klik - Młodzi Przedsiębiorcy

nr 28
Lato 2014
ISSN 1898-9306
POKOLENIE Y
Psychologia
LIST ZASTAWNY
Ciekawostki
SPOTKANIE Z WŁOSKĄ KOMEDIĄ
Kultura
9 SEKRETÓW LUDZI SUKCESU
Umiejętnośći
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Młodzi przedsiębiorcy na start - nowe umiejętności kluczowe uczniów szkół ponadgimnazjalnych Polski Pd-Wsch.
Zapisy i informacje: Biuro Obsługi, ul. Bohaterów 12, 35-112 Rzeszów
tel. 017 860 15 15, 017 853 09 97, e-mail: [email protected]
Drodzy czytelnicy!
Sezon urlopowo-wakacyjny już za nami, za oknem zaczyna się piękna polska jesień. Czas wykorzystać nagromadzoną w czasie ciepłego lata energię.
Szkoła Języków Obcych PROMAR również startuje ze swoją szeroką ofertą edukacyjną, pełnymi zapału nauczycielami oraz, oczywiście, z najnowszym
Magazynem Językowym. W tym numerze, rzecz jasna, wspominamy wakacje i organizowane przez Szkoła Języków Obcych PROMAR imprezy. Ponadto
psychologia, ciekawostki, rozwój osobisty, oraz przewodnik po social media.
Serdecznie zapraszam!
Maciej Pondel
Redaktor Naczelny
PSYCHOLOGIA
Pokolenie Y
4
JĘZYKI
A Guide to Social Media
8
CIEKAWOSTKI
List Zastawny
12
KULTURA
Drugie spotkanie z włoską komedią
16
ROZWÓJ OSOBISTY
25 websites that make you clever
20
FOTORELACJA
Półkolonie językowe w Promarze
24
UMIEJĘTNOŚCI
9 sekretów ludzi sukcesu
Bezpieczne wakacje
28
30
Chief editor / Redaktor naczelny - Maciej Pondel
Art director / Kierownik artystyczny - Irena Długosz, [email protected]
Printing / Druk - Drukarnia Offset Druk
Publisher/Wydawca - SJiZ PROMAR-International, ul. Bohaterów 12, 35-112 Rzeszów
PSYCHOLOGIA
Y
4
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28
Każde następujące po sobie pokolenie charakteryzuje się cechami i sposobem funkcjonowania innymi od pokoleń poprzednich. Na każdą grupę ludzi tworzącą nowe pokolenie wpływają wydarzenia
związane ze specyficzną kulturą i uwarunkowaniami danego okresu historycznego. Media, prezentując obecnie żyjącą generację ludzi, wspominają o „pokoleniu Y”. Mówią o jego specyficznych cechach oraz potrzebach. Pokolenie Y jest obecnie najbardziej aktywne, przede wszystkim na rynku
pracy. W Polsce przyjmuje się, iż pokolenie Y obejmuje ludzi urodzonych w latach 1983-1997.
Don Tapscott w książce „Cyfrowa
dorosłość. Jak pokolenie sieci zmienia
nasz świat”charakteryzuje generację
Y. Autor wymieniona jej cechy, postawy
i charakterystyczne zachowania i nazywa je normami. Należą do nich: wolność, dopasowanie do swoich potrzeb,
baczna obserwacja, wiarygodność,
współpraca, rozrywka, szybkie tempo,
innowacyjność. Na tych cechach opiera
się charakterystyka pokolenia Y, szczególnie w odniesieniu do jego nawyków
medialnych. Oto krótki opis wymienionych cech pokolenia sieci.
WOLNOŚĆ
Młode pokolenie spodziewa się możliwości wyboru w każdej dziedzinie życia.
Dzięki wszechobecnej sieci może uzyskać odpowiedź na każde postawione
pytanie w dowolnym momencie. Zastanawiając się nad zakupem danego
produktu, młody człowiek otrzymuje od
internautów niezliczoną ilość opinii na
jego temat. Aż 83% badanych odpowiada, że wiedzą dokładnie, co chcą kupić,
zanim wybiorą się na zakupy. Wymagają
również możliwości zwrotu lub wymiany
produktu w razie podjęcia złego wyboru.
Różnorodność która dla pokolenia X jest
uciążliwa, przez pokolenie Y jest uwielbiana. Pokolenie Y spodziewa się możliwości wyboru, gdzie i kiedy będzie pracować; wykorzystuje nowe media, aby
uwolnić się od tradycyjnej przestrzeni
biurowej i regulaminowych godzin pra-
cy; łączy życie zawodowe z rozrywką
i spotkaniami towarzyskimi. Pokolenie
sieci preferuje elastyczne godziny pracy
i wynagrodzenie zależne od wydajności
pracownika, a nie od czasu spędzonego
w biurze. Ludzie z młodego pokolenia
są gotowi zrezygnować ze świetnej pracy w sytuacji, kiedy znajdą inną – lepiej
płatną, bardziej ambitną, w której będzie możliwość częstszych podróży. Coraz więcej osób z pokolenia sieci będzie
dążyło do otwarcia własnego biznesu.
Korzyści z takiego rozwiązania dla ludzi
z generacji Y to większa swoboda, także
twórcza i brak szefa, przed którym trzeba odpowiadać. Pokolenie wychowane
w dobie internetu oczekuje od współczesnej edukacji mobilności. Przesiadywanie na wykładach jest dla nich archaizmem. O wiele chętniej biorą udział
w lekcjach prowadzonych zdalnie. Daje
im to możliwość wyboru miejsca i czasu nauki. Pokolenie sieci ma dostęp do
pełnej wiedzy z całego świata zgromadzonej w internecie. Nie widzi potrzeby
biernego udziału w wykładach.
DOPASOWYWANIE
Do swoich potrzeb (kastomizacja) - pokolenie sieci dopasowuje do swoich po-
trzeb urządzenia medialne i samochody
oraz inną przestrzeń prywatną. Młode
osoby decydują w jaki sposób wykorzystać swój wolny czas i jak nim zarządzać.
Dla pokolenia Y bardzo ważną kwestią
jest możliwość personalizowania produktu. Personalizowanie i wyposażanie
w akcesoria ma przede wszystkim wymiar estetyczny, przy czym funkcjonalność stoi na dalszym planie. W pracy
zawodowej pokolenie sieci chce dopasować do swoich potrzeb środowisko
pracy. Idealne rozwiązanie to rezygnacja
ze sztywnego zakresu obowiązków na
rzecz bardziej elastycznego wyznaczenia celów pracy, danie pracownikom
swobody i udzielenie wskazówek do wykonania zadań.
BACZNA OBSERWACJA
Pokolenie Y charakteryzuje w większym
stopniu niż pokolenie X umiejętność rozróżniania prawdy od fikcji – młodsi ludzie
są bardziej krytyczni niż osoby starsze.
Pokolenie sieci to pokolenie bacznych
obserwatorów – otacza ich ogromna
liczba informacji pochodzących z internetu, w tym informacje niewiarygodne młodzi ludzie musieli wyrobić zdolność
odróżniania prawdy od fikcji. „Ufaj, ale
5
PSYCHOLOGIA
zawsze sprawdzaj” – tak może brzmieć
motto pokolenia sieci. Pokolenie starsze
dziwi się temu, jak wiele opinii i badań
znaleźć można w internecie. Pokolenie
Y nie wyobraża sobie, aby mogło być inaczej. Ludzie pokolenia sieci porównują
i weryfikują dostępne w internecie informacje na temat produktów, szukają najniższej ceny; są sceptycznie nastawieni
do recenzji zamieszczanych w sieci, radzą się znajomych, są wybredni.
WIARYGODNOŚĆ
Pokolenie młodych ludzi, ma dostęp do
informacji z różnorakich dziedzin, ceni
sobie wiedzę, która jest dla nich źró6
dłem wiarygodności. Młodym ludziom
zależy na: uczciwości, tolerancji, wiedzy, przejrzystości i wywiązywaniu się
z podjętych zobowiązań, liczeniu się
z ludźmi, dostępie do bieżących informacji, prawdomówności i życiu w zgodzie
ze swoimi postanowieniami. Pokolenie
sieci oczekuje: wiarygodności w produktach użytku codziennego (autentyczność
firmy), najwyższej jakości kupowanych
produktów (w tym plików muzycznych,
filmów itp.), korzystaniu z materiałów,
przy których powstawaniu nie ucierpiała
żadna żywa istota. Jako pracownicy firm
ludzie pokolenia Y sprawdzają wiarygodność firmy w internecie i w tym celu
konsultują się z innymi poprzez portale
społecznościowe. Wiarygodność firmy
jest dla nich niezwykle ważną cechą. Jej
funkcjonowanie ma przebiegać w zgodzie z prezentowanymi zobowiązaniami.
