czytaj PDF - Endokrynologia Pediatryczna

Kołodziej E. i in.: Dystalna duplikacja dlugiego ramienia chromosomu X (Xq23q25) u 14-letniego pacjenta o cechach fenotypowych zespołu Prader-Willi-like
Vol. 12/2013 Nr 4(45)
Endokrynologia Pediatryczna
Pediatric Endocrinology
LISTY DO REDAKCJI
9. Wspólna Konferencja Endokrynologii Pediatrycznej, 52 Sympozjum ESPE
(9th Joint Meeting of Paediatric Endocrinology, 52th Annual ESPE Meeting),
(ESPE, LWPES, APEG, APPES, ASPAE, JSPE, SLEP)
Mediolan 19-22, września 2013
W dniach od 19 do 22 września br. w Mediolanie odbyła się 9 Wspólna Konferencja (9th Joint Meeting)
endokrynologii pediatrycznej, która zgromadziła przedstawicieli wszystkich towarzystw endokrynologii
dziecięcej na świecie, w tym towarzystw krajów europejskich reprezentowanych przez European Society
for Paediatric Endocrinology (ESPEwww.eurospe.org). Łącznie w konferencji wzięło udział ponad 4200
uczestników z 90 krajów. Był to dotychczas największy na świecie zjazd endokrynologów pediatrów. Znakomity program naukowy wypełnił założenia zjazdu: Prognozy medycyny co do poprawy opieki nad dziećmi (Predictive medicine to improve the care of children).
Tradycję spotkań pediatrów endokrynologów rozpoczął prof. Andrea Prader w Zurichu w lipcu 1962 r.
w trakcie 4th Acta Endocrinologica Cogress . Spotkanie to, w którym wzięło udział 26 zainteresowanych
pediatrów, uznano później za pierwsze sympozjum ESPE. Od tego czasu sympozja odbywają się co roku,
uczestniczą w nich endokrynolodzy z krajów europejskich, a liczba uczestników systematycznie wzrasta.
W roku 1965 zostało formalnie utworzone ESPE jako pierwsze na świecie stowarzyszenie gromadzące
naukowców i praktyków zainteresowanych zaburzeniami endokrynnymi w wieku rozwojowym. Od tego
czasu ESPE reprezentuje pediatrów endokrynologów pracujących w krajach europejskich, a tworzące się
narodowe stowarzyszenia (np. Italian Society for Paediatric Endocrinology and Diabetes – ISPED, czy
analogiczne polskie stowarzyszenie) są na zjazdach reprezentowane przez ESPE. Kolejne, 53, roczne sympozjum ESPE odbędzie się w dniach 18–20 września 2014 w Dublinie (www.espe2014.org).
W roku 1967 powstało Japońskie Towarzystwo Endokrynologii Pediatrycznej (Japanese Society for Pediatric Endocrinology, JSPE – http://jspe.umin.jp), a kolejne, 47, coroczne sympozjum tego Towarzystwa
odbyło się w październiku 2013 r. W roku 1972 powstało amerykańskie stowarzyszenie o nazwie Lawson
Wilkins Pediatric Endocrine Society (LWPES – www.lwpes.org), a pierwsze posiedzenie odbyło się w San
Francisco w roku 1973 i ta data jest uznawana za datę założenia LWPES. Od tego czasu symposia pod nazwą Annual Meetings odbywają się co roku w Stanach Zjednoczonych lub w Kanadzie. Kolejne odbędzie
się w Vancouver 3–6 maj 2014 r. Obecnie LWPES zmieniło nazwę na Pediatric Endocrine Society (PES).
W roku 1981 w Genewie odbyło się pierwsze Wspólne Posiedzenie (Joint Meeting) towarzystwa europejskiego i amerykańskiego. W następnych latach powstawały nowe stowarzyszenia poza Europą, Japonią
i Stanami Zjednoczonymi:
Australasian Peadiatric Endocrine Group (APEG – www.apeg.org.au) w roku 1982,
Latin American Society for Pediatric Endocrinology (SLEP – La Sociedad Latino-Americana de Endocrinología Pediátrica – www.slep.com.br) w roku 1986,
Asia Pacific Paediatric Endocrine Society (APPES – www.appes.org) w roku 1999,
oraz African Society for Paediatric and Adolescent Endocrinology (ASPAE – www.aspae.co.za) w roku
2009. Członkowie tych towarzystw uczestniczyli w kolejnych Wspólnych Konferencjach (Joint Meetings),
które odbywają się co 4 lata.
