królowie holandii - krolewskie

II.
KRÓLOWIE H OLANDII
L UDWIK I ( S . 73)
L UDWIK II ( S . 78)
71
WŁADCY BENELUKSU
72
KRÓLOWIE HOLANDII
LUDWIK I
O J C I E C : Karol Maria Buonaparte
Był synem Józefa Marii Buonaparte, potomka szlacheckiej rodziny korsykańskiej, której korzenie sięgają XII w., i jego żony Marii
Anny Saverii de Pallavicino. Urodził się 29 III 1746 r. w Ajaccio
(Korsyka). W 1769 r. uzyskał doktorat z prawa na uniwersytecie
w Pizie i od grudnia tego roku pracował w gabinecie korsykańskiego nadzwyczajnego radcy królewskiego. W 1770 r. został
mianowany zastępcą prokuratora królewskiego w Ajaccio, a w
lutym następnego roku otrzymał urząd asesora sądu królewskiego tamże. We wrześniu 1771 r. był deputowanym do korsykańskich Stanów Generalnych i w tym samym roku uzyskał od Ludwika XV potwierdzenie szlachectwa. W lipcu 1777 r. wchodził
w skład deputacji szlachty korsykańskiej, przyjmowanej na dworze wersalskim. Zmarł na raka 24 II 1785 r. w Montpellier
(Francja) i został pochowany w tamtejszym kościele kordelierów.
W 1804 r. Lucjan Bonaparte polecił przenieść szczątki ojca do
Saint Leu la Forêt, gdzie do 1819 r. spoczywały w kaplicy św.
Karola, a następnie w kościele św. Idziego. W 1851 r. prochy
protoplasty cesarskiej rodziny Bonaparte przeniesiono na rozkaz
jego wnuka Ludwika Napoleona, ówczesnego prezydenta II Republiki Francuskiej, do Ajaccio, a w 1860 r. złożono je w Kaplicy
Cesarskiej wzniesionej przez cesarza Napoleona III przy tamtejszej katedrze.
7 VI 1764 r. w Ajaccio poślubił on Marię Letycję Ramolino.
M A T K A : Maria Letycja Ramolino
Była córką Jana Hieronima Ramolino, oficera w służbie Republiki Genui, i jego żony Angeli Marii Pietrasanta. Urodziła się 24
VIII 1750 r. w Ajaccio. Dekretem cesarskim Napoleona I z 23
III 1805 r. uzyskała nawiązujący do francuskiej tradycji dynastycznej tytuł Pani Matki (franc. Madame Mère) wraz z predykatem Cesarskiej Wysokości. Zmarła wskutek zapalenia płuc 2 II
1836 r. w Rzymie i została pochowana w Corveto (Włochy).
73
WŁADCY BENELUKSU
W 1851 r. Ludwik Napoleon Bonaparte – przyszły Napoleon
III – nakazał przenieść prochy babki do jej ojczystego Ajaccio,
gdzie w 1860 r. spoczęły w Kaplicy Cesarskiej.
RODZEŃSTWO: .
1 Napoleon (ur. i zm. 1765).
2 Maria Anna (ur. 1767, zm. 1768).
3 Józef, król Neapolu i Sycylii, król Hiszpanii (jako Józef I), później hrabia
Survilliers (ur. 1768, zm. 1844) ; w 1794 r. ożenił się z Marią Julią (ur.
1771, zm. 1845), córką Franciszka Clary (mieli potomstwo).
4 Napoleon I, cesarz Francuzów, król Włoch (ur. 1769, zm. 1821) ; jego
pierwszą żoną została w 1796 r. (ślub kościelny w 1804 r.) Maria Róża
Józefa (Józefina) (ur. 1763, zm. 1814), córka Józefa Gasparda de Tascher
de la Pagerie (w 1809 r. bezdzietne małżeństwo zostało rozwiązane,
a w roku następnym anulowane), a w 1810 r. poślubił on Marię Ludwikę
|Leopoldynę Franciszkę Teresę Józefę Łucję| (ur. 1791, zm. 1847), córkę
Franciszka I, cesarza Austrii, z którą miał syna.
5–6 Maria Anna (ur. i zm. 1770) i jej imienniczka (ur. 1771, zm. 1776).
7 Lucjan, książę Canino i Musignano (tytuły papieskie) (ur. 1775, zm.
1840) ; w 1794 r. ożenił się z Krystyną (ur. 1773, zm. 1800), córką Piotra
Boyer, a drugą jego żoną została w 1803 r. Aleksandryna (ur. 1778, zm.
1855), córka Karola de Bleschamp, z którą miał potomstwo.
