Lekcje języka niemieckiego

Transkrypt

o
Jak skutecznie uczyć się języka niemieckiego? Zobacz.
o
Powiedz słów kilka na swój temat - część I Zobacz.
o
Powiedz słów kilka na swój temat - część II Zobacz.
o
Jakie ubrania zakładamy na nasze ciało? Zobacz.
o
Wnętrze domu - jak nazwać te wszystkie rzeczy? - część I Zobacz.
o
Wnętrze domu - jak nazwać te wszystkie rzeczy? - część II Zobacz.
o
Opieka nad starszą osobą. Zobacz.
o
Zapytaj o drogę. Zobacz.
o
Wizyta u lekarza, wyjście do apteki. Zobacz.
o
Przygotowanie posiłków. Zobacz.
o
Idziemy za zakupy. Zobacz.
o
Mijający czas część I Zobacz.
1
Jak skutecznie uczyć się języka
niemieckiego?
Z pewnością niejednokrotnie zastanawiałaś się, jak zapamiętać jak największą ilość słów i
zdań, jak zwiększyć pojemność swojej pamięci, jak opanować skomplikowane zwroty,
wyrażenia. Poniżej znajdziesz kilka sposobów, które korzystnie wpłyną na proces
zapamiętywania i nauki języka niemieckiego.
1. Wymawiaj głośno słówka i zwroty, których się uczysz. Głośne wypowiadanie i
powtarzanie słówek umożliwi ci usłyszenie swojej wymowy, jak również pozytywnie wpłynie
na zapamiętanie wypowiadanych słów.
2. Słuchanie kaset, płyt CD z nagraniami niemieckojęzycznymi, dzięki czemu możesz
wykorzystać wiele czasu, np. jadąc autobusem, samochodem, wykonując prace domowe itp.
Im częściej słuchasz nagrań, tym łatwiej przyswajasz sobie prezentowany materiał i tym
szybciej jesteś w stanie sama formułować zdania.
3. Nazywaj przedmioty w swoim domu i przyklejaj na nich małe karteczki, na które
wielokrotnie będziesz mogła patrzeć. Przygotuj sobie listę słówek, np. w swoim pokoju, w
kuchni, itd., które dzięki częstej ekspozycji i powtarzaniu zapamiętasz. Pamiętaj o dodaniu
rodzajników do rzeczowników.
4. Przygotuj sobie listę słówek i wyrażeń w języku polskim i zaznaczaj, które potrafisz
przetłumaczyć na język niemiecki. Najpierw wypowiedz je głośno, następnie zapisz je na
kartce obok polskich odpowiedników.
5. Czytanie tekstów w języku niemieckim, np. gazety, wiadomości w Internecie. Dzięki temu
nauczysz się nowych słówek, jak również całych zwrotów i wyrażeń. Początkowo czytając
zwróć uwagę na ogólny sens wypowiedzi, sprawdź, czy rozumiesz główną ideę tekstu,
następnie przyjrzyj się dokładniej budowie sentencji. W Internecie dostępne są również
portale, gdzie możesz posłuchać różnych wypowiedzi w języku niemieckim, wystarczy, że
wpiszesz interesujące cię słowa.
6. Ucz się i powtarzaj z drugą osobą. W chwili zwątpienia będziecie mogły motywować się
nawzajem. Możecie przepytywać się ze słówek, jak również budować rozmówki na określony
temat, np. pytanie o drogę do sklepu. Druga osoba zawsze może podpowiedzieć brakujące
słowa, jak również może poprawić naszą wymowę lub zasugerować inne wyrażenie.
7.Koresponduj z osobą, która biegle posługuje się językiem niemieckim. Umożliwi ci to np.
program Skype, gdzie za darmo będziesz mogła pisać jak również rozmawiać z osobą
2
niemieckojęzyczną . Możesz również pisać listy, e-maile, bądź wypowiadać się na różnego
rodzaju niemieckojęzycznych forach dyskusyjnych .
Kiedy już poznałaś różne sposoby nauki, wybierz ten, który najbardziej ci odpowiada i jest
dostosowany do twoich potrzeb. Najważniejszą rzeczą w nauce języka niemieckiego jest
systematyczność, dzięki której przyswajany materiał będziesz potrafiła odtworzyć przez długi
okres czasu.
Powodzenia!
3
Powiedz słów kilka na swój temat - część I
Serdecznie witamy w Niemczech!
Herzlich willkommen in Deutschland! [hercliś wilkomen in dojczland]
Wyjeżdżając do pracy w Niemczech każda
opiekunka staje w sytuacji zapoznania się z osobą
podopieczną oraz jej rodziną. To zawsze wielkie
przeżycie wiążące się ze stresem. Każdy z nas
pragnie dobrze się zaprezentować, a sytuację
utrudnia z pewnością bariera językowa. W pierwszej
lekcji Akademii języka niemieckiego postaramy się
przedstawić zwroty i słowa przydatne każdej
Opiekunce w sytuacji zapoznania się z nowo
poznanymi osobami w Niemczech. By ułatwić naukę
w nawiasach przedstawiamy również wymowę
poszczególnych zwrotów.
Dzień dobry! To ja! Nazywam się ?
Guten Tag! Das bin ich! Ich heiße Anna Nowak.[guten tak. Das bin iś! Iś hajse Anna Nowak]
Mam czterdzieści cztery lata
Ich bin vierundvierzig Jahre alt.[iś bin fir-und-fircich jare alt]
UWAGA! Liczby w jezyku niemieckim czytamy od tylu.
38 ? achtunddreißig doslownie: osiem i trzydziesci!
51 ? einundfünfzig
Jestem opiekunką
Ich bin eine Betreuerin/eine Pflegerin. [iś bin ajne betrojerin/ ajne pflegerin]
Pochodzę z Polski, mieszkam w Katowicach.
4
Ich komme aus Polen, ich wohne in Katowice. [iś kome aus Polen, iś wone in Katowice]
Jestem panną/mężatką/rozwiedziona.
Ich bin ledig/verheiratet/geschieden. [iś bin lediś/ferhajratet/gesziden]
Jestem wdową.
Ich bin Witwe.[iś bin witfe]
Mam dwoje dzieci, syna i corkę. Mam jedno dziecko.
Ich habe zwei Kinder, Sohn und Tochter. Ich habe ein Kind.[iś habe cwaj kinder, zon und
tochter. Iś habe ajn kind]
Jestem już babcią, mam troje wnucząt.
Ich bin schon Oma, ich habe drei Enkelkinder.[iś bin
szon oma, iś habe draj enkelkinder]
Moje hobby to?/ interesuję się?.
Mein Hobby ist?./ Mich interessiert?. [majn hobbi
ist?./miś interesirt?]
Przykładowe hobby:
krzyżówki ? Kreuzworträtseln [krojz-wort-retzeln]
robótki ręczne - die Handarbeiten [di handarbajten]:
umiem ładnie robić na drutach, szydełkować ? Ich kann schön stricken, häcken. [iś kan
szyn sztriken, heken]
pływanie ? das Schwimmen [das szwymen]
czytanie książek, czasopism ? das Lesen von Büchern, Zeitschriften [das lejzen fon buśern]
spacerowanie ? das Spazierengehen [das szpaciren-gejen]
podróżowanie ? das Reisen [das rajzen]
chodzenie po górach - das Wandern [das wandern]
oglądanie TV - das Fernsehen [das fern-zejen]
gotowanie - das Kochen [das kochen]
pieczenie ? das Backen [das baken]
5
Powiedz słów kilka na swój temat - część II
Mój wyuczony zawód to/ Z zawodu jestem?
Mein gelehrter Beruf ist ?/Ich bin ?.. von Beruf. [majn gelerter beruf ist?/ich bin?..fon beruf]
Przykładowe zawody:
pielęgniarka, nauczycielka, kucharka, sprzedawczyni, gospodyni domowa
Krankenschwester, Lehrerin, Köchin, Verkäuferin, Hausfrau
[kranken-szwester, lererin, kyśin, ferkojferin, hałs-frał]
Jestem na rencie. Jestem emerytką.
Ich bin eine Rentnerin. Ich bin pensioniert geworden. [iś bin rentnerin. ich bin pensjonirt
geworden]
Jestem po raz pierwszy w Niemczech / Już pracowałam wcześniej w Niemczech.
Ich bin zum ersten Mal in Deutschland./ Ich habe schon in Deutschland gearbeitet. [iś bin cum
ersten mal in dojczland/ iś habe szon in dojczland gearbajtet]
6
Mam już doświadczenie w opiece nad osobami starszymi./ Opiekowałam się
wcześniej babcią, dziadkiem?
Ich habe schon Erfahrung in der Seniorenbetreuung. Ich habe früher meine Oma, meinen Opa
betreut. [iś habe szon erfarung in der senioren-betrojung. Iś habe fruja majne oma, majnen
opa betrojt]
Bardzo miło mi Panią/ Pana/ Państwa poznać.
Es freut mich, Sie kennen zu lernen. [es frojt miś, zi kenen cu lernen]
Czy mają Państwo pytania do mnie?