WSPÓŁPRACA
Młodzi ludzie to urodzeni współpracownicy, pokolenie sieci to pokolenie relacji,
udzielające się w forach internetowych,
korzystające z poczty, a także „tworzące” internet. Zapał tych ludzi oraz ich
współpraca często są wykorzystywane
w budowaniu firm. Pokolenie Y chce
pracować wspólnie, aby stworzyć lepsze produkty i usługi. Pokolenie sieci
nosi w sobie przekonanie o tym, iż ich
wiedza okaże się przydatna – podoba
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28
pracę i czasem przeznaczonym na rozrywkę. Pokolenie Y ceni sobie możliwość
używania produktu w sposób wykraczający poza jego funkcje.
SZYBKIE TEMPO
Pokolenie sieci dorastało w epoce cyfrowej, więc oczekuje prędkości (Google
odpowiada w ciągu kilku sekund); przyzwyczaiło się do szybkich odpowiedzi –
każda wiadomość powinna pociągać za
sobą natychmiastową odpowiedź. Dostawa produktu, który został zamówiony
ma nastąpić w ciągu kilku dni. Firmy,
które szybko odpowiadają są chwalone
i uznawane za godne zaufania. Krytykowany jest długi czas reakcji. Dla pokolenia sieci praca w tradycyjnym biurze
jest nużąca, trudna. Osoby z pokolenie
Y chcą, aby ich kariery rozwijały się w
szybkim tempie. W oszacowaniu postępów w swojej pracy młodym ludziom
pomaga szybka i bieżąca ocena ich działalności, co wzmacnia ich zawodową
pewność siebie i wyczucie tempa swojej
kariery. Wzrasta wtedy lojalność wobec
firmy.
INNOWACYJNOŚĆ
im się poczucie uczestniczenia w doborowej grupie osób, od których wymaga
się sporej wiedzy. Chcą, aby dopuścić ich
do podejmowania decyzji i pozwolić na
zmianę warunków pracy, tak aby osiągnąć najwyższą wydajność.
ROZRYWKA
Dla pokolenia sieci praca powinna być
rozrywką. Wierzy ono w możliwość zarabiania na życie tym, co się lubi robić.
Niektóre firmy, aby przyciągnąć młodych, zdolnych ludzi, tak przygotowują
miejsca pracy, aby wyglądały jak place
zabaw. Obecnie zacierają się granice
pomiędzy czasem przeznaczonym na
Pokolenie sieci to pokolenie wychowane
w kulturze inwencji. Nowe rozwiązania
techniczne pojawiają się i są ulepszane
co kilka miesięcy. Może je nabyć szeroka
rzesza odbiorców. Młodzi ludzie muszą
być na bieżąco, produkt najnowszej generacji wywołuje zazdrość u znajomych
i przyczynia się do wzmocnienia statusu
społecznego i pozytywnego obrazu samego siebie. W miejscu pracy innowacyjność związana jest z odrzuceniem
tradycyjnej hierarchii kontrolno-nakazowej i opracowaniu takich sposobów
zarzadzania, które stymulują wspólne
działania i kreatywność. Pokolenie sieci
nie chce pracować w biurokratycznych
strukturach, chce, aby ich miejsce pracy
było innowacyjne i twórcze. Miejsce pracy powinno wykorzystywać najnowsze
rozwiązania, cechować się dynamiką
i kreatywnością i być wydajne.
W opracowaniu Dona Tapscotta osoby
pokolenia Y charakteryzuje: wolność bycia, tym, kim są i wolność wyboru; chęć
dopasowania wszystkiego do swoich
potrzeb; sceptycyzm, i baczna obserwacja tego, co jest w „realu” i w świecie wirtualnym; cenienie wiarygodności
i uczciwości, liczenie się z innymi ludźmi, transparentność; współpraca z kolegami z pracy i przyjaciółmi z internetu;
szybkie życie i uwielbienie dla innowacyjności.
W moich badaniach osoby z pokolenia Y potwierdzają, iż cechy wymienione
przez Dona Tapscota znacznie intensywniej charakteryzują ich samych, niż
pokolenie starsze. Z jednym wyjątkiem –
cecha wiarygodności: uczciwość, liczenie się z ludźmi, transparentność, wywiązywanie się z podjętych zobowiązań
to domena rodziców pokolenia Y. Być
może doświadczenia związane z epoką
komunizmu, przeżycia warunkowane
bieżącą sceną polityczną (Ha! Wiadomo jaką!) oraz wrażenia wynikające
z powtarzającego się wyścigu szczurów
w firmach i niepewnością „jutra”, w których brała udział i dalej uczestniczy generacja rodziców „igreków”, każe temu
pokoleniu zwracać baczniejszą uwagę
na wiarygodność.
autor:
Grzegorz Polański
autor:
Grzegorz Polański
7
JĘZYKI
A GUIDE TO SO
Unless you’ve been living under
a rock, words like Facebook or
Twitter are familiar to you. Checking your Facebook feed is like
checking your emails. Social media has changed over the years
and it is sure to continue to change as time goes on. Questions?
Concerns? Every global phenomenon gets them. Here is some
information about social media
that everyone should know.
SITES IN QUESTION
Before we go any deeper into the whole social media
hoopla, let’s see what we are dealing with. With users
too many to count Facebook tops the chart of social
networking sites. No matter what your nationality,
skin color, religion or sexual identity, when you’re logged on you belong to a greater “Facebook nation”.
Twitter is our runner up. Network used for real time
news sharing it allows microblogging of only 140 characters text limit. It is made ideally for mobile users.
Find out what Pope Francis @Pontifex or Justin Bieber @justinbieber are up to and give them a tweet.
Next on our countdown we have the king of know it
all, of watching and sharing - YouTube. After Google,
YouTube is the second largest search engine. Here
we can watch anything from a tutorial on how to collect and bottle honey to ever so entertaining fails of
the week. Bloggers and beauty gurus rule this social
network. Had a breast augmentation? - vlog about it.
Lost 30 pounds?- vlog about it. Whatever you need,
YouTube’s got it.
Instagram is the home of the selfie. It has become
one of the most popular social networks for photo
sharing that the mobile web has ever
seen. It is a must for sharing real - time
photos.
For all the artsy souls out there Pinterest is your
Mecca. Its beautiful and intuitive pinboard style
platform (hence PINterest) is one of the most incredible resources for collecting the best images
and categorizing them on your boards. Friends can
follow your creative activity or if you are a more private pinner try creating a secret board.
Last but not least on our list is Vine. It’s like Instagram but for videos. Because it allows users to
create a short 6 seconds maximum looping videos
that can be instantly shared without a hassle, it has
topped the App Store charts many times.
WHO GIVES A TWEET
Covering a topic on social networks in class,
I asked my students why they use Facebook. Number one answer was to stay connected with people
all over the world. Without a doubt this is the most
OCIAL MEDIA
9
JĘZYKI
generic answer but it’s also 100% true.
With social networks being so popular
it’s not at all impossible to track down
a friend that you lost touch with after
high school. Oh look- here he is and
he’s married with two kids, lives only a
state over. IM him. Hey, why not organize
a high school reunion? All you need to
do is click “organize an event” and invite your peeps from the good old days.
No letters, invitations, phone calls just
Facebook.
Social networking can even get you a
“get out of jail free card”. I came across
an article about an American student
who was in Egypt covering an anti-go10
vernment protest rally. He was detained
by Egyptian authorities. He managed
to send out a single tweet: Arrested.
Friends following him realized he was in
over his head and began contacting US
authorities. Soon he was released and
on his way back to the homeland.
Another situation, this time life threatening, happened this year. A 10-year-old
West Virginia girl turned to Facebook for
help. A storm tore through her town and
her father with two other men became
pinned under a fallen tree. Power lines
were down but she was still able to get
online. The young girl posted a video
crying out for help. Someone saw the
video and called the fire department in
the county. Everyone made out alive.
THE RISK FACTOR
Along with the social benefits, using networking sites comes with some risks
especially for the younger users. Most
social networks are open to all which
means that teens can be exposed to bullying or harassment.
Cyber- bullying is most often perpetrated by peers and it could take on several
forms like spreading rumors or posting
photos that will cause embarrassment.
Once this kind of harassment gets out of
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28
hand it can cause emotional distress.
Another concern, raised by the police
officials is identity theft. Users tend to
share too much information about their
name, date of birth and location. Most
social networks have privacy controls
but users seldom use them.
A red flag has been raised by many psychologists when it comes to social media. They believed that prolonged use
of these sites makes people antisocial.
When technology is chosen over personal interaction, people are participating
in what they call antisocial behavior.