8 |Maria Anna| Eliza, księżna Lukki i Piombino, wielka księżna Toskanii,
później hrabina Compigno (ur. 1777, zm. 1820) ; w 1797 r. poślubiła
Feliksa Paskala Bacciochi, późniejszego księcia Lukki i Piombino oraz
Massa Carrara i La Garfagnana (ur. 1762, zm. 1841) (mieli potomstwo).
9 |Maria| Paulina, księżna Guastalli (ur. 1780, zm. 1825) ; w 1797 r. wyszła za mąż za Wiktora Emanuela Leclerc d’Ostin, generała francuskiego
(ur. 1772, zm. 1802) (miała z nim potomstwo), a w 1803 r. poślubiła
Kamila |Filipa Ludwika| Borghese, księcia Sulmona i Rossano (ur. 1775,
zm. 1832).
10 |Maria Anuncjata| Karolina, hrabina Lipona (ur. 1782, zm. 1839) ; w r.
1800 wyszła za mąż (ślub cywilny ; kościelny zawarto w 1802 r.) za
Joachima Murata, późniejszego wielkiego księcia Kliwii i Bergu, a następnie króla Neapolu i Sycylii (ur. 1767, stracony 1815).
11 Hieronim, książę Montfort (tytuł wirtemberski) (ur. 1784, zm. 1860) ;
jego pierwszą żoną została w 1803 r. Elżbieta (ur. 1785, zm. 1879),
córka Wilhelma Pattersona, z którą miał syna; małżeństwo to anulowano w 1805 r., a w 1807 r. Hieronim poślubił |Fryderykę| Katarzynę
|Zofię Dorotę| (ur. 1783, zm. 1835), córkę Fryderyka I, króla Wirtembergii, i miał z nią potomstwo. Trzecią jego żoną została w 1840 r.
Justyna (ur. 1811, zm. 1903), córka Bernarda, hrabiego Pecori-Suárez.
74
KRÓLOWIE HOLANDII
LUDWIK I
Urodził się 2 IX 1778 r. w Ajaccio (Korsyka) jako Ludwik Napoleon
Buonaparte. Po śmierci ojca w 1785 r. przebywał pod opieką starszego brata, Napoleona. Idąc w jego ślady, dołączył do armii francuskiej, gdzie dosłużył się stopnia pułkownika; wówczas także zmienił
pisownię nazwiska na Bonaparte. 18 V 1804 r. Napoleon Bonaparte
przyjął tytuł cesarza Francuzów, a jego rodzeństwo (za wyjątkiem
Lucjana) otrzymało tytuły książąt/księżniczek Francji wraz z predykatem Cesarskich Wysokości. W tym samym roku Ludwik został
mianowany konetablem Francji. Po rozwiązaniu Republiki Batawskiej, 5 VI 1806 r. Napoleon I utworzył Królestwo Holandii, a jego
tron powierzył bratu, który przyjął imię Ludwika I.
Żoną Ludwika I została 3 I 1802 r. w Paryżu :
Hortensja |Eugenia Cecylia|
Była córką Aleksandra |Franciszka Marii|, wicehrabiego Beauharnais, i jego żony Marii Róży Józefy (zwanej Józefiną), córki Józefa Gasparda de Tascher de la Pagerie, późniejszej żony Napoleona
I. Urodziła się 10 IV 1783 r. w Paryżu. 18 V 1804 r. otrzymała tytuł
księżniczki Francji (predykat Cesarska Wysokość), a 14 III 1806 r.
została adoptowana przez Napoleona I. Hortensja miała naturalnego syna ze związku z Karolem |Augustem Józefem|, hrabią Flahaut
de La Billarderie, generałem francuskim (ur. Paryż 21 IV 1785, zm.
tamże 1 IX 1870), formalnie synem Aleksandra Sebastiana, hrabiego
Flahaut de La Billarderie, a faktycznie nieślubnym synem jego małżonki, Marii Adelajdy Filleul (naturalnej córki króla Francji Ludwika
XV) oraz Karola Maurycego de Talleyrand de Périgord, księcia Benewentu, francuskiego męża stanu :
1 Karol August Ludwik, książę Morny, hrabia la Hon (ur. 1811, zm. 1865);
w 1857 r. ożenił się z Zofią (ur. 1836, zm. 1896), córką Sergiusza, księcia
Trubeckiego (w istocie nieślubną córką Mikołaja I), i miał potomstwo.
W 1810 r. małżeństwo Hortensji zakończyło się formalną separacją.
30 V 1814 r. Napoleon nadał jej tytuł księżnej Saint Leu la Forêt.
Zmarła 5 X 1837 r. w pałacu Aranenberg w Salenstein (Szwajcaria)
i została pochowana w Salenstein. Zwłoki matki kazał później sprowadzić do ojczyzny jej młodszy syn, cesarz Napoleon III; spoczęły
one w kościele śś. Piotra i Pawła w Reuil-Malmaison.