Haben Sie Fragen an mich? [haben zi fragen an miś]
Podczas pierwszego spotkania pojawić się mogą również następujące pytania i zwroty:
Jak Pani minęła podróż?
Wie war Ihre Reise? [wi war ire rajze]
Dziękuję, dobrze./ Były duże korki.
Danke, gut. /Es war viel Stau. [danke gut/ es war fil ształ]
Czy jest Pani zmęczona? Chciałaby Pani odpocząć?
Sind Sie müde? Möchten Sie sich etwas ausruhen? [zind zi mijude? myśten zi ziś etfas
ausruen]
Czy napije się Pani czegoś lub coś zje?
Möchten Sie etwas zum Essen oder Trinken? [myś-ten zi etfas cum esen oda trinken]
Proszę wejść.
Bitte eintreten. Herein! [bite ajntreten. herajn]
7
Proszę mi dać swoją walizkę. Pomogę Pani/Panu.
Geben Sie mir ihr Koffer. Ich helfe Ihnen. [gejben zi mija ir kofer. Iś helfe inen]
Proszę usiąść.
Nehmen Sie bitte Platz./ Setzen Sie sich. [nejmen zi bite plats/ zecen zi ziś]
Pokażę Pani/Panu pokój. Proszę tędy.
Ich zeige Ihnen ihr Zimmer. Bitte hier entlang. [iś cajge inen ir cimer. Bite hija ent-lang]
Na początku ciężko jest zrozumieć od razu co mówią podopieczni bądź ich rodziny. Warto
zatem znać kilka zwrotów pomocnych w zapytaniu bądź powtórzeniu wypowiedzi.
Przepraszam, nie zrozumiałam.
Entschuldigung, ich habe nicht verstanden. [entszul-digunk, iś habe niśt fersztanden]
Może Pan/Pani powtórzyć?
Können Sie wiederholen? [kynen zi widerholen]
Co to znaczy?
Was bedeutet das? [was bedojtet das]
Co mam robić?
Was soll ich machen? [was zol ich machen]
Gdzie jest??
Wo ist?.? [wo ist]
Co to jest?
Was ist das? [was ist das]
8
Jakie ubrania zakładamy na nasze ciało?
W kolejnej części Akademii języka niemieckiego przedstawiamy słownictwo i zwroty języka
niemieckiego związane z poszczególnymi częściami garderoby oraz ubieraniem się. Tego
typu zdania mogą być przydatne każdej opiekunce podczas pomocy przy ubieraniu osoby
podopiecznej. Przy słownictwie podana jest wymowa poszczególnych wyrażeń i zwrotów.
Ubrania: sukienka - das Kleid [das klajd], spódnica - der Rock [der rok], dżinsy - die Jeans
[di dżins], sweter - derPullover [der pulower], bluza - die Bluse [di bluze], sweter rozpinany
- die Strickjacke [di sztrikjake], kurtka - die Jacke [di jake], spodnie - die Hosen [di hoze],
koszula - das Hemd [das hemd], płaszcz - der Mantel [der mantel], marynarka - der Sakko
[der zako], futro - der Pelzmantel [der pelcmantel], garnitur - der Anzug [der ancuk],
kamizelka - die Weste [di weste]
Na dworze jest dzisiaj dosyć chłodno. Przygotuję Pani do ubrania płaszcz.
Draußen ist heute ziemlich kalt. Ich bereite Ihnen den Mantel vor. [drausen ist hojtecimliś
kalt. Iś berajte inen den mantel for]
Ta sukienka będzie odpowiednia, kiedy dzisiaj wieczorem odwiedzą Panią goście.
Pani córka oraz wnuki.
Dieses Kleid wird gut, wann heute abends die Gäste, Ihre Tochter und Enkelkinder zu Besuch
kommen. [dises klajd wirt gut, wan hojte abents di geste, ire tochter unt enkelkinder cu
bezuch komen]
Ubranie nocne: piżama - der Schlafanzug/Pyjama
[der szlaf-ancuk/pydżama], szlafrok - der
Bademantel [der bade-mantel], koszula nocna - das
Nachthemd [das nacht-hemt]
Wyprałam Panu piżamę/koszulę nocną, bo
była brudna.
Ich habe Ihren Schlafanzug/ Ihr Nachthemd
gewaschen, weil es schmutzig war. [iś habe iren
szlafancuk/ ir nachthemt gewaszen, wajl es szmuciś
war]
Bielizna: majtki - das Höschen [das hysśen], stanik
9
- der BH [der beha], rajstopy - die Strumpfhose [di sztrumpf-hoze], skarpetki - die Socken [di
zoken], kalesony - die Unterhosen [di unter-hozen], halka
der Unterrock [der unter-rok], podkoszulka - das Unterhemd [das unter-hemt]
W szufladzie ułożona jest bielizna.
Die Unterwäsche liegen in der Schublade. [di unterwesze ligen in der szublade]
Dodatki: krawat - die Krawatte [di krawate], pasek - der Gürtel [der gurtel], szelki - die
Hosenträger [di hozen-treger], zamek błyskawiczny - der Reißverschluss [der rajs-ferszlus],
guzik - der Knopf [der knopf], szalik - der Schal [der szal], okulary - die Brille [di bryle],
okulary słoneczne - die Sonnenbrille [di zonen-bryle], rękawiczki - die Handschuhe [di hantszue], torebka - die Tasche [di tasze], apaszka - das Halstuch [das hals-tuch]
Z Pani bluzki oderwał się guzik. Zaraz go przyszyję.
Der Knopf hat sich abgerissen. Ich nähe das an. [der knopf hat ziś abgerysen. Iś neje das an]
Którą apaszkę chciałaby dziś Pani założyć?
Welches Halstuch möchten Sie heute anziehen? [welśes halstuch muśten zi hojte ancijen]
Obuwie: kozaki - die Stiefel [di sztifel], kalosze - die Gummistiefel [di gumisztifel], buty
sportowe - die Sportschuhe [di szport-szue], kapcie - die Hausschuhe/Pantoffeln [di hałsszue/ pantofeln], sandały - die Sandale [di sandale], czułenka - die Pumps [di pumps],
obuwie ortopedyczne - die orthopädischen Schuhe [di ortopedisze szue]
Biżuteria: pierścionek - der Ring [der ring], kolczyki - die Ohrringe [di oringe], łańczuszek die Kette [di kete], korale - die Koralle [di korale], broszka - die Brosche [di brosze]
Nakrycia głowy: kapelusz - der Hut [der hut], czapka - die Mütze [di mutse], czapka z
daszkiem - die Kappe [di kape]
Na zewnątrz wieje silny wiatr. Wychodząc na spacer nie możemy zapomnieć o
czapce.
Der Wind ist heute so stark. Wenn wir spazieren gehen, dürfen wir die Mütze nicht
vergessen. [der wint ist hojte zo sztark. Wen wija szpaciren gejen, durfen wija di mutse niśt
fergesen]
10
Inne słowa: sznurówka - der Schnürsenkeln [der sznur-zenkeln], kieszeń - die Hosentasche
[di hozen-tasze], rękaw - der Ärmel [der ermel], nogawka - das Hosenbein [das hozen-bajn]
Rozwiązała się Panu sznurówka. Trzeba ja zawiązać, żeby się nie potknąć.
Die Schnürsenkeln haben sich aufgebunden. Man muss sie zuschnüren, um sich nicht zu
stolpern. [di sznur-zenkeln haben ziś aufgebunden. Man mus zi cusznuren, um ziś niśt cu
sztolpern]
Zwroty związane z ubieraniem:
Pomogę się Pani ubrać/rozebrać. Pomogę pani zdjąć płaszcz.
Ich helfe Ihnen beim Anziehen/Ausziehen. Ich helfe Ihnen, den Mantel ablegen. [iś helfe inen
bajm ancijen/auscijen. Iś helfe inen, den mantel abculegen]
Proszę przymierzyć tę koszulę w kratkę.
Bitte, probieren Sie dieses karierte Hemd an. [byte, probiren zi dizez karirte hem tan]
Wygląda Pani dzisiaj bardzo ładnie. Ta letnia sukienka bardzo pani pasuje.
Sie sehen heute sehr schön aus. Dieses Sommerkleid steht Ihnen gut. [zi zejen hojte zeja szun
aus. Dizes zomerklajd sztejt inen gut]
Ten kolor pasuje do Pani karnacji/ włosów/oczu.
Diese Farbe passt zu Ihrer Haut/ zu Ihren Haaren/Augen. [dize farbe past cu irer hałt/ cu iren
haaren/ałgen]
Leży jak ulał.
Das sitzt wie angegossen. [das zict wi angegosen]
Co dzisiaj ubierzemy?
Was ziehen wir heute an? [was cijen wija hojte an]
11
Dziś jest ciepło, rozepnę Pani sweter.
Heute ist warm, ich knöpfe Ihnen den Pulli auf. [hojte ist warm, iś knupfe inen den puli auf]
Wygląda Pan bardzo elegancko.
Sie sehen sehr schick aus. [zi zejen zeja szik aus]
Gorąco dziś, może ubierzemy tę bawełnianą bluzkę i luźne spodnie?