THE IRONY OF IT ALL
Recently on YouTube a video titled ‘‘Look
up” went viral. In this five minute long
video, with over 20 million views, writer
and director Garry Turk tries to make
people realize that social media is anything but. With powerful words like “look
up from your phone, shut down that display, stop watching this video, live life
the real way”, Turk attempts to explain
the principles behind it. The message
was so bold that even a handful of celebrities endorse the video. Fans of social media also had a lot to say about
the video. One YouTube user wrote “He
speaks against the very technology that
empowers him to even make this video’’.
This anti - social media video ironically
went viral thanks to social media, the
very thing that it is fighting against.
•
SOCIAL NETWORKING SAFETY
On a serious note being part of an online ‘’community’’ can be a very positive
experience for all age groups. Teens are
the most susceptible age demographic,
it is up to the parents to make sure that
their kids are safe when using these sites. Here are some simple rules to follow that enforce safety:
•
•
•
•
•
they claim they are
Find out about the site’s privacy policy and settings
Parents, make sure you are aware which social sites your kids are
using
Establish an open dialect between you and your child about
bullying
or
harassment
is better and safer in moderation. Used
wisely it can start, rekindle and nurture
lasting relationships. Parents are urged
to monitor their children’s social media
activity and we as a society cannot let it
replace personal interactions.
autor:
Anette Noworol
Social media, like everything these days,
Don’t give out any personal information to people you don’t know
Use an alias
Don’t assume that people are who
11
CIEKAWOSTKI
List
Zastawny
Zapomniany papier wartościowy
Instrumenty rynków finansowych
towarzyszą działalności człowieka
od tysięcy lat. Pierwowzory papierów
wartościowych pojawiły się w starożytności, kiedy to, prawdopodobnie
w IV wieku p.n.e, zostały wymyślone
pierwsze czeki i weksle. Zdaniem historyków, pochodzące z tego okresu
rzymskie skrypty dłużne chirographa
i syngrapha są właśnie pierwowzorami
weksli, a arabskie dokumenty o nazwie
sakk (saqq) protoplastami czeków.
Historia współczesnych papierów
wartościowych jest nieco krótsza, bo
rozpoczyna się w XII wieku, kiedy to pojawiły się w obrocie handlowym współcześnie znane nam weksle oraz długoterminowe papiery dłużne, emitowane
przez władców państw lub miast, odpowiadające dzisiejszym obligacjom. Na
przełomie XIV i XV wieku, obok weksla,
w obrocie handlowym zaczął funkcjonować również czek.
12
Na początku XVII wieku, wraz z pojawieniem się w Holandii i Anglii pierwszych spółek akcyjnych, rozpoczęła się
emisja akcji. Emitentem pierwszych
akcji była założona w 1602 roku w Holandii Kompania Wschodnio-Indyjska.
Aktualnie za najstarszą fizycznie istniejącą na świecie akcję uważana jest akcja
tej Kompanii, wydana w dniu 9 września
1606 r. dla Petera Harmensza. W Polsce
akcje pojawiły się w drugiej połowie XVIII
wieku, a do najstarszych emitujących je
spółek zaliczana jest Kompania Manufaktur Wełnianych w Warszawie. Spółka
ta przeprowadziła pierwszą emisję akcji
w 1768 r.
Przeprowadzone badania ankietowe
pozwalają stwierdzić, że wymienione
powyżej papiery wartościowe są znane
znacznej grupie społeczeństwa. Niestety wiedza dotycząca obrotu tymi instrumentami rynków finansowych jest
znikoma. Jeszcze gorzej przedstawia
się znajomość listów zastawnych, czyli
papierów wartościowych, których korzeni należy poszukiwać na ziemiach
polskich. Tylko 3,2% ankietowanych
stwierdziło, że słyszało o ich istnieniu,
a ich wiedza na temat ich emisji i obrotu
nimi była żadna.
Listy zastawne są jedynym papierem
wartościowym występującym na międzynarodowych rynkach finansowych,
którego historia rozpoczyna się na ziemiach polskich. Ich protoplastami są
emitowane po wojnie trzydziestoletniej
w Księstwie Świdnickim tzw. „listy skórzane”. Dokumenty te umożliwiały uzyskanie środków pieniężnych, których
zwrot był zabezpieczony hipoteką konkretnej nieruchomości.
Pierwszą instytucją emitującą listy
zastawne było założone w 1770 r. we
Wrocławiu Schlesische Landschaft. Założycielem tej instytucji, na podstawie
13
CIEKAWOSTKI
orędzia Fryderyka Wielkiego, był pruski
kanclerz i minister sprawiedliwości Johann von Carmer. Należy jednak zaznaczyć, że za pomysłodawcę utworzenia
takiej instytucji uważany był berliński
kupiec Wolfgang Buhring, który 1767
roku przedstawił Fryderykowi Wielkiemu projekt stworzenia specjalnego
banku udzielającego kredytów długoterminowych, zabezpieczonych dobrami
ziemskimi – „dobrami rycerskimi”.
Schlesische Landschaft składało się
z 7 towarzystw posiadających własną
osobowość prawną prowadzących
działalność w księstwach śląskich.
Podstawowym celem działalności
tej instytucji była pomoc w odbudowie rolnictwa (majątków ziemskich)
na Śląsku po wojnie siedmioletniej.
Działalność Towarzystwa wyszła na
przeciw oczekiwaniom ówczesnego
ziemiaństwa, już w pierwszym roku
działalności wyemitowano listy zastawne na kwotę 4 400 000 talarów
a w 1806 r. wartość wyemitowanych
listów wyniosła 24 000 000 talarów.
Sukces Schlesische Landschaft
(Śląskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego) stał się impulsem
do powstania na jego wzór instytucji kredytowych w innych częściach
Prus – w 1777 r. powstało Towarzystwo Marchii Brandenburskiej,
w 1781 r. Towarzystwo Pomorskie,
w 1787 r. Towarzystwo Zachodniopruskie, a w 1788 r. Towarzystwo Wschodniopruskie.
Na ziemiach polskich instytucje emitujące listy zastawne powstały w XIX
wieku. Pierwszym było Ziemstwo Poznańskiego, powstałe na terenie zaboru
pruskiego w 1821 r. Kolejnym było, powstałe w 1825 r. w Królestwie Polskim,
Towarzystwo Kredytowe Ziemskie. Jako
ostatnie powstało w zaborze austriackim Galicyjskie Towarzystwo Kredytowe
Ziemskie założone 1841 r.
Instytucje te miały olbrzymi wkład
w rozwój polskiego rolnictwa oraz utrzymanie ziemi w polskich rękach. Aby
przybliżyć skalę ich działalności, należy nadmienić, że wartość wyemitowa14
nych w 1915 r., tylko przez Towarzystwo
Kredytowe Ziemskie listów zastawnych
wynosiła ok. 200 milionów rubli, a jego
klientami byli zarówno wielcy posiadacze ziemscy, jak i chłopi posiadający
średniej wielkości gospodarstwa.
W okresie II Rzeczpospolitej popularność tych papierów wartościowych nie
tylko się nie zmniejszyła, ale systematycznie rosła. Wartość wyemitowanych
listów zastawnych na koniec 1938 r. wynosiła 1 425,3 milionów złotych. Wpływ
Po II wojnie światowej emisje listów zastawnych nie były prowadzone.
Powróciły na polski rynek finansowy
dzięki uchwalonej w dniu 29 sierpnia
1997 r. ustawie o listach zastawnych
i bankach hipotecznych. Aktualnie
emitentami tych papierów wartościowych w Polsce mogą być wyłącznie
banki hipoteczne. Pierwszymi takimi
bankami były powstałe w 1999 roku
HypoVereinsbank Bank Hipoteczny
oraz Rheinhyp-BRE Bank Hipoteczny.
W 2001 roku powstał trzeci bank hipoteczny– Śląski Bank Hipoteczny (zakończył swoją działalność 2011 r.),
a w 2003 roku rozpoczął działalność
czwarty bank hipoteczny – Nykredit
Bank Hipoteczny (zakończył swoją
działalność 2008 r.).
Listy zastawne są znowu emitowane w Polsce od końca 2000
r. jednak wielkość tych emisji jest
znikoma. Na koniec 2012 r. wartość
wyemitowanych listów zastawnych
w Polsce wyniosła 1176,96 milionów
złotych, czyli była nawet nominalnie
niższa od wartości z 1938 r. Wartość
ta stanowiła zaledwie 0,03% udziału
w europejskim rynku listów zastawnych. Sytuowało to Polskę na odległym dwudziestym trzecim miejscu.
na to miał na pewno fakt funkcjonowania wielu podmiotów uprawnionych do
ich emisji. W tym okresie, w Polsce występowały dwie grupy emitentów listów
zastawnych: Towarzystwa Kredytowe
(ziemskie, miejskie oraz Towarzystwo
Kredytowe Przemysłu Polskiego) oraz
banki (prywatne, komunalne i państwowe). Podstawą prawną do ich emisji były
w początkowym okresie przepisy państw
zaborczych, a od 1928 r. rozporządzenie
Prezydenta Rzeczypospolitej.