77
Listy do Redakcji
Endokrynol. Ped., 12/2013;4(45)
Jak wspomniano, 9th Joint Meeting odbył się w Mediolanie, a przewodniczącym komitetu organizacyjnego był prezydent ESPE prof. Franco Chiarelli. Oprócz ESPE i PES uczestniczyły w nim wszystkie
wymienione wyżej Stowarzyszenia.
W czasie konferencji przedstawiono całe spektrum wiedzy obejmującej nauki podstawowe i kliniczne
związane z zaburzeniami endokrynnymi wieku rozwojowego. Tradycyjnie odbyły się sympozja tematyczne (w liczbie 15), ponadto sesje poświęcone tematom uznanym za kontrowersyjne (postępowanie u dzieci
z wczesnym – nie przedwczesnym – dojrzewaniem płciowym, ocena celowości leczenia hormonem wzrostu u dzieci z idiopatycznym niedoborem wzrostu i leczenia dzieci z wrodzoną subkliniczną niedoczynnością tarczycy, postępowanie w celu zachowania przyszłej płodności u dzieci przed okresem dojrzewania
płciowego).
Wprowadzono też sesje, których tematy zostały zaprezentowane po raz pierwszy na tym właśnie sympozjum (mechanizm epigenetyczny w chorobach rzadkich; tkanka tłuszczowa jako organ; mechanizmy
odpowiedzialne za podatność–oporność na stan przewlekłego dodatniego bilansu energetycznego; nowe
koncepcje etiologii niedoczynności przysadki).
Niezwykle interesujące wykłady plenarne były przedstawiane przez poszczególne towarzystwa:
PES – uzyskiwanie do przeszczepów komórek wyspowych z komórek macierzystych.
ESPE – prewencja cukrzycy typu 1.
APPES – programowanie płodowe a zaburzenia obserwowane we wczesnym okresie życia.
JSPE – nowe metody leczenia metabolicznych powikłań otyłości,
SLEP – wnioski z długotrwałej obserwacji pacjentów z zaburzeniami różnicowania płciowego,
APEG – odżywianie: od adaptacji w świecie zwierzęcym do otyłości u ludzi,
ASPAE – dysruptory endokrynne i ich wpływ na zdrowie reprodukcyjne.
Tradycyjnie obradowały grupy robocze – working group – pokrywając 6 tematów, a firmy sponsorujące
zorganizowały 9 satelitarnych sympozjów o atrakcyjnych programach. Nie zabrakło sesji poświęconych
„Yearbook”, gdzie przedstawiono najnowsze obserwacje kliniczne, badania naukowe i rodzące się nowe
tematy (3 sesje). O bogactwie materiału przedstawionego na zjeździe świadczy liczba sesji „wolnych komunikatów”, których było aż 20. Sesji typu „spotkanie z ekspertem” było 10, na nich można było zapoznać się z unikalnymi opracowaniami liderów reprezentowanych kierunków naukowych i wziąć udział
w nieformalnej dyskusji. Tematy tych spotkań były różnorodne, od badań podstawowych, jak np. badania
z zakresu genetyki molekularnej u dziecka z niedoborem wzrostu, po zagadnienia czysto praktyczne, jak
np. postępowanie w przypadkach hipoglikemii. Eksperci byli starannie dobrani przez Komitet Programowy (Program Organizing Commitee – POC) i ich wystąpienia cieszyły się niezwykłym powodzeniem.
Uczestnicy gromadzili się w salach wcześniej, aby zapewnić sobie miejsce. Po zakończeniu wystąpień
prelegenci byli otaczani przez uczestników, którzy nie zdążyli wziąć udziału w dyskusji w przewidzianym
czasie. Niektóre wystąpienia były transmitowane audiowizualnie do innych sal konferencyjnych, aby ci,
którzy z braku miejsca nie dostali się do sali, gdzie odbywała się prezentacja, mogli wysłuchać prelegenta
i dyskutantów.
Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się wystąpienia następujących naukowców:
● Prof. Maki Fukami z Tokyo miał projekcję na temat zespołu nadmiaru aromatazy (Aromatase Excess
Syndrome – AEXS) ujawniającego się jako rodzinna ginekomastia z podwyższoną ekspresją genu aromatazy CYP19A1 i w konsekwencji nadmiarem estrogenów.
● Prof. Martin Chalumeau z Paryża przedstawił oryginalną pracę na temat monitorowania przebiegu
wzrostu u dzieci jako narzędzia pomocnego we wczesnej diagnozie dzieci niskich. Zwrócił uwagę na niedoskonałość używanych siatek centylowych i wyjaśnił zasadność stosowania siatek centylowych opracowanych w określonych populacjach (siatki „narodowe”) i siatki międzynarodowej opracowanej w roku
2006: World Health Organization Multicentre Growth Reference Study (WHO-MGRS) –Grote F.K. et al.:
Developing evidence-based guidelines for referral for short stature. Arch. Dis. Child 2008:93, 212–217.
● Prof. Tomohiro Ishii szeroko omówił etiopatogenezę i postępowanie u niemowląt i małych dzieci,
u których stwierdzono hipoplazję prącia.
Łącznie przedstawiono w prezentacjach ustnych 316 referatów. Były one przedstawione przez prelegentów reprezentujących 32 kraje (na 90 obecnych na Sympozjum). Dominowały referaty prezentowane
przez naukowców z Wysp Brytyjskich (53 prezentacje) z dużą przewagą nad kolejnym liderem – Stanami
78
Listy do Redakcji
Endokrynol. Ped., 12/2013;4(45)
Zjednoczonymi. Na 3 i 4 miejscu uplasowały się Francja i Włochy, za nimi Niemcy, Japonia, Szwecja,
Izrael oraz Australia i Kanada – po 9 referatów (10 miejsce). Z wymienionych 10 krajów pochodziło aż 229
referatów, co stanowi 72,5% wszystkich wygłoszonych na Konferencji prezentacji ustnych.
Z 32 krajów reprezentowanych w sesjach ustnych, przedstawiciele 8 krajów przedstawili po jednym
referacie (Arabia Saudyjska, Kamerun, Chiny, Indie, Korea, Nigeria, Słowenia, Uzbeskistan), co świadczy
o rozwoju naszej specjalności w tych krajach i na świecie.
Na Sympozjum nie było tym razem polskich prezentacji ustnych.
Prezentacje posterowe zostały podzielone tematycznie:
Metabolizm glukozy, 18 sesji,
Metabolizm tkanki tłuszczowej i otyłość, 15 sesji,
Tarczyca, 11 sesji,
Dojrzewanie i gonady, 11 sesji,
Wzrost, 10 sesji,
Nadnercza i oś HPA, 10 sesji,
GH i IGF-1 fizjologia i leczenie, 9 sesji,
Metabolizm mineralno-kostny i płytka wzrostowa, 8 sesji,
Różnicowanie płciowe, 6 sesji,
Przysadka i neuroendokrynologia, 6 sesji,
Endokrynopatie z autoimmunoagresji, 4 sesje,
Endokrynologia prenatalna i noworodkowa, 3 sesje,
Programowanie i epigenetyka, 2 sesje.
Łącznie prezentowano 1968 posterów, w tym 37 z Polski (CZD, Białystok, Poznań, Kraków, Łódź,
Katowice, Lublin, Warszawa, Zabrze, Wrocław, Szczecin i Gdańsk).
Miłym akcentem Sympozjum był koncert uczniów mediolańskiej szkoły muzycznej. Młodzi muzycy
byli bardzo przejęci swoim występem i starali się możliwie dobrze reprezentować swoją szkołę. Dobrowolne składki zbierane po koncercie przeznaczone były na potrzeby szkoły.