Heute ist hitzig, vielleicht ziehen wir diese baumwolle Bluse und lockere Hose an? [hojte ist
hiciś, filajśt cijen wija dize bałmwole bluze unt lokere hoze an?]
12
Wnętrze domu - jak nazwać te wszystkie
rzeczy? - część I
Każdy dom czy mieszkanie składa się nie tylko z pomieszczeń ale też wyposażone jest w
meble, sprzęt gospodarstwa domowego oraz różne urządzenia. W kolejnej części Akademii
języka niemieckiego przybliżymy słownictwo usprawniające komunikację podczas pracy w
opiece w Niemczech dotyczące właśnie gospodarstwa domowego. Zapraszamy do nauki!
DOM - das Haus [das haus], dom jednorodzinny das Einfamilienhaus [das ajnfamiljen-haus], dom
wielorodzinny - das Mehrfamilienhaus [das
mejafamiljen-haus], wieżowiec - das Hochhaus [das
hohhaus], mieszkanie - die Wohnung [di wonunk],
willa - die Villa [di wila], budynek - das Gebäude
[das gebojde], parter - das Erdgeschoss [das edgeszos], piętro - der Stock [der sztok], poddasze - das
Dachgeschoss [das dach-geszos]
Na pierwszym/ drugim/ trzecim piętrze - im ersten/ zweiten/ dritten Stock [im
ersten, cwajten, dryten sztok]
Inne terminy związane z domem: taras - die Terrasse [di terase], balkon - der Balkon [der
balkon], klatka schodowa - das Treppenhaus [das trepenhaus], korytarz - der Flur [der flur],
brama - das Tor [das tor], dach - das Dach [das dach], ogród - der Garten [der garten],
trawnik - der Rasen [der razen], płot - der Zaun [der całn], schody - die Treppe [di trepe],
skrzynka na listy - der Briefkasten [der brifkasten], winda - der Lift [der lift].
Rodzina Weiss mieszka w niedużym domu jednorodzinnym z pięknym ogrodem i
dużym tarasem.
13
Die Familie Weiss wohnt in einem kleinen Einfamilienhaus mit einem schönen Garten und
einer großen Terrasse. [di familje wajs wont in ajnem klajnen ein-familjen-hałs mit ajnem
szynen garten unt ajner grosen terase].
Pani Roswitha mieszka w domu wielorodzinnym, na piątym piętrze, w budynku
bez windy.
Frau Roswitha wohnt in einem Mehrfamilienhaus, im fünften Stock in einem Gebäude ohne
Lift. [Frał Roswita wont in ajnem meja-familjen-hałs, im fynften sztok in ajnem gebojde one
lift].
Pokój dzienny - Das Wohnzimmer [das woncimer]
sofa - das Sofa / die Couch [das sofa/di
kołcz], dywan - der Teppich [der tepiś],
fotel - der Sessel [der zesel], komoda die Kommode [komode], szafa - der
Schrank [der szrank], szuflada - die
Schublade [di szublade], lampa - die
Lampe [di lampe], regał/półka - das
Regal [das regal], regał na książki - das
Bücherregal [das busier-regal],
telewizor - der Fernseher [der fernzejer],
kominek - der Kamin [der kamin], zegar
- die Uhr [di ur],
stół - der Tisch [der tisz], krzesło - der Stuhl [der sztul], książka/ książki - das Buch /die
Bücher
[das buch/di busier], obraz - das Bild [das bilt], fotografia - das Foto [das foto], wazon die Vase [di waze],
donica - der Blumentopf [der blumen-topf], meblościanka - die Schrankwand [di szrankwant], radio - das Radio [das radio], wieża stereo - die Hifi-Anlage [di hajfi-anlage]
Proszę mi włączyć/wyłączyć TV. Proszę mi podać pilot do TV.
Bitte, schalten Sie den Fernseher ein/aus. Bitte, geben Sie mir die Fernbedienung.[bite,
szalten zi den fernzejer ajn/aus. Bite gejben zi mija di fern-bedinunk]
14
Czy mogłaby Pani ściszyć/pogłośnić.
Können Sie bitte leiser/lauter machen. [kynen zi bite lajzer/lauter machen]
Proszę włączyć/ wyłączyć światło.
Machen Sie bitte das Licht an/aus. [machen zi bite das liśt an/aus]
Wytarłam w salonie kurze i poodkurzałam.
Ich habe im Wohnzimmer den Staub abgewischt und staubgesaugt. [iś habe im woncimer den
ształb abgewiszt und sztaub-gezałgt]
Wszystkie ubrania wiszą w szafie.
Alle Kleider hängen im Schrank. [ale klajder hengen im szrank]
Proszę otworzyć/zamknąć okno.
Bitte, machen Sie das Fenster auf/zu. [bite, machen zi das fenster auf/cu]
15
Wnętrze domu - jak nazwać te wszystkie
rzeczy? - część II
Sypialnia - das Schlafzimmer [das szlafcimer]
łóżko - das Bett [das bet], poduszka - das Kissen [das kisen], kołdra - die Decke [di deke],
prześcieradło - das Bettlaken [das betlaken], koc - die Wolldecke [di wol-deke], pościel - die
Bettwäsche [di bet-wesze]
Proszę pościelić łóżko.
Bitte, machen Sie das Bett. [bite, machen zi das bett]
Proszę zmienić pościel.
Bitte, wechseln Sie die Bettwäsche. [bite, wekseln zi di bet-wesze]
Łazienka - das Badezimmer [das badecimer]
umywalka - das Waschbecken [das wasz-beken], lustro - der Spiegel [der szpigel], wanna die Badewanne [di badewanne], prysznic - die Dusche [di dusze], ręcznik - das Handtuch
[das hanttuch], kosz na bieliznę - der Wäschekorb [der wesze-korp], toaleta - die Toilette [di
tojlete], pralka - die Waschmaschine [di wasz-maszine], papier toaletowy - das
Toilettenpapier [das tojleten-papir]
Muszę pójść do toalety.
Ich muss auf die Toilette. [iś mus auf di tojlete]
Proszę pomóc mojemu tacie przy goleniu i myciu się.
Bitte helfen Sie meinem Vater beim Rasieren und Waschen. [bite helfen zi majnem fater bajm
raziren unt waszen]
16
Kosmetyki - die Kosmetiksachen [di kosmetik-zachen]
perfumy - das Parfüm [das parfum],
krem - die Cr?me [di kreme],
szampon - das Shampoo [das szampu],
mydło - die Seife [di zajfe], pasta do
zębów - die Zahnpaste [di canpaste],
szczoteczka do zębów - die Zahnbürste
[di can-burste], gąbka - der Schwamm
[der szwam], grzebień - der Kamm
[der kam], suszarka - der Haartrockner
[der har-trokner]
Pomogę Pani wysuszyć włosy
i uczeszę.
Ich helfe Ihnen die Haare föhnen und kämmen. [iś helfe inen di hare fynen unt kemen]
Proszę usiąść, nakremuję Panu stopy.
Bitte, setzen Sie sich, ich kreme Ihnen die Füsse ein. [bite, zecen zi ziś, iś kreme inen di fuze
ajn]
Kuchnia - die Küche ? kuchnia [di kysie]/ Jadalnia - das Esszimmer [das es-cimer]
talerz - der Teller [der teller], łyżka - der Löffel [der lyfel], widelec - die Gabel [di gabel],
nóż - das Messer [das meser], garnek - der Topf [der topf], patelnia - die Pfane [dip fane],
szklanka - das Glas [das glas], czajnik - der Wasserkocher [der waser-kocher], dzbanek - die
Kanne [di kane], kubek - der Becher [der besier], ekspres do kawy - die Kaffeemaschine [di
kafe-maszine], obrus - die Tischdecke [di tisz-deke], serwetki - die Serviettes [di serwietes],
lodówka - der Kühlschrank [der kyl-szrank], kuchenka elektryczna - der Elektroherd [der
elektro-hert], kuchenka mikrofalowa - die Mikrowelle [di mikrowele], zmywarka - die
Spülmaschine [di szpul-maszine], kosz na śmieci - der Abfalleimer [der apfal-ajmer], toster der Toaster [der toster], zlew - das Spülbecken [szpulbeken], odkurzacz - der Staubsauger
[der sztaup-zauger], miotła - der Besen [der bejzen], żelazko - das Bügeleisen [das bygelajzen]
Chwileczkę, jestem w kuchni i myję naczynia.
Augenblick bitte, ich bin in der Küche und spüle Geschirr. [ałgenblik bite, iś bin in der kysie
unt szpyle geszir]
17
Oh cukier się rozsypał, zaraz zamiotę. Gdzie jest miotła?
Oh der Zucker hat sich zerstreut, ich kehre das aus. Wo ist der Besen? [oh der cuker hat ziś
cersztrojt, iś kere das aus. Wo ist bejzen?]
Ekspres do kawy się zepsuł, zadzwonię do Pani córki i jej powiem.