Można więc stwierdzić, że listy
zastawne, w przeszłości bardzo
popularny papier wartościowy, wykorzystywany zarówno przez skarb
państwa, wielkich posiadaczy ziemskich
jak i drobny rolników, stał się w czasach
współczesnych w Polsce zapomnianym
papierem wartościowym. Co może dziwić, gdyż jest to jedyny papier wartościowy, który oparł się ostatnim światowym
kryzysom gospodarczym, a wartość jego
emisji na europejskich rynkach rośnie
z roku na rok i wyniosła na koniec 2012 r.
2,714 bilionów euro.
Autor:
Mirosław Sołtysiak
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 27
15
KULTURA
Drugie Spotkanie z
Włoską Komedią
Charakterystyczne typy sceniczne: komicznie ubrane w sposób pozwalający na natychmiastową identy ikację. Raz na zawsze utrwalone izjonomie. Indywidualności mające dość siły, by
przeszło… Ile to już lat od ich narodzin? Pamiętacie datę? Magazyn nr 25 zao iarował wam
pierwsze spotkanie z COMEDIĄ DELL’ARTE. Dziś nadszedł czas zapoznania się z zespołem,
z NIEŚMIERTELNYMI, którzy zawładnęli wyobraźnią nie tylko inteligencji, ale i pospólstwa.
Czas na historię o dostatecznie pokrewnych by działać zgodnie, a dość
różnych, by uniknąć désintéressement.
Przystąpimy do roztrząsania postaci.
Poznacie cnoty i wady dramatis personae, znajdujące odbicie w ich słowach
i działaniach. Jak tu najsensowniej dokonać przeglądu owych figur o sławie
międzynarodowej? Już wiemy, zamiast
mówić o nich w sposób sztywny, zapraszamy na casting! W sam porę, gdyż
słyszymy właśnie, jak w ulicznym tłumie padają okrzyki aspirujących do roli
ARLEKINA, PANTALONA, KAPITANA,
DOKTORA, STARCÓW, SŁUŻĄCYCH,
ZAKOCHANYCH. Niech wszystko dzie-
16
je się zatem tu i teraz, poddajmy się
śmiechowi, niech wzbudzi w nas zainteresowanie sztuką o nie kończących się
modulacjach. Zatem, z ziemi włoskiej
do polskiej, czas ruszyć. Przegląd kandydatów uważam za otwarty.
Jak przystało na typowy zespół aktorski owych czasów, damy angaż 10 lub
15 osobom, bowiem „Ról stałych było
w zespole zasadniczo dziesięć: dwóch
starców, dwóch służących, kapitan, subretka1, dwie pary „zakochanych”. Jed-
1 Zaradna, «dbała zarówno o interes
swojej pani, jak i własny; jej imiona to Rosetta, Franceschina, Colombina (zwykle partnerka
Arlekina)»
nakże w praktyce nieraz bywało ich na
scenie znacznie więcej: czterech starców, dwóch kapitanów, dwie subretki
itd. (liczba podstawowa mnożona przez
dwa), często występowały też postaci
w tym składzie nie przewidziane”. Główne typy podzielimy na postaci komiczne
(parti ridicole albo comiche): szukamy
więc zgodnie z wymogami pary Starców
-Ojców (Vecchi, Padri), czyli Pantalona
i bolońskiego Doktora. Ci Starcy/Ojcowie, mimo podeszłego wieku, wpadają w sidła miłości - w komedii fakt ten
zasługuje na wyśmianie. Są ponadto
skąpi, uparci, podejrzliwi i rozpustni. Kto
widzi u siebie te cechy, niech gra razem
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28
z nami! Uwaga!!! „Vecchi nie musieli być
zgrzybiałymi starcami i chociaż najczęściej grali ojców młodych Zakochanych,
często sami wcielali się w komicznych
uwodzicieli, czy podstarzałych, zazdrosnych mężów znacznie od siebie młodszych, urodziwych i najczęściej niewiernych kobiet”. Do obsady dołączy dwóch
Służących (Zanni) i poważne (parti serie
albo gravi) jedna lub dwie pary Zakochanych (Innamorati) oraz Kapitan (Capitano). W skład naszego zespołu wejdzie
też Służąca (Fantesca albo Servetta),
będąca odpowiednikiem żeńskim Zanniego (typ komiczny). Choć role stręczycieli, kurtyzan, karczmarzy, czarodziei
i tym podobnych nie służą rozwojowi akcji, niech na deskach sceny pojawią się
i oni. Nasza komedia będzie posługiwała się niewielką liczbą stałych typów (tipi
fissi), garścią postaci wykorzystywanych
sporadycznie w zależności od potrzeb
przedstawienia (comparse). Niedoborów nie przewidujemy! Mamy w planach
poważne przemowy i śmieszne błazeństwa. Czynnie poprzez to zaangażujemy
się w…? A jakże! W promocję! Włoskiego języka oczywiście.
Zwracamy się z uprzejmą prośbą
do kandydatów o zatroszczenie się, na
czas prezentacji własnych kandydatur,
o nierozłączny atrybut komedii: MASKĘ.
„Maska nie tylko stanowiła element
stroju niektórych postaci, ale dodatkowo
sygnalizowała karnawałowy, oniryczny
wymiar przedstawień, akcentując odwrócenie porządku, które stało u podstaw wielu komediowych scenariuszy”.
Wprowadzenie masek, następny wynalazek komedii, kładło nacisk na całe
ciało aktora, oczy widza pochłaniały
całą postać. „(…) włoscy aktorzy zazwy-
czaj unikali używania pełnych masek,
a zamiast nich nosili albo półmaski, które nie zasłaniały ust, albo też maski częściowe, pokrywające tylko nos i część
policzków. W ten sposób zabezpieczano pełną swobodę głosowi, co stanowi
jeszcze jeden dowód na to, że komedianci uważali dialog w swoich sztukach
za sprawę pierwszorzędnej wagi (…)”.
Jacques Copeau mówi o specjalnej
wartości, przymiocie masek, posiadających swoją własną osobowość: „Aktor,
który gra w masce (…) otrzymuje od tego
przedmiotu z papier-mâché realność
swej roli. Jest on kontrolowany przez
maskę i musi być jej posłuszny bez zastrzeżeń. Zaledwie ją nałożył, a już czuje, jak nowa istota wnika w niego, istota, której istnienia nigdy przedtem nie
podejrzewał. To nie tylko jego twarz się
zmieniła, ale cała jego osobowość, sama
17
KULTURA
natura jego reakcji, tak że doświadcza
on uczuć, których bez pomocy maski nie
mógłby odczuć ani udawać. Jeśli jest
tancerzem, cały styl jego tańca, jeśli jest
aktorem-wszystkie tony jego głosu podyktowane będą przez maskę-łacińską
„persona”- byt bez życia, dopóki on jej
nie przybierze, który przychodzi z zewnątrz, aby go ogarnąć i przystępuje do
podstawienia siebie zamiast niego”.
Słowo w komedii dell’arte „odgrywało rolę podrzędną, liczył się przede
wszystkim
aspekt
widowiskowy”,
a „treści wizualne, nie zaś walory tekstu,
przyczyniły się (…) w głównej mierze do
trwających przed dwa stulecia sukcesów komedii dell’arte na scenach europejskich”. Dlatego my, członkowie jury,
idąc za przykładem zawodowych improwizatorów, którzy dużą wagę przywiązywali do bogactwa środków aktorskiego
wyrazu, oczekujemy od kandydatów
do naszej trupy aktorskiej: sprawności
akrobaty, opanowania sztuki baletowej
i wokalnej, umiejętności grania na rozmaitych instrumentach muzycznych,
umiejętności naśladowania tych instrumentów, a także głosów ludzi i zwierząt
oraz parodiowania tychże. Skoro posługiwanie się maską na scenie pozbawiło
waszych antecedentów tak istotnego
gestu teatralnego, jakim jest gra fizjonomii i wy jesteście zobowiązani mocą
tradycji, tak jaki i oni, zastąpić ów gest
grą całego ciała.
Oktawiusz: Iluż ty miałeś ojców?
Arlekin: Tylko jednego.
Oktawiusz: Ale dlaczego miałeś tylko jednego ojca?
