG
- rano, na czczo, po wypoczynku nocnym
- po około 10 – 14 godzinnej przerwie od ostatniego posiłku
- przed testem zachowanie standardowej diety
- nie palić papierosów w czasie testu
- przez cały okres wykonywania testu przebywać w pozycji siedzącej
- dozwolone niewielkie ilości wody mineralnej
- bez wysiłku fizycznego
- bez narażenia na stresy
Przed wykonaniem testu należy pamiętać o odstawieniu leków mających wpływ
na gospodarkę węglowodanową (np. kortykosteroidy, środki antykoncepcyjne,
tiazydy)
Na wynik testu DTTG wpływają: pozycja ciała, palenie tytoniu, niepokój,
aktywność fizyczna, pora dnia, przyjmowane leki .
Test powinien być wykonywany rano, u pacjentów w pozycji siedzącej,
pozycja leżąca zaburza tolerancję glukozy.
Bardzo istotny jest również sposób podania do wypicia glukozy – podać do
wypicia w ciągu 3-5 minut odpowiednią ( przeważnie 75 g )ilość glukozy
bezwodnej rozpuszczonej w 300 ml ciepłej wody .
BADANIA KAŁU
Należy pobrać małą ilość kału wielkości orzecha laskowego do specjalnego
sterylnego pojemniczka łopatką w nim umieszczoną. Ważne, aby pobrany materiał
pochodził z różnych miejsc tej samej porcji kału.
1 . Kał na krew utajoną .
Test stosowany w laboratorium nie wymaga przed wykonaniem badania stosowania
diety u pacjenta .
Zaleca się jednak przestrzeganie przed wykonaniem badania warunków, mogących
spowodować uzyskanie wyniku fałszywie dodatniego :
próbki nie pobierać od pacjentów :
- podczas krwawienia miesiączkowego oaz w ciągu trzech dni od jego zakończenia
- przy krwawiących hemoroidach
- przy krwawieniach z układu moczowego
Alkohol, aspiryna i niektóre leki mogą wywoływać u niektórych pacjentów
podrażnienia żołądka i jelit oraz występowanie dalszego krwawienia . Zażywanie tych
substancji powinno być wstrzymane na 48 godzin przed wykonaniem badania
Należy również zwrócić uwagę na sposób mycia zębów – zbyt twarda szczoteczka
może uszkadzać dziąsła doprowadzając do ich krwawienia, co może być przyczyną
wykrycia krwi w kale.
2 . Kał na resztki pokarmowe
W przypadku ,kiedy badanie kału w sposób pośredni ma ocenić czynność
wydzielania enzymów trawiennych trzustki oraz zdolność jelit do wchłaniania
pokarmu, pacjent powinien przez kilka dni stosować specjalny rodzaj diety ustalonej
przez lekarza kierującego na badanie- dieta Schmidta i Strasburgera .
3 . Kał na pasożyty.
Należy pamiętać o tym, że pasożyty – znajdujące się w kale pobieranym do analizy
są bardzo wrażliwe na zmiany warunków środowiska (np.: temperatura, kontakt z
powietrzem). Dotyczy to szczególnie kału biegunkowego. Dlatego też badanie to
musi być wielokrotnie powtarzane zwykle w odstępach 2 – 3 dniowych.
Bardzo ważne jest to, aby próbki kału pobierać z różnych miejsc masy kałowej .
BADANIE OGÓLNE MOCZU
Wykonuje się z pierwszej porannej próbki moczu, oddanej bezpośrednio po
spoczynku nocnym do czystego, jednorazowego pojemnika .
1. pobrać po porannej toalecie zewnętrznych narządów moczowo-płciowych
2. pierwszą porcję moczu oddać do toalety
3. drugą porcję ze środkowego strumienia oddać do pojemnika jednorazowego
użytku opisanego imieniem i nazwiskiem /kod ( min 10 ml )
4. dostarczyć do laboratorium w możliwie najkrótszym czasie nie dłuższym niż 1
godz. od chwili jego pobrania - w przeciwnym wypadku
badane osadu
moczu będzie niemiarodajne
5. w przypadku kiedy pacjent nie jest w stanie oddać moczu do pojemniczka (np.
niemowlę, pacjent obłożnie chory ) mocz należy pobrać do specjalnego
plastikowego woreczka, założonego w sposób obejmujący ujście zewnętrzne
cewki moczowej. Woreczki dostępne w aptekach
6. nie należy pobierać moczu do analizy w trakcie krwawienia miesięcznego u
kobiet.