Synowie {1–3}:
1 Napoleon |Ludwik| Karol
Urodził się 11 X 1802 r. w Paryżu i 18 V 1804 r. otrzymał tytuł
księcia Francji (predykat Cesarska Wysokość). Po wstąpieniu ojca
75
WŁADCY BENELUKSU
na holenderski tron 5 VI 1806 r. został następcą tronu Holandi
z tytułem księcia królewskiego. Zmarł 5 VI 1807 r. w Hadze
i został pochowany w bazylice opactwa benedyktynów w Saint
Denis pod Paryżem – nekropolii władców Francji. W 1815 r.
prochy Napoleona Karola przeniesiono do kaplicy św. Karola
w Saint Leu la Forêt, a od 1819 r. spoczywają w tamtejszym kościele św. Idziego.
2 LUDWIK II (zob. s. 78).
3 |Karol| Ludwik Napoleon
Urodził się 20 IV 1808 r. w Palais Royal w Paryżu i od urodzenia
nosił tytuł księcia Francji (predykat Cesarska Wysokość); być
może w istocie był synem Karola |Augusta Józefa|, hrabiego Flahaut
de La Billarderie (por. s. 75). W 1816 r. musiał wraz z całą rodziną
opuścić Francję. Służył później w armii szwajcarskiej i w 1834 r.
uzyskał stopień kapitana artylerii. Po śmierci ojca 25 VII 1846 r.
został Głową Domu Bonaparte (w 1852 r. przemianowanego na
Dynastie Napoléon). Po upadku monarchii lipcowej, w początkach
1848 r. powrócił do ojczyzny i w wyborach powszechnych we
wrześniu tego roku uzyskał mandat członka Zgromadzenia Narodowego. 10 XII 1848 r. został wybrany prezydentem II Republiki. 2 XII 1852 r. Senat uchwalił powstanie II Cesarstwa i powierzył jego tron Ludwikowi Napoleonowi Bonaparte, który przyjął imię Napoleona III. 4 IX 1870 r. monarchia została we Francji
zniesiona i powołano do życia III Republikę, a 1 III 1871 r.
Napoleon III został formalnie zdetronizowany, po czym wyemigrował do Anglii. Zmarł wskutek zakażenia pooperacyjnego 9 I
1873 r. w swojej rezydencji Camden Place w Chislehurst (obecnie w obrębie Wielkiego Londynu) i spoczął na cmentarzu przy
kościele św. Marii tamże. W 1887 r. cesarzowa Eugenia przeniosła prochy męża i syna do mauzoleum w krypcie opactwa benedyktynów pw. św. Michała w Farnborough.
Żoną Napoleona III została 29 I 1853 r. w pałacu Tuileries
w Paryżu (ślub cywilny) i 30 I 1853 r. w katedrze Notre Dame
w Paryżu (ślub kościelny):
|Maria| Eugenia |Ignacja Augustyna|
Była ona córką don Cypriana de Palafox de Guzmán y Portocarrero, hrabiego Montijo i księcia Peñeranda oraz 15. hrabiego
Teba, granda hiszpańskiego, i jego żony Marii Manueli, córki
Wilhelma Kirkpatrick of Closeburn ze szkockiej szlachty. Urodziła się 5 V 1826 r. w Granadzie. Po śmierci ojca została 10.
76
KRÓLOWIE HOLANDII
hrabiną Mora, 9. hrabiną Banos, 16. hrabiną Teba, hrabiną SantaCruz de La Sierra, hrabiną Albitas, wicehrabiną La Calzada, markizą Moya, Osera i Ardales. W 1859 r. i 1870 r. sprawowała pod
nieobecność męża regencję we Francji. Po likwidacji II Cesarstwa wspólnie z rodziną schroniła się w Anglii. Zmarła 11 VII
1920 r. w pałacu Farnborough Hill w Farnborough i została pochowana u boku męża i jedynego syna w krypcie rodzinnej we
wzniesionym na jej polecenie opactwie benedyktynów pw. św.
Michała w Farnborough.
Syn:
(i) Napoleon Ludwik |Eugeniusz Jan Józef|
Urodził się 16 III 1856 r. w pałacu Tuileries w Paryżu i od
dnia narodzin nosił tytuł księcia Napoléon oraz księcia Francji (predykat Cesarska Wysokość). Po detronizacji Napoleona III w 1871 r. wyjechał z matką do Anglii, a po śmierci
ojca 9 I 1873 r. został Głową Cesarskiego Domu Francji
(Dynastie Napoléon) oraz tytularnym cesarzem Francuzów pod
imieniem Napoleona IV. W 1879 r. dołączył w charakterze
obserwatora do armii brytyjskiej w Afryce Południowej. Poległ w utarczce z Zulusami 1 VI 1879 r. nad rzeką iTyotosi,
podczas podróży do Ulundi (uluNdi) – ówczesnej stolicy
Zululandu. Zwłoki księcia sprowadzono do Anglii i złożono
w krypcie rodzinnej w podziemiach opactwa benedyktynów
w Farnborough.