Arlekin: Cóż chcecie, panie? Jestem
biedny i nie stać mnie było na więcej. (tłum. M. Brahmer)”
Ci, którzy przymierzają się do roli Arlekina, muszą wiedzieć, że jego postać
zwana także: Arlecchino, Arlequin, Harlekin narodziła się we Włoszech, a w sąsiedniej Francji wcześnie się zaaklimatyzowała. Występował w dziesiątkach
sztuk. Cézane, Picasso, Degas, Derain
„stworzyli szkice lub płótna, które nie
potrzebują żadnego tytułu, żeby nam
powiedzieć imię ich modela”. Żywotność
i spryt były wpisane w tę postać. Mówi
18
on gwarą z górskich okolic Bergamo
w państwie weneckim, co charakteryzuje go jako służącego-analfabetę. Rok
1601 jest świadkiem powstania pierwszego datowanego portretu Arlekina.
Upamiętniony został przez Riccoboniego jak i Goldoniego, jako najważniejszy
z zanni. Po raz pierwszy wstąpił na scenę pod koniec XVII wieku i z biegiem lat
nie zmieniał się zasadniczo. „Od zarania
swej kariery aż do końca można go za-
głośny z popisów fizycznej zręczności,
jeśli nie tak niezwykłych, to w każdym
razie godnych uwagi”. Czy dorównacie
drodzy pretendenci rolom Visentiniego aktora - „który oddając przestraszonego
Arlekina - potrafił wywinąć koziołka w
tył z kieliszkiem wina w ręku nie wylewając ani kropli”, czy też wielkiego Arlekina jakim był Marcello Moretti? Określmy wymogi względem stroju Arlekina.
Gdy Arlekin pierwszy raz się ukazał miał
wsze poznać we wszelkich przebraniach. (…) o ile Arlekin rzadko ujawniał
jakąś biegłość w muzyce, to wielu jego
towarzyszy widzimy na współczesnych
ilustracjach zajętych śpiewem bądź też
gitarami w rękach”. Wydobądźmy na
jaw jego cechy: „Rzadko sam inicjuje intrygę, ale jest pomysłowy w wykręcaniu
się z niewygodnej sytuacji. Chociaż może
wydawać się głupcem, zdradza bardzo
specyficzną bystrość umysłu i związane
z tym wyraźne poczucie humoru. (…) Nigdy nie traci głowy”. Jego zmysł zabawy
jest powszechnie znany. W pewnej sztuce „znajduje się w grobowcu, przypuszczalnie otruty przez rywala, obok rzekomo nieżywej Eluarii. Ta budzi się ze snu
spowodowanego narkotykiem. Arlekin
pyta, kim ona jest i dowiaduje się: (tu
pada odpowiedź nieszczęśnicy, przypis
autora) (…) Ja zaś - odpowiada Arlekin jestem mężczyzną otrutym przez wściekle zazdrosnego rywala. Chodź no tutaj
- dodaje - chociaż jestem umarły, czuję,
że wciąż jeszcze mam pociąg do dam”.
„… każdy aktor ceniony w tej roli był
kostium obficie pokryty nieregularnymi
łatami, które w ciągu XVII wieku nabrały ustalonej formy. Jego strój „był mniej
obszerny i zszyty z kolorowych łat, co
miało podkreślać jego ubóstwo i skąpstwo jego pana.” Z upływem lat „jego kostium się zmieniał, strój w nieregularne
łaty przekształcił się w formalny ubiór
z trójkątów i rombów obramowanych
wstążkami, w jakim paradował w ciągu
osiemnastego wieku”. Czas wyposażył
go w rozum, w widowiskach miał drewniany pałasz, jego cechą była „zdolność
do myślenia na raz tylko o jednej rzeczy,
a w konsekwencji do przechodzenia
z łatwością i całkowicie z jednej sytuacji
w drugą”.
Regularną praktyką było pojawienie
się kilku postaci typowych, przeważnie
męskich. One to zapewniły komedii popularność europejską. Wśród nich Pantalon, najbardziej stała postać, zwany
także prościej il Magnifico (Wielki). Kompletując naszą trupę teatralną musimy
i my mieć Pantalone. W większości sztuk
akcja rozpoczyna się jego wejściem na
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28
scenę. Jego działania są po wielokroć
bardziej negatywne niż pozytywne. Prawie zawsze w komediach jest głową
rodziny. Jego kostium „pozostał niemal
taki sam od początku do końca jego kariery. (…) Jego obcisłe długie spodnie
(lub krótkie spodnie i pończochy) oraz
kurtka były czerwone; u pasa miał
zwykle sztylet lub szpadę oraz chustkę
do nosa; prawie zawsze nosił czarny
okrągły kapelusz, długi czarny płaszcz
z rękawami i czarne pantofle. Maska
jego, ciemnobrązowa, z haczykowatym
nosem i zwykle siwiejącymi włosami
wystającymi spod kapelusza, była uzupełniana spiczastą brodą albo wąsami;
jedynymi odmianami trafiającymi się na
jego licznych portretach są sporadyczne
dodatki w postaci okularów i sakiewki,
niekiedy tak umieszczonej, by sugerowała phallus.” Bezspornym faktem jest
jego pochodzenie. „Był on Wenecjaninem, i nawet jeśli jego miejsce zamieszkania w wielu komediach leżało poza
Wenecją, mówił on zawsze dialektem
tego miasta. Z jego ust słyszymy zatem
znakomity dialekt wenecki ze wszystkimi jego odmianami, przysłowiami
i powiedzeniami. Kandydaci zabiegający
o rolę Pantalona są zobligowani do przygotowania dużego zapasu „morskich”
metafor, które charakteryzowały język
kupców z laguny choć „…weneckie narzecze Pantalona odzwierciedla jego
pochodzenie narodowe czy lokalne, nie
zaś klasę, do której należy”. Przyjmijcie
pewne ostrzeżenie. Dążąc do wywołania
śmiechu, powinniście zachować swego
rodzaju powagę (gravità), gdyż „rola
starca, zwanego Pantalone, zawsze należy do ról poważnych, choć przez swój
strój i język bywa zaliczana do komicznych”.„Generico weneckiego kupca
zawierało najczęściej wymówki, które
robi synowi, rady dla rządzących panów
i książąt, przekleństwa, pozdrowienia
dla ukochanej i inne rzeczy, wedle uznania”. U Goldoniego jest bardziej statecznym, spokojnym, pierwszym starcem.
Często powierzano mu zadanie „konsyliarza, jako że owi mądrzy i leciwi ojcowie chętni są zawsze do dawania rad”.
Odgrywa w przedstawieniu rolę ojca
mającego zakochanego syna bądź zakochaną córkę. Ma cechy właściwe swemu
fachowi: bogaty, agresywny, ambitny, ale
też skąpy, ślamazarny, skory do amorów. Myślimy, że panowie z niepohamowaną skłonnością do amorów, z chęcią
przyswoją sobie postać, a może i wygląd
weneckiego starca.
Silenzio, prego, silenzio! Chi vuole
il ruolo di Capitano? Esigenze verso il
candidato ? La presentazione di zlepki
z języka hiszpańskiego2, dziwny napuszony styl, essere elokwentnym samochwałem, napastliwym. Historycy
komedii dell’arte twierdzą, że KAPITAN
jest przeważnie podszyty tchórzem, karykaturą Hiszpana z wojsk, które dały
się Włochom we znaki. Z reguły jest on
ofiarą kpin i żartów, niekiedy okazuje
się jednak odważny i zwycięża wroga.
Który z panów przyzna się do posiadania
owych cech? Śmiało signori! „Nie znają
granic przechwałki wojaka, który wyczyny swoje umieszcza w najrozmaitszych
miejscach i epokach, puszczając wodze
2 „Hiszpańskie wtręty tradycyjnie zdobiły
niekończące się monologi Kapitana, w których
nie tylko przechwalał się nieistniejącymi
zaletami, lecz opowiadał niestworzone historie
na wszystkie możliwe tematy, co dawało
aktorowi okazję do popisania się znajomością
mitologii, historii, geografii, astronomii oraz
literatury. Sukces aktora grającego Kapitana
zależał przede wszystkim od jego retorycznej
biegłości”.
obłędnej wyobraźni: dość wspomnieć
o jego miłosnej przygodzie ze Śmiercią,
która spłodzi po niej w wielkich bólach
„stronnictwa gwelfów i gibelinów, delicje każdego żołnierza”, albo o jego
polowaniu na niebie, kiedy to dwoma
pchnięciami dzidy zabił Małą i Wielką
Niedźwiedzicę!”. „Strój Kapitana nie był
ściśle określony, najczęściej żołnierski
z peleryną, za pasem miał szpadę, a na
głowie kapelusz z piórem”. „Niekiedy
Kapitan zrzucał mundur żołdaka, zmieniając się w Hiszpana, elokwentnego,
kochliwego samochwała”. Nosi maskę,
odpowiedni strój i wymowne imiona nawiązujące do „jego nieprzeciętnych cnót
bellicznych”: Spavento da Valle Inferno
(Kapitan Strach z Doliny Piekieł), Coccodrillo (Krokodyl), Spezzaferro (Łamacz
żelaza), Fracasso (Huk), Scaramuccia
(Potyczka), Matamoros (Zabijający Maurów), Spezzacapo (Utnijgłowa). Publiczność we Włoszech i we Francji podbijał
rolą Kapitana Grozy z Piekielnej Doliny
aktor, kierownik zespołu Zazdrosnych
Francesco Andreini (ok.1545-1624). Zanim jednak obrał rolę Kapitana, grał rolę
Zakochanego. Czym jeszcze muszą się
wykazać kandydaci? Opowieścią o swoich odważnych czynach, będąc równocześnie tchórzem, zachwalaniem swej
hojności, grzesząc arcyskąpstwem,
przechwalaniem się pochodzeniem
i majątkiem, będąc plebejuszem bez
grosza. Jego postać ma „wymowę społecznej satyry, której ostrze wymierzone
było we władzę polityczną hiszpańskich
najeźdźców.”