Die Kaffeemaschine ist kaputt, ich rufe Ihre Tochter an und sage ihr das. [di kafe-maszine ist
kapt. Iś rufe ire tochter an unt sage ir das]
Pozostałe pomieszczenia domowe: pokój - das Zimmer [das cimer], WC - die Toilette [di
tojlete], pokój dziecięcy - das Kinderzimmer [das kinder-cimer], sypialnia - das
Schlafzimmer [das szlaf-cimer], jadalnia - das Esszimmer [das es-cimer], pomieszczenie
gospodarcze - der Abstellraum [der absztel-rałm], gabinet - das Arbeitszimmer [das arbajtscimer], piwnica - der Keller [der keler], strych - der Dachboden [der dach-boden], spiżarnia die Speisekammer [di szpajser-kamer], garderoba - die Garderobe [di garderobe]
Pozostałe urządzenia domowe: kaloryfer - der Heizkörper [hajc-kyrper], podłoga - der
Fussboden [der fusboden], ściana - die Wand [di want], sufit - die Decke [di deke], okno das Fenster [das fenster], parapet - das Fensterbrett [das fenster-bret], drzwi - die Tür [di
tur], klamka - die Türklinke [di tur-klinke], klucz - der Schlüssel [der szlusel]
18
Opieka nad starszą osobą
W tej części cyklu Akademia języka niemieckiego poruszany jest temat zwrotów
szczególnie ważny i przydatny podczas pracy w opiece. Przedstawiamy zwroty i terminy
dotyczące samopoczucia osoby podopiecznej, najważniejszych czynności wykonywanych
podczas opieki nad Seniorem, a także niemieckie nazwy najczęstszych schorzeń jakie
dotykają osoby w podeszłym wieku.
Opieka nad osobą starszą - Die Seniorenbetreuung [di senioren-betrojunk]
Podopieczny - die pflegebedürftige Person [di pflege-bedurftige per-zon]
Opiekunka - die Betreuerin, die Altenpflegerin [di betrojerin, di altenpflegerin]
Pytania dotyczące samopoczucia
Jak się Pani czuje, Pani Müller? Wie geht es Ihnen Frau
Müller? [wi gejt es inen frał myler]
Jak się Pani czuje dzisiaj? Wie fühlen Sie sich heute? [wi
fylen zi ziś hojte]
Co Pana/Panią boli? Was tut Ihnen weh? [was tut inen
we?]
Proszę powiedzied co Panu/Pani dolega? Bitte sagen Sie,
was Ihnen fehlt? [Byte zagen zi, was inen fejlt]
19
Przykładowe zwroty dotyczące stanu zdrowia
Czuję się dobrze/źle. Mir geht es gut/schlecht. [mija gejt es gut/szleśt]
Nie czuję się najlepiej. Ich fühle mich nicht besonders. [iś fyle miś niśt bezonders]
Wszystko dziś w porządku. Alles ist heute in Ordnung. [ales ist hojte in ordnunk]
Czuję się słabo. Kręci mi się w głowie. Ich fühle mich schwach. Mir ist schwindlich. [iś fyle
miś szwach. Mija ist szwindliś]
Mam kołatanie serca. Ich habe Herzklopfen. [iś habe herc-klopfen]
Mam skurcze mięśni. Ich habe Muskelkrämpfe. [iś habe muszel-krempfe]
Boli mnie głowa/ręka. Mein Kopf / Bein tut mir weh. Ich habe Kopfschmerzen/
Beinschmerzen. [majn kopf/bajn tut mija we. Iś habe kopf-szmerzen/ bajn-szmercen]
Bolą mnie plecy. Meine Rücken tun mir weh. Ich habe Rückenschmerzen. [majne ruken tum
mija we. Iś habe ruken-szmercen]
Bolą mnie stawy. Ich habe Gelenkschmerzen. [iś habe gelenk-szmercen]
Źle mi się oddycha. Ich kann nur schlecht atmen. [iś kann nur szleśt atmen]
Jest mi ciepło/zimno.Mam gorączkę. Mir ist warm/kalt. Ich habe Fieber. [mija ist
warm/kalt. Iś habe fiber]
Mam dreszcze. Bardzo się pocę. Ich habe Schüttelfrost. Ich schwitze sehr. [iś habe szutelfrost. Iś szwice zeja]
Swędzi mnie skóra. Mam wysypkę. Meine Haut juckt. Ich habe Ausschlag. [majne hałt jukt.
Iś habe aus-szlag]
20
Choroby podeszłego wieku ? alterstypische Krankheiten [alters-typisze krank-hajten]
Demencja ? die Demenz [di demenc]
Choroba Parkinsona ? die Parkinson-Krankheit [di parkinson-krankhajt]
Choroba Alzheimera - die Alzheimer-Krankheit [di alc-hajma-krankhajt]
Choroba układu krążenia - die Herz-Kreislauferkrankung [di herc-krajs-lałf-erkrankungen]
Zawał serca - der Herzinfarkt [der herc-infarkt]
Wylew - der Schlaganfall [der szlag-anfal]
Stwardnienie rozsiane - MS-Patient [em-es-pacient]
Choroba wrzodowa - das Magengeschwür [das magen-geszwur]
Choroba nowotworowa - der Krebs [der kreps]
Cukrzyca ? das Diabetes/die Zuckerkrankheit [das diabetes/di cuker-krankhajt]
Reumatyzm - die Rheuma [di rojma]
Artroza (zwyrodnienie stawów) - die Arthrose [di artroze]
Osteoporoza - die Osteoporose [di osteoporoze]
Astma - das Asthma [das astma]
Nietrzymanie moczu - die Inkontinenz [di inkon-tinenc]
Cewnik- die Dauerkatheter [di dałer-kateter]
Stomia jelitowa ? das Stoma [das stoma]
Żylaki - die Krampfadern [di krampf-adern]
Problemy ze słuchem - die Schwerhoerigkeit [die szwer-hyriś-kajt]
Problemy z przełykiem - Probleme mit der Speiseröhre [probleme mit der szpajze-ryre]
Zapalenie płuc - die Lungenentzündung [di lungen-ent-cundunk]
Co dolega Pani Müller? - Was fehlt Frau Müller? [was felt frał myler?]
Jest osobą leżąca. - Sie ist bettlägerig[zi ist bet-legeriś]
Jest niedowidząca. -Sie ist blind [zi ist blint]
Cierpi na chorobę umysłową. ? Sie ist geistig behindert [zi ist gajstiś behindert]
Ma problemy z chodzeniem. - Sie ist gehbehindert [ zi ist gej-behindert]
Jest lewostronnie-prawostronnie sparaliżowana. - Sie ist linksseitig-rechtsseitig gelähmt [zi
ist link-zajtiś/reśt-zajtiś gelemt]
21
Zwroty pomocne w opiece nad osobą w podeszłym wieku
Czy jest Pani zmęczona? Sind Sie müde? [zynd zi myde]
Czy chce Pani usiąśd/ położyd się? Möchten Sie sich hinsetzen/hinlegen?[myśten zi ziś hin-zecen/hinlegen?]
Czy chce Pani odpocząd? Möchten Sie sich ausruhen? [myśten zi ziś aus-rułen]
Czy chce Pani już pójśd spad? Möchten Sie schon ins Bett gehen?[myśten zi szon ins bet gejen]
Czy dobrze Pan/Pani spał/a? Haben Sie gut geschlafen? [haben zi gut geszlafen?]
Czy nie jest tu za gorąco/za zimno? - Ist es hier nicht zu warm/zu kalt? [ist es hija niśt cu warm/kalt]
Czy przewietrzyd pokój? - Soll ich etwas lüften? [zol iś etfas luften?]
Podkładad poduszkę pod głowę - das Kissen unter den Kopf legen [das kysen unter den kopf legen]
Czy poprawid Pani poduszkę? ? Soll ich Ihnen das Kissen zurechtrücken? [zol iś inen das kysen cureśtruken?]
Okryję Pana/Panią kocem. ? Ich decke Sie mit der Wolldecke zu. [iś deke zi myt der wol-deke cu]
Poczytad Pani/Panu gazetę/ książkę? - Soll ich Ihnen die Zeitung/das Buch vorlesen? [zol iś inen di
cajtunk/das buch for-lejzen]
Proszę odwrócid się na bok. - Legen Sie sich bitte auf die Seite. [legen zi ziś auf di zajte]
Proszę się wyprostowad. - Richten Sie sich bitte auf. [riśten zi ziś bite auf]
Pomogę Pani wstad. - Ich helfe Ihnen beim Aufstehen. [iś helfe inen bajm auf-sztejen]
Może wyjdziemy teraz na spacer? - Gehen wir jetzt spazieren? [gejen wija ject szpaciren?]
Teraz pójdziemy na spacer. - Nun gehen wir spazieren. [nun gejen wija szpaciren]
Potrzebuje Pani okularów/laski? Brauchen Sie Ihre Brille/ Ihren Stock? [brałchen zi ire bryle/iren
sztok?]
