Tematy esejów do ściągnięcia

KNOW AMERICA 2017
ESEJE
1. Tegoroczne wybory prezydenckie w sposób dobitny zwróciły uwagę na problem „establishmentu”
we współczesnej Ameryce. Co oznacza ten termin i dlaczego był on tak nośny w kampanii wyborczej
2016 roku? Czy ten termin mógł mieć inne znaczenie kiedyś? Dla wielu obserwatorów amerykańskiej
demokracji bycie w kontrze do establishmentu jest stałym elementem polityk. Zastanów się dlaczego
tak się dzieje i co nam to mówi o amerykańskiej demokracji.
2. Koniec kadencji Prezydenta Obamy prowokuje rozważania odnośnie tego, co pozostanie z jego 8letniej prezydentury. Wyobraź sobie, że jesteś w Ameryce w przyszłości, np. za 10 lat. Pokaż te
elementy sfery życia publicznego i myślenia o świecie (przynajmniej trzy), które najbardziej zmieniły
się pod rządami Baracka Obamy. Wyjaśnij dlaczego wybrałeś właśnie te aspekty amerykańskiej
rzeczywistości.
3. Amerykańskie społeczeństwo zawsze uważane jest za ukierunkowane w swoim myśleniu ku
przyszłości. To stereotyp, któremu stan świadomości amerykańskiego społeczeństwa w 2016 roku
zdaje się przeczyć. Widzimy Amerykę ogarniętą nostalgią - sentymentalnym spojrzeniem w
przeszłość. Czym jest nostalgia w Ameryce? Za czym Amerykanie tęsknią, co wspominają jako „stare
dobre czasy”? Do czego chcieliby wrócić? Wybierz trzy elementy rzeczywistości (sposobów
myślenia/relacji społecznych/instytucji/obyczajów itp.), za którymi amerykanie "tęsknią". Czy w tak
zróżnicowanym społeczeństwie możliwe jest, że jest jedna tylko nostalgia?
4. Martin Luther King został zabity prawie 40 lat temu (1968). Pamiętamy go jako przywódcę ruchu
obywatelskiego na rzecz praw obywatelskich (dla mniejszości). Przypomnij najważniejsze hasła
tamtego ruchu z lat 1955-1968 i zastanów się nad ich aktualnością w roku 2016. Kim byłby dziś
Martin Luther King gdyby nie zginął? Jakie hasła by głosił? Co byłoby jego celem? W jaki sposób by
działał? Kim byliby ludzie którym przewodzi? Aby nie poprzestać tylko na tym co piszą inni,
odpowiadając na te pytania weź pod uwagę dane statystyczne na temat amerykańskiego
społeczeństwa. Wykorzystaj je dla wzmocnienia swojej argumentacji.
5. Niechętny szeryf - "The Reluctant Sheriff" - tak Richard N. Haass podsumował politykę zagraniczną
USA w latach 90. w książce pod takim samym tytułem. Według Haassa Ameryka nie umie się
odnaleźć w roli zwycięzcy Zimnej Wojny i miota się od skrajności do skrajności. Gdy dzieje się na
świecie coś złego, Ameryka wołana jest na pomoc, niczym szeryf w westernowym miasteczku.
Jednocześnie wszyscy mają do niej pretensje, że angażuje się w zbyt wiele operacji zagranicznych.
Haass twierdził, że Ameryka musi uniknąć pokusy polityki izolacjonizmu, bo inaczej zmarnuje wielki
sukces, jakim była wygrana Zimnej Wojny. Musi jednak wypracować ścisłe zasady postępowania na
arenie międzynarodowej, żeby świat nie postrzegał jej jak nadgorliwego szeryfa. Czy w kolejnych
dekadach po Zimnej Wojnie Ameryka wcieliła w życie porady Haassa? Jak widzisz międzynarodową
pozycję USA w najbliższych latach?
6. Konflikt między Ameryką wielkomiejską a Ameryką prowincjonalną należy do bodajże
najważniejszego podziału społecznego w tym kraju. Odegrał on wielką rolę w obecnych wyborach,
ale tli się właściwie od początku istnienia kraju. Opisz to, jak wielkie miasto postrzega prowincję - i
odwrotnie - na przykładzie wybranych utworów popkultury, w szczególności filmów, książek i
tekstów piosenek. Epoki dowolne, od XIX wieku po współczesność.