Z każdą minutą jesteście coraz bardziej oddani lekturze? Cieszy nas to,
jednak czas ogłosić przerwę w przesłuchaniach. Włoskie słońce puka już do
naszych okien. Zaprośmy je na wakacje,
niech sprawi, że nasz pomysł na naukę
włoskiego nie straci swego smaku.
P.S. Nabór wznowimy po wakacjach.
Autor: Wioletta Jagieła
[email protected]
19
ROZWÓJ OSOBISTY
DUOLINGO
you didn’t have the money to invest in
a college course? Khan Academy aims
to provide education at the collegiate
level for anyone who wants it. They provide resources for learning pretty much
every subject out there, including math,
science, history and more. As you learn,
the platform will even assess your progress and help you gauge what you’ve
learned.
JUSTIN GUITAR
Duolingo - a language teaching website (and app) is a free version of Rosetta-Stone
(www.rosettastone.com)
that delivers the same results: teaching
you another language. Regular use of
the site can have you speaking and writing Spanish, English, German, French,
Portuguese and Italian in a matter of
months depending on the diligence you
put into it. Hopefully, even more languages will become available soon.
http://justinguitar.com
https://www.khanacademy.org
Have you ever wanted to pick up a
subject you’re not well-versed in, but
20
COOKING FOR ENGINEERS
http://www.cookingforengineers.com
http://www.duolingo.com
KHAN ACADEMY
so a guy named Justin decided he was
going to help out. His website provides
hundreds of free guitar lessons that
range in different styles, depending on
how you want to play. His schedule for
learning is pretty easy to follow, and the
site is a great stepping stone for people
wanting to pick the instrument up.
Guitar is one of the few instruments
out there that’s actually pretty easy to
learn if you’re a little older, making it
one of the most accessible instruments.
Still, learning how to play still takes
some direction, at least for most people,
Founded by Michael Chu, Cooking for
Engineers goes further than just providing recipes. The site is a blog that is
geared toward making your food taste
good. Additionally, his analytical take on
ingredients and cooking recipes is interesting and will likely change the way
you approach cuisine.
THE DATING SPECIALIST
http://www.thedatingspecialist.com
Or Nick the Dating Specialist is a website that wants to help guys be better
dates. The site is full of advice on how to
approach social situations and flirt successfully with different types of people.
Nick even offers personal coaching at
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28
For a person who lives in Poland, speaking English may seem to be useful only
when talking with people from abroad or watching American tv shows with no subtitles. There is, however, another way to use English. This language is the key to
the abundant resources of the Internet with countless websites covering almost
every area of human interests. Here you will find a sample of what you can find online when in need to improve your knowledge or skills. Let it be an impulse for those
in search for personal development to explore the Web further.
MIT OPEN COURSEWARE
your request, so he can help your specific situation or hurdle to successful
dating
http://ocw.mit.edu/index.htm
http://www.quora.com
The educators at the Massachusetts
Institue of Technology decided to give out
information for tons of courses online
through Open Courseware. Hundreds of
millions of people have benefitted from
the information that they can learn from
these courses, starting a trend for other
sites to offer free courses as well.
Have you ever wanted to ask someone famous a question, but you suffer
from never having the chance? Thanks
to Quora, you can read the opinions
and answers of fascinating (and varied)
questions from the leading experts in
pretty much everything. You can answer
questions too and get feedback from
numerous others who share your love
for a given topic.
INFORMATION IS BEAUTIFUL
NERD FITNESS
http://www.informationisbeautiful.net
http://www.nerdfitness.com
When we think of exercising and gym
techniques, we typically think of bodybuilders and jocks from high school.
Nerd Fitness aims to provide resources
for getting in shape from a nerd’s point
of view. All of the guides, blogs and fitness tips on this site have a geek flavor
that is intended to make anyone who feels uncomfortable at the gym feel right
at home here
QUORA
INVESTOPEDIA
http://www.investopedia.com
Does the lack of a business degree
tends to make you feel easily intimidated when a conversation starts taking a
turn for the financial? To solve this, Investopedia was born to provide a news
blog that makes it easy to digest and
really understand the financial markets.
There are tons of resources like tutorials and videos that will help you keep
up with the ever-changing world of money, and the news stories will keep you
coming back for more.
Reading is great, but sometimes a
visual demonstration just makes information come alive. Hence, Information
is Beautiful is a platform that uses gorgeous visuals to impart data. For example, if you want to find out how much
money individual organizations have
lost from data breaches, you can view
an action visual that shows bubbles that
are labeled and sized accordingly, giving
you an in-depth, but easy to digest overview of the data.
21
ROZWÓJ OSOBISTY
SPREEDER
http://spreeder.com
According to Spreeder, a lot of us have
trouble reading quickly because we can
only read as fast as our “inner voice”
can. Spreeder’s solution is to teach you
to read without an inner voice, boosting
reading speed and comprehension immensely. The best part? It’s totally free.
PROJECT GUTENBERG
http://www.gutenberg.org
Imagine a library with tons of free books that you can keep for the rest of your
life. Actually, you don’t have to imagine
that because Project Gutenberg gives
you the ability to download thousands of
free e-books, and it’s completely legal.
CODEACADEMY
http://www.codecademy.com
If you haven’t noticed by now, the Internet has pretty much taken over eve-
Using the world map, you can select any
country and access virtually every facet
of useful information there is about that
country, including history, currency, population and more.
ANKI
http://ankisrs.net
It’s no secret that the key to memorizing information is mastering recall.
With flashcards, you can recall things
faster, making Anki an ideal resource
for using flashcards online. Unlike other
sites that use flashcards, Anki allows
you embed more than just text. You can
use video, audio and images to help you
and assigns you games accordingly. The
best part is that the games are actually
addicting and fun to look forward to!
TED
http://www.ted.com
For years, people have been benefitting from TED talks that provide free
insights from the world’s smartest people. TED provides the value and learning growth of a seminar, but without
the exorbitant costs and travel expenses, by providing visitors with tons of
free video lectures. The app is also great
for catching up on the latest talks, and
you can even download some on iTunes.
CLIFFS NOTES
http://www.cliffsnotes.com
Ideal for high school and college students, Cliffsnotes provides valuable resources like study guides and test prep
for standard books and subjects you’ll
have to read anyway. The site also provides resources for math and science,
rything, which means the skill of coding
and developing websites is in higher
demand than ever, and that’s not likely
to change. With Codeacademy, you can
use free tutorials that teach you the basics of coding with interactive and handy
tools for helping you become an expert.
GEOGRAPHYIQ
http://www.geographyiq.com
Imagine if Google Earth and Wikipedia decided to make it official and have
a child. That would be GeographyIQ.
22
start studying faster and smarter.
LUMOSITY
http://www.lumosity.com
Using games to learn is something
that makes Lumosity a trusted resource for gamers all over the world. Using
a daily schedule of games, Lumosity is
literally designed to make you more clever. As you progress, the software figures out what your strengths and weaknesses (such as memory or math skills)
giving you the chance to finally master
the dark arts of homework.
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28
PINFRUIT
http://pinfruit.com
Need to memorize a lengthy number? Pinfruit analyzes the number and
provides all of the options you could
want as a mnemonic device. That’s all
there is to it, since (unfortunately) they
only provide this for numbers and not
words.
MINDTOOLS
There are things we want to know
about, and then there are things we
didn’t know we wanted to know about.
HowStuffWorks addresses the latter by
providing information on a variety of topics and eye-opening facts that will broaden your horizons.
THE WORLD FACTBOOK
https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook
http://www.mindtools.com
There are countless blogs that you
can enjoy for being interesting and mildly useful, but how many of them actually help you with your career? Mindtools is a blog that teaches you what
they call “practical career skills” that
you can apply at your job. This is a great
daily read for entry-level workers who
want to make a great impression, and
the variety of topics and advice provided
make this is a fantastic bookmark for
anyone wanting to excel.