Prowadzid pod ramię - Am Arm führen [am arm fyren]
Czy chce Pan/i skorzystad z toalety? - Wollen Sie die Toilette benutzen? [wolen zi di tojlete benucen]
Zmienię Pani pampersa. - Ich wechsle Ihnen Pampers. [iś weksle inen pampers]
Przyjmowad (spożywad) lekarstwo - das Medikament schlucken [das medikament szluken]
Podawad lekarstwo ? ein Medikament geben [Ajn medikament gejben]
Podawad 10 kropli leku - 10 Tropfen Arznei geben [cejn tropfen arcnaj gejben]
Dostawad zastrzyk - eine Spritze bekommen [ajne szpryce bekomen]
Mierzyd temperaturę - die Temperatur messen [di temperatur mesen]; Mierzyd puls ? Den Puls
22
messen [dejn puls mesen]
Pani Müller, zmierzę ciśnienie/temperaturę. - Frau Müller, ich messe den Blutdruck/ die
Temperatur. [frał myler, iś mese den blut-druk/ di temperatur]
Ma Pani wysokie/niskie ciśnienie. - Sie haben hohen/niedrigen Blutdruck. [zi haben hoen/nidrigen
blut-druk]
Zaraz zrobię Pani opatrunek. Gdzie jest bandaż? - Ich mache Ihnen gleich den Verband. Wo ist die
Binde? [iś mache inen glajś den fer-bant. wo ist di binde]
Obcinad paznokcie - die Nagel schneiden [di nagel sznajden]
Materac przeciwko odleżynom - die Anti-Dekubitus-Matratze [di anti-dekubitus-matrace]
Odleżyna ? das Dekubitalgeschwür [das dekubital-geszwyr]
Okład ? der Umschlag [der umszlak]
Kule (do chodzenia) - die Krücke [di kryke]
Wózek inwalidzki ? der Rohlstühl [der rol-sztul]; Pchad wózek inwalidzki - den Rollstuhl schieben
[den rol-sztul sziben]
Pomogę Panu /i przy posiłku. ? Ich helfe Ihnen beim Essen. [iś helfe inen bajm esen]
Podawad coś do picia ? etwas zum Trinken geben [etfas cum trynken gejben]
Czy mam Pana/ią nakarmid? - Soll ich Sie füttern? [zol iś zi fytern]
Pani Müller, zadzwonię po lekarza/pogotowie. - Frau Müller, ich rufe den Notarzt / Rettungsdienst
an. [frał myler, iś rufe den notarct/retunks-dinst an]
Pani Müller jest już w domu i nabiera sił. - Frau Müller ist schon zu Hause und kommt zu Kräften.
[frał myler ist szon cu hałze unt komt ci kreften]
23
Zapytaj o drogę
Zarówno podczas podróży do Niemiec czy w już w trakcie pobytu w tym kraju opiekunka
może znaleźć się w sytuacji, w której przydatne staną sie zwroty związane z
przemieszczaniem się.
droga ? der Weg [der wek]; ulica ? die Straße [di sztrase]
strefa dla pieszych ? die Fußgängerzone [di fus-genger-cone]; chodnik ? der Gehweg [der
gej-wek]; przechodzień ? der Passant [der pasant]
kierowca ? der Fahrer [der farer]
sygnalizacja świetlna ? die Ampel [di ampel]
przystanek autobusowy ? die Bushaltestelle [di bus-halte-sztele]
Środki komunikacji - Die Verkehrsmittel [di ferkers-mytel]
samochód ? der Wagen/ das Auto [der wagen/das auto]
autobus ? der Bus [der bus]
rower ? das Fahrrad [das far-rad]
pociąg ? der Zug [der cuk]
tramwaj ? die Straßenbahn [di sztrasen-ban]
metro ? die U-Bahn [di u-ban]
samolot ? das Flugzeug [das fluk-cojg]
statek ? das Schiff [das szif]
prom ? die Fahre [di fare]
taxi ? das Taxi [das taksi]
pieszo ? zu Fuß [cu fus]
24
Jak zapytać o drogę?
Przepraszam. Nie jestem zorientowana. Może mi Pan/Pani pomóc? Jak dotrę do?
Jak daleko jest?? Dziękuję bardzo!Entschuldigung! Ich kenne mich hier nicht aus.
Können Sie mir helfen? Wie komme ich zu?Wie weit ist es bis zu?? Vielen Dank!
[ent-szuldi-gunk. Iś kene miś niśt aus. Kynen zi mija helfen? Wi kome iś cu?.wi wajt ist
es bis cu? filen dank!]
dworzec główny - der Hauptbahnhof [der
hałpt-banhof]
poczta ? die Post [di post]
apteka ? die Apotheke [di apoteke]
szpital ? das Krankenhaus [das krankenhałs]
piekarnia ? die Bäckerei [di bekerei]
bank ? die Bank [di bank]
kiosk ? der Kiosk [der kiosk]
kościół ? die Kirche [di kirśe]
policja ? die Polizei [di policaj]
restauracja ? das Restaurant [das restaurant]
rynek - der Marktplatz [der markt-plac]
Zwroty związane z kierunkiem
Proszę iść wzdłuż ulicy. Gehen Sie die Straße entlang. [gejen zi di sztrase entlank]
Proszę iść prosto. Gehen Sie geradeaus. [gejen zi gerade-aus]
Proszę skręcić w prawo/lewo. Biegen Sie rechts/links ab. [bigen zi reśts/links ab]
25
Pytania i zwroty podczas podróżowania.
Gdzie mogę kupić bilety? W kiosku/w automacie w pociągu. Wo kann ich die
Fahrkarte kaufen? Im Kiosk/ im Fahrkartenautomat im Zug. [wo kann iś di far-karte
kałfen? Im kiosk/ im far-karten-automat im cuk]
Gdzie jest informacja? Wo gibt es die Auskunft? [wo gipt es di auskunft]
Czy ten pociąg jedzie bezpośrednio do Stutgartu czy muszę się przesiadać? Fährt
der Zug direkt nach Stuttgart oder muss ich mich umsteigen? [fert der bus direct nach
sztutgart oder mus iś miś um-sztajgen]
O której ten pociąg jest w Stutgarcie? Um wie viel Uhr kommt der Zug in Stuttgart
an? [um wi fiel ur komt der cuk in sztutgart an]
26
Wizyta u lekarza, wyjście do apteki.
W podeszłym wieku ze względu na pogarszający się stan zdrowia Seniora ważne są
systematyczne wizyty u lekarza, a często również regularne przyjmowanie pewnych leków. Z
tego powodu w tej części Akademii języka niemieckiego przedstawione są słowa i zwroty
dotyczące stanu zdrowia, narządów i części ciała, wizyt lekarskich oraz w aptece.
U lekarza - Beim Arzt[bajm arct]
Lekarz - der Arzt [der ar-ct];
Pacjent - der Patient [der pac_ient]
Szpital - das Krankenhaus [das kranken-hałs];
Karetka pogotowia - der Krankenwagen [der
kranken-wagen]
Choroba - die Krankheit [di krank-hajt];
Wypisać receptę - das Rezept schreiben [das recept szrajben];
Ubezpieczenie zdrowotne - die Krankenversicherung [di kranken-fer-ziśerunk]
Przykład rozmowy telefonicznej z lekarzem
Dzień Dobry Panie doktorze! Przy telefonie Pani Nowak u rodziny Müller. Guten
Tag Herr Doktor! Am Apparat Frau Nowak bei Familie Müller.[guten tak her doktor.
Am aparat frał Nowak baj der familje myler]
Dzień Dobry. Guten Tag! [guten tak]
27
Panie Doktorze, Pani Müller czuje się źle. Jest bardzo blada. Herr Doktor, Frau
Müller fühlt sich schlecht. Sie ist sehr blass. [her doktor, frał myler fylt ziś szleśt. Zi ist
zeja blas]
Ma silne bóle brzucha i gorączkę, 39 stopni. Sie hat starke Bauchschmerzen und
Fieber, 39 Grad. [zi hat sztarke bałch-szmerzen unt fiber, 39 grat]
Nie ma też apetytu. Miała też dziś biegunkę/zatwardzenie. Sie hat auch keinen
Appetit. Sie hatte heute auch Durchfall/Verstopfung. [zi hat ałch kajnen apetit. Zi hate
hojte ałch durśfal/fer-sztopfunk]
Pani Müller ma silny katar i kaszel. Frau Müller hat starken Schnupfen und Husten.
[frał myler hat sztarken sznupfen unt husten]
Straciła przytomność. Sie ist bewusstlos. [zi ist bewust-los]
Pani Müller upadła. Skaleczyła sobie głowę-nogę-rekę. Frau Müller ist hingefallen.
