WSTĘP Sport od końca XIX wieku nieustannie zwiększa swoją

WSTĘP
Sport od końca XIX wieku nieustannie zwiększa swoją obecność
w świadomości społecznej mieszkańców państw cywilizacji zachodniej. Od drugiej
połowy XX wieku jest on obecny jako powszechny sposób na wykazanie bądź
potwierdzenie przewagi jednych państw nad drugimi bądź klubów sportowych
reprezentujących miasto, państwo bądź kontynent.
Sport nabrał znaczenia gospodarczego, społecznego i stał się źródłem
sukcesu osobistego sportowców, działaczy, trenerów oraz innych podmiotów
stowarzyszonych z zawodnikami. Sport jest też częścią życia wielu osób,
przejawiających różne rodzaje aktywności zawodowej, społecznej, bezrobotnych,
małoletnich, emerytów i imigrantów. Stał się szansą na awans społeczny, awans
ekonomiczny, ale również powodem degradacji sportowców w wyniku długotrwale
nie odnoszonych a spodziewanych sukcesów.
Sport to nie tylko aktywność fizyczna i jej umiejętna prezentacja możliwie
najszerszej widowni. To także funkcjonalne zmiany w architekturze miast, wsi
i infrastrukturze transportowej. Wielkie imprezy sportowe to duża szansa
rozwojowa dla organizatora, ale i ryzyko inwestycyjne związane z brakiem
możliwości rentownego użytkowania obiektów sportowych po zakończeniu imprezy
docelowej.
Sport to również katalizator przemian społecznych, sposób na potwierdzenie
zaniku podziałów społecznych, typowych w Europie okresu międzywojennego
i Stanów Zjednoczonych do lat 60. XX wieku włącznie. Sport to szansa dla
młodzieży o niskim statucie społecznym ich rodzin, dla imigrantów z państw
objętych konfliktem zbrojnym, klęską głodu, prześladowaniami politycznymi,
religijnymi i epidemiami. Sport jest obecny w programie powszechnej edukacji oraz
selekcji młodzieży z uwzględnieniem predyspozycji do danej dyscypliny, celem
prowadzenia ku sukcesowi na docelowych zawodach sportowych. To również
tworzenie odpowiednich związków sportowych, a przede wszystkim bazy
szkoleniowej i nabór młodzieży do klubów sportowych.
Sport to sportowcy i wzrost ich udziału w życiu społecznym, poprzez
podejmowanie aktywności społecznej, politycznej, charytatywnej i występowanie
w roli dostarczyciela tematów dla prasy kolorowej. Wreszcie sport to pole
wieloletnich zmagań organów związków sportowych i komitetu olimpijskiego,
dbających o czystość rywalizacji i przestrzeganie idei olimpijskiej oraz lekarzy,
dietetyków i laborantów, to praca nad nowymi sposobami zwiększania wydolności
organizmu sportowca oraz nowymi środkami maskującymi stosowanie substancji
z listy specyfików zakazanych.
Ten rodzaj praktyki społecznej, wielozawodowej, podlega dynamicznym
zmianom i próba ich uchwycenia w jednym momencie, w celu dokonania fotografii
społecznej, stanowi niełatwe zadanie. Nauki tego zadania mógłby podjąć się
multidyscplinarny zespół autorów, wśród których znalazłoby się miejsce dla
socjologa, przedstawiciela nauk o marketingu, psychologa społecznego,
ekonomisty, ekonometryka i specjalisty ds. mediów elektronicznych.
Badanie zmian w sporcie, jego roli społecznej, znaczenia, jakie przypisują mu
współczesne nauki społeczne i niedostatków tego znaczenia w niektórych z nauk,
mogłoby doczekać się publikacji w charakterze monografii, wznawianej cyklicznie
w ramach ciągu wydawniczego. Badanie zmian w sporcie to zadanie wymagające
posiadania dostępu do danych o największej dynamice zmian oraz odnoszeniu ich
do systemu pojęciowego nauk społecznych, celem sprawdzenia ich adekwatności
oraz konieczności adaptacji do warunków, jakie wytwarza sport w dynamicznie
zmieniającym się społeczeństwie.
Sport jest zjawiskiem społecznym bardzo złożonym, rodzajem praktyki
społecznej wielopoziomowej. Z tego powodu trudnym do rzetelnego opisu
naukowego, czego doświadczyli autorzy tego tekstu. Sam tekst jest próbą
określenia obszaru, wyznaczonego przez problemy badawcze, które naukom
społecznym może tworzyć sport we współczesnych społeczeństwach. Taki
zamysł daje pomysłodawcom większą swobodę w tworzeniu katalogu problemów
i doboru sposobu ich przedstawiania. Tekst jest zbiorem szkiców, a nie
monografią naukową. Napisany został bez skrupulatnego respektowania reguł
metodologicznych. Szkice różnią się dokładnością wykładu myśli, odwołaniem do
literatury naukowej, rodzajem argumentów wspomagających dokonany opis, sądy
wartościujące lub strukturą formalną. Zawiera też dyskusyjne deklaracje
odnoszące się do funkcji sportu we współczesnym społeczeństwie. W tworzeniu
szkiców, autorzy nie uchronili się od powtórzeń niektórych myśli. Inne uchybienia
dostrzegą sami Czytelnicy i wytkną je autorom.