Ludwik Napoleon (Napoleon III) pozostawił dwóch naturalnych synów {1–2}:
z Aleksandryną Eleonorą Veugeot-Camus:
1 Eugeniusz Aleksander Ludwik Bure (ur. 1843). Hrabia Orx.
2 Ludwik Ernest Aleksander Bure (ur. 1845). Hrabia Labenne.
Ludwik Napoleon (późniejszy król Ludwik I) pozostawił ponadto
naturalnego syna:
z Joanną Felicytą Roland :
1 Ludwik Franciszek (ur. Rzym 26 IV 1826, zm. Rennes 29 V 1869). Hrabia
Castelvecchio. Ożenił się z Elizą Pasteur d’Etreillis (ur. 1826, zm. 1894)
i miał z nią dwie córki.
LUDWIK I
1 VII 1810 r. pod naciskiem Francji podpisał akt abdykacji na rzecz
swojego starszego syna, Napoleona Ludwika. 30 V 1814 r. Napoleon I przyznał mu tytuł hrabiego Saint Leu la Forêt, a w 1815 r. –
para Francji. Po śmierci najstarszego z braci, Józefa, 28 VII 1844 r.
77
WŁADCY BENELUKSU
został Głową Domu Bonaparte. Zmarł 25 VII 1846 r. w swojej rezydencji w Livorno (Włochy) i spoczął w kościele pw. św. Ducha
we Florencji. Później, na polecenie jego młodszego syna, Ludwika
Napoleona (późniejszego Napoleona III), szczątki Ludwika I zostały przeniesione do kościoła św. Idziego w Saint Leu la Forêt.
Królem Holandii został jego najstarszy żyjący syn.
LUDWIK II
O J C I E C : Ludwik I (zob. s. 73).
M A T K A : Hortensja de Beauharnais (zob. s. 75 w biogr. Ludwika I).
R O D Z E Ń S T W O : zob. s. 75 w biogr. Ludwika I.
LUDWIK II
Na świat przyszedł 11 X 1804 r. w Paryżu i od dnia narodzin nosił
tytuł księcia Francji (predykat Cesarska Wysokość); na chrzcie otrzymał imiona Napoleon Ludwik. Po śmierci starszego brata, Napoleona
Karola, 5 V 1807 r. został królewskim księciem (następcą tronu)
Holandii, a 3 IX 1809 r. otrzymał od Napoleona I tytuł wielkiego
księcia Kliwii i Bergu, należący uprzednio do Joachima Murata, męża Pauliny Bonaparte (zob. s. 74 w biogr. Ludwika I). Po abdykacji
ojca 1 VII 1810 r. został królem Holandii pod imieniem Ludwika II.
Utracił holenderski tron 9 VII 1810 r. i odtąd tytułował się wielkim
księciem Kliwii i Bergu (księstwa te utracił jednak 1 XII 1813 r. po
klęsce Napoleona pod Lipskiem).
Żoną Ludwika została 23 VII 1826 r. w Brukseli :
Szarlotta Napoleona
Była ona córką Józefa Bonaparte, hrabiego Survilliers, byłego
króla Hiszpanii (jako Józef I) oraz Marii Julii Clary (zob. s. 74). Urodziła się 31 X 1802 r. w Paryżu. 18 V 1804 r. otrzymała tytuł księżniczki Francji (predykat Cesarska Wysokość), a od objęcia przez
ojca tronu madryckiego 6 VII 1808 r. do jego abdykacji 7 I 1814 r.
nosiła tytuł infantki hiszpańskiej. Zmarła bezdzietnie 2 III 1839 r.
78
KRÓLOWIE HOLANDII
w Sarzana (Włochy) i została pochowana u boku małżonka w bazylice Santa Croce (św. Krzyża) we Florencji.
LUDWIK II
Po restauracji Burbonów w 1816 r. wraz z całą rodziną musiał uchodzić z Francji ; osiadł we Włoszech. Zmarł na odrę 17 III 1831 r.
we Forli i spoczął w bazylice Santa Croce we Florencji. Później jego
prochy sprowadzono do Francji i na polecenie Napoleona III złożono w grobach rodzinnych w kościele św. Idziego w Saint Leu la
Forêt.
Po klęsce armii napoleońskiej pod Lipskiem członkowie klanu
Bonapartych utracili trony, które powróciły w ręce dawnych właścicieli. W Niderlandach restaurowano dynastię Orange-Nassau w osobie księcia Wilhelma, syna wygnanego w 1795 r. Wilhelma V.
79
WŁADCY BENELUKSU
80