Sie hat sich am Kopf-Bein-Arm verletzt. [frał myler ist hin-gefalen. Zi hat ziś am
kopf-bajn-arm ferlect]
Krwawi. Sie blutet. [zi blutet]
Sądzę, że złamała nogę-rękę. Noga jest spuchnięta. Ich glaube, sie hat das Bein- den
Arm gebrochen. Das Bein ist angeschwollen. [iś glałbe, zi hat das bajn- den arm
gebrochen. Das bajn ist angeszwolen]
Od kiedy? Seit wann? [zajt wan]
Od 3 godzin, od dziś rana, od wczoraj, od 12 godziny. Seit 3 Stunden, seit heute
Morgen, seit gestern, seit 12 Uhr. [zajt 3 sztunden, zajt hojte morgen, zajt gestern, sajt
12 ur]
Musimy ją wziąć do szpitala. Proszę mi podać adres.Wir müssen sie ins
Krankenhaus bringen. Geben Sie mir die Adresse. [wija mysen zi ins kranken-hałs
bringen. Gejben zi mija di adrese]
Części ciała ? Körperteile [kyrper-tajle]
Głowa - der Kopf [der kopf]; Czaszka - der Schädel [der szedel]
Twarz, Buzia - das Gesicht [das geziśt]; Włosy - die Haare [di hare];
28
Czoło - die Stirn [disztirn]
Ucho - das Ohr [das or]; Oko - das Auge [das ałge]; Nos - die Nase [di naze]
Policzek - die Backe, die Wange [di bake/ di wange]; Broda - das Kinn [das kin]
Usta - der Mund [der munt]; Warga - die Lippe [di lipe]; Język - die Zunge [di cunge];
Zęby - die Zähne [di cejne]
Szyja - der Hals [der hals]; Kark - der Nacken [der naken]; Szczęka, żuchwa - der Kiefer
[der kifer]
Obojczyk - das Schlüsselbein [das szusel-bajn]
Ramię - der Arm [der arm]; Łokieć - der Ellbogen [der elbogen]; Nadgarstek - das
Handgelenk [das hant-gelenk]; Ręka, dłoń - die Hand [di hant]; Palec u ręki - der Finger
[der finger]; Paznokieć - der Nagel [der nagel]; Kciuk - der Daumen [der daumen]
Klatka piersiowa - die Brust [di brust]; Piersi - die Busen [di buzen]; Plecy - der Rücken
[der ruken]
Brzuch - der Bauch [der bałch]; Pępek - der Nabel [der nabel]
Miednica - das Becken [das baken]; Biodro - die Hüfte [di huften]
Noga - das Bein [das bajn]; Udo - der Oberschenkel [der ober-szenkel]; Kolano - das Knie
[das kni]; Łydka - die Wade [di wade];
Stopa - der Fuß [der fus]; Pięta - die Ferse [di ferze]; Palec u nogi - der Zeh [der cej]
W aptece - In der Apotheke [in der apoteke]
Przydatne terminy i zwroty:
Lekarstwo - die Arzne/ das Medikament [di arcnaj/ das medikament]; Przyjmować
(spożywać) lekarstwo - das Medikament schlucken [das medikament szluken]
\Tabletka/tabletka do ssania - die Tablette/Lutschtablette [di tablete/lucz-tablete]
Przyjmować krople - die Tropfen nehmen [di tropfen nejmen]
Wcierać maść - die Salbe einreiben [di salbe ajn-rajben]
Syrop na kaszel - die Hustensaft [di husten-zaft]
Krople do nosa/oczu - die Nasentropfen/Augentropfen [di nazen-tropfen/ałgen-tropfen]
Dać zastrzyk - die Spritze geben [di szpryce gejben]
Przylepić plaster - das Pflaster aufkleben [das pflaster auf-kleben]
Bandaż - die Binde [di binde]
Środek uspokajający/tabletki uspokajające - das Beruhigungsmittel/ die
Beruhigungstabletten [das beruigunks-mytel, di beruigunks-tableten]
Środek nasenny/ tabletki nasenne - das Schlafmittel/ die Schlaftabletten [das szlaf-mytel/di
szlaf-tableten]
Czas na lekarstwa! Zeit für Ihre Medizin! [cajt fyr ire medicin]
29
Przykładowa rozmowa w aptece.
Witam. Chciałabym odebrać leki dla pani Müller. Hallo. Ich möchte die Medikamente für
Frau Müller abholen. [halo. Iś myśte di medikamente fur frał myler abholen]
Proszę mi dać receptę. Niech Pani poczeka chwilę. Geben Sie mir das Rezept. Warten Sie
bitte eine Weile. [gejben zi mija das recept. Warten zi bite ajne wajle]
Jak powinna przyjmować leki pani Müller? Wie soll Frau Müller die Medikamente
einnehmen? [wi zol frał myler di medikamente ajn-nejmen]
Lub:Wie sollen die Medikamente dosiert werden? [wi zolen di medikamente dozirt
werden]
raz/dwa razy/trzy razy dziennie - einmal/zweimal/dreimal täglich [Ajn-mal/cwajmal/draj-mal tegliś]
przed/po jedzeniu, podczas jedzenia - vor/nach dem Essen, während des Essens
[for/nach dem esen, werent des esens]
zażywać tabletkę co 4 godziny - alle vier Stunden eine Tablette einnehmen [ale 4
sztunden ajne tablete ajn-nejmen]
na pusty żołądek - auf den nüchternen Magen [auf den nyśternen magen]
20 kropli do wody - 20 Tropfen ins Wasser [20 tropfen ins waser]
rozpuścić w wodzie - im Wasser lösen [im waser luzen]
jedna łyżeczkę/lyżkę stołową - einen Teelöffel/ Esslöffel [ajnen te-lyfel/es-lyfel]
Może mi to pani zapisać? Nie chcę zapomnieć. Können Sie mir das aufschreiben. Ich will
das nicht vergessen. [kynen zi mija das auf-szrajben. Iś will das niśt fergesen]
30
Przygotowanie posiłków
Spożywanie pysznych potraw i posiłków to duża przyjemność. Dla wielu osób również ich
sporządzanie poprzez gotowanie czy pieczenie stanowi radość samą w sobie. W tej części
akademii prezentowane jest właśnie słownictwo związane z jedzeniem ? zarówno nazwy
składników potraw, sposobów ich przyrządzania oraz naczyń w których je przygotowujemy i
podajemy. Zapraszamy i życzymy owocnej nauki!
Przygotowanie posiłków. Zubereitung von Mahlzeiten [cuberajtunk fon malcajten]
Posiłki - die Mahlzeiten [di mal-cajten]: Śniadanie - das Frühstück [das fru-sztuk]; Obiad das Mittagessen [das mittak-esen]; Kolacja - das Abendbrot [das abent-brot]; Deser - der
Nachtisch [der nach-tisz].
Przygotuję Pani posiłek. Ich bereite Ihnen das Essen zu. [iś berajter inen das esen cu]
Gotować - kochen [kochen]; Piec (pieczeń) - braten [braten]; Piec (ciasto) - backen [baken];
Dusić - dünsten [dynsten]; Mieszać - rühren [ryren]; Smarować - streichen [sztraj-śen].
Zjemy teraz śniadanie. Jetzt essen wir das Frühstück. [jest esen wija das fru-sztuk]
Na obiad zjemy dzisiaj pyszne danie z gotowanej ryby i warzyw. Heute essen wir zu Mittag
gekochte Gemüse und Fisch. [hojte esen wija cu myttak gekochte gemyze unt fysz]
Owoce - das Obst [das opst]:
Jabłko - der Apfel [der apfel]; Ananas - die Ananas [der ananas]; Brzoskwinia - der
Pfirsich [der pfir-ziś]; Kiwi - die Kiwi [der kiwi]; Wiśnie - die Kirsche [di kirsze]; Gruszka
- die Brime [di birne]; Śliwka - die Pflaume [di pflałme]; Pomarańcza - die Orange [di
oranże]; Banan - die Banane [di banane]; Truskawka - die Erdbeere [di erdbere]; Malina die Himmbeere [di himbere] ; Winogrono - die Traube [di trał be]; Arbuz - die
Wassermelone [di waser-melone]; Mandarynka - die Mandarine [di mandarine].
31
Warzywa - das Gemüse [das gemyze]:
Pomidor - die Tomate [di tomate]; Pietruszka - die Petersilie [di peter-zilje], Cebula - die
Zwiebel [di cwibel]; Ogórek - die Gurke [di gurke]; Marchewka ? die Möhre [di more];
Brokuły - die Broccoli [di brokolii]; Papryka - die Paprike [di paprike]; Por - die Poree [di
poree]; Groszek - die Erbsen [di erpse]; Fasola - die Bohnen [di bonen]; Pieczarki - die
32
Champignon [di szam-pin-jon] ; Sałatka - der Salat [der zalat]; Szczypiorek - der
Schnittlauch [der sznyt-lałch]; Koperek - der Dill [der dil]; Biała Kapusta - der Weißkohl
[dr wajs-kol]; Czerwona kapusta - der Rotkohl [der rot-kol]; Kukurydza - Der Mais [der
majs]; Rzodkiewka - das Radieschen [das radisien]; Kapusta - das Kraut [das krałt];
Kalafior - der Blumenkohl [der blumen-kol]
Dieta pana Guntera powinna byd bogata w witaminy i składniki odżywcze, dlatego
powinien jeśd dużo warzyw i owoców. Die Diät von Herrn Heinz soll reich an Vitaminen und
Mineralstoffen sein, deshalb soll er viel Obst und Gemüse essen. [di djet fon hern hajnc zol
rajś an witaminen unt mineral-sztofen zajn, deshalp zol er fil opst unt gemyze esen]
Ryba - der Fisch [der fisz]:
Łosoś - der Lachs [der laks]; Szczupak - der Hecht [der heśt]; Karp - der Karpfen [der
karpfen]; Węgorz - der Aal [der aal]; Śledź - der Hering [der herink]; Pstrąg - die Forelle
[di forele]
Nabiał ? Molkereiprodukte [molkerj-produkte]:
Ser - der Käse [der keze]; Twaróg - der Quark [der kwark]; Jogurt - der Jogurt [der jogurt];
Kwaśna śmietana - der Sauerrahm [der załer-ram]; Masło - die Butter [di buter]; Zsiadłe
mleko - die Dickmilch [di dik-milś]; Jajko - das Ei [das aj]; Jajko sadzone - das Spiegelei
[das szpigel-aj].