7. "Swing Voter" - "wyborca niezdecydowany". To pojęcie tak głęboko wpisało się w amerykański język,
że w 2008 roku nawet nakręcono komedię "Swing Vote", w której Kevin Costner wystąpił w roli
ostatniego niezdecydowanego wyborcy w ostatnim niezdecydowanym okręgu w ostatnim
niezdecydowanym stanie, a więc człowieka, od którego zależy wynik wyborów. Wyjaśnij to pojęcie,
odwołując się do najnowszych wyborów, ale także do przykładów historycznych. Czy w Polsce to
pojęcie ma odpowiednik? Jakie zagrożenia i jakie korzyści dla amerykańskiej demokracji wynikają z
tak dużego znaczenia "swing voters"?
8. Postać typowej „Ślicznotki z Południa” („Southern Belle”) pojawia się w wielu amerykańskich filmach
i książkach, przykładowo w Przeminęło z wiatrem Margaret Mitchell (film w reżyserii George’a
Cukora, Sama Wooda i Victora Fleminga z 1939 r.), Tramwaju zwanym pożądaniem Tennessee
Williamsa (film w reżyserii Elii Kazana z 1951 r.), czy Stalowych magnoliach w reżyserii Herberta
Rossa (1989 r.). Na podstawie tych i innych przykładów (zdjęć, grafik, obrazów, artykułów) opisz,
skąd wzięła się ta postać, jakie są jej cechy charakterystyczne, znaczenie i wizerunek w popkulturze?
W swojej odpowiedzi weź pod uwagę kontekst historyczny, socjologiczny, geograficzny, oraz inne,
które w Twojej ocenie mogą mieć znaczenie.
9. Jeden z najbardziej znanych i najczęściej nagradzanych reżyserów amerykańskiego kina autorskiego Jim Jarmusch, w swojej twórczości często porusza temat imigrantów do Stanów Zjednoczonych,
którzy w tym kraju nie czują się „u siebie”. Z ich pochodzeniem często wiąże się wiele komplikacji
stanowiących kolejne punkty zaczepienia: problemy z porozumieniem, różnice kulturowe, życiowa
dezorientacja. Zapoznaj się z kilkoma obrazami z bogatej filmografii twórcy, w szczególności zwróć
uwagę na Inaczej niż w raju (1984), Poza prawem (1986) i Patersona (2016). W jaki sposób są w tych
filmach przedstawieni bohaterowie spoza Stanów Zjednoczonych? Za czym tęsknią i do czego dążą?
Jak kształtuje się ich relacja z pozostałymi postaciami i jak ich pochodzenie wpływa na narrację? Weź
pod uwagę również biografię reżysera.
10. Obejrzyj zdjęcia ze zbioru zatytułowanego “Without Sanctuary” w albumie z 2000 r. (Wyd. Twin
Palms Publishers: https://twinpalms.com/books-artists/without-sanctuary/), na przykład na
towarzyszącej publikacji stronie internetowej: http://withoutsanctuary.org/main.html. To kolekcja
około 80 fotografii i pocztówek uwieczniających brutalne lincze odbywające się na ludności
afroamerykańskiej w końcu XIX i na początku XX wieku w Ameryce, zebranych przez Jamesa Allena.
Wystawa pod tytułem „Without Sanctuary: Lynching Photography In America” odwiedziła liczne
muzea i galerie na całym świecie. Dowiedz się więcej na temat wystawy, jej przedmiotu i
kontrowersji z nią związanych, a następnie przedstaw zebrane informacje w przemyślanej formie.
Szukając informacji o wystawie, kieruj się następującymi pytaniami: Co przedstawiają zdjęcia? Jaki
jest kontekst historyczny, społeczny i geograficzny uwiecznionych wydarzeń? Jak sądzisz – w jakim
celu zebrano te zdjęcia i pocztówki? Dowiedz się, w jaki sposób odbierano wystawę w miastach, w
których była pokazywana, na przykład na podstawie recenzji lub opinii w Internecie. Pamiętaj, aby
podać źródła cytatów, jeśli zdecydujesz się z nich skorzystać w pracy.