Organizatorzy zrezygnowali z wydania streszczeń prac w postaci książkowej, zapewne ze względu na
dużą objętość materiału, udostępniając, wzorem poprzednich sympozjów ESPE, streszczenia na nośniku
elektronicznym rozprowadzonym przez firmę NovoNordisk. Wkrótce ogłoszono, że wydany delegatom
pendrajw zawiera wirus typu trojan i nie powinien być pod żadnym pozorem użyty. Sprawnie zorganizowano punkty zwrotu, a prof. Franco Chiarelli na sesjach plenarnych wyjaśniał, że zawinił producent pendrajwu, a nie firma NovoNordisk, ostrzegając przed próbą jakiekolwiek użycia go w komputerze.
Dzięki szybkiej informacji i sprawnej organizacji udało się uniknąć dużego kłopotu.
W podsumowaniu należy podkreślić, że program naukowy nie tylko spełnił oczekiwania uczestników
światowego kongresu, ale fascynował różnorodnością, wysokim poziomem i znakomitym przygotowaniem
prelegentów. Bardzo dobra organizacja zapewniła niezaburzony przebieg wszystkich sesji i spełnienie potrzeb uczestników. Nowoczesne i przestronne centrum kongresowe w Mediolanie, z nienagannie działającą
aparaturą audiowizualną i innymi urządzeniami, gwarantowały potrzebny komfort słuchaczom, dyskutantom i prelegentom.
Prezydent ESPE, organizator 9 Wspólnego Sympozjum, prof. Franco Charelli podjął się wielkiego zadania, z którego wywiązał się bardzo dobrze, zdobył zasłużone uznanie i wiele słów podziękowań.
Trudno przecenić korzyści zawodowe, które wynieśli uczestnicy Sympozjum. Autor niniejszych uwag
składa podziękowania firmie Sandoz za sponsorowanie wyjazdu na Sympozjum.
Tomasz Romer
79
Lista recenzentów artykułów opublikowanych w czasopiśmie naukowym
„Endokrynologia Pediatryczna” w 2013 r.
Dr hab. Iwona Beń-Skowronek (Lublin)
Prof. Artur Bossowski (Białystok)
Prof. Danuta Chlebna-Sokół (Łódż)
Dr Adam Dudek (Rzeszów)
Prof. Piotr Fichna (Poznań)
Dr hab. Maciej Hilczer (Łódż)
Dr hab. Andrzej Kędzia (Poznań)
Dr hab. Witold Kołłątaj (Lublin)
Dr hab. Jerzy Konstantynowicz (Białystok)
Prof. Eugeniusz Korman (Pożnań)
Prof. Maryna Krawczuk-Rybakowa (Białystok)
Dr hab. Anna Kucharska (Warszawa)
Dr hab. Beata Kulik-Rechberger (Lublin)
Prof. Andrzej Lewiński (Łódż)
Prof. Małgorzata Myśliwiec (Gdańsk)
Prof. Marek Niedziela (Poznań)
Prof. Anna Noczyńska (Wrocław
Dr hab., Elżbieta Pac-Kożuchowska (Lublin)
Dr Elżbieta Petriczko (Szczecin)
Dr Robert Piekarski (Lublin)
Prof. Elżbieta Piontek (Warszawa)
Dr hab. Beata Pyrżak (Warszawa)
Prof. Barbara Rymkiewicz-Kluczyńska (Warszawa)
Dr hab. Mieczysław Szalecki (Warszawa)
Prof. Leszek Szewczyk (Lublin)
Prof. Mieczysław Walczak (Szczecin)
Prof. Renata Wąsikowa (Wrocław)
Dr Beata Wikiera (Wrocław)
Dr Magdalena Wiśniowiecka (Lublin)
Dr Daniel Witkowski (Warszawa)
Dr hab. Katarzyna Ziora (Katowice)
Dr hab. Katarzyna Zorena (Gdańsk)
Wszystkim Recenzentom składamy serdeczne podziękowania za bezinteresowny wkład pracy
w przygotowywanie kolejnych zeszytów „Endokrynologii Pediatrycznej”
Redakcja