Chciałabym dziś na śniadanie omlet i kawę z mlekiem. Ich hätte gerne heute zum Frühstück
ein Omelette und Kaffee mit Milch. [iś hete gerne hojte cum fru-sztuk ajn omlete unt kafe
myt milś]
Mięso - das Fleisch [das flajsz]:
Indyk - das Putenfleisch [das puten-flajsz]; Cielęcina - das Kalbfleisch [das kalp-flajsz];
Wieprzowina - das Schweinefleisch [das szwajne-flajsz]; Wołowina - das Rindfleisch [das
rint-flajsz]; Kurczak - das Hähnchen [das henśen]; Jagnięcina - das Lammfleisch [das lamflajsz]; Dziczyzna - das Wildfleisch [das wild-flajsz]
Tego nie wolno Pani jeśd. Musi Pani trzymad dietę. Das dürfen Sie nicht essen. Sie müssen
Diät halten. [das dyrfen zi niśt esen. Zi mysen diet halten]
Wędlina: Kiełbasa - die Wurst [di wurst]; Szynka - der Schinken [der szinken]; Słonina der Speck [der szpek]; Pasztet - die Leberwurst [di leba-wurst]
Pieczywo: Bułka - das Brötchen [das brytśen]; Biały chleb - das Wei?brot [das wajs-brot];
Chleb razowy - das Vollkornbrot [das fol-korn-brot]; Chleb żytni - das Roggenbrot [das
rogen-brot]; Rogalik - das Croissant [das krojsent]
33
Kupiłam w piekarni świeży chleb. Zrobię kanapki z wędliną. Ich habe in der Bäckerei
frisches Brot gekauft. Gleich mache ich belegtes Brötchen mit Wurst. [iś habe in der bekeraj
fryszes brot gekałft. Glajś mache iś belektes brytśen mit wurst]
Przyprawy - die
Gewürze [di gewyrce]:
Pieprz - der Pfeffer [der
pfefer]; Zioła - die Kräuter
[di krojter]; Sól - das
Salz [das zalc]; Bazylia
- das Basilikum [das
bazilikum]; Musztarda der Senf [der zenf];
Keczup - das Ketchup
[das keczap]; Majonez die Majonäse [di
majoneze]; Cukier - der
Zucker [der cuker].
Napoje ? die Getränke [di getrenke]:
Herbata - der Tee [der te]; Kawa - der Kaffee [der kafe]; Sok - der Saft [der zaft]; Sok
pomarańczowy - der Orangensaft [der oranżen-zaft]; Woda mineralna - das Mineralwasser
[das mineral-waser]; Mleko - die Milch [di milś]; Wino - der Wein [der wajn]; Piwo - das
Bier [das bir].
Ma Pani ochotę napid się ciepłej herbaty czy może świeżego soku jabłkowego? Möchten Sie
warmen Tee oder frischen Apfelsaft zum Trinken? [myśten zi warmen te oder fryszen apfelzaft cum trinken]
Słodycze i inne ? die Süßigkeiten und andere [di suziś-kajten unt andere]:
Czekolada - die Schokolade [di szokolade]; Cukierki - die Bonbons [di bonbons]; Batonik
czekoladowy - der Schockeriegel [der szoko-rigel]; Miód - der Honig [der oniś];
Marmolada - die Marmelade [di marmelade]; Płatki śniadaniowe - die Cornflakes [di kornflejks]; Ciasto - der Kuchen [der kuchen].
Zastawa Stołowa ? das Tafelservice [das tafel-serwis]:
Talerz - der Teller [der tela]; Sztućce - das Besteck [das besztek]; Łyżeczka - der Teelöffel
[der te-lyfel]; Łyżka - der Löffel [der lyfel]; Widelec - die Gabel [di gabel]; Nóż - das
Messer [des meser]; Kubek - der Becher [der beśer]; Szklanka - das Glas [das glas];
Filiżanka - die Tasse [di tase].
34
Zaraz nakryję do stołu. Gleich decke ich den Tisch. [glajś deke iś den tisz]
Inne: Garnek - der Topf [der topf]; Patelnia - die Bratpfanne [di bratpfane]; Czajnik - der
Wasserkocher [der waser-kocher]; Cukierniczka - die Zuckerdose [di cuker-doze]; Ekspres
do kawy - die Kaffemaschine [di kafe-maszine]; Książka kucharska - das Kochbuch [das
koch-buch].
Słodki - süß [suz]; Kwaśny - sauer [załer]; Słony - salzig [zalciś]; Dobrze przyprawiony gut gewürzt [gut gewyrct]; Chrupki - knusprig [knuspriś]; Jędrny - knackig [knakiś];
Miałki/drobny - fein [fajn]; Świeży - frisch [frysz]; Ostry - scharf [szarf]; Tłusty -fett [fet];
Chudy - mager [mager].
Przydatne pytania i zwroty:
Życzę smacznego! Guten Appetit! [guten apetit]
Na zdrowie! Zum Wohl! [cum wol]
Czy Pani smakowało? Hat es Ihnen geschmeckt? [hat es inen ge-szmekt]
Ale to jest dobre! Das ist aber lecker! [das ist aber leker]
Jestem głodny. Chce mi się pid. Ich bin hungrig. Ich habe Durst. [iś bin hungriś. Iś habe durst]
Czy chce Pani coś do jedzenia, picia? Möchten Sie etwas zum Essen, zum Trinken? [myśten zi
etfas cum esen, cum trinken?]
Nie, dziękuję. Jestem już na prawdę najedzony do syta. Nein, danke. Ich bin wirklich schon
satt. [najn, danke. Iś bin wirkliś szon zat]
35
Idziemy za zakupy
Zakupy ? to czynność, stanowiąca dla jednych przyjemność dla innych konieczny
obowiązek. Niezależnie jednak od tego, trudno wyobrazić sobie codzienne życie bez
systematycznego zaopatrywania się w różnych sklepach w artykuły spożywcze, środki
czystości, ubrania czy inne konieczne produkty. Z tego względu słownictwu związanemu z
zakupami poświęcamy kolejną część
naszej Akademii.
Zapisać zakupy na liście ? die
Einkäufe auf einer Liste aufschreiben [di
ajn-kojfe auf ajner liste auf-szrajben]
Wystarczy nam chleba ? Brot
haben wir noch genug [brot haben wija
genuk]
Torba na zakupy ? die
Einkaufstasche [di ajn-kałfs-tasze]
W sklepie:
Supermarket ? der Supermarkt [der
super-markt]
Dom handlowy ? das Kaufhaus [das kałf-hałs]
Piekarnia ? die Bäckerei [di bekeraj]
Sklep mięsny ? die Metzgerei [di mets-geraj]
Sklep samoobsługowy ? der Selbstbedienungsgeschäft [der selbst-bedinunk-geszeft]
Cukiernia ? die Konditorei [di konditoraj]
Drogeria ? die Drogerie [di drogerii]
Sprzedawca ? der Verkäufer [der fer-kojfer]
Kasjerka ? die Kassiererin [di kasjerin]
Paragon ? der Kassenzettel [der kasen-cetel]
Wejście ? der Eingang [der ajn-gank]
Wyjście ? der Ausgang [der aus-gank]
36
Dział ? die Abteilung [di ap-tajlunk]
Stoisko ? der Stand [der sztant]
Wózek sklepowy ? der Einkaufswagen [der ajn-kałfs-wagen]
Koszyk na zakupy ? der Einkaufskorb [der ajn-kałfs-korp]
Artykuły spożywcze ? das Lebensmittel [das lebens-mytel]
Artykuły gospodarstwa domowego ? die Haushaltswaren [di hałs-halts-waren]
Artykuły mięsno-wędliniarskie ? Fleisch-und Wurst-Waren [flajsz-unt-wurst-waren]
Drób ? das Geflügel [das geflugel]
Nabiał ? die Milchprodukte [di milś-produkte]
Warzywa/owoce ? Gemüse /Obst [gemuze/opst]
Pieczywo ? die Backwaren [di bak-waren]
Napoje ? die Getränke [di getrenke]
Słodycze ? die Süßwaren [di suz-waren]
Mrożonki ? die Tiefkühlkost [di tif-kyl-kost]
Kosmetyki ? die Kosmetikwaren [di kosmetik-waren]
Słowa i wyrażenia przydatne podczas zakupów:
Plaster ? die Scheibe [di szajbe]
Pokrojony ? geschnitten [gesznyten]
Wyprzedaż ? der Ausverkauf [der aus-ferkałf]
Reszta ? das Wechselgeld [das weksel-gelt]
Czy ma Pani paragon za zwrot kaucji? ? Haben Sie Leergutzettel dabei? [haben zi
lergut-cetel dabaj]
Płacić przy kasie. ? an der Kasse bezahlen [an der kase becalen]
Płaci Pani gotówką czy kartą? ? Zahlen Sie bar oder mit der Kreditkarte? [calen zi
bar oder mit der kredit-karte]
Proszę wprowadzić pin i potwierdzić zielonym guzikiem. ? Bitte PIN eingeben und
mit der grünen Taste bestätigen. [bite PIN ajn-gejben unt mit der grynen taste
besztetigen]
Stać w kolejce. ? in der Schlange stehen [in der szlange sztejen]
Ile to kosztuje? ? Was/wie viel kostet das? [was/ wi fil kostet das]
37
Poproszę 3 bułki i chleb. ? Ich hätte gerne 3 Brötchen und Brot. [iś hete gerne 3
brytśen unt brot]
Wezmę jeszcze trochę?. ? Ich nehme noch ein bisschen? [iś nejme noch ajn bis-śen
?]