11. Ze znanych sobie przykładów książkowych i filmowych wybierz trzy, które w Twojej ocenie w
najpełniejszy sposób oddają charakter amerykańskich przedmieść lub krajobrazu wiejskiego.
Zastanów się, w jaki sposób lokalizacja wpływa na ogólny nastrój opowiadanych historii, w jaki
sposób ukształtowani są bohaterowie, jak pokazane są ich codzienne zajęcia, a jak rozrywki? Jakie
wartości wyznają i jakimi zasadami kierują się w życiu? Na ile ważne jest w tych opowieściach
umiejscowienie akcji właśnie na przedmieściach?
12. W latach 1942-1945 Jan Karski (kurier Polskiego Państwa Podziemnego) spotykał się z czołowymi
politykami Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, próbując "wstrząsnąć sumieniami świata" i
zainteresować ich kwestią Holokaustu - Żydów mordowanych na terenach okupowanych przez
Niemcy. Pomimo jego uporczywych starań, władze Aliantów nie podjęły żadnych znaczących działań
w tym zakresie. Jakie siły i procesy polityczne spowodowały, że raporty Karskiego z lat wojny stały się
niewygodne i uległy zapomnieniu zarówno w Polsce, jak i krajach tzw. Zachodu? W argumentacji
uwzględnij dane dotyczące Holokaustu, sytuację Żydów w Europie przed i po II Wojną Światową oraz
powojenne wydarzenia międzynarodowe.
13. Pamiętnik Solomona Northupa Zniewolony oraz przygotowany na jego podstawie, nagrodzony w
2014 Oskarem za najlepszy film Zniewolony (12 Years a Slave) opowiadają o krzywdach, jakie
niewolnictwo wyrządziło zniewolonym, a także rodzinom właścicieli niewolników. Odwołując sie
zarówno do książki i filmu, jak i historii Stanów Zjednoczonych, przedstaw konsekwencje
niewolnictwa dla rodzin niewolników i ich właścicieli, wpływ na relacje w rodzinach - miedzy
rodzicami i dziećmi, miedzy rodzeństwem oraz miedzy małżonkami. Jakie, według Ciebie, mogą być
długofalowe, obecne w kolejnych pokoleniach, konsekwencje niewolnictwa dla afro-amerykanskich
rodzin i relacji miedzy kobietami a mężczyznami? Starannie uzasadnij odpowiedz na te pytania,
przedstawiając przemyślane argumenty. Zalecana lektura historyczna: Howard Zinn, Ludowa historia
Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, 2016.
14. Akcja serialu Prawo ulicy (The Wire) toczy sie w Baltimore, a jej bohaterami są policjanci ścigający
groźnych przestępców. Słynny badacz miejskich dzielnic biedy William Julius Wilson uznał serial za
pomocny w zrozumieniu tworzenia sie i działania amerykańskiej miejskiej podklasy. Odwołując sie do
społecznych (raczej niż kryminalnych) wątków serialu i prac lub wykładów on-line Wilsona,
przedstaw najważniejsze warunki i reguły funkcjonowania społeczności podklasy. Jakie, według
Ciebie, wyjaśnienie trwania tej grupy proponuje serial? Jakie rozwiązanie sugeruje? W jakim stopniu
jest przekonujące. Starannie uzasadnij odpowiedz na te pytania, przedstawiając przemyślane
argumenty.
15. Detroit w ciągu kilku dekad przekształciło się z nowoczesnego miasta i siedziby słynnych
amerykańskich firm samochodowych w zadłużone, wyludnione i niebezpieczne miasto. Odwołując
się do książek: Charlie LeDuff, Detroit. Sekcja zwłok Ameryki i Jan Węgleński, Miasta Ameryki u progu
XXI wieku, wyjaśnij dlaczego Detroit i inne miasta przemysłowe w północnowschodniej części Stanów
Zjednoczonych popadły w kryzys oraz jak on przebiegał. Czy według Ciebie, warto wydobyć te miasta
z kryzysu, czy tez należy pozostawić je samym sobie? Uzasadnij swoje stanowisko w przemyślany
sposób, odwołując sie do wspomnianych książek.