LEARN STREET
http://www.learnstreet.com
Want to take your coding skills to the
next level? Learn Street helps teach
you how to use advanced coding scripts
such as JavaScript, Python and Ruby
without making your head explode. It
even provides a service for helping you
teach advanced code to others.
Did you know that the CIA has information on pretty much everything in the
world? Okay, but did you know that they
make a ton of this information open to
the public? The World Factbook is your
godsend for research, allowing you to
cite facts and details that pertain to a
seemingly endless amount of information from reputable sources.
ONE LOOK
http://www.onelook.com
Finding a great dictionary is not a
difficult task in a world full of search
engines, but it can be tricky to define
more complicated words and phrases
that most dictionaries (besides UrbanDictionary) don’t attempt to define. With
OneLook, you can find multiple definitions from numerous dictionaries in one
place, even if you’re looking up a phrase
that is obscure or too specific for normal dictionaries to help you out with.
COACHSURFING
https://www.couchsurfing.org
Don’t let the name fool you, as Co-
uchsurfing is far from a website that
will make you lazy. Couchsurfing lets
you connect with travelers all over the
world and is the ultimate resource for
experiencing other cultures. Put simply,
you can use the social network to meet
locals in a new community you are visiting. You can also open up your home
to fellow couchsurfers, giving you the
chance to make new experiences and
memories with fascinating people from
all over the globe.
Source: lifehack.org
HOWSTUFFWORKS
http://www.howstuffworks.com
23
FOTORELACJA
FOTORELACJA
PÓŁKOLONIE JĘZYKOWE (LETNIE) W PROMARZE
24
25
FOTORELACJA
26
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28
27
UMIEJĘTNOŚCI
9 SEKRETÓW LU
Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego osiągnięcie niektórych celów przychodzi ci łatwiej
niż innych? Jeżeli tak, to nie jesteś sam. Okazuje się, że nawet wybitni ludzie sukcesu
sami nie wiedzą, jak to się dzieje. Intuicja podpowiada, że ludzie rodzą się z talentem do
pewnych rzeczy, a do innych niestety nie. Jednak to stwierdzenie jest tylko małą częścią
całej układanki. Długoletnie badania wskazują, że ludzie sukcesu osiągają swe cele nie
z powodu tego kim są, a raczej dzięki temu, co robią.
28
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28
LUDZI SUKCESU
1. BĄDŹ KONKRETNY
Podczas wyznaczania celu, staraj się
być na tyle konkretny, na ile to możliwe. „Zrzucę 2 kilogramy” jest znacznie
lepszym celem niż „stracę na wadze”,
ponieważ jasno określa, czym w tym
wypadku jest sukces. Świadomość tego,
co dokładnie chcemy osiągnąć, podtrzymuje naszą motywację do samego
końca. Pomyśl też o tym, co konkretnie
musisz zrobić, aby osiągnąć wyznaczony
cel. Obiecywanie sobie „będę jeść mniej”
albo „będę więcej spać” nie jest precyzyjne. Założenie „będę w łóżku przed
22.” nie pozostawia żadnych wątpliwości
na temat tego, co musimy zrobić i czy to
zrobiliśmy, czy nie.
2. WYKORZYSTUJ KAŻDĄ
CHWILĘ
Biorąc pod uwagę to, jak bardzo jesteśmy
zajęci i jak wiele chcemy osiągnąć naraz,
nie dziwmy się, że co chwilę przegapiamy nadarzające się okazje do działania.
Czy naprawdę nie miałeś dzisiaj czasu,
aby iść na siłownię? Czy naprawdę nie
znalazłeś chwili, by oddzwonić? Osiąganie celów oznacza korzystanie z każdej
szansy. Zdecydujmy wcześniej co, kiedy
i gdzie będziemy robić, np. „w poniedziałek, środę i piątek będę ćwiczyć pół godziny przed pracą”. Badania wskazują,
że taki sposób planowania umożliwia
wykorzystywanie każdej nadarzającej
się okazji, zwiększając szanse sukcesu
o ok. 300%.
3. WIEDZ DOKŁADNIE, ILE
JESZCZE PRZED TOBĄ
Osiągnięcie jakiegokolwiek celu wymaga również obiektywnego i systematycznego sprawdzania postępów, jeżeli nie
przez innych, to przez samego siebie.
Jeżeli nie potrafisz określić jak dobrze
ci idzie, to nie będziesz potrafił dosto-
sować swego zachowania bądź taktyki.
Sprawdzaj swoje postępy na bieżąco, co
tydzień bądź nawet codziennie, zależnie
od celu.
4. BĄDŹ OPTYMISTĄ I REALISTĄ ZARAZEM
Podczas wyznaczania celu, myśl pozytywnie o prawdopodobieństwie osiągnięcia go. Wiara w swoje możliwości
ma olbrzymi wpływ na wytworzenie
i podtrzymanie motywacji. Jednak cokolwiek byś robił, nie lekceważ możliwych
trudności. Większość celów wartych
osiągnięcia wymaga czasu, planowania, wysiłku i konsekwencji. Badania
pokazują, że samo wymyślanie planu
przychodzi łatwo i bez wysiłku, przez co
można być nieprzygotowanym do zazwyczaj trudnej jego realizacji i znacznie
podwyższyć ryzyko porażki.
5. NIE SPOCZYWAJ NA LAURACH
Wiara w umiejętność osiągania celów
jest ważna, ale równie ważna jest wiara
w rozwijanie owej umiejętności. Wielu ludzi uważa, że inteligencja, osobowość i warunki fizyczne są niezmienne.
W rezultacie zazwyczaj skupiają się na
osiąganiu celów, które raczej potwierdzają ich zdolności, zamiast wymagać
nauki nowych. Wieloletnie badania obalają twierdzenie o niezmiennych cechach
i wynikających z nich umiejętnościach.
Przyjęcie do wiadomości, że zmiana jest
możliwa, pozwoli ci dokonywać lepszych
wyborów i wyzwolić cały twój potencjał.
Ludzie, którzy uważają, że lepsze nie jest
wrogiem dobrego, łatwiej znoszą przeciwności i potrafią docenić nie tylko cel,
ale i sam proces dochodzenia do niego.
6. BĄDŹ „TWARDY”
„Twardość” oznacza zdolność do długo-
terminowego poświęcenia się dla osiągnięcia celu i nieustępliwość w obliczu
trudności. Ludzie nią obdarzeni zazwyczaj zdobywają lepsze wykształcenie
i znacznie wyróżniają się osiągnięciami na tle innych. Ludzie pozbawieni
„twardości” częściej niż inni uważają,
że brakuje im wrodzonych zdolności do
osiągnięcia sukcesu. Jeśli takie podejście jest ci znajome, to niestety jesteś
w błędzie. Jak już zostało wspomniane
wcześniej, wysiłek, planowanie, upór
i właściwa strategia to jedyna droga do
sukcesu. Uświadomienie sobie tego nie
tylko pomoże osiągnąć założone cele,
lecz także kapitalnie wspomoże twoją
„twardość.
7. ĆWICZ SIŁĘ WOLI
Siła woli jest jak mięsień – jeśli nie jest
regularnie ćwiczona, słabnie. Jednak
poddawana stałemu wysiłkowi, staje
się coraz silniejsza i pomaga osiągać
wyznaczone cele. Ćwiczenie siły woli
oznacza robienie czegoś, czego szczerze wołałbyś uniknąć. Rezygnacja z tłustych przekąsek, wykonywanie stu przysiadów dziennie, unikanie garbienia się,
nauka nowej umiejętności. Gdy tylko poczujesz chęć poddania się, lub że przestaje ci zależeć – działaj i rób dalej, co
postanowiłeś. Zacznij od jednego postanowienia i zaplanuj jak poradzisz sobie
z możliwymi trudnościami – np. „gdy poczuję wielką chęć na niezdrową przekąskę, zjem jakiś pyszny owoc”. Początki
będą trudne, ale z czasem będzie coraz
łatwiej – i o to chodzi. Wraz ze zwiększającą się siłą woli możesz podejmować
coraz trudniejsze wyzwania i zwiększać
siłę samokontroli.
8. NIE KUŚ LOSU
Bez względu na to, jak silna jest twoja
wola, ważne jest, aby zawsze zdawać
sobie sprawę, że ma ona swoje granice.
29
UMIEJĘTNOŚCI
Próba ich przekroczenia, zaowocuje
okresem zniechęcenia. Jeśli nie musisz, nie zabieraj się za dwie wymagające rzeczy na raz (np. równoczesne rzucanie palenia i dieta). Nie bądź
zbyt pewny siebie co do radzenia sobie
z pokusami i unikaj sytuacji wystawiających twoją silną wolę na próbę.
Ludzie sukcesu wiedzą, jak ułatwiać
sobie życie, kiedy to możliwe.