2 . Badania wykonywane w moczu dobowym - zbiórka z 24 godzin.
W dniu, w którym pacjent rozpoczyna zbiórkę należy:
1. odrzucić pierwszy mocz z nocy ( np. o godz. 6 rano)
2. każdą następną porcję moczu zbierać przez cały dzień i całą noc wraz z
pierwszym moczem rannym dnia następnego ( również o godz. 6 rano)
3. zmierzyć całą ilość zebranego moczu
4. mocz wymieszać i odlać ok.50 ml do pojemnika jednorazowego użytku
5. podać na skierowaniu dokładną ilość moczu z 24 godzin
Uwaga!
Jeżeli z jakiejś przyczyny choćby jedna porcja moczu oddana w czasie wykonywanej
zbiórki, nie zostanie zlana do pojemnika przeznaczonego do zbierania moczu, to
badanie nie będzie dokładne. W takim przypadku należy ponownie przeprowadzić
zbiórkę moczu w innym dniu. Niektóre badania wykonywane w moczu dobowym
wymagają dodania dodatkowego składnika ( np .kwas solny lub octowy ).
3 . Badania wykonywane w urwanej porcji moczu.
W porcji urwanej moczu oznaczamy:
- białko
- glukozę, ciała ketonowe
- amylazę ,wapń, jony, fosfor, magnez, mocznik, kwas moczowy, kreatyninę
Mocz do badania należy:
1. pobrać po porannej toalecie zewnętrznych narządów moczowo-płciowych
2. oddać do pojemnika jednorazowego użytku
3. dostarczyć do laboratorium w możliwie najkrótszym czasie
4. pojemniki należy czytelnie opisać (imię i nazwisko, data i godzina pobrania)
BADANIA BAKTERIOLOGICZNE
1. Wymaz z gardła i dolnych dróg oddechowych/plwocina/- pobiera się rano
na czczo
1. wymaz z gardła pobiera pielęgniarka jałową, jednorazową wymazówką
2. plwocina odksztuszona rano, na czczo, po uprzednim wykonaniu toalety
jamy ustnej, nie pobierać śliny – oddaje się do jałowego pojemnika, po
pobraniu należy pojemnik natychmiast zamknąć i jak najszybciej
dostarczyć do badania
3. pojemniki należy czytelnie opisać (imię i nazwisko, data i godzina
pobrania).
2. Mocz na posiew
1. pobrać rano, po dokładnej toalecie zewnętrznych narządów moczowopłciowych, po umyciu ciepłą wodą z mydłem - nie wolno dotykać palcami
miejsc umytych
2. zaleca się zachowanie minimum 4 godzinnej przerwy nocnej od ostatniego
oddania moczu
3. pierwszą, niewielką ilość moczu oddać do toalety
4. mocz
ze
środkowego
strumienia
oddać
do
jałowego
pojemnika
jednorazowego użytku, natychmiast zamknąć pojemnik
5. dostarczyć do badania w możliwie najkrótszym czasie
6. pojemniki należy czytelnie opisać (imię i nazwisko, data i godzina pobrania).
3 . Kał na posiew
1. Oddać stolec do wyjałowionego pojemnika
2. Pobrać próbkę kału jałową szpatułką - wielkości orzecha włoskiego do
jałowego pojemnika na kał
3. Należy zwrócić szczególną uwagę na pobranie próbki z fragmentów z
widoczna krwią, śluzem, ropą ( jeśli są obecne )
4. Kał nie może być zanieczyszczony moczem
5. Po pobraniu pojemnik natychmiast szczelnie zamknąć
6. pojemniki należy czytelnie opisać (imię i nazwisko, data i godzina pobrania).
7. dostarczyć do badania w możliwie najkrótszym czasie
8. pojemniki należy czytelnie opisać (imię i nazwisko, data i godzina pobrania).