To jest korzystna oferta.? Das ist ein günstiges Angebot. [das ist ajn gynstiges
angebot]
Tani ? billig [biliś]
Korzystny ? günstig [gynstiś]
Drogi ? teuer [tojer]
Zamawiać ? bestellen [besztelen]
Zapłacić ? bezahlen [becalen]
Robić zakupy ? Einkäufe machen [Ajn-kojfe machen]
38
Mijający czas część I
Określenia i zwroty dotyczące czasu to niezwykle ważne zagadnienie. Na co dzień słów
takich jak na przykład: później, za chwilkę, w zeszłym tygodniu używamy bardzo często. Już
w dzieciństwie uczymy się odczytywania wskazówek zegara i precyzyjnego określania czasu.
W tej części Akademii przedstawiamy słownictwo związane z czasem w języku niemieckim.
die Zeit vergeht so schnell [di cajt fergejt zo sznel]- czas szybko ucieka
Dni tygodnia Wochentage [wochentage]:
Poniedziałek - der Montag [der montak], Wtorek - der Dienstag [der dinstak], Środa - der
Mittwoch [der mytwoch], Czwartek - der Donnerstag [der donerstak], Piątek - der Freitag
[der frajtak], Sobota - der Samstag [der samstak], Niedziela - der Sonntag [der sontak]
39
W piątek idziemy do kina. Am Freitag gehen wir ins Kino. [Am Frajtak gejen wir ins Kino]
Koło środy mam zdzwonid do stomatologa. Gegen Mittwoch soll ich den Zahnarzt anrufen.
[Gegen mytwoch zol yś den can-arct anrufen]
W ciągu dnia czytam książki. Während des Tages lese ich Bücher. [Iber tak leze yś bjusia]
Pory dnia -Die Tageszeiten [die takescajten]
Jutro rano - Morgen früh [morgen fru], Poranek (do godz.9-tej) - Morgen [morgen],
Przedpołudnie ( 9-11.00) - Vormittag [formytak], Południe (12-14 godz.) - der Mittag [der
mytak], Popołudnie (14-18) - der Nachmittag [nachmytak], Wieczór (18-22 godz) - der
Abend [abend], Noc - die Nacht [di nacht], Północ - die Mitternacht [myternacht]
Ona co rano wcześnie wstaje. Sie steht jeden Morgen früh auf. [Zi sztejt jeden morgen fru
ałf]
W przedpołudnie przyjdzie rzemieślnik.Am Vormittag kommt der Handwerker. [Am
vormytak komt der handwerka]
W piatek popołudniu koło godziny 16-tej jadę z panią Lehmann na gimnstykę
rehabilitacyjną. Am Freitag nachmittags gegen 16 Uhr fahre ich mit Frau Lehmann zur
Krankengymnastik. [Am frajtak nachmytaks gegen zechcejn ur fare yś myt frał Leman cur
Kranken-gymnastik]
Wieczorem od 21-ej mam wolne Am Abend ab 21 Uhr habe ich Feierabend. [Am abend ab
ajnundcwancyś ur habe yś faja-abend]
Pytania zwiazane z czasem
Przepraszam która jest godzina? Entschuldigung, wie spät ist es? [Entszuldigung, wi szpejt
yst es?]
O której godzinie chciałaby Pani zjeśd dzisiaj obiad? Um wie viel Uhr möchten Sie heute
Mittagessen? [Um wi fil ur myśten zi hojte mytakesen?]
Jak długo trwa ten program telewizyjny? Wie lange dauert die Sendung? [Wi lange dałert di
zendunk?]
Jak długo to potrwa? Wie lange wird es dauern? [Wi lange wird es dałern?]
To potrwa niedługo. Das dauert nicht lange. [Das dałert nyśt lange]
40
W jakim wieku jest Pani? In welchem Alter sind Sie? [in welśem alta zynd zi?]
Ile Pani ma lat? Wie alt sind Sie? [Wi alt zynd zi?]
Zwroty:
Zrobiło się późno musimy iśd do domu. Es ist schon spät, wir müssen nach Hause gehen. [Es
yst szon szpejt, wir mysen nach hauze gejen].
Kilka lat później poleciałam powtórnie do Turcji. Ein paar Jahre später bin ich wieder in die
Türkei geflogen. [Ajn par jare szpejta byn yś in die turkaj geflogen].
Przed klikoma laty byłam jeszcze bardzo sprawna i moglami samodzielnie wchodzid po
schodach. Vor ein paar Jahren war ich noch sehr fit, ich konnte die Treppen allein steigen.
[Fon ajn par jaren war yś noch zeja fyt, yś konte die trepen alajn sztajgen]
Jest za wcześnie żeby wstad. Es ist zu früh um aufzustehen. [Es yst cu fru um ałfcusztejen]
Możesz chwilkę poczekad, nie jestem jeszcze gotowa. Kannstu du noch einen Moment
warten, ich bin noch nicht fertig. [Kanst du noch ajnen moment warten, yś byn noch nyśt
fertyś.]
Autobus odjeżdża za 10 minut, muszę się pospieszyd. Der Bus fährt in 10 Minuten ab, ich
muss mich beeilen. [Der bus fert in cejn minuten ab, yś mus myś beajlen]
Spieszy mi się. Ich habe es eilig. [Yś habe es ajliś]
Kiedy Pani wróci? Wann kommen Sie wieder ? [Wan komen zi wida ?]
Niedługo przyjdą goście. Bald kommen die Gäste [Balt komen di geste]
Określenia związane z czasem.
W tym - In dieser [in diza], W zeszłym - In der vorigen [in der forigen], W ostatnim - In der
letzten [ in der lecten].
Inne Slowa: Zegar - Die Uhr [di ur], Zegarek na rękę -die Armbanduhr [die armbandur],
Minuta - die Minute [ajne minute], Sekunda - die Sekunde [ajne zekunde], Godzina - die
Stunde [ajne sztunde]
Badanie trwa dokładnie 10 minut. Die Untersuchung dauert genau zehn Minuten [Di unterzuhung dałert genał cejn minuten]
41
Spotkamy sie dokładnie za pół godziny. Wir treffen uns genau in einer halben Stunde [Wir
trefen uns ganał in ajnar halben sztunde]
Pory roku
Wiosna - der Frühling [der fryling], Lato - der Sommer [der zoma], Jesieo - der Herbst [der herbst],
Zima - der Winter [der winta]
Latem lubię jeździd na rowerze. Im Sommer mag ich Rad fahren. [Im zoma mag yś rad faren]
Jesienią jest szaro i deszczowo. Im Herbst ist grau und regnerisch. [Im herbst yst grał und
regnerysz]
Zimą szybko robi się ciemno.Im Winter wird es schnell dunkel. [Im winta wird es sznel
dunkel]
Spis terści:
Jak skutecznie uczyć się języka niemieckiego? ................................................................................... 2
Autoprezentacja, czyli powiedz słów kilka na swój temat - część I................................................... 4
Autoprezentacja, czyli powiedz słów kilka na swój temat - część II ................................................. 6
Jakie ubrania zakładamy na nasze ciało? ........................................................................................... 9
Wnętrze domu - jak nazwać te wszystkie rzeczy? - część I.............................................................. 13
Wnętrze domu - jak nazwać te wszystkie rzeczy? - część II ............................................................ 16
Opieka nad starszą osobą ................................................................................................................... 19
Zapytaj o drogę.................................................................................................................................... 24
Wizyta u lekarza, wyjście do apteki................................................................................................... 27
Przygotowanie posiłków...................................................................................................................... 31
Idziemy za zakupy ............................................................................................................................... 36
Mijający czas część I ........................................................................................................................... 39
42

Lekcje języka niemieckiego

Transkrypt

Podobne dokumenty

„Sitten und Bräuche der deutschsprachigen Länder“ II edycja I

39. Kulturpreis Schlesien des Landes Niedersachsen 2015 39. Nagroda Kulturalna Śląska Kraju Związkowego

Deutschen loben, Polen kritisieren

hallo deutschlehrer!

Thomas Deharde (DAA) - Language Garden

anocondas