9. SKUP SIĘ NA TYM, CO
ZROBISZ ZAMIAST NA TYM,
CZEGO BĘDZIESZ UNIKAŁ
Czy chcesz z powodzeniem stracić na
wadze, rzucić palenie albo kontrolować złość? Zaplanuj zatem, jak zastąpisz złe nawyki dobrymi, zamiast
skupiać się na walce z tymi niechcianymi. Badania nad przetwarzaniem
informacji przez ludzki mózg (np. reakcji na polecenie: „Nie myśl o różowym słoniu!”), wykazały, że przykładowy różowy słoń niezmiennie pojawiał
się w myślach badanych. Podobnie
dzieje się, jeśli chodzi o zachowania
i w przypadku silnej motywacji do walki ze złym nawykiem raczej wzmacnia
się on zamiast ustępować. Jeśli zatem
chcesz coś u siebie zmienić, pomyśl
o pozytywnym substytucie złego nawyku. Jeśli, na przykład, często dajesz
się wyprowadzić z równowagi, możesz
postanowić, że: „Kiedy czuję wypełniającą mnie złość, oddycham głęboko
trzy razy, aby się uspokoić”. Skupienie
się na powolnym wciąganiu i wypuszczaniu powietrza, odwrócić uwagę od
napadów złości i z czasem zupełnie je
wyeliminuje.
Mam nadzieję, że po przeczytaniu o 9
sekretach ludzi sukcesu, udało ci się
zauważyć wszystkie te rzeczy, które
robisz właściwie. Co ważniejsze, mam
nadzieję, że rozpoznałeś również
wszystkie błędy spychające cię z drogi
sukcesu i że wykorzystasz tę wiedzę.
Pamiętaj – nie trzeba stawać się kimś
innym, by coś osiągnąć. O sukcesie
decyduje nie to kim jesteś, lecz to, co
robisz.
Tekst na podstawie artykułu z Harvard Business Review
Autor: MP
30
BEZPIECZ
Wakacje to przede wszystkim czas odpoczynku dla dzieci
i rodziców. Czas wypełniony wyjazdami, długimi i krótkimi
podróżami. Czas, w którym dzieci pozbawione codziennych obowiązków, szkoły i nauki, poszukują przyjemności
i zabawy. Należy jednak pamiętać, że tak podróżowanie,
jak i nadmiar wolnego czasu nierzadko sprzyjają powstawaniu niebezpiecznych sytuacji, w którym może znaleźć
się nasze dziecko. Oczywiście pełna kontrola ryzyka jest
niemożliwa, można jednak, pamiętając o kilku ważnych
zasadach, to wakacyjne ryzyko ograniczyć.
DZIECKO W SAMOCHODZIE
Bezchmurne niebo i wysoka temperatura, tak pożądane na plaży,
potrafią bardzo utrudnić długie
podróże. Dlatego wybierając się
w podróż samochodem, zwłaszcza
pozbawionym klimatyzacji, warto
wybrać się w drogę wczesnym rankiem. W podróżnym wyposażeniu
powinny także znaleźć się: zasłona
na okno chroniąca malucha przed
promieniami słonecznymi, duża
ilość wody do picia, wilgotne chusteczki lub woda w sprayu. Nie można zapomnieć o częstych przystankach, dających szanse dziecku na
zaczerpnięcie świeżego powietrza.
Nigdy nie zostawiajmy dziecka śpiącego w samochodzie, gdyż może się
to skończyć udarem!
MALUCH W MIEJSCACH
PEŁNYCH LUDZI
Wszelakie wakacyjne wyjazdy i wypady nieuchronnie narażają nas na
przebywanie w miejscach pełnych
innych urlopowiczów. Zatłoczone
pociągi, dworce, deptaki i plaże to
miejsca, gdzie nasza pociecha łatwo może zniknąć nam z oczu. To
wielki stres dla rodziców i dziecka.
Zapłakany maluch zagadnięty przez
ochronne obiektu, policję lub zwykłych przechodniów, nieraz jest zbyt
roztrzęsiony, by można było od niego wydobyć jakiekolwiek informacje
o opiekunach. W takich sytuacjach
niezmiernie pomocna może okazać
się specjalna opaska na rękę, na
której zapisane są imię i nazwisko
dziecka, telefon do rodziców i adres.
Jednak sama opaska zdecydowanie nie wystarczy. Przed wyjazdem
zawsze należy poważnie i rzeczowo
porozmawiać z maluchem i wpoić
mu podstawowe zasady zachowania
w miejscach publicznych. Sami rodzice, natomiast, nigdy nie powinni
pozwalać swoim pociechom na oddalanie się poza zasięg wzroku opiekuna.
POCIECHA I PROMIENIE
SŁONECZNE
Lato to bezchmurne niebo, wysoka
temperatura i mocno opalające słoń-
MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28
ZNE WAKACJE
ce. Korzystając z nich, nie zapominajmy, że organizmy i skóra najmłodszych
są szczególnie podatne na przegrzanie
i oparzenia słoneczne. Bez względu na
to czy spędzamy czas nad wodą, w górach czy na działce, zawsze należy pamiętać o ochronie. Przegrzania malucha
unikamy zakładając mu jasny kapelusik,
chustkę lub cokolwiek innego, chroniącego głowę przed słońcem. Warto także
rozstawić parawan lub parasol przeciwsłoneczny, gdzie nasza pociecha mogłaby skorzystać z cienia. Co jakiś czas należy skłonić dziecko do wypicia odrobiny
wody lub soku, nawet jeśli nie odczuwa
pragnienia. Przeznaczony dla dzieci
krem z filtrem najlepiej zakupić w aptece, zasięgając w razie potrzeby porady
farmaceuty. Na skórę jeszcze nieopaloną (trzeba pamiętać, że żaden kosmetyk
nie zabezpiecza skóry przed działaniem
promieni słonecznych w 100 proc.) najlepiej stosować filtr z faktorem 50+, by
później stopniowo zmieniać preparaty
na te ze słabszym filtrem. Krem należy
nałożyć odpowiednio wcześniej, około
pół godziny przed wyjściem na słońce, aby dać skórze czas na wchłonięcie. Nie można zapominać o nałożeniu
kremu także w ciepłe, ale pochmurne
dni. Promienie słoneczne przedostają
się przez chmury, zwłaszcza jeśli jest
wietrznie. Zapewnienia producentów
o wodoodporności preparatu należy
traktować z rezerwą i co dwie, trzy godziny wcierać go w skórę dziecka. Znamiona i większe pieprzyki zakrywamy
plastrami z opatrunkiem.
WAKACJE W MIEŚCIE,
NAJMŁODSI NA PLACU ZABAW
Wakacje to nie tylko wyjazdy i spędzanie czasu poza domem. Dużą część
ciepłych dni spędzamy z dzieckiem
w miejscu zamieszkania. Naturalną koleją rzeczy jest w takiej sytuacji korzystanie z lokalnych placów zabaw. Niestety nie wszystkie w pełni nadają się na
miejsce zabaw dla dzieci. Dlatego, zanim
pozwolimy naszej pociesze bawić się
w takim miejscu, warto zwrócić uwagę na
kilka szczegółów. Plac zabaw powiniem
być ogrodzony i położny z dala od ulic,
z których dochodzić mogą spaliny i hałas. Jeśli plac posiada ogrodzenie, należy sprawdzić, czy dziecko nie zdoła samo
otworzyć furtki. Niebagatelną sprawą
jest stan techniczny urządzeń do zabawy. Nie mogą one w żaden sposób grozić
zaklinowaniem się dziecka między elementami, a ich powierzchnia musi być
gładka, wykluczająca powstanie otarć.
Piaskownice powinny być zabezpieczone klapami, tak aby zwierzęta nie mogły
ich zanieczyścić. Betonowe lub asfaltowe podłoża na placu zabaw także nie
są zbyt dobrym pomysłem, gdyż każdy
upadek kończy się w ich przypadku co
najmniej bolesnymi otarciami. Z punktu
widzenia opiekuna istotne jest, aby plac
zabaw posiadał ławki, z których można
w wygodny sposób obserwować swojego podopiecznego.
PRZEWIDUJ I OBSERWUJ
Przytoczone powyżej przykłady potencjalnych niebezpieczeństw czyhających
na dzieci podczas wakacji, mogą działać
zniechęcająco i odwodzić rodziców od
zabierania pociech na wyjazdy, czy nawet na plac zabaw pod blokiem. Jednak
ze wszystkimi tymi trudnościami można
poradzić sobie przy pomocy zdrowego
rozsądku, przewidywania i uważnej obserwacji tak dziecka jak i miejsca jego
przebywania. Pamiętając o tym, sprawimy, że lato będzie dla nas i naszych
pociech czasem zasłużonego i przede
wszystkim bezpiecznego odpoczynku.
autor: MP
31